1. نخستین هم اندیشی زبان شناسی شناختی: حدود و ثغور و کاربردهای آن
دانشکده ادبیات و علوم انسانی
گروه زبان شناسی دانشگاه شهید بهشتی با حمایت و همکاری ستاد توسعة علوم و فناوری های شناختی، معاونت پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی و انجمن زبان شناسی ایران برگزار می کند:
نخستین هم اندیشی زبان شناسی شناختی: حدود و ثغور و کاربردهای آن
1st Symposium on Cognitive Linguistics: Borders, Parameters & Applications
تاریخ برگزاری: شنبه 22/1/1394 (11 آوریل 2015)
مکان: دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، سالن 215 1

2. دبیران هم اندیشی: اعضای هیات علمی گروه:
دکتر مهین ناز میردهقان، مدیر گروه زبان شناسی، دانشیار
دکتر سپیده عبدالکریمی، استادیار
اعضای هیات علمی گروه:
دکتر نگار داوری اردکانی، معاون پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشیار
دکتر زینب محمدابراهیمی، استادیار
دکتر فاطمه بهرامی، استادیار
دکتر یداله منصوری، استادیار
دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور، استاد
مرحوم دکتر کیوان زاهدی، دانشیار 2

3. هدف کلان: تدوین و اجرای نقشه راه توسعه زبانشناسی شناختی در کشور
توسعه «علوم و فناوری‌های شناختی» به مثابه اولویتی ملی و به عنوان یکی از اهداف اصلی ستاد راهبردی توسعه علوم و فناوری های شناختی؛
«زبانشناسی شناختی» به عنوان یکی از زیرشاخه های اصلی «علوم و فناوری‌های شناختی»؛
ارائه «چشم انداز و ماموریت زبان شناسی شناختی در ایران»: شامل مروری بر پیشینه مطالعات، ترسیم وضعیت موجود، ترسیم وضعیت مطلوب، تبیین اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، تدوین برنامه و زمان‌بندی اجرا و ساختار اجرایی؛
هدف کلان: تدوین و اجرای نقشه راه توسعه زبانشناسی شناختی در کشور 3

4. توجه به آیین نامه های حمایتی و تفاهم نامه های ستاد علوم شناختی
- تهیه کتابنامه‌ای از پژوهش‌های این حوزه (مشتمل بر: کتاب، مقاله، پایان نامه، و طرح های پژوهشی)
- شناسایی اساتید متخصص در داخل و خارج
- مطالعه تطبیقی سطح کمی و کیفی کنونی زبان شناسی شناختی در ایران در قیاس با کشورهای پیشگام و آسیب شناسی 4

5. محورهای هم اندیشی:
نمایی کلی از زبان شناسی شناختی: وجوه تفاوت و تشابه رویکرد شناختی به مطالعات
زبانی با رویکرد صورتگرا
اصول حاکم بر زبان شناسی شناختی از کدام میان رشته ای(ها) آمده اند؟
حوزه های پیشرفت زبان شناسی شناختی و حوزه هایی مورد التفات قرار نگرفته اند:
چرا؟
کاربردهای نظری زبان شناسی شناختی
معنی شناسی شناختی
دستور شناختی
رده شناسی شناختی
دستوری شدگی از منظر شناختی
کاربردهای عملی زبان شناسی شناختی 5

6. فهرست مطالب 1- مقدمه 2- تعریف شناخت 3- زبان شناسی شناختی
4- ضرورت مطالعه زبان شناسی شناختی
5- زیرشاخه‌های اصلی علوم شناختی
6- زبان شناسی شناختی در کشورهای پیشگام
7- وضعیت موجود علوم شناختی در ایران
آموزش علوم شناختی در کشور/ پژوهش در علوم شناختی در کشور
8- آسیب شناسی وضعیت موجود
9- چشم انداز زبان شناسی شناختی در ایران 6

7. 10- وضعیت مطلوب زبان‏شناسی شناختی
فاز 1: برنامه‏های کوتاه‏مدت/ فاز 2: برنامه‏های میان‏مدت/ فاز 3: برنامه‏های بلند‏مدت
11- راهکار رسیدن به وضعیت مطلوب
برنامه های آموزشی/ برنامه های پژوهشی/ برنامه های ترویجی
12- تعریف طرح های پژوهشی بنیادی و کاربردی پیشنهادی
13- جمع بندی 7

8. این شاخه‏ی علمی در زمینه‏های مختلف زیر قابل بررسی است:
علوم دینی و مذهبی،
آموزش زبان و آموزش و پرورش،
روان‏شناسی،
عصب‏شناسی و پزشکی،
جامعه‏شناسی و مردم‏شناسی
سیاست،
علوم ارتباطات،
رسانه های گروهی،
مهندسی پزشکی،
مهندسی فرمان و کنترل و علوم دفاعی 8

9. علوم شناختی مجموعه ای است از شش رشته:
­ فلسفه، زبانشناسی، انسان شناسی، عصب شناسی، هوش مصنوعی و علوم رایانه ای. با هدف یافتن الگوهای منظم و تکرارشونده ذهنی و چگونگی ساختار و پردازش های ذهنی که محدودیت های ذهن را در تخصیص معنا نشان می‌دهد. 9

10. زبان‌شناسی شناختی
زبان به مثابه جزئی اساسی از شناخت انسان با کارکردی شناختی؛
زبان به مثابه محصول تفکر و نیز وسیلة تفکر؛
فراتر رفتن از ساختار ظاهری زبان و بررسی عملیات بنیادی و پیچیده‌ دستور زبان، مفهوم سازی، سخن گفتن و تفکر؛
تکیه بر مشاهدات تجربی و آزمایشهای علمی روان‌شناسی و علوم اعصاب. 10

11. زیرشاخه‌های اصلی علوم شناختی
1- روان‌شناسی شناختی
2- علم اعصاب شناختی (با زیرشاخه‌های متعددی چون: عصب شناسی روان پزشکی، عصب شناسی زبان، عصب شناسی علوم اجتماعی، عصب شناسی اقتصاد، عصب شناسی بازاریابی، عصب شناسی زیبایی شناسی، عصب شناسی الهیات)
3- زبان‌شناسی شناختی (با زیرشاخه‌های اختصاصی چون: معناشناسی واژگانی، رویکرد شناختی به دستور زبان، و استعاره های شناختی)
4- فلسفه ذهن
5- حوزه های کاربردی علوم شناختی: هوش مصنوعی، آموزش و پرورش شناختی، روان درمانی شناختی، شناخت اجتماعی و روان شناسی سیاسی، روان شناسی تحلیل اطلاعات و رسانه های گروهی، علوم دفاعی شناختی، اقتصاد شناختی، مهندسی شناختی 11

12. کارکردهای اصلی زبانشناسی شناختی
- چگونگی بازنمایی اطلاعات زبانی در ذهن
- چگونگی یادگیری زبان
- چگونگی درک و استفاده از زبان
- چگونگی ارتباط اجزای سازنده شناخت 12

13. زبان‌شناسی شناختی در زیرشاخه‌های:
واج‌شناسی و آواشناسی شناختی
ساختواژه و واژه‌شناسی و اصطلاح‌شناسی شناختی
نحو شناختی
معنی‌شناسی و کاربردشناسی شناختی
تحلیل گفتمان شناختی
زبانشناسی اجتماعی شناختی
روانشناسی و عصب‌شناسی شناختی زبان
زبانشناسی رایانشی شناختی
زبانشناسی کاربردی شناختی (شامل آموزش زبان) 13

14. زبان شناسی شناختی در کشورهای پیشگام
پرچمداران مطالعات زبان‌شناسی شناختی: آمریکا و انگلستان.
سایر کشورها: آلمان، سوئیس، روسیه، بلژیک و ایران
انگلستان: رشته ای با عنوان زبان شناسی شناختی در مقطع کارشناسی در دانشگاه بنگور دروس این دوره بر مهم ترین بنیان های نظری زبان شناسی شناختی استوار است همچون: ساخت مفهومی و چگونگی سازماندهی آن، زبان ادبی، دستور و ذهن، رابطه میان زبان، تفکر و فرهنگ، معنی شناسی انباشتی و واژگانیِ شناختی، مسائل مربوط به تجسم یافتگی و روش شناسیِ زبان شناسیِ شناختی.
سایر دانشگاه های انگلستان که در این حوزه در مقاطع تحصیلات تکمیلی سرآمدند عبارتند از: نورث اومبریا (که ناشر مجله انجمن بین المللی زبان شناسی شناختی است)، آکسفورد، هاروارد، لَنکَستِر و هرتفوردشایر.
آموزش گام به گام این رشته 14

15. دانشگاه های آمریکا به دلیل ارائه نظریه زبان شناسی شناختی و نیز تحقق یافتن پژوهش های بدیع در آنها در رتبه نخست دانشگاه های جهان قرار می گیرند. حضور دانشمندانی چون لانگاکر و لیکاف (به عنوان واضعان این رشته)، تیلور، جانسون و بسیاری دیگر گواهی است بر این مدعا. در این میان می توان به طور نمونه دانشگاه های زیر را برشمرد: ّبرکلی، کالیفرنیا، شیکاگو، سن دیه گو، یو سی اِل اِی، اُرِگان، رایس، برون، و دِلاوِر.  15

16. وضعیت موجود علوم‌شناختی در ایران آموزش علوم‌شناختی در کشور
امر آموزش و پژوهش در حوزه علوم شناختی در کشور با تاکید بر عصب شناسی و روان شناسی شناختی است.
متولیان مدون آموزشی:
پژوهشگاه دانش‌های بنیادی،
پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی
پژوهشکده علوم شناختی 16

17. پژوهش در علوم شناختی در کشور
اطلاعات کامل کتاب ها و مقاله های چاپ شده، مقاله های ارائه شده در همایش، پایان نامه های انجام شده در سطوح کارشناسی ارشد و دکتری، طرح پژوهشی، و نیز همایش های برگزار شده در کشور در بخش ماخذشناسی آورده شده است و خلاصه ای از آن در ذیل ارائه گردیده است (البته آمار ارائه شده در اینجا کامل نبوده و نیازمند تهیه کتابنامه ای جامع می باشد):
چاپ کتاب: کتاب های تالیفی و ترجمه در این حوزه انگشت شمار است (حدود 10 اثر)
چاپ مقاله: میزان تولید مقالات در این حوزه بهتر است، که عمدتاً در مجلات مربوط به زبان­شناسی، نقد ادبی، و مطالعات قرآنی به چاپ رسیده اند. البته شماری از مقالات در تنها مجله مشخصاً شناختی یعنی تازه های علوم شناختی (انتشارات پژوهشکده علوم شناختی) به چاپ رسیده اند (حدود 110 مقاله) 17

18. ارائه در همایش: (حدود 40 مقاله)
پایان نامه: (حدود 70 پایان نامه در دانشگاه های برتر)
طرح پژوهشی: طرح های پژوهشی در دست انجام در حوزه زبان شناسی شناختی نیز بسیار محدودتر از کتاب ها می باشد (2 طرح)
برگزاری همایش: پنج همایش بین المللی علوم شناختی به همت پژوهشکده علوم شناختی با همکاری دانشگاه های تربیت مدرس، و شهید بهشتی برگزار شده است.
پژوهش های صورت گرفته در ایران را می توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:
(الف) مطالعات ادبی
(ب) مطالعات معنی شناختی
(ج) مطالعات علوم قرآنی
موضوع این مطالعات بیش تر به استعاره اختصاص دارد.
انجمنی نیز با عنوان حلقه نشانه شناسی ایران تشکیل شده که حوزه مطالعاتی آن در سال های اخیر، نشانه شناسی شناختی بوده است. 18

19. دانشگاه‌های فعال در حوزه زبان شناسی‌شناختی
تربیت مدرس، شهید بهشتی، الزهرا، بوعلی سینای همدان، باقرالعلوم (ع)، امام صادق (ع)، علامه طباطبایی و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 19

20. آسیب شناسی وضعیت موجود
- محدود بودن این حوزه مطالعاتی به مقطع دکتری تحصیلات تکمیلی (درس زبان شناسی شناختی در مقطع دکتری رشته زبانشناسی همگانی به طور معمول زیربخشی است از درس معنی شناسی، و چنانچه دانشجویی تمایل به پژوهش در این حوزه داشته باشد می تواند پایان نامه یا رساله خود را به آن اختصاص دهد و با اصول آن بیش تر آشنا گردد)
عدم وجود برنامه ریزی مشخصی برای هدفمند کردن
- تفاوت بسیار با کشورهای پیشگام از حیث کمّی و کیفی در زمینه های آموزشی، پژوهشی و ترویجی
- بومي نبودن موضوعي و محتوائي بعضي از زمينه هاي پژوهشي
- ناكارآمدي همكاري هاي علمي و پژوهشي بين رشته اي بين دانشگاهي و گروه هاي آموزشي
-كمبود طرح هاي پژوهشي و مقاله هاي پژوهشي بومي در مجلات معتبر بين المللي با تكيه به مسائل فرهنگي و زباني بومي ايران در مقايسه با كشورهاي منطقه و كشورهاي پيشرو
-كمبود رساله هاي كارشناسي ارشد و دكتري زبان شناسي شناختي از نظر موضوعي و محتوائي 20

21. چشم‌انداز زبان شناسی شناختی در ایران
چشم‏انداز مطالعات زبان‏شناسی شناختی در ایران، تبدیل کشور به قطب بین‏المللی علم زبان‏شناسی شناختی در حوزه‏های مختلف آن و تربیت متخصصان نظریه‏پرداز و صاحبنظر در حیطه‏ی زبان‏شناسی شناختی است که مرجع مطالعات در سایر کشورها تلقی شود. بدین منظور اهداف زیر مدنظر قرار می‏گیرند:
تربیت نسل جدید متخصص و فوق متخصص از طریق ارتقاء سطح علمی دانشجویان در کلیه‏ی سطوح و آشنا کردن آن‏ها با علوم و حوزه‏های میان‏رشته‏ای.
ارتقاء سطح کیفی پژوهش‏ها و فضاهای آموزشی، هم‏چنین بهبود مستمر سطح علمی اساتید و متخصصان دانشگاهی، به منظور تولید علم و گسترش آن در سطح بین‏المللی.
پذیرش دانشجویان بین‏المللی و برگزاری همایش‏های تخصصی در سطح جهانی
گسترش زبانشناسی رایانشی با رویکردهای شناختی. 21

22. هدایت پروژه ها به سمت پاسخ به کاربردها و نیازهای روز جامعه در حوزه علوم و فناوری های شناختی.
استفاده حداکثری از توانمندی های گروه های زبان شناسی شناختی در کشور در راستای توسعه علوم و فناوری های شناختی
سنجش نیازهای روز و آینده جامعه در حوزه زبان شناسی شناختی و پاسخ به این نیازها در قالب ایجاد زیرساخت و توسعه بسته های آموزشی و سایر خدمات کاربردی.
چشم‏انداز فوق نیازمند تلاش و انگیزه‏ مستمر و تربیت متخصصان در حوزه های مختلف شناختی است که در اندک زمان به ثمر نخواهد نشست. لذا نقطه‏ی عزیمت را در قالب وضعیت مطلوب ترسیم می‏کنیم که آغازگر گام‏های آتی خواهد بود. 22

23. در این راستا فعالیت ها در 3 دسته آموزشی، پژوهشی و ترویجی، و مبتنی بر آیین نامه ها و تفاهم نامه های ستاد علوم شناختی ارائه شده است.
برنامه های آموزشی
در راستای توسعه برنامه های آموزشی در حوزه علوم و فناوری های شناختی و به ویژه توسعه نیروی انسانی متخصص، فعالیت های زیر در طی 3 فاز اجرایی طرح برنامه ریزی می گردد.
جذب نیروی انسانی برجسته، متخصص، کارآمد و اثرگذار در حوزۀ زبان شناسی شناختی
اعزام دانشجویان برتر و استعدادهای درخشان به دانشگاه های پیشرو بین‌المللی برای تحصیل در دوره دکتری در رشته‌های علوم و فناوری های شناختی،
تأمین فرصت های مطالعاتی در دانشگاه های ممتاز بین‌المللی برای دانشجویان دوره دکتری داخل
ایجاد دوره‌های مشترک دکتری فی مابین دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی برتر کشور و دانشگاه های پیشرو دنیا در رشته‌های علوم وفناوری های شناختی
همکاری در ارتقاء توانمندی های علمی و فناورانه اساتید فعال در حوزۀ علوم و فناوری های شناختی 23

24. توسعه همکاری های بین رشته‌‎ای بین اعضای هیات علمی شاغل در این حوزه و حوزه های مرتبط از طریق تأمین فرصت مطالعاتی برای اساتید در دانشگاه های پیشرو داخلی و بین‌المللی
معرفی اساتید خبره‏ی بین‏المللی و داخلی برای برگزاری دوره‏ها و کلاس‏های آموزشی
ایجاد دوره‌های دانشگاهی
تعریف برنامه های آموزشی مدون: برنامه ریزی آموزشی مدونی به منظور مرتفع نمودن میزان دسترسی به اطلاعات در سطوح مختلف آموزشی
برنامه های پژوهشی
ارائه فرصت های مطالعاتی کوتاه مدت ویژه اساتید دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور
ارائه فرصت های مطالعاتی ویژه استادیاران جوان دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور
ارائه سخنرانی و برگزاری کارگاه آموزشی برای اساتید خبره بین‌المللی و داخلی 24

25. برگزاری همایش‌ها و کارگاه‌های آموزشی
به کارگیری محققان و فارغ التحصیلان دکتری خارج از کشور علوم و فناوری های شناختی در دانشگاه ها و موسسات پژوهشی
برگزاری همایش‌ها و کارگاه‌های آموزشی
اعطای کمک هزینه سفر اساتید دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور برای شرکت و ارائه مقاله در کنگره های معتبر علوم شناختی
اعطای جایزه سفر دانشجویان دکتری برای ارائه مقاله در کنگره های منتخب علوم و فناوری های شناختی
ارائه طرح های پژوهشی و توسعه فناوری
هدایت پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری
انتشار مقاله علمی و پژوهشی داخلی
انتشار مقالات نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی ISI
چاپ نشریات- علمی پژوهشی
چاپ کتاب 25

26. برنامه های ترویجی
آشنا نمودن آحاد جامعه با علوم و فناوری‌های شناختی و دستاوردهای علمی و عملی اصیل آن
جذب جوانان علاقمند در سطوح مختلف سنی و علمی به تحصیل و فعالیت در این حوزه از دیگر فعالیت‌های ترویجی است.
پشتیبانی از فعالیت‌های علمی محققان و استادان متخصص در علوم و فناوری‌های شناختی
چاپ نشریات- ترویجی
فرهنگ سازی و اطلاع رسانی 26

27. وضعیت مطلوب زبان‏شناسی شناختی
وضعیت مطلوب مطرح شدن ایران در حوزه علوم شناختی با‏ تاکید بر زبان‏شناسی شناختی در سطح بین‏المللی است. انجام مطالعات ارزشمند که قابل استناد بوده و مرجع مطالعات داخلی و خارجی بعدی قرار گیرد، از جمله اهدافی است که دنبال می‏شود.
به منظور رسیدن به وضعیت مطلوب، برنامه‏های پژوهشی، آموزشی و ترویجی در سه فاز به شرح ذیل برنامه ریزی می گردد.
فاز اول: کوتاه‏مدت (یک ساله)، فاز دوم: میان‏مدت (سه ساله)، فاز سوم: بلندمدت (پنج ساله) 27

28. پیشنهاداتی برای رسیدن به وضعیت مطلوب زبان شناسی شناختی در ایران در سه فاز کوتاه‏مدت (دو ساله)، میان‏مدت (چهار ساله) و بلندمدت (شش ساله)
فعالیت های آموزشی
تربیت نیروی متخصص: اعزام دانشجو به خارج از کشور (1 نفر) و تأمین فرصت های مطالعاتی برای اساتید (3 نفر) ( قابل اجرا در فازهای 1، 2و 3)
برگزاری دوره ها و کلاس های آموزشی با حضور اساتید خبره بین المللی ( قابل اجرا در فازهای 1، 2و 3)
بازنگری سرفصل دروس دورة کارشناسی ارشد به منظور افزودن واحدهای زبان شناسی شناختی؛ از جمله دستور شناختی ( قابل اجرا در فازهای 1، 2و 3)
برگزاری کارگاه های آموزشی با حضور اساتید داخلی؛ شامل دورة دوروزة زبان شناسی شناختی در پژوهشگاه علوم شناختی و مغز در دانشگاه شهید بهشتی، رویکردهای شناختی به دستور زبان در دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی و کارگاه آموزشی-ترویجی آشنایی با کاربردهای زبان­شناسی شناختی ( قابل اجرا در فازهای 1، 2و 3) 28

29. جذب نیروی متخصص (قابل اجرا در فازهای 2 و 3)
گسترش دوره های دکتری مشترک داخلی و ایجاد دوره های دکتری مشترک بین المللی (قابل اجرا در فازهای 2 و 3)
جذب نیروی متخصص (قابل اجرا در فازهای 2 و 3)
برگزاری دوره ها و کلاس های آموزشی با حضور اساتید خبره داخلی و بین المللی (قابل اجرا در فازهای 2 و 3)
ایجاد دورة کارشناسی ارشد رشتة زبان شناسی شناختی (قابل اجرا در فاز 3) 29

30. فعالیت های پژوهشی
عقد قرارداد برای ترجمه و تألیف کتاب (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3)
تشکیل کمیتة داوری برای گزینش مترجمان و مؤلفان (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3)
ارائة سخنرانی و برگزاری کارگاه های پژوهشی تخصصی (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3)
برگزاری همایش های تخصصی (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3)
حمایت از پژوهشگران داخلی برای شرکت در سمینارهای بین المللی (اساتید و دانشجویان دکتری) (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3)
پیشنهاد طرح های پژوهشی (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3)
هدایت پایان نامه های کارشناسی ارشد (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3)
تدوین و امضای تفاهم نامه های پژوهشی با مؤسسات و دانشگاه های داخل (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3) 30

31. انتشار مقاله های تخصصی (علمی-پژوهشی و isi) (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3)
چاپ مجله های علمی-پژوهشی (قابل اجرا در فازهای 1، 2 و 3)
هدایت پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری (قابل اجرا در فازهای 2 و3)
کارآفرینی و ایجاد فرصت های شغلی برای دانش آموختگان رشتة زبان شناسی شناختی (قابل اجرا در فاز 3)
تدوین و امضای تفاهم نامه های پژوهشی با مؤسسات و دانشگاه های بین المللی (قابل اجرا در فاز 3)
فعالیت های ترویجی
معرفی و نقد کتاب های ترجمه و تألیف شده
روزامدسازی وبگاه های مربوط به زبان شناسی شناختی
چاپ فصلنامة خبری زبان شناسی شناختی 31

32. فاز 2: برنامه‏های میان‏مدت
تسری مبانی زبان‏شناسی شناختی به حوزه‏های گوناگون زبان‏شناسی و کاربردی کردن مبانی زبان‏شناسی شناختی و بومی‏سازی آن در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان
بازنگری سرفصل دروس زبان‏شناسی به منظور گنجاندن واحدهای زبان‏شناسی شناختی برای دانشجویان علاقمند به گذراندن پایان‏نامه در این حوزه
برگزاری همایش‏های تخصصی و بازنگری محورهای همایش
برگزاری کارگاه‏های آموزشی زبان‏شناسی شناختی
برگزاری نشست‏های مقاله‌خوانی و مروری با محوریت مقالات زبان‏شناسی شناختی
چاپ و انتشار مجله تخصصی زبان‏شناسی شناختی
بنیان‏گذاری گروه زبان‏شناسی شناختی در انجمن زبان‏شناسی ایران 32

33. راهکارهای رسیدن به وضعیت مطلوب
با توجه به واقع شدن توسعه «علوم و فناوری‌های شناختی» در اولویت‌های ملی، و برنامه ریزی و حمایت ستاد راهبردی توسعه علوم و فناوری های شناختی در کشور از آن، طرح حاضر با هدف استفاده از زیرساخت های موجود در کشور (اعم از منابع انسانی، تنوعات زبانی، گوناگونی های فرهنگی و نیز امکان تبادل اطلاعات با کشورهای پیشگام) به منظور ارتقای جایگاه کشور به تولید کننده علم در این حوزه با خروج از پوسته مطالعه در جهت آزمودن صحت و درستی نظریات خارجیان تدوین گردیده است. 33

34. موضوع ها و طرح های پژوهشی پیشنهادی
تعریف برنامه های پژوهشی در قالب طرح های پژوهشی بنیادی و طرح های پژوهشی کاربردی در راستای سیاستگذاری و پیاده سازی طرح پیش بینی می گردد.
فهرستی از موضوعاتی تحقیقاتی جهت طرح های قابل اجرا و برنامه ریزی، مقالات، و نگارش رساله های ارشد و دکتری در فازهای مختلف در ذیل آورده شده است:
بررسی برنامه های استراتژیک و اولویت های پژوهشی مراکز اصلی مرتبط با حوزه علوم شناختی در کشورهای پیشرو در سطح جهان
بررسی نقشه راه توسعه (در صورت وجود) و یا پروژه های زبان شناسی شناختی اصلی در سه کشور پیشرو در دنیا ترجیحا با فرهنگ های مختلف
تعیین اولویت های پژوهشی در این حوزه با توجه به نیاز کشور و پتانسیل ها در این حوزه با استفاده از نظر خبرگان
شناسایی کاربردهای زبان شناسی شناختی در کشور با استفاده از مطالعه کاربرد ها در کشورهای برتر و همفکری با محققان و کاربران دیگر حوزه های شناختی، بالینی و فناوری 34

35. استلزاماتِ علوم شناختی در تحلیل های فلسفی
شناسایی موضوعات تحقیقاتی مختص زبان فارسی و شرایط فرهنگی-باوری ایران در حوزه زبان شناسی شناختی
گزارشی از زیرساخت های مورد نیاز جهت ترجمه و تالیف متون مرجع حوزه زبان شناسی شناختی (ترجمه مجموعه پیشنهادی زیر)
بررسی پتانسیل های حوزه در رابطه با ارتباطات بین رشته ای با دیگر حوزه های علوم شناختی
پژوهش در حوزه علوم اجتماعیِ شناختی که مباحث مطرح در معنی شناسی شناختی را به علوم اجتماعی و سیاست تسری می بخشد
استلزاماتِ علوم شناختی در تحلیل های فلسفی
خاستگاه های عصب شناختیِ نظامِ مفهومی برای یافتن نظام های پیوندی منسجم که دارای انگیزش زیست شناختی اند و هم در مدل سازیِ فراگیریِ نظام های مفهومی و هم بازنمودِ عصب شناختیِ آن کاربرد دارند
بررسی و ارائه شیوه‏های کارآمد آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، که تأثیر عمده ای در ترویج و گسترش زبان فارسی خواهد داشت
بررسی جنبه‏های شناختی آیات قرآنی، احادیث، ادعیه و متون مذهبی که به درک عمیق‏تر مفاهیم دینی می‏انجامد. هم‏چنین امکان گسترش بیشتر دین اسلام در سطح جهانی را فراهم می‏آورد. 35

36. دستیابی به شیوه‏های نوین یادگیری زبان‏های خارجی برای فارسی‏زبانان، که متناسب با نظام ادراکی و شناختی افراد در رده‏های سنی مختلف طراحی شده و بتواند از طریق مهارت‏های شناختی غیرزبانی، مهارت‏های زبانی را تقویت نماید.
امکان بررسی تأثیر آموزش زود هنگام زبان به کودکان بر پیشرفت مهارت شناسایی واژه‏ها و نقش آن در یادگیری سایر مهارت‏های زبانی
بررسی تعامل میان ادراک و کنش زبانی و غیر زبانی و نقش آن در درمان اختلالات زبانی
بررسی تعاملات اجتماعی گروه‏های اجتماعی مختلف در جامعه، به منظور بررسی ارتباط میان مهارت‏های شناختی زبانی و غیرزبانی آنان، که از حیث آسیب‏شناسی اجتماعی درخور توجه است.
بررسی فرایندهای ذهنی و شناختی همسو با فعالیت‏های پردازشی مغز در حین تولید و درک زبان که به درمان اختلالات زبانی کمک شایانی می‏نماید.
ارتباط میان متغیرهایی نظیر سن، جنس، شغل، تحصیلات و نظایر آن در رشد مهارت‏های زبانی در حیطه‏های مختلف مهارت‏های زبانی ادبی، اجتماعی، استدلالی و غیره 36

37. مطالعه‏ی ارتباط میان رفتارهای زبانی و غیرزبانی و مهارت‏های شناختی
امکان مطالعات گوناگون بر رشد مغزی کودکان و تکامل مهارت‏های شناختی مؤثر در فراگیری زبان مادری. هم‏چنین بررسی تأثیر عادات رفتاری کودکان نظیر الگوی خواب و بیداری آن‏ها بر پیشرفت زبانی
مطالعه‏ی ارتباط میان رفتارهای زبانی و غیرزبانی و مهارت‏های شناختی
تعیین استعاره های فرهنگ بیناد
چگونگی مفهوم سازی در میان فارسی زبانان
تالیف کتاب های درسی با توجه به رشد شناختی دانش آموزان
تالیف دستور جامع زبان فارسی با رویکرد زبان شناسی شناختی
نظريه پردازي در ساختار و كاربرد زبان و ارائه مدل هاي شناختي براي دستور زبان
جنبه های روان شناختی و پردازش و يادگيري زبان يا مطالعات روان شناختی زبان
مطالعات هوش مصنوعی در سطح واژگان و نحو زبان فارسی به منظور بازآفرینی فعالیت های شناختي در ارتباط با رفتار زبانی انسان 37

38. کاربرد نرم‏افزارها و فناوری نوین در آموزش زبان
بررسی آموزش زبان به طور عام و آموزش زبان فارسی به طور خاص با تکیه بر روان‏شناسی یادگیری مهارت‏ها و زیرمهارت‏های شناختی مؤثر در یادگیری زبان
طراحی، تهیه و تدوین کتب و مواد آموزشی و کمک آموزشی زبان فارسی و ارزشیابی مستمر آن‏ها به منظور ارتقاء کیفی
کاربرد نرم‏افزارها و فناوری نوین در آموزش زبان
ارزیابی و ارائه شیوه‏ی مدیریت کلاس‏های چندزبانه و چندفرهنگی برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان
بررسی مسائل جامعه‏شناختی و فرهنگی آموزش زبان فارسی
سنجش، آزمون‏سازی و ارزیابی شیوه‏های آموزش زبان نوین
آموزش زبان فارسی و ارتباط با پیشینه‏ی ادبی ایران در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان
ارائه‏ی طرح و چشم‏انداز تحولات آینده‏ی دانش آموزشکاوی زبان فارسی 38

39. جمع بندی
هم اندیشی حاضر با عنوان «نخستین هم اندیشی زبان شناسی شناختی: حدود و ثغور و کاربردهای آن» و با هدف تدوین نقشه راه توسعه آن در کشور ارائه شده است. در اینجا به دنبال ارائه مقدمه، تعریف شناخت، و زبان شناسی شناختی، زیرشاخه‌های اصلی علوم شناختی بررسی شده است. سپس با بررسی اجمالی از زبان­شناسی شناختی در کشورهای پیشگام وضعیت موجود علوم شناختی در ایران از نظر آموزشی و پژوهشی آورده و با آسیب شناسی وضعیت موجود دنبال شده است. در ادامه ضمن ارائه چشم انداز زبان شناسی شناختی در ایران، وضعیت مطلوب و برنامه های طرح در 3 فاز آورده شد. راهکارهای رسیدن به وضعیت مطلوب در قالب برنامه های آموزشی، پژوهشی، و ترویجی بیان گردیده و با ارائه طرح های پیشنهادی کاربردی و بنیادی دنبال شد. 39

40. «از توجه شما سپاسگزاریم»40