1. تحلیل و طراحی سیستم‌های شی گرا
حسین دهقان
دانشگاه آزاد بوشهر

2. حسین دهقان دانشگاه آزاد بوشهر
تحلیل و طراحی سیستم‌های شی گرا
تحلیل سیستم‌ها
حسین دهقان
دانشگاه آزاد بوشهر

3. مهندسی خواسته‌ها
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

4. مهندسی خواسته‌ها تحلیل مشکل تحلیل نیازها دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

5. مهندسی خواسته‌ها آنالیز مدل تحلیل طراحی مشتری تحلیلگر طراح بررسی مشکل
بررسی نیازها
آنالیز
مدل تحلیل
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان
طراح
طراحی

6. خروجی این مرحله مستندات تحلیل نیازها مشخصه خواسته‌ها
گزارش مهندسی خواسته‌ها
مبناي قرارداد رسمي و ملاك تحويل سيستم در خاتمه‌ي پروژه
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

7. تحلیل سیستم
تجزیه سیستم به اجزایش با هدف مطالعه نحوه تعامل اجزاء با یکدیگر در جهت تامین اهداف سیستم
تاکید تحلیل سیستم
بر مشکلات کسب و کار
مستقل از هرگونه فناوری
به منظور بکارگیری راه‌حلی برای رفع آن مشکل
تاکید بر مسائل کسب و کار است نه مسائل فنی و اجرا
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

8. بررسی نیازها در مقابل تحلیل
تعریف سیستم از دید تحلیلگران و طراحان
مشخص شدن به کمک مدل‌های تحلیل
راه ارتباطی بین تحلیلگران و طراحان سیستم
بررسی نیازها
تعریف سیستم از دید مشتری یا سازمان
مشخص شدن به کمک زبان طبیعی
راه ارتباطی میان مشتری و تیم پروژه
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

9. بررسی مشکلات و بررسی نیازها
هدف: طراحي سيستمي كه نيازهاي استفاده كنندگان را پوشش دهد.
بايد اين نيازها به درستي تعيين، تحليل و بررسي شود.
تحليل مشكلات: يعني مشكلات را شناسايي كنيم و علل و اثرات آن را بررسي كنيم.
كشف نيازهاي سيستم: تكنيك هايي كه در آن تحليلگر شرحي از نيازها و خواسته هاي سيستم را شناسايي مي‌كند.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

10. فاز تحلیل مشکل
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

11. تحلیل مشکلات سیستم فهرست کردن مشکلات مذاکره در مورد گستره پروژه
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان
ارزیابی ارزشمندی پروژه

12. فاز تحلیل نیازها
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

13. تحلیل نیازها
مرحله تحلیل نیازها، نیازهای کسب و کار را برای سیستم جدید تعریف می کند.
کلید اصلی در مرحله تحلیل نیازها “چه چیزی” است نه “چگونه”
What نه How
کاربراین از سیستم جدید چه می‌خواهند و چه نیازی به آن دارند؟
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

14. تحلیل نیازهای سیستم
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

15. گام‌ها تحلیل نیازها 3-1- تعریف نیازها 3-2- تحلیل نیازهای کارکردی
3-3- پیگیری و تکمیل نیازها
3-4- اولویت بندی نیازها
3-5- بهنگام سازی طر پروژه
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

16. 3-1- تعریف نیازها شناسایی نیازها، وظیفه اولیه مرحله تحلیل نیازها است.
منشا بسیاری از خطاها،
از قلم افتادگی‌ها و تصادها
عدم تعریف صحیح نیازها
اساس و بنیان این وظیفه در مرحله تحلیل مشکل ایجاد می‌شود.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

17. اهمیت تعیین صحیح نیازها
يعني اگر در فاز جمع آوري نيازمندي ها، برخي نيازها بدرستي تحليل نشوند، در مرحله پیاده‌سازی مي‌بايست 10 برابر هزينه براي اصلاح اشتباه صرف كنيم.
مرحله
نسبت قيمت
مرحله جمع‌آوري نيازمندي‌ها 1
مرحله طراحي
3-6 برابر
مرحله پیاده‌سازی
10 برابر
مرحله تست و آزمايش
15-40 برابر
مرحله اجرای نرم افزار
برابر
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

18. انواع نیازها نیازهای کارکردی یا عملیاتی
Functional
فعالیت‌ها و خدماتی که سیستم باید آنها را انجام دهد.
مثلا در يك سيستم دانشگاه: محاسبه معدل دانشجو
در يك سيستم انبارداري: تعيين موجودي فعلي انبار
نیازهای غیر عملکردی
Nonfunctional
عملكردهايي كه استفاده كنندگان بصورت غير مستقيم از سيستم انتظار دارند.
مانند راحتي استفاده براي كاربر
سريع كار كردن نرم افزار
امنيت نرم افزار
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

19. 3-2- تحلیل نیازهای عملیاتی
ما باید نیازهای عملیاتی را به گونه‌ای تحلیل کنیم که برای مخاطبان فنی و کسب و کار قابل تایید بوده و با هر دو گروه ارتباط برقرار کند.
دو رویکرد برای مستند سازی و تایید نیازهای عملیاتی:
مدلسازی
نمونه‌ساری سیستم
تحلیلگران، مدل‌های منطقی سیستم را ایجاد می‌کنند که در آنها به چگونگی اجرا و پیاده سازی سیستم اشاره‌ای نمی‌شود.
مدل و نمونه‌سازی در ادامه می‌آید
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

20. 3-3- پیگیری و تکمیل نیازها
فرصتی برای صاحبان و کاربران سیستم برای
تکمیل و تغییر
اعتبار سنجی نیازها
دنبال کردن مدل‌های ایجاد شده در گام 3-2، با توجه به نیازهای عملیاتی سیستم یا مشتری
اطمینان حاصل شود که همه نیازهای عملیاتی در مدل‌ها وجود دارد.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

21. ← باید نیازهای اولویت‌بندی شود
3-4- اولویت بندی نیازها
اگر پروژه بیش از زمان تعیین شده به طول انجامد
هزینه‌های آن بیش از بودجه تخصیصی شود
← باید نیازهای اولویت‌بندی شود
تعیین اولویت‌ها توسط
تحلیلگران و صاحبان سیستم
طراحان و سازندگان سیستم
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

22. اولویت نیازها نیازهای الزامی
نیازهایی که باید در سیستم حداقل یا نسخه 1 وجود داشته باشد.
نیاز الزامی را نمی‌توان رتبه بندی نمود.
نیاز مطلوب
نیازی که برای نسخه حداقل یا نسخه 1 ضروری نیست.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

23. فاز تحلیل تصمیم
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

24. فاز تحلیل تصمیم با در نظر گرفتن نیازهای کسب و کار
سیستم جدید به کمک رایانه چگونه باید عمل کند.
مرحله تحلیل تصمیم
راه‌حل های ممکن را مشخص و تحلیل می‌کند
سیستم جدید را برای طراحی و اجرا توصیه می‌کند.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

25. تحلیل تصمیم
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

26. مراحل فاز تحلیل تصمیم شناسایی راه حل‌های ممکن تحلیل راه حل‌های ممکن
مقایسه راه حل‌های ممکن
توصیه یک راه‌حل
بهنگام سازی طرح پروژه
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

27. تحلیل مدل‌گرا
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

28. تحلیل مدل گرا هدف این است که عملکرد سیستم را مدل کنیم. مدل
نشان دادن سیستم و عملکرد به کمک تصاویر
مانند: فلوچارت، نمودار سازمانی
“یک تصویر به اندازه هزاران حرف ارزش دارد”
ترسیم مدلهای تصویری سیستم موجود یا پیشنهادی در مستندسازی
تصاویری هستند که اجزای سازنده سیستم (فرایندها، ورودی‌ها، خروجی‌ها و فایل‌ها) را با آن نمایش می‌دهیم.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

29. نرم‌افزارها Microsoft Visio Rational ROSE Visible Analysis
System Architect
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

30. بلوک‌های سازنده سیستم و مدل‌ها
داده‌ها
اطلاعاتی که توسط سیستم جمع‌آوری و ذخیره می‌شود.
مدلهای داده
نمودار رابطه موجودیت ← طراحی پایگاه داده
فرایندها
کارهایی که سیستم انجام می‌دهد.
مدلهای فرایندی
نمودار جریان داده ← طراحی برنامه ها و نرم‌افزارها
رابط‌ها
نحوه ارتباط بین افراد، سیستم‌ها یا سازمانهای دیگر
نمودار Usecase ← طراحی رابط‌های سیستم و کاربر
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

31. تحلیل مدل گرا
از دیدی دیگر می‌توان رویکردهای مدل‌گرا را به دسته‌های دیگر تقسیم کرد:
تحلیل ساخت یافته
فرایند محور
نمودارهای جریان داده
مهندسی اطلاعات
داده محور
نمودارهای رابطه موجودیت
تحلیل شی گرا
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

32. تحلیل ساخت یافته
تحلیل ساخت‌یافته، روشی مدلگرا و فرایند محور برای تحلیل سیستم موجود یا تعریف نیازهای کسب و کار سیستم جدید
تحلیلگران مجموعه‌ای از مدل‌های فرایندی را ترسیم می‌کنند.
به نام نمودارهای جریان داده، Data Flow Diagram، DFD
فرایندهای موجود در سیستم را به همراه ورودی‌ها، خروجی‌ها و فایلها نشان می‌دهد.
این مدلها برای فرایندهای کسب و کار و برنامه‌‌های کامپیوتری استفاده می‌شود.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

33. DFD
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

34. مهندسی اطلاعات IE
تحلیل ساخت‌یافته، روشی مدلگرا و داده محور برای تحلیل سیستم موجود یا تعریف نیازهای کسب و کار سیستم جدید
از ابزارهای طراحان پایگاه داده
تحلیلگران مجموعه‌ای از مدل‌های داده‌ای را ترسیم می‌کنند.
به نام نمودارهای رابطه موجودیت، Entity Relationship Diagram، ERD
در IE ابتدا مدل داده و در تحلیل ساخت یافته ابتدا مدل فرایند ترسیم می‌شود.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

35. ERD
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

36. تحلیل شی‌گرا در دو مدل قبلی، داده از فرایند تفکیک بوده است.
تحلیل شی‌گرا، داده و فرایند را در ساختارهایی به نام شی یکپارچه می‌کند.
Object Oriented Analysis، OOA
برای این تحلیل، استاندارد مدل‌سازی تکامل یافته است.
Unified Modeling Language، UML
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

37. UML +Admit() +Regsiter for Classes() +Withdraw() +Change Address()
+Calculate GPA()
+Graduate()
-ID Number
-Name
-Grade Point Average
STUDENT
+Create a Course()
+Delete from Course Master()
+Change in Course Master()
-Subject
-Number
-Title
-Credit
COURSE
+Add()
+Drop()
+Complete()
+Change Grade()
-Semester
-Division
-Grade
TRANSCRIPT COURSE 1
has record for>
0..*
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

38. تحلیل تسریع شده
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

39. رویکرد تسریع شده
ساخت نمونه اولیه از سیستم به منظور شناسایی سریعتر نیازهای کاربر و کسب و کار
استفاده از نرم‌افزار اکسس برای ایجاد پایگاه دادهف فرم‌های ورودی و نمونه گزارش‌ها
باورهای نادرست
سیستم نهایی را می‌توان به همان سرعت نمونه ساخت
ابزارهایی مانند اکسس می‌توانند در ساخت سیستم نهایی استفاده شود.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

40. حسین دهقان دانشگاه آزاد بوشهر
تحلیل و طراحی سیستم‌های شی گرا
کشف نیازها
حسین دهقان
دانشگاه آزاد بوشهر

41. کشف مشکل‌ها
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

42. کشف مشکل
تحليل گر موفق كسي است كه مشكلات سيستم را دريابد و توانايي تحليل مشكل را داشته باشد.
مثال: تشخيص بيماري (مشكل) توسط پزشك
نكته مهم: لازمست بين علت مشكل و معلول مشكل تمايز قائل شويم.
نمودار ايشيكاوا (Ishikawa Diagram): يك ابزار گرافيكي براي شناسايي، بررسي و نمايش مشكلات است.
به اين نمودار نمودار علل و سبب و يا استخوان ماهي هم مي‌گويند.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

43. نمودار استخوان ماهی
علت در سمت راست (سر ماهي) و علل ممكن به عنوان استخوان در اسكلت ماهي در نظر گرفته مي‌شود.
علل(Cause)
آثار(Effect)
علت 3
علت 2
علت 1
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان
مشكل
علت 6
علت 5
علت 4

44. نمودار استخوان ماهی
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

45. کشف نیازها
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

46. جمع آوری نیازها
استفاده از تحقيق، مصاحبه، پرسشنامه، نمونه‌برداري و ديگر تكنيك‌هاي جمع‌آوري اطلاعات، جهت يافتن مشكلات و نيازمندي‌هاي سيستم.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

47. روش های کشف نیازها نمونه گيري از اسناد، فرم ها و فايل هاي موجود
مشاهده تحقيقات و سايت ها
مشاهده محيط كار
مزاياي مشاهده
معايب مشاهده
روش هاي انجام يك مشاهده خوب
زندگي در سيستم
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

48. پرسشنامه فرمت آزاد فرمت محدود سوالات چندجوابي سوالات درجه‌بندي شده
مزاياي پرسشنامه
معايب پرسشنامه
انواع پرسشنامه
فرمت آزاد
فرمت محدود
سوالات چندجوابي
سوالات درجه‌بندي شده
سوالات رتبه‌بندي
توسعه پرسشنامه
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

49. مصاحبه مزاياي مصاحبه معايب مصاحبه انتخاب مصاحبه شوندگان
انواع مصاحبه و تكنيك هاي آن
غير ساخت يافته
ساخت يافته
سوالات بسته
سوالات باز
انتخاب مصاحبه شوندگان
آماده شدن براي مصاحبه
اجتناب از اين سه نوع سوال
سوالات بارگذاري شده
سوالات هدايت كننده
سوالات انحرافي
راهنماي سوالات مصاحبه
هدايت مصاحبه
تعقيب كردن مصاحبه
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

50. نمونه سازی نمونه سازي (prototyping) مزاياي نمونه سازي معايب نمونه سازي
استراتژي پيدا كردن واقعيت
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

51. حسین دهقان دانشگاه آزاد بوشهر
تحلیل و طراحی سیستم‌های شی گرا
مدلسازی use case
حسین دهقان
دانشگاه آزاد بوشهر

52. هدف
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

53. هدف مدل use case
برای توصیف توابع و فرایندهای اساسی سیستم و نحوه تعامل سیستم اطلاعاتی با محیط اطراف
مدل سازی رویدادهای کسب و کار و اینکه چه کسی این فرایندها را آغار و سیستم چگونه به این رویدادها پاسخ می‌دهد.
برای مدل سازی
سیستم جاری (as-in)
سیستمی اطلاعاتی آینده (to-be)
نمایش نحوه تعامل سیستم کسب و کار با محیط
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

54. مزایا وسیله‌ای برای کسب نیازهای کارکردی
تجزیه سیستم به اجزای قابل اداره و کنترل
زبانی مشترک ارئه می‌دهد که به آسانی برای صاحبان سیستم قابل درک است.
کمک به تخمین گستره پروژه، فعالیت‌ها و برنامه‌ زمان بندی
نقطه آغازی برای شناسیایی اشیا یا موجودیت‌ها
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

55. توصیف
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

56. مقدمه مدل use-cace یک توصیف ساده از توابع سیستم و از دید کاربران است.
Function diagram
نمایش دهنده توابع پایه‌ای سیستم
کاربر چه کاری می‌تواند انجام دهد.
سیستم برای درخواست‌های کاربر چه عکس‌العملی انجام می‌دهد.
عمليات سيستم و افرادي که اين اطلاعات را دريافت يا ارسا ل مي‌کنند، را به تصوير مي‌کشد.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

57. ساخت دیاگرام‌های use-case
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

58. اجزای نمودار usecase
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

59. اجزای نمودار UseCase: هرسرویسی که سیستم در اختیار کاربر قرار می دهد.
Actor: عامل ها، افراد یا سیستم هایی هستند که با UseCase ها کار می کنند. اطلاعات توسط آنان تزریق و یا دریافت می شود.
UseCase Diagram محاورات میان UseCase ها و Actor ها را نشان می دهد.
در UseCase دیاگرام، ما به دنبال نیاز های کاربران هستیم.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

60. Actor یا کنشگر
هرچیزی که نیاز به تعامل با سیستم دارد تا به مبادله اطلاعات بپردازد.
کنشگر: کاربران خارجی
یک سازمان
سیستم اطلاعاتی دیگر
حسگر دما
زمان
Use caseها از سوی کنشگرها آغاز یا تحریک می‌شود.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

61. Use case یا موردکاربردی
یک فرآیند مهم است که با انجام آن توسط سیستم، سودی برای کنشگر دارد.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

62. تناظرها یا Association
برای نمایش تعامل بین یک کنشگر و use case
در حالت عادی، این ارتباط دو طرفه است.
اگر ارتباط یک طرفه باشد، از یک پیکان در انتهای خطوط استفاده می‌شود.
* = تعدد ارتباط
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

63. مثال
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

64. روابط بین use caseها Extends Include Generalization
A use case extends another use case
Include
A use case uses another use case (“functional decomposition”)
Generalization
An abstract use case has different specializations
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

65. مثال وراثت
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

66. وراثت وقتی دو یا چند کنشگر ویژگی رفتاری مشترکی داردند
می‌توانند use case یکسانی را آغاز کنند.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

67. مثال وراثت
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

68. شمول یا include
مشکل: در بعضی مسائل، یک فعالیت برای انجام بسیار پیچیده می‌باشد.
راه حل: می‌توان use case پیچیده را به صورت مجموعه‌ای از حالات کاربردی ساده‌تر در نظر گرفت.
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

69. مثال شمول CreateDocument <<include>>
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان
OCR
Check
Scan

70. شمول: استفاده مجدد
مشکل: در حال حاظر توابعی وجود دراند. چگونه می‌توان از این توابع استفاده کرد؟
راه حل: استفاده از رابطه include
<<include>>
OpenIncident
ViewMap
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان
Base Use
Case
AllocateResources
<<include>>
Supplier
Use Case

71. توسعه یا Extend
مشکل: در بعضی مسائل، یک فعالیت در بعضی وقت‌ها نیاز به گسترش دارد.
راه حل: استفاده از رابطه extend
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

72. مثال توسعه Base Use Case A FieldOfficer <<extend>>
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان
ReportEmergency
Help

73. رابطه وراثت در use caseها
CheckPassword
Parent
Case
Child
Use Case
ValidateUser
CheckFingerprint
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

74. دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

75. توضیحات
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

76. دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

77. مثال
حسین دهقان
دانشکده فنی و مهندسی جم

78. سيستم پردازش سفارشات سفارش جديد تغيير سفارش موجود حسابدار فروشنده
چاپ گزارش فهرست اموال
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان
مديرانبار
تغيير فهرست اموال
ارسال کالاي سفارش شده
کارمند انبار

79. دستگاه خود پرداز بانک
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان
نکته: تجزیه و تحلیل سیستم ها امری سلیقه ای است و می توان گفت مانند نوشتن انشا می باشد.

80. نمونه اي از يك نمودار مورد كاربرد
يك سيستم صدور فاكتور ساده را در نظر بگيريد.
در اين سيستم فروشنده اطلاعات فاكتور را وارد مي‌كند.
پس از آن سيستم كل مبلغ فاكتور را محاسبه كرده و فاكتور را چاپ مي كند و به فروشنده مي‌دهد.
Enter Bill Details
Calculate Total Amount
Print Bill
Clerk
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان

81. کتابخانه دانشکده فنی و مهندسی جم حسین دهقان Borrow journal
Reserve book
Return journal
Journal Borrower
Borrow copy of book
Book Borrower
Browse
Return copy of book
Browser
دانشکده فنی و مهندسی جم
حسین دهقان
Extend loan
Update catalog
Librarian

82. حسین دهقان دانشگاه آزاد بوشهر
تحلیل و طراحی سیستم‌های شی گرا
طراحی سیستم‌های شی گرا
حسین دهقان
دانشگاه آزاد بوشهر