1. نقش جديد دانشگاهها: توسعه قابليتهاي كارآفريني
نقش جديد دانشگاهها: توسعه قابليتهاي كارآفريني
جهانگير يدالهي فارسي
استاديار گروه كارآفريني
دانشكده كارآفريني دانشگاه تهران

2. تعريف كارآفريني
كارآفريني عبارت است از نوآوري همراه با مخاطرۀ معقول براي استفاده از فرصت هاي ايجاد كسب وكار جديد/ حل مشكلات جامعه/ توسعۀ كسب وكارهاي موجود/ بهبود زندگي فردي وخانوادگي.

3. تعريف كارآفريني
كارآفريني فرآيند پوياي بينش، تغيير و ايجاد است.
Entrepreneurship Is a dynamic process of vision, change and creation.

4. عناصر مهم تعريف كارآفريني
فرصت
ايجاد ارزش جديد
مخاطره
منابع
نوآوري

5. دلايل نياز به توسعه كارآفريني
ايجاد كسب و كارهاي جديد
استفاده از ظرفيتهاي بي استفاده
توسعه ظرفيتهاي موجود
حل مشكلات اجتماعي

6. ادامه- دلايل نياز به توسعه كارآفريني
كوچك سازي دولت و توسعه بخش خصوصي
بهبود كيفيت كالاها و خدمات
توسعه و انتقال تكنولوژي
بهبود كيفيت زندگي فردي واجتماعي

7. چرا كارآفريني اهميت دارد؟
توجه زيادبه يك موضوع دليل اهميت آن است
كميسيون اروپايي در برنامه 2010 آموزش در اروپا كارآفريني را به عنوان شايستگي كليدي براي مردم اروپا هدف قرار داده است.
در كشورهاي اروپايي و آمريكا، آموزش هاي كار آفريني در برنامه هاي دبيرستاني گنجانده شده است.

8. چرا كارآفريني به آموزش نياز دارد؟
قابليت هاي كارآفريني:
دانش
مهارت با تمرین
فرهنگ ونگرش اکتسابی

9. دانش ومهارت دانش و مهارت فني و حرفه اي
دانش و مهارت كارآفريني(برای نوآوری و انجام فرايند کارآفرينی لازم است)
دانش و مهارت مديريت كسب و كار(برای حفظ شرايط است)

10. چرا كارآفريني به آموزش نياز دارد؟
هر سه عنصر قابليت كارآفريني را با آموزش مي توان ايجاد و تقويت نمود.
پيتر دراكر(1985): كارآفريني يك رشتهء علمي است كه مانند ساير علوم مي توان آن را فراگرفت.

11. چرا كارآفريني به آموزش نياز دارد
فعاليت هاي فرايندكارآفريني عبارتند از:
1 - تشخيص فرصت ها
2- ايده پردازي، گردآوري ايده، خلق ايده
3- توسعهء مفهومي(توصيف ايده هايی که داريم)
4- آزمون مفهوم ايده(فرد نظر خود را به متخصص ميگويد و از او نظرخواهی ميکند)
5- نمونه سازي و آزمون محصول
6- توليد نيمه صنعتي و آزمون بازار حرفه اي

12. چرا كارآفريني به آموزش نياز دارد؟
7- بازاريابي و آزمون بازار
8- سرمايه گذاري و راه اندازي كسب وكار
9- توليد
10- عرضه
11- تشخيص فرصت هاي كارآفريني سازماني
12- تحقيق و توسعه و نوآوري مجدد

13. اين فعاليت ها براساس فنون و تكنيكهاي علمي انجام مي‌شود كه مي توان آنها را آموخت

14. سابقه تاريخي آموزش كارآفريني
دانشگاه هاروارد از سال 1947 ارائه دروس كارآفريني را شروع كرد.
پيتر دراكر در سال 1953 اولين درس كارآفريني خود را ارائه داد.

15. اولين بار دانشگاه USC در سال1971 دوره MBA دركارآفريني رابرگزار كرد

16. بيش از 100 مؤسسه و مركز كارآفريني فعال در دانشگاه هاي آن كشور وجود دارد.
سابقه آموزش كارآفريني در ژاپن به سال1938 در دانشگاه كوبه برمي گردد.
در دو دهه گذشته آموزش كارآفريني در آمريكا رشد بسيار سريعي داشته است.

17. تعداد دانشكده ها و دانشگاههايي كه در آمريكا دروس كارآفريني را ارائه مي كردند در اوايل دهۀ هشتاد 300 تا ودر اوايل دهۀ نود به 1050تا رسيد و در سال 2003 به 1600 تا رسيد. رشد واقعي آموزش كارآفريني در دهۀ 80 اتفاق افتاد.

18. آموزش سنتي كارآفريني
طرح كسب وكار قلب برنامه آموزش كارآفريني بود. از افراد با تجربه خواسته مي شد تا تجارب خود را براي دانشجو بيان كنند.
پس از درس به دانشجو مي گفتند، حالا برو و هر چه فراگرفته اي انجام بده.
بعدها به نيازهاي روانشناسي توجه شد.
آموزش كارآفريني به سوي برنامه هاي جامع يكپارچه و كل نگر در حال تغيير است.

19. يك بررسي در سال 1997 تركيب شيوه هاي آموزش كارآفريني در آمريكا را به شرح زير اعلام كرد:
1- آموزش فنون و مهارتها.
2- مطالعه موردي.
3- سخنراني صاحبان كسب وكار در مورد تجربيات خودشان.
4- سخنرانان ميهمان.
5- پروژه هاي تحقيقاتي.
6- تيم سازي.

20. تركيب شيوه هاي آموزش كارآفريني در آمريكا
7- بازديد از صنايع.
8- تدوين طرح كسب وكار.
9- بحث گروهي.
10- بحث با شركت هاي مشاوره اي.
11- مطالعات امكان سنجي.
12-كارآموزي.

21. ارزيابي هاي آموزش كارآفريني
انجام مطالعات موردي،
تدوين طرح كسب وكار،
پروژه هاي فردي و گروهي و
ارزيابي توسط كارآفرينان.

22. قرن بيست و يكم به عنوان قرن دانش معرفي شده است
قرن بيست و يكم به عنوان قرن دانش معرفي شده است. در اين عصر، سرمايه اصلي جوامع، دانش، مهارت و نگرش منابع انساني آنها است.
براي اينكه اين سرمايه در خدمت سعادت جامعه باشد، به قابليتهاي كارآفريني نياز است.

23. چالشهاي قرن 21
در اين عصر نواوري و تغيير مداوم تنها راه بقا, رشد و دستيابي به هدفها است.براي نيل به چنين موقعيتي به سطح وسيعي از قابليت هاي كارآفريني در جامعه نياز است.چالشهاي جامعه در اين قرن عبارتند از:
1- تطابق با پويايي نوآوري
2- گسترش نواوري پويا در تمام اقشار و سطوح جامعه

24. مأموريت دانشگاهها براي پاسخ به اين چالشها ايجاد قابليتهاي كارآفريني است. براي ايفاي اين نقش دانشگاهها بايد كارآفرين شوند.

25. كارآفريني دانشگاهي
كارآفريني دانشگاهي عبارت است از:
ايجاد زمينه توسعه نوآوري در اعضاي دانشگاه : دانشجو، استاد، كارمند
تجاري كردن نتايج تحقيقات دانشگاهي
حل مشكلات علمي صنعت و دولت
توليد دانش و فناوري در عرضه محصولات جديد
تربيت كارآفرينان
ايجاد فرايند پوياي نوآوري در كشور
نوآوري در گسترش مرزهاي دانش بشري

26. شرايط لازم براي توسعه كارآفريني دانشگاهي
الزام تبديل دانش به سرمايه
وابستگي متقابل بين دانشگاه، صنعت، دولت
استقلال سازماني دانشگاه
ساختار پيوندي
قابليت عكس العمل

27. هدف استراتژيك: نوسازي فناوري پيشرفته در آمريكا
تجربه دانشگاه MIT
تأسيس: نيمه قرن 19
هدف استراتژيك: نوسازي فناوري پيشرفته در آمريكا

28. MIT اقدامات دانشگاه شروع از كشاورزي
سيستم پتنت براي محافظت از دارايي معنوي به كار گرفته شد.
تشكيل گروه مستقل براي ارزيابي ابداع ها
تأسيس ادارۀ انتقال فناوري در دانشگاه

29. MIT اقدامات دانشگاه تأسيس شركتهاي تحقيقاتي
ايجاد مكانيزم جستجوي دانش قابل عرضه به بازار
تأسيس تعدادي شركت در فناوري پيشرفته
عرضۀ مشاوره كسب و كار
حمايت از تأسيس شركتها توسط دانشگاهيان

30. اقدام استراتژيك MIT
كارل كمپتون رييس دانشگاه MIT، مفهوم ايجاد شركت بر مبناي تحقيقات دانشگاهي را به عنوان استراتژي توسعه اقتصادي معرفي كرد. اين استراتژي بر معرفي محصولات جديد تأكيد داشت. با معرفي اين استراتژي مسئوليت عرضه مححصولات جديد از صنعت به فرايند تحقيقات دانشگاهي منتقل شد.

31. روابط دانشگاه - جامعه, صنعت و دولت
مسايل و مشكلات
عرضه محصول
جديد مبتني بر فناوري
توسعه فرهنگ
كارآفريني
بازده مقياس در
توسعه فناوري
منابع مالي
نوآوري مبتني برتحقيق
حل مساله ،تحقيق
ايجاد شبكه هاي
تحقيق وتوسعه
ايجاد شركتهاي
مبتني بر فناوري
تأمين مالي تحقيق و توسعه
آموزش دانشگاهي
اطلاعات صنعتي

32. محيط كسب و كار صنعت، خوشه ها دانشگاه كارآفريني دولت پارك هاي علم
و فناوري
كارآفريني
محيط كسب و كار
دولت

33. تحقيق و توسعه بين رشته اي
فيزيك
بيولوژي
مهندسي مواد
سيستم تشخيص كامل
مهندسي برق
مهندسي مكانيك
زيست شناسي
شبكه هاي عصبي
شيمي
علوم انساني

34. جستجوي فرصت ها با نگاه بين رشته اي
فناوري بيو
فناوري اطلاعات
فناوري نانو

35. استقرار كسب وكار در مراكز رشد
نقش مراكز رشد درتوسعه كارآفريني
بانك ايده
كارآفرين
فرصت ها
طرح كسب وكار
صنعتگران حرفه اي
مركز رشد
صاحبان سرمايه
استقرار كسب وكار در مراكز رشد
خدمات حمايتي
عرضه محصول جديد

36. عرضه فناوري و دانش فني محصول جديد
نقش پارك علم و فناوري درتوسعه كارآفريني
پارك فناوري
بانك ايده
كارآفرين
فرصت ها
شركت هاي دانش محور
صنعتگران
صاحبان سرمايه
تحقيقات بين رشته اي
محيط نوآوري
گروه هاي آموزشي و پژوهشي
دانشگاه
عرضه فناوري و دانش فني محصول جديد

37. برخي از منابع ايده هاي كارآفريني
سياست هاي
توسعه اي دولت
توسعة علم و
فناوري
مشكلات
جامعه
دولت
تحولات
محيط
بازار
بانك ايده
ايده هاي
دانشگاهيان
مشتريان
نتايج
تحقيقات
دانشگاهي
نتايج فعاليتهاي
تحقيق و توسعه
بهينه كاوي يا
شناسايي
جهت گيري
صنايع پيشرو
جهاني
مسايل و مشكلات
فني و
سازماني صنعت
صنعتگران

38. مدل نوآوري در گذشته محصول جديد نوآوري توسعه تحقيق مدل خطي نوآوري:
محصول جديد نوآوري توسعه تحقيق
در اين مرحله دانشگاه فقط در مرحله اول فعال است و نتايج تحقيقات داراي پتانسيل تجاري شدن را به صنعت منتقل مي كند.

39. نقش دانشگاه در تغيير مدل نوآوري
مدل پويا و تعاملي:
توسعه تحقيق مسايل صنعت،دولت و جامعه
سوال تحقيق نظري دانش جديد
نوآوري محصول جديد

40. مأموريت اصلي دانشگاه كارآفرين
ايجاد جريان نوآوري در منطقه
ايجاد قابليتهاي كارآفريني

41. ايجاد جريان نوآوري در منطقه
تحول رابطۀ دانشگاه، صنعت، دولت به منظور اجراي مدل پويا و تعاملي نوآوري

42. ايجاد قابليتهاي نهادي كارآفريني
1- شبكه سازمان هاي تحقيق و توسعه
2- شبكه سازمان هاي آموزش و مشاوره كارافريني

43. ايجاد قابليتهاي انساني كارآفريني
دانش كارآفريني
مهارتهاي كارآفريني
نگرش كارآفريني

44. ايجاد قابليتهاي انساني كارآفريني
هدف دانشگاه ايجاد قابليتهاي كارآفريني در دانش آموختگان به عنوان عاملان تغيير اجتماعي و ترويج اين قابليتها در محل و كشور است

45. مهمترين عناصر قابليت كارآفريني
دانش و مهارت خلق ايدۀ جديد/ ايده پردازي
تدوين طرح كسب و كار
دانش و مهارت اجراي ايدۀ جديد و عرضه آن به جامعه
نگرش مثبت و سازنده به زندگي و كار
فعاليت بين رشته اي
تيم سازي و كار گروهي
پويايي يادگيري
مخاطره پذيري معقول

46. Here,
Our Concern Is
Idea Generation

47. Graduates Capability Needs
Common Characteristics are:
Innovative
Need for Achievement
Comfortable for Risk
Don’t Need or Like Structure and Definition
Comfortable With Ambiguity and Uncertainty
Value Independence
Sense of Control Over Environment and Destiny

48. Persistent and Hard-working Energetic Integrity Change Adapter
Graduates Capability Needs
Self-Confidence
Common Sense
Persistent and Hard-working
Energetic
Integrity
Change Adapter
Networking

49. The Model of Idea Processing Capability
P- & G-
Attitudes
Idea
Processing
Capability
Personal &
Group
Innovation
Practice
Personal&Group
Knowledge
Continuous
Learning
Data &
Information
R&D Facilities
Capable of
Inter- Disciplinary
Working
Skills
Environment
Environment

50. سطوح يادگيري كارآفريني
سطح صفر: حفظ وضع موجود بدون يادگيري.
سطح يك: فراگيري دانش جديد.
سطح دو: تشخيص نياز به دانش و مهارت جديد و حساسيت نسبت به ياد گيري قابليت هاي جديد و تلاش در جهت آن.
سطح سه: كسب مهارت استفاده از دانش در عمل.
سطح چهار: داشتن بينش نسبت به آينده ودانستن اينكه چگونه آينده را تحقق بخشد.

51. شومپيتر: كارآفرين انجام دهنده است و دانشي كه كاربرد نداشته باشد، براي كارآفرين بي فايده است.

52. عوامل موثر در ايجاد شكاف بين دانستن و انجام دادن
عوامل موثر در ايجاد شكاف بين دانستن و انجام دادن
نبود قابليتهاي كارآفريني
رقابتي نبودن محيط كسب و كار

53. راه چاره كاهش شكاف بين دانستن و انجام دادن چيست؟
راه چاره كاهش شكاف بين دانستن و انجام دادن چيست؟
ايجاد و ترويج قابليتهاي كارآفريني توسط دانشگاهها
همكاري و تعامل پوياي دانشگاه، صنعت، دولت به منظور اصلاح محيط كسب و كار

54. گروههاي هدف آموزش كارآفريني
كارآفرينان
دانشجويان و دانش آموزان
اساتيد دانشگاه ها و معلمين مدارس
مدرسان و مربيان كارآفريني
مديران، كارشناسان و سياست گذاران دولتي
زنان، جوانان وساير قشرهاي خاص
افراد و خانواده ها
مربيان و مدرسان ساير نهادهاي آموزشي
مديران برنامه سازان و نويسندگان رسانه هاي همگاني

55. آموزش هاي مورد نياز كارآفرينان
- فنون تشخيص فرصت ها
- فنون ايده پردازي و انتخاب ايده/ فنون خلاقيت
- امكان سنجي اقتصادي، فني ومالي
- برنامه ريزي ايجاد و توسعۀ كسب وكار(استراتژيك و عملياتي)
تأمين مالي
- تخصيص منابع
- سازماندهي
- بهينه سازي كيفيت زندگي فردي و اجتماعي

56. آموزش هاي مورد نياز كارآفرينان
با خواندن متون كارآفريني وقبولي در امتحان كتبي، كسي كارآفرين نمي شود.
آموزش هاي كارآفريني مي بايست با تمرين و عمل همراه باشد وبه تغيير رفتار منجر شود.

57. آموزش كارآفريني در دانشگاه
تربيت متخصص كارآفريني( دانش آموختۀ رشته كارآفريني)
آموزش قابليت هاي كارآفريني به دانشجويان همۀ رشته هاي تحصيلي
آموزش قابليت هاي كارآفريني به اساتيد و مربيان فعال در بند 2 فوق.

58. آموزش مورد نياز اساتيد و مربيان كارآفريني
- فنون آموزش كارآفريني: تدريس وياد گيري خلاق
- پژوهش در كارآفريني
- كارآفريني دانشگاهي

59. جهت گيري آينده
اساتيد كارآفريني بايد در استفاده از فناوري آموزشي مسلط باشند و از روش هاي خلاق در آموزش استفاده كنند.
جهت گيري آيندۀ آموزش كارافريني ، توسعه رهبري، نوآوري و خلاقيت مداوم مي باشد.

60. جهت گيري آينده روش هاي ياد گيري خود جهت ده استفاده وسيع از اينترنت
روش هاي ياد گيري خود جهت ده استفاده وسيع از اينترنت
مطالعه و تحقيق بين رشته اي
اساتيد بيشتر نقش راهنما، مشاور و تسهيل كننده را خواهند داشت .

61. روش هاي آموزش كارآفريني
1- يادگيري بر مبناي حل مسأله
2- يادگيري مشاركتي وگروهي
3- يادگيري بر مبناي تحقيق: مطالعات موردي، ميداني و بين رشته اي
4- تمرين انجام كار عملي

62. اثر بخشي تعامل پوياي دانشگاه- صنعت- دولت به قابليتهاي كارآفريني منابع انساني اين سه نهاد بستگي دارد. ايجاد قابليتهاي كارآفريني در منابع انساني اين سه نهاد، وظيفه دانشگاه است.

63. بنابراين حل مشكل دوم يعني اصلاح محيط كسب و كار هم به عملكرد دانشگاه در ايجاد قابليتهاي كارآفريني بستگي دارد.

64. آموزش مورد نياز سياست گذاران و مديران دولتي
- نقش كارآفريني در توسعۀ اقتصادي
- سياست گذاري توسعۀ كارآفريني
- سياست هاي ايجاد محيط رقابتي
- كوچك سازي دولت/ انحصارزدايي و مقررات زدايي
- تغيير فرهنگ
- كارآفريني در بخش دولتي وعمومي
- يكپارچه سازي قوانين و سيستم ها در جهت توسعۀ كارآفريني.

65. چالش هاي توسعه آموزش كارآفريني در كشور
1- ذينفعان ونيازمندان به قابليت هاي كارآفريني احساس نياز نمي كنند. نه تنها مايل به پرداخت هزينۀ آموزش خود نيستند، بلكه براي ياد گيري به ترغيب و تشويق نياز دارند.
2- اقتصاد دولتي و انحصارهاي سازمان هاي دولتي، سازمان-هاي عمومي و بعضاً بخش خصوصي مرتبط با مراكز قدرت اجازه نمي دهد كارآفريني رشد كند.

66. چالش هاي توسعه آموزش كارآفريني در كشور 3
چالش هاي توسعه آموزش كارآفريني در كشور 3. مساعد نبودن محيط كسب وكار،بويژه نبودن رقابت در كشوراز جمله بسته بودن اقتصاد كشور. 4. سرمايه گذاري هاي دولتي در جهت توسعۀ كارآفريني،پراكنده، غير منسجم، ناهماهنگ و ناكارآمد است.

67. چالش هاي توسعه آموزش كارآفريني در كشور
5- كمبود اعضاي هيات علمي براي تدريس دروس كارآفريني، نبود مجلۀ علمي در كارآفريني و كمبود كتاب وساير منابع درسي دركشور
6- مقاومت/ عدم استقبال اعضاي هيات علمي دانشگاه ها در برابر توسعۀ كارآفريني
7- پيچيدگي و زمان بر بودن تحول در دانشگاه ها و توسعۀ كارآفريني دانشگاهي .

68. چالش هاي توسعه آموزش كارآفريني در كشور 8-ناكارامدي رابطۀ دانشگاه- صنعت-دولت. 9- تغيير فرهنگي و ترويج فرهنگ كارآفريني در جامعه اي كه زمينه هاي رفتار كارآفريني در آن ضعيف است. 10- تغيير قوا نين وسيستم هاي اجرايي دولت در جهت ترغيب كارآفريني

69. استراتژيهاي توسعۀ قابليت هاي كارآفريني در كشور
1- توسعۀ آموزش هاي مجازي
2-تربيت و استفادۀ موثر از مربيان كارآفريني ويژۀ رشته هاي علمي، صنعتي، بخش هاي اقتصادي، اجتماعي و بر حسب توزيع جغرافيايي
3- توسعۀ نشريات و اطلاع رساني كارآفريني
4- توسعۀ پژوهشهاي كارآفريني در كشور

70. استراتژيهاي توسعۀ قابليت هاي كارآفريني در كشور
5- ايجاد نهادها و شبكه هاي حمايت از كارآفرينان
6- توسعۀ كارآفريني دانشگاهي
7- ايجاد تعامل مثبت بين دانشگاه، صنعت و دولت
8- تغيير فرهنگي
9- جلب حمايت رسانه هاي همگاني و ساير ابزارهاي ترويج

71. عامل حياتي توسعه كارآفريني
فرهنگ مهمترين عامل موثر در توسعه كارآفريني است

72. چشم انداز مطلوب ترويج فرهنگ كارآفريني
اكثريت جمعيت فعال كشور آموزش كارآفريني را براي خود لازم بدانند و آمادۀ پرداخت هزينۀ آموزش خود باشند.

73. چالش هاي آموزش عالي در آينده
تغيير شيوه توليد دانش
تغيير رابطه دانشگاه- صنعت- دولت
تعادل بين مأموريت ملي و جهاني
قابليت به كارگيري دانش آموختگان

74. زمينه هاي توسعه كارآفريني دانشگاهي
رقابتي كردن فعاليت دانشگاهها
دادن استقلال به دانشگاهها در كليه تصميمات داخلي
رقابتي كردن فضاي كسب و كار در كشور
حمايت از تأسيس شركتهاي دانش محور

75. It is time To Transform the University

76. Transforming The University
From Teaching To Learning
From Research To Innovation
From Service To Network

77. From Teaching To Learning
Conveys the Knowledge Message is Critical.
Elevates the Overall Role of Life-Long Learning.
Places Learners at the Center of Decision Making.
Create a New Dynamic of Collective Learning.

78. From Research To Innovation
Recognizes that innovation is key.
Creates expectation that continuous innovation is the norm.
Recognizes key ingredients for innovation are broader than research.

79. Organize Technical Forums. Sponsor Technology Networking.
Other Proposals To Transform University Establish Knowledge Communities:
Start with highly energetic students and faculties.
To:
Organize Technical Forums.
Sponsor Technology Networking.
Generate New Ideas and Technology.
Promote Effective Cross-Functional Team Building.
Continue

80. Other Proposals To Transform University
Promote Team-Working.
Provides a Perspective of Science and Technology in a Commercial/Industrial Context.
Provides Practice-Based Learning.
Building the Ability to Develop Tec-Based Business Concepts.

81. Questions For Group Discussions
Are students aware of the real application of what they learn in university courses?
Are students capable of thinking and working in multidisciplinary issues?
Are students capable of team building and team-working especially interdisciplinary?
How university could invest in student’s idea processing capability?
How university could transform to cope with new and immerging issues?

82. اصلاحات لازم در دانشگاهها براي حركت به سوي كارآفريني دانشگاهي
تدوين چشم انداز مطلوب، استراتژي و برنامه هاي اجرايي دانشگاه با مشاركت همه اعضاي مؤثر
تغيير ديدگاه توليد علم
تغيير برنامه هاي آموزشي
ترويج فرهنگ كارآفريني در اعضاي دانشگاه

83. اصلاح ساختار سازماني دانشگاه
طراحي و اجراي سيستم پاداش براساس نتايج براي ترغيب كارآفريني دانشگاهي
طراحي و اجراي سيستمهاي بازخور
دادن استقلال به دانشكده ها و مؤسسات داخلي
دانشگاهها

84. آينده دانشگاه
وقتي نرخ تغييرات محيط بيشتر از نرخ تغييرات درون سازمان باشد ، پايان عمر سازمان فرا رسيده است.
تنها راه بقا و رشد دانشگاه ها توسعه كارآفريني دانشگاهي است

85. بقاي دانشگاهها در گرو كارآفريني دانشگاهي است
بقاي دانشگاهها در گرو كارآفريني دانشگاهي است

86. با تشكر پايان