Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
1
مدیریت استراتژیک پیشرفته
دانشکده حسابداری و مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی مدیریت استراتژیک پیشرفته پاییز * * استاد : دکتر احمد ورزش کار تهیه و تدوین: هادی ورزش کار
4
داناترین مردم کسی است که آینده رابهتر ببیند
اعقل الناس انظرهم فی العواقب داناترین مردم کسی است که آینده رابهتر ببیند ( غررالحکم،ج 1،ص 211 ) امارات الدول انشاءالخیل بقای مناصب ودولت ها مربوط به برنامه ریزی و چاره اندیشی در امور است . ( میزان الحکمه،ج2،ص551 )
5
برنامه ریزی درست مال اندک را افزایش می دهد و
حسن التد بیر ینمی قلیل المال و سو التد بیر نفنی کثیره برنامه ریزی درست مال اندک را افزایش می دهد و برنامه ریزی نادرست مال فراوان را نابود می کند . ( غررالحکم )
6
نظریه پردازی ، تولید و آزاداندیشی استنباط، نوآوری، طراحی ،
شبکه عنکبوتی اهداف آموزش در سطوح تحصیلی دکتری منابع معلم کارشناسی ارشد کارشناسی تحلیل قوای فکری Production Impliment تجزیه تحلیل آگاهی و دانش knowledge undrestanding درک و فهم محیط محیط ترکیب نظریه پردازی ، تولید و آزاداندیشی استنباط، نوآوری، طراحی ، بررسی و کاربرد Analisis نقد Integration ارکان آموزش متعلم
7
الگوی جامع مدیریت استراتژیک
بررسی عوامل خارجی عوامل داخلی محاسبه و ارزیابی عملکرد تخصیص منابع تعیین هدفهای سالانه و سیاستها تدوین، ارزیابی و انتخاب استراتژی ها تعیین هدفهای بلند مدت تعیین ماموریت ارزیابی استراتژی اجرای استراتژی تدوین استراتژی
8
Comprehensive Strategic Management Model
External Audit Chapter 3 Strategy Review, Evaluation, & Control Chapter 9 Strategies In Action Chapter 5 Implement Strategies: Management Issues Chapter 7 Implement Strategies: Marketing, Fin/Acct, R&D, CIS Chapter 8 Vision & Mission Statements Chapter 2 Strategy Analysis & Choice Chapter 6 Internal Audit Chapter 4
9
یک تصویر کلی عناوین بخش اول تجزيه و تحليل موردي در مدیریت استراتژیک
مراحلي كه در تجزيه و تحليل موردي جامع و كتبي بايد انجام داد پنجاه رهنمود براي موفقيت در تجزيه و تحليل موردي برنامه ريزي استراتژيك يا راهبردي ورود مفهوم استراتژی و سیر تحول آن درعرصه سازمان و مدیریت ویژگیهای تفکر استراتژیک جایگاه استراتژی
10
تجزيه و تحليل موردي در مدیریت استراتژیک
در تجزيه و تحليل موردي مدیریت استراتژیک وضع داخلي و خارجي سازمان شرح داده ميشود و دربارة مأموريت ، استراتژيها ، هدفهاي بلند مدت و سياستها مسألههايي مطرح ميگردد.
11
تدوين بيانيه مأموريت سازمان.
مراحلی که در تجزیه و تحلیل موردی جامع و کتبی باید انجام داد: شناسايي مأموريت ، اهداف و استراتژيهاي كنوني شركت. تدوين بيانيه مأموريت سازمان. شناسايي فرصتها و تهديدات خارجي سازمان. تهية ماتريس بررسي رقابت (CPM).
12
تهية ماتريس ارزيابي عوامل خارجي سازمان (EFE).
مراحلی که در تجزیه و تحلیل موردی جامع و کتبی باید انجام داد تهية ماتريس ارزيابي عوامل خارجي سازمان (EFE). شناسايي نقاط قوت و ضعف داخلي سازمان. تهية ماتريس ارزيابي عوامل داخلي سازمان (IFE).
13
مراحلی که در تجزیه و تحلیل موردی جامع و کتبی باید انجام داد
تهية ماتريس تهديدات ، فرصتها ، نقاط ضعف و نقاط قوت (TOWS) ، ماتريس ارزيابي موقعيت و اقدام استراتژيك (SPACE) ، ماتريس گروه مشاوران بستن (BCG) ، ماتريس داخلي و خارجي (IE) ، ماتريس استراتژي اصلي ، ماتريس برنامهريزي استراتژي كمي (QSPM) . مزايا و معايب هر يك از گزينههاي استراتژيك ر ا برشماريد. تعيين هدفهاي بلند مدت و ارائه استراتژيهاي خاص. بايد هزينه پيشنهادها مشخص شود. براي هر سال مورد نظر ، اقلام هزينه روشن باشند. استراتژيهاي پيشنهادي با استراتژيهاي واقعي برنامهريزي شده به وسيله شركت مقايسه شوند.
14
هدفهاي سالانه و سياستها را مشخص كرد.
مراحلی که در تجزیه و تحلیل موردی جامع و کتبی باید انجام داد: بايد شيوه اجراي استراتژيهاي پيشنهادي و نتايج مورد انتظار مشخص شوند. با توجه به صورتهاي مالي پيشبيني شده بايد نسبتهاي ذيربط را محاسبه كرد. يك دستورالعمل اجرايي و زمانبندي شده تهيه نمود. هدفهاي سالانه و سياستها را مشخص كرد. براي بررسي و ارزيابي استراتژي ارائه شده رويههايي را ارائه نمود.
15
پنجاه رهنمود براي موفقيت در تجزيه و تحليل موردي
بايد تجزيه و تحليل موردي و ارائه آن را به عنوان يك محصول مورد توجه قرار داد بهگونهاي كه يك مزيت رقابتي آن را از تجزيه و تحليل موردي ساير دانشجويان متمايز و ممتاز نمايد. بايد مدتها پيش از زمان ارائه مطلب آماده بود تا وقت كافي براي انديشيدن و تمرين وجود داشته باشد. مسامحه و تعلل جايز نيست. بايد پيوسته مجموعهاي از «چراها» را مطرح ساخت و در مورد مفروضات و آنچه قرار است ابراز گردد پرسشهايي را مطرح نمود و درصدد يافتن پاسخ مناسب برآمد. اگر نتوان ديدگاهي را به خواننده منتقل كرد ، حتي بهترين عقايد هم هيچ فايدهاي نخواهد داشت. بنابراين ، به هنگام دست يافتن به عقيدهها و نظريههاي جديد بايد جهت ارائه هر چه بهتر آنها انديشيد.
16
بايد نسبت به همكلاسيها و افراد موجود در كلاس يك نگرش مثبت داشت
بايد نسبت به همكلاسيها و افراد موجود در كلاس يك نگرش مثبت داشت. بايد درصدد حل مسائل برآمد و نبايد با آنها ستيز كرد. بايد با ديدگاه استاد هماهنگ بود و به ارزشها و توقعات يا انتظارات وي احترام گذاشت. از آنجا كه درس سياستهاي بازرگاني در زمرة آخزين درسهاي تحصيلي ميباشد ، در صورت نياز در زمينهها يا رشتههاي ديگر بايد از اساتيد مختلف كمك گرفت. امكان دارد ساير دانشجويان در زمينههاي عملي و اجرايي از تواناييهاي خاص برخوردار باشند كه بتوانند نقاط ضعف شما را از بين ببرند. بنا براين ، يك روحيه همكاري بوجود آوريد تا در گروه رقابت سازنده بوجود آيد. موردي را كه ميخواهيد به كلاس ارائه كنيد چندين بار بخوانيد تا مبادا چيزي از قلم افتاده باشد.
17
هنگامي كه به عنوان يك گروه يك تجزيه و تحليل موردي تهيه ميكنيد ، به صورت چند تيم جداگانه درآييد تا هر تيم به مسائل داخلي و خارجي شركت مورد نظر بپردازد. هر تيم بايد گزارش كار خود را به عنوان يك مقاله جداگانه بنويسد و سپس نسخهاي از آن را به ساير اعضاي گروه بدهد. در پايان هر نشست گروهي ، تكليف هر يك از گروهها براي نوبت و نشست بعدي تعيين شود. با نشاط و شاداب باشيد. روي نقاط قوت هر يك از اعضاي گروه حساب كنيد ؛ به افراد ، با توجه به نقاط قوتشان كارهايي را واگذار نماييد. براي خود و اعضاي تيم هدفهايي را تعيين نماييد ؛ بودجه تأمين اين هدفها را مشخص كنيد.
18
با كتابخانه دوستي صميمي شويد.
روح همكاري و نگرش مثبت را تقويت كنيد و اعضاي گروه را تشويق به مشاركت وتعامل نماييد. در مورد قضاوت درباره اعضاي گروه عجله نكنيد. در سراسر فرايند تجزيه و تحليل موردي خلاق و نوآور باشيد. براي كاركردن آماده باشيد. گاهي ايجاب ميكند كه بيش از سهم خود كار كنيد. آن را با آغوشي باز بپذيريد و هر آنچه از دستتان برميآيد انجام دهيد تا موجب حركت هر چه يشتر تيم شود. در موردي كه در دست داريد به گونهاي بينديشيد كه گويا در دنياي واقعي در حال رخ دادن است ؛ مبادا تجزيه و تحليل موردي را به يك فرايند مكانيكي تبديل نماييد (آن را تا آن اندازه كوچك كنيد).
19
براي شناسايي نقصها و عيبهاي كوچك در تجزيه و تحليل موردي و براي هر چه بهتر آماده شدن جهت پاسخگويي به پرسشهايي كه در حين ارائه سخنراني مطرح خواهد شد ، در گروه كسي را تعيين نماييد كه به صورتي فعال نقش ايفا كند تا شما را از همه نقاط ضعف خود آگاه نمايد. روي ديدگاههاي خود تأكيد كنيد و آن را به گوش شنوندگان برسانيد و سپس آرام بنشينيد. به ديدگاههاي ديگران گوش بدهيد و سعي كنيد سير انديشه آنها را دنبال نماييد ؛ به جريان بحث گروهي توجه كنيد و دقت نماييد كه در چه زماني وقت آن مناسب است كه يك بار ديگر ديدگاه خود را مورد تأييد قرار دهيد. هيچ نيازي نيست كه گفتههاي خود را تكرار كنيد ، مگر اينكه جاي ابهامي وجود داشته باشد يا كسي تقاضاي تكرار نمايد. يكي از هدفهاي تجزيه و تحليل موردي اين است كه افراد را قادر سازد بتوانند با رويارويي با شرايط مبهم و سردرگم بهتر فكر كنند ؛ مبادا مستأصل شويد و بدانيد كه هيچ گاه يك پاسخ به عنوان بهترين پاسخ منحصر به فرد وجود نخواهد داشت.
20
وقت زيادي صرف گردهماييها و نشستها نكنيد ، براي هر نشست دو ساعت وقت كافي است.
علائم و نشانهها را به جاي علتها نگيريد ؛ خيلي زود به نتيجه نرسيد ؛ به ياد داشته باشيد كه احتمال دارد اطلاعات موجب گمراهي يا تعارض شود و اينكه شايد اين اطلاعات نادرست باشند. براي تهيه برنامههاي خلاق ، با ثبات و معقول از پاي ننشينيد و بكوشيد چنين برنامههايي را تدوين نماييد ؛ خود را در موضع يك استراتژيست قرار دهيد. به هنگام استفاده نمودن از روشهاي كمّي براي تجزيه و تحليل داراي اعتمادبه نفس باشيد. اصولا اين روشها بصورت فطري پيچيده و مشكل نميباشند. در سايه تمرين ميتوانيد به خوبي از عهده آنها برآييد. دقت نماييد كه سبك نگارش شما روان ، سليس و رسا باشد ؛ جملهها دقيق ، كوتاه ، روشن و درست باشند.
21
در صورت امكان باطراوت و شاداب باشيد
در صورت امكان باطراوت و شاداب باشيد. گاهي موضوع استيصالآور ميشود ، ولي در هر جا امكانپذير است آن را از حالت كسالتآور خارج كنيد. هنوز چند سال طول ميكشد تا اينكه شما بعنوان مدير عامل شركت در صحنه عمل نماييد. ماشيننويس بايد بسيار حرفهاي و از نظر ويراستاري ماهر باشد. هيچ يك از اين كارها را به تنهايي انجام ندهيد. از نظر نگارش و تهيه امور فني از هيچ كوششي فروگذار نكنيد. جدولها ، نمودارها و شكلهاي تميز و عالي تهيه كنيد. تصويرها و رنگها جذاب باشند. مبادا نمودارها و شكلها كثيف و خطخورده باشند ! هنگامي كه مواردي را بصورت گروهي ارائه مينماييد مبادا تفاوتهاي شخصي موجب اختلاف شود. اگر چنين وضعي پيش آيد بايد به علت آن پيبرد و هرچه زودتر آن را مرتفع نمود. مبادا فراموش كنيد كه هدف آموزش است ؛ در زمينههايي كه آشنايي كمتري داريد ، كند و كاو نماييد.
22
به جزييات توجه زيادي بنماييد.
درباره كاربرد پيشنهادهاي ارائه شده به صورت كامل (واقعي) بينديشيد. هميشه نتايج تصميمات روشن نيست. اغلب بر چندين جنبه از عمليات يك شركت اثر ميگذارند. هر چه سريعتر مطالب را يادداشت كنيد (پيشنويس تهيه نماييد). هر چه را كه ساير اعضاي گروه مينويسند ، بخوانيد ، دربارة اين مطالب نظرات خود را (به صورت مكتوب) ارائه نماييد. اين امر باعث ميشود كه تمام جنبههاي فرايند تهيه تجزيه و تحليل موردي پربارتر شود. از اشتباهات و ضعفهاي گذشته درس بگيريد. با توجه به جنبههاي ضعف ديگران در تجزيه و تحليل موردي ارائه مطالب درصدد رفع عيبهاي خود برآييد. با ملاحظه ، متكي به نفس ، قابل اعتماد و قابل اعتبار باشيد. رمز موفقيت در سازگاري و انعطافپذيري است ؛ خلاق و نوآور باشيد.
23
براي چنين پرسشهاي اصولي يا زيربنايي ، مانند چه ، چهزماني ، كجا ، چرا و چگونه پاسخهاي مقتضي تهيه نماييد. با ارائه دادههاي واقعي (هر كجا امكانپذير است) گفتههاي خود را مستدل نماييد و نوع قضاوت خود را مورد تأييد قرار دهيد. تنها به بيان نسبتها و ارائه اعداد و ارقام اكتفا نكنيد. بلكه در مورد روندهاي ارائه شده عقايد و نظراتي را ارائه نموده و به نتيجههايي برسيد. درباره اهميت اين اعداد و ارقام براي شركت داد سخن بدهيد. داشتن نظم و ترتيب يك مزيت واقعي است ؛ تجزيه و تحليل موردي شما بايد همانند يك كار تخصصي و حرفهاي جلوه كند. يك تصوير بيش از هزار گفته دارد و يك تصوير خلاق به شما بالاترين نمره را (در كلاس درس) خواهد داد. تجزيه و تحليل شما بايد (تا آنجا كه ميسراست) مفصل و دقيق باشد.
24
پيش از ارائه مقاله اجازه بدهيد كس ديگري آن را بخواند و مورد نقد قرار دهد.
بر بخشهاي «گزينش استرتژيها و اجراي آنها» تأكيد كنيد. يك اشتباه متداول اين است كه در ارائه مقاله وقت بسيار زيادي را صرف بررسي عوامل داخلي و خارجي شركت مورد نظر خود مينمايند. هميشه به ياد داشته باشيد كه اصل قضيه در ارائه مقاله همانا بخشهاي مربوط به گزينش استراتژيها و جنبههاي اجرايي آنها ميباشد. براي شناسايي اعضاي گروه خود از هيچ نوع كوششي فروگذار نكنيد. اين امر باعث ميشود كه در گروه هيچ چيز پنهان نماند و عقايد و نظريهها بهتر رد و بدل شود. براي ايجاد اين روابط وقت و تلاش لازم صرف نماييد. نسبت به كارهاي اعضاي گروه خود انتقادهاي سازنده بنماييد. مباد بحث گروه را تحتالشعاع ديدگاه خود قرار دهيد. شنونده خوبي باشيد و در گروه مشاركت فعال بنماييد. از روشهاي مثبت و كارهاي موفقيتآميز همكلاسان درس بگيريد.
25
برنامه ریزی استراتژیک یا راهبردی
در فرهنگ لغت فارسي استراتژي به معناي سوق دادن ، فرستادن و بردن مطرح است. برخي معتقدند استراتژي يك كلمه اصيل فارسي است كه ريشه آن در زبان فارسي از استربان گرفته شده است. استربانها كساني بودند كه در جلوي قشون حركت ميكردند و اطلاعات لازم از تواناييهاي دشمن را شناسايي و آن را در اختيار فرماندهان خود قرار ميدادند تا بر اساس این اطلاعات جمعآوري شده ، برنامهريزي عمليات صورت گيرد. برخي نيز آن را برگرفته از هنر ژنرالها در طراحي جنگ توصيف ميكنند كه از واژه يوناني استراتوگوس كه نام يك ژنرال ارتش و كارش طراحي برنامههاي بلند مدت و جامع در آرايش لشكر بود و به مفهوم كسي كه قادر به اداره يك هنگ و يا يك مجموعه ميباشد ، اخذ گرديد. كه به معني راه ، مسير و بستر رودخانه است. بعدها با گسترش ابعاد اقتصادي در زندگي روزمره مفهوم استراتژي از حالت نظامي معنايي اقتصادي يافته و به تدريج در عرصه اقتصاد مطرح گرديد و از دهه 1960 در مديريت متداول شد.
26
جهتگیری-تلفیق و هم آهنگی
ورود مفهوم استراتژی و سیر تحول آن درعرصه سازمان و مدیریت زمان اندازه سازمان وضعیت محیط نقش مدیر الگوی اساسی مدیریت وبرنامه ریزی گذشته کوچک ایستا تصمیم گیر بودجه بندی (یکساله) متوسط نسبتا با ثبات خط مشی گذار برنامه ریزی بلند مدت دهه 1970 بزرگ پویا استراتژیست برنامه ریزی استراتژیک دهه 1980 خیلی بزرگ خیلی پویا مدیر استراتژی مدیریت استراتژیک 1990 به بعد تفاوتی ندارد خیلی پویا و پیچیده جهتگیری-تلفیق و هم آهنگی تفکر استراتژیک
27
تمرکز بر هدف و جهت دار بودن ویژگی های تفکراستراتژیک
ویژگی های تفکر استراتژیک نگرش نظام مند تمرکز بر هدف و جهت دار بودن روش مندی ویژگی های تفکراستراتژیک فرضیه سازی خلاق فرصت جویی هوشمندانه تفکر پیوسته در زمان
28
جایگاه استراتژی هدف : هرآنچه در سازمان صورت ميگيرد معطوف به آن است.
در شكل گيري و ادامة فعاليت هر سازمان و مجموعه اي سه موضوع و عامل نهادينه ترين نقش را ايفا مينمايند، به عبارت ديگر ماهيت و جنس هرآنچه در سازمانها و يا هر مجموعه ديگري وجود دارند از سه نوع «طيف» جدا نيست. اين سه نوع كه در شكل ذيل با عناوين مصطلح دربارة آنها و عبارتهاي مورد استفاده در خصوص آنها بيان شده است عبارتند از: هدف : هرآنچه در سازمان صورت ميگيرد معطوف به آن است. مسير(راه) : محل عبور جهت رسيدن به هدف ابزار (منابع) : امكانات و تسهيلات لازم جهت حركت و رسيدن به هدف
29
چشمانداز،نياز، فايده و منفعت پايان، نهايت غايت ، نقطة نهايي ، دستاورد
هدف: رسالت،مأموريت چشمانداز،نياز، فايده و منفعت پايان، نهايت غايت ، نقطة نهايي ، دستاورد منظور، مقصود انتظارات ، خواستها، تمايلات، نيت، آرمان، آرزو آمال ، اغراض ، نتيجه، انگيزه ، حاصل مقاصد ،زاويه ديد ، افق،دسترنج ... هر آنچه در سازمان صورت ميگيرد معطوف به آن است. مسير (راه): استراتژي،خط مشي ،سياست، برنامه،رويه،طرح، بودجه،تدبير فعاليت، تصميم،عمل، اقدام ، ايفا ،راهبرد ، روش ( قانون ، اساسنامه ،آئيننامه ، نظامنامه ، دستورالعمل ،گردشكار ، روشجاري، ضوابط، مقررات، و...) تاكتيك، تكنيك ، متدولوژي و ... محل عبور جهت رسيدن به هدف امكانات و تسهيلات لازم جهت حركت و رسيدن به هدف منابع (ابزار): مالي، فيزيكي، انساني، اطلاعاتي، فن آوري، تسهيلات ، زمان ،حمايت بودجه، قانون ، مزيت، تهديد، قوت، ضعف، ساختار، شرح وظايف، باورها،اصول ، ارزشها ، نقش، تجهيزات، امكانات ، مقدورات، محدوديت، قوتها، فرصتها، تهديدات
30
بخش اول مدیریت استراتژیک یک تصویر کلی
31
کیفیت انجام کار ها نشان دهنده میزان عقل است .
کیفیت الفعل تدل علی کمیه العقل کیفیت انجام کار ها نشان دهنده میزان عقل است . ( تصنیف غررالحکم - ج 2 )
32
ماهيت مديريت استراتژيك
فصل اول ماهيت مديريت استراتژيك عناوین مديريت استراتژيك چيست؟ اصطلاحات كليدي در مديريت استراتژيك الزامات تنظیم و سازماندهی برنامه های استراتژیک تعریف مدیریت استراتژیک مراحل مدیریت استراتژیک مزایای مدیریت استراتژیک واژه ها واصطلاحات
33
مدیریت استراتژیک چیست ؟
زماني رؤساي دو شركت در يك صنعت با هم رقابت ميكردند. اين دو رئيس تصميم گرفتند كه به دامن طبيعت پناه ببرند ، در آنجا چادر بزنند و دربارة ادغام احتمالي دو شركت به بحث بپردازند. اين دو نفر در نقطهاي دوردست در دل جنگلهاي انبوه چادر زدند. ناگهان متوجه شدند كه يك خرس قهوهاي رنگ در برابر آنها روي دو پاي عقب خود ايستاده و خرناس ميكشد.اولين رئيس به سرعت يك جفت كفش ورزشي از كيف دستي خود بيرون آورد. دومين رئيس گفت : «جناب ، شما نميتوانيد از اين خرس تند تر بدويد.» رئيس اول پاسخ داد : «شايد من نتوانم از اين خرس تندتر بدوم ، ولي ترديدي ندارم كه ميتوانم تندتر از شما بدوم!» اين داستان تصويري از مفهوم مديريت استراتژيك ارائه ميكند.
34
مفهوم استراتژی ( The Concepet of Strategy ) :
اساساً استراتژي مجموعهاي از قواعد تصميمگيري براي جهت دادن به رفتار سازماني است. «آنسف» يك استراتژي تعهدي است به انجام يك مجموعه اقدام مشخص به جاي اقدامات ديگر در واقع تاكيد استراتژي بر چيستي و چگونگي بافت فعاليت هاي سازماني است بنابراین استراتژي ابزار بسيار قوي براي مواجهه با شرايط متغيري است كه موسسات امروز را احاطه كرده است ولي طراحي آن پيچيده، ارائه آن در سازمان هزينه بر واجراي آن پر خرج است.
35
مفهوم استراتژی ( The Concepet of Strategy ) :
اساساً استراتژي مجموعهاي از قواعد تصميمگيري براي جهت دادن به رفتار سازماني است. «آنسف» يك استراتژي تعهدي است به انجام يك مجموعه اقدام مشخص به جاي اقدامات ديگر درواقع تاكيد استراتژي بر چيستي و چگونگي بافت فعاليت هاي سازماني است بنابراین استراتژي ابزار بسيار قوي براي مواجهه با شرايط متغيري است كه موسسات امروز را احاطه كرده است ولي طراحي آن پيچيده، ارائه آن در سازمان هزينه بر واجراي آن پر خرج است.
36
مفهوم استراتژی ( The Concepet of Strategy ) :
استراتژی ، پاسخ به تغییرات کوتاه مدت عملکردی نیست . استراتژی با راه بلند مدتی که کشتی در پیش دارد سر و کار دارد نه امواج. استراتژي طرح بلند مدتي است كه جهت وماهيت طرحهاي كوتاه مدت را تعين مي كند. تاكيداستراتژي بركيفيت وبافت فعاليت هاي سازمان است. استراتژي يك طرح عملياتي نيست بلكه تركيب كليه طرحهاي عملياتي درچارچوبي كلي ومتعادل است.
37
مفهوم استراتژی ( The Concepet of Strategy ) :
استراتژي ابزار مقاصد و خواسته هاي خوش بينانه نيست0ترسيم تصويري از آينده وانتخاب جايگاهي جذاب در اين تصوير، طرح استراتژيك محسوب نمي شود0 استراتژي تعدادي ايده درذهن چند رهبرونخبگان كشورنيست. اين عقايد مي بايست گسترش يافته توسط كليه مديران كشورلااقل درسطوح متوسط و حتي پايين تردرك شود.
38
Strategy الزامات تنظيم و سازماندهي برنامه های استراتژیک مطا لعات تخصصي
استراتژيك 1 تدوین راهبردها 2
39
International Finanical
Strategic thinking مطالعات تخصصی استراتژیک 1. Leadership 2. International Finanical Mangment 3.
40
مطالعات تخصصی استراتژیک Entrepreneurship The Legal Environment Today
4. The Legal Environment Today 5. Mastering Strategy 6.
41
مطالعات تخصصی استراتژیک Risk Managment Human Resource Mangment
7. Human Resource Mangment 8. e-Business Trends and Technologic 9.
42
مطالعات تخصصی استراتژیک Conflic Resolution 10.
43
تعریف مدیریت استراتژیک
ميتوان مديريت استراتژيك را بدينگونه تعريف كرد : هنر و علم تدوين ، اجرا و ارزيابي تصميمات وظيفهاي چندگانه كه سازمان را قادر ميسازد به هدفهاي بلند مدت خود دست يابد.
44
فرايند مديريت استراتژيك در برگيرنده سه مرحله ميشود:
مراحل مدیریت استراتژیک فرايند مديريت استراتژيك در برگيرنده سه مرحله ميشود: تدوين استراتژی اجرای استراتژی ارزیابی استراتژی
45
امكان عمل به شيوهاي خلاق و نوآور
مزایای مدیریت استراتژیک امكان عمل به شيوهاي خلاق و نوآور داشتن ابتكار عمل توان اعمال نفوذ تدوين استراتژيهاي مناسب فراهم شدن امكان ارزيابي مستمر خود
46
شناخت شرايط محيط و خودمان
مزایای استراتژیک شناخت شرايط محيط و خودمان مشخص شدن هدف ، جهت و شيوه فعاليت مان فراهم شدن مبنايي براي مشاركت سازمان يافته همه بخش ها و اعضاي سازمان در موفقيت آن سازمان را برای آینده آماده می سازد
47
استراتژی مشخص می سازد همسويي توجهات و تلاشها و بسيج و تخصيص مناسب
منابع در راستاي تحقق مطلوبيتهاي سازمان کجا هستیم به کجا می خواهیم برویم از چه راهی چگونه استراتژي ،طرح كلي عمليات و تدابير لازم جهت نيل به مطلوبيتهاي اساسي يك سازمان را از طريق تعيين اهداف ، اتخاذ شيوه كار و تخصيص منابع مشخص مي كند.
48
واژه ها و اصطلاحات چشم انداز : چشم انداز عبارتست از آینده ای واقع گرایانه ، تحقق پذیر و جذاب برای سازمان چشم انداز عبارتست از ارائه گزاره هایی خردمندانه درباره ی آینده و تفسیر گزاره ها به گونه ای که به عمل آگاهانه و به فرایندهای یادگیری جمعی و نحوه ی پاسخگویی به چالش های آینده ، جهت دهد.
49
vision چشم انداز Who we are? What we do? Where we are headed?
کی هستیم؟ چه می کنیم؟ به کجا می رویم؟
50
ترس و وحشت و تهدید ادامه وضع موجود
سند بیانیه تصویر شعار و... چشم انداز شور و شوق و فرصت نهفته در.. ترس و وحشت و تهدید ادامه وضع موجود چاشنی Trigger سوخت مثبت سوخت منفي مسائل اساسی راهبردی انرژی استراتژی ها (*) از قبیل سند،بیانیه،تصویر،شعارو... (**) چشم انداز (vision):بیان آینده واقع گرا،تحقق پذیر و جذاب برای سازمان وضع موجود چشم انداز مشترک (Joint vision): چشم اندازی که تمامی ذی علاقگان کلیدی سازمان برروی آن وفاق داشته باشند (***) استراتژی: تمرکز شایستگی های کلیدی بر خواسته های اساسی مبتنی بر بایستگی های اصولی
51
آینده چشم انداز رسالت حال رابطه رسالت و چشم انداز: چشم انداز
فلسفه وجودی و فعالیت اساسی سازمان چیست؟
52
(WHAT WILL OUR BUSINESS MAKEUP
رابطه رسالت و چشم انداز: (WHAT WILL OUR BUSINESS MAKEUP (1) BE IN 5 TO 10 NEXT YEARS?) future vision چشم انداز mission Present (What is our business)
53
اَلا بِذِکرِ اللِه تَطمَئِنُ القُلوب
تولید و پخش رادیو معارف vision آرامش شفافیت مهارت انضباط رشد آموزش «آرامش» ثمره یاد خداست اَلا بِذِکرِ اللِه تَطمَئِنُ القُلوب
54
سند تمایز سازمان ازسایر موسسات.
واژه ها و اصطلاحات بیانیه مأموریت : سند تمایز سازمان ازسایر موسسات.
55
واژه ها و اصطلاحات بیانیه مأموریت : منظور اساسی و منحصر به فردی است که سازمان را از موسسات مشابه متمایزمی سازد و دامنه عملیات آن را بر حسب نتیجه و بازار تعیین می نماید .
56
محتوای رسالت ) MISSION CONTENT) :
فلسفه وجودي و مانايي سازمان (Objects Clause & Survival) جهان بيني (نگرش) ( World Outlook) بينش (بصيرت) ( Insight) ايدئولوژي ( Ideology)
57
محتوای رسالت ) MISSION CONTENT) :
ديدگاه مشترك ( Vision) ارزشهاي مشترك (Shared Values) مقصد (Aim) آرمان مشترك ( Mission)
58
محتوای رسالت ) MISSION CONTENT) :
اهداف آرماني ( Ideal) راهبردها (Strategies) سياستهاي كلي (General Policies) کارآفرینی (Entrepreneurship)
59
اصول و مبانی مدیریت (Management Foundation & Principal)
محتوای رسالت ) MISSION CONTENT) : آینده نگری ( Futurology) اصول و مبانی مدیریت (Management Foundation & Principal) مدیریت دانائی (Knowledge Management) مدیریت کیفیت (Quality Management)
60
محتوای رسالت ) MISSION CONTENT) :
خد مات (Services) سخن بزرگان (Great Speeches)
61
برنامه ریزی استراتژیک یا راهبردی
فلسفه وجودي هر سازمان طرز تلقي ، تفكر خاص و ادراك مشترك مديران از سازمان و در رابطه با جامعه ، محيط متغيير و عوامل آن مي باشد. در كتاب سازمان و مديريت آمده است : » فلسفه اصلي و عقلايي براي وجود سازمانها اين است كه هدفهاي معين فقط از طريق همكاري گروهي از مردم تحقق مي يابد. بنابراين ، هدف خواه سود ، تعليم و تربيت، تأمين بهداشت ، امنيت عمومي ، مسكن ، كار و رفاه اجتماعي باشد و خواه ترويج مذهب ، سازمانها با هدفهاي مشخص ، علت وجودي خود را پيدا مي كنند « . در فلسفه وجودي سازمان تفسيري از جهان ، انسان ، علم ، فن آوري ، آينده بشر ، مكاتب ، زندگي ، دين و ... بوده و تلقي مديران و رشد و ادراك جمعي از اين مفاهيم تبيين مي شود.
62
چشم انداز / منشور / اهداف عاليه
Vision مشخصات Mission كيفي كمی چشم انداز / منشور / اهداف عاليه آنجه كه سازمان يا كمپاني بدنبال آن است كه انجام دهد يا بشود / ماموريت / رسالت 1- اعتبارات و ارزشها را بيان مي كند 2- ديدگاه را معرفي مي كند 3- فلسفه و روح كلي را نمايان مي سازد 4- ايده الي را كه مي خواهيم به آن برسيم بيان مي كند 5- آرمانهايي را كه مورد نظر ماست 6- به راحتي قابل تغيير و تبديل نيست 7- بسيط است / تك جمله با چتر پوششي وسيع 8- گذرا نيست / هوس نيست عمق دارد 1- ماهيت اجرايي دارد 2- تابلو راهنماست 3- لا يتغير نيست 4- ترسيم كننده خط مشي ها و جهت گيريهاست
63
گزارش سالانه وچه خدماتي به مشتريان ارائه مي شود.
فرق بین چشم انداز و مأموریت چشم انداز: به كجا مي رويم؟ مأموریت: کی هستیم و چه انجام می دهیم؟ گزارش سالانه وچه خدماتي به مشتريان ارائه مي شود. 1-بيانيه ماموريت شامل 3-سالانه مشتري
64
Vision: where we are going?
The difference between a vision and mission Vision: where we are going? Mission(1):who we are and what we do. 1.in their annual 2.Most companies include 3.Reports 4.What types of customers
65
فلسفه سازمان بیانیه فلسفه سازمان که غالبا “مرام” نامیده میشود معمولا همراه رسالت است یا بخشی از آن ظاهر می شود .فلسفه سازمان باورهای بنیادی ارزشها و رجحان های فلسفی را بازتاب میدهد یا بطور ضمنی بیان می کند .
66
اهداف مقصدهایی که سازمان می خواهد با وجود وفعالیت خود بدانها دست یابد و نقاطی است که کوششها معطوف رسیدن به آن است .
67
هدف های بلند مدت : نتایجی که سازمان در یک دوره پنج ساله تعقیب میکند .
68
نتیجه های مورد انتظار سازمان دریک دوره یکساله
هدف های سالانه نتیجه های مورد انتظار سازمان دریک دوره یکساله ( هدفهای کوتاه مدت هستند که سازمان برای رسیدن به هدفهای بلند مدت باید به آنها دست یابد با ویژگیهای: قابل سنجش، کمی ، چالشگر ، واقعی سازگار با سایر هدفها ، دارای ضرب الاجل ، قابل دسترس ، تمرکزرقابتی ، نتایج کلیدی و معیار .)
69
استراتژی ابزاری است که سازمان میتواند بدان وسیله به هدفهای بلند مدت خود دست یابد . (طرح واحد ، همه جانبه و تلفیقی است که نقاط قوت اصلی سازمان را با عوامل و تغییرات محیط مربوط میسازد و به نحوی طراحی شده است که با اجرای صحیح آن از دستیابی به اهداف اصلی سازمان اطمینان حاصل میشود .)
70
برنامه ریزی استراتژیک به طور اساسي برنامهريزي استراتژيك يا راهبردي“ كوششي سازمان يافته و منظم براي تصميمات مبنايي و اجراي اقدامات زيربنايي است كه ماهيت فعاليت يك سازمان را در موقعيت محيطي و در ارتباط با ديگر سازمانها در چارچوب قانون نشان ميدهد و آن عبارت از مجموعه تصميمات و فعاليتهايي است كه از تنظيم و اجراي استراتژيهاي طراحي شده براي كسب اهداف يك سازمان ناشي شده باشد“.
71
اولين تعاريفي كه در مديريت اين واژه را تعريف نمود ، عبارت زير است :
استراتژي عبارت است از تعيين آرمانها و هدفهاي دراز مدت در سازمان كه براي تحقق پذيري اين اهداف طراحي يك سلسله اقدامات معين و تخصيص منابع مورد نياز براي كسب اهداف ضرورت مييابد. چهار دهه پاياني قرن بيستم،در واقع مراحل رشد و بلوغ مديريت استراتژيك به دليل افزايش سازمانها ، بزرگ شدن مؤسسات ، افزايش تعدا رقبا ، ضرورت فعاليت در بازارهاي بينالمللي ، پيچيده شدن روابط ، تغييرات مداوم محيط ، فنآوري گسترده ، استفاده از تجهيزات سبك و سنگين خودكار ، حركت سازمانها در زمانهاي آينده و توجه به برنامههاي جامع و بلند مدت است.
72
مدیریت استراتژی فرایند اتخاذ تصمیماتی است که منجر به توفیق،ادامه حیات ویا مرگ سازمان میگردد. (مجموعه تصمیمات وفعا لیتهای موجد صورتبندی واجرای استراتژی طراحی شده برای نیل به هدفهای سازمان .)
73
مدیریت استراتژی علم و هنر تدوین ، اجرا و ارزیابی تصمیمات کلان (جامع)که سازمان را قادر می سازد به مطلوبیت های بلند مدت خود دست یابد . دوراندیشی تحول گرا ی اقتضایی با تاکید بر شناخت محیط وتاثیر گذاری بر آن برای تحقق رسالت سازمانی
74
مدیریت استراتژی روندی پیوسته و تعاملی است که هدف آن حفظ تناسب و هماهنگی کلیت سازمان با محیط اطراف آن می باشد
75
استراتژی اصلی برنامه فراگیر و عمومی فعالیتهای عمده ای است که سازمان قصد دارد توسط آنها در یک محیط پویا به هدفهای بلند مدت خود دست یابد .
76
مدیریت استراتژی سیاست ابزاری است که بدان وسیله میتوان به هدف سالانه دست یافت. همچنین رهنمودها و رویه هایی است که سازمان برای دستیابی به هدفهای اعلام شده رعایت میکند . (هنگام تصمیمگیری ازسیاستها به عنوان رهنمود استفاده میشود وهمچنین سیاستها تعیین کننده شرایط روز مره و تکراری سازمان می باشد.)
77
خط مشی ها خط مشی ها رهنمود هایی هستند که برای راهنمایی تفکرتصمیم و اقدامات مدیران و فرستادن آنها در اجرای استراتژی سازمان تدوین میشوند .
78
برنامه ریزی یک پل لازم و ضروری است که بین حال وآینده زده میشود و احتمال دستیابی به هدفهای مورد نظر را بالا می برد .
79
انعطاف برنامه ریزی بدین معنی که سازمان یک برنامه پنج ساله برای عملیات آینده خود تدوین وبطور سالانه آن را بهنگام می نماید .
80
سابقه در سازمان وضعیت کمی وکیفی، مالی، انسانی فیزیکی ، اطلاعاتی ، فن آوری و سایر منابع در دسترس سازمان را تصویر می کند .
81
تجزيه و تحليل محيط خارجي و داخلي شکل: فرايند مديريت استراتژيک
محيط داخلي مسیر استراتژیک تدوين استراتژي سطح واحد بازرگاني سطح سازماني اجرا و کنترل استراتژيک اجراء کنترل طراحي مجدد استراتژيک شکل: فرايند مديريت استراتژيک
82
تجزيه و تحليل محيط هاي خارجي و داخلي
اين مقدمه مستلزم ارزيابي محيط هاي کلان و خرد مي باشد تا از آن طريق روند فرصتها و تهديدات مشخص گردند و راهي براي مسير استراتژيک فراهم آيد. محيط کلان شامل نيروهاي محيط داخلي و جهاني از قبيل روندهاي اجتماعي ، فرهنگي ، تکنولوژي ، سياسي و اقتصادي است.
83
نهادها و سازمانهاي دولتي و شعبه هاي محلي شکل: سازمان و محیط های آن
نيروهاي اجتماعي- فرهنگي جهاني نيروهاي تکنولوژيکي جهاني محیط کلان محیط کلان نهادها و سازمانهاي دولتي و شعبه هاي محلي عرضه کنندگان مشتریان سازمان مدیران کارمندان مالکان رقبا اتحادیه ها رابطه های مالی تشکل های محلی گروه های فعال نيروهاي اقتصادي جهاني نيروهاي سياسي – قانوني جهاني شکل: سازمان و محیط های آن
84
محیط های کلان و خرد محيط کلان مجموعه اوضاع و شرايطي را ايجاد ميکند که هم در داخل شرکت و هم در محيط خرد تأثير گذار است. محيط خرد شامل ذي نفعهاي خارجي؛ گروهها و يا افرادي در خارج از سازمان که به طرز آشکاري تحت تأثير سازمان قرار مي گيرند و يا تأثير عمده اي روي آن مي گذارند مي باشد.
85
ذي نفعهاي خارجي شامل خريداران؛ تأمين کنندگان؛ عرضه کنندگان؛ رقبا؛ آژانسهاي دولتي و رؤساي بخشهاي محلي/ حکومتي و انواع و اقسام گروههاي خارجي ديگري مي باشند که در سازمان سهم دارند . بسياري از ذي نفعها و نيروهايي که پتانسيل آن را دارند که براي سازمانها مهمترين عناصر بشمارآيند در شکل بالانشان داده شده اند. کليه ذي نفعهاي خارجي بايد هم در سطح داخل و هم در سطح جهاني مورد تجزيه و تحليل قرار گيرند . در هر يک از کشورهايي که در آن شرکت فعاليت دارد مديران بايد با آژانسهاي دولتي ؛ رقبا و گروههاي فعال در ارتباط متقابل باشند تا از اين طريق سازمان خود را در درون مجموعه شرايط اجتماعي- فرهنگي ؛ سياسي ؛ اقتصادي و تکنولوژيکي اداره کنند . بدين سان شرکت 2-1 هم داراي بعد جهاني و هم داراي بعد داخلي (ملي) است . ذي نفعهاي داخلي که شامل مديران؛ کارمندان ومالکان و نمايندگان آنان (هيأت مديره ) هستند ؛ در منافع سازمان سهيم مي باشند . تجزيه و تحليل کردن مشتمل بر يک ارزيابي وسيعتر از همه منابع؛ امکانات و توانائيهاي سازمان به منظور تشخيص نقاط قوت و ضعف و امکانات و فرصت هاي برخورداري از امتياز رقابت و پي بردن به آسيب پذيريهاي سازماني که لازم است اصلاح گردند ميباشد.
86
تجزيه و تحليل بيروني EXTERNAL ANALYSIS MACROENVIRONMENT محيط سطح کلان
THE INDUSTRY صنعت THE MARKET بازار THE FIRMشرکت (بنگاه)
87
محیط (بیرونی) مجموعه عواملی که برهدف و عملکرد سیستم اثر تعیین کننده ای دارد ولی سیستم بر آن کنترل چندانی ندارد.
88
در بررسی محیط به دنبال چه چیزی هستیم؟
منظور از بررسی محیط در بررسی محیط به دنبال چه چیزی هستیم؟ ما در بررسی محیط در پی یافتن و شناسایی فرصتها و تهدید های مرتبط با سازمان هستیم
89
محیط تعاملی ( اختصاصی – نزدیک)
انواع محیط محیط محیط زمینه ای(کلان) محیط تعاملی ( اختصاصی – نزدیک)
90
محیط زمینه ای (کلان) بر سازمان تاثیر می گذارد یا از آن تاثیر می پذیرد اما سازمان هیچ کنترلی بر آنها ندارد یا نفوذ بسیار کمی بر آنها دارد عوامل محیط زمینه ای عبارتند از: اقتصادی اجتماعی ، فرهنگی ، بوم شناسی سیاسی ، دولتی ، حقوقی جغرافیا (طبیعی،انسانی ،سیاسی ، صنعتی ، شهری ، روستایی) فن آوری (سخت و نرم) نیروهای حریف یا رقیبان
91
عوامل اقتصادي عوامل محیط زمینه ای
شرايط اقتصادي كشور ـ شرايط اقتصادي كشورهاي همسايه ـ نرخ تورم ، نرخ بيكاري، الگوي مصرف، توزيع درآمد، صادرات و واردات، سياست هاي پولي و اقتصادي كشور و كشورهاي همسايه و000
92
اجتماعی ، فرهنگی و بوم شناسی
عوامل محیط زمینه ای اجتماعی ، فرهنگی و بوم شناسی تغييرات جمعيتي، توزيع سني جمعيت، توزيع طبقات اجتماعي، محيط هاي شهري و روستايي، مهاجرت ، شهرنشيني، الگوپذيري فرهنگي ، تنوع قومي و فرهنگي ، مذهب،نژاد ، مبادلات فرهنگي، وپژگي هاي جنسيتي، ازدواج و طلاق، عادات اجتماعي مردم ، سطح تحصيلات، گروههاي اجتماعي ، شرايط كشورهاي همسايه و000 آسیب پذیری فرهنگی ، تهاجم فرهنگی، رکود اجتماعی، شتاب ناموزون در ابعاد اجتماعی فرهنگی، امید و نشاط و . . .
93
عوامل محیط زمینه ای سیاسی _ دولتی _ حقوقی
سازمان هاي حقوق بشر ، سياست هاي و مقررات حكومتي و دولتي ، بودجه ، يارانه ها ، كانون هاي اعتراض به دولت ، انتخابات ، روابط سياسي با كشورها، منافع و مطامع سياسي كشورهاي ديگر در ايران ، اتباع بيگانه ، دادگاه ها ،حقوق و حدود ملت و دولت،آزادی،استقلال،مردم سالاری دینی و ... .
94
عوامل محیط زمینه ای جغرافیا
جغرافياي طبيعي كشور , جغرافياي انساني كشور, جغرافياي شهري و روستايي كشور ، برنامه ريزي هاي شهري و روستايي كشور ، جغرافياي سياسي منطقه ، مرزها ، فصول سال ،گسست های جغرافیایی و000
95
عوامل محیط زمینه ای فن آوری
فن آوري اطلاعات ، رايانه ، اينترنت،و اينترانت، شبكه هاي ماهواره اي ، وسائل نقليه ، فن آوري نانو تکنولوژی ، بیوتکنولوژی ، جامعه شبکه ای و 000
96
عوامل محیط زمینه ای نیروهای حریف
شبكه هاي سازمان يافته دشمنان، عوامل جاسوسی دشمن ، شبكه هاي مافيايي بين المللي ،گروه های برانداز،عوامل مخرب هویت دینی _ ملی و ...
97
محیط تعاملی ( اختصاصی – نزدیک)
منظور از محیط تعاملی افراد و سازمانها ، گروهها ، جوامع و موسساتی است که سازمان مستقیما با آنها ارتباط دارد
98
فرصت یک موقعیت مطلوب عمده در محیط سازمان وجود زمینه یا شانس مطلوب در محیط بیرونی سازمان برای انجام کاری یا تحقق چیزی است که سازمان از طریق بهره برداری از آن می تواند به نتایج یا عواید قابل توجهی دست یابد
99
فرصت مانند ابر از دست می رود .
قال علی (ع) : الفرصت تمر مر السحاب فرصت مانند ابر از دست می رود .
100
فرصت ها هر روز به سوی شما می آیند آنها را به باد ندهید .
درست است خداوند روزی پرندگان را می دهد لاکن پرندگان هم باید از لانه بیرون بیایند . فرصت های فراگرد ما قرار دارند ، ایده ها به طور یقین در وجود شما هستند ، لیکن ، آیا با عدم تجهیز کافی خودتان ، می توانید به شایستگی از آنها استفاده کنید ؟ و عقیم نخواهند ماند؟
101
یک موقعیت نامطلوب عمده در محیط سازمان
تهدید یک موقعیت نامطلوب عمده در محیط سازمان تهدید، برآیند وضعیتی است که عوامل محیطی بر خلاف خواسته ما و خارج از کنترل عمل می کنند و از این حیث روند امور مطلوب ما نیست و احتمال آشفتگی , خطر یا زیان برای ما وجود دارد. بر این اساس : هر عنصر یا وضعیتی که موجودیت منافع یا ارزش های حیاتی ما را به خطر اندازد تهدید محسوب می گردد.
102
قوت منبع ، مهارت یا مزیت دیگری است، نسبت به رقبا و نیازهای بازار، که سازمان در آنها کار میکندیاخواهد کرد. (شایستگی ممتاز ) عاملي به عنوان قوت تلقي مي شود كه مزيت رقابتي يا مهارت (شایستگی) متمايزي برای سازمان باشد
103
ضعف یک محدودیت یا کمبود در منابع مهارتها و تواناییها است که جدا مانع عملکرد اثر بخش می شود. عواملی به عنوان ضعف تلقی می شوند که سازمان آنها را ضعیف انجام می دهد یا توانایی انجام آنها را ندارد ویا در آن زمینه ها دارای آسیب پذیری قابل توجه است. و از این رو موجب تضعیف توان عملی سازمان در رقابت و یا تحقق رسالت و چشم انداز مطلوب آن می گردد.
104
سلسله مراتب دارایی های سازمان
عواملی که سبب ترجیح یا برتری سازمان نسبت به رقیب می شود مزیت رقابتی شایستگی های سازمان در CSFها شایستگی کلیدی عواملی که برای مشتری ارزش می سازد شایستگی قابلیت عواملی که امکان ایجاد ارزش برای مشتری را داشته باشد دارایی: هرچیز با ارزش که قابل در اختیار گیری باشد دارایی های کلیدی یعنی دیگران برای دستیابی به آن نیازمند مجوز از ... باشند یا قابلیت تولید ثروت ویا مبادله با ثروت را داشته باشد
105
تعریف مفاهیم مزیت های رقابتی : عواملی که در مقایسه باحریفان به سازمان توانایی می دهد, و بنابراین استراتژی سازمان بر اساس آنها تدوین می شود.
106
تعریف مفاهیم ضروریات اساسی : عواملی که توانایی های پر اهمیت سازمان اند لیکن همه حریفان عمده نیز از آن برخوردارند, لذا منبع بالقوه ای برای مزیت استراتژیک تلقی نمی شوند .
107
تعریف مفاهیم آسیب پذیری های کلیدی : عواملی که سازمان در حال حاضر فاقد مهارت , دانش , یا منابع لازم برای رقابت (عملکرد) اثربخش درزمینه آنهاست و بنابر این از این حیث آسیب پذیر است.
108
استراتژی ها در عمل عناوین فصل دوم انواع استراتژيها
استراتژيهاي يكپارچگي استراتژاستراتژيهاي تنوع استراتژيهاي تدافعي رهنمودهايي براي اجراي يهاي متمركز استراتژيها ادغامها و خريدهاي استقراضي استراتژيهاي عمومي (ژنريك) مايكل پورتر مديريت استراتژيك در سازمانهاي دولتي و غير انتفاعي
109
الگوی جامع مدیریت استراتژیک
بررسی عوامل خارجی عوامل داخلی محاسبه و ارزیابی عملکرد تخصیص منابع تعیین هدفهای سالانه و سیاستها تدوین، ارزیابی و انتخاب استراتژی ها تعیین هدفهای بلند مدت تعیین ماموریت ارزیابی استراتژی اجرای استراتژی تدوین استراتژی
111
Weak Competitive Position
ماتریس استراتژی عمده Rapid Market Growth Quadrant 1-Market Development توسعه بازار 2- Market Penetrationنفوذ در بازار 3- Product Developmentتوسعه محصول 4- Horizontal Integrationپیوند افقی 5- Divestitureبرچیدن 6- Liquidationتصفیه کردن Quadrant 1-Market Developmentتوسعه بازار 4- Forward Integrationپیوند دست پایین 5- Backwardپیوند دست بالا 6- Horizontal Integrationپیوند افقی 7- Concentric Diversification تنوع هم مرکز Quadrant 1- Retrenchmentکاهش فعالیت 2- Concentric Diversificationتنوع هم مرکز 3- Horizontal Diversificationتنوع موازی 4- Conglomerate Diversificationتنوع چند بخشی Quadrant 1- Concentric Diversification تنوع هم مرکز 2- Horizontal Diversificationتنوع موازی 3- Conglomerate Diversificationتنوع چند بخشی 4- Joint Venture( J.V) مشارکت پروژه ای Weak Competitive Position Slow Market Growth
112
رشد سريع بازار رشد كند بازار 1 2 3 4 توسعه بازار رسوخ در بازار
ماتريس استراتژي اصلي (GSM) هر شركت يا سازماني در هر وضعي كه باشد در يكي از خانه هاي متعلق به ماتريس استراتژي هاي ا با توجه به موقعيت شركتها ميتوان جايگاه آن را تعيين كرد. همانگونه كه نمودار ذيل نشان ميدهد ماتريس استراتژيهاي اصلي بر پايه دو بعد قرار دارد. موضع رقابتي و رشد بازار ، براي هر يك از خانه هاي اين ماتريس ، استراتژيهايي كه براي سازمان يا شركت مناسب است و ميتوان آنها را به اجرا درآورد در نمودار فهرست شده است و ما نيز آن را قبلاً در جدول SWOT بصورت همزمان براي شركت سرمايه گذاري بوعلي نشان داديم. رشد سريع بازار توسعه بازار رسوخ در بازار توسعه محصول يكپارچگي عمودي به بالا يكپارچگي عمودي به پايين تنوع همگونيكپارچگي افقي يكپارچگي افقي واگذاري انحلال SO تهاجمي توسعه WO محدوديتها محافظه كارانه رشد كند بازار موقعيت رقابت ضعيف WT مسائل و مشكلات دفاعي رقابت قوي تنوع همگون تنوع افقي تنوع ناهمگون مشاركت ST رقابتي 1 2 3 4 کاهش تنوع همگون تنوع افقی تنوع ناهمگون واگذاري انحلال شركتي كه در خانه شماره 1 از ماتريس استراتژي اصلي قرار گرفته باشد از نظر استراتژيك در وضع بسيار عالي قراردارد
113
نمونه تعريف استراتژي استراتژيهاي گوناگون : تعريف و نمونه
شركت تلفن و تلگراف آمريكا در 1997 ، 45 فروشگاه افتتاح كرد و نا آنها را «خدمات تلفن و تلگراف آمريكا» ناميد. به دست آوردن مالكيت يا افزايش كنترل بر سيستم توزيع يا خرده فروشي يكپارچگي عمودی به پايين شركت «متل 8» يك توليد كننده مبلمان را خريداري كرد. به دست آوردن مالكيت يا افزايش كنترل بر عرضهكنندگان مواد اوليه يكپارچگي عمودی به بالا بانك «فرست يونيون» بانك «فرست فيدلتي» را خريداري نمود. به دست آوردن مالكيت يا افزايش كنترل بر شركتهاي رقيب يكپارچگي افقي شركت بيمه جانسون بر تعداد نمايندگيهاي خود در مكزيك افزود و آنها را به دوبرابر رسانيد. بالابردن سهم بازار براي محصولات يا خدمات كنوني از مجراي افزايش تلاشهايي كه در زمينه بازاريابي انجام ميشود رسوخ در بازار شركت «انهيوز- بوش» بزرگترين شركت نوشابهسازي مكزيك به نام «گروپومودلواس آ» را خريداري كرد. عرضه خدمات و محصولات كنوني به مناطق جغرافيايي جديد توسعه بازار شركت خودروسازي فورد در خارج از بنگاههاي معاملاتي و فروشگاهها ، براي ارائه خدمات پس از فروش واحدهاي تازهاي داير كرد. بالابردن فروش از طريق بهبود بخشيدن به محصولات و خدمات كنوني يا عرضه نوع جديد آن محصولات و خدمات توسعه محصول
114
استراتژيهاي گوناگون : تعريف و نمونه
شركت والت ديسني براي خانوادهها و نوجوانان محوطههاي سرپوشيده جديدي با فنآوريهاي بسيار پيشرفته ساخت و افراد ميتوانستند در اين مكانها به مسابقههاي الكترونيكي و بازيهاي مربوط به موتور يا خودرو سواري (شبيهسازي شده) بپردازند. نخستين مجموعه از اين گونه در 1998 در اورنالدو، فلوريدا گشايش يافت كه مساحت آن به 100هزار فوت مربع ميرسيد. افزودن محصولات و خدمات جديد ولي مرتبط تنوع همگون شركت «ميسيز» كه در زمينه امور بانكي و بيمه در بريتانيا فعاليت ميكند يك شركت نرمافزار مواقبتهاي بهداشتي را به نام «سيستم رايانه مديك» خريداري كرد. افزودن محصولات و خدمات جديد و غيرمرتبط تنوع ناهمگون بانك «فرست يونيون» شركت «ويت فرست وچر سينگر» را خريداري كرد. افزودن محصولات و خدمات جديد و غيرمرتبط براي مشتريان كنوني تنوع افقي شركتهاي «لوسنت تكنولوژيز» و شركت «ان وي فيليپس الكترونيكز» شركت جديدي بهنام «ارتباطات مصرف كننده فيليپس» تشكيل دادند تا بدان وسيله تلفن را توليد و عرضه كنند. يك يا دو شركت تشكيل يك سازمان جداگانه ميدهند تا به هدفهاي مشترك خاصي دست يابند مشاركت
115
استراتژيهاي گوناگون : تعريف و نمونه
بانك «ولزفارگو» بين سالهاي 1996 و 1997 از ميزان مشاغل موجود شغل كاهش داد. گروهبندي جديد در هزينه و دارايي براي معكوس كردن سير نزولي فروش و سود كاهش شركت «ريتون» واحد توليد كننده لوازم خانگي به نام «امانا» را به مبلغ 750 ميليون دلار به شركت «گودمن هولدينگ» فروخت. فروش يك واحد مستقل يا بخشي از يك سازمان واگذاري شركت «ريبال» تمام داراييهاي خود را به فروش رسانيد و فعاليتهاي خود را پايان داد. با توجه به ارزش يكايك داراييها ، فروش تمام داراييهاي شركت انحلال
116
ادغام ها و خرید های استقراضی
از جمله استراتژيهاي بسيار متداول اين است كه دو شركت در هم ادغام ميشوند يا يك شركت ، شركت ديگري را ميخرد. مقصود از خريد يك شركت اين است كه يك سازمان بزرگ يك سازمان كوچكتر را خريدار مينمايد يا عكس اين داستان اتفاق ميافتد. مقصود از ادغام شركتها اين است كه دو سازمان با اندازههاي همانند يكي ميشوند و به صورت يك شركت درميآيند.
117
استفاده بهينه از ظرفيت موجود استفاده بهينه از نيروي كار موجود
براي ادغام و خريد شركتها دليلهاي زيادي برشمردهاند ؛كه از آن جمله عبارتند از : استفاده بهينه از ظرفيت موجود استفاده بهينه از نيروي كار موجود كم كردن نيروهاي ستادي مديريت استفاده از پديدهاي به نام «صرفهجويي به مقياس» يكنواخت كردن روند فروشهاي فصلي دسترسي بهتر به عرضهكنندگان ، شركتهاي پخش ، مشتريان ، محصولات و بستانكاران جديد بهكارگيري فنآوري جديد كاهش دادن بدهيهاي مالياتي
118
ادغام ها و خرید های استقراضی
مقصود از خريدهاي استقراضي اين است كه شركتي سهام عمده شركت ديگر را ميخرد و براي بازپرداخت وامهاي گرفتهشده داراييهاي خريداريشده را به گرو يا رهن ميگذارد.
119
استراتژيهاي عمومي (ژنريك) مايكل پورتر
استراتژيهاي رهبري هزينهها استراتژيهاي تمايز استراتژيهاي متمركز زنجيره ارزش مزيت رقابتي كشورها
120
انواع استراتژی استراتژيهاي برخورد با دولت الف ) استراتژی های کلان :
اين استراتژيها فراتر از نقش يك سازمان را شامل شده و فراملي-جهاني و داراي استراتژيهاي زير است : استراتژيهاي برخورد با دولت اين استراتژيها مخصوص كشورهاي در حال توسعه بوده ، زيرا در اين كشورها دولتها تمامي امكانات اقتصادي را در اختيار داشته و طراحي جامعه را در تمام سطوح اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي دارا ميباشند و بر اساس ميزان قدرت و اهميت موضوع يكي از استراتژيهاي چهارگانه در نمودار صفحة بعد را به كار ميگيرند.
121
استراتژی های برخورد با دولت
اهميت موضوع قدرت شركت زياد كم استراتژي اتحاد (Ally Strategy): در اين حالت تنها راه گريز از مخاطرهپذيري اتحاد با دولت است. استراتژي تغيير(Alter Strategy): شركت زماني از اين استراتژي استفاده ميكند كه از قدرت كافي براي تغيير سياستها و رفتارهاي دولت برخوردار باشد. استراتژي همراهي(Accede Strategy): همراهي با دولت در مورد سياستهاي اعلام شده براي شركت مسأله ساز نيست. استراتژي پرهيز(Avoid Strategy): سازمان تلاش ميكند بيآنكه با دولت برخورد كند آن را دور بزند.
122
انواع استراتژی استراتژي كار بر(strategy Labourer): ب ) استراتژی ملی :
اين گروه از استراتژيها در سطح ملي هر كشوري كاربرد دارند و شامل استراتژيهاي زير است : استراتژي كار بر(strategy Labourer): در كشورهايي كه نيروي كار ارزان و قيمت محصول از حساسيت بالايي برخوردار است و جمعيت كشور زياد و رقابت در فعاليتها مشهود ميباشد از اين نوع استراتژي با ايجاد مناطق آزاد و ارائه نيروي كار ارزان به منظور تبديل مواد اوليه و كالاي نيمه ساخته به محصول و مونتاژ استفاده ميگردد.
123
استراتژي ارزش(strategy Value):
اين استراتژي از تركيب كيفيت و قيمت شكل ميگيرد ، يعني كالاهايي كه در آنها كيفيت داراي اهميت بوده ، اما نفوذ در بازار كاهش قيمت را ميطلبد تا بازارهاي جديد كسب گردد از اين نوع استراتژي استفاده ميشود. به طور معمول اين كالاها از فنآوري بالايي برخوردار ميباشند. در كشور كرهجنوبي شركت هيوندا از اين استراتژي استفاده مينمايد. استراتژي موردي (Uniqueness Strategy): اين استراتژي براي محصولاتي كه بنا به دلايلي تنها در مكانهاي خاص قابل توليد هستند ، به كار ميرود و به طور عمده در محصولات كشاورزي نظير توليد انبوه و با كيفيت مانند كيوي ، موز ، آناناس و قهوه مطرح ميباشد.
124
استراتژي فصلي (Seasonal Strategy):
اين استراتژي فقط در مورد محصولات كشاورزي مثل صادرات سبزيجات تازه و ميوه تابستاني و يا مركبات در فصل زمستان جهت صادرات به كار گرفته ميشود. استراتژي ارزش افزوده(Value – Added Strategy): در اين استراتژي محصولات نيمه ساخته وارد شده و پس از انجام يك يا چند مرحله كاري در فرآيند مونتاژ و توليد دوباره صادر ميگردد. استراتژي صادرات مجدد (Re – export Strategy): در اين استراتژي محصولات به صورت فلهاي وارد شده و سپس با بستهبندي جديد مانند چاي و خشكبار مجددا صادر ميشود.
125
انواع استراتژی استراتژيهاي بزرگ و اصلي (Grand Strategy)
پ ) استراتژي شركتها اين نوع استراتژيها ، استراتژيهاي اصلي شركت را تعيين ميكند و بر اساس آن فعاليتهاي واحدهاي متعدد شركت مشخص ميگردد كه عبارتند از : استراتژيهاي بزرگ و اصلي (Grand Strategy) اين نوع استراتژي متاثر از موقعيتهاي محيط بوده و سه دسته استراتژي كاهش ، توسعه و ثبات را كه متاثر از شرايط محيطي ميباشند بهگونهاي كه در نمودار صفحة بعد مشاهده ميگردد ، مطرح مينمايد.
126
استراتژيها يا راهبردهاي رقابتي(Competitive Strategies)
مايكل پورتر مدل راهبردهاي رقابتي را كه توجه ويژهاي به محيط رقابتي موجود و بالقوه سازمان دارد ، ارائه كرده است. اين استراتژيها با تحليل محيط رقابتي سازمان شروع ميشود. چنانكه در نمودار صفحة بعد مشاهده ميشود ، چهار راهبرد كلي براي كسب مزيت رقابتي ارائه ميشود. راهبردهاي انطباقي (adaptive model) فرض عمده مدل انطباقي آن است كه سازمانها بايد استراتژيهايي را در مورد محصولات بازار خود انتخاب كنند كه با محيط خارجي آنها سازگار باشد.
127
استراتژي بر اساس اطلاعات و اطمينان محيطي
شرح شرايط محيطي در صورت ضرورت تركيب زماني كه وضعيت موجود براي شركت از نظر منابع ، زمان و امكانات مطلوب و مناسب باشد و تهديد خاصي در آينده وجود نداشته باشد از اين نوع استراتژي استفاده ميشود كه مبتني بر بهبود عملكرد گذشته است. استراتژي ثبات در اين ظرايط از طريق تجديد نظر در تعريف مؤسسه و افزايش دامنه فعاليتها ، تلاش ميكنند سهم بازار و محصولات يا خدمات خود را افزايش دهند و به جاي انفعالي عمل كردن به دنبال ارائه خلاقيتها و رشد باشند. استراتژي توسعه در اين شرايط كاهش حجم فعاليتها به دليل عوامل تهديد كننده محيطي و يافتن فرصتهاي محيطي بهتر منوط به تغيير فعاليتها ميباشد. در اين موقعيت مطلوبتر آن است كه اولويتها تغيير يابد. استراتژي كاهش زیاد ميزان اطلاعات و اطمينان کم استراتژي بر اساس اطلاعات و اطمينان محيطي
128
راهبردها يا استراتژيهاي رقابتي عام پورتر
قلمرو ثابت مزيت رقابتي كاهش هزينه متمايز ساختن گسترده محدود متمايز سازي (differentiation): متمايز كردن محصولات و خدمات خود از آنچه رقبا ارائه ميدهند. رهبري هزينه (Cost Leadership): به حداقل رساندن هزينه توليد و افزايش اثربخشي عمليات در مقايسه با رقبا متمايز سازي به صورت متمركز (Focused differentiation): ارائه محصولات و خدمات برتر به تعداد محدودي از مخاطبان صرف هزينه به صورت متمركز (Cost Focus): متمركز كردن فعاليتها براي خدماترساني به يك بازار خاص يا گروهي از مشتريان در واقع راهبردهايي كه به درستي انتخاب ميشوند ، فرصت و مجالي براي سازمانها ايجاد ميكنند كه بتوانند به طورمطلوب با چالشهاي محيطي انطباق يابند.
129
انواع راهبردهاي انطباقي (Raymond . Miles and Charles C . Snow)
ويژگيهاي سازمان نوع محيط مناسب شرح فعاليتهاي آن نام راهبرد خلاق ، نوآور ، منعطف و غير متمركز پويا و رو به رشد مخاطره پذير است و مترصد نوآوري ، رشد و كشف فرصتهاست تهاجمي يا پيشروي (Prospector) به شدت كنترلي ، متمركز ، كارا در توليد و كاهش دهنده هزينه سربار نسبتا پايدار از تغيير اجتناب ميكند و در جستجوي ثبات و احتمالا تحكيم مواضع موجود است. تدافعي (Defender) به شدت كنترلي ، منعطف ، كارا در توليد و خلاق داراي تغييرات نسبتا متوسط ضمن تلاش محدود براي نوآوري ، به حفظ ثبات ميپردازد تحليلگري (Analyzer) منعطف در برابر نيازهاي جاري و فاقد ويژگيهاي ساختاري مشخص هر نوع محيط و موقعيت مقتضي در برابر رخدادهاي به طور واكنشي عمل ميكند ، بدون آنكه يك راهبرد داشته باشد واكنشي (Reactor)
130
اقدامات راهبردي متناسب با هر مرحله از چرخه حيات محصول
زمان ابتداي چرخه حيات پايان چرخه حيات حداكثر فروش ميزان فروش (سود) حداقل فروش ناحيه ضرر هزينه ثابت افول بلوغ رشد معرفي مراحل چرخه حيات محصول منحني فروش منحني سود ناحيه سود اقدامات راهبردي متناسب با هر مرحله از چرخه حيات محصول
131
اقدامات راهبردي متناسب با هر مرحله از چرخه حيات محصول
افول بلوغ رشد معرفي مراحل چرخه حيات محصول تدافعي و تحليلگري صرف هزينه به صورت متمركز و يا متمايز سازي متمركز پيشروي رهبري هزينه راهبردهاي اساسي قابل استفاده در هر مرحله از چرخه حيات كاهش توليد و بازاريابي در مقياس محدود كاهش هزينه توليد و بازاريابي براي جلوگيري از كاهش سود. تحقيق و توسعه براي نوآوري و رقابت در ارائه محصولات فعلي. ايجاد و توسعه ارتباطات با تأمين كنندگان مواد اوليه و جلب اعتماد آنان. 1. تحقيق و توسعه در مورد محصولات و خدمات جديد امور راهبردي بررسي براي كاهش موجودي بررسي براي توسعة چرخه حيات محصول از طريق به هنگامسازي كيفيت محصول با معرفي مجدد آن. جستجو براي تعيين ميزان توليد اقتصادي. برنامهريزي مالي براي كنترل جريان نقدينگي. 2. پيشبيني فروش و روندهاي اصلي سازمان افزايش وظايف و مأموريتهاي نيروي انساني ، كاهش هزينههاي تبليغات ، رقابت از طريق كاهش هزينه توليد و كاهش قيمتها تأكيد بر ارائه خدمت به مشتري. مطالعه رفتار رقبا. افزايش عمليات توليد و بازاريابي. 3. توليد و آزمايشهاي بازاريابي برنامهريزي براي خاتمه توليد محصولات يا قطع خط توليد. بررسي بخشهاي ناديده گرفته شدة بازار تلاش براي افزايش وفاداري مشتري به محصول و جلب علايق و ترجيحات مشتري به مصرف محصول مورد نظر پيشبيني ميزان رقابت 4. جمعآوري اطلاعات و آموزش نيروي انساني اقدامات راهبردي متناسب با هر مرحله از چرخه حيات محصول
132
رهنمودهاي مربوط به هر استراتژي
نوع استراتژي دستهبندي استراتژيها رديف پرهزينه و غير قابل اعتبار بودن توزيع كنندگان فعلي فقدان ظرفيت يا توان لازم در شركتهاي پخش براي ايجاد رقابت جلوگيري از تنوع فعاليتهاي سازمان دارا بودن سرمايه و نيروي انساني براي ايجاد سازمانهاي جديد بالا بودن ميزان تقاضا براي محصولات ناكارآمد بودن شركتهاي پخش كه سود ناخالص بالا دارند يكپارچگي پيشرو : (Forward Integration) به دست آوردن مالكيت يا افزايش كنترل بر سيستم توزيع يا خرده فروشي يكپارچگي : (Integration) در اين نوع استراتژيها شركت تلاش ميكند توزيع كنندگان ، عرضهكنندگان مواد اوليه و يا شركتهاي رقيب را تحت كنترل درآورد. 1 گران ودن مواد اوليه توسط عرضهكنندگان و غيرقابل اعتبار بودن آنها كم بودن عرضهكنندگان مواد اوليه و زياد بودن رقبا سرعت بالاي رشد در صنعت مورد فعاليت بالا بودن اهميت قيمتهاي ثابت سودآور بودن عرضه مواد اوليه نياز به دستيابي به منابع با سرعت بالا يكپارچگي پسرو : (Backward Interation) به دست آوردن مالكيت يا افزايش كنترل بر عرضه كنندگان مواد اوليه امكان ايجاد انحصار رقابت در يك صنعت روبهرشد مزيت رقابتي بودن صرفهجويي ضعف رقبا در تخصص مديريتي لازم يا منابع مورد نياز يكپارچگي افقي : Horizonatal Integration به دست آوردن مالكيت يا افزايش كنترل بر شركتهاي رقيب دسته بندي استراتژيها و ارائه رهنمودهايي براي استفاده از آنها
133
رهنمودهاي مربوط به هر استراتژي
نوع استراتژي دستهبندي استراتژيها رديف عدم اشباع بازار فعلي از محصول خاص افزايش مصرف مشتريان كاهش سهم بازار رقبا در حالي كه نرخ فروش در صنعت مورد نظر افزايش دارد مزيت رقابتي بودن صرفه جويي بالا بودن ميزان همبستگي بين فروش و هزينههاي بازاريابي نفوذ در بازار : افزايش سهم بازار براي محصولات و خدمات كنوني يا تلاش بيشتر براي بازاريابي استراتژي تمركز : اين نوع استراتژيها به تلاشهاي متمركز و فشردهاي نياز دارند تا شركت بر اساس آن محصولات خود را از نظر رقابتي بهبود بخشد. 2 قابل اعتبار ، كم هزينه و با كيفيت بودن كانالهاي توزيع جديد عدم اشباع بازار جهاني شدن محصول ظرفيت مازاد دارا بودن سرمايه و نيروي انساني براي اداره عملياتي كه پس از گسترش ايجاد ميشود. توسعه بازار : عرضه خدمات و محصولات كنونيدر مناطق جغرافيائي جديد اشباع بازار محصولات فعلي رشد بالاي صنعت بالا بودن رشد فنآوري در صنعت مورد رقابت با كيفيت و مرغوبتر بودن محصولات رقبا توانايي بالاي سازمان در امر تحقيق و توسعه (R&D) توسعه محصول : بالا بردن فروش از طريق بهبود محصولات و خدمات كنوني يا عرضه نوع جديد محصولات و خدمات دسته بندي استراتژيها و ارائه رهنمودهايي براي استفاده از آنها
134
رهنمودهاي مربوط به هر استراتژي
نوع استراتژي دستهبندي استراتژيها رديف بين يك موسسه خصوصي و يك شركت عمومي براي استفاده همزمان از مزاياي هر دو نوع شركت در شركت تازه تاسيس بين يك شركت محلي و يك شركت خارجي به منظور مصون ماندن شركت خارجي از ضربههاي ناشي از دشمني كاركنان كشور ميزبان بين دو شركت رقيب مكمل ، بدين ترتيب با ادغام آنها شركت كاملي ايجاد ميشود وجود يك طرح بالقوه سودآور كه به منابع هنگفت نياز دارد عدم توان رقابت دو يا چند شركت كوچك با يك شركت بزرگ احساس نياز بازار به عرضع سريع نوعي فنآوري جديد مشاركت : تشكيل يك سازمان مجزا توسط دو يا چند شركت بمنظور نيل به اهداف مشترك استراتژيهاي تدافعي : اين نوع استراتژيها زماني انتخاب ميشوند كه محيط تهديد كننده و عملكرد شركت ضعيف باشد. بحراني بودن محيط بكارگيري اين نوع استراتژيها را دامن ميزند. 3 وجود يك ويژگي بسيار مشخص و متمايز در عين حال عدم دستيابي به هدفهاي كوتاه مدت و بلند مدت طي چند سال ضعف سازمان از رقابت در يك صنعت سرعت بالاي رشد سازمان كه ناگريز رو به كاهش ميگذارد فلج شدن سازمان به دليل عدم كارآيي ، سودآوري كم ، روحيه پايين كاركنان و فشار سهامداران براي بهبود عملكرد در مضيقه بودن سازمان از نظر سرمايه براي مواردي مثل بهرهبرداري از فرصتها و به حداقل رساندن تهديدات خارجي و سود جستن از نقاط قوت و كاهش نقاط ضعف اخلي كاهش : گروهبندي جديد در هزينه و دارايي براي معكوس كردن سير نزولي فروش و سود دسته بندي استراتژيها و ارائه رهنمودهايي براي استفاده از آنها
135
رهنمودهاي مربوط به هر استراتژي
نوع استراتژي دستهبندي استراتژيها رديف ناتواني سازمان در استفاده از استراتژي كاهش نياز يك بخش از شركت به منابع مالي بيش از توان شركت يك بخش مسئول ضعف عملكرد شركت قلمداد شود عدم سازگاري يك بخش با ساير قسمتهاي سازمان نياز به تامين سريع پول نقد به مقدار زياد و عدم تامين آن توسط منابع ديگر تهديد سازمان به سبب نقض ضد انحصاري حذف يا واگذاري : حذف بخشي از محصول يا فروش يك بخش يا واحد از سازمان 4 استفاده همزمان از دو استراتژي (كاهش) و (واگذاري) در بخشهايي از شركت كه به تنهايي موفق نبودهاند تنها راه باقي مانده براي شركت اعلان ورشكستگي باشد به حداقل رسيدن زيان شركت از طريق فروش داراييهاي آن انحلال يا حذف كامل : حذف كامل خط توليد يا فروش تمام داراييهاي شركت دسته بندي استراتژيها و ارائه رهنمودهايي براي استفاده از آنها
136
رابطه عناصر آميخته بازار
محصول مكان تنوع محصول كيفيت طراحي ويژگي نام تجاري بستهبندي اندازه خدمات ضمانت برگشت كار كانالها و مجاري توزيع پوشش كالا جور كردن كالا مكانهاي عرضه موجودي و ميزان آن حمل و نقل بازار تركيب عناصر بازاريابي مورد نياز واكنش قيمت پيشبرد فروش فهرست قيمتهاي فروش تخفيفها كسورات زمان پرداخت شرايط اعتبار آگهي تبليغاتي خرده فروشي تبليغات پيشبرد فروش فروش شخصي مطرح كردن كالا هدف رابطه عناصر آميخته بازار
137
نتیجه ادعاي هر روش مديريت اين است كه عملكرد سازمان را بهبود بخشد. بويژه در مورد مديريت استراتژيك اين وضع بسيار صادق است. مديران و كاركنان با استفاده از اصول و مفاهيم مديريت استراتژيك ميتوانند فعاليتها و اولويتهاي سازمان را بهتر درك كنند. مديريت استراتژيك اين مكان را به وجود ميآورد كه سازمان از كارآيي بيشتري برخوردار شود و مسئله مهمتر اين است كه ، روش مزبور براي شركت اين امكان را به وجود ميآورد كه كارها را به شيوهاي اثربخش انجام دهد. با وجود اين ، مديريت استراتژيك نميتواند موفقيت سازمان را تضمين نمايد. فرايند مزبور به سازمان اين امكان را ميدهد كه در تصميمگيريها ابتكار عمل به خرج دهد و نوآور باشد (و نه اينكه در برابر كنشها واكنش نشان دهد و به صورت انفعالي عمل نمايد).
138
بخش دوم تدوین استراتژی
139
رحم الله امرا علم من این فی این والی این
خدا رحمت کند کسی را که بداند : ازکجا آمده ؟ ودر کجاست ؟ وبه کجا می رود ؟ حضرت علی (ع)
140
داناترین مردم کسی است که آینده رابهتر ببیند
اعقل الناس انظرهم فی العواقب داناترین مردم کسی است که آینده رابهتر ببیند ( غررالحکم،ج 1،ص 211 ) امارات الدول انشاءالخیل بقای مناصب ودولت ها مربوط به برنامه ریزی و چاره اندیشی در امور است . ( میزان الحکمه،ج2،ص551 )
141
مأموریت سازمان عناوین فصل سوم الگوی جامع مدیریت استراتژیک
فرایند برنامه ریزی استراتژیک ماموریت و ارکان اصلی مأموريت وبیانیه ماموریت سازمان نقش و ضرورت استراتژی ابعاد و اهمیت تصمیمات استراتژیک سطوح و عمق استراتژی در سازمان ها استراتژی در شش بعد (p) فرایند مدیریت استراتژیک ونقشمدیریت در آن شایستگی های مورد نیاز نزد مدیران برای مراحل مختلف
142
الگوی جامع مدیریت استراتژیک
بررسی عوامل خارجی عوامل داخلی محاسبه و ارزیابی عملکرد تخصیص منابع تعیین هدفهای سالانه و سیاستها تدوین، ارزیابی و انتخاب استراتژی ها تعیین هدفهای بلند مدت تعیین ماموریت ارزیابی استراتژی اجرای استراتژی تدوین استراتژی
143
فرآيند برنامهريزي استراتژيك
تجزيه و تحليل محيطي پيشبيني محيطي تجزيه و تحليل بازار و مشتري مفروضات برنامهريزي استراتژيك تشخيص محيط داخلي تدوين مأموريتها طراحي عملياتي استراتژيك اقدام به اجراي برنامه تعيين اهداف عملياتي مكتوب كردن اقدامات زمانبندي اقدامات عملي ايجاد استانداردها در خصوص سيستمهاي اطلاعاتي مديريت بودجهبندي اهداف و اقدامات انجام اقدامات اصلاحي فرآيند برنامهريزي استراتژيك
144
کار یا فعالیت ما چیست ؟ پدر مدیریت نوین :
دراكــر ميگويد كه طرح اين پرسش : «فعاليت ما چيست؟» مترادف با پرسش اين سؤال است : «مأموريت ما چيست؟» «بيانيه مأموريت سازمان» جمله يا عبارتي است كه بدان وسيله مقصود يك سازمان از مقصود سازمان مشابه متمايز ميشود و آن بيان كننده «علت وجودي» سازمان است. با استفاده از مأموريت سازمان ميتوان به اين پرسش اساسي يا اصلي پاسخ داد : «فعاليت ما چيست؟» اصولا مأموريت سازمان كه به شيوه روشن بيان گردد ميتواند هدفهاي بلند مدت را تعيين و استراتژيها را تدوين نمايد.
145
( چشم انداز (كيفي) ماموريت (كمي) )
مرتبط ساختن مديران مياني وكاركنان با چشم انداز ازطريق تبديل آن به بيانيه ماموريت ( چشم انداز (كيفي) ماموريت (كمي) ) ساده وفشرده هستند واضح وطنين انداز هستند شامل كلمات باهيجان وچالشي هستند. بعنوان ابزارهاي انگيزشي قوي عمل مي كنند. غرور آفرين هستند. اشتياق مي آفرينند. بهترين تركيب لغوي بيانيه ماموريت
146
Vission (quality) mission (quantity)
Communicating the vision to lower level managers and employees by converting it to mission statment Vission (quality) mission (quantity) The best Worded Mission Statements -Are simple and concise(1) -Speak loudly&clearly -Couched in words that inspire(2)&challeng -Serve as powerful motivational tool -Build pride(2) -Generate enthusiasm(4) 1-فشرده روح بخش غرور،افتخار اشتياق
147
ارکان اصلی مأموریت مشتريان محصولات يا خدمات بازارها فنآوري
توجه به بقاء رشد و سودآوري فلسفه ويژگيهاي ممتاز توجه به تصور مردم توجه به كاركنان
148
اجزای تشکیل دهنده ی مأموریت سازمان
مأموريتهاي سازمانها ، از نظر حجم ، محتوا ، شكل و پرداختن به جزئيات با هم متفاوتاند. بيشتر كارشناسان و افراد صاحبنظر در مديريت استراتژيك چنين ميپندارند كه مفاد مأموريت سازمان بايد داراي نه ويژگي برجسته باشد (از نه جزء مهم تشكيل ميشود). از آنجا كه ، اغلب مأموريت سازمان بيش از ساير فرايندهاي مديريت استراتژيك به چشم ميخورد و همگان از آن آگاه ميشوند ، پس مهم اين است كه در بر گيرندة همة نه جزء اصلي بشود .
149
با توجه به مأموريت سازمان بايد بتوان به پرسشهاي زير پاسخ داد :
مشتريان : مشتريان شركت چه كساني هستند؟ محصولات يا خدمات : محصولات و خدمات عمده شركت چيست؟ بازارها : از نظر جغرافيايي ، شركت در كجا رقابت ميكند؟ فنآوري : آيا شركت از پيشرفتهترين فنآوريها استفاده ميكند؟ توجه به بقا ، رشد و سودآوري : آيا شركت براي رشد و سلامت مالي از تعهد لازم برخوردار است؟ فلسفه : باورها ، ارزشها ، آرزوها و اولويتهاي اخلاقي اصلي شركت چيست؟ ويژگي ممتاز : شركت داراي چه مزيت رقابتي يا شايستگي ممتاز است؟ توجه به تصور مردم : آيا شركت نسبت به مسائل اجتماعي ، جامعه ومحيطي واكنش مناسب نشان ميدهد؟ توجه به كاركنان : آيا كاركنان به عنوان يك قلم دارايي ارزشمند براي شركت به حساب ميآيند؟
150
نمونههايي از نه ركن اصلي تشكيل دهنده مأموريت سازماني
بيانيه مأموريت نمونههايي از نه ركن اصلي تشكيل دهنده مأموريت سازماني 1. مشتريان ما بر اين باوريم كه پيش از هر چيز در برابر پزشكان ، پرستاران ، بيماران ، كادران و ساير كساني كه از محصولات و يا خدمات ما استفاده ميكنند ، مسئول هستيم.(جانسون اند جانسون) 2. محصولات يا خدمات محصولات اصلي شركت آماكس از اين قرار است : فلزات ، زغال سنگ ، سنگآهن ، مس ، روي ، سرب ، نفت و گاز ، پتاسيم ، فسفات ، نيكل ، تنگستن ، نقره ، طلا و منگنز.(آماكس) استفاده از اين مواد خام محصولاتي با كيفيت بسيار بالا توليد و به جامعه عرضه ميكند؛ همچنين شركت ميكوشد محصولات و خدمات پس از فروش را به قيمتهايي معقول به جامعه مصرفكننده عرضه نمايد.(شركت نفت استاندارد) 3. بازارها ما با تمام توان ميكوشيم شركت كرنينگ گلاس را در صحنه رقابت جهاني موفق كنيم.(شركت كرنينگ گلاس) ما بيشتر توجه خود را به بازارهاي امريكاي شمالي معطوف ميكنيم ، اگر چه ميكوشيم هيچگاه فرصتهاي جهاني را هم از دست ندهيم.(بلاکوی)
151
4. فنآوري شركت كنترل ديتا در زمينه تكنولوژي رايانه و الكترونيك در دو زمينه كلي فعاليت ميكند : سختافزارهاي مربوط به رايانه و خدماتي در زمينه انجام محاسبات كه شامل محاسبه ، اطلاعات ، آموزش و امورمالي ميشود.(كنترل ديتا) در يان زمينه فنآوري متداول اين است كه روي قطعههاي بسيار ريز يك لايه يا پوشش گذاشته شود.(ناشوها) 5. توجه به بقا ، رشد و سودآوري از اين نظر شركت عمليات خود را با احتياط انجام ميدهد و ميزان سود و رشد خود را بهگونهاي تنظيم مينمايد كه در نهايت موفقيت هوور تضمين شود.(هووريونيورسال) اشاعه خدمت براي ترويج دانش و تأمين نيازهاي مربوطه در سراسر دنيا. شركت با چشمداشتي به سودي منصفانه ، ميكوشد اطلاعاتي ارزشمند گردآوري ، آنها را ارزيابي ، پردازش و به سراسر جهان توزيع نمايد ، بهگونهاي كه منافع مشتريان ، كاركنان ، نويسندگان ، سرمايهگذاران و جامعه تأمين شود.(مكگرا- هيل)
152
6. فلسفه ما بر اين باوريم كه توسعه انسان از ارزشمندترين هدفهاي تمدن است و استقلال ميتواند بهترين شرايط براي رشد و تقويت تواناييهاي انسان فراهم آورد.(شركت سان) همه فلسفه «ماري كي» در اين جمله خلاصه ميشود- اين فلسفه بر اساس يك قاعده طلايي قرار دارد. تقويت روح مشاركت و توجه به مكاني كه افراد بتوانند دانش كسب كنند ، تجربه بياموزند و وقت خود را با مسرت و خوشي بگذرانند.(لوازم آرايش ماریكي) 7. ويژگي ممتاز شركت «كراون زلرباخ» متعهد است كه ظرف هزار روز به اتكاي انرژي فزاينده و تواناييهاي خلاق و سازنده كاركنان خود ، جهشهاي بلندپروازانهاي در بازار رقابت بنمايد.(كراون زلرباخ)
153
8. توجه به تصور مردم در امر حفظ محيط زيست همگام با همه مردم دنيا گام برداشتن و در اين زمينه احساس مسئوليت كردن.(داو كميكال) مشاركت در تقويت بنيانهاي اقتصادي جامعه و به عنوان يك شهروند خوب انجام وظيفه نمودن در سطح ايالتي ، محلي و در همه كشورهايي كه در آنجاها به فعاليت ميپردازيم.(فايزر) 9. توجه به كاركنان شناسايي ، آموزش دادن ، ايجاد انگيزه ، دادن پاداش و حفظ و نگهداري كاركناني كه از نظر توانايي ، اخلاق و تعهد به سازمان داراي ويژگي ممتاز هستند و سپس تهيه محيط كار ، رهبري عالي ، جبران خدمت بر مبناي عملكرد ، اجراي برنامهاي جالب از نظر مزاياي حاشيهاي ، دادن فرصتهاي مناسب جهت رشد و تأمين امنيت شغلي براي كاركنان.(شركت واچوويا) دادن حقوق ، پاداش و مزاياي حاشيهاي به كاركنان و نيز دادن فرصتهاي مناسب به افرادي كه در مناطق مختلف جغرافيائي مشغول به كار هستند و سهيم كردن آنها در عمليات شركت كه از كارايي بسيار بالايي برخوردار است.(شركت گاز و برق)
154
نقش و ضرورت استراتژی سازمان بدون هدف و ارزش های روشن
تیم ها یا گروه هایی که درون یک سازمان راههای خودشان را طی می کنند.
155
برنامه مبنایی برای فعالیت های هماهنگ و یکپارچه ندارند
بدون داشتن یک استراتژی یک مسیر تفکر شده برای دنبال کردن ندارند سازمان و مدیریت برنامه مبنایی برای فعالیت های هماهنگ و یکپارچه ندارند نقشه راه ندارند
156
نقش و ضرورت استراتژی سازمان با هدف و ارزش های روشن شده
سازمان با هدف و ارزش های روشن شده هدف نهایی آرمان/منشور مشترک تیم ها یا گروه ها بدلیل وجود هدف نهایی وآرمان مشترک در یک راستا قرار گرفته اند
157
تیم ها یا گروه های متحد شده در یک سیستم عمومی برای پیشرفت
نقش و ضرورت استراتژی سازمان دارای استراتژی مشخص هدف نهایی آرمان/منشور مشترک اولویت های مشخص برنامه مدون تیم ها یا گروه های متحد شده در یک سیستم عمومی برای پیشرفت
158
ابعاد و اهميت تصميمات استراتژيك
مسائل استراتژيك بطور معمول داراي شش بعد ميباشد كه عبارتند از : 1- مسائل استراتژيك مبتني بر تصميمات مديريت عالي ، چون در اين سطح ديدگاه و بصيرت مناسب به منظور ادراك و پيشبيني محيط و آينده سازمان وجود دارد. 2- مسائل استراتژيك بيشتر منابع شركت را به كار مي گيرد. 3- مسائل استراتژيك تاثير مهمي بر برنامهريزيهاي بلند مدت موسسه دارند. 4- تصميمات استراتژيك آيندهنگر هستند. 5- تصميمات استراتژيك بطور معمول چند بعدي ، چند وظيفهاي و چند منظورهاي است. 6- برنامههاي استراتژيك بررسي عوامل محيط خارجي را ضروري ميسازند.
159
سطوح استراتژي در سازمانها
سطح كل سازمان (مديريت عالي) استراتژي سطح كلان سطح كسب و كار يا بخشها (مديريت هماهنگي) استراتژي مياني سطح وظيفهاي يا عملياتي و فني (مديريت عملياتي) استراتژيهاي منابع انسانی استراتژيهاي توسعه R&D استراتژيهاي تولیدی استراتژيهاي توزیع استراتژيهاي تأمین استراتژيهاي ... استراتژي سطح وظايف
160
استراتژي در سطح هر يك از ابعاد فرعي وظايف
بطور خلاصه سطوح استراتژي در سازمانها را به شكل زير نيز ميتوان نمايش داد. استراتژي در سطح سازمان استراتژي در سطح فعاليت استراتژي در سطح وظايف استراتژي در سطح هر يك از ابعاد فرعي وظايف
161
استراتژي در شش بعد ( پي P)
شاخص ها و معيارها ابعاد رهنمود يا رهنمودهايي براي يك وضعيت ، اقدام آگاهانه در مسير مورد نظر ، تصور و طراحي براي اقدام ، اقدام هدفدار و با نتيجه 1- طرح و نقشه (Plan) شناسايي عوامل موثر بر گسترش سازمان ، لحاظ كردن عوامل تحديد كننده ، پيشبيني چگونگي غلبه بر حريف و تخصيص منابع مالي ، انساني و فني 2- صفآرايي (Ploy) نمونههايي از اقدامات بلند مدت و كوتاه مدت ، شيوههاي كسب موفقيت و ارائه سياستها و برنامههاي بدون نقشه اوليه اما با فكر قبلي 3- الگو (Pattern) توجه بالقوه به بعد خارجي سازمان ، تعيين مكاني براي تمركز منابع سازمان ، قلمرو و وسعت بازار در خصوص محصول ، شناسايي نيروهاي واسطه بين سازمان و محيط 4- وضعيت (Position) توجه بالقوه به بعد خارجي سازمان ، درك جمعي از نوع حركت سازمان ، چگونگي اجرا يا اقدام جمعي ، ديدگاه مشترك ميان اعضاي سازمان ، در نظر گرفتن نوع تصور ذهني پايدار نسبت به محيط و جهان 5- ديدگاه (Perspective) ترسيم چگونگي ابعاد رشد سازمان و فرآوردههاي آن ، فرآيندهاي حداكثر سازي سود ، توسعه فراگير ، متوازن ، پيوسته و همبسته ، اجراي برنامههاي بلند مدت وكليدي 6- ترويج و پيشرفت (Promotion)
162
Strategy can mean many things
Strategic Management Strategic Positioning Strategic Navigation Strategic Tactics Plan Process Position Pattern Perspective Procedure Play Ploy
163
ويژگيهاي تصميمات استراتژيك در سطوح مختلف ارتباط با فعاليتهاي فعلي
فرآيند مديريت استراتژيك فرآيند مديريت استراتژيك شامل سه بخش عمومي تدوين استراتژيها ، اجراي استراتژيها و ارزيابي استراتژيها ميباشد. ويژگيهاي تصميمات استراتژيك در سطوح مختلف سطوح استراتژيك ويژگيها فني و عملياتي بخشها كل سازمان عملياتي تركيبي ادراكي نوع به طو معمول كمي تا حد كمي قضاوتهاي ارزشي قابليت اندازهگيري دورهاي دورهاي يا متفرق فراواني زياد متوسط كم قابليت سازي تكميلي ابتكاري ارتباط با فعاليتهاي فعلي دامنه وسيع مخاطره احتمال سود كوچك بزرگ هزينه كوتاه مدت دامنه متوسط بلند مدت افق زماني انعطافپذيري قابل ملاحظه همكاري لازم
164
اساس تنظيم استراتژي به ويژه در مرحله تدوين برنامهريزي استراتژيك است.
برنامه ریزی استراتژیک ( Strategic Planning) : اساس تنظيم استراتژي به ويژه در مرحله تدوين برنامهريزي استراتژيك است. منظور از برنامهريزي استراتژيك “تعيين منظم اهداف استراتژيك ، اجرا و كسب آنهاست.“ اين نوع برنامهها بلند مدت بوده (3تا5سال) و شامل تصميمات اساسي در مورد مسائل عمده سازمان و دستيابي به اهداف كليدي است.
165
نقش مديريت سازمان در فرآيند مديريت استراتژيك
در نتيجه مشاهده دقيق عملكرد مديران برجسته ، اين نكته آشكار ميشود كه آنان در هر يك از مراحل مربوط به تدوين دستور كار استراتژيك نقش خويش را به شرح زير با شرايط كار منطبق ساختهاند: 4- مرحله اجرا 1- مرحله آگاهي 5- مرحله اصلاح 2- مرحله شناسایی 6- مرحله تکمیل 3- مرحله اتخاذ تصمیم
166
1- مرحله آگاهي در اين مرحله مدير ارشد اجرايي گوش به زنگ و آماده ، پذيرا ، كنجكاو و نقاد است. ايشان شبكه وسيعي از اطلاعات را نظاره كرده ، سر نخهايي را كه از سوي سطوح اجرايي ، مديران مياني و پاييني ، مشتريان ، رقبا و ساير منابع ميرسند ، برميگزيند. در اين مرحله تأكيد بر شنيدن و فراگيري است. 2- مرحله شناسايي در اين مرحله توجه مديريت ، به روش تمركز بر بررسي و پرس و جو و پژوهش به منظور اطلاعات مورد نياز و شناخت موضوعات ، فزوني مييابد. با دريافت نظريات مربوط به آينده مسائل و ساختن سناريوهاي گوناگوني كه وضعيت شكلگيري و توسعه مشكلات را تشريح كنند ، تجربيات آغاز ميشوند. سپس با شكلگيري عقايد و ديدگاهها و تجزيه و تحليل روشهاي گوناگون ، هدف به گردآوري و ارزيابي شواهد تغيير مييابد.
167
3- مرحله اتخاذ تصميم 4- مرحله اجرا 5- اصلاح 6- مرحله تكميل
در اين مرحله گزينههاي عملي بايستي پيشنهاد شده ، توسعه يا بهبود يافته و پس از ارزيابي پذيرفته شده و يا كنار گذاشته شوند. 4- مرحله اجرا در اين مرحله توانمندي اجرايي و روحيه تحقق اهداف و انجامكار بايستي حاكم شود. 5- اصلاح مدير ارشد شركت بيشتر با اتكا بر سيستمهاي اطلاعات و كنترل توجه خود را بر تحولات ، شناسايي مشكلات ، پيگيري اصلاحات و كسب اطمينان از ارتقاي كارآيي و بهرهوري معطوف ميدارد. 6- مرحله تكميل مدير ارشد شركت مسئوليت هدايت عملياتي مربوط به ختم برنامه را به عهده دارد. به اين منظور روشهاي اجرايي نوين كاملا تعريف شده و پس از استقرار به مديران عملياتي محول ميشوند.
168
شايستگيهاي مورد نياز نزد مديران براي مراحل مختلف
طرز تفكر مهارت دانش مرحله كنجكاو اجرايي فروتن پذيرا بيغرض نظارت ايجاد شبكه اطلاعات برقراري ارتباط پرس و جو يادگيري سيستمهاي شركت و محيط فرآيندهاي كسب و كار و مديريت وظايف تخصصي 1- آگاهي كارآفرين آيندهنگر مبتكر حلال مشكلات شناخت و ارزيابي نقاط قوت ضعف ، فرصتها و مشكلات پژوهش واقعيتيابي نظريهپردازي شيوههاي پيشبيني سناريو سازي چارچوبهاي پيشبيني علائم و نشانههاي مشكلات 2- شناخت مصمم سازنده مسئوليتپذير منظم پايبند به اصول تبيين و ارزيابي گزينهها خلاقيت قضاوت هدايت جلسات برنامهريزي روش شناسايي و تصميمگيري مديريت تحول واكنشهاي رقابتي استراتژي و تاكتيك رفتار سازماني اصول اخلاقي 3- اتخاذ تصميم شايستگيهاي مورد نياز نزد مديران براي مراحل مختلف
169
طرز تفكر مهارت دانش مرحله مطمئن پرانرژي مصمم مشتاق كاميابي راهبري عملياتي سرپرستي هدايت انگيزش ترغيب مذاكره هماهنگي چگونگي انجام كارها مديريت كيفيت جامع تحول سازماني 4- اجرا خستگيناپذير در راه بهبود عملكرد ظنين شناسايي و حل مشكلات نظارت كنترل چگونگي يافتن مشكلات و نواقص اجرايي الگو سازي چگونگي بهبود بخشي 5- اصلاح قابل اعتماد حمايتگر تفويض اختيارات تشخيص نگهداري سيستمهاي اطلاعاتي و كنترل روشهاي اجرايي 6- تكميل اين نمودار ميزان مديران ارشد اجرايي در اجراي فرآيند تدوين استراتژيك و شايستگي مديران را در هر يك از مراحل نشان ميدهد.
170
بررسی عوامل خارجی عناوین فصل چهارم الگوی جامع مدیریت استراتژیک مقدمه
نيروهاي اجتماعي ، فرهنگي ، بومشناسي و محيطي نيروهاي سياسي ، دولتي و قانوني ، نیرو های فناوری رابطه بین نیروهای داخلی وسازمان تجزيه و تحليل رقابت : الگوي مبتني بر پنج نيروي پورتر تجزيه و تحليل صنعت : ماتريس ارزيابي عوامل خارجي (EFE) برخی روشهاي آسان و سریع احصای عوامل خارجی جدول ماتریس ارزیابی عوامل خارجی جدول ماتریس ارزیابی عوامل خارجی در شرکت (UST)
171
افکار مختلف را با هم مقایسه کنید ،راه صحیح از آن به دست خواهد آمد .
اضربوا بعض الرای ببعض یتولد منه الصواب افکار مختلف را با هم مقایسه کنید ،راه صحیح از آن به دست خواهد آمد . (میزان الحکمه –ج 4 – ص 34 )
172
الگوی جامع مدیریت استراتژیک
بررسی عوامل خارجی عوامل داخلی محاسبه و ارزیابی عملکرد تخصیص منابع تعیین هدفهای سالانه و سیاستها تدوین، ارزیابی و انتخاب استراتژی ها تعیین هدفهای بلند مدت تعیین ماموریت ارزیابی استراتژی اجرای استراتژی تدوین استراتژی
173
مقدمه شناخت وضع موجود تحليل محيط ملي تحليل محيط بين المللي
لازمه يك نگاه فعال و آينده ساز،حركت بر پايه مديريت چشم اندازاست كه بر عناصر ذيل متكي است : شناخت وضع موجود SWOTPESTO عوامل آن تحليل محيط ملي تحليل محيط بين المللي ترسيم چشم انداز مطلوب
174
رابطه بين نيروهاي خارجي و سازمان
شركتهاي رقيب عرضهكنندگان مواد اوليه توزيعكنندگان بستانكاران مشتريان كاركنان جوامع مديران سهامداران اتحاديههاي كارگري دولت شوراهاي تجاري گروههاي ذينفع خاص محصولات خدمات بازارها محيط طبيعي رابطه بين نيروهاي خارجي و سازمان نيروهاي اقتصادي نيروهاي اجتماعي ، فرهنگ ، بومشناسي و محيطي نيروهاي سياسي ، قانوني و دولتي نيروهاي فنآوري نيروهاي رقابتي فرصتها و تهديدات يك سازمان
175
عوامل بيروني عوامل دروني
ملاحضات اجتماعي، سياسي، قانوني وشهروندي جذابيت صنعت و تغيير شرايط صنعت و رقابت فرصت ها و تهديدهاي پيش روي شركت بررسي تأثيرات عوامل داخلي و خارجي بر روي مفاهيم استراتژيك شناسائي و ارزيابي گزينه هاي مختلف استراتژي تدوين و طراحي استراتژي با تمامي شرايط تركيبي از موقعيت استراتژيك شركت علاقه مندي هاي شخصي فلسفه كسب و كار و اصول اخلاقي مديران اجرائي كليدي ارزش هاي مشترك و فرهنگ سازماني نقاط قوت و ضعف ومزيت هاي رقابتي شركت عوامل دروني
176
الگوي رقابت مبتني بر پنج نيرو
توسعه بالقوه محصولات جايگزين همچشمي شركتهاي رقيب توان عرضهكنندگان مواد اوليه در چانهزدن توان مصرف كنندگان در چانهزدن توان بالقوه براي ورود رقباي جديد
177
از ديدگاه پورتر ، در هر صنعت ماهيت رقابت به وسيله پنج عامل به شرح زير تعيين ميشود :
هم چشمي بين سازمانهاي رقيب توان بالقوه براي ورود رقباي جديد توان بالقوه براي توسعه محصولات جايگزين توان عرضهكنندگان مواد اوليه در چانهزدن توان مصرفكنندگان در چانهزدن
178
تجزيه و تحليل صنعت : ماتريس ارزيابي عوامل خارجي (EFE)
استراتژيستها با استفاده از ماتريس ارزيابي عوامل خارجي ميتوانند عوامل اقتصادي، اجتماعي ، فرهنگي ، بومشناسي ، محيطي ، سياسي ، دولتي ، حقوقي ، فنآوري و اطلاعات رقابتي را مورد ارزيابي قرار دهند. براي تهية ماتريس ارزيابي عوامل خارجي بايد پنج مرحله ، به شرح زير طي كرد : 1. پس از بررسي عوامل خارجي ، عوامل شناخته شده را فهرست نماييد. بين 10 تا 20 عامل بنويسيد كه در برگيرندة عواملي باشد كه موجب فرصت ميگردد و يا سازمان را مورد تهديد قرار ميدهد. نخست عواملي كه موجب فرصت و موقعيت ميشوند و سپس آنها كه سازمان را تهديد ميكنند ، بنويسيد. تا آنجا كه امكان دارد دقيق باشيد و در صورت امكان از درصد، نسبت و اعداد قابل مقايسه استفاده كنيد.
179
2. به اين عوامل وزن يا ضريب بدهيد
2. به اين عوامل وزن يا ضريب بدهيد. اين ضريبها از صفر (بياهميت) تا 1 (بسيار مهم) ميباشند. ضريب نشاندهنده اهميت نسبي يك عامل (از نظر موفق بودن سازمان در صنعت مربوطه) مقايسه با عوامل تهديدكننده) داده ميشود (ولي اگر عوامل تهديد كننده هم شديد باشند ، بايد به آنها ضريب بالايي داد). با مقايسه نمودن شركتهاي رقيب موفق با ناموفق يا پس از بحث گروهي و توافق نظر اعضا ميتوان وزنها يا ضريبها را تعيين كرد. مجموع اين ضريبها بايد عدد 1 بشود. 3. به هر يك از عواملي كه موجب موفقيت ميشود رتبه 1 تا 4 بدهيد و اين عدد بيانگر ميزان اثربخشي استراتژيهاي كنوني شركت در نشاندادن واكنش نسبت به عامل مزبور ميباشد. عدد 4 به معني اين است كه واكنش بسيار عالي بوده است ، عدد 3 يعني واكنش از حد متوسط بالاتر و عدد 2 يعني واكنش در حد متوسط و عدد 1 بدين معني است كه واكنش ضعيف ميباشد. اين رتبهها برحسب اثربخشي استراتژيهاي سازمان تعيين ميشوند. رتبهها در محدوده سازمان و ضريبها (كه در مرحله 2 تعيين شدند) با توجه به صنعت تعيين ميشوند.
180
4. ضريب هر عامل را در رتبه مربوطه ضرب نماييد تا نمرهنهايي به دست آيد.
5. مجموع اين نمرههاي متعلق به هر يك از متغيرها را به دست آوريد تا بتوان مجموع نمرههاي سازمان را تعيين كرد. در ماتريس ارزيابي عوامل خارجي ، صرف نظر از تعدا عواملي كه موجب فرصت يا تهديد شركت ميشوند هيچگاه مجموع نمرههاي نهايي براي سازمان به بيش از 4 و هيچگاه اين جمع به كمتر از يك نميرسد. ميانگين اين جمع 5/2 ميشود.اگر اين عدد به چهار برسد بدين معني است كه سازمان در برابر عواملي كه موجب تهديد و فرصت ميشوند به صورتي بسيار عالي واكنش نشان ميدهد. به بيان ديگر ، شركت در استراتژيهاي خود به شيوهاي موفقيتآميز از فرصتهاي موجود استفاده مينمايد و اثر عواملي را كه موجب تهديد ميشوند به پايينترين ميزان ممكن ميرساند. عدد 1 بيانگر اين است كه شركت در تدوين استراتژيهاي خود نتوانسته است از عواملي كه فرصت يا موقعيت ايجاد ميكنند بهرهبرداري نمايد يا از عواملي كه موجب تهديد ميگردند ، احتراز نمايد.
181
برخی روشهای آسان و سریع احصای عوامل خارجی
پیمایش( پرسشنامه – مصاحبه – مشاهده ) طوفان مغزی دلفی کارت سفید
182
ماتريس ارزيابي عوامل داخلی در « مركز مطالعات مدیریت »
نمره نهايي نمره 4>1 ضريب اهميت عوامل داخلی نقاط قوت : 1- 2- 3- 4- 5- نقاط ضغف : 100% جمع :
183
جدول ماتريس ارزيابي عوامل خارجي در شركت UST
نمره رتبه ضريب عوامل خارجي فرصتها 15/0 1 1. در عمل ، سيگار بدون دود وارد بازارهاي جهاني نشده است. 3 05/0 2. افزايش تقاضا به سبب تحريم عمومي سيگار 3. رشد بسيار سريع تبليغات در شبكه اينترنت 60/0 4 4. شركت پينكرتون در بازار دخانيات پيشرو است 30/0 10/0 5. افزايش فشارهاي اجتماعي براي ترك سيگار ، بنابراين سيگاريها به اين نوع سيگار روي ميآورند تهديدات 20/0 2 1. تصويب قوانين عليه صنعت دخانيات 2. محدوديتهاي توليد سيگار موجب افزايش رقابت براي توليد ميشود 3. بازار سيگار بدون دود در ناحيه جنوبشرقي ايالات متحده امريكا متمركگز است 4. سازمان نظارت بر مواد غذايي آمريكا در رسانهها ، تصوير بدي از سيگار ارائه ميكند 5. دولت كلينتون 10/2 00/1 جمع جدول ماتريس ارزيابي عوامل خارجي در شركت UST
184
بررسی عوامل داخلی عناوین فصل پنچم ماهيت بررسي عوامل داخلي
رابطة بين واحدهاي وظيفهاي سازمان مديريت بازاريابي مالي/ حسابداري توليد/ عمليات تحقيق و توسعه سيستم اطلاعات رايانهاي فهرستي از پرسشهاي مربوط به بررسي عوامل داخلي
185
الگوی جامع مدیریت استراتژیک
بررسی عوامل خارجی عوامل داخلی محاسبه و ارزیابی عملکرد تخصیص منابع تعیین هدفهای سالانه و سیاستها تدوین، ارزیابی و انتخاب استراتژی ها تعیین هدفهای بلند مدت تعیین ماموریت ارزیابی استراتژی اجرای استراتژی تدوین استراتژی
186
مهمترين مرحله ، از فرايند مديريت استراتژيك
جدول پنج وظيفه اصلي مديريت مهمترين مرحله ، از فرايند مديريت استراتژيك شرح وظيفه تدويناستراتژي برنامهريزي در بر گيرنده همه فعاليتهايي ميشود كه مدير براي تدارك ديدن امور آينده انجام ميدهد. كارهاي خاصي كه در اين زمينه انجام ميشود ، عبارتند از : پيشبيني ، تعيين هدفهاي بلند مدت ، تدوين استراتژيها، تعين سياستها و در نظر گرفتن هدفهاي كوتاه مدت. برنامهريزي اجراي استراتژي سازماندهي دئر بر گيرنده همه فعاليتهايي ميشود كه مديريت انجام ميدهد و منجر به يك ساختار از كارهاي تخصصي و روابط قدرت (اختيارات) ميشود. كارهاي مزبور شامل طرحريزي سازمان ، تعيين شرايط احراز شغل ، شرح وظايف ، تعيين ويژگيهاي شغل ، حيطه نظارت ، وحدت فرماندهي ، ايجاد هماهنگي ، طرحريزي شغل و تجزيه و تحليل شغل ميشود. سازماندهي مقصود از ايجاد انگيزه كارهايي است كه براي شكل دادن به رفتار انساني انجام ميشود. اقدامات خاصي كه در اين زمينه انجام ميگيرد ، عبارتند از : رهبري ،، ايجاد ارتباط ، تشكيل گروههاي كاري ، تعديل در رفتار ،تفويض اختيار ، غنيسازي شغل ، رضايت شغلي ، تأمين نياز ، تغيير ساختار. ايجاد انگيزه
187
مهمترين مرحله ، از فرايند مديريت استراتژيك
جدول پنج وظيفه اصلي مديريت مهمترين مرحله ، از فرايند مديريت استراتژيك شرح وظيفه اجراي استراتژي فعاليتهايي كه در زمينه تأمين نيروي انساني صورت ميگيرد حول محور مديريت منابع انساني ميچرخد. از جمله كارهايي كه در اين زمينه انجام ميشود تعيين دستمزد و حقوق ، مزاياي كاركنان ، مصاحبه ، گزينش ، استخدام ، اخراج .دادن آموزش به كاركنان ، توسعه مديريت ، ايمني كاركنان ، اجراي قانون«اقدام مثبت» دادن فرصت برابر به همه داوطلبان كار ، روابط اتحاديههاي كارگري ، توسعه مسير شغلي ، تحقيقات در زمينه مديريت منابع انساني ، اجراي سياستهاي انضباطي ، رسيدگي به شكايتها و روابط عمومي است. تأمين نيرويانساني ارزيابياستراتژي مقصود از اعمال كنترل انجام دادن فعاليتهايي است كه مدير جهت حصول اطمينان از اينكه نتايج واقعي با نتايج برنامهريزي شده سازگار است ، انجام ميدهد. كارهايي كه در اين زمينه انجام ميشود ، عبارتند از : كنترل كيفيت ، كنترل امورمالي ، كنترل فروش ، كنترل موجوديها ، كنترل هزينهها ، تجزيه و تحليل انحرافات ، دادن پاداش و تشويق و ترغيب افراد. اعمالكنترل
188
سطوح استراتژي در سازمانها
سطح كل سازمان (مديريت عالي) استراتژي سطح كلان سطح كسب و كار يا بخشها (مديريت هماهنگي) استراتژي مياني سطح وظيفهاي يا عملياتي و فني (مديريت عملياتي) استراتژيهاي منابع انسانی استراتژيهاي توسعه R&D استراتژيهاي تولیدی استراتژيهاي توزیع استراتژيهاي تأمین استراتژيهاي ... استراتژي سطح وظايف
189
شبکه کردن اهداف : مأموریت ها و دیدگاه های استراتژیک درهرم تشکیل استراتژی
ابعاد کلی و مأموریت استراتژیک سازمان اهداف و مقاصد عملکردی در سطح کل سازمان استراتژی در سطح کل سازمان سطح 1 مسئولیت مدیران ارشد سازمان سطح 2 مسئولیت مدیران عمومی کسب و کار های مختلف مأموریت در سطح کسب و کار اهداف و مقاصد عملکردی در سطح کسب و کار استراتژی در سطح کسب و کار سطح 3 مسئولیت رؤسای ، واحدهای وظیفه ای اصلی در یک کسب و کار یا یک بخش مأموریت نواحی وظیفه ای اهداف نواحی وظیفه ای استراتژی نواحی وظیفه ای سطح 4 مسئولیت مدیران کارخانجات ؛مدیران نواحی جغرافیایی مختلف و مدیران وظیفه ای سطح پایین مأموریت واحد عملیاتی اهداف واحد ها و بخش ها استراتژی های عملیاتی
190
برخی راه های شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان
مقایسه با عملکرد گذشته سازمان ارزیابی خدمات سازمان و نظرات دریافت کنندگان خدمات مقایسه با حریفان و رقبا مقایسه با عوامل کلیدی موفقیت درانجام ماموریت و دستیابی به مطلوبیت های استراتژیک
191
برای هر تنگنایی راه خروجی هست
لکل ضیق مخرج برای هر تنگنایی راه خروجی هست ( غررالحکم – 55 )
192
ماتريس ارزيابي عوامل خارجي در « مركز مطالعات مدیریت »
نمره نهايي نمره 4>1 ضريب اهميت عوامل خارجي فرصتها : 1- 2- 3- 4- 5- تهديدات : 100% جمع :
193
جدول ماتريس ارزيابي عوامل خارجي در شرکت سیرکس سیرکس
نمره رتبه ضريب عوامل داخلی نقاط قوت 20/0 4 05/0 1. بزرگترين محل تفریحی در ايالات متحده امريكا 40/0 10/0 2. بيش از 5% اتاقها خالي نميماند 15/0 3 3. افزايش جريانهاي نقدي آزاد 60/0 4. مالك يك مايل نوار حاشيه لاسوگاس است 5. تيم مديريت بسيار قوي نقاط ضعف 1 1. بيشتر داراييها در لاسوگاس قرار دارد 2 2. فعاليتها متنوع نيست 5/0 3. شهرت خانوادگي ، عضو چندان زيادي ندارد 4. داراييها غير منقول لافلينگ است 5. زيانهاي اخير بهسبب تشكيل مشاركتهايخصوصي 75/2 00/1 جمع جدول ماتريس ارزيابي عوامل خارجي در شرکت سیرکس سیرکس
194
بررسی و انتخاب استراتژی
فصل ششم بررسی و انتخاب استراتژی عناوین ماهيت بررسي و انتخاب استراتژی هدف های بلند مد ت چار چوب جامع برای تدوین استراتژی مرحله ورودی مرحله مقایسه مرحله تصمیم گیری جنبه های فرهنگی به هنگام انتخاب استراتژی جنبه های سیاسی به هنگام انتخاب استراتژی نقش هیات مدیره
195
الگوی جامع مدیریت استراتژیک
بررسی عوامل خارجی عوامل داخلی محاسبه و ارزیابی عملکرد تخصیص منابع تعیین هدفهای سالانه و سیاستها تدوین، ارزیابی و انتخاب استراتژی ها تعیین هدفهای بلند مدت تعیین ماموریت اجرای استراتژی تدوین استراتژی
196
براي كسب اهداف يك سازمان بايد :
1- تعيين مأموريت يا رسالت شركت . شامل بيانيههاي سازمان درباره مقاصد ، فلسفه و اهداف سازمان 2- ارائه نمايي از مجموعه شركت يا سازمان كه همه موقعيتهاي محيط داخلي و توانايي دروني آن را بيان نمايد. 3- ارزيابي محيط خارجي سازمان با استفاده از واژههاي رقابتي و كلماتي كه بيانگر عوامل عمومي محيط باشد. 4- تجزيه و تحليل راهحلهاي ممكن كه از مقايسه امكانات مادي سازمان با محيط خارجي صورت ميگيرد. 5- تعيين راهحل مطلوب ، هنگامي كه امكانات در مورد مأمورتيهاي سازمان سنجيده ميشود. 6- انتخاب استراتژي از مجموعه ويژه اهداف بلند مدت و استراتژيهاي اصلي كه بهمنظور كسب اهداف سازمان مورد نياز است. 7- اهداف ساليانه يا استراتژيها يا راهبردهاي كوتاه مدت سازگار با اهداف بلند مدت و استراتژيهاي اصلي سازمان بايد تنظيم گردد. 8- اجراي تصميمات اخذ شده استراتژيك بايد بر اساس منابع بودجهبندي شده و با تأكيد بر كار و فعاليتها ، افراد ، ساختار ، فنآوري و نظام پاداش باشد. 9- بررسي و ارزيابي موفقيت آميز فرآيند استراتژيك به عنوان مبنايي براي كنترل و به صورت يك داده براي تصميمگيري آينده مطرح ميباشد. موارد مذكور بيانگر اين نكته است كه مديران برنامههاي استراتژيك را به معناي برنامههاي آيندهنگر و گستردهاي ميدانند كه به منظور تعامل با محيط رقابتي و براي كسب اهداف سازمان به كارگرفته ميشود..
197
کارکرد های هدف روشن سازی جهت حرکت معیار ارزیابی انگیزش
198
هدف گذاری : (Goal Setting)
هدف گذاری یعنی ؛ تبدیل ماموریت و یا اولویت های راهبردی به مقاصد عملیاتی مشخص ( نتایج مورد انتظار ) به عبارت دیگر ؛ عبارتست از ترجمان ماموریت/اولویت های راهبردی به مقاصد عملیاتی قابل اندازه گیری
199
ویژگی های اهداف : بايد بصورت كمي باشد. بايد ضربالاجل داشته باشد.
بايد معيار داشته باشد- چه چيزي- چه وقت- چه كسي مسئول است. بايد تمركز رقابتي داشته باشد. بايد از يك طرف چالشي باشد و از سوي ديگر قابل دسترسي باشد. بايد مجموعه را به تلاش براي استفاده كامل از ظرفيتهاي خود وا دارد. بايستي براي هر بخشي نتايج كليدي داشته باشد. بايد براي تمامي مديران از راس هرم تا پايينترين ردهها مسئوليت تعريف كند تا به مقاصد پيشبيني شد برسند.
200
اهداف مالی رشد سريعتر درامد رشد سريعتر عوايد سود سهام بيشتر
حاشيه سود بيشتر بازگشت سرمايه بيشتر ضمانت هاي اعتباري قويتر جريان نقد ينگي بيشتر قيمت سهام بالاتر تبد يل شركت به يك مهره آ بي داشتن در آمد ازمجاري مختلف درامد هاي ثابت حين بحران هاي اقتصادي
201
مرحله دوم : مرحله مقايسه
چارچوب تحليلي براي تدوين استراتژيها مرحله اول : مرحله ورودي ماتريس ارزيابي عوامل داخلي ماتريس بررسي رقابت ماتريس ارزيابي عوامل خارجي (IFE) (CPM) (EFE) مرحله دوم : مرحله مقايسه ماتريس استراتژي اصلي داخلي و خارجي گروه مشاوران بتن ماتريس ارزيابي موقعيت و اقدام استراتژيك ماتريس تهديدات فرصتها نقاط ضعف و نقاط قوت (GSM) (IE) (BCG) (SPACE) (TOWS) مرحله سوم : تصميم گيري ماتريس برنامهريزي استراتژيك كمي (QSPM)
202
ماتريس تهديدات ، فرصتها ، نقاط ضعف ، نقاط قوت (TOWS)
هميشه سفيد باشد 1. 2. 3. 4. 5. نقاط ضعف را فهرست كنيد 5. نقاط قوت را فهرست كنيد 6. 7. 8. 9. 10.
203
ماتريس تهديدات ، فرصتها ، نقاط ضعف ، نقاط قوت (TOWS)
استراتژيها - WO استراتژيها - SO فرصتها - O 1. 2. 3. 4. با بهرهجستن از فرصتها 4. با بهرهجستن از نقاط قوت 4. 5. نقاط ضعف را از بين ببريد 5. درصدد بهرهبرداري از فرصتها برآييد 5. فرصتها را فهرست كنيد 6. 7. 8. 9. 10.
204
ماتريس تهديدات ، فرصتها ، نقاط ضعف ، نقاط قوت (TOWS)
استراتژيها - WT استراتژيها - ST تهدیدات - T 1. 2. 3. 4. نقاط ضعف را کاهش دهید 4. برای احتراز از تهدیدات 4. 5. از تهدیدات پرهیز کنید 5. از نقاط قوت استفاده کنید 5. تهدیدات را فهرست كنيد 6. 7. 8. 9. 10.
205
SO استراتژیهای: تهاجمی WT استراتژیهای: تد افعی
SWOT ماتریس W : ضعفها S قوتها : عوامل داخلی عوامل خارجی WO محافظه کارانه شناخت محدود یتها ( تغییر جهت ) SO استراتژیهای: تهاجمی شناخت اهرمهای نفوذ O : فرصتها WT استراتژیهای: تد افعی شناخت مسا ئل و مشکلا ت STاستراتژیهای تنوع استراتژیهای: رقابتی شناخت آسیب پذیریها ( نقاط ضربه پذ یر ) T : تهدیدات
206
TOWS analysis Weaknesses (W) Internal Factors External Factors
Strengths (S) Weaknesses (W) External Factors Opportunities (O) SO Strategies WO Strategies Use strengths to take advantage of opportunities Offset weaknesses to take advantage of opportunities ST Strategies WT Strategies Threats (T) Use strengths to avoid threats Min. weaknesses to avoid threats
207
ما تريس تهديدات ، فرصتها ، نقاط ضعف و نقاط قوت (Tows)
نقاط ضعف را فهرست كنيد نقاط قوت- S نقاط قوت را فهرست كنيد سازمان محيط استراتژيهاي WO با بهره جستن از فرصتها نقاط ضعف را از بين ببريد استراتژيهاي SO با بهره جستن از نقاط قوت درصدد بهرهبرداري از فرصتها برآييد فرصتها- O فرصتها را فهرست كنيد استراتژيهاي WT نقاط ضعف را كاهش دهيد و از تهديدات پرهيز كنيد استراتژيهاي ST براي احتراز از تهديدات از نقاط قوت استفاده كنيد تهديدات- T تهديدات را فهرست كنيد
208
1. هماهنگي سطوح تكنيكي-تاكتيكي عملياتي-استراتژيكي 2. بهره ور
4. تعاملی/تهاجمی/آینده پژوه/آینده ساز/اهرم نفوذ/پیمانکارانه 1. هماهنگي سطوح تكنيكي-تاكتيكي عملياتي-استراتژيكي 2. بهره ور 3. کار درست را درست انجام دادن 4. مأمور صالح مصلح 5. نتیجه گرا 6. الگوی مدیریت : مبتنی بر سیستم باز 7. هدف : جذب منابع 8. ابزار : انعطاف پذیری 9. ساختار : بسیار ارگانیک 2. فعال/احتیاطی/حال نگر/محافظه کارانه/محدود/متعهدانه 1. تكنيك و تاكتيك 2. کارا 3. درست کارکردن 4. مأمور و مسئول 5. فرآیند گرا 6. الگوی مدیریت : مبتنی بر روابط انسانی 7. هدف : توسعه نیروی انسانی 8. ابزار : حفظ وحدت / انسجام 9. ساختار : ارگانیک 3. پیش فعال/رقابتی/آینده نگر/آسیب پذیر/ثانویه 1.هماهنگي تكنيك و تاكتيك عمليات 2. اثر بخش 3. کار درست را انجام دادن 4. مأمور مقتدر مسئول 5. هدف گرا 6. الگوی مدیریت : مبتنی بر عقلایی بودن 7. هدف : کارایی و اثر بخشی 8. ابزار : برنامه ریزی 9. ساختار : مکانیکی 1. غیر فعال/تدافعی/گذشته نگر/انفعالی/مشکل دار/پدرانه 1. تكنيك 2. نمادین 3. مشغول بودن (سرگرمی) 4. مأمور و معذور 5. کارمند گرا 6. الگوی مدیریت : مبتنی بر فرآیندهای داخلی 7. هدف : ثبات 8. ابزار : مدیریت اطلاعات 9. ساختار : بسیار مکانیک
209
تهاجمي شديد محافظه كارانه شديد تهاجمي خفيف محافظه كارانه خفيف
تهاجمي معطوف به قوت محافظه كارانه معطوف به قوت محافظه كارانه شديد تهاجمي معطوف به فرصت تهاجمي خفيف محافظه كارانه خفيف تهاجمي معطوف به ضعيف رقابتي فرصت محور رقابتي خفيف تدافعي خفيف تدافعي معطوف به ضعيف رقابتي شديد رقابتي شديد محور تدافعي معطوف به تهدبد تدافعي شديد 1 2 3 4 5 6 7 8 9 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 9 8 7 6 5 4 3 2 1
210
فهرستي از تهديدات عمده موجود در محيط خارج سازمان تهيه كنيد.
براي ساختن يك ماتريس تهديدات ، فرصتها ، نقاط ضعف و نقاط قوت بايد 8 مرحله را طي كرد : فهرستي از فرصتهاي عمدهاي كه در محيط خارجي سازمان وجود دارد ، تهيه كنيد. فهرستي از تهديدات عمده موجود در محيط خارج سازمان تهيه كنيد. فهرستي از نقاط قوت داخلي و عمده سازمان تهيه كنيد. فهرستي از نقاط عمده ضعف داخلي سازمان تهيه كنيد. نقاط قوت داخلي و فرصتهاي خارجي را با هم مقايسه كنيد و نتيجه را در خانه مربوط در گروه « استراتژيهاي SO» بنويسيد. نقاط ضعف داخلي را با فرصتهاي موجود در خارج سازمان مقايسه كنيد و نتيجه را در گروه « استراتژيهاي WO » بنويسيد. نقاط قوت داخلي را با تهديدات خارجي مقايسه كنيد و نتيجه را در گروه «استراتژيهاي ST» بنويسيد. نقاط ضعف داخلي را با تهديدات خارجي مقايسه كنيد و نتيجه را در گروه « استراتژيهاي WT » بنويسيد.
211
به سیستم مربوط است؟ سیستم بر آن کنترل دارد؟
نوع شناسی محیط به سیستم مربوط است؟ خیر بلی سیستمی (داخلی) بلی سیستم بر آن کنترل دارد؟ نه سیستمی و نه محیطی خیر محیطی منبع قوت ها و ضعف ها منبع فرصتها و تهدید ها
213
عوامل بيروني عوامل دروني
ملاحضات اجتماعي، سياسي، قانوني وشهروندي جذابيت صنعت و تغيير شرايط صنعت و رقابت فرصت ها و تهديدهاي پيش روي شركت بررسي تأثيرات عوامل داخلي و خارجي بر روي مفاهيم استراتژيك شناسائي و ارزيابي گزينه هاي مختلف استراتژي تدوين و طراحي استراتژي با تمامي شرايط تركيبي از موقعيت استراتژيك شركت علاقه مندي هاي شخصي فلسفه كسب و كار و اصول اخلاقي مديران اجرائي كليدي ارزش هاي مشترك و فرهنگ سازماني نقاط قوت و ضعف ومزيت هاي رقابتي شركت عوامل دروني
214
الگوی عمومی مدیریت و برنامه ریزی
قوت محافظه کارا نه تهاجمی برنامه ریزی استراتژیک مدیریت استراتژیک ضعف فرصت بود جه بند ی فرهنگ و تفکر استراتژیک تدافعی رقابتی تهدید الگوی عمومی مدیریت و برنامه ریزی
215
براي تهيه «ماتريس ارزيابي موقعيت و اقدام استراتژيك» بايد به طريق زير عمل كرد :
متغيرهايي را انتخاب نماييد كه معرف موارد زير باشد : توان مالي (FS) ، مزيت رقابتي (CA) ، ثبات محيط(ES) و توان صنعتي(IS). به اين متغيرها از 1+ (بدترين) تا 6+ (بهترين) نمره بدهيد و دو بازوي FSوIS را تشكيل دهيد. دو بازوي ES وCA را براي هر يك از متغيرها تشكيل و از 1- (بهترين) تا 6- (بدترين) نمره بدهيد. مقادير هر يك از متغيرهاي موجود بر بازوي هعر يك از اين محورها را با هم جمع كنيد و سپس بر تعداد متغيرها تقسيم نماييد تا نمره ميانگين FS ، IS ، CA و ES به دست آيد. بر روي محورهاي «ماتريس ارزيابي موقعيت و اقدام استراتژيك» ميانگين نمرههاي FS ، IS ، ES و Caرا قرار دهيد. نمرههاي موجود بر روي محور Xها را جمع كنيد و نقطه متعلق به محورXها را مشخص نماييد و نمرههاي موجود بر روي محور Xها را جمع بزنيد و نقطه مربوط به اين محور را تعيين نماييد. اين دو نقطه را به هم وصل كنيد. از مبدأ مختصات به اين نقطه وصل كنيد. اين خط نشان دهنده نوع استراتژي است كه براي سازمان توصيه ميشود و ميتواند به صورت تهاجمي ، رقابتي ، تدافعي يا محافظهكارانه باشد.
216
FS CA IS ES 6- 5- 4- 3- 2- 1- 1+ 2+ 3+ 4+ 5+ 6+
ماتريس ارزيابي موفقيت و اقدام استراتژيك 6+ 5+ 4+ 3+ 2+ 1+ 1- 2- 3- 4- 5- 6- محافظه كارانه تهاجمي CA IS 6- 5- 4- 3- 2- 1- 1+ 2+ 3+ 4+ 5+ 6+ رقابتي تدافعي ES
217
عواملي را كه ميتوان به هنگام تهيه ماتريس موقعيت و اقدام استراتژيك
موقعيت استراتژيك خارجي موقعيت استراتژيك داخلي ثبات محيط (ES) تغييرات فنآوري نرخ تورم تغيير در تقاضا قيمت محصولات شركتهاي رقيب موانعي كه بر سر راه ورود به بازار وجود دارد فشارهاي ناشي از رقابت كشش تقاضا از نظر قيمت توان مالي (FS) بازده سرمايه اهرم مالي قدرت نقدينگي سرمايه در گردش جريانهاي نقدي سهولت خروج از بازار خطرهاي ناشي از تجارت توان صنعت (IS) توان بالقوه رشد توان سودآوري ثبات مالي مهارت لازم در فنآوري استفاده بهينه از منابع تراكم سرمايه سهولت ورود به بازار بهرهوري ، استفاده بهينه از ظرفيت مزيت رقابتي (CA) سهم بازار كيفيت محصول چرخه ئحيات محصول وفاداري مشتريان توان بهرهبرداري از رقابت دانش فني اعمال كنترل بر عرضهكنندگان مواد اوليه و توزيع كنندگان كالاهاي ساخته شده عواملي را كه ميتوان به هنگام تهيه ماتريس موقعيت و اقدام استراتژيك به كار برد و آنها را بر روي محورهاي ماتريس قرار داد
218
ماتريس ارزيابي موقعيت و اقدام استراتژيك SPACE
(رو ، ماسون و ديكل) توان مالي (FS) بازده سرمايه اهرم مالي قدرت نقدينگي سرمايه در گردش جريانهاي نقدي سهولت خروج از بازار خطرهاي ناشي از تجارت توان صنعت (IS) توان بالقوه رشد توان سودآوري ثبات مالي مهارت لازم در فنآوري استفاده بهينه از منابع تراكم سرمايه سهولت ورود به بازار بهرهوري، استفاده بهينه از ظرفيت تهاجمي محافظه كارانه مزيت رقابتي (CA) سهم بازار كيفيت محصول چرخه حيات محصولات وفاداري مشتريان توان بهرهبرداري از رقابت دانش فني اعمال كنترل بر عرضه كنندگان مواد اوليه و توزيع كنندگان كالاهاي ساخته شده رقابتي تدافعي ثبات محيط (ES) تغييرات فنآوري نرخ تورم تغيير در تقاضا قيمت محصولات شركتهاي رقيب موانعي كه بر سر راه ورود به بازار وجود دارد فشارهاي ناشي از رقابت كشش تقاضا از نظر قيمت
219
ماتريس BCG (گروه مشاوران بوستن)
ستاره گاو شيرده زياد سهم بازار كم علامت سؤال سگ زياد رشد فروش صنعت كم رسوخ در بازار توسعه بازار توسعه محصول يكپارچگي افقي يكپارچگي عمودي مشاركت كاهش فعاليتها كاهش هزينهها انحلال توسعه محصول تنوع همگون
220
گونههاي استراتژيك تجاري (پورتر)
تمايز تمايز محور مزيت رقابتي كاهش هزينه رهبري هزينهها هزينه محور وسيع قلمرو رقابت محدود
221
بخش سوم اجرای استراتژی
222
اجرای استراتژی : مسائل مدیریت
فصل هفت و هشت اجرای استراتژی : مسائل مدیریت عناوین ماهيت اجراي استراتژي هدفهاي سالانه سياستها تخصيص منابع مديريت تعارض تطبيق دادن ساختار با استراتژي تجديد ساختار و مهندسي مجدد مرتبط ساختن حقوق و عملكرد با استراتژي مديريت مقاومت در مقابل تغيير مديريت محيط طبيعي ايجاد فرهنگ پشتيبان از استراتژي توجه به توليد/ عمليات به هنگام اجراي استراتژي
223
الگوی جامع مدیریت استراتژیک
بررسی عوامل خارجی عوامل داخلی محاسبه و ارزیابی عملکرد تخصیص منابع تعیین هدفهای سالانه و سیاستها تدوین، ارزیابی و انتخاب استراتژی ها تعیین هدفهای بلند مدت تعیین ماموریت ارزیابی استراتژی اجرای استراتژی تدوین استراتژی
224
هدفهاي سالانه هدفهاي سالانه به عنوان رهنمودهايي براي عملياتي مورد استفاده قرار ميگيرند كه فعاليتها و تلاشهاي اعضاي سازمان را در مسيري مشخص هدايت ميكنند. از مجراي توجيه كردن فعاليتهاي سازمان براي گروههاي ذينفع ، آنها (هدفهاي سالانه) به عنوان منبعي درميآيند كه به سازمان مشروعيت ميبخشند. آنها باعث ميشوند كه عملكردهاي سازمان بر اساس معيارهاي خاصي انجام شود. براي كاركنان به عنوان منبع مهمي در ميآيند كه موجب انگيزه و هويت آنان ميشوند (كاركنان سازمان و نوع فعاليت را معرف خود ميدانند). براي مديران و كاركنان ايجاد انگيزه مينمايند و آنان را تشويق به كار ميكنند. آنها مبنايي براي طراحي سازماني ارائه ميدهند.
225
سلسله مراتب هدفهاي شركت استاموس هدفهاي سالانه منابعانساني
هدفهاي بلند مدت از طريق توسعه بازار و رسوخ در بازار ، ظرف دو سال فروش شركت به دو برابر برسد (فروش كنوني 2 ميليون دلار است). سلسله مراتب هدفهاي شركت استاموس بخش 3 ، هدفهاي سالانه در سال جاري فروش واحد به ميزان50% و در سال بعد به ميزان 50% افزايش يابد (فروش كنوني 5/0 ميليون دلار است). بخش 2 ، هدفهاي سالانه در سال جاري فروش اين واحد 40% و در سال بعد 40% افزايش يابد (فروش جاري 5/0 ميليون دلار است). بخش 1 ، هدفهاي سالانه فروش اين واحد به ميزان 40% در اين سال و 40% در سال بعد افزايش يابد (فروش كنوني يك ميليون دلار است) هدفهاي سالانه منابعانساني هدف سالانه امورمالي هدف سالانه بازاريابي هدفهاي سالانه توليد هدف سالانه تحقيق و توسعه ميزان غيبت كاركنان در سال 10% است و در سال جاري بايد به 5% كاهش يابد. ظرف شش ماه آينده از مجراي تأمين مالي بلند مدت ، 400 هزار دلار تهيه شود. در سال جاري 40 نفر بر تعداد فروشندگان اضافه شود. در سال جاري ، كارايي واحد توليد به ميزان 30% افزايش يابد. در سال جاري دو محصول جديد كه بازاريابي آنها به شيوهاي موفقيتآميز انجام شده است ، توليد و عرضه شوند. حسابرسي حسابداري سرمايهگذاري وصول مطالبات به كارگيري دارايي تبليغ ترويج تحقيق روابط عمومي خريد حمل و نقل كنترل كيفيت
226
بررسی ، ارزیابی و کنترل استراتژی
فصل نهم بررسی ، ارزیابی و کنترل استراتژی عناوین ماهيت ارزيابي استراتژي چارچوبي براي ارزيابي استراتژي منابع عرضه اطلاعات درباره ارزيابي استراتژي ويژگيهاي سيستم ارزيابي اثربخش برنامهريزي اقتضايي حسابرسي استفاده از رايانه براي ارزيابي استراتژي
227
فعاليت سوم : اقدامات اصلاحي
فعاليت اول : بررسي منابع استراتژي تهيه ماتريس تجديد نظر شده براي ارزيابي عوامل خارجي تهيه ماتريس تجديد نظر شده براي ارزيابي عوامل داخلي مقايسه ماتريس تجديدنظر شده با ماتريس كنوني براي ارزيابي عوامل خارجي مقايسه ماتريس تجديد نظر شده با ماتريس موجود براي ارزيابي عوامل داخلي چارچوبي براي ارزيابي استراتژي فعاليت سوم : اقدامات اصلاحي آري آيا هيچ تفاوتي مشاهده ميشود؟ نه فعاليت دوم : محاسبه عملكرد سازمان مقايسه ميزان پيشرفتهاي برنامهريزي شده با واقعي براي دستيابي به هدفهاي تعيين شده آري آيا هيچ تفاوتي مشاهده ميشود؟ نه كارها يا فعاليت كنوني ادامه يابد
228
براي ارزيابي استراتژيها بايد به پرسشهاي اصلي زير پاسخ داد :
آيا نقاط قوت داخلي هنوز هم نقاط قوت هستند؟ آيا ما نقاط قوت ديگري در درون سازمان افزودهايم؟ اگر چنين است ، آنها كداماند؟ آيا نقاط ضعف داخلي هنوز هم نقاط ضعف ميباشند؟ آيا ما داراي نقاط ضعف داخلي ديگري هم شدهايم؟ اگر چنين است ، آنها كداماند؟ آيا تهديدات خارجي هعنوز هم سازمان را تهديد ميكنند؟ آيا ما داراي تهديدات خارجي ديگر هم شدهايم؟ اگر چنين است ، آنها كداماند؟ آيا تهديدات خارجي هنوز هم سازمان را تهديد ميكنند؟ آيا عوامل ديگري هم بر تهديدات خارجي افزوده شدهاند؟ اگر چنين است ، آنها كداماند؟ آيا ما مورد تهديد شركتهايي قرار گرفتهايم كه در صدد بلعيدن ما برآمدهاند و آيا در اين باره آسيبپذير شدهايم؟
229
ارزيابي و انتخاب استراتژي
در مرحله تدوين و ارزيابي به منظور انتخاب استراتژي از ابزار و روشهاي تحليلي متفاوتي استفاده ميشود كه در اين خصوص مهمترين اين روشها عبارتند از : 1- مدل هفت S و فرهنگ سازمان گروه مشاوره مككينزي با در نظر گرفتن هفت عامل كه نام همه آنها با حرف S آغاز ميشود. چارچوبي را براي ارزيابي سازمانها و تدوين استراتژي مناسب براي انها ارائه كرده است كه اين عوامل در جدول صفحه بعد نشان داده شده است.
230
مدل هفت s توضيح عامل رديف منظور مجموعهاي از ويژگيهاي سازماني است كه با ابعادي نظير تمركز ، پيچيدگي و رسميت سر و كار دارند و برخي از آنها در نمودار سازماني نشان داده ميشوند. ساختار Structure 1 براي تحقق اهداف كلان سازمان و بر مبناي پيشبيني تحولات محيطي تنظيم ميشود و بر مبناي آن مسئوليتها و تعهداتي براي سازمان ايجاد ميگردد. راهبردStrategy 2 فراكردهايي كه وروديهاي متنوع را اخذ و به خروجيهاي گوناگوني تبديل ميكنند. سيستمها System 3 متخصصان و نيروهاي گوناگون مورد نياز سازمان ، نظير مهندسان ، حسابداران ، فروشندگان و كارشناسان كاركنان Staff 4 ويژگيها و توانمديهاي برجسته سازمان و افراد آن در مقايسه با رقبا مهارتهاSkill 5 الگوهاي رفتاري و سبكهاي مديريتي «مديران ارشد سازمان» سبكStyle 6 اصول و مفاهيم ارزشي كه سازمان به اعضاي خود القا ميكند. ارزشهاي مشترك Shared values 7
231
عرضه كنندگان مواد و غيره
2- تجزيه و تحليل رقابت ؛ الگوي مبتني بر پنج نيروي پورتر در نمودار زير مدل مبتني بر پنج نيروي پورتر نشان ميدهد كه شدت رقابت در صنايع مختلف و بين شركتهاي گوناگون بسيار زياد است. از ديدگاه پورتر ، در هر صنعت ماهيت رقابت به وسيله عوامل پنجگانه اندازهگيري ميشود. توان چانهزني عرضه كنندگان مواد و غيره رقابت بين شركتهاي رقيب قدرت چانهزني مصرف كنندگان توسعه بالقوه محصولات جايگزين احتمال ارائه محصولات جديد از سوي رقباي تازه عوامل پنجگانه پورتر
232
برای هر چیزی چارهای وجود دارد .
قیمت کل امری ما یحسنه ( نهج البلاغه - حکمت 4 ) لکل شی حیله برای هر چیزی چارهای وجود دارد . ( بحارالانوار،ج8،ص44 )
233
معيارهاي استراتژي كار ساز
1- قابل اجرا بودن 2- مورد قبول ذيعلاقگان كليدي از منظر سياسي 3- هماهنگ با فلسفه و ارزشهاي محوری سازمان 4- رعايت مسائل قانوني واخلاقي و معنوي 5- به طور خاص به مسائل راهبردي مربوط باشد
234
عملكردها با استانداردها
فراگرد كنترل ادامه فعاليت بله نتايج عملكرد در مرحله بعد نتايج عملكرد آيا عملكردها با استانداردها منطبق هستند؟ معيارها و استانداردهاي عملكرد خیر ساختار و فرا گردهاي عملياتي سازمان امكانات نحوه اجراي عمليات رسالت اهداف كلي خط مشي ها راهبردها روشها رويه ها بودجه ها و برنامه هاي مالي برنامه ها و اقدامات اصلاحي
235
انواع برنامه اهداف کوتاه مدت خط مشی های خرد و کلان رویه ها و مقررات
بودجه( برحسب میزان هزینه و میزان کار مورد نیاز) برنامه های عملیاتی عمده، جزئی و پشتیبانی رویه ها و مقررات خط مشی های خرد و کلان اهداف کوتاه مدت راهبردها (استراتژیها) رسالت، مأموریتها و اهداف بلندمدت الف مبانی برنامه ریزی ب ج د ه و ز انواع برنامه
236
گران مایه ترین بی نیازی خرد است .
اغنی الغنی العقل گران مایه ترین بی نیازی خرد است . ( کلمات قصار شماره 38 ) الحیله فائده الفکر راه یابی وچاره اندیشی ثمره فکرکردن است . ( غررالحکم،ج 1،ص26 )
237
منابع و مآخذ فرد آر . دیو.ید (1385). مدیریت استراتژیک (ترجمه سید محمد اعرابی و علی پارسائیان),تهران : دفتر پژوهش های فرهنگی ، 1379 آرمسترانگ، مايكل (1381). مديريت استراتژيك منابع انساني (راهنماي عمل) (ترجمه سيدمحمد اعرابي وداود ايزدي). تهران: دفتر پژوهشهاي فرهنگي. اعرابي ، سيدمحمد ؛ نظاميوند چگيني ، هوشنگ (1386) برنامه ريزي استراتژيک سازمان امور مالياتي کشور، معاونت برنامه ريزي و فناوري اطلاعات . تهران : دفتر پژوهش هاي فرهنگي. جي ديويد هانگر و ال . ويلن، توماس (1381) مباني مديريت استراتژيک ، ترجمه سيدمحمد اعرابي و داود ايزدي ، تهران : دفتر پژوهشهاي فرهنگي. علي احمدي ، مديريت استراتژيک . مينتزبرگ ، هنري ، آلستراند ، بروس و لمپل ، ژوزف (1384) جنگل استراتژي ، ترجمه محمود احمدپور دارياني، تهران: شرکت پرديس 57. ورزشکار ، احمد (1384) جزوه آموزشي مديريت استراتژيک ، تهران : مرکز مطالعات و پژوهشهاي مديريت.
238
منابع و مآخذ بامبرگر، پيتر و مشولم، آلن (1381). استراتژي منابع انساني (تدوين، اجرا، آثار) (ترجمه علي پارسائيان و سيدمحمد اعرابي). تهران: دفتر پژوهشهاي فرهنگي. پيرس و رابينسون، «برنامهريزي و مديريت استراتژيك» ، ترجمه خليلي شوريني، سهراب، چاپ اول، (تهران: انتشارات يادواره كتاب، 1377) منابع مدیریت استراتژیک دکتر حسین علوی راد . منابع مدیریت استراتژیک دکتر احمد وند . منابع مدیریت استراتژیک دکتر دکتر سید محمد اعرابی . اصول و مبانی مدیریت سیدجوادین . صمدی ، ابراهیم(1388) مدل های مديريت وبرنامه ریزی استراتژيک ، تهران : مرکز مطالعات و پژوهشهاي مديريت.
239
اللهم صلی علی محمد و آل محمد
و صلی الله علی محمد و آل محمد اللهم صلی علی محمد و آل محمد
Similar presentations
© 2025 SlidePlayer.com. Inc.
All rights reserved.