Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
1
اصول و مبانی کارآفرینی مهدی سعیدی کیا
اصول و مبانی کارآفرینی مهدی سعیدی کیا
2
خلاصه مطالب ترم اصول کارآفرینی و ویژگی کارآفرینان خلاقيت و نوآوري
مدیریت کسب و کارهای کوچک فرهنگ کسب وکار طرح تجاری Business Plan
3
تعاريف كارآفرينى در قرن شانزدهم ميلادى واژه فرانسوى Entreprendre كارآفرينى اولين بار براى افرادى به كار برده شد كه در ماموريتهاى نظامى خود را به خطر مىانداختند. بعدها اين واژه به كسانى اطلاق شد كه مخاطره يك فعاليت اقتصادى را مىپذيرفتند و آن را سازماندهى، تقبل و اداره مىكردند.
4
تعاريف كارآفرينى «ژان باتيست سى»اولين كسى بود كه بر نقش حياتى كارآفرينان در جابجايى منابع اقتصادى براساس اصول بهرهورى تأكيد كرد. «ژان باتيست سى» كارآفرينى را مختص فردى مىدانست كه منابع اقتصادى را از يك حوزهى داراى بهرهورى و سود پایين به حوزهى داراى بهرهورى و سود بالاتر منتقل مىكرد.
5
كارآفرين را ايجاد كننده يك چيز ارزشمند از هيچ مىداند.
تعاريف كارآفرينى «جفرى تيمونز» كارآفرين را ايجاد كننده يك چيز ارزشمند از هيچ مىداند.
6
تعاريف كارآفرينى «مككلهلند» تعريف گستردهترى از كارآفرينى بيان مىكند و فرآیند كارآفرينى را فراتر از شغل و حرفه، بلكه يك شيوه‌ی زندگى تعبير مىنمايد؛ به طورى كه خلاقيت و نوآورى، عشق به كار و تلاش مستمر، پويايى، مخاطره پذيرى، آينده نگرى، ارزش آفرينى، آرمان گرايى، فرصت گرايى، نياز به پيشرفت و مثبت انديشى، زير بنا و اساس زندگى كارآفرينانه مىباشد؛ در اين زندگى شكست به معنای پلهاى براى بالا رفتن و موقعيتى براى آموختن است. در دنیای کارآفرینی شکست، تصور ناقصى از واقعيت مبهمی است كه در هدف وجود دارد؛ واقعهاى كه هنوز فوايد آن تبديل به سود نشده است. در اين زندگى پول انگيزهى اصلى و اوليه‌ی فعاليتهاى اقتصادى نيست، بلكه معيارى براى سنجش ميزان موفقيت فرد محسوب مى‌شود. در زندگى كارآفرينانه هدف اصلى از كار و فعاليت، ارضای حس كنجكاوى، تحقق بخشيدن به آرمانها، آزادسازى انرژىهاى ذهنى و تبديل آنها به ايدههاى عملى و درنهایت خلق ارزش است و همه چيز تحت الشعاع آرمان شخص قرار مىگيرد.
7
تعاريف كارآفرينى «رابرت هيسريچ» فرآیند كارآفرينى را خلق چيزى نو مىداند كه توأم با صرف وقت و تلاش بسيار و پذيرش خطرات مالى، روحى و اجتماعى براى بدست آوردن منابع مالى، رضايت شخصى و استقلال است، كه نتيجه اين فرآیند از فعاليتهاى منظمى حاصل مى‌شود كه خلاقيت و نوآورى را به نيازمندىها و فرصت‌هاى بازار پيوند مىدهد. به عبارتى فرآیند كارآفرينى تنها خلق محصول و يا خدمتى جديد نيست بلكه خلق محصول جديدى است كه متناسب با نيازهاى بازار و تقاضاى موجود باشد و بتوان آن را به جامعه ارایه نمود.
8
انواع كارآفرينى الف) فردى 1ـ كارآفرينى مستقل
فرآیندى است كه كارآفرين از ايده اوليه تا ارایه‌ی محصول خود به جامعه، كليه‌ی فعاليت كارآفرينانه را با ايجاد يك بنگاه اقتصادى جديد، به طور مستقل طى مىكند. 2ـ كارآفرينى سازمانى فرآیندى است كه كارآفرين تحت حمايت يك سازمان، فعاليتهاى كارآفرينانه خود را به ثمر مىرساند. ب) گروهى 1ـكارآفرينى شركتى فرآیندى است كه يك شركت طى مىكند تا همه افراد آن به كارآفرينى تشويق شده و تمام فعاليتهاى كارآفرينانه فردى و گروهى به طور مستمر، سريع و راحت در شركت انجام پذيرد. در اين فرآیند هر يك از كاركنان در نقش كارآفرين انجام وظيفه مىكنند. 2ـ کارآفرینی اجتماعی كارآفريني اجتماعي يك زمينه نوظهوري است كه شامل سازمان‌هاي غيرانتفاعي است كه اين سازمان‌ها افراد را در شروع كسب و كارهاي انتفاعي ياري مي‌دهند، سازمان‌هاي غيرانتفاعي كه براي ايجاد نقدينگي براي برنامه‌هايشان، ارزش اقتصادي ايجاد مي‌كنند از منابع در دسترس به گونه‌اي خلاقانه براي موضوعات اجتماعي استفاده مي‌كنند.
9
ويژگىهاى كارآفرينان
عمده ويژگىهاى شخصيتى و روانشناختى كارآفرينان را مىتوان خلاقيت و نوآورى، نياز به توفيق، مخاطره پذيرى، خلاقيت و نوآورى، مسئوليت پذيرى، استقلالطلبى، داراى مركز كنترل درونى بصيرت، كاردان، پرتلاش، داراى اعتماد به نفس، دستاوردگرايى و هدف‌گرايى نام برد.
10
رويكرد رفتارى كارآفرينان
از موقعيت‌هاى اقتصادى استفاده مىكند تصميم مىگيرد سرمايه را جذب مىكند و آن را افزايش مىدهد براى آينده برنامهريزى مىكند توليدات خود را با سود مىفروشد
11
تأثیرات اقتصادى و اجتماعى كارآفرينان
«تئودور شولتز» معتقد بود كه عدم تعادل در يك اقتصاد پويا امرى اجتنابناپذير است، اين عدم تعادل را نمىتوان به موجب قانون يا سياست عمومى برطرف كرد و به طور یقین علم معانى و بيان هم نمىتواند آن را برطرف كند. تنها فعاليتهاى كارآفرينانه است كه با تخصيص مجدد منابع مىتواند اقتصاد را به حالت تعادل بازگرداند. «ماكس وبر» جامعهشناس آلمانى اولين فردى بوده است كه در اين حوزه‌ی علمى به كارآفرينى توجه كرده است، در تعريف «وبر» كارآفرينى يك فرآیند اجتماعى است كه در آن كارآفرين با اشتياق و پشتكار در كار، خويشتن خويش را پيدا مىكند و از بند عادات و سنتهاى مرسوم رها مى‌شود. او معتقد است كه فرهنگ كارآفرينى در سطح تعاملى انسانها با يكديگر شكل مىگيرد و شخصيت، ارزش‌ها، نگرشها و باورهاى فرد نسبت به كارآفرينى تحت تأثیر تعامل وى با ساير افراد جامعه شكل گرفته و تكامل پيدا مىكند
12
فرآیند کارآفرینی 1ـ شناسایی و ارزیابی فرصت 2ـ تدوین طرح تجاری
3ـ تأمین منابع مورد نیاز 4ـ اداره بنگاه تأسیس شده
13
ويژگىهاى شخصيتى كارآفرين
تعهد، قاطعيت، پايدارى، پشتكار عزم، يكپارچگى، اعتماد حل مشكل، هدف‌گرايى، بصيرت، قدرت درك، هوشمندى، فراست شغلى قدرت انگيزش كامل در انجام كار، توفيقطلبى انتظار موفقيت اعتمادبهنفس، متكىبهخود، خودآگاه تشكيل تيم، توانايى انگيزش يادگيرى از اشتباهات، سرمايهگذارى در فرصتها رفتار / عملكرد ابتكار قبولمسئوليتشخصى مرکز کنترل درونی كنترل عملكرد تحمل ابهام استفاده از پول به عنوان معيار اولويت به كار هدف خلق، نوآورى وابتكارى جديد رشدكارى نتايج موفقيت شكست محيط فرصتها عدم قطعيت ابهام
14
فرآیند کارآفرینی 2ـ مدل «فِراى»: از نظر «فراى» سه عامل در انگيزه‌ی كارآفرين براى تأسيس يك شركت نوپا دخالت دارند. كه عبارتند از: متغيرهاى مقدم، متغيرهاى تسريعكننده و متغيرهاى توانبخش. ـ عوامل مقدم: اين موقعيت‌ها يا ويژگىها، عواملى هستند كه باعث مىشوند فرد به طور خودآگاه يا ناخود آگاه امكانات كارآفرينى را مورد بررسى قرار دهد. براى مثال، بسيارى از كارآفرينان در خانوادههايى كارآفرين به دنيا مىآيند. ـ عوامل تسريع كننده: حادثه يا موقعيتى است كه به طور ويژهاى عمل كارآفرينى را سرعت مىبخشد. براى مثال اخراج از يك كار مىتواند يك عامل تسريع كننده باشد. ـ عوامل توانبخش: فرد كارآفرين تنها يكى از اجزاء تشكيل دهنده شركتهاى نوپاى كارآفرينانه است. دو جزء فرصت و منابع در تصميمگيرى براى تأسيس شركتهاى نوپا، حياتى مىباشند و عوامل توانبخش ناميده مىشوند
15
باورهای اشتباه راجع به کارآفرینی
كارآفرينان اهل عمل هستند نه اهل انديشه كارآفرينان متولد می‌شوند، ساخته نمی‌شوند كارآفرينان همه مبتكرين هستند كارآفرينان وصله‌هاي ناجور علمي و اجتماعي مي‌باشند كارآفرينان تنها به دنبال سود هستند و تمام نياز ایشان پول است تمام نياز كارآفرينان خوش شانسي است براي كارآفرينان بي‌اطلاعي نعمتي است كارآفرينان در جستجوي موفقيت، شكست‌هاي زيادي را تجربه مي‌كنند كارآفرينان حد نهايي خطرپذيران هستند
17
خلاقيت يك توانايى فردى است كه مىتواند به يك اختراع يا ايدهاى بكر توسط فرد خلاق منجر شود.
نوآورى فرآیندی است كه اختراع يا ايده را به محصول يا خدمتى كه قابل عرضه در بازار است تبديل مىكند. كارآفرينى ويژگى فردى است كه با عزمى راسخ و با وجود موانع بسيار در رساندن يك محصول و يا ارایه‌ی خدمت جديدى به بازار فرآیند نوآورى را با موفقيت هدايت مىكند.
18
تعاریف خلاقيت «گيلفورد»ر نظريهاش دو عامل «تفكر واگرا» و «تفكر همگرا» را از يكديگر جدا مىكند و كليه‌ی خلاقيت را در «تفكر واگرا» مىداند. «تفكر واگرا» تفكرى است كه به جهات مختلف سير مىكند و براى حل مسئله به خلق راهحلهاى بسيار متنوع، متفاوت و نوين مىپردازد. برعكس در «تفكر همگرا» فرد مىكوشد تا با ادغام اطلاعات به روش منطقى فقط به پاسخ صحيح برسد. «كيتينگ»مفهوم خلاقيت را توسعهی بيشترى بخشيده و براى ايجاد رفتارى خلاق، رشد و تحول چهار دسته از مهارت را ضرورى مىداند: توانايى تفكر واگرا در فرد كه با خلق راهحلهاى بسيار متفاوت دامنهی وسيعى از ابعاد و زواياى مختلف يك مسئله را در نظر مىگيرد. داشتن معلومات وسيع و تجربه مفيد در زمينه خلاقيت توانايى برقرارى ارتباط با ديگران به منظور تبادل تجربيات و معلومات توانمندى فرد براى تجزيه و تحليل انتقادى، زيرا فرد در جريان شكلگيرى خلاقيت و به دليل ذهن‌انگيزى به راهحلهاى متعددى مىرسد كه براى انتخاب راهحل صحيح و كنار گذاشتن راهحلهاى ديگر داشتن قدرت قضاوت و نقادى دقيق ضرورى است.
19
تعاریف خلاقيت به نظر «وايزبرگ» خلاقيت زمانى شكل مىگيرد كه فرد راهحل تازهاى براى مسئلهاى كه با آن روبهرو شده به كار ببرد. اين تعريف شامل دو عنصر است؛ اول راهحل مسئله و دوم تازه و نو بودن راهحل براى حل كنندهی مسئله
20
عناصر خلاقيت انگيزه (درونی و بيرونى) مهارتهاى مربوط به موضوع
مهارتهاى مربوط به خلاقيت
21
افراد خلاق چگونه فكر مىكنند؟
تفکر همگرا تفکر واگرا شکل 2-2 شکل 3-2
22
فرآيند خلاقيت «آلبرشيت» معتقد است كه خلاقيت پنج مرحله دارد كه اين مراحل به ترتيب عبارتند از: جذب اطلاعات، الهام، آزمون، پالايش و عرضه، او مىگويد: شخص خلاق، اطلاعات اطراف خود را جذب مىكند و براى بررسى مسائل به بررسى و جستوجوى راههاى مختلف مىپردازد در اين هنگام ذهن فرد خلاق با استفاده از اطلاعات خام به طور غير محسوس آغاز به كار مىكند و پس از تجزيه، تحليل و تركيب اطلاعات راهحلى براى مسئله عرضه مىكند.
23
مهارتهاىمربوط به موضوع
فرآيند خلاقيت انگيزه مهارتهاىمربوط به موضوع مهارتهاىخلاقيت ایجاد پاسخ اثبات پاسخ ت ÷سخ آمادگی عرضه مسئله موفقيت شكست يك قدم جلو پايان بازگشت به مرحله اول
24
موانع خلاقيت 1ـ آموزش ناهمسو با كارآفرينى و خلاقيت
2ـ استفاده از الگوهاى قالبى 3ـ شتابزدگى در ارزيابى 4ـ تأكيد بر مفروضات قبلى 5ـ فشارهاى اجتماعى 6ـ چارهجويىهاى كوتاه مدت 7ـ عدم تمایل به تغییر همچنین از جمله موانع فردی خلاقیت می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: مشغلهی زیاد و درگیری بیش از حد با مسئله داشتن اهداف متضاد نداشتن استراحت کافی ترس از انتقاد عدم تمرکز ذهنی و وجود استرس خودپرستی و غرور عادت زدگی منفی نگری و عدم اعتماد به نفس
25
پرورش استعدادها و مهارتهاى خلاقيت
1ـ جلوگيرى از قضاوت فورى 2ـ درك اصل مطلب 3ـ شك و ترديد 4ـ تجسم قوى 5ـ تخيل 6ـ نگرش جديد
26
تكنيكهاى خلاقيت تکنیک طوفان ذهنى 1ـ تعويق قضاوت
دو اصل اساسى 1ـ تعويق قضاوت 2ـ توليد ايدهى بيشتر با رسيدن به بهترين ايده قوانين و مقررات 1ـ انتقاد ممنوع است 2ـ چرخش آزاد با استقبال روبرو مى‌شود. 3ـ بيش از حد لزوم ايده توليد كنيد. 4ـ تلفيق و بهبود پيشنهادات
27
تکنیک طوفان ذهنى تعريف مسئله: قبل از هر چيز بايد مسئله را تعريف كرد.
شروع ايده يابى: سپس رئيس جلسه از اعضا مىخواهند ايده بدهند. تعيين محدوديت زمانى: براى خود مهلت معينى معلوم نماييد. بررسى ايدهها: در اين مرحله تعدادى از بهترين ايدههاى داده شده مورد بررسى قرار مىگيرد
28
تکنیک طوفان ذهنى اقتباس: « اين را شبيه چه مىتوانم بسازم»
تعديل:« اگر اين كمى تغيير داده شود چه مى‌شود؟» جانشينى: «به جاى اين، چه چيز ديگرى مىتوانم وارد كنم؟ اگر اين جزء نباشد چه چيز ديگرى مىتواند جاى آن قرار داد؟» جمع (به حداكثر رساندن): «اگر دربارهی اين موضوع اغراق شود چه مى‌شود؟ غول پيكر چطور؟» ضرب: «مىتوان اين را دو برابر كرد؟» تقسيم:« اگر اين بيش از حد كوچك. مينياتورى شود...؟» تفريق: «چطور است اين جزء را از قلم بيندازيم؟»
29
تكنيك « چرا؟» تكنيك چرا دقيقا مثل چراهاى مكرر كودكى است كه کودکان براى گسترش فهم خود از دنياى اطرافشان از والدين مىپرسند. اما با اين تفاوت كه در بزرگسالى بايد ياد گرفتههايمان را زير سؤال ببريم؛ اين تكنيك براى ايدهيابى و ايدهپردازى به کار مىرود. به عنوان مثال براى شناسايى و تعريف درست و كامل مسئله مىتوان از اين تكنيك استفاده كرد و در حين پرسش و پاسخ نيز مىتوان ايدههاى جديدى در رابطه با موضوع بدست آورد. بايد توجه داشت كه سؤالات تا آنجا ادامه پيدا مىكند كه به يك بصيرت و بينش برسيم. حتى اگر به جواب مفيدى رسيديم و يا به رويكرد جديد و اثربخشى دست يافتيم، بايد مسئله را به شكلى ديگر از نو مطرح نموده و فرآیند پرسش و پاسخ را ادامه دهيم
30
تكنيك پى. ام. آى (P.M.I) . نام اين تكنيك برگرفته از حروف اول سه كلمه به معنى افزودن، به معنى كاستن و به معنى جالب مىباشد. روش كار چنين است كه ابتدا فرد توجهش را به نكات مثبت موضوع يا پيشنهادها و سپس به نكات منفى و نهايتا به نكات جالب و تازهى آن كه نه مثبت است و نه منفى، معطوف مىكند و در پايان نسبت به تهيه ليست نكات مثبت يا مزاياى موضوع، ليست موانع، محدوديتها و نكات منفى موضوع و ليست نكات جالب و تازهى موضوع اقدام مىكند.
31
تكنيك «چه مى‌شود اگر...؟» به طور كلى براى خلاقيت باید فكر، از قالبهاى ذهنى، شرايط موجود، پيش فرضها، عادات و استانداردها آزاد شود تا بتواند موضوع را از زواياى مختلف رويت و ايدههاى جديدى را تداعى كند. بر همين اساس اين تكنيك كمك شايانى به آزادسازى فكر براى جمع‌آورى ايدههاى جديد مىكند. در اين روش توصيه مى‌شود براى يافتن ايدههاى جديد از سؤالات «چه مى‌شود اگر...؟ » استفاده كنيد و آن را به قدرى تكرار و تمرين كنيد كه برايتان يك عادت شود.
32
تكنيك اسكمپر SCAMPER S نماينده واژه Substitution به معنى جانشين سازى است. يعنى اينكه «چه چيزى را مىتوان جانشين X نمود؟» اين يك سؤال طلايى است كه در طول تاريخ به انسانهاى خلاق و مبتكر كمك شايانى نموده است. چه مواردي را مي‌توانيم به‌جاي موارد فعلي به كار بريم؟ از چه فرآیند ديگري مي‌توانيم استفاده كنيم؟ چه نيروي محرك ديگري بهتر كار مي‌كند؟ به جاي تبليغ در تلويزيون از چه روش ديگري مي‌توانيم تبليغ كنيم؟ به جاي او چه كسي را. ..؟ به جاي آن چه چيزي. ..؟
33
تكنيك اسكمپر SCAMPER C نماينده واژه Combine به معنى تركيب كردن است.
چه ايده‌هایي را مي‌توان تركيب كرد؟ اگر مخلوط شود چطور؟ يك آلياژ چطور؟ تركيب هدف‌ها چطور است؟ چطور است به طور دسته‌جمعي. ..؟ دسته‌اي از انواع مختلف چطور است؟ چطور است واحدهاي سازمان را ادغام كنيم؟
34
تكنيك اسكمپر SCAMPER A نماينده واژه Adapt به معنى رفاه، سازگارى و تعديل كردن است. حال بهتر است از سؤالات زیر استفاده شود: اين را شبيه چه چيزي مي‌توانيم بسازيم؟ آيا چيز مشابهي وجود دارد كه بتوان از آن اقتباس كرد؟ چه ايده‌هاي ديگري پيشنهاد مي‌كنيد؟ اين به چه چيز شبيه است؟
35
تكنيك اسكمپر SCAMPER M نماينده واژه Maginfy به معنى بزرگ سازى است.
چه تغييري مي‌توانيم در اين موضوع بدهيم؟ چطور است شكل، رنگش، سرعتش و. .. را تغيير دهيم؟ آيا بايد بزرگتر، قوي‌تر، باارزش‌تر،. .. گردد؟ چه تغييري در فرآیند آن مي‌توانيم بدهيم؟ اگر آن را انحنا دهيم، چه اتفاقي مي‌افتد؟ چرا آن را چند برابر نكنيم؟
36
تكنيك اسكمپر SCAMPER P نماينده واژه Put to other uses به معنى استفاده در ساير موارد است. چه استفاده‌هايي مي‌توان از مواد زايد كرد؟ چگونه مي‌توان اين موضوع را تغيير داد تا براي كاربرد جديد مناسب گردد؟ در چه محصولات ديگري مي‌توان از مواد مؤسسه استفاده كرد؟ كاربردهاي ديگر استعدادهاي اين فرد چيست؟ با محصولات مردود شده يا ايده‌هاي شكست خورده چه مي‌توان كرد؟
37
تكنيك اسكمپر SCAMPER E حرف ابتداى واژه Ellimination است و معنى حذف كردن را دارد. آيا مي‌توان اين را سريع‌تر انجام داد؟ چگونه مي‌توان آن را متراكم‌تر، فشرده‌تر و جمع و جورتر كنيم؟ چه مي‌شود اگر كوچكتر شود؟ چطور است اين را از آن مجزا كنيم؟ چه چيزي را مي‌توان حذف كرد؟
38
تكنيك اسكمپر SCAMPER R نماينده واژه Reverse است و معنى آن معكوس سازى است. R در بعضی از کتابهای خلاقیت به جای کلمه Rearrange نیز به کار رفته است که می‌توان سؤالات زیررابرای آن به کار برد. چه مي‌شود اگر اين تسلسل تغيير داده شود؟ به چه نحو ديگري مي‌توان در ترتيب قرار گرفتن اينها تغيير ايجاد كرد؟ چه زمان ديگري براي آن كار بهتر است؟
39
تكنيك در هم شكستن مفروضات
LEFT
42
مثال: 9 دايره زير را تنها با 4 خط مستقيم به هم پيوسته به يكديگر وصل كنيد.
مساله، به روشي غير از راه‌حل‌هاي معمول حل مي‌شود.
44
توصيههايى براى خلاقيت
مكانها و زمانها را كه به طور معمول ايدههاى جديدى به ذهنتان مىرسد، شناسايى كرده و سعى كنيد روزى يكبار در آن موقعيت قرار بگيرد مرتب با خود فكر كنيد، اگر مشكل يا مسئلهام حل شود چه خواهد شد. به آهنگهاى الهام بخش بيشتر گوش دهيد. با افراد خلاق بيشتر معاشرت كنيد. به جاهايى كه تابحال نرفتهايد بيشتر مسافرت كنيد. به طبيعت بيشتر برويد؛ مخصوصا جاهايى كه تا بحال نرفتهايد. خلاقيت نمىتواند تحت شرايط فشار ايجاد شود. اگر عجله، تشويش يا مشغوليت و نگرانى زيادى داريد ابتدا آنها را برطرف نماييد. اشيايى را كه روى ميز يا جلوى چشمتان قرار مىدهيد، متنوع باشد. سعى كنيد گاهى مخالف عادتهاى خود رفتار كنيد.
45
توصيههايى براى خلاقيت
دكوراسيون منزل و محل كار خود را مرتب تغيير دهيد. هميشه از نمايشگاه اختراعات و اكتشافات ديدن كنيد. از افراد غريبه يا بي‌خبر از موضوع، حتى بچهها در حل مسئلهتان استفاده كنيد. براى حل مشكل مورد نظرتان يك زمان ضرب العجل معين كنيد. خودتان را جاى موضوع يا مشكل گذاشته و از دريچهى ديد آن نگاه کنيد. معما زياد حل كنيد. مراقب وسوسهى ارزيابى اقتصادى قبل از موعد باشيد؛ محل و زمان مشخصى را براى كارهاى خلاق خود تعيين كنيد . به مشكلات به صورت فرصت نگاه كنيد. هميشه فكر نكنيد تنها يك پاسخ صحيح وجود دارد. هميشه از طريق منطق نمىتوان به جواب رسيد. براى خلاقيت گاهى بايد تابع قواعد نبود.
46
توصيههايى براى خلاقيت
از اين تيپ مفاهيم بپرهيزيد: اينها تئورى است، اهل عمل باش. اشتباه چيز بدى است (نبايد اشتباه كرد). بازى يك عمل لغو و بيهوده است. اين به من مربوط نيست. ابله (احمق) نشو! شوخى موقوف! من خلاق نيستم.
47
توصيههايى براى خلاقيت
حداقل ساعتى يكبار در مورد كارى كه در آن لحظه به آن مشغول هستيد، از خودتان سؤال كنيد. سؤالهايى از قبيل: چرا من بايد اين كار را انجام دهم، اگر انجام ندهم چه مى‌شود؟ چرا من بايد هميشه اين كار را به اين شكل انجام دهم؟ چه گزينه يا انتخابهاى ديگرى را مىتوان در اين مورد تصور كرد؟ چرا من فكر مىكنم جوابش اين است؟ چه كسى مىتواند ايدهی خوبى در اين مورد داشته باشد؟
48
توصيههايى براى خلاقيت
متداول‌ترين جملات بازدارنده خلاقيت: نه شدني نيست (كه با تكان دادن سر و حال و هواي قاطعانه گفته مي‌شود) اين احمقانه‌ترين چيزي است كه تا به حال شنيدم آره، ولي اگر اين كار را بكني… (پيش‌بيني يك وضعيت مصيبت‌وار) ما سالها قبل اين ايده را امتحان كرده‌ايم. تا حالا كه كارها خوب پيش رفته؛ چه نيازي به اين كار هست؟ من اشكالي در روند كنوني كارها نمي‌بينم. زياد عملي به نظر نمي‌رسد. تا به حال هرگز چنين كاري نكرده‌ايم. بهتر است واقع بين باشيم. براي اين كار مهلت تعيين شده ـ وقت پرداخت به ايده تو نيست. در بودجه پيش‌بيني نشده است. شوخي مي‌كني؟ بهتر است از موضوع پرت نيفتيم. اين ايده‌هاي عجيب را از كجا آورده‌اي؟
49
بخش دوم: نوآورى «شومپيتر» عقيده داشت كه افرادى در بين ساير آحاد جامعه با خطرپذيرى اقدام به نوآورى كرده و با نوآورى آنها، فرآیند تخريب خلاق در درون نظام اقتصادى كامل شده و به اين ترتيب رشد و توسعه اقتصادى در اين نظام امكانپذير مى‌شود. به عبارت ديگر با فرآیند تخريب خلاق، مدام سازمان‌هاى كهنه و كم تحرك و با بهرهورى پايين، تخريب مىشوند و سازمان جديد جاى آنها را مىگيرند، اما اين جايگزينى با يك پديده خلاق توأم مىباشد. يعنى سازمان‌هاى جديد با ارایه‌ی محصول و خدمات جديد سبب تخريب سازمان‌هاى قبلى مىشوند و اين پديده منجر به بهبود وضعيت زندگى افراد جامعه و در نهايت توسعه اقتصادى مى‌شود. «پيتر دراكر» مىگويد وجود نوآورى در كارآفرينى به قدرى ضرورى است كه مىتوان ادعا نمود، كارآفرينى بدون آن وجود ندارد و خلاقيت نيز بدون نوآورى نتيجهاى را حاصل نمىنمايد. بنابراين در اين قسمت به تشريح تعاريف، انواع فرآیند و سطوح نوآورى پرداخته مى‌شود.
50
تعريف نوآوری نوآورى يا ابداع، كاربردى و عملى كردن افكار و انديشههاى نو و بديع ناشى از خلاقيت است. نوآورى، تبديل خلاقيت (ايده نو) به عمل و يا نتيجه (سود) است. «آلبرشيت» نوآورى، فرآیند اخذ ايدهی خلاق و تبديل آن به محصول، خدمات و روش‌هاى جديد عمليات است. فرآیند اجراى خلاقيت يا به عبارتى تحقق بخشيدن و عملياتى كردن ايدههاى نو و به طور كلى تبديل خلاقيت به نتيجهى عينى.
51
تفاوت خلاقيت و نوآورى خلاقيت، فعاليت ذهنى و عقلايى براى به وجود آوردن ايدهى جديد و بديع است. حال آن كه نوآورى، تبديل خلاقيت به عمل يا نتيجه است.» او نوآورى را عمليات و مراحل مورد نياز براى نتيجهگيرى يك فكر بكر و واقعيت جديد مىداند
52
فرآيند نوآورى محيط سازمان مسايل يا موقعيت‌ها مشتريان شركتهاى رقيب
محيط سازمان مسايل يا موقعيت‌ها مشتريان شركتهاى رقيب قوانين مقررات نيروى كار نيازها اجرا تطبيق) پذيرفتن) عرضه كنندگان مواد اوليه سازمان‌هاى مشاور كتابهاومنابع تحقيقاتى ايده (نظر( منابع خلاقیت ها و ابتکار عمل‌های فردی یا گروهی
53
ويژگىهاى نوآورى نوآورى با عدم اطمينان (ترديد) همراه است.
فرآيند نوآورى يك تناقض را برطرف مىكند. نوآورى مرزها را در هم مىنوردد. فرآيند نوآورى مبتنى بر دانش افزايى و يادگيرى است.
54
انواع نوآورى «شومپيتر» در نوشتههاى خود انواع نوآورى را به صورت زير از يكديگر تفكيك مىكند: نوآورى در منابع و مواد خام اوليه: نوآورى در محصول: نوآورى در روش‌ها و فرآیند توليد: نوآورى در تشكيلات و سازمان ادارى و اجرايى: نوآورى در بازار (ورود به بازارهاى جديد):
55
موانع نوآورى عدم تشويق و حمايت از پيشتازان و حاميان نوآورى؛
نپذيرفتن ريسك، شكست و اشتباههاى كاركنان دسترسى نداشتن به منابع امكانات و تجهيزات؛ نداشتن وقت آزاد براى فكر كردن دربارهى ايدهی نو؛ دست به دست گرداندن پيشنهادها و ايدههاى نو براى اخذ تاييد؛ پاسخ ندادن سريع به ايدهها و پيشنهادهاى جديد عدم اطمينان از سرقت ايدهها؛ عدم آگاهى از معيارهاى ارزيابى ايدههاى نو؛ ناآگاهى كاركنان نسبت به توقع و انتظار مديريت از خلاقيت تك تك افراد؛ انزواى مديريت ارشد؛
56
موانع نوآورى دسترسى نداشتن به اطلاعات موثق، شفاف، مرتبط و به‌موقع؛
ساختار مكانيكى؛ افق زمانى كوتاه مدت براى سودآورى؛ فقدان سيستم پاداش و پيشنهادهاى اثر بخش و سريع؛ تعارض، تنش و نارضايتى كاركنان؛ دلگرمى زياد از حد مديريت؛ اعتقاد به اينكه نوآورى به راحتى بدست مىآيد؛ مبارزات و سياست بازىهاى سازمانى؛ اطلاعات بيش از حد؛ فقدان دورنماى مشترك نسبت به نوآورى؛
57
سطوح نوآوری راهحلهاى معمولى و بديهى 32%
راهحلهاى معمولى و بديهى 32% نوآورىهاى كوچك در يك موضوع 45% نوآورى بزرگ در يك تكنولوژى 18% نوآورى خارج از محدوده تكنولوژى 4% اكتشاف %
58
ابتدايي‌ترين مفهوم مربوط به كسب و كار موفق:
«چارلز كترينگ» مي‌گويد: «در كسب و كار، آن كسي كه هرگز درباره‌اش فكر نمي‌كنيد و او را نمي‌شناسيد، مي‌نشيند و كل جريان را كنترل مي‌كند. آن شخص، مشتري شما است. هميشه گفته‌ام تمام سود و زياني كه در دفاتر يك توليدكننده ديده مي‌شود، حاصل تشويق‌ها و تحذيرهاي مشتريان است.»
59
فرهنگ كارآفرينى فرهنگ كارآفرينى، خلاقيت و نوآورى مجموعهی ارزش‌ها، نگرشها، هنجارها و رفتارهايى است كه هويت افراد كارآفرين را تشكيل مىدهد. افراد كارآفرين و خلاق سعى مىكنند با نوع متمايز نگاهشان به پديدههاى اطراف و شيوه‌ی متفاوت رفتارشان در مواجه با پديدههاى پيرامون خود، دست به فعالیت‌های كارآفرينانه بزنند و محصول و خدمت جديدى به جامعه ارایه نمايند.
60
فرهنگ كارآفرينى از آنجایي كه فرهنگ به مفهوم مجموعهی ارزش‌ها، نگرشها، هنجارها و رفتارهايى است كه هويت يك جامعه را تشكيل مي‌دهند؛ كارآفرينان به عنوان بخشى از جامعه پيرامونى، از مجموعهی ارزش‌ها، نگرشها، هنجارها و رفتارهاى متمايزى برخوردارند كه مىتوان به آن خردهفرهنگ كارآفرينى اطلاق نمود.
61
«ژزف مك گواير» نقش كارآفرينى در جوامع مختلف را باتوجه به تنوع فرهنگى متفاوت مىداند و به نظر وى منابع طبيعى و سرمايهی نقدى، ممكن است يكسان باشد اما آنچه بايد در درك تفاوت رفتار، مورد توجه قرار داد، عواملى است همچون: عقايد اجتماعى هنجارها پاداش رفتارها آرمانهاى فردى و ملى مكاتب دينى
62
بنابراين مىتوان گفت كه قسمت اعظم فرهنگ كارآفرينى در جوامع كنونى متأثر از نهادينه شدن فرهنگ علم در جامعه است. واژه‌هايى مانند: مديريت علمى، اقصاد مبتنى بر دانش، خلاقيت در صنعت، نوآورى و... در سمينارها و همايشها بسيار بكار برده مى‌شود و همه اينها گواه اين ادعا است كه فرهنگ كارآفرينى در محيطى امكانپذير است كه هنجارهاى غالب بر آن محيط، ارزش‌ها و باورهاى فرهنگ كار و علم را تقويت نمايند.
63
فرهنگ كار در غرب تأکیدى كه در ايدئولوژى غرب به ويژه در آمريكا بر كار به عنوان «بروز جوهر اصلى وجود انسان» شده است و اينكه حيات انسان با كار تبلور مىيابد نشانهی اهميت يافتن كار در اين جامعه به عنوان ارزش فى‌نفسه است.
64
«ماكس وبر» در كتاب خود تحت عنوان «اخلاق پروتستانى وروح سرمايه‌دارى» سعى كرد رفتار سرمايهداران را به عنوان افرادى كه به كار و توليد به عنوان ارزش فى‌نفسه مىنگرند و نه به عنوان وسيلهاى براى دستيابى به رفاه بيشتر، براساس اخلاق پروتستانى (كالونى) تشريح مىكند. او با طرح اين سؤال كه كدام ارزش و عقايد، پيروان مكتب كالون را به فعاليت، كار و توليد مداوم و پيوسته سوق مىدهد و كدام نظام ارزشى چنين امرى را موجه و مشروع مىسازد و به عقايد و ارزشهاى ارایه شده در ديدگاه كالونى اشاره مىكندو نشان مىدهد تفسير جديد كالون از دين مسيح و نگاه وى به جهان و نيز جايگاه انسان در جهان و رابطهی وى با خدا، علىرغم سوق دادن فرد به سوى رفتار زاهدانه، معتقد به اين عقايد را به تلاش مداوم وامىدارد. در حالى كه تفسير كاتوليكى از مسيحيت چنين مكانيسمى را در جامعه فراهم نمىسازد
65
پاكدينان، پيروان مكتب كالوينيست هستند
پاكدينان، پيروان مكتب كالوينيست هستند. كالوين يك شخصيت مذهبى پروتستان بود كه اعتقاد داشت كار كردن در روى زمين يك دستور الهى است و هر پيشه بايد به دقت انتخاب شده و تعقيب شود. اگر كسى شغلى را انتخاب مىكرد از او انتظار مىرفت رفتارى مانند يكى از برگزيدگان خداوند بر روى زمين را داشته باشد. عقايد كارى كالوينيست نه تنها به پشتكار افراد كمك كرد بلكه سبب پرهيز از تسامح و تساهل در آنها شد. مؤمنان اين مكتب پولهاى خود را پسانداز كردند و اعتقاد داشتند كه اين پول از طريق خداوند براى پيشخدمتى در اختيار آنان قرار گرفته است و به عنوان پيشخدمت خداوند آنها احساس مسئوليت كرده كه پول را جهت ارتقاء بهرهورى استفاده كنند. كلوينيستها پولهاى خود را در مؤسسات بهرهور سرمايهگذارى و راه را براى انقلاب صنعتى و پيشرفتهاى ناشى ار آ ن هموار كردند.
66
آنچه بيش از همه توجه «هندى» را جلب مىكند، خوش‌بينى مردم آمريكاست
آنچه بيش از همه توجه «هندى» را جلب مىكند، خوش‌بينى مردم آمريكاست. اعتقاد استوار و بى‌چون و چراى آنان به اين كه فردا مىتوانند و بايد بهتر از امروز باشند. به نظر هندى، نيروى برآمده از خوش‌بينى، توأم با اعتقاد «پاكدينان» در قداست كار و حرمت ثروت ناشى از كد يمين و عرق جبين، راز توفيق و كاميابى مردم آمريكاست. بيشتر آمريكایيان عقيده دارند كه فردا مىتواند بهتراز امروز باشد و خود را براى ساختن آيندهاى بهتر مسئول مىدانند و هر كارى كه از دستشان برمى آيد انجام می‌دهند. «رابرت هيوز» استراليايى مىگويد كه ارزشهاى «پاكدينان» در رگ و پى جمع عظيمى از آمريكاييان تزريق شده است. آنان بذر اخلاق كار و نيز تقدم مذهب را در حدى كه جز در دنياى اسلام سابقه نداشت، در بستر زندگى آمريكايىها كاشتند.
67
فرهنگ كار در ژاپن در دايرة المعارف ژاپنى، فرهنگ اين چنين تعريف شده است: «تلاش براى استفاده از طبيعت يا منابع طبيعى در بهتر كردن زندگى انسان (نوع بشر)» كه داراى دو بعد زير مىباشد: الف ـ دانش، هنر، مذهب وسایر ثمرهی فعالیت‌های روحى انسان ب – ثمره‌ى فعالیت‌های فنى كه مترادف كلمه تمدن است تعريف فرهنگ، در عبارت بالا هم به معنى به فعليت رساندن استعدادها و امكانات طبيعى براى تنظيم و بهتر كردن زندگى نوع بشر در نظر گرفته شده است و هم به معنى استعدادها و امكانات و پديدههاى عالى انسانى، مانند علم، هنر، مذهب و ساير ثمرههاى فعالیت‌های روحى انسان.
68
پيشرفت ژاپن نيز بيش از همه مديون بالا بودن بهرهورى كار بوده است كه در سايه تلاش زياد و احساس مسئوليت حاصل شد. براى آنها كار فراتر از وسيله معاش است، اما در ايران آن روحيه سخت‌كوشى در ميان مردم ديده نمىشود. در حقيقت ما كار مىكنيم تا زندگى كنيم اما در كشورهاى صنعتى و ژاپن زندگى مىكنند تا كار كنند. كار مهمترين عامل پيشرفت و توسعه است و در كشورهاى جهان سوم كمكارى، كاهلى و عدم احساس‌مسئوليت دربين تعداد زيادى از مردم رايج است.
69
فرهنگ كار در ايران در ساختار كلى و سطح كلان جامعه، بخصوص ارزشهاى موبوط به نظام سياسى، ارزشهاى غالب بطور عمده انتسابى بوده است و ارزشهاى اكتسابى كه تقويت كنندهی كار و خلاقيت و نوآورى به عنوان ارزش فى‌نفسه است جايى نداشته يا جايگاهى محدود به خود اختصاص داده است. اهميت نسبت در اشغال مناصب و تخصيص منابع، اصل وراثت خاندانى سمتها و بهرهمندى از منابع كمياب، غلبه ارزش وابستگى و وفادارى شخصى بر لياقت و كاردانى، كه جوهرهی نظام سياسى موروثى در ايران را تشكيل مىدهد؛ از عواملى است كه در سطح كلان جامعه و فرهنگ با كار به عنوان ارزش فى‌نفسه، در تعارض بوده و كارآفرينى و خلاقيت و نوآورى را تضعيف كرده است.]15
70
همچنين وجود ارزشهايى چون اشرافي‌گرى، تجملگرايى، رفاهطلبى و مصرفگرايى در فرهنگ مرتبط با نظام سياسى موروثى سبب مرگ خلاقيت و تولد مصرف زدگى شده است كه علت عمدهی اين معضل را بايد در وجود ثروتهاى ملى و استفادهی نادرست و غير مدبرانه از آن جست وجو كرد.
71
و نه به خاطر مقتضيات تولدشان
فرهنگى كه خواستار پرورش كارآفرين باشد بايد مردم را به خاطر دستاوردهايشان و نه به خاطر مقتضيات تولدشان طبقه بندى كند.
72
از سوى ديگر در فرهنگ عمومى و اعتقادات دينى با وجود باورهايى همچون بىاعتنايى به مال دنيا، زشت شمردن انگيزههاى مادى، تقبيح رفتار سودطلبانه، تأکید بر بىوفايى دنيا و كفايت حداقل معيشت، نمىتوان انتظار كار و تلاش فوق العاده همچون كشورهاى پيشرفته داشت. همچنين جريان نوسانات اقتصادى در دورهی گذشته و دست يافتن افراد به پولهاى بادآورده در جريان اين تغييرات، موجب شد، پول كه در مباحث اقتصادى به عنوان «كار تبلور يافته» شناخته مى‌شود؛ بصورت كالا و غنيمتى درآيد كه دستيابى به آن لزوماً با انجام كار همراه نيست بلكه زرنگى، اطلاع از اوضاع و مهمتر از همه «شانس و اقبال» بيشتر از كار در آن سهم دارد. اين عوامل به همراه «درآمد نفت» كه عمدهی آن را سود تشكيل مىدهد و توسط دولت به مصرف مىرسد، موجب شد پول به عنوان ارزش فى‌نفسه و تاحدى «مستقل از كار» و بيشتر وابسته به شانس و اقبال در جهت تضعيف كارآفرينى عمل كند.
73
راهکارهای توسعهی کارآفرینی در ایران
اقتصاد جامعه فرهنگ سیاست کارآفرینی سیاست‌گذاری و قوانین فرهنگ عمومی
74
ديدگاه اسلام دربارهی كارآفرینی
به عقيدهی متفكر انديشمند، اقبال لاهورى، نقص در تفكر مسلمين است. ارزشهاى اسلام همگى حامى كار و تلاش و كسب ثروت و قدرت مسلمين هستند. اما اين نگرشهاى غلط مسلمين است كه سبب شده است آنها نتوانند به قدرت دست يابند. به نظر مىرسد برداشت‌هاى غلط و ديدگاه نادرست ما نسبت به اين ارزش‌ها سبب فاصله بسيار زياد بين كارآفرينى و فرهنگ عمومى شده است. در ادامه به چند مورد از اين مفاهيم و معانى كه به صورت نادرست از آن برداشت شده است، اشاره مى‌شود.
75
اسلام همواره بشر را متوجه اين نكته مىكند كه هر چه هست عمل است
اسلام همواره بشر را متوجه اين نكته مىكند كه هر چه هست عمل است. سرنوشت انسان را عمل او تشكيل مىدهد. اين يك طرز تفكر واقع بينانه و منطقى و منطبق با قوانين طبيعت است. قرآن كريم راجع به عمل، بسيار تأکید دارد و با تعبير رسا و زيبايى در اين خصوص مىفرمايد: «براى بشر جز آنچه كه كوشش كرده است هيچ چيز وجود ندارد . در اسلام سعادت و شقاوت فرد به عمل او بستگى دارد. عمل انسان به چيزى جز خواست و ارادهی خود او بستگى ندارد. در نتيجه انسان يك موجود متكى به خود و متكى به كردار و شخصيت خود مى‌شود كه اين امر عامل بيدارى، بينايى و توانايى است.
76
ديدگاه اسلام دربارهی توكل :
اسلام مىخواهد مردم مسلمان به خدا توكل كنند. اما توكل در قرآن يك مفهوم زنده، پويا و حماسى دارد. يعنى هر جا كه قرآن مىخواهد بشر را وادار به عمل كند و ترسها و بيمها را از انسان بگيرد،مدام متذكر مى‌شود كه از شكست نترس و به خدا توكل كن، تكيهات به خدا باشد. ولى ديدگاه ما نسبت به توكل مفهومى وارونه دارد. وقتى مىخواهيم كارى را به تعويق بياندازيم و راجع به آن خوب فكر و تفحص و جستجو نكنيم، مىگوييم،به خدا توكل مىكنيم. در صورتى كه توكل كردن به خدا در مفهوم واقعى يعنى پذيرفتن مخاطرات و تحمل ابهام به منظور تكيه كردن به يك قدرت لايتناهى. اين باعث مى‌شود كه فرد بسيار ريسكپذير باشد و با دورانديشى و درايت، شجاعانه كار را پيش ببرد.
77
ديدگاه اسلام دربارهی زهد:
دو نوع زهد از نظر اسلام مطرود است: 1ـ دیدگاه اول: بعضى معتقدند فلسفهی زهد اين است كه كار دين بجز كارهايى از قبيل: تجارت و زراعت و صنعت است و هر كدام از آنها به دنيايى جداگانه تعلق دارد. كار دين عبادت و كار دنيا كسب و كار و تجارت است و زهد يعنى رو آوردن از كار دنيا به كار آخرت. اين ديدگاه اشتباهى است كه بعضى كارها به دنيا تعلق دارد مانند :كسب و كار و تحصيل مال كردن، و اساساً به دنياى ديگر تعلقى ندارد. در مقابل، كارهاى ديگرى هستند كه تأثير مثبت و مفيدى در زندگى دنيا ندارد كه به آنها عبادت مىگويند و اين عبادات متعلق به دنياى آخرت هستند و زهد يعنى رهاكردن زندگى تا انسان براى كارهاى آخرت فراغت پيدا كند. 2ـ ديدگاه دوم: اعراض كردن از لذات دنيوى براى كسب لذات اخروى. اين ديدگاه معتقد است كه اگر انسان از لذت دنيا بهرهمند شود از لذت آخرت محروم مى‌شود. به عبارت ديگر براى هر كسى يك مقدار اعتبار لذت قائل شدهاند و او بايد آن را يا در دنيا و يا در آخرت وصول كند؟ اگر در دنيا وصول كرد حسابش تمام مى‌شود ،اما اگر وصول نكرد حق دارد در آخرت با سود سپرده گذارى بسيار بالا برداشت كند؟
78
زهد در اسلام يعنى انسان از امور مورد طبع خودش به خاطر هدفى بزرگتر و آرمانى دست بردارد. البته بايد دانست كه زهد واجب نيست بلكه يك فضيلت و يك كمال است، اما فضيلت و كمالى كه هدفش اعراض داشتن فرد از لذات دنيايى نيست. بلكه در اسلام در مواردى براى هدف‌ها و منظورهايى توصيه شده است كه انسان لذت پرست نباشد، خودش را در لذتهاى دنيا غرق نكند، حتى اگر خودش را در لذتهاى حلال هم غرق بكند، كار حرامى نكرده است، ولى اگر نكند يك كار اخلاقى بزرگ انجام داده است. اسلام براى چندين هدف قبول مىكند كه انسان در دنيا زاهد باشد، يعنى از لذتهاى حلال چشم بپوشد. مانند ايثار، همدردى، آزادى و آزادگى و درك لذات معنوى
79
بنابراين اسلام پيروانش را به قدرت فراخوانده است و دستورات آن نيز براى تقويت اراده و توان مسلمين است و از هر چيزى كه مانع اين پيشرفت مى‌شود، نهى كرده است. ولى اين نگرش غلط مسلمانان نسبت به اسلام است كه آنها را ضعيف نگه داشته است. البته بايد دقت داشت كه علم كارآفرينى سبب بعضى ناهنجاريها در اجتماع و فرهنگ عمومى نشود، نبايد علم كارآفرينى اصالت فرد و به تبع آن اصالت سود و اصالت لذت را كه برگرفته از نظام سرمايه‌دارى است وارد جامعه كند. آنچه از موضوعات فوق برداشت مى‌شود اينست كه نه تنها اسلام موافق كارآفرينى است بلكه كارآفرينان مسلمان با رعايت دستورات الهى مىتوانند موفقتر و موثرتر از كارآفرينان ديگر جوامع و اديان ايفاى نقش كنند.
80
باورها و هنجارهای قالب بر محیط کسب و کار موفق
امروزه اصول اخلاقی در کسب وکار از اهمیت بالایی برخوردار است . عدهای بر این اعتقاد هستند که کارآفرینان تنها باید به هدف خود و در نتیجه سود بیشتر فکر کنند . آنها باید همهی تلاش خود را در جهت کم کردن هزینه‌های تولید ، فروش و کسب درآمد بیشتر متمرکز کنند. آنها مسئولیتی در قبال محیط زیست ، معضلات اجتماعی و یا افراد جامعه ندارند . اما بدون داشتن بینش مثبت برای نوع بشر نه تنها هیچ معنا و هیچ هدفی باقی نمی‌ماند بلکه نمی‌توان در کسب و کار به موفقیت پایدار و دراز مدت دست یافت.
81
بسياري از كسب و كارهاي تازه، منافع خود را مهمتر از مشتريان مي‌دانند
بسياري از كسب و كارهاي تازه، منافع خود را مهمتر از مشتريان مي‌دانند. موقعيت‌هاي بسياري براي كلاه‌گذاشتن سر مشتري وجود دارد. تقلب، آنتي‌تز خدمت و ارزش است. در واقع، رفتاري متقلبانه، فرمولي قطعي براي شكست است. اگر شما به اين جرم‌ها متوسل شويد، به طور قطع زمين خواهيد خورد زیرا تقلب و طمع بسياري از شرکت‌ها را از پا انداخته است و صاحبان آنها را روانهی زندان کرده است.
82
«برنارد اچ.كروگر»، مؤسس فروشگاه غذايي زنجيره‌اي مي‌گويد:
«هرچه بيشتر مردم را شناختم، برايم آشكارتر شد كه نمي‌توان آنها را گول زد. روش خدمتگزاري من به مشتري به نحوي با آنچه او مي‌خريد مرتبط بود. قيمت و ظاهر كالاها هم با آن ربط داشت. اينها موجب اولين خريد مي‌شدند. ولي آنچه باعث مي‌شد مشتري دوباره از ما خريد كند، رضايتي بود كه از خود آن كالا پس از استفاده حاصل مي‌كرد. اگر اين رضايت حاصل نمي‌شد، همه چيز از جمله مشتري از دست مي‌رفت».
83
هيچ شركتي بدون صداقت نمي‌تواند تعريف مردم را پشت سر داشته باشد
هيچ شركتي بدون صداقت نمي‌تواند تعريف مردم را پشت سر داشته باشد. هيچ كس به گول خوردن خود افتخار نمي‌كند.
85
هميشه افرادى هستند كه با علاقهى زيادى از ايدههايشان صحبت به ميان مىآورند؛ از كارهايى كه تا به حال انجام دادهاند و از كارهاى بزرگى كه مىخواهند به راه اندازند، مىگويند. بعضى از اين افراد هميشه در افكارشان سردرگم هستند. اينگونه افراد رؤياها و ايدههاشان را مرتب نمىكنند و خيلى وقتها پيش مىآيد كه حرف قبلى خودشان را تغيير مىدهند؛ يا جور ديگرى آن را بيان مىكنند، يا اصلاً حرف ديگرى مىزنند. آيا مى‌شود صحبتهاى پراكنده را متمركزتر و دقيق‌تر در يك جا نوشت؟ يك كارآفرين مىگويد: «تا چيزى نوشته نشود وجود نخواهد داشت.»
86
طرح تجارى (Business Plan)
87
مزایای طرح تجاری زمان، تلاش، پژوهش و انضباط لازم در تهيه يك برنامهی تجاري، كارآفرين را مجبور مي‌سازد كه به پروژه اقتصادي هدفمندانه‌تر و دقيق‌تر نگاه كند. تحليل‌هاي رقابتي، مالي و اقتصادي كه در برنامهی تجاري وجود دارد، كارآفرين را مجبور مي‌سازد كه به فرضيات موفقيت پروژهی اقتصادي، موشكافانه‌تر نگاه كند. از آنجا كه باید در برنامهی تجاري به تمام زواياي پروژهی اقتصادي توجه شود، كارآفرين راهكار‌هاي عملكردي و نتايج قابل انتظار را براي ارزيابان خارج، تهيه و امتحان مي‌كند. در برنامهی تجاري اهداف را مي‌سنجد و معيارهاي سنجشي براي مقايسه پيش‌بيني‌ها و نتايج واقعي را فراهم مي‌كند. برنامهی تجاري تكميل‌شده، يك ابزار ارتباطي براي منابع مالي خارجي است. همچنين ابزاري براي راهنمايي پروژهی اقتصادي به سوي موفقيت است. برنامهی تجاري براي تامین کنندگان منابع مالي، مزاياي زير را دارد: برنامهی تجاري براي منابع مالي، پتانسيل بازار را به دقت بيان مي‌كند و براي به دست آوردن قسمتي از آن بازار راه‌هايي ارایه مي‌دهد. با استفاده از بيلان‌هاي مالي احتمالي، برنامه تجاري توضيح مي‌دهد كه آيا اين پروژه اقتصادي نياز به دريافت وام دارد يا سود ويژهی خالصي دارد. برنامه، خطرات بحراني و موارد مهم را با بحث‌هاي موشكافانه مشخص مي‌كند و شانس موفقيت پروژه اقتصادي را افزايش مي‌دهد. با نگاه كلي به پروژه، برنامهی تجاري ديد كامل و فشرده‌اي از اطلاعات لازم براي ارزيابي مالي و تجاري در اختيار منابع مالي قرار مي‌دهد. ]1[
88
طرح تجارى يك صفحهاى «طرح تجارى» نوشتن مهمترين چيزى است كه براى شروع يك كسب و كار بايد تهيه كرد. به قولى «طرح تجارى» براى كارآفرين يك نقشهی راه است. اما براى نوشتن يك طرح تجارى بايد از كجا شروع كرد؟ «جيم هوران» كه خود را يك كارآفرين مىداند، معتقد است كه كار، پيچيده، منابع، محدود و وقت، طلاست. جايى براى اشتباهات بزرگ وجود ندارد؛ ولى نوشتن يك طرح تجارى وقت زيادى مىگيرد. لذا جيم هوران روشى نوين براى نوشتن طرح تجارى و برنامهريزى كارى تدوين نمود و اين روش را «طرح تجارى يك صفحهاى» نام نهاد.
89
اجزای طرح تجاری چشمانداز مأموریت اهداف استراتژى برنامه
90
چشم انداز سوال کلیدی: فعاليتتان را چطور تصوير مىكنيد؟
چشمانداز بايد مفصل، پر محتوا و آرمانى باشد؛ بايد ذهن را تحريك كند، خواننده را سر ذوق بياورد و در عين حال تصوير واضحى از كار ارایه بدهد.
91
سوالات تحریک کننده ذهن چی ؟ چرا؟ چگونه ؟ کی ؟ کجا ؟
92
چی؟؟؟ در این قسمت ذهن بر روی ماهیت و چیستی کار متمرکز میشود.
بهتر است با استفاده از تکنیک طوفان ذهنی فردی موضوع را در وسط صفحه‌ای نوشته و هر آنچه به آن مرتبط میشود بر روی کاغذ نوشت. بعد هریک از موضوعات مرتبط را جداگانه در کاغذ دیگری نوشته و سعی کنید باز هم موضوعات مرتبط را پیدا کنید . تا ذهن شما ابعاد دیگری از کار را تداعی کند .
98
چرا؟ چرا اين فعاليت ايجاد مى‌شود؟
باید سعى نمود در اين قسمت از تكنيك «چرا» استفاده كرد. گاهی آنقدر کار بدیهی به نظر می رسد که هرگز این سؤال پرسیده نمی‌شود، اما بیشتر مواقع، دانستن دقیق چرایی کار به چگونگی آن کمک شایان ذکری می‌کند. چرا اين فعاليت ايجاد مى‌شود؟ مشتريان چرا از اين خدمات و محصولات استفاده مىكنند؟ چرا بانك و سرمايهگذار و ديگر تأمين‌كنندگان منابع بايد هزينههاى اين كار را تأمين كنند؟
100
چگونه؟ چگونه منابع تخصیص داده میشود؟ چگونه هزینه‌ها تأمین میشود؟
برای ذهن‌انگیزی بیشتر از تکنیک «چه میشود اگر» استفاده شود. چگونه منابع تخصیص داده میشود؟ چگونه هزینه‌ها تأمین میشود؟ چه توانمندی در تیم کارآفرین وجود دارد؟ قرار است سرمايه و هزينههاى اين فعاليت از كجا تأمين شود؟
101
کجا؟ سعی کنید به بعد مکان طرح خود فکر کنید شاید یادآوری بعد مکانی کار از لحاظ محلی، منطقه‌ای، ملی و یا بین‌المللی ایدهی جدیدی را در ذهن شما بوجود آورد. شركت شما محلى، منطقهاى، ملى يا بينالمللى است؟
102
کجا ؟؟؟ سعی کنید به بعد مکان طرح خود فکر کنید
شاید یادآوری بعد مکانی کار از لحاظ محلی، منطقه‌ای، ملی و یا بین‌المللی ایدهی جدیدی را در ذهن شما بوجود آورد. شركت شما محلى، منطقهاى، ملى يا بينالمللى است؟ کجا ؟؟؟
104
كى؟ در اینجا کیستی طرح شما مشخص می شود .
باید تمام ذینفعان طرح را در ذهن خود مرور کرد تا بتوان منافع همه را در طرح لحاظ نمود و بین این منافع تعادل برقرار کرد. مشترىها چه كسانى هستند؟ همکاران استراتژيك شما چه کسانی هستند؟ چه كسانى مىتوانند نظرات تخصصى و استراتژيك بدهند و در رشد صحيح اين فعاليت كمك كنند؟ آیا نمی توان افراد یا سازمانهای دیگری را در طرح ذینفع قرار داد ؟
105
كِى؟ آیا بعد زمان، ایدهی جدید و یا فرصتی را در اختیار قرار نمی‌دهد؟
چه موقع قرار است اين فعاليت اقتصادى راه بيفتد؟ چه موقع به فضاى ادارى، توليد، توزيع نياز خواهد بود؟ چه موقع بايد انتخاب، آزمايش و قابل استفاده شوند؟ چه زمان فرصت مناسبی برای این کار است ؟
106
سعی کنید نکات مثبت و منفی و جالب طرح خود بیان نمائید
سعی کنید نکات مثبت و منفی و جالب طرح خود بیان نمائید. PMI رابا بهره گیری از تکنیک باید سه ويژگى مثبت كالا يا خدمات را نوشت. سه كار بگوييد كه اين كالا يا خدمات قرار نيست انجام بدهد؟ سه نکته جالب طرح خود را ذکر کنید. سه ويژگى يك شركت موفق را بنويسيد كه آن را تأييد مىكنيد و دوست داريد از آن الگو بگيريد؟ سه ويژگى شركتى را بگویيد كه نمى‌خواهيد مثل آن باشيد. سه نکته جالب رقیبان خود را بیان کنید .
107
2-تکنیک اسکمپر SCAMPER Substitute Combine Adapt(adopt) Modify(magnify) Put to other uses Eliminate Rearrangement
108
می توانید از تکنیک اسکمپر SCAMPER استفاده کنید.
S نماينده واژه Substitution به معنى جانشين سازى است. يعنى اينكه «چه چيزى را مىتوان جانشين X نمود؟» چه مکانی را مي‌توانيم به‌جاي مکان فعلي به كار بريم؟ C نماينده واژه Combine به معنى تركيب كردن است. يعنى اينكه «X را با چه چيزى مىتوان تركيب كرد؟» آیا مکان فعلی را نمی توان با مکان دیگری ترکیب کرد ؟ A نماينده واژه Adapt به معنى رفاه، سازگارى و تعديل كردن است. تعديل به معنى كمى تغيير در جهت راحتى يا زيبايى بيشتر است. مکان فعلی می توان شبيه چه چيزي مي‌توانيم بسازيم؟ آيا چيز مشابهي وجود دارد كه بتوان از آن اقتباس كرد؟ چه ايده‌هاي ديگري پيشنهاد مي‌كنيد؟ آیا نمی توان مکان را شبیه L بسازیم اگر کمی خمیده کنیم چطور؟
109
M نماينده واژه Maginfy به معنى بزرگ سازى است.
چه تغييري مي‌توانيم در اين مکان بدهيم؟ چطور است شكل، رنگش، اندازه اش و. .. را تغيير دهيم؟ آيا بايد بزرگتر گردد؟ چرا آن را چند برابر نكنيم؟ P نماينده واژه Put to other uses به معنى استفاده در ساير موارد است. يعنى اينكه: «چه استفاده ديگرى مىتوانيم از X بكنيم؟» چه استفاده‌هايي دیگری می توان از مکان موجود نمود ؟ چگونه مي‌توان اين مکان را تغيير داد تا براي كاربرد جديد مناسب گردد؟ E حرف ابتداى واژه Ellimination است و معنى حذف كردن را دارد. سؤال چه چيزى مىتوان از X حذف كرد؟ سؤال مؤثر ديگرى در بروز خلاقيت است؛ چگونه مي‌توان مکان را متراكم‌تر، فشرده‌تر و جمع و جورتر كنيم؟ چه مي‌شود اگر كوچكتر شود؟ چطور است اين را از آن مجزا كنيم؟ R نماينده واژه Reverse است و معنى آن معكوس سازى است. اگر X را برعكس كنيم چه مى‌شود؟
111
مأموریت سوال کلیدی: چرا یک فعالیت اقتصادى شكل مىگيرد؟
شرح مأموریتهاى مؤثر، كوتاه هستند و جلب توجه مىكنند. شرح مأموریت، تعهد و وفادارى به كار را نشان مىدهد. باید از خود پرسيد شركت متعهد شده چه چيزى براى مشتريان و طرف‌دارانش توليد كند؟ تحت چه شرايطى از مشتريان خود عذرخواهى مىكند؟ و براى جلب رضايت آنها چه مىكند؟ شرح ماموریت چرایی کار را برای ذینفعان آن مشخص می کند . مهمترین و مشکلترین موضوع در شرح ماموریت برقراری تعادل بین منافع ذینفعان است
112
حد و مرز کار را مشخص کنید. سه ويژگى بهترين مشتريان فعلى يا احتمالى را بنويسيد؟ حال تصور کنید اگر همه مشتریان شما اینگونه بودند چه می شد؟ سه ويژگى كسانى را بگویيد كه ترجيح مىدهيد مشترى شما نباشند؟
113
اهداف سوال کلیدی: موفقيت در اين كار چگونه تعريف میشود؟ اشخاص هدفمند كسانى هستند كه در شرايط خاص مىدانند چه مىخواهند و براى رسيدن به مقاصد خود از اهداف و برنامههاى از پيش تعيين شده كمك مىگيرند. اهداف را به شكل مقاصد ويژه و قابل اندازهگيرى مىنويسيم.
114
موفقيت در چیست؟ موفقيت از كجا ناشى مى‌شود؟ کارآفرینان می‌توانند با ذهن انگيزى سه مورد از موفقيتهايى را كه دوست دارند در پايان امسال و سال بعد جشن بگيرند، بنويسند. باید به تجربههاى قبلى فكر كرد و دید که از آنها چه ياد گرفتهمیشود. موفقيتهاى پیشین چه بودهاند؟ باید جزئيات آنها را شرح داد. اشتباههاى گذشته چه بودهاند؟ از اين اشتباهها چه چيزهايى می‌توان ياد گرفت؟
115
امور مالى: فروش، سود، سود ناخالص، نقدينگى، بدهى
بازاريابى: تبليغات، سهم بازار، وجههى عمومى، تعداد مشترىها و خدمات به مشترى منابع انسانى: روحيه، حقوق و مزايا، محيط كار، كارآيى نيروى كار تحقيق وتوسعه: كاركرد محصولات جديد، تاريخ عرضه فرصت‌هاى بازار و دانش فنى توليد: فرآيند ظرفيت، كيفيت، موجودى كالا و مواد اوليه اهداف: شخصى، يادگيرى، نياز به خلاقيت، رشد شخصى و وجههى اجتماعى خودشكوفايى ساير موارد: بانك، عرضه كنندهی سرمايه، اجتماع، تجهيزات . . .
116
استراتژىها استراتژیها عوامل رشد دهنده و کندکننده کار را شخص می‌کند
سوال کلیدی: چگونه اين فعاليت رشد یافته و اداره میشود؟ استراتژیها عوامل رشد دهنده و کندکننده کار را شخص می‌کند استراتژىها جهت، معيار و روش‌هاى ايجاد و ادارهى فعاليت کارآفرینان را تنظيم مىكنند. مرزها و مسيرهايى كه استراتژىها مشخص مىكنند، كمك مىنمايد تا تصميمات به خوبی ارزشيابى شوند. در این قسمت باید فرصتها و تهدیدها مشخص شود .
117
عوامل مهم در ايجاد فعاليت
عواملى را كه در رشد و عملكرد کار تأثير جدى دارند، علامت بزنيد. براى اين كار از هدف استفاده كنيد. در صورت لزوم مىتوان عوامل ديگرى را هم به فهرست اضافه كرد. داشتن بازار، كارمندها، مراجع، خدمات پس از فروش و .... قيمت كالا، مديريت زمان، حسن شهرت، جريان نقدينگى و .... كيفيت، توانايىهاى ديگران، سرمايه موفقيت مكانى و .... تكنولوژى، همكارىهاىاستراتژيك، تك بودن كالا، دانش فنى و ....
118
برنامهها سوال کلیدی: براى رسيدن به مقاصدتان دقيقاً چه كار مىكنيد؟
به وسيلهی برنامهها مىتوان به اهداف خود دست یافت. برنامهها يا دستورالعمل‌ها بايد معنىدار باشند و اهميت و ميزان رشد فعاليت را نشان دهند. هر يك از برنامهها يك پروژه هستند. ايدهآل اين است كه برنامهها به هدف و استراتژى نيز مربوط باشند. برنامهها جهتگيرى كار را نشان مىدهند هريك از فعاليتها را توضيح مىدهند. سررسيد هر فعاليت نيز در برنامهها مشخص مى‌شود.
119
برنامه بازاریابی محصول قیمت تبلیغ توزیع هزینه
120
برنامه خدمات تجهیزات فضای مورد نیاز لوازم اداری تاسیسات هزینه
121
برنامه سازماندهی نیروی انسانی چارت سازمانی هزینه
122
برنامه مالی هزینه ها هزینه بازاریابی +هزینه خدمات و یا تولیدات + هزینه سازمندهی درآمدها تعداد مشتری * قیمت هر واحد خدمات و تولیدات سود = هزینه ها – درآمدها
123
برنامه زمانبندی فاز اول فاز دوم فاز سوم برنامه ها اهداف / راهبرد زمان
منابع درآمد توضیحات فاز اول فاز دوم فاز سوم
Similar presentations
