1. دانشگاه علوم پزشکی بوشهر دانشکده بهداشت
Health Research Methodology
روش تحقیق در علوم بهداشتی

2. Hypotheses & Research Questions
سوالات و فرضیات تحقیق
Research Questions
&
Hypotheses
Hypotheses & Research Questions

3. Hypotheses & Research Questions
فرضیه های پژوهش
تعريف فرضيه: فرضيه حدس عالمانه‌اي است که بر اساس واقعيتهاي علمي و يا يافته‌هاي تجربي تعيين مي‌شود.
به عبارتی, فرضیه نوعی “پیش بینی” است.
پیشنهاد یک فرضیه به مثابه "تیري در تاریکی " نیست.
تدوین فرضیه برپایه دانش قبلی محقق, مشاهدات پراکنده معقول و در ارتباط تنگاتنگ با مشکل و موضوع تحقیق، انجام می گیرد.
Hypotheses & Research Questions

4. Hypotheses & Research Questions
فرضيه يک حدس علمی يا پيش داوری است که رابطه ميان دو يا چند متغير را بيان مي‌كند و از طريق جمع‌‌آوری حقايق پژوهش مورد آزمايش علمي قرار گرفته صحت يا سقم آن مشخص مي‌شود.
فرضيه راه حل پيشنهادی محقق برای مسئله تحقيق و يا نتيجه تحقيق می باشد.
Hypotheses & Research Questions

5. Hypotheses & Research Questions
ویژگیهای فرضیه
دور از ذهن و عقل سلیم نباشد.
با موازین علمی مطابقت کند.
فرضیه مثل اهداف همسو با مقصود و منظور مطالعه تنظیم شود.
با عنوان تحقیق، بیان مسئله و اهداف هماهنگی داشته باشد.
با عبارت روشن بیان شود.
با آزمون های آماری قابل بررسی و پاسخگویی باشد. آزمون فرضیه پایه ای است برای تصمیم گیری در مورد اینکه فرضیه تحقیق را قبول یا رد کنیم.
Hypotheses & Research Questions

6. Hypotheses & Research Questions
ویژگیهای فرضیه
فرضیه همیشه ارتباط دو یا چند متغیر باهم را پیش بینی می کند.
براي دستیابی به پاسخ یک متغیرواحد ، تدوین فرضیه عملی نیست.
هر مطالعه تحلیلی می تواند و باید یک یا چند فرضیه داشته باشد.
نبود فرضیه در مطالعات تحلیلی ، ارزش مطالعه را بسیار تنزل می دهد.
فرضیه بهتر است بصورت یک جمله خبري و مثبت بیان شود.
Hypotheses & Research Questions

7. کدام تحقیقات فرضیه دارد؟
فرضیه بیشتر مخصوص مطالعاتی است که رابطه ی علت و معلولی را مورد بررسی قرار
می دهد.
اکثر مطالعات مشاهده اي تحلیلی و همه مطالعات مداخله اي و کارآزمایی ها، که موضوع
هاي پژوهشی متضمن انجام مقایسه ها است،مشخص و تنظیم کردن حداقل یک فرضیه الزامی است.
Hypotheses & Research Questions

8. Hypotheses & Research Questions
سوالات پژوهش:
پرسشهایی هستند که برای رسیدن به اهداف باید پاسخ داده شود.
معمولا متن فرضیات و سوالات بسیار شبیه به اهداف جزیی است.
تعداد سؤالات و فرضيات با تعداد اهداف جزئی برابر بايد باشد.
بعنوان يک اصل براي هر هدف توصيفي، يک سؤال پژوهشی و براي هر هدف تحليلي، يک فرضيه پژوهشی باید مطرح کرد.
دقت كنيد كه ‹‹سوال پژوهش›› ساده است و هيچگونه ارتباطي را نشان نمي دهد.
Hypotheses & Research Questions

9. Hypotheses & Research Questions
سوال پژوهش:
محقق باید مرتبط با اهداف تحقیق سوالات پژوهشی خود را تنظیم کند.
براي هر هدف ویژه می توان یک سوال تحقیق نوشت.
سوال پژوهش بدنبال رسیدن به پاسخ عددي یک یا چند متغیر است.
سوالات پژوهش باید صریح ، واضح و بدون ابهام باشد.
در کارآزمایی ها می توان سوال پژوهش هم مطرح کرد.
Hypotheses & Research Questions

10. Hypotheses & Research Questions
مثال چند نوع فرضیه:
تغذیه با شیر مادر در کاهش مرگ و میر کودکان موثر است.
تغذیه با شیر مادر با میزان مرگ و میر کودکان ارتباط دارد.
تغذیه با شیر مادر در کاهش مرگ و میر کودکان و ابتلا به عفونت هاي دوره نوزادي موثر است.
Hypotheses & Research Questions

11. Hypotheses & Research Questions
انواع فرضيات آماری
الف: فرضيه صفر يا خنثي (Ho) Null Hypothesis
در اين نوع فرضيه هر گونه ارتباط، تفاوت يا تغييري رد مي‌شود
مثال: داروي X بر روي فشار خون اثري ندارد
ب: فرضيه تحقيق Hypothesis Alternative or Research (H1)
پيش‌بيني و جهت‌گيري محقق را نشان مي‌دهد.
H1 به دو دسته تقسيم مي شود:
دو دامنه: ارتباط يا اختلاف را بدون در نظر گرفتن سمت و جهت بيان مي‌کند:
“داروي X بر فشار خون موثر است”
يک دامنه: جهت‌گيري محقق را در نوع ارتباط يا تفاوت بيان مي‌کند:
“داروي X باعث کاهش فشار خون مي‌شود”.
“ داروي X باعث افزايش فشار خون مي‌شود“
Hypotheses & Research Questions

12. فرضیه صفر یا خنثی (Ho) Null Hypothesis
در اينجا فرض مي کنيد که هيچگونه ارتباطي بين متغيرهايتان وجود ندارد.
از لحاظ آماري و در تجزيه و تحليل داده هاي تحقيق بیشتر با اين فرضيه کار مي شود.
مثال :
بين مصرف پروبیوتیک و شدت اسهال ارتباطي وجود ندارد.
پس از محاسبات آماري در تحقيق خود مي گوييد فرضيه صفر قبول يا رد شده است.
رد شدن فرضيه صفر به اين معنا است که در مطالعه شما بين متغيرها ارتباط وجود دارد.
Hypotheses & Research Questions

13. فرضيه تحقيق Hypothesis Alternative or Research (H1)
فرضیه مقابل که ارتباط بین متغیرها را تایید می کند. این فرضیه ممکن است
دو دامنه باشد و جهت خاصی را دنبال نکند.
مصرف مواد پروبیوتیک با شدت اسهال رابطه دارد.
یا ممکن است یک دامنه باشد و جهت ارتباط را نیز تعیین کند.
مصرف مواد پروبیوتیک شدت اسهال را کاهش می دهد.
Hypotheses & Research Questions

14. Hypotheses & Research Questions
اگر پيشينه تحقيق در مورد موضوع نداريم فرضيه دو دامنه
اگر پيشينه تحقيق در مورد موضوع داريم فرضيه دو يا يک دامنه
کلمه اثر فقط در تحقيقات تجربی یا مداخله‌ای (Experimental) نوشته مي‌شود
Hypotheses & Research Questions

15. Hypotheses & Research Questions
نحوه بیان فرضیه
به طور متداول بيان فرضیه به سه شکل صورت خواهد گرفت:
 بررسي رابطه علت و معلولي بين دو يا چند متغير
 بررسي همبستگي و شدت آن بين دو يا چند متغير
 بررسي و مقايسه ميزان تفاوت تاثير دو يا چند متغير بر يک يا چند متغير
Hypotheses & Research Questions

16. مثال: کدام موارد نشان دهنده فرضیه تحقیق است؟
بين مصرف سيگار در مادران (حين بارداري) و وزن هنگام تولد نوزادان رابطه وجود دارد.
آيا بين مصرف سيگار در مادران (حين بارداري) و وزن هنگام تولد نوزادان رابطه وجود دارد؟
بين مصرف سيگار در مادران (حين بارداري) و وزن هنگام تولد نوزادان رابطه وجود ندارد.
بين مصرف سيگار در مادران (حين بارداري) و وزن هنگام تولد نوزادان رابطه معني‌دار آماري وجود دارد.
مادراني که در حين باداري سيگار مي‌کشند نوزادان کم وزن‌تري را به دنيا مي‌آورند. 
Hypotheses & Research Questions

17. برای عنوان زیر اهداف کلی و جزیی – سوال وفرضیه تحقیق بنویسید:
عنوان: بررسي رابطه سطح سرمی ويتامين D و ديابت بارداری
Hypotheses & Research Questions

18. Hypotheses & Research Questions
عنوان: بررسي رابطه سطح سرمی ويتامين D و ديابت بارداری هدف کلی: تعیین رابطه سطح سرمی ويتامين D و ديابت بارداری
اهداف جزیی
تعیین سطح سرمي ویتامین D در زنان باردار
تعیین بروز ديابت بارداري در زنان باردار
تعیین ارتباط بین سطح سرمي ويتامين D و ديابت بارداري در زنان باردار
سوالات و فرضیات
سطح سرمی ويتامين D زنان باردار چقدر است؟
میزان بروز دیابت بارداری در زنان باردار چقدر است؟
بین سطح سرمي ويتامين D و ديابت بارداري در زنان باردار رابطه وجود دارد.(فرضیه دودامنه )
Hypotheses & Research Questions

19. Hypotheses & Research Questions