1. رايانش ابري Cloud Computing
پرويز ناصري
انجمن انفورماتيك ايران
1387/8/29

2. مقدماتي كه منجر به رايانش ابري شدند
روند وقايع ...
مقدماتي كه منجر به رايانش ابري شدند

3. تغيير الگوي رايانش محاسبه محور داده محور رايانش تك رايانه‌اي
رايانش چند رايانه‌اي
رايانش انبوه‌رايانه‌اي
محاسبه محور
(Computation Intensive)
داده محور
(Data Intensive)
رايانش اوليه
تجهيزات خاص و گران
داده در اختيار كاربر
رايانش يك خدمت
كنترل مراكز در اختيار دانشگاه‌ها، شركت‌هاي بزرگ
رايانش مياني
تجهيزات ارزان
رايانش يك توانايي
كنترل در اختيار كاربر
رايانش مدرن
تجهيزات بسيار گران
داده در اختيار مالك ابر
كنترل در اختيار مالك ابر

4. تغيير در الگوي رايانش

5. مثال‌هايي از رايانش داده‌محور
جست‌وجوي Web به هر زباني
داده‌كاوي
كاربردهاي عملي هوش‌تجاري (BI)
امور آماري
مديريت مشتريان
تحليل‌هاي المان محدود (FEA) در مهندسي
پردازش زبان‌هاي طبيعي
پردازش گفتار
كاربردهاي علمي

6. مثال‌هايي از رايانش پردازش‌محور
متن‌پردازي (Word Processing)
كاربردهاي اداري:
اتوماسيون اداري
بايگاني
اغلب كاربردهاي مخابراتي
سامانه‌هاي مديريتي:
سامانة مديريت بيمارستان‌ها (HIS)
سامانة مديريت آموزش

7. ابر رايانش Supercomputing
تمركز بر سرعت و ميزان پردازش (TFLOPS)
چگالي CPU زياد
حافظة زياد
اتصالات و واسط‌هاي خاص
چالش‌ها:
قابليت اعتماد
هزينة زياد
خنك‌كنندگي
نحوة اتصال و بهره‌برداري
پردازش دسته‌اي

8. رايانش خوشه‌اي Cluster Computing
گروهي از رايانه‌هاي ارزان‌قيمت كه به يك‌ديگر اتصال محكمي دارند
اجزاء از طريق شبكه‌هاي محلّي پرسرعت به هم وصل هستند.
خوشه‌ها معمولاً براي ارتقاي سطح كارايي و يا در دست‌رس بودن نصب مي‌شوند.
خوشه‌ها از رايانه‌هايي با قابليت‌هاي مشابه بسيار مقرون به صرفه‌ترند.

9. رايانش توري Grid Computing
يك روند مهم در دهة 90 قرن بيستم و دهة اول قرن بيست و يكم
تعريف IBM از تور:
قابليت دست‌رسي به كاربردها، داده‌ها، توان پردازش، ظرفيت ذخيره‌سازي، و حيطة وسيعي از ساير منابع رايانش در سطح اينترنت با استفاده از قراردادها و استانداردهاي باز
تعريف Wikipedia:
استفاده از منابع رايانه‌هاي زياد و متفاوت براي حل يك مسئله يا مشكل
مثال پروژة SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence)
رايانش توري نيازمند كاربرد نرم‌افزاري است كه بتواند يك برنامه را به چندين هزار جزء تقسيم كرده و سپس هر جزء را روي يك رايانه اجرا نمايد و در نهايت نتايج را جمع‌بندي كرده و ارائه نمايد.
رايانش توري در واقع نوعي از رايانش توزيع‌شده است كه در آن يك رايانة بسيار بزرگ مجازي ايجاد مي‌شود.

11. رايانش توري فرق رايانش توري با رايانش خوشه‌اي:
رايانه‌ها در يك تور با هم «اتصال شُل» دارند.
اتصال‌ها در تور متفاوت و گاهي كُند است.
رايانه‌هاي مختلف در تور در دامنه‌هاي مديريتي مختلفي قرار دارند.
مهم‌ترين مشكلات رايانش توري:
وقفه
پهناي باند
سياست‌هاي مديريتي متفاوت
مهم‌ترين محسنات:
ارزان بودن
پاي‌داري
سادگي نصب و راه‌اندازي
يك نمونة آشنا:
رايانه‌هاي تسخيرشده (Zombies) كه در توليد Spam و جاسوسي كاربرد فراوان دارند.

12. رايانش مصرف‌مدار Utility (on-Demand) Computing
تعريف Wikipedia:
ارائة منابع رايانشي مانند توان پردازش، ظرفيت ذخيره‌سازي به عنوان يك خدمت قابل اندازه‌گيري (مانند آب، برق، گاز، مخابرات) را رايانش مصرف‌مدار مي‌نامند.
عمدتاً مبتني بر اجارة منابع رايانشي
مهم‌ترين محسنات:
هزينة راه‌اندازي ناچيز
هزينه‌هاي عملياتي نازل
سطح كيفي قابل تغيير
امكان ارتقاي ناگهاني سطح تقاضا
نمونه‌هاي آشنا:
Web Hosting
Hosting

13. رايانش مصرف‌مدار
دست‌يابي به دست‌رسي‌پذيري (Availability) از طريق استفاده از تعدد (redundancy) اجزاء به جاي قابليت اعتماد بالاتر اجزاء
تعداد CPUهاي در حال كار در ابر Google بين 0/5 تا چند ميليون عدد تخمين زده مي‌شود.
زيرساخت در يك يا حداكثر چند نقطه نگه‌داري شود:
اجتناب از وقفه‌هاي ذاتي اينترنت
اتصالات فوق سريع شبكه‌هاي محلّي به جاي پهناي باند اندك شبكه‌هاي گسترده
ارسال پردازش به محل داده‌ها به جاي آن كه داده‌ها به محل پردازش ارسال شوند!

14. تغيير در الگوهاي نرم‌افزاري

15. تغيير الگوي در كاربرد Traditional SaaS PaaS IaaS بستة نرم‌افزاري
نرم‌افزار سفارشي
اجارة نرم‌افزار
SaaS
Software as a Service
اشتراك خدمات نرم‌افزاري
با قيمت‌ها و مدل‌هاي تجاري متفاوت
PaaS
Platform as a Service
اشتراك سكوي توسعة نرم‌افزار به عنوان مجموعه‌اي از خدمات
IaaS
Infrastructure as a Service
اشتراك در زيرساخت‌هاي فن‌آوري اطلاعات به عنوان مجموعه‌اي از خدمات

16. و اما رايانش ابري
رايانش ابري چيست؟

17. رايانش ابري Cloud Computing
تعريف Wikipedia:
توسعه و كاربرد مبتني بر اينترنت فن‌آوري رايانه:
ابر استعاره‌اي از زيرساخت‌هاي بزرگ و پيچيده است.
در آن قابليت‌هاي رايانشي به عنوان خدمت ارائه مي‌شوند.
تعريف ارائه شده در يك مقاله در Internet Computing IEEE:
رايانش ابري روي‌كردي است كه در آن اطلاعات به طور دائمي بر روي رايانه‌هاي خادم ذخيره شده و به طور موقت به محل‌هاي استفاده (PCها، مراكز سرگرمي، رايانه‌هاي ميزي، ...) منتقل مي‌شود.
تعريف Information Week:
رايانش ابري راهي به‌تر و ارزان‌تر براي ارائة فاوا در سطح بنگاه‌ها و داراي ويژگي‌هاي زير:
منابع رايانشي از خارج از بنگاه تأمين مي‌شوند.
منابع رايانشي از طريق اينترنت قابل دست‌‌يابي هستند.
هزينة استفاده از منابع متغير است.

18. محسنات رايانش ابري خدمت‌محور (Service Driven)
تحمل‌پذيري خطا (Self Healing)
چند جنبه‌اي (Multi-Faceted)
مجازي‌سازي (Virtual)
مديريت داده (Data Management)
هزينة راه‌اندازي ناچيز
مقياس‌پذير (Scalable)
استقلال از وسيله
تداوم و قابليت اعتماد

19. پيش‌بيني Google

20. پيش‌بيني IDC

21. پيش‌بيني آينده (Saugatuck)
تا سال % بار كاري بنگاه‌ها بر روي ابرهاي عمومي اجرا خواهد شد.
تا سال % بنگاه‌هاي متوسط به بالا در ابرهاي خصوصي سرمايه‌گذاري خواهند كرد.
تا سال 2012 تعداد ابرهاي خصوصي از ابرهاي عمومي بيش‌تر خواهد شد.
تا سال 2012 راه‌حل‌هاي امنيتي و سيار مبتني بر ابر مورد پذيرش عامه قرار خواهند گرفت.
تا سال 2012 كشورهايي نظير هند، مالزي و كشورهاي اروپاي شمالي بر روي نسل‌هاي 3 و 4 ابر سرمايه‌گذاري خواهند نمود.

22. پيش‌بيني آينده
رايانش ابري نهايتاً گسترش يافته و تبديل به مجموعه‌اي از خدمات تلفيقي خواهد شد.
رايانش ابري به كسب‌وكار ابري تبديل خواهد شد.
ابرها عمومي و خصوصي خواهند بود.

23. پيش‌بيني آينده

24. معماري ساده شده Services Applications Platform Storage Infrastructure
Database, Network attached storage, Synchronization, web service
Mobile, Thin, Thick Client
Clients
Services
Applications
Platform
Storage
Infrastructure
Identity, Integration, Mapping, Payment, Search, …
Virtualization, Grid Computing, Management, Paravirtualization
Web App. Platforms (Python, Ruby), Web hosting (Mosso),
Propriety (Azure, force.com)

25. معماري

26. اجزاي اصلي واسط تعامل كاربر فهرست خدمات مديريت سيستم ابزارهاي تأمين
پايش و اندازه‌گيري
زيرساخت

27. شركت‌هاي مهم و تأثيرگذار
بازي‌گران اصلي
شركت‌هاي مهم و تأثيرگذار

28. روي‌كرد Amazon Amazon از دو سال پيش كار خود را روي ابر شروع كرد.
15 سنت براي هر گيگابايت
Simple Storage Service (S3)
Elastic Compute Cloud (EC2)
Simple Queuing Service
Simple DB
Amazon Web Services (AWS)
10 تا 80 سنت براي هر ساعت
هم اكنون بيش از 370 هزار توسعه‌دهندة نرم‌افزار از AWS استفاده مي‌كنند!

30. رايگان يا سالي 50 دلار براي نسخة پيش‌رفته
روي‌كرد Google
رايگان يا سالي 50 دلار براي نسخة پيش‌رفته
10 ميليون كاربر!
Google Apps
Google Gears
Google-IBM Cloud
Enterprise Search
Google App Engine
1- برنامه‌نويسي با Python
مگابايت فضاي رايگان
3- بين 10 تا 12 سنت براي هر
ساعت Core CPU
4- 15 تا 18 سنت براي گيگابايت
فضاي اضافي

31. روي‌كرد salesforce.com
توسعة نرم‌افزار
Relational DB
User Interface Options
Business Logic
Apex
Dev. Env.
Sand Box
AppExchange Directory
Force.com
اولين شركت خالص ابريِ ميليارد دلاري؟
عرضة نرم‌افزار
1/1 ميليون نفر كاربر CRM شركت
248 ميليون دلار درآمد سه ماهة منتهي به آوريل 2008
آزمون نرم‌افزار

32. روي‌كرد Microsoft
تنها شركتي كه روي‌كرد آن به رايانش ابري مورد سئوال بوده است.
با آمدن آقاي Ray Ozzie كار‌هاي اين شركت در اين زمينه در حال پيش‌رفت است.
استراتژي Microsoft ابري خالص نيست.
آقاي Ozzie هدف Microsoft را Software + Service خوانده است.

33. Office Communications Online
روي‌كرد Microsoft
Dynamics CRM
Exchange Online
Office Communications Online
Sharepoint Online
Autodesk، Blockbuster، Energizer، ‍‍Coca-Cola از مشتريان بزرگ هستند.
كوكاكولا برنامة اشتراك 30 هزار كاربر را دارد.
امكان تلفيق آزادانة خدمت و محصول برخط و غير آن
Live Mesh
Azure
Windows Live
Office Live
Xbox Live

34. Azure چيست؟ سيستم عامل ابر مجموعه‌اي از خدمات ابري سكوي رايانش ابري
درگاه web
از توسعة نرم‌افزار پشتيباني مي‌كند (مبتني بر مايكروسافت و يا غير آن)
توانايي‌هاي چند بعدي (Hybrid)

35. روي‌كرد Microsoft آيندة در پيش رو Matrix DB BizTalk Services
Internet Service Bus
آيندة در پيش رو

36. The Network is the Computer!
روي‌كرد Sun
بيست سال پيش ...
تمركز Sun بر كاربردهاي حساس و مراكز دادة Highly Redundant بود.
اما اكنون ...
اعتقاد Sun بر آن است كه تقاضا در محيط بنگاه از عرضه پيشي مي‌گيرد.
The Network is the Computer!
network.com
Project Caroline

37. روي‌كرد IBM
Blue Cloud
Google Partnership

38. مشكلات،‌ ريسك‌ها و مخاطرات
آن‌چه نشايد گفت ...
مشكلات،‌ ريسك‌ها و مخاطرات

39. حفظ حريم شخصي ...
Richard Stallman
بنيان‌گذار بنياد نرم‌افزار آزاد (Free Software Foundation) و ايجادكنندة سيستم عامل GNU:
رايانش ابري «بدتر از حماقت» است!
تبليغات تجاري است!
هر وقت كسي مي‌گويد چيزي «اجتناب‌ناپذير» است، به احتمال زياد در حال تبليغ تجاري براي پيش‌برد آن چيز است!
دليل آن كه نبايد به سراغ رايانش ابري رفت آن است كه شما ناچار مي‌شويد داده‌هاي خود و كنترل آن را به ديگري بسپاريد.

40. مُد روز ... مدير عامل Oracle: كاملاً نامفهوم است. مُد روز است.
Larry Ellison
مدير عامل Oracle:
كاملاً نامفهوم است.
مُد روز است.
نكتة جالب در مورد رايانش ابري آن است كه ما آن را به گونه‌اي تعريف كرده‌ايم كه همة كارهايي را كه هم‌اكنون مي‌كنيم را در بر بگيرد!
صنعت فاوا دنباله‌رو مُد است. اين صنعت حتي از پوشاك خانم‌ها هم بيش‌تر به دنبال مُد است!

41. مشكلات مشاهده شده ...
در سال گذشته سامانة Amazon براي 18 ساعت متوالي قطع بود.
نتيجه: سامانه‌هاي رايانش ابري داراي نقاط شكست زيادي هستند.
در سال گذشته يك خدمت‌دهندة اينترنتي موسوم به Steamload ورشكست شد و هزاران شخص و شركتي كه داده‌هاي خود را در سرورهاي آن نگه‌داري مي‌كردند دچار مشكل شدند. برخي هرگز نتوانستند به داده‌هاي خود دست يابند.
نتيجه: علاوه بر سامانه، شركت پشت سامانه نيز ممكن است مشكل پيدا كند!

42. مشكلات مشاهده شده ... ضعف امنيتي: مشكلات و ايرادات نرم‌افزاري:
شكستن سامانة حفاظتي Gmail و دست‌يابي به اطلاعات ديگر كاربران
مشكلات و ايرادات نرم‌افزاري:
Google Docs و در دست‌رس قرار گرفتن اطلاعات شركت‌ها و افراد

43. نگراني‌هاي موجود و واقعي
تحديد و تهديد حريم خصوصي
امنيت داده‌ها
عدم‌وجود استانداردهاي لازم در صنعت
مشكلات مربوط به قابليت انتقال (Portability)
قفل شدن در خدمات يك فروشنده
عدم‌تبخير برنامه‌هاي كاربردي مهم براي كاربران
ابر ارزان‌تر نيست، زيرا پرداخت براي آن دائمي است!
مشكلات سياسي
مشكلات حقوقي

44. توصيه‌هاي گروه طرف‌داران نرم‌افزار آزاد
رايانش ابري حريم خصوصي را مورد تعرض قرار مي‌دهد و كنترل را از دست كاربر خارج مي‌نمايد.
رايانش ابري لزوماً چيز بدي نيست. اما ...
از آن نبايد براي كاربردهاي شركتي و تجاري استفاده كرد.
با گذشت زمان شاهد نزول توجه به آن خواهيم بود!

45. بررسي تأثير اين گرايش بر كشور
تأثير بر ايران
بررسي تأثير اين گرايش بر كشور

46. وضعيت ما در ايران ...
توسعة نرم‌افزار براي هميشه متحول شده، اين امر بر ما در ايران تأثير مي‌گذارد.
دورة ناهار رايگان در حال سپري شدن است!
مشكلات تحريم
عقب‌افتادگي فن‌آورانه
ريسك‌هاي پيش‌رو براي تقابل با غرب
سرمايه‌گذاري در ابر؟ شايد ...

47. سئوال؟