روش تحقيق کيفي و آميخته. روش تحقيق کيفي و آميخته.

روش تحقيق کيفي و آميخته

نگاهي به مباني معرفت شناسي تحقيق در علوم رفتاري
فصل اول

پارادايم هاي تحقيق اصالت تحصلي تفسير گرايي نظريه انتقادي پسا ساخت گرايي

پارادايم هاي تحقيق اصالت تحصلي (اثبات گرايي) تفسير گرايي نظريه انتقادي
پسا ساخت گرايي

اصالت تحصلي اثبات گرايي پسا اثبات گرايي

پارادايم اثبات گرايي مفروضه اصلي آن است که واقعيت را مي توان از طريق عملياتي کردن فرايند عيني تحقيق، بدون آلوده شدن با ارزش هاي محيطي کشف کرد

پارادايم پسا اثبات گرايي
ضمن اينکه مستقل بودن واقعيت از ارزش هاي پژوهشگر را مفروض مي دارد به اين امر اذعان مي کند که نمي توان فرايند پي بردن به واقعيت راکاملا“ به طور عملياتي کرد و واقعيت را شناخت. روش هاي تحقيق مورد استفاده شامل روش هاي آزمايشي، شبه آزمايشي و سايرروش هاي کمي است که در ان متغيرهاي ناخواسته را مي توان کنترل يا حذف کرد.

ديدگاه تفسيري واقعيت مشروط به تجربه انسان و تفسير اوست.انسان از طريق تجربه مي تواند دانش مربوط به واقعيت را در ذهن خود بسازد. پژوهشگر از طريق تعامل با موضوع مورد پژوهش، به شناخت آن نايل مي شود. روش هاي تحقيق در اين ديدگاه شامل مطالعه موردي، قوم نگاري، پديدارشناختي و تحقيق تاريخي است.

ديدگاه انتقادي مفروضه اصلي آن است که واقعيت مادي و مستقل از ذهن انسان است اما اذعان مي کند که هرگز نمي توان آن را به طور عيني و کامل شناخت. روش تحقيق مورد استفاده شامل شيوه هايي مانند اقدام پژوهي و قوم نگاري انتقادي است که از طريق مشارکتي انجام مي شود.

روش پژوهش در اين ديدگاه، تحليل گفتمان است.
ديدگاه پساساخت گرايي پژوهشگر به بازنمايي هاي چندگانه اي از واقعيت هاي اجتماعي از طريق زبان و گفتمان در بافت هاي گوناگون محيطي مي پردازد. روش پژوهش در اين ديدگاه، تحليل گفتمان است.

جنبه هاي هستي شناسي،معرفت شناسي،روش شناسي و روش تحقيق بر اساس چهار پارادايم
معرفت شناسايي هستي شناسي ديدگاه فلسفي

تاثير ديدگاه هاي معرفت شناسي بر روش تحقيق درعلوم رفتاري با تاکيد بر علوم تربيتي

علم: (منابع شناخت) (Mouly,1970)
1. شيوة استناد به مقام صلاحيت دار؛ (Authorization) 2. شيوة شهود (سير و سلوك)؛ (Mystical Mode) 3. شيوة خرد گرايانه (تجربه شخصي)؛ (Rationalistic) 4. روش علمي؛ (Scientific Method)

علم: (مراحل روش علمي) (Dewey)
پي بردن به مسئله جستجوي پيشينه تدوين فرضيه مشاهده و آزمون فرضيه پذيرش، رد و يا تعديل كردن فرضيه

عناصر اصلي فرايند پژوهش علمي
نظريه‌ها مفهوم پردازي و پردازش گزاره استدلال قياسي استدلال استقرايي تعميم تجربي يافته ها تصميم گيري براي قبول يا رد فرضيه ها فرضيه ها آزمون فرضيه ها اندازه گيري و برآورد پارامترها تفسير فرضيه ها تدوين ابزار و ... مشاهده اقتباس از wallace, 1971

مراحل تفضيلي اجراي طرح تحقيق علمي
1- انتخاب موضوع تحقيق 3- پيشينة تحقيق 2- بيان مسئله 4- بيان گزاره هاي مسئله (هدف / فرضيه / سوال ها) 5- مشخص كردن متغيرها و مقياس سنجش آنها 6- تعيين ابزار اندازه گيري 7- مشخص كردن جامعة كورد بررسي، نمونه و حجم نمونه 8- انتخاب روش تحقيق 9- گردآوري داده ها 10- تنظيم و تلخيص داده ها 11- تحليل داده ها و نتيجه گيري 12- تدوين گزارش و اشاعة يافته ها

منابع مختلف شناخت 1. استناد به مقام صلاحيت دار
2. شيوه‌هاي مبتني بر سير و سلوک و رمز و راز 3. شيوه خرد گرايانه 4. روش علمي

روش علمي پي بردن به مسئله جستجوي پيشينه تدوين فرضيه
مشاهده و آزمون فرضيه پذيرش, رد يا تعديل کردن فرضيه

موضوع يابي عنوان نويسي بيان مسأله گزاره‌هاي تحقيق جلسه دوم

مراحل تدوين و اجراي يک طرح پژوهشي
انتخاب موضوع تحقيق اولين مرحله در تدوين و اجراي يک طرح پژوهشي است. شناسايي و بيان مسئله عرضه شواهدي دال بر وجود مسئله توسط پژوهشگر مي‌باشد بخش‌هاي يک مطالعه حاوي يک بيان کلي، اهميت مسئله و گزاره‌هاي خاص مسئله تحقيق است گزاره‌هاي مسئله و نحوه بيان آن‌ها

شرايط انتخاب موضوع علاقة پژوهشگر بديع بودن پژوهش پذير بودن
1 بديع بودن 2 پژوهش پذير بودن 3 شرايط انتخاب موضوع اهميت و الويت 4 توانايي پژوهشگر 5 منابع مادي 6 منابع اطلاعاتي 7 به صرفه بودن 8

شرايط تدوين موضوع تحقيق
موضوع به صورت يك جمله مثبت خبري؛ عدم استفاده از كلمات زائدي بدون نقش و باري در تحقيق؛ آزمون پذير مطرح شدن موضوع؛ ريشه داشتن در علم مربوطه؛ محدود بودن موضوع تحقيق( ماهيتي/زماني/مكاني/ جامعه آماري)

منابع و مراجع موجود براي انتخاب موضوع تحقيق
منابع و مراجع موجود براي انتخاب موضوع تحقيق 1 . استفاده از تجارب شخصي و فردي محقق؛ 2. استنتاج از نظريه ها و فرضيات موجود و مطرح؛ 3. استفاده از متون مربوط به موضوع تحقيق؛

مسأله تحقيق عبارتست از يك جمله استفهامي كه رابطه موجود بين دو يا چند متغير را مورد بررسي قرار مي دهد و پاسخ اين پرسش چيزي است كه در تحقيق مورد جستجو است. اگر يك مسئله علمي باشد، همواره شامل دو يا چند متغير خواهد بود.

روش تبديل موضوع به مسئله
روش استخوان ماهي موضوع مسأله

طبقه بندي مسائل تحقيق مسائل توصيفي / استنباطي؛
مسائل تك متغيري / چند متغيري؛ مسائل همبستگي / تجربي؛ مسائل حاوي قضاوت هاي اوليه؛

ويژگي‌هاي مسأله تحقيق بيان كننده يك رابطه بين دو يا چند متغير؛
صورت سوالي داشتن، به روشني و بدون ابهام ؛ قابل آزمون بودن، با متغيرهايي قابل اندازه گيري؛ موضع اخلاقي يا آرماني نداشتن؛ محدود بودن و قابل سنجش دامنه و اثر؛

محتواي بيان مسأله مقدمه ويژگي هاي مسأله ابعاد يا گستردگي مسأله
محيط مسأله عوامل احتمالي بروز مسأله نتايج حل مسأله اهميت و ضرورت حل مسأله پيامدهاي ناشي از عدم حل مسأله چگونگي حل مسأله محتواي بيان مسأله

ويژگي‌هاي موضوع تحقيق 1. علاقه پژوهشگر: موضوع تحقيق بايد مورد علاقه پژوهشگر باشد. 2. بديع بودن: نو و تازه باشد و بصورت خلاقانه مطرح شود. 3. پژوهش پذير بودن: موضوع پژوهش بايد به حل مشکل يا کاهش آن منجر شود. 4. اهميت واولويت: انجام دادن پژوهش جديد تا چه اندازه اهميت دارد. 5. توانايي پژوهشگر: پژوهشگر در انتخاب موضوع بايد توانايي خود را مورد نظر قرار دهد. 6. منابع مادي: نيروي انساني، ابزار اندازه‌گيري، بودجه، تجهيزات و ساير لوازم مادي بايد در دسترس پژوهشگر باشد. 7. منابع اطلاعاتي: در انتخاب موضوع تحقيق بايد به منابع اطلاعاتي دسترسي داشت. تا امکان بازنگري پژوهش‌هاي قبلي و بررسي پيشينه تحقيق فراهم شود. 8. به صرفه بودن: انجام دادن تحقيق پيرامون موضوع مورد نظر بايد از جنبه‌هاي علمي و نظري مقرون به صرفه باشد.

ويژگي‌هاي يک بيان مسئله خوب
1. انتقال اهميت مسئله 2. تحديد مسئله در يک حوزه تخصصي 3. اطلاعات کلي در باره تحقيقات انجام شده 4. چارچوبي براي ارائه نتايج تحقيق

گزاره‌هاي مسئله و نحوه بيان آن‌ها
تعريف و ويژگي: بخش‌هاي اوليه يک مطالعه حاوي يک بيان کلي مسئله، اهميت مسئله و گزاره‌هاي خاص مسئله تحقيق است. ملاک هاي ارزيابي مسئله و گزاره‌هاي تحقيق

اجزاء گزاره مسئله 1 . هدف‌هاي تحقيق: در اجراي پژوهش‌هاي علمي پس از بيان مسئله تحقيق پژوهشگر, قصد خود را به صورت عملياتي بيان مي‌کند. 2. سئوال‌هاي تحقيق: مسئله تحقيق در مطالعات کيفي و کمي مي‌تواند بصورت سوال بيان شود. 3. فرضيه‌هاي تحقيق: حدس بخردانه‌اي در باره رابطه دو يا چند متغير است.

رده‌بندي سئوالات تحقيق
1. سوال‌هاي توصيفي: در اين گونه سوال‌ها معمولاً از کلمات چه مي‌باشد؟ چيست؟و چگونه است؟ استفاده مي‌شود. 2. سوال‌هاي رابطه‌اي: در اين گونه سوال‌ها چگونگي رابطه دو يا چند متغير مورد نظر قرار مي‌گيرد. 3. سوال‌هاي تفاوتي: اين سوال‌ها با تفاوت سطوح متغيرها سرو کار دارد.

منطق زير بنايي فرضيه‌ها
1. مفاهيم و يا نظريه‌هاي مرتبط با مسئله 2. مشاهده‌هاي تجربي ناشي از تحقيقات قبلي

فرضيه تحقيق تعريف: حدس بخردانه‌اي درباره رابطه دو يا چند متغير است.
منطق زيربنايي فرضيه‌ها: فرضيه را بر دو اساس مي‌توان تدوين کرد. فرضيه تحقيق و فرض آماري

سازه و متغير به تعريف يک واژه توسط واژه‌هاي ديگر اشاره دارد.
به تعريف يک واژه توسط واژه‌هاي ديگر اشاره دارد. تعريف مفهومي بر ويژگي‌هاي قابل مشاهده استوار است. تعريف عملياتي

انواع تعريف عملياتي تعريف عملياتي اندازه پذير:
عملياتي که بايد انجام پذيرد تا اندازه‌گيري يک مفهوم يا سازه ميسر شود. تعريف عملياتي آزمايشي: ايجاد شرايط آزمايشي لازم براي بروز پديده مورد مطالعه

سازه, مفهوم, متغير انواع متغيرها جلسه سوم

سازه‌ها از نظريه‌ها مشتق مي‌شوند.
Construct برخي واژه‌ها مانند هـوش, انـگيزش, مفهوم خـود, اضطراب شغلي و ... به صورت مستقيم قابل مشاهده نيستند که به آنها سازه گفته مي‌شود. سازه‌ها از نظريه‌ها مشتق مي‌شوند.

تجريدي از رويدادهاي قابل مشاهده است .
مفهوم Concept تجريدي از رويدادهاي قابل مشاهده است . کميتي است که مي‌تواند از واحدي به واحد ديگر يا از يک شرايط مشاهده به شرايط ديگر مقادير مختلفي را اختيار کند. رنگ مثل صندلي مفهومي که متغيرهاي آن اندازه وزن مي‌تواند باشد.

انواع متغيرها اين متغير ها را متغيرهاي مقوله‌اي نيز مي‌نامند که شامل حالت‌هاي گوناگون يک ويژگي است. مانند جنسيت، مذهب ، شغل و غيره کيفي متغيـرهايي هستند که براي اندازه‌گيري آن‌ها مي‌توان اعداد را به وضعيت آزمودني و بر طبق قاعده‌اي معين منتسب کرد.. کمي

تشخيص و نامگذاري متغيرها
1. متغير مستقل: (Independent variable) يک ويژگي از محيط فيزيکي يا اجتماعي است که بعد از انتخاب، دخالت يا دستکاري شدن توسط محقق مقاديري را مي پذيرد تا تاثيرش بر روي متغير ديگر (متغير وابسته) مشاهده شود. 2. متغير وابسته: (Dependent variable) متغيري است که تغييرات آن تحت تاثير متغير مستقل قرار مي‌گيرد. 3. متغير تعديل کننده: (Moderator varable) متغير کيفي يا کمي است که جهت يا ميزان رابطه مين متغيرهاي مستقل و وابسته را تحت تاثير قرار مي‌دهد. 4. متغير کنترل: (Control varialbe)زماني که محقق اثر برخي متغيرها را کنترل نموده و آن‌ها را خنثي کند. 5. متغير مداخله‌گر: (Intervening Varialbe) متغيري است که محقق براي استنتاج از نحوه تاثيرمتغير مستقل بر متغير تابع مورد نظر قرار مي دهد.

مقياس‌هاي اندازه‌گيري متغيرها
انواع مقياسها: مقياس اسمي (Normal scale) مثل جنسيت: زن - مرد مقياس رتبه‌اي (ترتيبي) (Ordinal Scale) طبقه اجتماعي-اقتصادي مقياس فاصله‌اي (Interval Scale) عملکرد در آزمون رياضي مقياس نسبتي (Ratio Scale) قد – سن - وزن تبديل مقياسها

سطوح ارزيابي ترتيب فاصله اسمي خير رتبه اي بله فاصله اي نسبتي
رتبه يا سطح نوع مقياس ترتيب فاصله مبناي صفر غير واقعي مبناي صفر واقعي اسمي خير رتبه اي بله فاصله اي نسبتي

مقياس‌هاي اندازه‌گيري متغيرها
مقياس اسمي: عبارت اسمي يعني نامگذاري کردن (زن-مرد) مقياس رتبه‌اي(ترتيبي): عبارت ترتيبي يعني ترتيب دادن (طبقات اجتماعي) مقياس فاصله‌اي: مقياس فاصله‌اي نه تنها ترتيب اشياء را نمايان مي‌نمايد بلکه فاصله بين آن‌ها را نيز مشخص مي‌کند. (عملکرد در آزمون رياضي) مقياس نسبتي: مقياس نسبتي دقيق‌ترين مقياس اندازه‌گيري است. (قد - سن - وزن)

مشخص كردن متغيرها و تعريف عملياتي
و مقياس سنجش متغيرها انواع تعاريف: مفهومي Conceptual definition عملياتي Operational definition انواع تعريف عملياتي الف: تعريف عملياتي اندازه پذير ب: تعريف عملياتي آزمايشي

مشخص كردن متغيرها و تعريف عملياتي و مقياس سنجش متغيرها (ادامه)
(دسته‌بندي ديگر) مشخص كردن متغيرها و تعريف عملياتي و مقياس سنجش متغيرها (ادامه) تقسيم بندي متغيرها بر اساس نقش در تحقيق: متغير مستقل متغير وابسته متغير تعديل كننده متغير كنترل: 1. كنترل هاي تحقيقي 2. كنترل هاي آماري 5. متغير مداخله گر(مزاحم)

انواع متغيرها (دسته‌بندي ديگر)
Independent Variables متغير مستقل 1 Dependent Variables متغير وابسته 2 Quality VS. Quantity Variables متغير كمي يا كيفي 3 Active VS. Attribution Variables متغير فعال يا خصيصه اي 3 Moderating Variables متغير تعديل كننده 3 Control Variables متغير كنترل 3 Intervening Variables متغير مداخله كننده 3

نكته مهم در تعيين متغيرها
يك متغير اعم از اينكه مستقل، وابسته، مداخله‌گر، يا تعديل كننده باشد، بايد نوع آن با مطالعة دقيق عواملي كه در هر وضعيت عمل مي‌كنند، معين شود.

رابطة متغير مستقل و متغير وابسته
بهاي سهام در بازار كاميابي فرآورده جديد متغير وابسته متغيرمستقل فاصلة قدرت ارزشهاي مديران متغير وابسته متغيرمستقل

رابطة متغير مستقل و وابسته همراه با متغير تعديل كننده
توانايي خواندن شمار كتاب ها متغير وابسته متغيرمستقل سواد والدين متغير تعديل كننده اثربخشي سازماني تنوع نيروي كار متغير وابسته متغيرمستقل تخصص مديريتي متغير تعديل كننده

رابطة متغيرهاي مستقل،مداخله‌گر، تعديل كننده و وابسته
t3 t2 t1 زمان : اثربخشي سازماني هم افزايي خلاق تنوع نيروي كار متغير وابسته متغيرمداخله گر متغيرمستقل t3 t2 t1 زمان : اثربخشي سازماني هم افزايي خلاق تنوع نيروي كار متغير وابسته متغيرمداخله گر تخصص مديريتي متغيرمستقل متغير تعديل كننده

مدل / نظريه مشخصات شغلي متغير هاي وابسته متغير هاي مداخله گر
متغيرهاي مستقل نتيجه كاري حالات روان شناختي ابعاد اساسي كار تنوع كاري هويت كاري اهميت كاري احساس داشتن كاري مهم افزايش انگيزه بهبود كيفيت كاري مسئوليت در قبال كار استقلال كاري افزايش رضايت شغلي كاهش غيبت و ترك كار آگاهي از نتايج عملكرد بازخور شدت نياز به رشد كاركنان متغيرتعديل كننده

مشخص كردن متغيرها و تعريف عملياتي و مقياس سنجش متغيرها
انواع تعاريف مفهومي عملياتي انواع تعريف عملياتي الف: تعريف عملياتي اندازه پذير ب: تعريف عملياتي آزمايشي

انواع تعاريف تعريف مفهومي تعريف عملياتي
تعريف يك مفهوم با استفاده از مفاهيم ديگراست. (مانند فرهنگ لغت) 1. تعريف با مفاهيمي جز مفهوم مورد اشاره؛ 2. برتري تعريف مثبت بر تعريف منفي؛ ويژگي‌ها تعريف عملياتي عبارت از مشخص كردن فعاليت‌هاي محقق براي اندازه‌گيري يا دستكاري يك متغيراست، متغير عملياتي راهنما و دستورالعمل پژوهشگر است. 1. تعريف عملياتي اندازه پذير 2. تعريف عملياتي ازمايشي-تجربي انواع

بررسي پيشينه تحقيق جلسه چهارم

بررسي پيشينه تحقيق مقاصد بررسي پيشينه تحقيق
منابع اطلاعاتي براي بررسي پيشينه تحقيق فرايند بررسي پيشينه تحقيق تنظيم گزارش پيشينه تحقيق

مقاصد بررسي پيشينه تحقيق
تعريف و تحديد مسئله قرار دادن يافته‌هاي تحقيق در چارچوب تحقيقات قبلي اجتناب از دوباره کاري انتخاب روش‌ها و ابزار اندازه‌گيري دقيق‌تر

هدف از بررسي پيشينه تحقيق (دسته‌بندي ديگر)
پي بردن به پژوهش‌هاي انجام شده درباره مسأله آشنايي با روش‌هاي انجام پژوهش‌هاي مشابه بدست آوردن چارچوب نظري دربارة مسأله جلوگيري از دوباره كاري

چگونگي انجام بررسي پيشينه تحقيق
كشف و شناسايي كليد واژگان مرتبط (key words) پي بردن به اسناد و مدارك مربوط به كليد واژگان انتخاب اسناد و مدارك مرتبط (از نظر موضوع و زمان) مطالعه و فيش برداري (نقل قول مستقيم يا مفهومي)

ويژگيهاي چهارچوب نظري متغيرهاي مرتبط با موضوع پژوهش بايد به روشني شناسايي و مشخص شوند. چگونگي ارتباط، روابط مهمي كه بين متغيرها بر پاية نظريه ها تصوير شده اند، بايد در تحقيق بيان شوند. اگر در پژوهشهاي پيشين روابط بررسي شده باشند بايد به مثبت يا منفي بودن اين روابط در چهارچوب نظري اشاره شود. روابط منتظره را بايد حداقل به كمك پژوهشهاي پيشين تبيين كرد. بايد چهارچوب نظري را طي يك نمودار نمايش داد.

Good goals are (SMART) goals
بيان گزاره هاي مسئله الف: هدف‌هاي تحقيق Good goals are (SMART) goals Specific S Measurable M Attainable A Relevant R Trackable T

منابع اطلاعاتي براي بررسي پيشينه تحقيق
مطالعات، نوشته‌هاي اوليه يک نظريه پرداز، محقق يا شاهد زنده در يک واقعه است. (يادداشت‌ها – گزارشات – دستنويس‌هاي مستقيم)... منابع دست اول منابع دست دوم (هم نهاده) يعني ادبيات نظري و تجربي قبلي است. کتاب‌ها، مقاله‌هاي منتشر شده و ...

برخي منابع تحقيقات روان‌شناختي و علوم تربيتي انتشار يافته در ايران
مجله نمايه چکيده پايان‌نامه‌هاي ايران چکيده پايان نامه‌هاي فارغ‌التحصيلان ايراني خارج از کشور اطلاعات علوم تربيتي نمايه‌ها و چکيده‌هاي علوم تربيتي و روان‌شناسي ايران کتاب هفته ساير منابع

منابع دست اول نمايه جاري مجله‌هاي علوم تربيتي, مديريت
منابع تعليم و تربيت, مديريت, علوم اجتماعي نمايه تربيتي, روان‌شناسي, مديريتي چکيده‌هاي روان‌شناختي چکيده‌هاي جامعه‌شناختي منابع تعليم وتربيت حرفه‌اي, مديريت سازماني چکيده‌هاي مديريت چکيده بين‌المللي پايان‌نامه‌ها نمايه جامع پايان‌نامه‌ها نمايه‌هاي استنادي منابع دست اول

دسته بندي روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري و مديريت
روشهاي تحقيق مبحث اول دسته بندي روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري و مديريت جلسه پنجم

دسته‌بندي تحقيقات بر مبناي هدف
دسته‌بندي تحقيقات بر حسب نحوة گردآوري داده‌ها ساير روشها

دسته‌بندي تحقيقات بر حسب هدف
تحقيق بنيادي: (Basic Research)هدف اساسي اين نوع تحقيقات آزمون نظريه‌ها، تبيين روابط بين پديده‌ها و افزودن به مجموعه دانش در يک زمينه خاص است. تحقيق کاربردي: (Applicd Research)هدف تحقيقات کاربردي توسعه دانش کاربردي در يک زمينه خاص است. تحقيق و توسعه: (R&D Research & Development) فرايندي است که منطور تدوين و تشخيص مناسب بودن يک فرآورده آموزشي انجام مي شود.

دسته‌بندي تحقيقات بر مبناي نحوه گردآوري داده‌ها
جلسه ششم تحقيق توصيفي و آزمايشي

تحقيق توصيفي تحقيق آزمايشي
شامل مجموعه روشهايي است که هدف آنها توصيف کردن شرايط يا پديده‌هاي مورد بررسي است. تحقيق توصيفي به منظور برقراري (رابطه علت و معلولي) ميان دو يا چند متغير از طرحهاي آزمايشي استفاده مي‌شود. تحقيق آزمايشي

دسته‌بندي تحقيق توصيفي
تحقيق پيمايشي: (Survey Research) براي بررسي توزيع ويژگي‌هاي يک جامعه آماري از روش تحقيق پيمايشي بکار مي‌رود. تحقيق همبستگي: (Correlational Research) در اين تحقيق رابطه ميان متغيرها براساس هدف تحقيق تحليل مي‌گردد. اقدام پژوهي: (Action Research) هدف اين دسته از پژوهش‌هاي آموزشي، توصيف شرايط يا پديده‌هاي مربوط به نظام آموزشي مي‌باشد.

دسته‌بندي تحقيق توصيفي (ادامه)
بررسي موردي: (Case Study)برخلاف پژوهش‌هاي آزمايشي پزوهشگر به دستکاري متغير مستقل و مشاهده اثر آن بر متغير وابسته نمي‌پردازد تحقيق پس – رويدادي(علي – مقايسه‌اي) (Ex-postfacto research) پژوهشگر با توجه به متغير وابسته به بررسي احتمالي وقوع آن مي‌پردازد و از نوع تحقيقات گذشته نگر است و سعي بر آن است که از معلول به علت احتمالي پي ببرد مثال: علل احتمالي شکست فروش يک محصول را مي‌توان از اين روش بررسي کرد.

دسته‌بندي تحقيق پيمايشي
گردآوري داده‌ها درباره يک يا چند صفت در يک مقطع از زمان (مثال: تحول مهارتهاي علمي کارگران بخش بسته‌بندي در قسمت‌هاي الف تا د) روش مقطعي (Cross sectional ) گردآوري داده‌ها در طول زمان و يا به عبارت ديگر در زمان‌هاي مختلف (مثال: بررسي تغييرات رشد درآمد شرکت A در طول 5 سال) روش طولي (Longitudingal ) روش دلفي گردآوري داده از طريق اتفاق نظر يک جمع صاحب نظر در باره يک موضوع خاص (Dephi Techniqqe )

انواع بررسي‌ها در روش طولي
بررسي روند فرايندها بررسي يک گروه ويژه بررسي يک گروه منتخب

مراحل اقدام پژوهي تشخيص و برنامه‌ريزي مرحله اول اقدام براي رفع مشکل
مرحله دوم مشاهده مرحله سوم تحليل و تعديل مرحله چهارم

بيان مسئله و انتخاب مورد
مراحل مطالعه موردي بيان مسئله و انتخاب مورد انجام عمليات ميداني سازماندهي داده‌ها تدوين گزارش

دسته‌بندي تحقيقات همبستگي بر حسب هدف
مطالعه همبستگي دو متغيري: در اين تحقيقات هدف تعيين ميزان هماهنگي تغييرات دو متغير است. تحليل رگرسيون: هدف پيش بيني يک يا چند متغير ملاک از يک يا چند متغير پيش بين است. تحليل ماتريس همبستگي(کواريانس): در مواقعي که محقق از همبستگي مجموعه‌اي از متغيرها بخواهد تغييرات متغيرها را در عامل‌هاي محدودتر خلاصه کند.

روش‌هاي ورود متغيرهاي پيش بين در تحليل رگرسيون
روش همزمان: تمام متغيرهاي پيش بين با هم وارد تحليل مي‌شود. روش گام به گام: ترتيب ورود متغيرها در دست محقق نيست. روش سلسله مراتبي: ترتيب ورود متغيرها بر اساس يک چارچوب نظري يا تجربي مورد نظر محقق صورت گيرد.

سه اصل عمده تصميم‌گيري ورود متغيرها به تحليل تصميم‌گيري
رابطه علت و معلولي 1 رابطه متغيرها در تحقيقات قبلي 2 ساختار طرح پژوهشي 3

تحليل ماتريس همبستگي (کواريانس)
تحليل عاملي: با دو هدف متفاوت مي‌تواند تحليل شود. مدل معادلات ساختاري: در تحقيقاتي که هدف آزمودن مدل خاصي از رابطه بين متغيرها است، از تحليل مدل معادلات ساختاري استفاده مي‌شود.

اهداف ماتريس کواريانس در تحليل عاملي
در صورتي که محقق در باره تعداد عامل‌هاي خصيصه‌ها, فرضيه‌اي نداشته باشد. هدف اکتشافي در صورتي که درباره تعدد عامل‌هاي خصيصه, فرضيه موجود باشد. هدف تأييدي

رويکردهاي هدف اکتشافي بوسيله ابزارهاي اندازه گيري خاصي ارزيابي شده‌اند. تعيين سازه متغيرهاي بدست آمده, بصورت شاخص‌هاي خلاصه‌تري در مي‌آيند. تلخيص داده‌ها

روش تحقيق پس رويدادي (علي - مقايسه‌اي)
نکات ضروري در تفسير تحقيقات علي- مقايسه‌اي: 1. بين متغير مستقل و وابسته يک رابطه آماري برقرار باشد. 2. محقق بايد مطمئن شود که متغير مستقل قبل از متغير وابسته بوقوع پيوسته است. 3. محقق بايد دلايل کافي براي رد فرضيه هاي رقيب داشته باشد. کنترل در تحقيقات علي- مقايسه‌اي مقايسه تحقيقات پس رويدادي و همبستگي

روش هاي تحقيق آزمايشي تعريف: به منظور برقراري رابطه علت - معلولي ميان دو يا چند متغير از طرح هاي آزمايشي استفاده مي‌شود. ويژگي روش تحقيق آزمايشي روش‌هاي کنترل آزمودني‌ها

شيوه کنترل آزمودني‌ها در روش‌هاي تحقيق آزمايشي
1. انتساب تصادفي: هر يک از آزمودني‌ها با شانس مساوي, به گروه آزمايشي يا گروه گواه منتسب مي‌شوند. 2. همتا کردن تصادفي: آزمودني‌هاي انتخاب شده, از نظر متغير ناخواسته همگن باشند. 3. انتخاب همگن: نمونه‌اي از آزمودني‌ها که از نظر متغير ناخواسته همگن هسنتند, انتخاب مي‌شوند. 4. تحليل کواريانس: براي کنترل متغير ناخواسته, مي‌توان از اين شيوه استفاده کرد. 5. استفاده از آزمودني‌ها به عنوان کنترل خودشان

دسته‌بندي طرح‌هاي تحقيقي آزمايشي
1. تحقيق تمام آزمايشي: در اين روش محقق آزمودني‌ها را بطور تصادفي به گروه‌هاي آزمايشي منتسب کرده و تاثير متغير مستقل را بر متغير وابسته بررسي کند. 2. تحقيق شبه آزمايشي: طرح‌هاي آزمايشي که در آن‌ها نتوان از انتساب تصادفي استفاده کرد. 3. تحقيق تک آزمودني: در اين طرح محقق به بررسي تاثير يک متغير بر متغير ديگر مي‌پردازد. اما بررسي اثرهاي متغير بر يک آزمودني متمرکز است.

دسته‌بندي طرح‌هاي تمام آزمايشي
طرح‌هاي آزمايشي با گروه گواه و انتساب تصادفي: براي بررسي اثر يک متغير مستقل بر متغير وابسته مي‌توان از اين طرح استفاده کرد. طرح يک عاملي با سطوح مختلف: چنانچه در طرح‌هاي آزمايشي با گروه گواه و انتساب تصادفي به جاي دو گروه سه يا چند گروه منظور شود. طرح‌هاي عاملي: وقتي محقق بخواهد اثر بيش از يک متغير مستقل را بر متغير وابسته بررسي کند از اين طرح استفاده مي‌شود.

حالات اجراي طرح‌هاي آزمايشي با گروه گواه و انتساب تصادفي
حالات اجراي طرح‌هاي آزمايشي با گروه گواه و انتساب تصادفي حالت اول: طرح پس- آزمون با گروه کنترل گروه آزمايشي (E) گروه کنترل (C) R X O1 حالت دوم : طرح پيش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل گروه آزمايشي (E) گروه کنترل (C) R Oَ1 X O1 R Oَ2 X O2

دسته‌بندي طرح‌هاي تحقيقات تمام آزمايش مبنا
1. طرح تصادفي شده کامل: براي اجراي تحقيق سه گام برداشته مي‌شود. 1. بيان فرض آماري 2. تعيين شرايط آزمايش و اندازه‌گيري متغير وابسته و چگونگي کنترل متغيرهاي ناخواسته 3. مشخص کردن تعداد آزمودني‌ها و جامعه‌اي که بايد از آن نمونه‌گيري کرد. 2. طرح بلوکي تصادفي شده: در اين طرح تخصيص آزمودني‌ها به شرايط ازمايشي فقط از طريق انتساب تصادفي آزمودني‌ها به سطوح متغير مستقل صورت مي گيرد. 3. طرح مربع لاتين: در اين طرح محقق اثرات دو متغير ناخواسته را کنترل مي‌کند و متغير مستقل را در سطوح مختلف آزمايش مي‌کند. 4. طرح عاملي تصادفي شده کامل: محقق اثر دو متغير مستقل را همزمان در يک آزمايش بررسي کند.

انواع طرح‌هاي تحقيق شبه آزمايشي
طرح هاي تک - گروهي سري‌هاي زماني :بسط طرح تک گروهي با مشاهده قبل و بعد طرح‌هاي شبه آزمايشي با گروه گواه طرح‌هاي تک آزمودني: بررسي تاثير يک متغير بر متغير ديگر Oَ1 Oَ2 Oَ3 Oَ4 X O1 O2 O3 O4

انواع طرح‌هاي تحقيق شبه آزمايشي با گروه گواه
الف( طرح دو گروهي نا همسان با پيش آزمون و پس آزمون: متداولترين طرح تحقيقي شبه آزمايشي گروه آزمايشي (E) گروه کنترل (C) Oَ1 X O1 Oَ2 X O2 ب( طرح دو گروهي سري‌هاي زماني: اجراي بيش از يک پيش آزمون و پس آزمون Oَ11 Oَ12 Oَ13 Oَ14 X O11 O12 O13 O14 Oَ21 Oَ22 Oَ23 Oَ24 X O21 O22 O23 O24

ساير روشهاي تحقيق جلسه هفتم

ساير روش‌هاي تحقيق روش تحيقيق تاريخي : هدف بکار بردن داده‌هاي مربوط به واقعيت‌هاي مرتبط با رويدادهاي گذشته و تفسير آن‌هاست روش تحقيق فلسفي: تجزيه و تحليل مفاهيم مورد مطالعه تحقيق قوم نگاري: محقق به توصيف علمي فرهنگ‌هاي مختلف مي‌پردازد. تحليل محتوا: بررسي محتواي آشکار پيام‌هاي موجود در يک متن

مراحل تحقيق تاريخي الف) بيان مسئله: مرحله آغازين تحقيق تاريخي
ب) گردآوري داده‌ها : گردآوري آرا و ردپاي وقايع

ويژگي تحقيقات قوم‌نگاري
ويژگي محيط گرايي ماهيت کيفي - پديدار شناختي استفاده از روش شرکت کننده - مشاهده گر ديدگاه کل گرا

تحقيق فلسفي تعريف روش اجرا

ويژگي تحقيقات قوم‌نگاري
ويژگي محيط گرايي ماهيت کيفي – پديدار شناختي استفاده از روش شرکت کننده - مشاهده گر ديدگاه کل گرا

فرايند تحقيق قوم نگاري شناسايي پديده مورد مطالعه: زمينه و انديشه کلي رويداد شناسايي آزمودني‌ها: شناسايي آزمودني‌ها و زمان و مکان مورد مشاهده تدوين فرضيه‌ها تحليل: تنظيم داده‌هاي حاصل از مشاهده، مصاحبه، اسناد و مدارک نتيجه‌گيري: انجام نتيجه‌گيري پس از هر مرحله از مشاهدات

مراحل تحليل محتوا مرحله آماده سازي و سازمان دهي
بررسي مواد(پيام) : رمزگذاري داده‌هاي خام پردازش نتايج(داده ها) : بررسي داده‌هاي رمزگذاري شده به دو شيوه دستي و کامپيوتري

ابزار جمع آوري اطلاعات و مقياس‌هاي اندازه‌ گيري جلسه هشتم

ابزار اندازه‌گيري در تحقيق
پرسشنامه مصاحبه مشاهده

پرسشنامه Questionnaire

روشهاي گردآوري اطلاعات
مشاهده مصاحبه بررسي مدارك و اسناد پرسشنامه

پرسشنامه تعريف: پرسشنامه مجموعه‌اي از سوال‌هاست که پاسخ دهنده با ملاحظه آن‌ها پاسخ لازم را ارائه مي‌کند. اصول کلي تنظيم پرسشنامه: داراي اهداف و سوال‌هاي تحقيق, جذاب بودن براي پاسخگو, کوتاه و حاوي کليه اطلاعات مورد نياز تحقيق

پرسشنامه پرسشنامه مجموعه‌اي است از سئوالات كتبي و غالباً مبتني بر گزينه‌هاي مشخص كه پاسخ دهنده جوابهاي خود را بر آن درج مي‌كند.

موارد استفاده در مواردي كه از راه مشاهده يا مصاحبه نتوانيم حقايق و اطلاعات مورد نياز را بدست آوريم و يا اگر هم اطلاعاتي بدست آمدني باشد پردامنه و وسيع و همه جانبه نباشند و يا زماني مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه منابع لازم براي كسب اطلاعات در دسترس نباشند و ما ناگزير باشيم از طريق پرسش از افراد بصير در آن راه گام برداريم. همچنين پرسشنامه در موردي بكار مي‌رود كه محقق بخواهد نظر جمعي را در مورد مسأله اي بدست آورد. طرز تلقي مردم را از يك مسأله بداند، فلسفه‌اي را جستجو كند، از ديدگاه مثبت و منفي مردم نسبت به امري سر در آورد.

مزاياي پرسشنامه از نظر تعداد سئوالات و دامنه آن انعطاف‌پذيري بيشتري نسبت به مصاحبه دارد. از طريق آن با گروه وسيع‌تري در داخل و خارج جامعه مي‌توان تماس گرفت و اطلاعات وسيع و قابل اعتمادتري را مي‌توان بدست آورد. سرعت عمل، هزينه پايين، سادگي و آساني اجرا، همانندي سيالات براي همه، مشخص‌تر بودن حد و مرز سئوالات، آساني استخراج مطالب و ارزيابي باعث آن مي‌شود كه از اين شيوه بيشتر استفاده شود.

محدوديت‌هاي پرسشنامه مطلق بودن هر سئوال, عدم امكان توضيح، عدم رابطه رواني بين پرسشگر و پاسخگو. مبتني بودن پاسخ‌ها بر محافظه كاري، راز داري

پرسشنامه حضوري پستي الکترونيکي

پرسشنامه حضوري هرگاه بررسي در سازمان كوچكي صورت مي گيرد و آمادگي و توانايي جمع كردن كاركنان در يك محل وجود داشته باشد تا به پرسش‌ها پاسخ دهند اجراي حضوري بهترين روش گردآوري اطلاعات است. امتياز اين شيوه آن است كه خود پژوهشگر مي‌تواند شخصاً پرسشنامه‌هاي تكميل شده را در مدت زمان كوتاه گردآوري كند و هرگونه ترديدي را كه پاسخ دهندگان در مورد هر يك از سئوالات دارند بي‌درنگ برطرف كند.

پرسشنامه پستي مزيت برجسته آن اين است كه منطقه جغرافيايي گسترده‌اي را در بر مي‌گيرد. پرسشنامه ها از طريق پست براي پاسخ دهندگان ارسال مي‌شود تا آنان هر گونه كه راحت ترند آنها را تكميل كنند. يكي از دشواريهاي آن اين است كه چنانچه پاسخ دهنده با ابهامي روبرو باشد آن را نمي‌توان برطرف كرد.

در روش ارسال پرسشنامه از طريق پست بايد نكات زير رعايت شود:
الف) روي پاكت آدرس گيرنده و فرستنده به طور كامل نوشته شود. ب) پرسشنامه و راهنماي آن در پاكت قرار داده شود. ج) براي سهولت كار عودت پرسشنامه تكميل شده، پاكت تمبر زده اي را كه روي آن آدرس محقق نوشته شده است ضميمه كند تا پاسخگو براي ارسال پرسشنامه ناچار به تهيه پاكت و تمبر نباشد. د) در صورت امكان نامه جداگانه يا كارت يا نشانه‌اي يادگاري به عنوان هديه براي پاسخگو بفرستد.

پرسشنامه الكترونيك تكميل پرسشنامه ( آن لاين ) با اتصال ميكرو كامپيوترها به شبكه هاي رايانه اي براي پاسخ دهندگان ميسر است. همچنين مي توان ديسكهاي داده ها را براي پاسخ دهندگاني كه از رايانه شخصي استفاده مي كنند ارسال كرد. البته زماني مي توان از اين ابزار استفاده كرد كه پاسخ دهنده طرز كار با رايانه را بداند و تمايل به پاسخگويي بدين طريق را داشته باشد.

اجزاء اصلي پرسشنامه الف) نامه همراه يا مقدمه‌اي براي آماده كردن پاسخ دهنده جهت تكميل پرسشنامه. ب) دستورالعملها ج) سيال‌ها (گويه‌ها)

اصول طراحي پرسشنامه اصول نگارش پرسشها محتوا و هدف واژگان و زبان
تقدم و تأخر داده هاي طبقه بندي يا اطلاعات شخصي دسته بندي مقوله ها استخراج پاسخها مقياسها و مقياس بندي اعتبار و روايي شكل ظاهري پرسشنامه طول و اندازه پرسشنامه نامه درخواست تكميل براي پاسخ دهنده راهنمائيهاي مربوط به تكميل پرسشنامه اصول واژگان اندازه گيري شكل كلي اصول طراحي پرسشنامه

به پاسخ دهنده اجازه مي‌دهد هر گونه مايل است جواب دهد.
پرسشهاي باز به پاسخ دهنده اجازه مي‌دهد هر گونه مايل است جواب دهد. پرسشهاي بسته از پاسخ دهنده مي‌خواهد از ميان گزينه‌هايي كه پژوهشگر ارائه مي‌كند يكي را برگزيند.

انواع سوالات بسته پاسخ الف) حالت چند جوابي :
در اين سئوالات پاسخ دهنده يكي از گزينه‌هاي ارائه شده را انتخاب نموده و علامت گذاري مي‌كند. مثال) مسير مهاجرت شما به چه صورتي بوده است ؟ از جامعه عشايري به روستا  از جامعه عشايري به شهر  از جامعه روستايي به شهر 

ب) حالت مقياس چند درجه‌اي
در اين نوع سئوالات، پاسخ دهنده موضع خود را در مورد موضوعي بر روي يك طيف با انتخابي كه به بهترين وجه نمايانگر باورها ، عقايد يا نگرش او درباره آن گونه باشد مشخص مي كند. مثال) - نقش علوم در زندگي انسان انكار ناپذير است. كاملاً موافق موافق بي طرف مخالف كاملاً مخالف

ج) حالت تعيين اولويت نسبت به موارد ارائه شده
در اين حالت يك سري گويه ارائه شده و از پاسخ دهنده خواسته مي شود تا ترتيب اهميت آنها را مشخص كند. مثال ) مشاغل زير را به ترتيب اهميت رده بندي كنيد : معلمي  پزشكي  تجارت  اداري  كشاورزي  كارگر صنعتي 

مزايا و معايب سئوالات بسته-پاسخ و باز-پاسخ
سوالهاي باز پاسخ سوالهاي بسته پاسخ - آزادي براي پاسخگويي وجود دارد ساختن آن راحت تر است - امكان پيگيري از طرف مصاحبه گروجود دارد. - ثبات پاسخها در ميان پاسخ دهندگان بالا مي رود - جدول بندي كردن سريعتر و راحت تر صورت مي گيرد. - توسط پاسخ دهندگان مردم پسندتر است. - پاسخها منجر به بي ثباتي در طول و محتوا مي شود. هم سيالها و هم پاسخها در معرض تفسير اشتباه قرار مي گيرند. - جدول بندي و نتيجه گيري مشكل است وسعت پاسخها ممكن است محدود شود. - براي ساختن آن زمان بيشتري به كار برده مي شود. - براي پوشش دادن به موضوع تحقيق نياز به سيالهاي بيشتري است . مزايا معايب

پرسشهاي همراه با واژگان مثبت و منفي
به جاي اينكه همه پرسشها را به صورت مثبت بنويسيم، شايسته است پرسشهايي همراه با واژگان منفي نيز در نظر گرفته شود تا گرايش پاسخ دهنده به علامت زدن در يك سمت مقياس به حداقل برسد. يك پرسشنامه خوب آميزه‌اي از پرسشهاي مثبت و منفي را در خود دارد.

سئوالهاي مشروط غالباً بعضي از سئوال‌هاي پرسشنامه به بعضي از پاسخگويان مربوط مي‌شود و به پاسخگويان ديگر ربطي ندارند. زماني اين نوع موقعيت بروز مي‌كند كه مي‌خواهيد مجموعه سئوال‌هايي درباره موضوعي خاص مطرح كنيد. سئوال‌هاي متعاقب اين مجموعه از سئوالها را “سئوال‌هاي مشروط“ مي‌نامند. اينكه آيا بايد آنها را پرسيد يا به آنها پاسخ داد، مشروط به پاسخ‌هايي است كه به نخستين سئوال در اين مجموعه داده مي‌شود. استفاده از سئوال‌هاي مشروط ممكن است كار پاسخگويان را در تكميل پرسشنامه آسان سازد، زيرا آنان مواجهه با پاسخ دادن به سئوال‌هايي نيستند كه به ايشان مربوط نيست.

مثال ) آيا تا كنون درباره « برنامه پاسداري از محله » چيزي شنيده ايد ؟
[ ] بلي [ ] خير اگر بلي : الف) آيا كلاً آن برنامه را تأييد مي كنيد يا تأييد نمي كنيد ؟ [ ] تأييد مي كنم [ ] تأييد نمي كنم [ ] نظري ندارم ب) آيا تا كنون در جلسه ساكنان براي پاسداري از محله شركت كرده ايد ؟ اگر بلي : آخرين بار چه زماني در جلسه شركت كرديد ؟

انواع سئوال‌هاي ممكن در يك پرسشنامه
پرسشهاي دو وجهي: پرسشهايي كه احتمالاً دو پاسخ دارند. پرسشهاي مبهم: پرسشهايي كه به گونه‌اي نگاشته مي‌شوند كه پاسخ دهنده معناي آنها را به درستي درك نمي‌كند و ممكن است آنها را به گونه‌اي ديگر تفسير كند و در نهايت اين پرسشها مجموعه‌اي از پاسخهاي نادرست را به همراه مي‌آورند. پرسشهاي مبتني بر يادآوري گذشته: ممكن است برخي پرسشها پاسخ دهنده را بر آن دارند كه تجربه‌هايي از گذشته خود را كه برايش روشن نيستند به ياد آورد. اين پاسخها مي‌تواند همراه با سوگيري باشد. چنين اطلاعاتي را به سادگي مي‌توان از پرونده استخدامي افراد بدست آورد.

پرسشهاي هدايت كننده: پرسشها نبايد به گونه‌اي نگاشته شوند كه پاسخ دهنده را به دادن پاسخ‌هايي هدايت كند كه مورد نظر پژوهشگر است. پرسشهايي كه بار عاطفي دارند: نوع ديگري از سوگيري در پرسشها زماني روي مي‌دهد كه آنها با احساسات و عواطف درآميخته شوند. پرسشهاي پيچيده: اين گونه سئوال به دشواري قابل درك است و بنابراين پاسخ دهنده وقت زيادي را صرف درك معاني آن مي‌كند. پرسشهاي منفي: پاسخ دهنده در برابر سيال منفي ممكن است به طور ناخود آگاه كلمات منفي را ناديده گرفته و متوجه آنها نشود. در اين حالت پاسخهاي او با واقعيت مطابقت نخواهد داشت. در صورتي كه ناچار به استفاده از سئوال‌هاي منفي باشيد بهتر آن است كه زير كلمات منفي خط كشيده ويا اين كلمات را با حروف درشت مشخص كنيد.

مثال ) نظر شما درباره عدم اعطاي گواهينامه آموزش ضمن خدمت به افرادي كه داراي حداقل دو سال سابقه خدمت مي باشند چيست ؟

اصول اندازه‌گيري اصولي براي اندازه‌گيري وجود دارد كه بايد پيگيري شود تا اطلاعات گردآوري شده براي آزمودن فرضيه‌ها متناسب شوند. اين اصول، مقياسها و فنون مقياس بندي را كه در مفاهيم اندازه‌گيري به كار مي‌روند و نيز سنجش اعتبار و روايي ابزار اندازه‌گيري كه به كار رفته است در بر مي‌گيرد. مقياسها را بايد متناسب با نوع اطلاعات مورد نياز به كار برد. ساز و كارهاي مختلف مقياس‌بندي به ما كمك مي‌كند تا مقياس‌هاي خود را به درستي مورد استفاده قرار دهيم.

روايي و اعتبار (پايايي) پرسشنامه
يعني سئوالات آنچه را كه موضوع بررسي ماست بپرسند و جز آن چيزي را مورد پرسش قرار ندهند. سئوالات بايد اعتبار داشته باشند به گونه اي كه اگر در فواصل زماني مختلف از افراد مورد نظر پرسش شوند حاصل آن واحد باشد و يك گونه از آنها استنباط شود و طبيعي است به شرطي اين هدف قابل وصول است كه سيالات استاندارد باشد. پايايي

ظاهر كلي پرسشنامه يك پرسشنامه جذاب و مرتب كه داراي مقدمه خوب براي درخواست تكميل، راهنماهاي مناسب و مجموعه‌هاي منظم و دسته‌بندي شده‌اي از پرسشها و گزينه‌ها باشد پاسخ‌دهي را براي تكميل كننده ساده‌تر مي‌كند. پرسشنامه بايد جادار و مرتب باشد، قرار دادن بيش از يك سيال در يك سطر روي هم رفته موجب مي‌شود كه پاسخگويان متوجه سيال دوم نشوند و يا نوشتن سئوالات به صورت اختصار ممكن باعث شود كه برخي پاسخگويان اينگونه سيالات را غلط تعبير كنند.

پرسشهاي باز در انتهاي پرسشنامه
در انتهاي پرسشنامه مي توان چند پرسش باز نيز قرار داد تا افراد هرگونه ديدگاهي دارند بنويسند و آنگاه پرسشنامه با يك عبارت تشكر آميز به پايان مي رسد.

معمولاً براي تكميل هر پرسشنامه 4 نوع دستورالعمل مي توان صادر كرد
1- دستور كلي : بايد شامل معرفي هدف پرسشنامه، قول محرمانه ماندن اطلاعات، اينكه پاسخگو چگونه انتخاب شده است، پرسشنامه ها چگونه و چه وقت برگردانده شود. 2- دستورالعمل مربوط به هر بخش : زماني كه پرسشنامه به بخشهايي تقسيم شده است بهتر است مقدمه مختصري درباره هر بخش فراهم شود.

3- دستورالعمل مربوط به تعداد سئوالها و گزينه ها :
مشخص كنيد كه پاسخگو مي تواند چه تعداد از گزينه‌ها را علامت بزند. 4- دستورالعمل مرتبط به هدايت به مرحله بعدي : هنگام استفاده از سئوالهاي مشروط بايد اين نوع دستورالعملها را به كار بگيريد .

آزمون مقدماتي پرسشنامه
مطمئن ترين عامل محافظت در برابر خطاها در پرسشنامه، اين است كه كل پرسشنامه يا بخشي از آن را آزمون مقدماتي كنيد. معمولاً ضرورتي ندارد آزمودنيهايي كه مورد آزمون مقدماتي قرار مي گيرند نمونه معرف باشند، اما دست كم بايد از افرادي استفاده كنيد كه پرسشنامه به آنان مربوط مي شود. به طور كلي به جاي آنكه با خواندن سراسر پرسشنامه به جستجوي خطاها برويد، بهتر است از عده اي بخواهيد كه آنها را تكميل كنند.

طراحي و اجراي پرسشنامه الکترونيک
تکميل پرسشنامه«آن لاين» با اتصال ميکرو کامپيوترها به شبکه هاي رايانه اي براي پاسخ دهندگان ميسر است. CAPPAدر پژوهشهاي بازاريابي استفاده مي شود. (گرين,کيديا,نيک هيل,1985) نکات مثبت سيستم CAPPA فرد ميتواند در پاسخهاي خود تجديدنظرکند. به گونه اي است که علاقه فرد رابرمي انگيزد. خطاهاي معنايي و منطقي را به هنگام استخراج اطلاعات کنترل مي کند. در بر دارنده برنامه هاي تحليل داده ها همچون تحليل واريانس,رگرسيون چندگانه و نظاير آن مي باشد. انتخاب تصادفي پرسشها وسبک وسنگين کردن پاسخ دهندگان . بيگمان در آينده انواع مختلف برنامه ها براي پرسشنامه به صورت الکترونيکي تهيه خواهد شد.

نکات ضروري در تدوين سوالات پرسشنامه
از سوال هاي نامفهوم و مبهم پرهيز شود سوالاتي که پاسخ دهنده را به پاسخ خاصي هدايت مي‌کند بايد اجتناب کرد از سوال پيچيده پرهيز گردد از سوال‌هاي دو وجهي که شامل دو سوال در يک پرسش است اجتناب شود تا جايي که امکان دارد از ارائه سوال‌هاي منفي خودداري شود از بيان سوال‌هاي مستقيم که موجب تحريک حساسيت آزمودني شده و يا در وي ايجاد مقاومت مي‌کند پرهيز شود از تنظيم سوال هايي که آزمودني پاسخ آن ها را در دسترس ندارد خودداري شود.

سوال‌ها از ساده ترين به پيچيده‌ترين عرضه شود
دو اصل مهم در ترتيب ارائه سوال‌ها سوال‌هاي اوليه بايد به حدي جالب باشد که پاسخ دهنده را به پاسخ دادن ترغيب کند سوال‌ها از ساده ترين به پيچيده‌ترين عرضه شود

نکات عمده در تدوين پرسشنامه
تصميم‌گيري در باره محتواي سوال‌ها تصميم گيري درباره صورت بندي سوال ها تصميم گيري درباره شکل پاسخ ها تصميم گيري درباره ترتيب قرار گرفتن سوال در پرسشنامه

ساير روشهاي گردآوري اطلاعات
مشاهده فردمي تواندبه مشاهده رفتارافراددرمحيط کار واقعي يا در محيط آزمايشگاهي بپردازد. مشاهده بدون مشارکت(غير فعال) پژوهشگر مي‌تواند صرفاً در نقش پژوهشگر و بدون آنکه به عنوان يک عضو سازمان عمل کند، به گردآوري اطلاعات بپردازد. مشاهده توأم با مشارکت(فعال) پژوهشگر نقش يک مشاهده گر فعال را ايفا مي کند.وي به درون سازمان يا مکان پژوهش پاي مي گذارد و عملاً به عنوان عضو يک گروه کاري تلقي مي شود. (پژوهشهاي مردم شناسي)

مشاهده هدايت شده و اتفاقي
هنگامي که پژوهشگرمجموعه اي از مقوله هاي فعاليت يا پديده را که قصد مطالعه آنها را دارد از پيش در نظر مي‌گيرد، مشاهده هدايت شده ناميده مي‌شود. هنگامي که مشاهده‌گر انديشه معيني براي جنبه‌هاي بخصوصي که بايد مورد توجه قرار دهد دردست نداشته باشد، مشاهده اتفاقي يا غيرهدايت شده ناميده مي‌شود. سوگيريهاي مطالعات مشاهده اي داده‌هايي که پژوهشگر با مشاهده از زاويه ديد خود گردآوري مي‌کند در معرض سوگيريهايي توسط او مي‌باشد. خستگي مشاهده‌گر عامل سوگيري مي‌باشد. براي آنکه سوگيري به حداقل برسد، مشاهده گران را در زمينه چگونگي ثبت رويدادها آموزش مي‌دهند.

روشهاي برون فکني برخي انديشه ها وديدگاههايي را که نمي توان به سادگي به زبان آورد يا به هنگام پاسخگويي در سطح ناخودآگاه باقي مي مانند، اغلب به ياري پژوهش هاي انگيزشي آشکار ميشوند. فنون آشنا براي گردآوري چنين داده هايي عبارت اند از: تداعي واژگان، تکميل جمله، آزمونهاي لکه جوهر، آزمونهاي(TAT)ونظاير آن. فن تداعي واژگان : با ارائه واژهايي به پاسخ دهنده از او مي خواهند بي درنگ نخستين چيزهايي را که به ذهنش مي رسد بازگو کند. فن تکميل جمله: از افراد مي خواهند جمله اي را کامل کنند. آزمون : TATازآزمودني مي خواهند که درباره تصويري که به او نشان مي دهند يک داستان پديد آورد. آزمون لکه جوهر: از آزمودني مي خواهند انواع لکه هاي رنگي را تعبيروتفسير کند.

برخي منابع اطلاعاتي ويژه
گروههاي کار آنها مي توانند در مدت اندک داده‌هايي را بدست آورند که قابل اعتماد است. هر گروه داراي هشت يا دوازده عضو است که به طور تصادفي برگزيده مي‌شوند. گروههاي ايستا و پويا هنگامي که بخواهيم تأ ثيرات برخي تغييرات يا نوآوريها را در طول مدتي معين بررسي کنيم از اين گروه استفاده مي‌کنيم. چند نفر به عنوان اعضاي گروه مطالعه برگزيده مي‌شوند. منابع غير مستقيم گونه مهمي که افراد انساني را در بر نمي‌گيرد. مثلاً ميزان رد و بدل شدن مجله‌ها.

روشهاي چند گانه گردآوري اطلاعات
از آنجا که تقريباً همه روشهاي گردآوري اطلاعات همراه با سوگيريهايي هستند، گردآوري اطلاعات به روشهاي چند گانه از منابع مختلف به پژوهش استحکام مي بخشد. در اينصورت اگر در داده‌اي سوگيري وجود داشت آن را ناديده مي‌گيريم. پژوهشگران خوب کوشش ميکنند از چند منبع و يا چند روش داده‌ها را گردآوري کنند، هرچند اين پژوهشها پر هزينه و وقتگير است.

برتريها و کاستيهاي روشهاي گردآوري داده‌ها و محل کاربرد هر يک
مصاحبه چهره به چهره کشف و درک مسايل پيچيده را ميسر مي سازد. مي‌توان ديدگاه‌هايي را که بيان آنها به طور عادي ميسر نيست، مطرح کرد. بعد منفي: پاسخ دهنده مي‌تواند سوگيريهايي داشته باشد و هزينه مطالعه گزاف است. مصاحبه تلفني براي پرسيدن سئوال‌هاي معين، دريافت پاسخهاي فوري و آزمودني‌هايي که در مناطق جغرافيايي پراکنده‌اند مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بعدمنفي: نمي توان بازتابهاي غير کلامي افراد را مشاهده کردومصاحبه شونده هر لحظه مي‌تواند مکالمه را قطع کند.

پرسشنامه حضوري ميتوان راهنمايي هاي مورد نيازپاسخ دهنده را در هر مرحله ارائه کرد وپرسشنامه را بي‌درنگ پس از تکميل گردآوري کرد. بعد منفي: اجراي پرسشنامه حضوري پر هزينه است به ويژه اگر گروه نمونه از نظر جغرافيايي پراکنده باشد. پرسشنامه پستي هنگامي که لازم باشد اطلاعات فراواني با هزينه اندک از پاسخ دهندگان پراکنده گردآوري شود، بهترين روش مي باشد. بعد منفي: ميزان برگشت پرسشنامه هاي پستي معمولاً اندک است.

از روشهاي جمع آوري اطلاعات
بررسي روش مصاحبه به عنوان يکي از روشهاي جمع آوري اطلاعات

مصاحبهInterview روشي که اطلاعات مورد نياز تحقيق از طريق ارتباط مستقيم بين پرسشگر و پاسخگو گرداوري مي‌شود.

تعريف مصاحبه مصاحبه ، فرايندي است اجتماعي که به صـورت ملاقــاتي همدلانه، رويـاروي و گفت و شنودي، بين مصـاحبه گـر و مصاحبه شونده ، با هدف دستيـابي به اطلاعــاتي معيـن، در شرايطي که پرسشگـر و پاسخگو در کنــار يکديگر قرار گرفته‌اند، صورت مي‌گيرد. (ظهوري، 1378، ص 177)

تعريف ديگر: مصاحبه روشي است که در آن اطلاعات مورد نياز تحقيق از طــريق ارتبــاط مستقيـم بيـن پرسشگر يا محقـق باپـاسخگو گردآوري مي‌شود. در واقـع، مصاحبه يک مکـالمه دو طرفه است که با طرح سئوال مصاحبه‌گر به منظور کسب اطلاعات مربوط به تحقيق آغـاز مي‌شود اين امـر مي‌تواند به صــورت رو در رو يا برقراري ارتبــاط تلفني انجام پذيرد. (حافظ نيا، 1381، ص 199)

زمينه‌هاي اطلاعاتي زمينــه‌هاي اطلاعــاتي که از طريق مصــاحبه بهتـر به دست مي‌آيد، عبارتند از: طرز فکر، عواطف، احساسات و خصوصيات افراد، طرز تلقي آنان نسبت به يک مسأله يا پديده، علل وابستگي يـا وازدگي آنها از افراد يا گروه ها يـا زمينه‌هاي خاص. دو نويسنده جوان کنل و کان وجود سه شرط زير را براي توفيق در مصاحبه لازم دانسته اند : پاسخگو، اطلاعـات لازم را داشته باشد - پاسخگو، سوال را درک کند - پاسخگــو ، انگيزه لازم را داشته باشد. (ظهوري، 1378، ص 177)

کارآيي مصـاحبه براي آنکه مصاحبه داراي کارآيي بوده و در رسيدن به هدفها تحقيق به محقق ياري نمايد ، توجه به نکات زير ضروري است : 1- ايجـاد جو دوستـانه 2- توجه و علاقه مصاحبه گر 3- نظم در ارائـه سئوالها 4- نشـان ندادن عکس العمل به پـاسخ‌هاي آزمودني 5- مطرح کردن سوال‌ها به شيوه مشابه در طول مصاحبه 6- مصاحبه نبايد براي تندرستي و مناعت طبع مصاحبه شونده تهديدي به حساب آيد .

7- مصاحبه گر بايد مصاحبه شونده را از اهداف مصاحبه و علت انتخاب او براي اين کار آگاه کند.
8- مصاحبه شونده بايد از روش ثبت و ضبط داده‌ها مطلع باشد و آنهــا را بپذيرد، يعني اينکه بايد با روش هاي ثبت نظير نوشتن، علامت زدن، ضبط کردن با دستگــاه ضبط صوت، ميکروفون، عکسبرداري و فيلم برداري موافق باشد. 9- مصاحبه گر بايد تلاش خود را به کار برد تـا اعتماد مصاحبه شونده را جلب نمايد و به او اطمينان دهد که موضوعات و اظهارات مصاحبه مکتوم و مخفي باقي خواهد ماند. 10- مصاحبه کننده بايد از دادن پاسخ مستقيم و صريح که مبين عقيده اش در خصوص موضوع مورد سوال مصاحبه شونده باشد پرهيز کند.

11- مصاحبه کننده بايد توجه داشته باشد که اگر پاسخگو در مـورد موضوعي قادر به تداوم جريان پرسش و پاسخ نيست، بر ادامه آن اصرار نورزد. 12- مصاحبه کننده بايد تا حد ممکن با مصاحبه شونده همزبان، هم فرهنگ و هم جنس باشد تا بتوانند با همديگر تفاهم نمايند. 13- در مواقعي که مصاحبه‌گر احساس مي‌کند جريان مصاحبه از مسير طبيعي خود خارج شده است بايد با ظرافت و هوشياري لازم و با طرح سوالات مناسب جريان مصاحبه را به مسير طبيعي بازگرداند. 14- مصاحبه کننده بايد سعي کند حتي‌المقدور سوالات مصاحبه را به خاطر بسپارد و به ترتيب منطقي نسبت به طرح آن اقدام کند.

15- مصاحبه کننده بايد عين مطـالب مصاحبه شونده را روي کارت مصاحبه منتقل کند و از دخالت دادن نظريات شخصي خود در آن و نيز جدل با مصاحبه شونده پرهيز نمايد. 16- مصاحبه کننده بايد محيط مصاحبه را خلوت کند تا در آن وسايل منحرف کننده تمرکز حواس و نيز سر و صداهاي مزاحم و همچنين افراد ديگر وجود نداشته باشد. 17- مصاحبه گر پس از اتمام کار مصاحبه بايد پاسخ‌هاي ثبت شده را بلافاصله مورد بازبيني و بازنگري قرار دهد. 18- حالت مصاحبه‌گر و نحوه طرح سوالات بايد به گونه‌اي باشد که اولاً: حالت بازجويي به خود نگيرد و موجبات کدورت خاطر و واکنش منفي مصاحبه شونده را فراهم نکند، ثانياً: با تغيير حالت بدن و اندام‌ها و اشارات و کنايات موجبات بيان اظهارات اغراق‌آميز يا کتمان حقايق از طرف مصاحبه شونده را فراهم نکند.

انواع مصاحبه از نظر روش کار
1.مصاحبه منظم: در اين نوع مصاحبه تعداد و نوع پرسشها و ترتيب و راهنماي حل انها از قبل اماده ميباشد. 2.مصاحبه نامنظم: در اين روش مصاحبه کننده ميتواند جمله بندي پرسشها را براي هر پاسخ دهنده خاصي به تناسب حال وي تنظيم کرده وبا نظمي که برايش مناسب است مطرح کند.

تفاوت مصاحبه منظم و نامنظم
هدف از مصاحبه منظم: به دست آوردن اطلاعات کمي و قابل مقايسه و سطحي با استفاده از روش يکنواخت و بسيار رسمي است. هدف از مصاحبه نا منظم: جمع آوري اطلاعات کيفي و عميق از تمام جنبه هاي موضوع با استفاده از روش انعطاف پذير و غير رسمي است.

انواع مصاحبه از نظر هدف 1.مشاوره اي 2.تحقيقي الف: مصاحبه اطلاعاتي
ب: مصاحبه ارزشيابي

اشخاص مناسب براي مصاحبه
کارشناسان خبره شاهدان عيني افراد ذي نفع

فنون پرسش سوالات 1. حرکت قيفي 2. پرسشهاي عاري از سوگيري
3. روشنگري مطالب 4. کمک به مصاحبه شونده براي انديشيدن به مسائل

انواع ديگر مصاحبه مصاحبه حضوري مصاحبه تلفني مصاحبه رايانه اي

مزاياي مصاحبه روش مناسب براي مطالعه افراد جامعه‌اي که بي‌سوادند يا سواد کافي ندارند. روش مناسب براي مطالعه کودکان و افراد ناسازگار ايجاد اطمينان خاطر به افراد و دسترسي به مطالب محرمانه آنها رفع ابهام براي پاسخگو اعمال کنترل بيشتر بر وضعيت مصاحبه

معايب و محدوديت هاي مصاحبه
1.هزينه بسيار زياد 2.وقت گير بودن 3.عدم دسترسي به تعداد زيادي از افراد در يک مدت کوتاه 4.نياز به مصاحبه گران مجرب و کار ازموده و لزوم آموزش 5.سخت بودن قابليت تعبير و تفسير اطلاعات

مصاحبه حضوري برتري ها : مهم ترين ويـژگي مصاحبه حضوري يـا مستقيـم آن است که پژوهشگر مي‌تواند پرسشها را با وضعيـت تطبيق دهد، ترديد‌ها را برطرف کند و اطمينان يابد که با تکرار و بازگويي پاسخها آنها را به درستي درک مي‌کند. همچنين مي‌تواند نشانه‌هاي غير کلامي را که مصاحبه شونده از خود نشان مي‌دهد (ناشي از هرگونه احساس ناراحتي، تنش يا مشکل ديگري که دارد) با مشاهده گره‌هاي ابروان، تکـان دادن قسمتي از بدن و ســاير نشانه هاي ناخود آگاه کشف کنـد. چنين کاري در مصاحبه تلقي ميسر نيست.

کاستي‌ها: نارسايي‌هاي اساسي مصاحبه حضوري چنانچه قرار باشد مطــالعه به صورت ملي يا فراملي صورت گيرد، محدوديت‌هاي جغرافيايـي و منابع گسترده‌اي است که بايد بدان دسترسي يافت. هـزينه آموزش مصاحبه کنندگان براي کاستن سوگيري‌هاي آنها (مثــلاً تفاوت‌هاي موجود در روش هاي پرسش سوالات و تفسير پاسخ‌ها) نيز گزاف است. نقص ديگر آن است که افـراد احتمالاً در مورد افشا شدن بازتاب هايشان احساس ناراحتي مي‌کنند. (اوماسکاران، صائبي ، 1381، ص 255)

مصاحبه تلفني برتـري‌ها:
مزيت اساسي مصاحبه تلفني از ديدگاه پژوهشگر آن است که ميتوان در مدت کوتاهي به گروهي از افراد مختلف دسترسي پيدا کرد (اگر ضرورت ايجاب کند در سراسر کشور يا حتي خارج از کشور). از نظر پاسخ دهندگاني که تمايل به روبرو شدن با مصاحبه کننده را ندارند مشارکت آسان مي شود . همچنين ، امکان دارد که بيشتر پاسخ دهندگان در ارائه اطلاعات شخصي از طريق تلفن احساس ناراحتي داشته باشند.

کاستـي ها : دشواري عمده مصاحبه تلفني آن است که پاسخ دهنده مي تواند با قطع کردن مکالمه در هر لحظه که ميل داشته بـاشد به مصاحبه پايان دهد. براي آنکه اين دشواري به حداقل برسد، شايسته است از قبل با مصاحبه شونده تماس حاصل شود و با بيان مدت تقريبي مصاحبه و توافق در مورد زمان آن، از وي درخواست مشارکت در پژوهش مورد نظر بشود. بهتر است مصاحبه هاي طولاني تر از مدتي که توافق شده است نشود.

مصاحبه رايانه اي اکنون که فن آوري نوين عرصه‌هاي گوناگوني را در برگرفته است ، مصاحبه به کمک رايانه نيز ميسر است ، به گونه‌اي که پرسشها برصفحه نمايش رايانه ظاهر مي‌شود و مصاحبه کننده مي‌تواند پاسخ‌هاي مصاحبه شوندگان را مستقيماً در رايانه وارد کند. صحت گردآوري اطلاعات بدين صورت به طور چشم‌گيري افزايش مي يابد زيرا نرم افزار را مي‌توان بر پـايه تشخيص پاسخ‌هاي نامرتبط برنـامه‌ريزي کرد. نرم افزار مصاحبه رايانه‌اي همچنين موجب مي شود مصاحبه کننده پرسشهاي نـادرست نپرسد و ناگزير باشد ترتيب تقدم پرسشها را رعايت کند چرا که پرسشها به طور خودکار و به ترتيب براي پاسخ دهنده ظاهر مي‌شود . اين امکانات موجب مي شود سوگيريهاي برخاسته از مصاحبه کننده تا حدودي از ميان برود .

انواع مصـاحبه ســازمان يافته نيمه سازمان يافته ســازمان نـايافته

مصاحبه سازمان يافته در اين نوع مصاحبه ، مصاحبه گر از قبل سوال‌هاي مورد نظر را فراهم کرده و در زمان مصاحبه آن‌ها را در اختيار مصاحبه شوندگان قرار مي‌دهد. نوعي از اين مصاحبه به پرسشنامه بسته - پاسخ شباهت دارد. (بازرگان ، 1384 ، ص 150)

مصاحبه نيمه سازمان يافته
در اين نوع مصاحبه، سوال‌ها از قبل طـراحي شده‌اند و هدف کسب اطلاعات عميق از مصاحبه شونده است. روش باليني پياژه در مصاحبه را مي‌توان از انواع مصاحبه هاي نيمه سازمان يافته دانست. اين روش با انعطاف پذيري به تنظيم سوال‌ها براساس پاسخ‌هاي آزمودني مي پردازد . در محدوده روان شناسي تحولي و بررسي برخي مفاهيم، اين روش بسيار مناسب است. در مصاحبه نيمه سازمان يافته، هر پاسخ با سوال وارسـي مورد بررسي بيشتر قـرار مي‌گيرد و از آزمودني با سوال‌هاي «چرا» خواسته مي شود توضيح بيشتري در مورد پاسخهاي خود بدهد. (بازرگان‌، 1384‌، ص 151)

مصاحبه سازمان نايافته اين نوع مصاحبه (آزاد) بيشتر در مشاوره و روان درمـاني به کار مي‌رود. مصاحبه شونده با آزادي کامل تمام مطالب را به روش و زباني که خود انتخاب مي‌کند بيان مي‌دارد. مصاحبه‌گر با استفاده از ويژگي انعطاف‌پذيري اين روش، به کشف اطلاعات عميق و دقيقي پي مي‌برد. هدف مصاحبه آزاد، جمع‌آوري اطلاعات کيفي است. (بازرگان ، 1384، ص 151)

ملاحظات اجرايي در روش مصــاحبه
محقق براي برنـامه‌ريزي و شروع کار و اتمام مصـاحبه لازم است به بعضي نکات اجرايي توجه داشته باشد. اين نکات عبارتند از: از روايي و پايايي ابزار سنجش و گردآوري اطلاعات مطمئن شود. شرايط مساوي را از هر حيث براي مصاحبه شوندگان رعايت نمايد. براي توجيه ابزار سنجش و نحوه تکميل آن و نيز شيوه اجراي مصاحبه راهنماي ويژه‌اي تهيه و ضميمه کند تا مصاحبه‌گر از طريق مراجعه به آن پاسخ سوالات و ابهامات احتمالي را بيابد.

مصاحبه‌گر سعي کند از ابزارهاي کمکي نظير ضبط صوت و دوربيـن براي ثبت و نگهداري اطلاعات استفاده کند، اما بايد قبل از شروع مصاحبه و به کارگيري آنها، موضوع را با مصاحبه گر در ميان بگذارد و رضايت وي را جلب نمايد. همانند روش پرسشنامه اي بايد مصاحبه گران قبـلاً در دوره توجيهي شرکت نمايند و با مسائل گوناگون تحقيق و مصاحبه آشنا شوند . اين آموزشها شــامل آموزش نظري و عملي هر دو خوهد بود تا بدين ترتيب مصاحبه کننده مهارت لازم را کسب نمايد.

حرکت قيفـي تـوصيه مي شود در آغاز مصاحبه آزاد, سوالات باز مطرح شود تا برداشت کلي و گسترده فرد به دست آيد، مثلاً « در مـورد کار کردن در اين سازمان چه احسـاسي داريد؟ »

سوگيـري در مصـاحبه تاکنون چندين عامل سوگيري را در گردآوري اطلاعات بيان کرده‌ايم. اطلاعات مبتني بر سـوگيري زماني به دست مي‌آيد کـه مصاحبه شونده به شدت گرفتار است يا روحيه خوبي ندارد. پاسخ‌هاي مربوط به مسائلي مانند اعتصاب، اخراج موقت و نظاير آن نيز ممکن است همراه با سوگيري بـاشند. ويژگيهاي شخصيتي مصاحبه کننده، جمله آغازين مصاحبه، نوع و نحوه صداي او و جنبه‌هاي ديگري از اين دست مي‌توانند بر سوگيري بيفزايند. حساس بودن مصاحبه کننده به عوامل فراوان سوگيري به وي کمک مي‌کند تا اطلاعاتي را فراهم آورد کـه از روايي نسبي برخوردار باشد. (اوماسکاران، صائبي، 1381، ص 256)

تفاوت ميان مصاحبه و پرسشنامه
1- مصاحبه در مقايسه با پرسشنامه داراي انعطاف‌پذيري بيشتري است. مصاحبه گر مي‌تواند پاسخ‌ها را پي‌گيري نموده و با دوباره تعريف کردن سوال‌ها، ابهام‌ها را رفع نمايد. پرسشنامه امکان چنين عملي را فراهم نمي‌آورد. 2- مصاحبه اطلاعات کامل‌تري را در اختيار مصاحبه‌گر قرار مي‌دهد. 3- در مقايسه با پرسشنامه، مصاحبه نياز به زمان و هزينه بيشتري دارد. (بازرگان، 1384، ص 151)

برخي ازمحاسن روش مصاحبه
1- در مورد افراد بيسواد بهترين وسيله کسب اطلاعات است. 2- در مورد بدست آوردن اطلاعات محرمانه، اگر به مصاحبه شونـده اطمينان داده شود که اظهارات او در جاي ديگر منعکس نخواهد شد، بهترين وسيله است. 3- در مصاحبه مي توان پاسخگو را در مسير واقعي راهنمايي کرد، و هيچ نوع ابهامي در سوالات مصاحبه وجود نخواهد داشت. 4- مصاحبه‌گر با تجربه کافي و ممارست قادر است پس از دريافت مطالب، نکات ضروري را مورد استفاده قرار دهد. 5- در مصاحبه، کليه افرادي که بصورت نمونه انتخاب شده‌اند مورد مطالعه قرار خواهند گرفت .

برخي ازمحدوديت‌هاي روش مصاحبه
1- نمي‌توان تعداد زيادي از افـراد را در مدت کوتاه مورد مطــالعه قرار داد. 2- هزينه تحقيق در مصاحبه بالا است. 3- استخراج اطلاعات و تجزيه و تحليل در مصاحبه مشکل است. (خليلي، دانشور، 1378 ، ص 105) 4- اين روش وقتگير و پرخرج است و زمان زيادي را طلب نموده، جامعه محدودي را مورد شناسايي و مطالعه قرار مي دهد . 5- اطلاعات به دست آمده از طريق روش مصاحبه را نمي‌توان همـانند روش پرسشنامه به جامعه بزرگتري تعميم داد، زيرا ايـن اطلاعات بر پايه تعـداد محدود و موردي جمع آوري مي‌شود و تنها مي‌توان نتايج را به افراد مشابه تعميم داد.

شرايط مصاحبه شونده خصوصيات فرد مصاحبه شونده و روش انتخاب او، به نـوع اطلاعات و داده هاي مورد نياز تحقيق ، بستگي دارد . ولي به طور کلي مي توان گفت که بايد نسبت به موضوع مورد پرسش ، آگاهي داشته ، داراي صداقت و امانت کافي براي ارائه مطالب واقعي باشد. به نحوي که بتوان نظــرات او را سند قرار داد .

شرايط مصـاحبه کننده مصاحبه گر، علاوه بر اينکه بايد داراي شرايط و تخصص کافي، که به محقق و تحقيق مربوط مي‌شود، باشد، بايد داراي ذوق و علاقه بوده، از ديدگاه، آداب، رسوم و سنن مصاحبه شونده، آگاه باشد، تا بتواند خود را به مصاحبه شونده نزديک کند و او را به حرف در آورد. يعني بـايد بتواند نظر او را به خود جلب کند.

مشاهده Observation

تعـريف مشاهده يکي از ابزار جمع آوري داده‌ها در علوم رفتاري خصوصا در روان شناسي تحولي واجتماعي، مشاهده است. مشاهده عبارتست است از شناسايي، نامگذاري، مقايسه، توصيف و ثبت انچه روي ميدهد. روش مشاهده، ابزار اساسي براي جمع‌آوري اطلاعات درباره رفتار غير کلامي است. مشاهده معمولابه جمع‌آوري اطلاعات از طريق ملاحظه صحيح و يادداشت برداري ازپديده‌ها، آنطور که در طبيعت و روابط علت و معلولي يا روابط متقابل .

براي يک مشاهده خوب محقق بايد به سه پرسش زير پاسخ دهد:
چه چيزي را مشاهده کند؟ چه زماني و کجا مشاهده کند؟ چگونه مشاهده کند؟

1) چه چيزي را مشاهده کند؟ تعريف داده هاي مناسب: يک محقق براي آزمون فرضيه هايش به کدام داده ها نياز دارد؟ به داده هايي که با شاخصها تعيين شده اند. نيز مشاهده بايد شاخص هاي فرضيه هاي مکمل را نيز در بر بگيرد. در بررسي هاي مشاهده اي 4 نوع رفتار براي مشاهده وجود دارد.

در بررسي‌هاي مشاهده‌اي 4نوع رفتار براي مشاهده وجود دارد :
رفتار غير کلامي رفتار پيراموني رفتار مبتني بر محتواي زبان رفتار ماوراي زبان

برخي منابع اطلاعاتي ويژه براي مشاهده
گروه‌هاي کار : هر گروه بطور مرسوم داراي هشت تا دوازده نفر است که بطور تصادفي برگزيده مي شوند ونيز يک هماهنگ کننده بخشها را که به موضوعات ويژه مربوط مي شود هدايت مي کند. گروه‌هاي ايستا و پويا: هنگامي که بخواهيم تاثيرات يا نوآوريها رادر طول مدتي معين بررسي کنيم استفاده از گروه هاي مورد مطالعه مفيد خواهد بود.گروه‌ها گاهي ايستا هستند که اعضا براي مدت طولاني ثابت مي مانند وگاهي پويا هستند براي آنکه تاثير تغييرات مختلف را بسنجند اعضا را گاه به گاه تغيير ميدهند. برتري اساسي گروه‌هاي مطالعه اين است که تغييرات پديد آمده در يک فاصله زماني را بخوبي و بدقت اندازه‌گيري مي کند و خيلي بهتر از کاربرد دو گروه مختلف در دو نوبت مختلف است. اما يکي از دشواري ها و نارساييهاي اين روش اين است که احتمالا اعضا بدليل مصاحبه‌هاي مکرري که با آنها صورت مي‌گيرد نسبت به تغييرات حساس شده و ديدگاهشان بازتابنده نظرات آنها نباشد. منابع غير مستقيم : اين منبع افراد انساني را در بر نمي‌گيرد. مثلا ميزان رد و بدل شدن مجلات در يک کتابخانه دانشگاهي.

2) کجا و چه زماني مشاهده کند ؟
ميدان تحقيق: حدود ميدان تحقيق تجربي بايد در فضاي جغرافيايي و اجتماعي تعيين شود. از اين لحاظ دو وضعيت ممکن است پيش بيايد: وضعيت اول: موضوع تحقيق يک پديده يا رويداد منفرد است، مثلاً شبکه ارتباطات در يک بخش بيمارستان خصوصي. در اين حالت موضوع تحقيق خودش ميدان را تعيين مي کند . وضعيت دوم: وضعيتي که توجه محقق نه به پديده هاي منفرد بلکه به فرايندهاي اجتماعي منعطف است که در اينحالت لازم است انتخابهايي بعمل آيد که معيارهاي انتخاب: 1)فرضيه هاي تحقيق و دلالت هاي راه گشاي آنها 2)فرصت زماني و منابعي که محقق در اختيار دارد:تماسها و اطلاعاتي که مي تواند بطور معقولي روي آنها حساب کند مصوصا توانايي محقق در زبانهاي خارجي.

3)چگونه مشاهده کند؟ ابزارهاي مشاهده و گردآوري داده‌ها :
1) مشاهده بدون مشارکت (غير فعال) يا مشاهده مستقيم 2) مشاهده توام با مشارکت (فعال) يا مشاهده غيرمستقيم 3) مشاهده هدايت شده و اتفاقي 4) روشهاي برون فکني

انـواع مشـاهده 1 )مشاهده کنترل شده: 1-1)تجربه آزمايشگاهي کنترل شده
1-2) بررسي ميداني کنترل شده 2)مشاهده کنترل نشده 2-1)بررسي ميداني کنترل نشده 2-2)تجربه آزمايشگاهي کنترل نشده

مزايا و محدوديت‌هاي مشاهده
1)مزايا: مشاهده رفتار غير کلامي محيط طبيعي مشاهده وقايع در بلند مدت 2) محدوديت‌هاي مشاهده - فقدان کنترل عوامل خارجي - مشکل کمي کردن مشاهدات کوچکي اندازه نمونه – مشکل يادداشت برداري و کسب موافقت براي مشاهده تعميم نتايج

مقياس هاي اندازه گيري نگرشها جلسه نهم

آزمون هاي رواني – تربيتي قابليت اعتماد ابزار اندازه گيري
مقياس‌هاي اندازه گيري نگرش‌ها (طرزفکرها) آزمون هاي رواني – تربيتي قابليت اعتماد ابزار اندازه گيري

مقياس‌هاي اندازه‌گيري نگرش‌ها(طرزفکرها)
مقياس ليکرت (Likert Scale) مقياس افتراق معنايي (Semantic differential) مقياس ثرستون(Thurston Scale) مقياس گاتمن(Guttman Scale) مقياس فاصله اجتماعي بوگاردوس (Bugardus)

مراحل ساخت مقياس افتراق معنايي
مفاهيم مورد نظر را انتخاب کند زوج صفت هايي را براي مقياس انتخاب کند صفت هاي متضاد ترتيب خاصي نداشته باشد

مراحل ساخت مقياس ثرستون
1. تهيه يک دسته گويه‌هايي کوتاه و دقيق را که نشانگر طيفي از طرز فکر نسبت به شيئي خاص باشد 2. طبقه بندي گويه ها روي يک مقياس از يک تا يازده بوسيله گروه داور 3. در نظر گرفتن توزيع ارزش هاي مقياسي هر گويه و محاسبه ميانه اين توزيع 4. حذف برخي گويه ها با اختلاف دامنه زياد 5. علامت گذار ي گويه هاي موافق 6. انتخاب گويه هاي داراي نيم فاصله چارکي يکسان

اجراي مقدماتي گويه هاي تدوين شده تجزيه و تحليل پاسخ هاي بدست آمده
مراحل ساخت مقياس گاتمن انتخاب گويه هاي مناسب اجراي مقدماتي گويه هاي تدوين شده تجزيه و تحليل پاسخ هاي بدست آمده محاسبه ضريب بازيابي

مراحل مقياس ليکرت انتخاب مقوله‌هاي تشکيل دهنده پديده مورد اندازه‌گيري
انتخاب مقوله‌هاي تشکيل دهنده پديده مورد اندازه‌گيري اجراي مقدماتي گويه‌ها در يک نمونه تصادفي از پاسخ دهنده‌ها محاسبه نمره کل براي هر پاسخ دهنده تعيين توان افتراقي گويه ها انتخاب گويه هاي برگزيده تعيين ضريب قابليت اعتماد مقياس

آزمونهاي رواني - سازماني آزمونهاي استاندارد و مشاغل خاص
آزمونهاي شغلي آزمونها شخصيت آزمونهاي استاندارد و مشاغل خاص

آزمون هاي پيشرفت تحصيلي آزمون هاي رغبت نگرش و شخصيت
گروه‌بندي آزمون‌هاي رواني - تربيتي آزمون هاي هوش و استعداد آزمون هاي پيشرفت تحصيلي آزمون هاي رغبت نگرش و شخصيت

شيوه‌هاي محاسبه ضريب قابليت اعتماد ابزار اندازه‌گيري
اجراي دوباره آزمون يا روش باز آزمايي روش موازي يا استفاده از آزمون هاي همتا روش تنصيف(دو نيمه کردن) روش کودر – ريچاردسون روش آلفاي کرونباخ

آزمونهاي رواني - سازماني
قابليت اعتماد ابزار اندازه‌گيري, جامعه و نمونه در تحقيق جلسه دهم

جامعه آماري مجموعه اي از افراد يا واحدها که داراي حداقل يک صفت مشترک باشند مثال: پژوهشگري که مايل باشد دربارة مشکلات (اجتماعي – اقتصادي) دانشجويان مطالعه کند جامعه آماري مورد بررسي شامل تمام افرادي که در نظام آموزش عالي – آن مکان در يک مقطع زماني مشخص ثبت نام کرده‌اند.

عوامل موثر بر ضريب قابليت اعتماد
طول آزمون سوال هاي مشابه از نظر محتوا و با سطح دشواري متوسط ماهيت متغير اندازه گيري شده

جامعه آماري بايد: مانع باشد جامع باشد

به منظور جمع‌آوري اطلاعات دربارة افراد جامعه مي‌توان يکي
نمونه آماري (نمونه‌گيري) به منظور جمع‌آوري اطلاعات دربارة افراد جامعه مي‌توان يکي از روش‌هاي زير را به کار گرفت. الف: گردآوري داده ها از طريق شمارش ب: گردآوري داده ها از طريق نمونه گيري

تعريف نمونه برداري فرايند انتخاب كردن تعداد كافي از ميان اعضاي جامعه آماري است، به طوري كه با مطالعه گروه نمونه و فهميدن خصوصيات يا ويژگيهاي آزمودنيهاي گروه نمونه قادر خواهيم بود اين خصوصيات يا ويژگيها را به اعضاي جامعه آماري تعميم دهيم.

دلايل نمونه‌برداري در بررسي هاي پژوهشي كه شامل چند صد و حتي چند هزار عضو جامعه آماري مي شود عملا غير ممكن است كه اطلاعات را از هر عضو جمع آوري كنيم. حتي اگر امكان پذير هم باشد به لحاظ زمان، هزينه و ساير مسايل منابع انساني مقدور نيست. علاوه بر اينها مطالعه يك گروه نمونه به جاي كل جامعه آماري گاهي ممكن است منجر به نتايج معتبرتري شود به خاطر اينكه خستگي كمتري وجود خواهد داشت و از اين رو خطاهاي كمتري درجمع آوري اطلاعات پديد مي آورد،مخصوصا موقعي كه اعضاي جامعه آماري بسيار وسيع باشد.

معرف بودن گروه نمونه ما بايد بتوانيم گروه نمونه را به صورتي انتخاب كنيم كه معرف جامعه آماري باشد و ويژگيهاي آن رادر برداشته باشد. به ندرت گروه نمونه جانشين كاملي براي جامعه آماري كه از آن بيرون آمده است خواهد بود؛ ولي اگر گروه نمونه را به طور علمي برگزينيم مي‌توانيم به طور منطقي مطمئن باشيم كه آماره‌هاي گروه نمونه خيلي نزديك به پارامترهاي جامعه آماري خواهد بود.

نرمال بودن توزيع گروه نمونه: بسياري از صفت ها يا ويژگيها در جامعه آماري عموما به طور طبيعي توزيع مي شود يعني صفت هايي مانند قد و وزن چنان هستند كه بيشتر مردم اطراف ميانگين قرار دارند. اگر قرار باشد ويژگيهاي جامعه آماري را با دقت معقول از ويژگي هاي موجود در گروه نمونه براورد كنيم گروه نمونه بايد چنان انتخاب شده باشد كه توزيع ويژگيهاي مورد نظر ما در آن همان نوع توزيع نرمال را كه در جامعه وجود دارد دنبال كند. براي رسيدن به اين هدف و داشتن يك گروه نمونه معرف بايد اولا حجم نمونه به حد كافي بزرك بگيريم و ثانيا طرح نمونه برداري مناسبي را انتخاب كنيم.

دو نوع اصلي طرح نمونه برداري وجود دارد:
انواع نمونه برداري: دو نوع اصلي طرح نمونه برداري وجود دارد: 1. نمونه برداري احتمالي 2. نمونه برداري غير احتمالي

نمونه برداري احتمالي: در نمونه برداري احتمالي اعضاي جامعه شانس يا احتمال شناخته شده اي دارند كه به عنوان آزمودني گروه نمونه انتخاب شوند. طرح هاي نمونه برداري احتمالي موقعي به كار مي رود كه معرف بودن گروه نمونه براي اهداف تعميم پذيري داراي اهميت باشد.

نمونه برداري احتمالي شامل دو دسته نا محدود ومحدود مي باشد

نمونه برداري احتمالي نا محدود (نمونه برداري تصادفي ساده):
در اين نوع نمونه برداري اعضاي جامعه آماري يك شانس معين وبرابر براي انتخاب شدن به عنوان آزمودني دارند. اين نوع نمونه گيري كمترين سوگيري وبيشترين تعميم پذيري را دارا مي باشد. اما اين روش پر زحمت وپر هزينه است وگاهي نمي توانيم فهرست كاملا جديدي از جامعه آماري بدست آوريم.

نمونه‌برداري احتمالي محدود يا پيچيده
پنج گونه از مرسوم‌ترين طرحهاي نمونه برداري احتمالي پيچيده كه به عنوان جايگزين‌هايي براي طرح پرزحمت و پر هزينه احتمالي ساده به شمار مي‌روند عبارتند از: الف) نمونه‌برداري نظام‌دار ب) نمونه‌برداري تصادفي طبقه‌اي ج) نمونه‌برداري خوشه‌اي د) نمونه‌برداري ناحيه‌اي ه) نمونه‌برداري مضاعف

الف) طرح نمونه برداري نظام دار(سيستماتيك):
طرح نمونه برداري منظم شامل بيرون آوردن هر n امين عضو جامعه آماري است, به گونه‌اي که اين عضو به طور تصادفي بين 1وn انتخاب مي شود. اگر ما گروه نمونه اي از 35 خانوار از كل جامعه آماري شامل 260 خانه در يك محل خاص را بخواهيم, مي‌توانيم با انتخاب شماره تصادفي مثلا 7 هر هفتمين خانه را با شمارش 1تا 7 نمونه برداري كنيم يعني خانه هاي شماره 7و 14و21و28...

ب) طرح نمونه برداري تصادفي طبقه اي:
نمونه برداري تصادفي طبقه‌اي مستلزم طبقه‌بندي جامعه آماري و سپس انتخاب تصادفي آزمودني‌ها از هر طبقه است.در نمونه برداري تصادفي طبقه اي جامعه آماري ابتدا به گروههاي ناسازگاري كه در بافت پژوهش مرتبط، متناسب و معنا دار هستند تقسيم مي‌شود. وسپس از هر طبقه نمونه برداري صورت مي‌گيرد. پيدا كردن احتمالات در پارامترهاي گروههاي فرعي در داخل جامعه آماري بدون روش نمونه‌برداري تصادفي طبقه اي امكان پذير نيست. وقتي جامعه آماري با روش معناداري طبقه‌بندي شد, نمونه‌برداري منظم انتخاب شود.

پ) نمونه برداري خوشه اي :
اين طرح شامل تقسيم بندي جامعه آماري به خوشه‌هاي مناسب ميشود، در حالي که بطور تصادفي تعداد لازم از خوشه‌ها را به عنوان آزمودني‌هاي گروه نمونه انتخاب كرده و پس از آن هم اعضاي جامعه آماري در هر يك از اين خوشه‌ها مورد مطالعه قرار مي‌گيرند. گروه‌هايي از اعضاي جامعه آماري به طوري كه عدم تجانس در ميان اعضاي هر گروه وجود داشته باشد براي مطالعه انتخاب ميشوند. نمونه‌برداري خوشه‌اي عدم تجانس بيشتري را در داخل گروه‌ها و تجانس بيشتري را در بين گروه‌ها ارائه مي‌كند كه عكس آن چيزي است كه ما در نمونه‌برداري تصادفي طبقه‌اي مي‌يابيم زيرا در آن تجانس در هر گروه و عدم تجانس در ميان گروه‌ها وجود دارد.

ت) نمونه برداري ناحيه اي:
موقعي كه تحقيق به جامعه آماري موجود در مناطق يا نواحي جغرافيايي مشخص و قابل تفكيك مانند بخشها، بلوك‌هاي شهري يا مرزهاي خاص در يك محل مربوط مي شود، مي‌توان به نمونه‌برداري ناحيه‌اي پرداخت. نمونه‌برداري ناحيه‌اي، شكلي از نمونه برداري خوشه‌اي در داخل يك ناحيه مي‌باشد. ث) نمونه برداري مضاعف: موقعي كه يك گروه نمونه در جامعه اي به كار گرفته مي شود تا مقداري اطلاعات مقدماتي گرد آوري شود ودر پي آن يك گروه نمونه فرعي از آزمودني‌هاي نمونه اوليه براي مطالعه دقيق‌تر مورد استفاده قرار مي گيرد، چنين طرحي را نمونه برداري مضاعف مي‌گويند.

نمونه برداري غير احتمالي
اعضاي جامعه آماري هيچ احتمالي براي انتخاب شدن در گروه نمونه به عنوان آزمودني را ندارند. بدين معني كه يافته هاي مطالعه گروه نمونه را نمي توان به اطمينان به جامعه آماري تعميم داد. و زماني مورد استفاده قرار مي گيرد كه پژوهشگر به روش سريع و ارزان بيشتر علا قه من باشد تا تعميم پذيري يافته ها.

نمونه برداري غير احتمالي دو گروه عمده نمونه برداري در دسترس ونمونه برداري هدف دار را شامل مي شود

الف) نمونه برداري در دسترس:
در اين طرح, در دسترس ترين اعضا به عنوان آزمودني انتخاب مي‌شوند اين طرح به هيچ وجه قابل تعميم نمي‌باشد و براي پژوهش علمي مناسب نيست و ممكن است در مواقعي براي كسب اطلاعات سريع و استفاده از نتايج آن به كار رود.

ب) نمونه برداري هدف دار:
ممكن است گاهي ضروري باشد به جاي كسب اطلاعات از كساني كه در دسترس هستند، اطلاعات را از افراد خاص بدست آوريم يعني افرادي كه قادر خواهند بود اطلاعات مطلوب را ارائه دهند به اين دليل كه آنها تنها كساني هستند كه مي‌توانند اطلاعات لازم را بدهند يا افرادي هستند كه با معيار خاص كه پژوهشگر در نظر دارد وفق دهد. چنين روش نمونه برداري را هدفمند مي‌نامند.

نمونه برداري قضاوتي نمونه برداري سهميه‌اي انواع نمونه برداري هدف دار

2)نمونه برداري سهميه‌اي:
1) نمونه برداري قضاوتي: اين طرح زماني به كار مي رود كه گرد آوري "داده هاي تخصصي و دقيق" در نمونه موضوع پژوهش جنبه حياتي دارد و هيچ يك از طرح‌هاي نمونه برداري احتمالي امكان گرد آوري چنين داده‌هايي را بدست نمي‌دهد. نمونه‌برداري قضاوتي مستلزم انتخاب آزمودني‌هايي است كه بهترين شرايط را براي ارائه اطلاعات مورد نياز دارند. 2)نمونه برداري سهميه‌اي: نمونه‌برداري سهميه اي شكلي از نمونه‌برداري طبقه‌اي متناسب با حجم است كه در آن از افراد گروه‌هاي مختلف و در دسترس را بر مي‌گزينند. يعني آزمودني‌ها منحصرا از اعضاي مورد نظر و در دسترس بر طبق تعداد يا سهميه‌اي كه پيشتر تعيين شده انتخاب مي‌شوند.

اعتبار اندازه‌گيري اعتبار دروني و اعتبار بيروني جلسه يازدهم

نکته Validity مفهوم شناسي (اعتبار)
مفهوم اعتبار به اين سئوال پاسخ مي‌دهد که ابزار اندازه‌گيري تا چه حد خصيصه مورد نظر را مي‌سنجد. نکته بدون آگاهي از اعتبار ابزار اندازه گيري نمي توان به دقت داده‌هاي حاصل از آن اطمينان داشت.

روش‌هاي تعيين اعتبار اندازه‌گيري
1. اعتبار محتوا: ملاک بررسي اجزاي تشکيل دهنده يک ابزار اندازه‌گيري است. 2. اعتبار ملاکي: کارآمدي يک ابزار اندازه‌گيري در پيش بيني رفتار يک فرد در موقعيت‌هاي خاص 3. اعتبار سازه: ابزار اندازه‌گيري تا چه اندازه يک سازه را مي‌سنجد. 4. اعتبار عاملي: از طريق تحليل عاملي بدست مي‌آيد.

انواع اعتبار ملاکي بررسي رابطه نمره‌هاي آزمودني که برخي ويژگي‌ها را مي‌سنجد و آنچه ادعاي پيش بيني آن را دارد. اعتبار پيش بين مواردي که داده‌هاي حاصله از دو اندازه‌گيري در يک زمان در دسترس باشد. اعتبار همزمان

اعتبار همگرا و واگرا (تشخيصي)
شيوه هاي تعيين اعتبار سازه تفاوت‌هاي گروهي تغييرات اعتبار همگرا و واگرا (تشخيصي)

روشهاي تحليل داده ها و اطلاعات جلسه دوازدهم

مباحث عمده تحليل داده ها و اطلاعات
داده هاي کيفي تلخيص داده ها عرضه داده ها نتيجه گيري

تجزيه و تحليل Analysis

آمـار 1- استنباطي 2- توصيفي:
ممکن است بخواهيم بدانيم که چه روابطي ميان متغيرها و ساير اجزا وجود دارد. آيا تفاوتهايي ميان دو يا چند گروه وجود دارد يا نه و... اينها آمار استنباطي ناميده مي‌شوند. الف: آمار پارامتريک : جامعه‌اي که گروه نمونه از آن اخذ شده، نرمال مي‌باشد. ب: آمار ناپارامتريک: فرض روشني مبني بر نرمال بودن جامعه وجود ندارد. 2- توصيفي: ممکن است علاقه مند باشيم بدانيم پديده هاي معين با چه تواتري روي مي دهند، ميانگين و تغييرپذيري چگونه است و... اينها با آمار توصيفي شناخته مي شوند (آماري که پديدهاي مورد نظر را توصفي مي‌کند.)

آمار توصيفي فراواني: اندازه هاي گرايش مرکزي و پراکندگي
به تعداد دفعاتي که مقوله هاي فرعي يک پديده رخ مي‌دهد، اشاره دارد که ازمحل آن، درصد و درصد تجمعي را مي‌توان محاسبه کرد. اندازه هاي گرايش مرکزي و پراکندگي اغلب اوقات دسته‌بندي يک سلسله مشاهدات بگونه‌اي صرفه جويانه و معنادار براي کار پژوهشي سودمند است. بدان معنا که يک يا دو آماره بعنوان توصيفي کوتاه از کل داده‌ها عمل مي‌کنند که ما را قادر مي‌سازند تا ويژگيهاي اساسي را درک کنيم يا داده‌ها را بشناسيم. اندازه‌هاي گرايش به مرکز و پراکندگي مي‌توانند ما را به اين هدف برسانند.

ميانگين ميانه مد اندازه‌هاي گرايش مرکزي دامنه انحراف استاندارد واريانس اندازه‌هاي پراکندگي

ميانگين تصويري کلي از داده‌ها را بدست مي‌دهد، بدون اينکه ضرورت داشته باشد هر يک از مشاهده‌هاي موجود در يک مجموعه داده‌ها را نشان دهد. دامنه تحت تأثير دو اندازه اول و آخر قرار دارد. يعني تفاضل کوچکترين و بزرگترين اندازه در مجموعه. واريانس از مجموع مجذور هر يک از مشاهدات منهاي ميانگين داده‌ها تقسيم بر کل مشاهدات بدست مي‌آيد.

ميانه گاهي ممکن است علاقمند باشيم که بدانيم در مقايسه با ديگران در کجا قرار داريم ،آيادر نقطه وسط، در 10 يا 25 درصد اول و... قرار داريم. موقعيت ما نسبت به ديگران توسط اندازه مرکزي ميانه و پراکندگي معين مي‌شود. به کمک ميانه بعنوان يک گرايش مرکزي، صدکها، دهکها و چارکها معنا پيدا مي‌کنند. نما (مد) پديدهاي که بيشترين فراواني و تکرار را در بين مشاهدات دارد.

آمـار استنباطي همبستگي:
در پروژه‌هاي تحقيقاتي که شامل چند متغير است، ميل داريم بدانيم که يک متغير با متغير ديگر چه رابطه‌اي دارد. بدان معنا که نياز داريم ماهيت، جهت و معنا داري روابط متغيري را بدانيم. همبستگي از ارزيابي تغييرات يک متغير براثر تغييرات متغير ديگر بدست مي‌آيد. دامنه همبستکي بين 1+ و 1- مي‌باشد.

رابطه بين متغيرهاي اسمي: آزمون کاي-دو
از اين توزيع در آزمون فرضيه هايي که داده‌هاي مورد تجزيه تحليل بصورت فراواني ارائه شده‌اند مي‌توان استفاده کرد. ممکن است بخواهيم رابطه بين دو متغير اسمي يا مستقل بودن آنها ازيکديگر را بدانيم.مثلاً آيا ديدن تبليغات يک کالا با خريد آن توسط افراد رابطه دارد؟...آزمون کاي-دو بر اساس اصل فراواني مورد انتظار و واقعي بنيان گذارده شده.

تفاوت معني دار بين ميانگين هاي دو گروه : آزمون t

تفاوت معني‌دار بين ميانگين هاي چند گروه
تحليل واريانس: تحليل واريانس تفاوتهاي ميانگين را بين چند گروه نشان مي‌دهد. مثال: «آياتفاوت معنادار ميان ميزان فروش توسط چهار گروه از فروشندگان وجود دارد». در اينجا بجاي اينکه امتحان مقايسه را دو به دو انجام دهيم، به صرفه تر است که بطور همزمان ميانگين ها را با هم مقايسه کنيم،که از تحليل واريانس بهره مي بريم.

رگرسيون چندگانه رگرسيون به معناي بازگشت, و نشان دهنده آنست که مقدار يک متغير به متغير ديگري برمي‌گردد. گاهي دو يا چند متغير تاثير عمده‌اي روي متغيـر وابستـه‌اي دارنـد، رگـرسيون چنـدگانه, روشي است که بتوان تاثير همزمان و خطي دو يا چند متغير را روي متغير وابسته‌اي اندازه گرفت. مثال: «تعداد فروش, به ميزان تبليغات،تعداد فروشندگان و... بستگي دارد.»

عمده ترين اشتباهات معمول در استفاده از همبستگي و رگرسيون
1. تعميم روند براي خارج از دامنه مشاهدات 2. فقدان رابطه علت و معلولي واقعي 3. تعميم روند گذشته به آينده 4. تعبير نادرست از ضرايب تعيين و همبستگي

اطلاع‌رساني يافته‌هاي پژوهش و تدوين گزارش تحقيق
جلسه سيزدهم

گزارش کتبي به مدير امکان مي دهد تا استدلالهاي ارائه شده را بسنجد و به اجراي راه حلهاي نهايي بپردازد .

هدف گزارش کتبي 1 2 3 هدف, صرفا ارائه برخي واقعيتهاي بخصوص باشد.
هدف, صرفا ارائه برخي واقعيتهاي بخصوص باشد. ارائه گزارش به صورت اختصار با تمرکز بر اطلاعات مورد نظر 1 قرار دادن ديدگاهي در اختيار مدير, ارائه گزارش مفصل تر و متقاعد کننده‌تر 2 تدوين برپايه ي وضعيت هاي واقعي, گزارش مفصل شامل مطالعات گذشته و... 3

مباني گزارش کتبي روشني گفتار- اختصار- پيوند مفاهيم – ساختارمنطقي
پاراگرافها – واژه گزيني مناسب - تمرکز بر يک موضوع خاص – تاکيد هاي بجا برنکته هاي مهم جنبه هايي مهم براي يک گزارش خوب محسوب مي شوند .

عنوان پژوهش - فهرست محتوا - چکيده - پيش گفتار - بدنه
جزئيات گزارش کتبي عنوان پژوهش - فهرست محتوا - چکيده - پيش گفتار - بدنه اصلي - روش شناسي - تحليل داده ها - ژافته ها – نتيجه‌گيري - پيشنهادها - خلاصه - فهرست ماخذ

بخشهاي اصلي گزارش عنوان گزارش پژوهش: فهرست محتوا: چکيده:
بايد به اختصار موضوع پژوهش رابيان کند. فهرست محتوا: عناوين اصلي وفرعي را همواره با شماره‌ي صفحات نشان مي دهد. چکيده: شرحي است ازمطالعه پژوهشي که بايد همه مطالب مهم را بيان کند،شامل يک تا دو صفحه.

مقدمه‌ي پژوهش در پژوهش‌هاي کاربردي اين بخش بابيان مساله مورد بررسي و اطلاعات زمينه‌اي درباره‌ي سازمان مورد مطالعه آغاز مي‌شود. در پژوهشهاي بنيادي بخش مقدمه در بردارنده‌ي تعريف موضوع مورد بررسي و علت يا چگونگي بررسي آن است.

نکاتي که درفصل مقدماتي بايد بيايند
بيان روشن محدوده‌ي کلي مساله. ارائه زمينه ومنطق بررسي. بازنگري پيشينه. بيان مساله و تعيين سوالات پژوهش. تنظيم تئوريک و فرضيه‌ها. توصيف ماهيت ونوع مطالعه، محدوده زماني ومکاني. ارائه طرح پژوهش.

روش شناسي پژوهش در برگيرنده‌ي تمام جنبه‌هاي طرح پژوهش است، از جمله:
در برگيرنده‌ي تمام جنبه‌هاي طرح پژوهش است، از جمله: جامعه و نمونه، متغيرها و ابزار مورد استفاده، روشهاي گردآوري داده‌ها و فنوني جهت تحليل داده‌ها

بخش نتايج به دو نکته ي اساسي مي‌پردازد: نتايج داده ها و تفسير آنها.
نتايج داده ها و تفسير آنها. مقدماتي از داده‌ها بصورت جدول ارائه مي‌شود، سپس فرضيه‌ها هم به صورت صفر و هم جانشين بيان مي‌شود. درستي آزمون تشريح مي‌شود و با استفاده از جدول عرضه مي‌شود.

پيشنهادها و طرز اجراي آنها
طبق نتايج بدست آمده چند راه جايگزين جهت حل مساله و نيز راه حل پيشنهادي در اين بخش جاي مي‌گيرد. همچنين ديدگاهها براي کاربرد پيشنهادها همراه با هزينه و ساير مطالب مربوط بطور مفصل در اينجا بحث مي‌شود.

خلاصه‌ي گزارش بخش خلاصه درگزارش پژوهش ، سوال اصلي و پاسخهايي را که در پايان کار به دست آمده است برجسته مي کند و نيز به طور خلاصه به پيشنهادها و کاربري آنها مي‌پردازد.

از کسانيکه در به ثمر رسيدن پژوهش مساعدت کردند قدرداني به عمل مي‌آيد.
قدرداني و تشکر از کسانيکه در به ثمر رسيدن پژوهش مساعدت کردند قدرداني به عمل مي‌آيد.

منابع بعد از قدرداني ، در صفحه‌ي جديد فهرست منابع مورد استفاده در پيشينه پژوهش و ساير بخشها قرار مي‌گيرد. پيوست‌ها محل مناسبي است براي نمودار سازماني، شرح مصاحبه‌ها و هر مطلب ديگري که براي درک پژوهش مفيد است.

ارائه شفاهي ارائه يک گزارش پژوهشي در مدت 30 -20 دقيقه
ارائه يک گزارش پژوهشي در مدت دقيقه که نياز به برنامه‌ريزي دقيق دارد.

فاکتورهاي مهم ارائه شفاهي
6. تحليل داده‌ها 7. نتايج 8. محدوديت‌هاي پژوهش 9. پيشنهادها 10. چگونگي کاربرد پيشنهادها 1. هدف پژوهش 2. مساله بررسي شده 3. طرح پژوهش 4. جزئيات نمونه 5. روش گردآوري داده‌ها

چگونگي ارائه پژوهشگر بايد دستخوش تنش نشود، واضح و مفهوم سخن بگويد، بر نکاتي تاکيد کند که مورد علاقه حضار باشد و سرانجام رعايت زمانبندي ارائه

پاسخ به پرسشها به دليل تمرکز بر روي موضوع پژوهش، پژوهشگر فردي است که از هر شخص ديگري در ميان حضار به موضوع مسلط است. بنابراين نبايد پاسخ به پرسشها براي وي دشوار باشد.

مرجع نويسي و فيش‌برداري
جلسه چهاردهم

به طور کلي منابع تحقيق به دو دسته زير تقسيم مي‌شوند:
منابع دست اول: عبارتند از اصل اثر, نوشته, سند, رخداد يا فيلمي که محقق آنرا به طور مستقيم مطالعه و به عنوان شاهد عيني ملاحظه مي‌نمايد و يا آزمايش و تجربه‌اي است که شخص پژوهشگر آنرا انجام داده باشد.

منابع دست دوم: عبارتند از نوشته‌ها, نقدها, تفسيرها, گزارشات و بحثهايي که منتقدان, مفسران, محققان و ديگر اهل فن دربارة منابع دست اول نوشته باشند. پژوهشگران بايد کوشش کنند حتي المقدور منابع دست اول را در متن کار خود قرار دهند و هميشه منابع دست دوم را به عنوان شاهد مدعاي خود (براي نفي يا اثبات مدعا) در نوشته‌ها بياورند. (طوسي, 1373, 42)

ارزش يک متن تحقيقي, به عوامل متعددي وابسته است
ارزش يک متن تحقيقي, به عوامل متعددي وابسته است. در ميان اين عوامل, مستندسازي, تعدد منابع, جديد بودن, ارتباط با موضوع و اعتبار مطالب برگرفته شده از منابع, از اهميت زيادي برخوردار است. مستند سازي تحقيق با دو روش عمده و مکمل هم, صورت مي‌پذيرد: الف: پانويسي (Footnote) در پايين صفحه و يا آدرس دهي در متن.

مثال: پانويسي غير از ذکر منبع, موارد کاربرد ديگري نيز دارد از جمله: الف) توضيح واژه‌ها و اصطلاحات دشوار ب) ضبط اسمهاي خاص يا اصطلاحات علمي بزبان اصلي ج) آوردن مطالب و توضيحاتي که براي خوانندگان لازم و مفيد است ولي آوردن آن در متن موجب تضييع وقت خوانندگان و آشفتگي و گسيختگي متن مي‌شود. (احمدي گيوي, 1373, 117) ب: تهيه کتابنامه (Bibligraphy) در پايان هر فصل (بخش) و يا انتهاي گزارش (کتاب/ پايان نامه) پيداست اين دو با هم رابطه مستقيمي دارند و هر چه در نگارش آنها دقت بيشتري اعمال شود, بيانگر امانت‌داري پژوهشگر و حفظ روح تحقيق بوده و دستيابي به مطالب براي مطالعه کنندگان پايان‌نامه آسان‌تر خواهد بود.

انواع پانويس و آدرس دهي در متن

1-1) پانويس بزبان فارسي محقق در اين حالت با ذکر شماره‌اي در کنار قسمت نقل (استفاده) شده, خواننده را براي آشنايي با منبع اصلي به پاورقي همان صفحه ارجاع مي‌دهد و در پائين صفحه براساس فرمولهاي کلي که در پي مي‌آيد عمل مي‌کند. 1-1-1) کتاب با يک نويسنده: نام کوچک, نام خانوادگي نويسنده «عنوان کتاب» نام مترجم, ناشر, محل نشر, تاريخ انتشار, نوبت چاپ, شماره جلد, شماره صفحه (صفحات) مثال: تامس. س, کوهن «ساختار انقلابهاي علمي» احمد آرام, سروش, تهران, 1369, چ اول, ص45 (يا صص 49-45)

2-1-1) کتاب با بيش از سه نويسنده
در اين حالت نام يکي از نويسندگان ذکر شده سپس نوشته مي‌شود: و ديگران و در دنباله براساس فرمول بالا عمل مي‌شود 3-1-1) مقاله از روزنامه يا مجله تخصصي نام کوچک, نام خانوادگي نويسنده «نام مقاله» نام مجله, ناشر, سال مجموعه انتشار, شماره مسلسل (تک‌شماره) تاريخ انتشار, صفحه (صفحات)

2-1) پانويس به زبان انگليسي 1-2-1) براي کتاب با يک نويسنده
Jon D. Longaker, (1998) , “Style and History” (Glenview, III: Scott, Forse man) p.39

3-2-1) کتاب با سه نويسنده يا بيشتر
2-2-1) فصلي از يک کتاب Robert Penn warren (1996), “Blackberry Winter” Reading Modern short Stories. ed Jarvis A. Thurston (Chicagr: Scott, Forse man) p. 576 3-2-1) کتاب با سه نويسنده يا بيشتر Albert C. Baugh, et al (1996) ““ A literary History of England” 2 nd ed (New York: Appleton) P. 797 4-2-1) دايره المعارف Inga – Stina Ewbank. (1997) “Dickens” Encyclopedia Americana”

6-2-1) مقاله‌اي در يک مجموعه
5-2-1) مصاحبه Interview with Peter Druker. Direcctor. Credit Bureau. Tulsa, oklahoma, May 2, 1993 6-2-1) مقاله‌اي در يک مجموعه Woodley. A (1985) “Taking Account of Mature Students” in jaques, D SRHE and NFER – Nelson. Pp 7-2-1) مجلات علمي (Journals) Bassey, (1981, Pedagogic Research: “On the Relative Merits of Search for Generalization and Stady of Single Event’s” , Oxford Review of Education, 7 (1), 73-93

مخفف‌‌ها در پانويسي A.D. anno Domini “ in the year of the space between letters, as in lord; prreedes numerals with anon. A.D anonymous art, arts. article(s) B. C. Before Christ; follows numerals with no space between letters, as in 500 B.C. Bk., bks book(s) Ca. (or c.) circa ‘ about’ used to indicate an approximate date, as in “ca. 1812” Cf. confer “compare” (one source with another); not, however, to be used in place of “see”

et al. et alii ‘and others’ ; “John Smith et al
et al. et alii ‘and others’ ; “John Smith et al. “means John Smith and other authors et pas. Et apssim ‘and here and there’ (see “passim”) et seq. et sequens ‘and the follwing” ; pp. 9 et seq. means page nine and the following page compare “f” and “ff” f. , ff. page or pages following a given page; “pp. 8f.” means page eight and the following page; but exact references are preferable, for example. “pp , 55, 58: instead of “pp.45ff.” ibid . Ibidem , “ in the same place’ i.e the immediately preceding title (see p. 113). i.e . Id est ‘ that is, ‘ preceded and followed by a comma. Illus. illustratd by, illustrations or il lustrator Infra ‘below, ‘ refers to a succeeding portion of the text; commpare “supra.” Generally, it is best to write “see below”

Intro. (or introd). Introduction (by
l., ll. Line (s) Loc. Cit. loco citato’ in the p;ace (passage) cited’ (see p.114) MS, MSS manuscrip (s); but followed by a period (“MS.”) when referring to a specific manusccript n., nn. Note (s), as “p. 23, n.2” or “ p. 51n.” n.d. no date (in a book’s title or copyright pages) No., nos. number (s) n.p. no place (of publication) Op. cit, opere citato ‘in the work cited’ (see p. 114) p., pp. page (s); use “pages” intead of :pp” Passim ‘here and there throughoutthe work, ‘e.g., “pp , et passim” Pseud. pseudonym Pt., pts. Part(s) rev. revised (by), revision, review or reviewd (by)

s.V sub voce (verbo) ‘under the word or heading’.
rpt. Reprint, repinted Sec., secs. Section (s) sic ‘Thus’, placed in brackets to indicate an error has been made in the quoted passage and the writer is quoting accrately St., sts. Stanza (s) Sup. (or supra) above, refers to a preceding protion of the texi: it is just as easy to write “above” s.V sub voce (verbo) ‘under the word or heading’. Trans. (or tr.) translator, translated (by), or translation vol., vols. Volume (s), as in “vol. III” (Lester, 1971, 116)

شيوه‌هاي پانويسي جديد و معمول
(در زبان فارسي و خارجي) در چند سال اخير روش آسان‌تري براي ارايه مأخذ در داخل متن (نه در پايين صفحه) متداول شده است. اين روش از تکرار و اتلاف وقت در پانويسي و کتابنامه نويسي جلوگيري مي‌کند. قالب کلي اين روش بصورت زير است: « » « نام خانوادگي نويسنده, سال چاپ, شماره صفحه»

مثال: «علم هنجاري, به معني پژوهشي است که به صورتي مستحکم بر شالوده‌اي از يک يا چند دستاورد علمي بنا شده است و جامعه علمي خاصي در مدتي از زمان به آ دستاردها معتقد است و آنها را اساس عمل آينده خود قرار مي‌دهد.» (کوهن, 1369, 25) تذکر: در مواردي که نقل قول مستقيم نبوده و نقل به مضمون شده است, از حروف ايتاليک وسياه‌تر استفاده نمي‌شود و تنها به ذکر نويسنده و سال بسنده مي‌شود و صفحه مشخصي هم قيد نمي‌گردد. هر گاه چند منبع از يک نويسنده داراي سال انتشار مشترکي باشند مي‌توان به گونه روبرو عمل کرد: (45, 1377,x) (93, 1377a,x)

2 . کتابشناسي (کتابنامه) بزبان فارسي
معمولاً در انتهاي هر فصل (بخش) يا پايان کتاب يا رساله تحصيلي, نام و مشخصات کامل منابع مورد استفاده (بدون ذکر شماره صفحه) در صفحاتي با حاشيه کوچکتر آورده مي‌شود. و جاي نام کوچک و نام خانوادگي يا فرمول پيشنهادي براي پانويسي برعکس خواهد بود: علامت (...) براي نشان دادن حذف قسمتي از يک نقل قول (استناد), عنوان و غيره استفاده مي‌شود. [ ] اطلاعاتي که در قلابها آمده و توسط نويسنده يا ويراستار تهيه شده‌اند. مثلاً ص [ 12] نشان مي‌دهد, شماره صفحه در صفحه‌اي که بدان استناد شده, قيد نشده است. قلابها ممکن است که براي تصحيحات ويراستار و يا درج مطلبي در سندآوري بطور مستقيم مورد استفاده قرار گيرد.

ante قبل از cf.supra (مقايسه کنيد با supra)
art مقاله bk. کتاب, اگر قبل از اعداد بزرگ يوناني قرار بگيرد با B بزرگ نوشته مي‌شود, بطور مثال Bk II bull خبرنامه (بولتن) c. حق‌التأليف. در استنادهاي قانوني براي «فصل» هم استفاده مي‌شود. Ca. (circa) تقريباً, در حدود. براي تاريخ استفاده مي‌شود. Cf. قياس کنيد, مقايسه کنيد, در برخي موارد cp. استفاده مي‌شود بايد متوجه تفاوت بين cf و see بود. COL ستون

Comp. گردآورنده, گردآورده
diss پايان نامه ed. ويرايش, ويراستار, ويراسته eg (exempli gratia) بطور مثال, به عنوان نمونه enl بزرگ شده et al. (et allii) و ديگران et seq., ) et sequens «مفرد» sequentes يا et sequentia «جمع») et seqq. ذيل, براي نشان دادن اينکه مرجع از خط يا خطوط و يا صفحه يا صفحات استناد شده در مي‌گذرد. بطور کلي f يا ff ترجيح دارند.

f.,ff و صفحه يا صفحات زير. گاهي اوقات براي ... استفاده مي‌شود.
facsim. کليشه fig شکل, تصوير, پيکره i.e ( id set) يعني Ibid. (ebidem) همان مأخذ, ايضاً illus. مصور infra پايين, زير, معادل انگليسي (see below) لفظ لاتيني vide infra به عنوان ارجاعي به اطلاعات بعدي در اثر مورد استفاده قرار مي‌گيرد. قياس کنيد با post

L. Ll. خط (بيت) يا خطوطي از شعر. در کتابنامه اين کوته
loc. cit. (loco citato) استناد به همان صفحه در سند که دقيقا در قبل آمده است. ms. MSS دستنوشته, دستنوشته‌ها. بدون نقطه و با حروف بزرگ نوشته مي‌شود.

N.B. (nota bcnc) توجه کنيد, دقت کنيد
n.d. بدون تاريخ (معمولاً: تاريخ نشر معلوم نيست) n.,nn. يادداشت, يادداشتها n.O شماره n.P بدون محل (محل نشر معلوم نيست) معمولاً براي مطبوعات استفاده مي‌شود. n.S سري هاي جديد numb. شماره گذاري شده Op.cit (opere citato) در اثر مذکور p., pp. صفحه, صفحات Par. بند (پاراگراف)

post بعد از. براي ارجاع مورد استفاده قرار مي‌گيرد. قياس کنيد با infra
pssim هنگامي مورد استفاده قرار مي‌گيرد که به صحفه‌اي اشاره شود که استناد در آن به قسمتهاي مختلف در جاي جاي متن باشد. pl. لوح, لوحه post بعد از. براي ارجاع مورد استفاده قرار مي‌گيرد. قياس کنيد با infra proc. صورتجلسه pt. قسمت, بخش. اگر قبل از اعداد يوناني قرار گيرد با p بزرگ نوشته مي‌شود مانند pt III. q.v. نگاه کنيد به. معمولاً براي ارجاع به قسمتهايي در همان اثر بکار مي‌رود. rev. تجديد نظر شده, تجديد نظر rpt., rept., rep گزارش

sec. بخش, قسمت ser. سري sic پس, در نتيجه, بدين قرار. هنگاميکه در قلاب قرار گيرد به منظور نشان دادن اينکه استناد تحت اللفظي است استفاده مي‌شود. مثلاً براي نشان دادن واژه‌اي به غلط نوشته شده است: frend [sic] يا تاريخي که به اشتباه درج شده است اين کوته نوشته بدون نقطه شروع مي‌شود. supra بالا. معادل انگليسي (see above) لفظ لاتيني (vide supra) به عنوان ارجاع به مطالب قبلي در اثر استفاده مي‌شود. مقايسه کنيد با aute. (sub verbo/ sub voco) در ذيل واژه. در ارجاع به فرهنگهاي لغت و واژه‌نامه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

s. v. (sub verbo / sub voco) در ذيل واژه
tr. مترجم, ترجمه trans. خلاصه مذاکرات (صورت جلسه). گاهي اوقات براي «ترجمه» مورد استفاده قرار مي‌گيرد. v.,vs. (versus) در مقابل, مقابل v.vv. شعر, اشعار viz. (videlicet)يعني, في‌المثل vol. مجلد. اگر قبل از اعداد بزرگ يوناني قرار بگيرد با v بزرگ نوشته مي‌شود, مثلاً IV . Vol قبل از اعداد معمولي مي‌تواند به هر دو صورت بزرگ و کوچک نوشته شود. vs.vss. شعر, اشعار, قياس کنيد با V.VV در بالا.

مثال تامس, س, کوهن. «ساختار انقلابهاي علمي» احمد آرام, سروش, تهران: 1369, چ اول. 1 – 2) کتابشناسي (کتابنامه) به زبان انگليسي Longaker, Jon D.(1988) “Art, style and History” (Glenview III: Scott, Forse man)

يادآوري قانون مطلق و فرمول کلي براي ذکر منبع وجود ندارد, اما ذکر مواردي ضروري است. روشهاي کوتاه‌‌تر, دقيق‌تر و جامع‌تر مناسبند. روشهاي ذکر منابع و مأخذ در طول زمان در حال تکامل بوده‌اند. بايد به سليقه‌هاي استاد, در شيوه مآخذ دادن توجه کرد.

فيش برداري

نکات مهم فيش برداري تعريف فيش مشخصات فيش ارزش و اهميت فيش برداري
ابزارها و وسايل فيش برداري انواع فيش برداري شکل‌هاي فيش برداري انواع مواد و مطالب در يادداشت برداري انواع فيش

تعريف و مشخصات فيش الف: تعريف فيش:
فيش اصطلاحاً معناي برگه‌هاي يک شکل و يک اندازه است که چکيده مطالب و گزيده تحقيقات در آن ثبت مي‌شود تا بتوان به آساني و در کوتاه و با اسلوبي خاص و منظم از آن بهره جست. ب: مشخص فيش: 1. جنس فيش فيشها بايد داراي دو ويژگي مهم باشند, اول: مقاوم بودن, دوم: کم حجم بودن, که سالم ماندن در مراجعات مکرر و سهولت در قرار گرفتن در برگه‌دانها حاصل مي‌شود.

2 . اندازه فيش اندازه‌هاي فيش با توجه به تحقيق و کار و سليقه محقق متعدد است ولي اندازه رايج آن cm 15><cm10 و فيشهاي cm20><cm 30 براي پايان نامه و پژوهش و کتاب استفاده مي شود البته همه آنها بايد يکسان باشند. 3 . شکل فيش: شکل فيش نيز بايد همسان باشند تا در طبقه بندي و بازيابي فيشها با مشکل رو برو نشد.

ارزش و اهميت فيش برداري الف: در آيات: ب: در رواياات: ج: نظر بزرگان:
«ن والقلم و ما يسطرون» نون سوگند به قلم و آنچه مي نگارد. ب: در رواياات: «پيامبر اعظم فرمودند: قيدوا العلم بالکتابه: دانش را با نگارش در بند آوريد و در اختيار خود گيريد. ج: نظر بزرگان: بزرگاني بوده‌اند که به حافظه خويش تکيه کرده و تأليف و يادداشت را رها نموده اند ولي پس از گذشت عمر و تجربه به ضرر گذشته بر کتابت و نوشتن بسيار تأکيد نموده اند و از عمل خويش ابراز پشيماني نموده اند که اين خود به تنهايي شاهدي محکم بر اهميت يادداشت مي باشد. بزرگاني چون محدث قمي (ره) 35 سال از عمر شريف خويش را در تأليف کتاب ارزشمند سفينه البحار صرف کرد که نمونه کوچکي است از بزرگان اين وادي همچنين علامه دهخدا براي تأليف لغت نامه خويش در طول 45 سال 3 ميليون فيش تهيه کرد.

ابزارها و وسايل فيش برداري
الف: برگه يادداشت: براي يادداشت مطالب اصلي و نکات مهم و ثبت مواد خام و اوليه تحقق بايد از فيش استفاده کرد. برگه هاي بزرگ مانند کاغذ کلاسور را بايد در مراحل بعدي تحقيق يعني نگارش مطالب به صورت پژوهش نامه و جزوه بکار گرفت. ب: قلم يادداشت: بهتر است قلم يادداشت داراي نوکي ريز و روان و از جنس مناسب و بادوام باشد.

ج: وسيله غلط گيري: د: برگه دان:
براي اين کار مي توان از لاک‌هاي سفيد غلط‌گيري و يا برچسب‌هاي سفيد براي برطرف کردن اغلاط و زيبايي فيش‌ها استفاده کرد. د: برگه دان: برگه‌دان يا فيشه (fichier) پاکت‌ها يا کيف‌ها و جعبه‌هاي مخصوصي است که فيشها در آن گذاشته مي‌شوند, تا از پارگي و پراکندگي برگه‌هاي جلوگيري شود و حمل و نقل و طبقه‌بندي و بازيابي فيش را آسان کند. جنس برگه دانها کاغذي, چوبي و فلزي است. برگه دانهاي کاغذي هر چند به مرور زمان از بين مي روند به خاطر آساني حمل و نقل, براي تدريس و تبليغ مناسب است. ولي براي فيش‌هاي ثابت و با حجم زياد مي‌توان از برگه‌دانهاي چوبي يا فلزي که نمونه آن در ابتداي ورود به کتابخانه‌هاي عمومي ديده مي‌شود, استفاده کرد.

هـ: برگه راهنما هر برگه‌دان در بر دارنده فيش‌هاي بسياري است که همگي آنها داراي يک عنوان عام موضوع (عام) است. براي نشان دادن موضوع عام و جدا کردن برگه‌دان‌ها از يکديگر از (برگه راهنما) استفاده مي‌شود که اين نشان دهنده موضوع (عام) هر برگه‌دان خواهد بود. مثلاً موضوع کلي اخلاق داراي موضوعات عامي است از قبيل توبه, تواضع, حسد, غيبت و... است که اين موضوعات عام روي برگه‌دان مربوط به خود قرار مي‌گيرند و نوشته مي‌شوند, و همچنين براي چند موضوع عام که داراي يک موضوع کلي هستند يک برگه راهنماي (موضوع کلي) از قبيل اخلاق, فقه, تاريخ, فيزيک, شيمي و ... تهيه مي شود. مورد ديگر استفاده ا برگه راهنما - در صورت نياز - روي فيش هاي داخل برگه‌دان هاست. چون هر موضوع(عامي) داراي موضوعات (خاصي) است, براي نشان دادن و جدا کردن موضوعات خاص موجود درهر برگه‌داني از برگه راهنما استفاده مي‌شود که مي توان آن را در قسمت بالاي نخستين فيش هر موضوع خاصي چسباند و يا منگنه کرد و موضوعات هر برگه داني را از يکديگر جدا ساخت تا تشخيص و بازيابي آن آسان گردد.

مثال: و: گيرنده کاغذ: ز: دفتر فهرست راهنما:
مثلاً موضوع عامي مانند توبه‌داراي موضوعات خاصي از قبيل: تعريف توبه, اقسام توبه, اثرات توبه و ... است که همگي آنها در برگه‌دان (توبه) قرار مي‌گيرند و به وسيله برگه راهنما از يکديگر جدا مي‌شوند. نمونه‌اي از برگه‌هاي موضوع (کلي) و موضوعات (عام) مربوط به آن به شکل زير است: و: گيرنده کاغذ: براي قرار دادن فيش‌هاي هم موضوع در کنار هم و به منظور تنظيم و طبقه‌بندي و بازيابي برگه‌ها از گيرنده کاغذ (کليپس) استفاده مي‌کنند. ز: دفتر فهرست راهنما: براي جلوگيري از بروز مشکل در بازيابي و عدم دوباره کاري, از دفتر فهرست راهنما استفاده مي‌شود. دفتر فهرست راهنما شامل موضوعات کلي در ابتداي صفحات و موضوعات عام که زير مجموعه موضوعات کلي هستند مي‌شود.

انواع فيش برداري علامت‌گذاري يا حاشيه نويسي در اطراف صفحه‌هاي کتاب.
خلاصه نويسي در آستر بدرقه کتاب. يادداشت نويسي‌هاي پراکنده و غير منظم در مجموعه هايي به نام کشکول. ثبت در دفاتر و مجموعه هايي به نام و جنگ. نوشتن مطالب روي برگه ها يا کارت هاي يک شکل و يک اندازه به نام فيش. استفاده از ماشينهاي حافظه دار الکترونيکي مانند کامپيوتر.

شکل‌هاي فيش برداري: الف نقل مستقيم:
انتقال يا چسباندن عين عبارتهاي کتاب يا مآخذي را به زبان اصلي (نقل مستقيم) مي‌گويند. ب: ترجمه: نقل مستقيم عبارتهاي کتاب يا مآخذي را به زبان ديگر (ترجمه) مي‌نامند.

ج: تلخيص: د: خلاصه ترجمه: ي : يادداشت شخصي:
يادداشت و ثبت فشرده و گزيده مطالب کتاب و مانند آن را به زبان اصلي و به گونه‌اي که بيانگر اصول اساسي و مطالب مهم محتواي آن باشد (تلخيص) يا (خلاصه برداري) و يا (چکيده) نويسي گويند. د: خلاصه ترجمه: تلخيص کتاب و مانند آن به زبان ديگر با با حفظ صحت تلخيص و دقت ترجمه (خلاصه ترجمه) مي نامند. ي : يادداشت شخصي: نوشتن مطالب و نظريات شخصي را که از گنجينه فکر شخص فيش نويس تراوش کرده است (يادداشت) شخصي گويند.

مطالب در يادداشت برداري
آيات روايات اصول منطقي و عقلي, تئوريها قوانين تجربي و علمي, نظريات نظريات, کلمات قصار و گفته هاي علماء بزرگان و دانشمندان آمار و اخبار اشعار مثال ها ضرب المثل حکايات لطايف و مطايب انواع مواد و مطالب در يادداشت برداري

در فيش برداري تا آنجا که امکان داشته باشد يا از مواد و اطلاعاتي استفاده شود که قابل استناد و داراي اعتبار باشند, و از نوشتن مطالبي که خدشه پذيرند و بر پايه محکمي استوار نيستند خودداري کرد. انواع فيش الف: در صورتي که مطالب مستند و معتبر, مختصر و کوتاه باشند, تمامي آن را روي فيش مي‌نويسيم و مآخذ آن را ذيل مي‌آوريم و نام اين فيش را (فيش مطلبي) مي‌گذاريم. ب: چنانچه مطالب قابل استناد و اعتبار, طولاني و مفصل باشند, از نوشتن آن‌ها روي فيش خودداري مي‌کنيم و فقط ذکر مآخذ آن در فيش اکتفاء مي‌کنيم و نام اين فيش را (فيش مآخذي) مي‌گذاريم.

پيشنهاد طرح تحقيق و گزارش تحقيق جلسه پانزدهم

مقدمه در فرايند پژوهشهاي علوم رفتاري از قدم اول كه موضوع پژوهش انتخاب مي‌شود‌ تا قدمهاي بعدي كه به طراحي و اجراي طرح تحقيق مي‌انجامد بايد اطلاعات لازم در اختيار باشد. معمولا تدوين گزارش تحقيق آخرين مرحله فرآيند پژوهش به شمار نمي‌رود زيرا اغلب پژوهشهاي علوم رفتاري به منظور هدف‌هاي بنيادي و كاربردي در زمينه‌هاي مختلف انجام مي‌شود. بنابراين اشاعه يافته‌هاي پژوهشي بايد چنان باشد كه استفاده كنندگان بالقوه از اين يافته ها نسبت به اطلاعات به دست آمده آگاهي يابند و از آن در زمينه‌هاي مختلف استفاده كنند. از اين رو اطلاع‌رساني در پژوهش‌هاي علوم رفتاري از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.

تعريف اطلاع رساني را حوزه اي توصيف كرده اند كه به مناسب سازي اشاعه اطلاعات مي پردازد(حري.1372). با توجه به اين تعريف اطلاع رساني در تحقيقات علوم رفتاري فرايندي است كه بوسيله آن از يك طرف نهادهاي اجرايي بتوانند از نتايج تحقيقات انجام شده در زمينه هاي مختلف علوم رفتاري مطلع شده و از آنها استفاده كند و از طرف ديگر پژوهشگران بتوانند به موقعيت هاي نامعين حوزه هاي علوم رفتاري پي برده تا درباره آنها به تحقيق بپردازند.

حلقه پژوهش هاي علوم رفتاري:
انجام پژوهش مسئله توليد دانش نو ساده نويسي و اشاعه يافته‌هاي پژوهشي به كار گرفتن نتايج پژوهشي كمك به جنبه‌هاي كاربردي

استفاده كنندگان از پژوهش‌هاي علوم رفتاري و اطلاعات مورد نياز آن:
پژوهشگران, مديران, استادان, معلمان و ساير دست اندركاران فرايند ياددهي-يادگيري سياستگذاران

پژوهشگران و مديران پژوهشگران از يك طرف به آخرين دستاوردهاي مربوط به يافته‌هاي علمي در زمينه رواني – تربيتي كه در سطح ملي و بين‌المللي به دست آمده است نياز دارند.از طرف ديگر بايد درباره مسائل مشكلات و بطور كلي موقعيت‌هاي نامعين در زمينه‌هاي رواني و تربيتي، اطلاعات كافي به دست آورند تا بتوانند طرح‌هاي پژوهشي خود را با توجه به آنها تهيه و اجرا كنند.

سياستگذاران ارزش يك گزارش تحقيق از نظر سياستگذاران و ساير تصميم گيرندگان آن است كه نتايج تحقيق تا چه اندازه به حل مسئله و مشكل خاص در حوزه‌هاي رواني-تربيتي منجر مي‌شود. با توجه باينكه زبان گزارش تحقيق زبان فني و قابل درك برا ي جامعه علمي است لذا بمنظور قابل استفاده كردن گزارش تحقيق بطوريكه سياستگذاران، برنامه‌ريزان و ساير دست اندكاران و مجريان بتوانند از اين نتايج استفاده كنند، بايد نتايج تحقيق را بصورت گزارش ساده‌تري ارائه كرد.

انواع گزارش هاي تحقيق تدوين پيشنهاد طرح تحقيق
تدوين گزارش پيشرفت فرايند اجراي طرح تحقيق تدوين گزارش نهايي تحقيق تدوين گزارش يافته هاي تحقيق به صورت مقاله علمي تدوين گزارش و عرضه يافته هاي تحقيق در همايش علمي

الف-تدوين پيشنهاد طرح تحقيق:
براي تصويب يك طرح پژوهشي و تامين اعتبار آن،لازم است تا پژوهشگر قصد پژوهشي خود را در پيشنهاد طرح تحقيق به اطلاع افراد ذي ربط و كساني كه اعتبار مالي طرح را تامين مي كنند برسانند. در پيشنهاد طرح تحقيق،هدفهاي تحقيق،گزاره هاي تحقيق،زمان و هزينه هاي لازم براي اجراي طرح تحقيق بايد بنحوي روشن و قانع كننده بيان شود.

پيشنهاد طرح تحقيق در سه قسمت تدوين مي‌شود
1. اطلاعات مربوط به طرح دهنده و همكاران وي 2. اطلاعات مربوط به طرح تحقيق 3. اطلاعات مربوط به هزينه هاي اجراي تحقيق

اطلاعات مربوط به طرح دهنده و همكاران وي
در اين قسمت،مشخصات پژوهشگر شامل نام-نام خانوادگي-شغل و سمت فعلي-درجات علمي و سوابق تحصيلي-فعاليتهاي پژوهشي و سوابق شغلي وي عرضه مي شود. علاوه بر آن ذكر مشخصات همكاران اصلي تحقيق (نام-شغل-درجه علمي-نوع همكاري) نيز بيان مي‌شود. بهتر است كه اين اطلاعات بصورت طبقه بندي شده در جدول ارائه شود.

اطلاعات مربوط به طرح تحقيق
ابتدا عنوان كامل پژوهش و موضوع تحقيق به زبان فارسي و معادل آن به زبان انگليسي بيان مي‌شود. سپس پژوهشگر به بيان مساله تحقيق، هدفها، فرضيه‌ها و يا سوالهاي تحقيق مي‌پردازد. (ضرورت و اهميت تحقيق نيز در اين قسمت ارائه مي‌گردد)

اطلاعات مربوط به هزينه‌هاي اجراي تحقيق
پيشنهاد دهنده طرح با توجه به تعداد پرسنل، نوع مسئوليت هر يك،كل ساعات كار و ميزان ساعات كار نيروي انساني براي اجراي طرح،خدمات، وسايل و تجهيزات مورد نياز را مشخص كرده و بر اين اساس هزينه طرح را برآورد مي‌كند. سپس آن را بصورت طرح پيشنهادي براي درخواست اعتبار پژوهشي به سازمان تاميين كننده اعتبار عرضه مي‌دارد.

ب-تدوين گزارش پيشرفت فرايند اجراي طرح تحقيق
به منظور آگاه ساختن سازمان تامين كننده اعتبار مالي طرح تحقيق،پژوهشگر بايد به تدوين گزارش پيشرفت اجراي طرح تحقيق بپردازد. اين گزارش معمولا هر سه ماه يك بار تدوين مي شود. در اين گزارش ضمن اشاره به جدول زمانبندي شده اجراي طرح تحقيق،نوع فعاليتهاي انجام شده فهرست مي شود. هدف : آشكار كردن اين امر است كه اجراي طرح تحقيق مطابق برنامه زمانبندي شده صورت گرفته است.

ج-تدوين گزارش نهايي تحقيق:
هدف: ارائه و انتقال اطلاعات و يافته‌هاي علمي به خوانندگان و يا ساير استفاده كنندگان بالقوه آن است. با توجه به اينكه در تدوين گزارش تحقيق، اقدامات انجام شده در جهت اجراي طرح تحقيق و نتايج بدست آمده مورد بحث واقع مي‌شود، افعال بكار رفته بصورت ماضي صرف مي‌شود. پژوهشگر قبل از آغاز نگارش گزارش تحقيق بايد يكي از سبكهاي متداول استنادي(ارجاعي) را اختيار كرده و در طول گزارش آن را بطور كامل رعايت كند. (مثلا: روش انجمن روانشناسي آمريكا)

ساختار گزارش نهايي تحقيق
صفحه عنوان چكيده تشكر و قدرداني فهرست محتوا فهرست شكلها و نمودارها فهرست جداول فصل اول(طرح مسئله) فصل دوم (پيشينه تحقيق) فصل سوم (روش تحقيق) فصل چهارم (يافته هاي تحقيق) فصل پنجم (نتيجه گيري و پيشنهاد) يادداشت ها كتاب شناسي (منابع) پيوست ها ساختار گزارش نهايي تحقيق

1. صفحه عنوان: ابتدا عنوان پژوهش، سپس نام نويسنده و همكاراني كه در اجراي پژوهش مشاركت داشته‌اند، نام موسسه اي كه تحقيق به آن وابسته است، سال تدوين گزارش و محل جغرافيايي تدوين گزارش ذكر مي‌شود. عنوان تحقيق بايد كوتاه و نشانگر متغيرهاي اصلي پژوهش باشد. مناسب آن است كه طول عنوان از 12 تا 15 كلمه تجاوز نكند و به شكلي ارائه شود كه آن را از تحقيقات ديگر متمايز نمايد. بهتر است عنوان با جملاتي مثل مطالعه و يا بررسي و ... شروع نشود.

2- چكيده دربرگيرنده خلاصه‌اي از كليه اجزاي تحقيق است.
شامل هدف تحقيق، روش تحقيق (ويژگي‌هاي كلي نمونه آماري)، يافته‌ها و نتيجه‌گيري مي‌باشد. در انتهاي چكيده مي‌توان واژگان كليدي تحقيق را نيز بيان كرد. چكيده مقاله معمولا در ( ) كلمه تنظيم مي‌شود. چكيده پايان نامه معمولا تا (250) كلمه را شامل مي‌شود.

3- تشكر و قدرداني در اين قسمت پژوهشگر از افراد و سازمان‌هايي كه او را در انجام پژوهش ياري داده‌اند تشكر مي‌كند. كساني كه مستقيما مسئوليت اجراي قسمتي از طرح تحقيق را به عهده داشته‌اند و در واقع بعنوان همكار پژوهشگر منظور مي‌شوند، بايد در زمره همكاران پژوهشگر در روي صفحه عنوان پژوهش ذكر شود. ساير افراد يا سازمانها به ترتيب اهميت در قسمت تشكر و قدرداني نام برده مي‌شوند.

5- فهرست شكلها و نمودارها:
4- فهرست محتوا: نخست فصلها شماره‌بندي شده و محتواي هر فصل به عناوين، زير عنوانهاي مربوط با شماره گذاري هاي لازم مشخص مي‌شود. 5- فهرست شكلها و نمودارها: شكلها و نمودارهاي هر فصل با توجه به شماره فصل و عناوين و زير عنوان هاي فصل شماره گذاري مي شود. شماره و عنوان هر نمودار يا شكل زير آن مي آيد. چنانچه نمودار يا شكلي از منبع ديگري اخذ شده است در پرانتز پس از عنوان به منبع اشاره شود.

6. فهرست جداول جداول نيز با توجه به فصل و عنوان مربوطه شماره‌گذاري مي‌شود. شماره و عناوين جداول بايد بالاي جدول بيايد. چنانچه جدولي از منابع ديگري اخذ شده است در پرانتز پس از عنوان جدول به منبع اشاره شود. 7. طرح مسئله ابتدا زمينه بروز مسئله تحقيق، ويژگي‌هاي،گستردگي، اهميت و علل احتمالي بروز مسئله تحقيق بيان مي‌شود. در اين قسمت هرچند بيان مسئله با توجه به مطالاعات قبلي انجام مي‌گيرد اما به بررسي كامل اين مطالعات نمي‌پردازد، بلكه تنها آنهايي را انتخاب مي‌كند كه در رابطه مستقيم با موضوع مورد بررسي بوده و بتواند به آنها استناد كند. پس از پايان مسئله،به بيان فرضيه و يا سوالها‌هاي تحقيق بايد پرداخت.

8-پيشينه تحقيق: اهداف: برقراري ارتباط منطقي ميان اطلاعات پژوهش‌هاي قبلي با مسئله تحقيق آشنايي با چارچوب نظري و يا تجري مسئله تحقيق آشنايي با روش هاي تحقيق مورد استفاده در پژوهش‌هاي گذشته راه‌هاي رسيدن به اهداف: انتخاب منابع اطلاعاتي كه بطور مستقيم با مسئله تحقيق ارتباط دارد ارائه مطالب از كلي به جزيي(عمومي به اختصاصي) اجتناب از بيان مطالب به طور مجرد و بدون رابطه با يكديگر تنظيم مطالب به طور سازماندهي شده همراه با روندي منطقي ارائه نتايج مطالعات قبلي و نقد آنها

9-روش تحقيق: طرح تحقيق: محقق ابتدا طرح تحقيق را توصيف مي‌كند. (نوع طرح، دلائل انتخاب و...) آزمودني‌ها: هدف از اين بخش بيان ويژگي‌ها و مشخصات جامعه مورد مطالعه و آزمودني‌هاي مورد مشاهده است. ابزار اندازه‌گيري: در اين بخش ابزار مورد استفاده براي اندازه‌گيري متغييرهاي تحقيق معرفي شده و دليل انتخاب آن تشريح مي‌گردد. روش اجرا: در اين بخش محقق به توصيف دقيق مراحل اجراي تحقيق مي‌پردازد. به عبارت ديگر محقق فعاليت‌هاي فرايند پژوهش را با ترتيب زماني و همراه با چگونگي انجام آن توصيف مي‌نمايد. روش تحليل داده‌ها: اين قسمت به بيان چگونگي تنظيم، تلخيص و تحليل داده‌ها اختصاص دارد. لازم به ذكر است كه هدف اين بخش بيان فرمول آماري نيست بلكه مقصود به نوع روش تحليل آماري بكار رفته (توصيفي و تحليلي) مي‌باشد.

10-يافته‌ها: در اين قسمت داده‌هاي گردآوري شده به صورت جدول يا نمودار عرضه و تحليل مي‌شود. بهترين شيوه براي تنظيم ارائه يافته‌ها با توجه به سوالها يا فرضيه‌هاي تحقيق است. با توجه به ماهيت سوالها يا فرضيه‌هاي تحقيق از روش‌هاي آمار توصيفي يا استنباطي كه قبلا پيش بيني شده است بايد استفاده كرد. در عرضه يافته‌ها بايد ترتيب منطقي را رعايت كرد.

11- بحث و نتيجه‌گيري اين قسمت بهتر است با گزارشي مختصر درباره مسئله تحقيق و يافته‌هاي مربوط به سوال‌ها و يا فرضيه هاي پژوهشي آغاز گردد. نتيجه‌گيري با توجه به هدف‌ها، سوالها و يا فرضيه‌هاي تحقيق صورت مي‌گيرد. لذا ضروري است تا يافته‌هاي مربوط به هريك از آن‌ها با نتايج حاصل از تحقيقات قبلي مقايسه شده و وجوه تشابه و يا اختلاف ميان آنها به روشني بيان گردد. در صورتي كه نتايج مشابه باشد تاكيد بر نتايج قبلي به تعميم نتايج كمك مي‌رساند. اگر تفاوتي ميان نتايج مشاهده گردد بايد به دلايل احتمالي وجود آن اشاره كرد. پژوهشگر بايد سعي كند كه به سوالات زير پاسخ دهد: سهم اين مطالعه در روشن شدن زمينه مسئله تا چه حد بوده است؟ چه نتيجه‌گيري‌ها و رهنمودهاي نظري و عملي را مي‌توان از اين مطالعه حاصل كرد؟ آيا به حل مسئله تحقيق كمك كرده است؟

12-1-شيوه‌هاي ارائه يادداشت‌ها:
12- يادداشت‌ها اهميت منابع مورد استفاده از دو جنبه مورد منظور مي باشد: اطلاعات كتاب شناختي يا منابع فهرست شده كه در انتهاي گزارش عرضه مي‌‌شود. يادداشتهاي مربوط به منبع كه در پانويس هر صفحه يا در قسمت يادداشت ها در انتهاي هر فصل آورده مي شود. 12-1-شيوه‌هاي ارائه يادداشت‌ها: نام و نام خانوادگي نويسنده و تاريخ انتشار منبع در داخل پرانتز ذكر مي شود. مثال: (شكوهي و بازرگان،1369) در صورتيكه منبع به زبان فارسي ترجمه شده باشد بايد ابتدا نام نويسنده و تاريخ انتشار،سپس نام مترجم و سرانجام تاريخ انتشار در ايران داده شود. مثال:(آناستازي،1976/براهني،1361) روش ديگر استفاده از شماره است.شماره ها به ترتيب ارائه منبع در متن آورده مي شود.

13- منابع يا كتاب شناسي: كتاب شناسي: عبارت است از فهرست مشخصات كتاب ها،نشريه ها و يا ساير موارد انتشار يافته و انتشار نايافته كه در يك زمينه وجود دارد. منابع: شامل آن دسته از كتاب ها،نشريه ها و ساير مواردي است كه پژوهشگر در تحقيق خود مورد استفاده و استناد قرار داده است. معمولا فهرست منابع بايد بر حسب نام خانوادگي ميلفان و بصورت الفبايي تهيه شود. اگر در گزارشي نام ميلف ذكر نشده ياشد،سازمان محل انتشار بجاي نام ميلف ذكر مي شود.

د-تدوين گزارش يافته‌هاي تحقيق
14-پيوست‌ها آخرين قسمتي كه در گزارش تحقيق گنجانده مي‌شود مربوط به موئاردي است كه اطلاع از آنها براي خواننده مهم است، مانند ابزار اندازه‌گيري (پرسشنامه‌هاي مورد استفاده در تحقيق)،داده‌هاي تفصيلي گردآوري شده كه در متن گزارش عرضه نشده است، و امثال آن. د-تدوين گزارش يافته‌هاي تحقيق به صورت مقاله علمي از آنجا كه تحقيق علمي بايد در معرض نقد و بررسي همگان قرار گرفته و علاقه‌مندان بتوانند از نتايج آن استفاده كنند، لازم است نتايج بدست آمده در اختيار جامعه علمي و مصرف كنندگان بالقوه قرار گيرد. براي اين منظور بايد يافته‌هاي بدست آمده بصورت ،مقاله علمي تدوين شود و در يكي از نشريه‌هاي تخصصي انتشار يابد.

ه-تدوين گزارش و عرضه نتايج تحقيق در همايش علمي:
سخنراني علمي: پژوهشگر قبل از ايراد سخنراني چارچوب مطالب مورد نظر خود را چنان تنظيم كند كه در مدت زمان تعيين شده قابل عرضه باشد. عرضه نتايج پژوهشي به صورت پوستر: پوستر عبارت است از يك متن نوشته شده كه بصورت لوحه در ابعاد حداكثر 150*100 سانتي متر تهيه مي شود و شامل اجزاي زير است: عنوان روش تحقيق يافته ها نتيجه گيري از ذكر مطالب اضافي در پوستر مي بايست خودداري شود.علاوه بر آن لازم است از تكنيك هاي عرضه بصري و جذاب كردن جداول ،نمودارها و ساير شكل ها براي عرضه داد ها بطور هنرمندانه بهره گرفت. بمنظور تماس با پژوهشگر بايد نشاني پستي و سازمان مربوطه به وضوح در بالاي پوستر ذكر شود.

چهارچوب و رئوس مطالب عرضه شده در يك پوستر (اقتباس از:عزيزي،1371)
عوامل ميثر در تفاوتهاي پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دبستانهاي شهر تهران پژوهشگر تورج هرندي،عضو هيآت علمي ميسسه پژوهش هاي آموزشي صنودق پستي 314/13145 ، تهران مقدمه روش تحقيق نمودارها نتيجه گيري يافته ها جداول

تدوين مقاله علمي طراحي مقالات پوستري طراحي مقالات اسلايدي جلسه شانزدهم

تدوين گزارش يافته هاي تحقيق بصورت مقاله علمي:
عمدتاً يافته هاي بدست آمده بصورت مقاله علمي تدوين شود و در يکي از نشريه هاي تخصصي انتشار يابد.

انواع نشريات نشريات علمي نشريات علمي تخصصي نشريات علمي – ترويجي
نشريات علمي – پژوهشي نشريات بين المللي علمي / پژوهشي نشريات I.S.I و ...

ساختار مقاله شامل موارد زير است:
عنوان (حداکثر 15 واژه) نام پژوهشگر و همکاران وي چکيده مقدمه روش تحقيق يافته ها بحث و نتيجه گيري يادداشت ها فهرست منابع

تدوين گزارش و عرضه نتايج تحقيق در همايش علمي
به اين منظور از دو روش مي توان استفاده : الف) سخنراني علمي: بايد براي سخنراني جنبه هاي زير را در نظر گرفت؛ توجه به اهداف گردهمايي ويژگي مخاطبان انتخاب محتواي اصلي سخنراني تنظيم مطالب و رعايت توالي منطقي آنها انتخاب روش مناسب عرضه تمرين عرضه مطالب در مدت زمان مورد نظر

عرضه نتايج پژوهش بصورت پوستر
مي توان تعدادي از مقالات را نيز بصورت پوسترهايي با ابعاد 100 * 150 سانتي متر ارائه داد. پوستر بايد شامل موارد ذيل باشد: عنوان روش تحقيق يافته ها نتيجه گيري

پيوستها جلسه هفدهم

تحقيق و گزارشهاي تحقيقي
پيوست (1) چگونگي تهيه يک طرح تحقيق و گزارشهاي تحقيقي

چارچوبي براي تهيه يک طرح تحقيق
اگرهر تحقيق انجام يافته و مدون شده را به خانه‌اي تشبيه کنيم که آماده سکونت و بهره برداري است مي توان گفت: که فرآيند ساختن اين خانه (با فرض وجود زمين) از طراحي يک نقشه و طرح آغاز شده است. چنين طرح و چارچوب اوليه اي را براي انجام يک پروژه تحقيقاتي (Proposal) گويند. چارچوب کلي و نکات مورد نياز براي تهيه يک «طرح اوليه تحقيق» تقريباً شامل مواردي مي شوند که نشان دهنده دورنما و چشم اندازي است که محقق ترسيم نموده است تا د حدود آن بتوان فرآيند تحقيق خود را با رعايت اصول علمي مرحله به مرحله پشت سر گذارد. اجزاي تشکيل دهنده يک طرح تحقيق» شامل مواردي مي باشند که در پي مي آيند.

2 . بيان مسأله (تعريف موضوع تحقيق)
1 . مقدمه محقق با بيان نکاتي کلي و مرتبط دريچه اي را بر روي خواننده خود مي گشايد و از آن طريق تلاش مي کند تا فضاي ذهني خواننده را آماده ارائه اجزاي مورد نظر خود سازد. مقدمه بايد مختصر, مرتبط و داراي انسجام باشد. 2 . بيان مسأله (تعريف موضوع تحقيق) يعني محقق غرض اصلي خود را از انجام پژوهش بيان مي‌دارد و توضيح‌ مي‌دهد که به دنبال چه چيز است؟

3 . تاريخچه و سابقه موضوع (مسأله) تحقيق (پيشينه تحقيق)
در اين قسمت از طرح تحقيق محقق با جستجوي جامع در منابع علمي (کتابها, محققات ديگران, اسناد, ...) تلاش ميکند تا آگاهي بيشتري در رابطه با موضوع و مسأله تحقيق خود بيابد, و از طريق تحقيق خود را در راستاي تحقيقات مرتبط قرار دهد بطور کلي مي توان کارکردهاي پيشينه تحقيق را موارد زير دانست: الف) محدود کردن و صورتبندي جديد مسأله تحقيق (اصل تحديد مسأله) ب) تعيين درجه مهم بودن متغيرها ج) پيدا کردن روشهاي جديد د) اجتناب از به کار بردن روشهاي بي نتيجه هـ ) ايجاد بينش نسبت به روشهاي و) پرهيز از تکرارهاي انجام شده ز ) آگاهي بر درجه مهم بودن مسأله فرآيند کلي تهيه پيشينه تحقيق در شکل اسلايد بعد نشان داده شده است:

1 2 3 4 6 5 9 7 10 8 مشخص کردن توصيفگرها (واژه‌ها يا
عبارات کليدي ) مرتبط با مسأله 1 مشخص کردن منابع از قبيل: نمايه, چکيده نامه و ... 2 مشخص کردن عناوين مقاله ها يا گزارش ها براي بررسي 3 جايابي نسخه مقاله ها يا گزارش ها براي بررسي 4 طبقه بندي مقاله يا گزارش ها بر حسب موضوع يا اهميت (اختياري) حذف مقاله ها يا گزارش هاي نامرتبط 6 5 تهيه مقاله يا گزارش هاي منتخب تهيه چکيده يا خلاصه از گزارشهاي مربوط 9 7 تدوين چارچوب نظري تحقيق تهيه يک کتاب شناسي کامل 10 8

اهميت و ضرورت موضوع تحقيق
با توجه به اينکه انجام هر تحقيق نيازمند به صرف هزينه و زمان است, محقق در اين قسمت با تکيه بر مستندات علمي و آمار و ارقام بطور مختصر تلاش مي کند تا نشان دهد مسأله تحقيقي را که برگزيده است موضوعي بي اهميت و بي ارزش نيست و ضرورت دارد که پيرامون آن تحقيقات صورت پذيرد. 5 . اهداف تحقيق تحقيق به عنوان يک فعاليت نظاممند و هدفمند داراي يک هدف کلي و اهداف جزيي تر است. محقق تلاش مي کند تا اهدافي را که از تحقيق در نظر دارد روشن سازد.

10 . قلمرو مکاني تحقيق (جامعه آماري)
6 . چارچوب نظري 7 . مدل تحليلي تحقيق 8 . فرضيه هاي تحقيق 9 . روش تحقيق 10 . قلمرو مکاني تحقيق (جامعه آماري) در تحقيقاتي که حالت ميداني دارند پژوهشگر بايد اطلاعات اوليه‌اي را در رابطه با جامعه‌اي که از آن نمونه‌برداري مي‌کند و فرضيه‌هاي تحقيق خود را با استفاده از داده‌هاي آماري آن جامعه آزمون مي‌کند, ارايه کند.

12 . روش نمونه گيري و تعيين حجم نمونه 13 . ابزارهاي گردآوري داده ها
11 . قلمرو زماني تحقيق پژوهشگر فاصله و دوره زماني را که در آن تحقيق خود را به انجام مي رساند مشخص مي سازد. اين کار از آن جهت اهميت دارد که بسياري از پديده هاي اجتماعي و سازماني متأثر از زمان هستند و خواننده گزارش نهايي تحقيق مي تواند تأثير زمان را در نتايج تحقيق مشاهده کرد 12 . روش نمونه گيري و تعيين حجم نمونه 13 . ابزارهاي گردآوري داده ها 14 . روش تجزيه و تحليل داده ها

15 . محدوديتهاي تحقيق در ارايه گزارش از يک پژوهش, محقق سعي مي کند با بيا محدوديتهايي که بر سر راه تحقيق دارد(و يا داشته است) به خواننده پيام دهد که در مورد فرآيند تحقيق او قضاوت عادلانه‌اي داشته باشد, از طرفي ديگر سعي مي کند عمليات تحقيقاتي خود را با توجه به اين محدوديتها انجام دهد و به عبارتي با واقع نگري از دام «قضاوتهاي کلي» بپرهيزد.

محدوديتها مي‌تواند مواردي مانند زير باشند:
الف) کمبود منابع علمي ب) کمبود منابع مالي ج) عدم همکاري مسئولين در جامعه آماري (سازمان مربوطه) با پژوهشگر د) نبود سوابق تحقيقاتي پيرامون موضوع هـ ) گرفتاريهاي شخصي فرد پژوهشگر و ) کمبود زمان در اختيار ز ) طبقه بندي بودن مدارک و اسناد از نظر نوع دسترسي به آنها

16 . شرح واژه ها و اصطلاحات بکار رفته در تحقيق
در اين شرح از طرح تحقيق, پژوهشگر براي ايجاد ذهنيت مشترک بين خواننده و خود, اصطلاحات, مفاهيم و متغيرهايي را که فکر مي کند نوع برداشتي که از آنها مي شود تأثير مهمي در قضاوت خواننده دارد, انتخاب مي کند و بطور مختصر به شرح و توضيح آنها مي پردازد. در اين رابطه بايد به دو نکته توجه کند: الف) مطرح کردن مفاهيم و اصطلاحات روشن و بديهي ب) اشاره به منابع مستند براي مفاهيم

چارچوبي براي تهيه يک گزارش تحقيق
گاه برخي از استادان براي تقويت پايه هاي علمي دانشجويان, از آنان مي خواهند که يک فعاليت تحقيقي انجام دهند. اين فعاليتهاي تحقيقي مي تواند به دو حالت کلي زير تقسيم کرد: الف: تحقيقات کتابخانه اي در اين نوع پژوهش, پژوهشگر پيرامون يک موضوع تحقيق منابع علمي و اسناد, ... را شناسايي, دسته بندي و در نهايت جمع بندي و نتيجه گيري ميکند. غالباً در اين نوع تحقيقات, هدف اصلي آگاهي بر ابعاد گوناگون موضوع مورد نظر است. ب دانشجويان براي ورود در دنياي واقعي کسب و کار نيازمندند که با واقعيتهاي آن آشنايي داشته باشند, لذا اکثر استادان بر اين باورند که فعاليتهاي تحقيقاتي دانشجويان در حين تحصيل زمينه هاي آشنا سازي آنان با واقعيتها را فراهم مي آورد و همچنين توان تجزيه و تحليل آنان را افزايش مي دهد, به همين دليل آنان مي خواهند موضوع خاصي را بپذيرند و يا انتخاب کنند و با انتخاب روش و قواعد علمي تحقيق, فرآيند تحقيق را تجزيه کنند و در نهايت گزارشي ارايه کنند. اجزاء چارچوب تهيه چنين گزارشي عبارت است از:

1. صفحه روي جلد (نام دانشگاه/ نام دانشکده/ براي ارايه در درس
1 . صفحه روي جلد (نام دانشگاه/ نام دانشکده/ براي ارايه در درس.../ نام موضوع/ نام و نام خانوادگي استاد/ نام و نام خانوادگي دانشجو يا دانشجويان / ترم تحصيلي .... ) 2 . صفحه نام خداوند و تقدير و تشکر 3 . فهرست مطالب 4 . فهرست جداول و اشکال ( به روش تهيه فهرست هاي کتاب حاضر) 5 . مقدمه / پيشگفتار / ديباچه / سرآغاز

فصل اول: طرح تحقيق [ اجزاء معرفي شده د بند 1 همين پيوست (از اجزا هرکدام که امکان پذير بود قيد مي‌گردد.)] فصل دوم: پيشينه تحقيق (مباحث نظري) [جزء شماره 3 بند 1 همين پيوست. با استفاده از فرايند تحقيق فصل سوم: معرفي سازمان مورد مطالعه. فصل چهارم: روش تحقيق بکار گرفته شده (نوع تحقيق, شيوه نمونه گيري, چگونگي تهيه ابزار گردآوري اطلاعات...) فصل پنجم: تجزيه و تحليل و نتيجه گيري فصل ششم: چکيده تحقيق منابع و مآخذ پيوستها (مواردي که پژوهشگر ضروري مي داند که بايد در انتهاي گزارش خود بياورد مانند نکات اضافي/ يک نمونه از پرسشها / کاتالوگ و بروشور خاص, عکس, ...)

سايت‌هاي مفيد براي جستجوي مقالات و اطلاعات
پيوست (2) سايت‌هاي مفيد براي جستجوي مقالات و اطلاعات

پايگاه اطلاعات صنعتي ايران
پايگاه اطلاعات صنعتي ايران

مراکز کارآفريني دانشگاهها
اصفهان تبريز تربيت مدرس تهران صنعتي اصفهان صنعتي اميرکبير صنعتي شريف صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي علم و صنعت فردوسي مشهد اروميه الزهراء بوعلي سينا همدان

بيرجند سيستان و بلوچستان شهيد باهنر کرمان علامه طباطبايي تهران علوم کشاورزي گرگان کردستان گيلان مازندران وليعصر رفسنجان هرمزگان يزد شهيد بهشتي شهيد چمران اهواز شيراز

منابع روش تحقيق به زبان فارسي
پيوست (3) منابع روش تحقيق به زبان فارسي

منابع براي مطالعه و آشنايي بيشتر
كتابنامة روش تحقيق منابع براي مطالعه و آشنايي بيشتر فهرست ذيل شامل كتابهايي درباره تحقيق، تهيه و تنظيم رساله، گزارش يا مطالبي مربوط به آنها است. اين كتابها توسط صاحب‌نظران ايراني در زمينه‌هاي فوق به زبان فارسي نوشته يا ترجمه شده‌اند. هدف از جمع‌آوري و درج آنها در اين قسمت از اين كتاب، آشنا نمودن شما محققان عزيز با منابع موجود فارسي است.

آريانپور، اميرحسين. پژوهش. چاپ چهارم. تهران: اميركبير، 1362: 87 ص.
آبرامسون، جوزف هربرت. روش‌هاي تحقيق در پزشكي اجتماعي. ترجمه علي صادقي حسن آبادي. شيراز: دانشگاه شيراز، 1363: 326 ص، جدول، واژه‌نامه، كتابنامه[1]. آذر، عادل. تحقيق در عمليات. تهران: موسسه نشر علوم نوين، 1379: 750 ص، مصور، جدول، نمودار. آريان‌پور، اميرحسين، آيين پژوهش: پژوهش و پژوهش‌نامه. ويرايش2. تهران: اميركبير چاپ اوّل 1324، نشر گسترده، چاپ چهارم ص. آريانپور، اميرحسين. پژوهش. چاپ چهارم. تهران: اميركبير، 1362: 87 ص. آريانپور، اميرحسين. پژوهش (كار پژوهش و پژوهش‌نامه نويسي)، نقل از آيين تحقيق. تهران: دانشگاه تهران، انجمن كتاب دانشجويان دانشكده هنرهاي زيبا، 1354: 74 ص. آريانپور، اميرحسين. تدارك پژوهش‌نامه. تهران: ميسسه تحقيقات و برنامه‌ريزي علمي و آموزشي، مركز اسناد و مدارك علمي ايران، 1349: 32 ص. آريانپور، اميرحسين. متدلوژي تحقيق و مأخذشناسي. تهران: دانشگاه تهران، موسسه علوم اداري، 1332: 44 ص ـ [1] . تعداد صفحات كتاب، ذكر داشتن جدول و مصور بودن از كتب در انتهاي مأخذ (فهرست منابع- پانويس- ميان‌نويس و پي‌نويس) بعد از سال چاپ آورده نمي‌شود، در اينجا فقط جهت آگاهي از تعداد صفحات كتاب، داشتن جدول، نمودار، مصوربودن و... آورده شده است. م

آري، دانالد؛ جيكوبز. چر، لوسي؛ و رضويه، اصغر
آري، دانالد؛ جيكوبز. چر، لوسي؛ و رضويه، اصغر. روش تحقيق در تعليم و تربيت. ترجمه وازگن سركيسيان، مينونيكو و ايمان سعديان. تهران: سروش، 1380. آسابرگر، آرتور. روش‌هاي پژوهشي رسانه‌ها. مترجم محمد حفاظي. تهران: مركز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها، 1373. آسايش، حسين و مشيري، رحيم. روش‌شناسي و تكنيك‌هاي تحقيق علمي در علوم انساني با تأكيد بر جغرافيا. تهران: نشر قوس، چاپ اوّل ص. آيتي، باقر، روش تحقيق در جغرافيا. تهران: موسسه جغرافيايي و انتشاراتي ارشاد، 1373: 58 ص، جدول. ابرامي، هوشنگ. اصول تدوين فهرست موضوعي در نوشته‌هاي زبان فارسي. تهران: دانشگاه تهران، 1352: 44 ص. ابرامي، هوشنگ. نمونه‌اي از فهرست كتابهاي فارسي بر اساس اصول تدوين فهرست موضوعي در نوشته‌هاي زبان فارسي، تهيه و تنظيم: فروردين راستين و ركن‌الدين احمدي لاري. شيراز: دانشگاه شيراز، دانشكده ادبيات و علوم انساني، 1353: 94 ص. اتسلند، پتر، با همكاري رولاند بوشهايت. روش‌هاي تجربي تحقيق اجتماعي. ترجمه بيژن كاظم‌زاده. مشهد: آستان قدس رضوي. معاونت فرهنگي، 1371: 360 ص، جدول، مصور.

احمدي گيوي، حسن. آئين پژوهش و مرجع‌شناسي. تهران: هما، چاپ چهارم 1373.
ادواردز، آلن ال. طرح آزمايشي در تحقيق رواني. ترجمه سيده رقيه يثربي. تهران: سمت، چاپ اول 1373. ادواردز، جك ئي و ديگران. تحقيق پيمايشي: راهنماي عمل ترجمه سيد محمد اعرابي و داود ايزدي. تهران: دفتر پژوهشهاي فرهنگي چاپ اوّل 1379: 198 ص. اردلان، ظفر دخت. برخي از فنون تحقيق در علوم اجتماعي. تهران: (بي‌تا)، 1351: 94 ص. استاپلتون، پل. شيوه نوشتن مقالات تحقيقي. مترجمان محمدرضا نائينيان و محمد آرمند. تهران: دانشگاه شاهد، چاپ اول 1374: 82 ص، مصور، جدول و نمودار. استاپلتون، پل. نگارش مقالات پژوهشي. مترجم محمد باقر شمس. كرمانشاه: دانشگاه رازي، انتشارات طاق بستان، 1379. استرينگر، تي، ارنست. تحقيق علمي: راهنماي مجريان تغيير و تحوّل. ترجمة سيد محمد اعرابي و داود ايزدي. تهران: دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي، 1378.

استوارت، آلن. اساس نظرات نمونه‌برداري آماري. ترجمه فيروز آزادگان
استوارت، آلن. اساس نظرات نمونه‌برداري آماري. ترجمه فيروز آزادگان. تهران: دانشگاه تهران، 1353. استيك، رابرت. اي. هنر پژوهش موردي. ترجمه محمد علي حميد رفيعي. تهران: دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي، 1379: 184 ص، جدول. اسليد، كارول. سبك و شيوه: مقاله‌هاي تحقيقي، گزارش‌ها و پايان‌نامه‌ها. ترجمة مهراندخت نظام شهيدي. تهران: آگه، 1380: 384 ص، جدول. اصغر پور، محمدجواد. تحقيق در عمليات پيشرفته. تهران: دانشگاه تهران، 1376 ص، جدول، نمودار. افشار، ايرج. راهنماي تحقيقات ايراني. تهران: مركز بررسي و معرفي فرهنگ ايران؛ يونسكو، 1349: 402 ص. اكرامي، محمود. الفباي مطالعه و تحقيق. مشهد: موسسه فرهنگي هنري ضريح آفتاب، چاپ دوم 1379. الرك، پاملا، ال و ستل، رابرت بي. درسنامة پژوهش پيمايشي: رهنمودها و استراتژي‌هايي براي انجام دادن پيمايش. ترجمه مهراندخت نظام شهيدي و اردشير اميدي صحنه و محمود متحد. تهران: آگه، چاپ اوّل 1380: 638 ص. جدول. نمودار و واژه‌‌نامه.

الزي، فريمن. آشنايي با روش‌هاي آماري از طريق آموزش برنامه‌اي
الزي، فريمن. آشنايي با روش‌هاي آماري از طريق آموزش برنامه‌اي. ترجمة عباس بازرگان. تهران: مركز نشر دانشگاهي 1366. الواني، سيد مهدي و زاهدي، شمس‌السادات. مباحث ويژه در مديريت دولتي [مطالعه موردي[1] در مديريت]. تهران: دانشگاه پيام نور، چاپ ششم 1379. الهام، محمدرحيم. روش جديد در تحقيق دستور زبان دري، به اهتمام عبدالله اميري. كابل: دكابل پوهنتون، 1349: 170 ص، جدول. اميني، كاظم. گزارش نويسي، علمي- كاربردي. اداري، فني، بازرگاني و پژوهشنامه‌هاي علمي. تهران: نشر نور، چاپ اوّل 1381: 268 ص. مصور. انجمن كتابداران آمريكا- شيكاكو. قواعد فهرست نويسي انگلو- آمريكن، تهيه شده بوسيله انجمن كتابداران آمريكا، كتابخانه كنگره آمريكا، انجمن كتابداران انگليس، انجمن كتابداران كانادا، مترجمان: مهوش ابوالضياء (وديگران). تهران: موسسه تحقيقات و برنامه‌ريزي علمي و آموزشي، مركز خدمات كتابداري با همكاري فرانكلين، 1357: 396 ص. انوار، پروين. مأخذشناسي و استفاده از كتابخانه. تهران: زوار، 1352: 68 ص. اوانز، ك.م. مقدمه‌اي بر روش تحقيق در علوم تربيتي. ترجمه محمدعلي فرجاد. تهران: الهام، 1371. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1]. Case study [In Management]

اوانس، كاتلين ماريان. مقدمه‌اي بر روش تحقيق در علوم تربيتي
اوانس، كاتلين ماريان. مقدمه‌اي بر روش تحقيق در علوم تربيتي. ترجمه محمدعلي فرجاد. تهران: الهام، 1361: 120 ص، جدول، كتابنامه. اوپنهام، آبراهام نفتالي. طرح پرسشنامه و سنجش نگرشها. ترجمه مرضيه كريم نيا. مشهد: آستان قدس رضوي، معاونت فرهنگي، 1366 چاپ دوم 1375: 314 ص، جدول، مصور. اوستا، مهرداد. روش تحقيق در دستور زبان و شيوه نگارش. تهران: عطايي، 1348: 110 ص. ايران نژاد پاريزي، مهدي. روش‌هاي تحقيق در علوم اجتماعي. تهران: نشر مديران، 1378: 403 ص، جدول، نمودار. ايزاك، استفان. [مايكل، ويليام] راهنماي تحقيق و ارزشيابي در روان‌شناسي و علوم تربيتي. مترجم علي دلاور. تهران: ارسباران، چاپ اوّل 1376: 261 ص. جدول- نمودار. ايزاك، استفن. ويليام ب. مايكل. راهنماي جامع تحقيق و ارزيابي. ترجمه: مرضيه كريم‌نيا. مشهد: آستان قدس رضوي. چاپ اول 1374. باركر، كريس پيسترنگ، نانسي و اليوت، رابرت. روش‌هاي پژوهش در روان‌شناسي باليني و مشاوره. هاماياك آواريس يانس و محمدرضا نيكخو (مترجمان). تهران: سخن 1380، 400ص.

بارون، لورنس. تحليل محتوا. محمد عيني دوزي سرخابي (مترجم)
بارون، لورنس. تحليل محتوا. محمد عيني دوزي سرخابي (مترجم). تهران: دانشگاه شهيد بهشتي، 1374. بازرگان، عباس. ارزشيابي آموزشي. تهران: انتشارات سمت، 1380. باكر، كريس؛ و پيسترنگ، و اليوت، رابرت. روش‌هاي پژوهش در روان‌شناسي باليني و مشاوره. ترجمه هاماياك آواديس يانس و محمدرضا نيكخو. تهران: سخن، 1380. بانكي، فرزين و كارل رته، فريدريش [1979] مقدمه‌اي بر روش تحقيق در تعليم و تربيت. ترجمة احمدعلي حيدري و سيد حسين ميرلوحي. تهران: دبيرخانه شوراي تحقيقات، چاپ اول 1371، پژوهشكده تعليم و تربيت، چاپ سوم 1380. باني فيس، ديويد، ز. طرح آزمايش‌ها و روش‌هاي آماري براي پژوهش در علوم اجتماعي و رفتاري. مترجمان هوشنگ طالبي، محمدحسين علامت ساز و آيت‌الله موسوي. تهران: سمت، چاپ اول 1379.

بختياري، ابوالفضل و ايراني يوسف
بختياري، ابوالفضل و ايراني يوسف. روش تحقيق در علوم تربيتي و روش پژوهش عملي (اقدام پژوهي). جزوه درسي (درسنامه). قم: مركز آموزش عالي فرهنگيان و مركز آموزش مديريت دولتي، 1380. بدره‌اي، فريدون. روش نوشتن پانويس[1] و كتابنامه در نوشته‌هاي تحقيقي. تهران: اميركبير، 1349: 43 ص. بديعي، علي قلي. روش تحقيق در علوم اجتماعي: گزارش تحقيقي. تهران: وزارت برنامه و بودجه، معاونت امور اجتماعي و مديريت ارشاد و فرهنگ و هنر، 1366: 59 ص. برايمن، آلن. روش‌هاي تحقيق و مطالعات سازماني، ترجمه محمد اسماعيل انصاري، احمد غضنفري و فضل‌الله يزداني و تهران: آواي نور، چاپ اوّل 1380: 376 ص، جدول. برت، ديويد و توني كل. طرحهاي جامعه‌شناسي: روش برنامه‌ريزي و انجام تحقيق. ترجمه سيد قوام‌الدين مهدوي. تهران: نشر شب تاب، 1377. برتيوم، فرانسوا و لامورد، آندره. روش تحقيق در روان‌شناسي (علوم انساني). ترجمه حمزه گنجي. تهران: ويرايش، 1373 چاپ دوم 1375: 223 ص، مصور، جدول، نمودار. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1]. Footnote

برگشتر، اسرماگوتهلف؛ هارون، عبدالسلام
برگشتر، اسرماگوتهلف؛ هارون، عبدالسلام. روش تحقيق انتقادي متون، ترجمه و تأليف جمال‌الدّين شيرازيان. تهران: لك لك، 1370: 242 ص. بريس، نيكلا؛ كمپ، ريچارد و سلنگار، رزمري(ميلفان). تحليل داده‌هاي روان‌شناسي، با برنامه اسي- پي- اس- اس [spss] ويرايش 8، 9 و 10. خديجه علي آبادي و علي صمدي (مترجمان) تهران: دوران، 1382، 383 ص: مصور، جدول. بريور، جان و آلبرت هانتر. تحقيق چند روشي در علوم اجتماعي: تركيب اسلوبها. مترجمان حبيب احمدي و اسفنديار غفاري نسب. شيراز: نشر زر، 1377. بست، جان [1983]. روش تحقيق در علوم تربيتي و رفتاري. ترجمه حسن پاشا شريفي و نرگس طالقاني. [ويرايش2] تهران: رشد چاپ نهم 1381: 556 ص، مصور، جدول، نمودار. بوشهري، جعفر. اصول تحقيقات آماري. تهران: دانشگاه تهران، 1343: 243 ص. جدول، مصور. بيابانگرد، اسماعيل. روش‌هاي تحقيق در علوم انساني و اجتماعي. تهران: ميسسه كتاب مهربان نشر، چاپ اوّل، 1382: 185 ص، جدول. بيات، پرويز. فن گزارش نويسي، چگونه مي‌توان گزارش فني بهتر نوشت؟ تهران: وزارت اقتصاد، سازمان مديريت صنعتي (بي‌تا): 70 ص.

بيان، حسام‌الدين. جستارگري، شالوده پژوهشهاي پيشرفته در علوم
بيان، حسام‌الدين. جستارگري، شالوده پژوهشهاي پيشرفته در علوم. تهران: مركز آموزش مديريت دولتي، 1368: 376 ص. جدول، نمودار، واژه‌نامه، كتابنامه. بيان، حسام‌الدين. روش تحقيق و مأخذشناسي، با همكاري كميتة تحقيق و پژوهش دانشكدة پدافند ملي. تهران: دانشكده پدافند ملي، 1350. بياني، احمد. روش‌هاي تحقيق و سنجش در علوم تربيتي و روان‌شناسي. تهران: انتشارات رهيافت بيكر، ترز. ال. نحوه انجام تحقيقات اجتماعي. ترجمة هوشنگ نايبي. تهران: روش، 1377. بيهقي، علي‌اكبر. راهنماي طرحهاي پژوهشي علوم انساني و اجتماعي. تهران: وزارت علوم و آموزش عالي، دفتر برنامه‌ريزي پژوهشهاي علمي، 1355: 208 ص. پرنده، علي. كاربرد اينترنت در پژوهش. تهران: دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي، 1380. پزشكي راد، غلامرضا و مدير شانه چي محسن. اندازه‌گيري و تحليل در تحقيق توصيفي. كرج: نشر آموزش كشاورزي، 1379.

پلتو، پرتي، ژ. روش تحقيق در انسان‌شناسي. مترجم محسن ثلاثي
پلتو، پرتي، ژ. روش تحقيق در انسان‌شناسي. مترجم محسن ثلاثي. تهران: علمي، 1375: 317 ص، مصور، جدول. پوپر، كارل ريموند. منطق اكتشاف علمي. ترجمه سيد حسين كمالي، ويراستة عبدالكريم سروش. تهران: شركت سهامي انتشارات علمي و فرهنگي، 1370: 347 ص، جدول، مصور. پوليت، دنيس. اف، هانگلر، برنادات. پ. اصول و روش‌هاي تحقيق در پرستاري، بهداشت، علوم باليني و علوم رفتاري جلد1. مترجم داود حسيني نسب. تبريز: دانشگاه علوم پزشكي تبريز، 1374. تاجداري، پرويز. روش‌هاي علمي تحقيق همراه با نظريه ارزشيابي. اصفهان: اتا، 1369: 519 ص، جدول، شكل. تاجداري، پرويز. مقدمه‌اي بر آمارگيري نمونه‌اي. اصفهان: اتا، 1367: 251 ص، جدول، نمودار. تاجداري، پرويز. نظريه رياضي آمارگيري نمونه‌اي. تهران: موسسه آموزش عالي آمار،1347. تبرا، حبيب. گزارش نويسي. تهران: اميركبير، 1355: 96 ص.

تجبر، منصور. پژوهش عملياتي در مديريت
تجبر، منصور. پژوهش عملياتي در مديريت. اصفهان: اتا، 1370: 437 ص، جدول، نمودار. ترابيان، كيت. ل [1987]، راهنماي نگارش براي نويسندگان مقالات و پايان‌نامه‌هاي كارشناسي ارشد و دكتري. مترجم غلامحسين تسبيحي. تبريز: دانشگاه تبريز، 1377. تك زارع، نسرين و تك زارع، عليرضا. تدوين پرسشنامه طرح تحقيقاتي: پروپوزال[1] نويسي و روش تحقيق. تهران: ميسسه فرهنگي و انتشاراتي راستان، 1379. تواكو، اومبر. چگونه مي‌توان يك پايان‌نامه تحصيلي نوشت. ترجمه غلامحسين معماريان. تهران: دانشگاه علم و صنعت، 1371. توانا، سيد جلال‌الدين. اصول نظري و عملي پژوهش و موارد استعمال آن و ايجاد سازمان پژوهش. تهران(بي تا)، 1340: 192 ص. ثاقبي، حسين. مطالعه و روش تحقيق؛ ويژه نوجوانان و جوانان، تهران: نشر قو، 1380. جانا، علي اكبر. رفرانس[2] و منابع آن. تهران: دانشكده علوم اداري و مديريت بازرگاني، 1352: 38 ص. ــــــــــــــــــــــــ Proposal .[1] [2]. Reference

جك ئي، ادواردز (و ديگران). تحقيق پيمايشي: راهنماي عمل
جك ئي، ادواردز (و ديگران). تحقيق پيمايشي: راهنماي عمل. ترجمة سيد محمد اعرابي و داود ايزدي. تهران: دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي، 1379: 200 ص، جدول، نمودار. جوادي، محمد هادي. راهنماي تدوين رساله. تهران (بي تا) 1344: 112 ص. جواندل، نرگس. واژگان اصول و روش تحقيق: انگليسي- فارسي و فارسي- انگليسي. قم: دانشگاه قم، چاپ اوّل 1382: 95 ص+ 66 ص. جهودا، جرالد؛ براونا گل، جوديت شيك. مباني مرجع، ترجمه و تأليف محمدحسين دياني؛ عبدالحميد معرف زاده. مشهد: آستان قدس رضوي، 1370: 261 ص. چي ورتن، تورا. راهنماي نوشتن رساله‌هاي پژوهشي و كتاب‌شناسي توصيف روش تحقيق. ترجمه محمدنقي مهدوي. تهران: مركز اسناد و مدارك علمي، 1364: 51 ص، كتابنامه. حاذق، فريدون. قواعد فهرست نويسي و رده‌بندي مواد غير چاپي. تهران: مركز اسناد فرهنگي آسيا، 1356: 59 ص.

حافظ نيا، محمدرضا. مقدمه‌اي بر روش تحقيق علوم انساني
حافظ نيا، محمدرضا. مقدمه‌اي بر روش تحقيق علوم انساني. با تجديد نظر [ويرايش2]. تهران: سمت، 1377 چاپ هفتم 1381: 284 ص، جدول، نمودار. حجازي، رضا. روش نگارش پايان‌نامه. كرج: دانشكده كشاورزي كرج، 1340: 20 ص (انتشارات، ش25). حري، عباس. آئين گزارش نويسي. تهران: دبيرخانه هيأت امناي كتابخانه‌هاي عمومي كشور، چاپ دوم 1373: 147 ص، جدول، نمودار، مصور. حري، عباس. آيين نگارش علمي. تهران: دبيرخانه هيأت امناي كتابخانه‌هاي عمومي كشور، چاپ سوم 1381. حري، عباس. شيوه بهره‌گيري از كتابخانه. تهران: مركز اسناد فرهنگي آسيا، 1356. حري، عباس. شيوه بهره‌گيري از كتابخانه جهت تهيه مقاله تحقيقي. تهران: مركز اسناد فرهنگي آسيا، 1356: 90 ص، مصور، كتابنامه. حري، عباس. مراجع و بهره‌گيري از آنها. تهران: مركزاسناد فرهنگي آسيا، 1356.

حسن زاده، رمضان. روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري. تهران: نشر ساوالان، 1382. 317 ص. مصور، جدول، نمودار.
حسين نژاد، ق. روش تحقيق مفهومي در متون اسلامي. تهران: قلم، 1357: 84 ص. حميدي، منصورعلي (ويراسته). پرورش بينش علمي در آموزش و پرورش: جُنگ مقاله‌ها. تهران: پژوهشكده تعليم و تربيت، 1376. خاكي، غلامرضا. روش تحقيق با رويكردي به پايان‌نامه نويسي. تهران: انتشارات وزارت علوم، تحقيقات و فنّاوري و نشر درايت 1378. خاكي، غلامرضا. روش تحقيق در مديريت. تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، چاپ اوّل 1379: 402 ص. مصور، جدول، نمودار. خاكي، غلامرضا. مقدمه‌اي بر مورد كاوي و موردنگاري در مديريت. تهران: دانشكدة مديريت دانشگاه تهران، 1373. خاكي، غلامرضا. راهنماي تدوين طرح و نقد تحقيق. تهران: مركز انتشارات علمي دانشگاه آزاد اسلامي، چاپ اول 1381.

خدادوست، طاهره. تحقيق، مأخذشناسي و گزارش نويسي
خدادوست، طاهره. تحقيق، مأخذشناسي و گزارش نويسي. تهران: دانشكده علوم اداري و مديريت بازرگاني، 1355. خدادوست، طاهره. تحقيق مأخذشناسي و گزارش نويسي. [ويرايش2]. تهران: دانشكده علوم اداري و مديريت بازرگاني دانشگاه تهران، چاپ دوم 2535. خدمت، حسين. روش تحقيق در علوم پزشكي. تهران: نشر تيمورزاده، 1378. خديوي، شهناز و طالبي نژاد، محمدرضا. شيوه استفاده از كتابخانه، و نوشتن مقالات تحقيقي و شيوه‌هاي كتابنامه نويسي به روش‌هايMLA1 و APA2 . اصفهان: جهاد دانشگاهي اصفهان، 1379. خرسند، غلامحسين. اصول روش تحقيق در علوم اجتماعي ئ كاربرد كامپيوتر. تهران: روزبهان، 1356: 95 ص. جدول، مصور، نمودار. خليلي شوريني، سياوش. روش‌هاي تحقيق در علوم انساني، تهران: نشر يادواره كتاب، 1378: 158 ص، نمودار. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1]. Modern Language Assocation(MLA) [2]. Amerocan Psychological Association(APA)

خليلي، ناصر و ابراهيم دانشوري. روش تحقيق و كاربرد آن در مديريت
خليلي، ناصر و ابراهيم دانشوري. روش تحقيق و كاربرد آن در مديريت. تهران: نشر آروين، چاپ اوّل 1378: 166 ص، جدول، نمودار. خواجه نوري، عباسقلي. روش تحقيق. تهران: دانشگاه تهران، 1374. خواجه نوري، عباسقلي. روش تحقيق. چاپ چهارم با تجديد نظر و اضافات. تهران: ميسسه آموزش عالي آمار و انفورماتيك، 1351: 202 ص (موسسه آموزش عالي آمار، شماره 46)، جدول، مصور، واژه‌نامه، كتابنامه. خواجه نوري، عباسقلي. نقش رياضيات در تحقيق. تهران: صبح امروز، 1341: 120 ص. خواجه نوري، عباسقلي. نكاتي چند دربارة روش‌هاي تحقيقي. تهران: وزارت كار و خدمات اجتماعي، اداره كل مطالعات و نيروي انساني، 1342: 60 ص، (از سلسله نشريات تحقيق وزارت كل و خدمات اجتماعي، ش3). خورشيدي، عباس، غندالي، شهاب‌‌الدين و موفّق، فرشيد. روش‌هاي پژوهش علوم رفتاري: از نظريه تا عمل. تهران: نوين پژوهش، چاپ اوّل 1378: 586 ص، جدول، نمودار.

خورشيدي، عباس، و قريشي، سيد حميدرضا
خورشيدي، عباس، و قريشي، سيد حميدرضا. راهنماي تدوين رساله و پايان‌نامه تحصيلي: از نظريه تا عمل. تهران: يسطرون، چاپ اوّل 1381: 381 ص. خوي نژاد، غلامرضا [ترجمه و تأليف]. روش‌هاي پژوهش در علوم تربيتي. تهران: سمت، 1380. داعي، صفر. روش‌هاي تحقيق و آمار در روان‌شناسي و علوم انساني. تهران: پيوند، 1366: 224 ص. جدول، مصور، نمودار، واژه‌نامه، كتابنامه. دانشگاه علامه طباطبايي. تحقيق در علوم انساني، نشريه شماره1، معاونت پژوهشي دانشگاه علامه طباطبايي، بهار 1375. دشتي، محمد. ابزار و وسائل تحقيق: روش‌هاي انتخاب و تحقيق در علوم اسلامي. قم: نشر امام علي(ع)، 1374. دشتي، محمد. روش تحقيق در اسناد و مدارك نهج‌البلاغه. قم: نشر امام علي(ع) و بنياد امام رضا(ع)، 1368: 488 ص. دلاور، علي. روش‌هاي تحقيق در روان‌شناسي و علوم تربيتي. تهران: دانشگاه پيام نور، چاپ هفتم 1376.

دلاور، علي. روش‌هاي تحقيق در روان‌شناسي و علوم تربيتي. ويرايش3
دلاور، علي. روش‌هاي تحقيق در روان‌شناسي و علوم تربيتي. ويرايش3. تهران: ويرايش، چاپ يازدهم 1381: 274 ص. دلاور،علي. مباني نظري و عملي پژوهش در علوم انساني و اجتماعي. [ويرايش2].تهران: رشد، 1374، چاپ يازدهمخ 1380. دلن، ون، و بالدبي، دئو. مباني پژوهش در علوم تربيتي. ترجمة جعفر نجفي زند. تهران: نشر قومس، چاپ اوّل 1373: 624 ص، مصور، جدول، نمودار. دوورژه، موريس. روش‌هاي علوم اجتماعي، ترجمة خسرواحمدي، تهران: اميركبير، 1362: 414 ص، جدول، مصور، نمودار. دهنوي، حسين. روش تحقيق. تهران: نشر معروف، 1377. دي، رابرت.ا. شيوه نگارش و انتشار مقالات علمي. ترجمة جاويد بامداد سقين سرا، جواد پور قلي عنصرودي و اميرحسين محمد عليان لاله. تبريز: انتشارات دانشگاه علوم پزشكي تبريز، 1374. دياني، محمدحسين. روش‌هاي تحقيق در كتابداري، تهران: مركز نشر دانشگاهي، 1369.

ديلان، جان؛ هارداكر، جي. برايان. روش تحقيق در مديريت مزارع كوچك
ديلان، جان؛ هارداكر، جي. برايان. روش تحقيق در مديريت مزارع كوچك. ترجمه دفتر امور تحقيقات اقتصاد كشاورزي. تهران: وزارت كشاورزي. سازمان تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي، دفتر امور تحقيقات اقتصاد كشاورزي، 1366: 2 جلدت جدول، نمودار. ديوئي، جان. منطق- تئوري تحقيق. ترجمه علي شريعتمداري. اصفهان: دانشگاه اصفهان، 1355[1]. ذوالرياستين، عبدالمجيد. روش تحقيق در مديريت. تهران: نشر پشوتن، 1380. راج، دس. روش‌هاي نمونه‌گيري. ترجمه ابوالقاسم بزرگ نيا و مجتبي حسينيون. مشهد: معاونت فرهنگي آستان قدس رضوي، 1366: 2 جلد، جدول، كتابنامه. رباني، عليرضا. روش بررسي طرح‌هاي موردي. اصفهان: سازمان برنامه و بودجه استان اصفهان، گروه امور اقتصادي، 1364: 21 ص. رباني، هادي. پژوهش روشمند: آشنايي با مقدمات پژوهش. تهران: موسسه فرهنگي و انتشاراتي آفرينه، 1378. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1] . اين كتاب (جان ديوئي- ترجمه علي شريعتمداري) بوسيله انتشارات دانشگاه تهران مجدداً در سال 1369 چاپ شده است.

رستا، پال اي. طرز تهيه گزارش تحقيق. ترجمه جمال عابدي
رستا، پال اي. طرز تهيه گزارش تحقيق. ترجمه جمال عابدي. تهران: دانشگاه تهران، موسسه روان‌شناسي، 1362: 69 ص، جدول، نمودار. رستمخاني،محمدحسين. نگرشي نوين به تحقيقات اجتماعي. زنجان: سازمان برنامه و بودجه استان زنجان، 1370. رستمي پور، علي. آموزش روش‌هاي مطالعه و تحقيق. تهران: انتشارات محيا و اداره كل فرهنگي و هنري معاونت پرورشي، چاپ اول 1378. رستمي پور، علي. آيين مطالعه و پژوهش، راهنماي اجراي فعاليت پرورشي، ويژه دوره متوسطه. تهران: انتشارات تربيت و اداره كل امور فرهنگي و هنري معاونت پرورشي، چاپ دوم 1378. رشيدي، حجت‌اله. درسنامه روش تحقيق علمي در مديريت. تهران: گلپونه، 1377. رفيع پور، فرامرز. كندوكاوها و پنداشته‌ها: مقدمه‌اي بر روش‌هاي شناخت جامعه و تحقيقات اجتماعي. تهران: شركت سهامي انتشار، 1360، چاپ دوازدهم 1381: 447 ص، مصور، كتابنامه. رفيع پور، فرامرز. موانع رشد علمي ايران و راه حل‌هاي آن. تهران: شركت سهامي انتشار، 1381.

رمضاني، خسرو. روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري و علوم اجتماعي
رمضاني، خسرو. روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري و علوم اجتماعي. ياسوج: فاطميه، چاپ سوم 1379. رنجبر، احمد. روش تحقيق و مأخذشناسي. ويرايش2. تهران: اساطير، چاپ چهارم 1374، 199 ص، نمودار،نقشه. رياحي، غلامحسين. آشنايي با اصول و روش تحقيق. به انضمام چگونگي تهيه گزارش. تهران: اشراقيه، 1370: 137 ص. ژاوو، كلود. پژوهش به شيوه‌ي پرسشنامه‌اي: كتاب راهنما براي استفاده‌ي پژوهشگران. برگرداننده جهانگير جهانگيري. شيراز: راهبرد، 1373. ساده، مهدي. روش‌هاي تحقيق با تأكيد بر جنبه كاربردي. تهران: ميلف، 1375. ساروخاني، باقر. روش‌هاي تحقيق در علوم اجتماعي. جلد اول و دوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، [دوره دو جلدي، جلد اوّل 1375 و جلد دوم 1377] جلد اوّل (اصول و مباني) 540 و جلد دوم (بينش‌ها و فنون) 520 ص[1]. ساروخاني، باقر. روش‌هاي تحقيق در علوم اجتماعي، روش كمي: فنون و ابزار پيشرفته پژوهش، جلد سوم. تهران: نشر ديدار، چاپ اوّل، 1382. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1] . كتاب جديد (جلد سوم) دكتر ساروخاني در سال 1382 چاپ شده است. م

سازمان امور اداري و استخدامي كشور، مركز مطالعات و پژوهشهاي اداري
سازمان امور اداري و استخدامي كشور، مركز مطالعات و پژوهشهاي اداري. مباني روش تحقيق از نظر روايات. تهران: سازمان امور اداري و استخدامي كشور، مركز مطالعات و پژوهشهاي اداري، 1366: 32 ص، كتابنامه. ساعتچي، محمود. اصول و فنون اجراي مصاحبه: استخدامي، ارزشيابي و باليني. با تجديدنظر كامل و اضافات. تهران: اميركبير، چاپ دوم 1374. ساماران، شازل ماكسيم دوناتين. روش‌هاي پژوهش در تاريخ. ترجمه ابوالقاسم بيگناه(و ديگران). مشهد: معاونت فرهنگي آستان قدس رضوي، 1370: 2 جلد: مصور. سپه پور، افسانه. راهنماي تهيه پرسشنامه. تهران: موسسه تحقيقات و مطالعات تربيتي دانشگاه تربيت معلم (بي جا و بي تا): 18 ص. ستوده، غلامرضا. مرجع‌شناسي و روش تحقيق در ادبيات فارسي. تهران: سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاه‌ها (سمت)، 1371: 57 ص، جدول. سرايي، حسن. مقدمه‌اي بر نمونه‌گيري در تحقيق. تهران: سمت، 1372، چاپ دوم 1375: 256 ص، جدول، مصور، نمودار. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازي، الهه. روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري. تهران: آگه، 1376، چاپ ششم 1381: 405 ص، جدول، نمودار.

سعيدي، طلعت. روش تحقيق. تهران: آسمان آبي، 1378.
سكاران، اوما. روش‌هاي تحقيق در مديريت. ترجمه محمد صائبي و محمود شيرازي. تهران: مركز آموزش مديريت دولتي، چاپ دوم 1381: 532 ص. فهرست واژگان. جدول، نمودار. سلتيز، يهودا؛ ويچِ و كوك. روش‌هاي تحقيق در علوم اجتماعي. ترجمه خسرو مهندسي. تهران: دانشگاه تهران، دانشكده ادبيات و علوم انساني، موسسه مطالعات و تحقيقات اجتماعي، 1344: 2 جلد. سلطاني تيراني، فلورا (ترجمه و تأليف).كاربرد تجزيه و تحليل علّي در پژوهشهاي علوم اجتماعي و رفتاري، همراه با معرفي نرم افزار آن Lisrel . تهران: مركز آموزش مديريت دولتي، 1378. سليمي، قربانعلي. مقدمه‌اي بر روش تحقيق بر آموزش و پرورش. اصفهان: گويا، 1376 [1] سيد عباس زاده، ميرمحمد. روش‌هاي علمي تحقيق در علوم انساني. اروميه: دانشگاه اروميه، چاپ اوّل ص، مصور، جدول، نمودار. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1] . اين كتاب توسط پرفسور بورگ و گال (1989-Borg & Gall) نوشته شده است كه دكتر قربانعلي سليمي آنرا ترجمه كرده‌اند.

سيف‌الهي، وجه‌الله. راهنماي اقدام پژوهي در آموزش و پرورش
سيف‌الهي، وجه‌الله. راهنماي اقدام پژوهي در آموزش و پرورش. رشت: انتشارات گيلان، 1381: 136 ص. سيف، علي اكبر. اندازه‌گيري و ارزشيابي پيشرفت تحصيلي. تهران: آگاه، چاپ دهم 1374. سيف، علي اكبر. راهنماي انتشارات انجمن روان‌شناسي آمريكا[1] [1994]. روش تهيه پژوهشنامه. تهران: دوران، 1378: 102 ص. سيف، علي اكبر. روان‌شناسي پرورشي. [ويرايش5]. تهران: آگاه، 1381. سيف، علي اكبر. روش تهية پژوهشنامه: بر اساس راهنماي انتشارات انجمن روان‌شناسي آمريكا .(APA) ويرايش4. تهران: دانشگاه آزاد اسلامي رودهن، چاپ سوّم نشر دوران، 1382، 102 ص: جدول، نمودار. سيف، علي اكبر. روش‌هاي اندازه‌گيري و ارزشيابي آموزشي. ويرايش2. تهران: دوران، چاپ ششم 1380. سيف، علي اكبر.[1994] روش تهيه پژوهشنامه: براساس راهنماي انتشارات انجمن روان‌شناسي آمريكا (APA). ويرايش4. تهران: دوران، 1378 [2]، چاپ سوم 1382. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1].American Paychlogical Association [APA] [2] . چاپ قبلي اين كتاب در دانشگاه آزاد اسلامي واحد رودهن بوده است. م

سيلجر، دبليو، هوبرت، و شوهامي، النا. روش‌هاي پژوهش در زبان دوم
سيلجر، دبليو، هوبرت، و شوهامي، النا. روش‌هاي پژوهش در زبان دوم. مترجمان خليل ميرزايي و حميدرضا فاطمي پور. تهران: ارسباران، 1378. سيلورمن، ديويد. روش تحقيق كيفي در جامعه‌شناسي. ترجمة محسن ثلاثي. تهران: موسسه فرهنگي انتشاراتي تبيان، 1379. شاهين، امير شاهپور. تحقيق و توسعه و روش‌هاي آن. تهران: دهخدا، 1355: 208 ص، جدول، مصور، كتابنامه. شريفي، حسن پاشا و شريفي، نسترن. روش تحقيق در علوم رفتاري تهران: سخن، چاپ دوم، 1380. شلبي، احمد. فن پژوهش: بررسي سيستماتيك روش‌هاي نگارش مقالات علمي و پايان‌نامه‌ها. ترجمه جعفر سامي‌الدبوني. تهران: جهاد دانشگاهي دانشگاه تهران، 1369: 195 ص، جدول، نمودار، كتابنامه. شهيدي، محمدحسن و فرشادگهر، ناصر. روش تحقيق و مأخذشناسي در علوم اجتماعي. تهران: دانشكده امور اقتصادي، چاپ اول 1375. شيراني، پرويز. مقدمه‌اي بر اصول پرسشگري و جمع‌آوري اطلاعات آماري. تهران: مركز تحقيقات، مطالعات و سنجش برنامه‌هاي صدا و سيما جمهوري اسلامي ايران، 1379.

صابونچي، احمد. روش صحيح گزارش نويسي تحصيلي، علمي، بازرگاني و پايان‌نامه. تهران: چاپخانه وزارت اطلاعات و جهانگردي، 1354: 450 ص، جدول، نمودار. صافي، قاسم. روش تأليف و نقد و اصلاح. تهران: گوتنبرگ، 1364: 75 ص. صافي، قاسم. مقدمات روش‌هاي مطالعه و پژوهش. تهران: نشر ويرايش، چاپ دوم 1380. صانعي، سيدحسن. الفباي تحقيق. تهران: انديشمند، 1381. صداقت كيش، جمشيد. گزارش نويسي. تهران: موسسه حساب، 1353. صداقت كيش، جمشيد. گزارش نويسي [بي جا[1]، بي تا[2] ] 1349: 232 ص، جدول، مصور، نمودار، نمونه. صدفي، ذبيح‌اله و بابايي، سكينه. تكنيك‌هاي خاص تحقيق: با تكيه بر برنامه آماري SPSS. تهران: نشر آتيه، چاپ اوّل 1380: 445 ص. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1] . بي جا= يعني محل (شهر) چاپ معلوم نبوده است. [2] . بي م= بي محل (محل چاپ معلوم نيست) و بي تا (تاريخ چاپ مشخص نيست)

صلحجو، علي. پژوهش و نگارش. راهنماي نوشتن مقاله. رساله و كتاب تحقيقي
صلحجو، علي. پژوهش و نگارش. راهنماي نوشتن مقاله. رساله و كتاب تحقيقي. تهران: آگاه، 1368: 68 ص. طالب، مهدي. شيوه‌هاي عملي مطالعات اجتماعي: روش تحقيق عملي. تهران: دانشگاه تهران، 1380: 359 ص، مصور. طالبيان، محمد. خودآموز و مطالعه و تحقيق. مشهد: موسسة فرهنگي هنري و انتشاراتي ضريح آفتاب، 1379: 122 ص، جدول. طالعي، عليرضا. روش تحقيق ژنتيك كمي. تهران: دانشگاه تهران، 1382. طالقاني، محمد. روش تحقيق نظري در علوم اجتماعي: رشته علوم اجتماعيِ تهران: دانشگاه پيام نور، 1370: 263 ص، مصور، جدول، نمودار. طاهري، ابوالقاسم. روش تحقيق در علوم سياسي. تهران: قومس، 1378: 232 ص، نمودار. طاهري، ابوالقاسم. روش تحقيق و مآخذ شناسي. تهران: پيام نور، چاپ نهم 1379.

طباطبايي قاضي، محمود. تكنيك‌هاي خاص تحقيق: رشته علوم اجتماعي
طباطبايي قاضي، محمود. تكنيك‌هاي خاص تحقيق: رشته علوم اجتماعي. تهران: دانشگاه پيام نور، 1374. طوسي، بهرام. هنر نوشتن و مهارتهاي مقاله نويسي: راهنماي كامل نويسندگي. با افزوده‌ها و بازنگري كامل. مشهد: ترانه، چاپ دوازدهم 1379. طه احمدي. آشنايي با تحقيق در عمليات: برنامه‌ريزي خطي، پويا و با اعداد صحيح. ترجمه محمدباقر بازرگان. تهران: مركز نشر دانشگاهي، 1366: 367 ص، جدول، نمودار. ظهوري، قاسم. كاربرد روش‌هاي تحقيق علوم اجتماعي در مديريت. تهران: مير، چاپ اوّل 1378: 481 ص، جدول، نمودار. عادل سبزواري، انوشيروان. روش تحقيق در طب باليني: ارزيابي انتقادي روش‌هاي درماني، پايان‌نامه دوره دكتري پزشكي دانشكده پزشكي دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي ايران. تهران: 1364: 80 ص. عاصمي پور، محمدجواد. مقدمه‌اي بر روش تحقيق. تهران: سازمان غله كشور، شوراي تحقيق و برنامه‌ريزي، 1367. عباس زادگان، سيدمحمد. مطالعات موردي در مديريت. تهران: سروش، چاپ دوم 1376.

عباس زادگان، سيد محمد و ترك زاده، جعفر. نياز سنجي آموزشي در سازمانها
عباس زادگان، سيد محمد و ترك زاده، جعفر. نياز سنجي آموزشي در سازمانها. تهران: شركت سهامي انتشار، 1379. علوي، پرويز. مقدمه‌اي بر روش تحقيق. [تهران]: موسسة نشر علوم نوين، 1374. علي آبادي، احمد. طريقه تفكر و تحقيق. تهران: دانشگاه تهران، 1346: 230 ص. علي احمد، عليرضا. روش تحقيق در مديريت. تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، 1379. عميدي، علي. نظريه نمونه‌گيري و كاربردهاي آن. جلد اول. تهران: مركز نشر دانشگاهي، چاپ اوّل 1378. فاخر، علي. ابزار عمومي تحقيق. تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم 1380. فتحي و اجارگاه، كورش. نيازسنجي در برنامه‌ريزي آموزشي و درسي: روش‌ها و فنون. تهران: اداره كل تربيت معلم و آموزش نيروي انساني، [1]1375. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1] . اين كتاب با اندكي تغيير توسط ناشر ديگري مجدداً در سال [1381] چاپ شده است.م

فرخ، بيژن. تحقيق عملياتي‌ [بي م. بي تا] 1345: 42 ص.
فرشادگوهر، ناصر، و ضيايي بيگدلي، محمدتقي. پژوهش مشاركتي. تهران: پژوهشكده امور اقتصادي، 1380. فرشيدورد، خسرو. املا و نشانه‌گذاري، ويرايش. تهران: انتشارات صفي عليشاه، چاپ دوم 1375. فروغي، حسن. مقدمه‌اي بر يادداشت برداري و روش تحقيق. تهران: انتشارات سمت، چاپ اول 1377. فريد، يدالله. مقدمه بر روش تحقيق شهرهاي ايران. تبريز: دانشگاه تبريز، دانشكده ادبيات و علوم انساني، موسسة تحقيقات اجتماعي و علوم انساني، 1349: پانزده ص: جدول، نقشه، نمودار، كتابنامه. فلاح بابلي، حسن. روش تحقيق و تأليف. قم: نشر مرتضي، 1371: 46 ص، مصور. فنائيان، لقاءالله. راهنماي خلاصه‌گيري و يادداشت برداري. تهران: دانشگاه ملي ايران [دانشگاه شهيد بهشتي]، معاون آموزشي، دفتر انتشارات و تأمين منابع درسي (بي تا): 30 ص. فنائيان، لقاءالله. روش تحقيق و نگارش رساله، راهنماي دانشجويان دانشگاهها و موسسات عالي آموزشي و پژوهشي در كار تهيه پايان‌نامه، گزارش نيمسال و ساير رساله‌هاي علمي. تهران (بي تا)، [1351]: 165 ص، جدول، مصور، نقشه، نمودار.

فوراستيه، ژان. وضع و شرايط روح علمي. ترجمه علي محمد كاردان
فوراستيه، ژان. وضع و شرايط روح علمي. ترجمه علي محمد كاردان. تهران: دانشگاه تهران، موسسه مطالعات و تحقيقات اجتماعي، 1346. قائم مقامي، جهانگير. روش تحقيق در تاريخ نگاري. تهران: دانشگاه ملي ايران [دانشگاه شهيد بهشتي]، 1358: 144 ص، جدول، نمودار، كتابنامه. قائمي اميري، علي. روش تحقيق: در يك مكتب: قم: دارالتبليغ اسلامي، 1356: 399 [اين كتاب مجدداً توسط ناشر ديگر چاپ شده است]. قائمي، علي. روش تحقيق: با تأكيد بر مكتب‌شناسي. با تجديدنظر كلي و با حذف و اضافات. تهران: اميري، چاپ دوم 1372. قاسمي پويا، اقبال. راهنماي عملي پژوهش در عمل. تهران: پژوهشكده تعليم و تربيت، 1380، چاپ چهارم 1382: 182 ص. قاسمي پويا، اقبال. راهنماي معلمان پژوهنده[1]: معلم پژوهنده كيست؟ پژوهش در عمل چيست؟ [ويرايش2]. تهران: لوح زرين، چاپ اوّل 1382، چاپ دوم نشر اشاره 1382: 256 ص، جدول، نمودار. قندي، حسين. مقاله نويسي در مطبوعات. تهران: دانشگاه علامه طباطبايي، چاپ دوم 1380. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1] . ويرايش قبلي اين كتاب با عنوان "راهنماي عملي پژوهش در عمل" توسط پژوهشكده تعليم و تربيت در سال 1380 منتشر گرديده است. م

قوجُق، دُردي و پور فتح الله، علي اكبر
قوجُق، دُردي و پور فتح الله، علي اكبر. راهنماي نگارش، طرحهاي تحقيقاتي و رساله‌هاي پژوهشي. تهران: دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي، 1379. كاردان، علي محمد. «ضرورت بسط و توسعه در آموزش و پرورش»، پژوهش در آموزش. (مجموعه مقالات) تك نگاشت 17. تهران: پژوهشكده تعليم و تربيت، 1377. كاظمي، عباس. چگونه تحقيق كنيم. راهنماي جامع تحقيق، نگارش و دفاع از پايان‌نامه‌هاي كارشناسي ارشد و دكتري. تهران: انتشارات دانشگاه امام حسين(ع)، 1379: 325 ص، جدول، نمودار. كتابخانه ملي ايران. روش استفاده از كتابخانه. ويرايش2. مترجم و اقتباس كننده نورالله مرادي. تهران: كتابخانه ملي ايران، 1368: 29 ص. كردي، حسين. ساخت پيشنهاد تحقيق. رشت: سازمان برنامه و بودجه استان گيلان، 1368: 25 ص، كتابنامه. كرلينجر، فرد، ان. مباني پژوهش در علوم رفتاري، جلد 1و 2. ترجمه حسن پاشا شريفي و جعفر نجفي زند. تهران: آواي نور، چاپ دوم (دورة 2 جلدي). كرلينجر، فردريك؛ پدهازور.نيكولز. رگرسيون چند متغيري در پژوهش رفتاري ترجمه حسن سرايي. تهران: مركز نشر دانشگاهي، 1366: 279 ص، جدول، مصور.

كريپندورف، كلوس. تحليل محتوا: مباني روش شناسي. ترجمه هوشنگ نايبي
كريپندورف، كلوس. تحليل محتوا: مباني روش شناسي. ترجمه هوشنگ نايبي. تهران: روش، 1378. كريمي شرقي، رضا. فن گزارش نويسي. تهران: مركز آموزش مديريت دولتي، چاپ سوم 1381: 134 ص، جدول، نمودار. كوپر، هريس ام. پژوهشِ تركيبي: راهنماي بررسي متون براي پژوهش. ترجمه محمدعلي حميد رفيعي. تهران: دفتر پژوهشهاي فرهنگي، چاپ اوّل 1379: 211 ص. جدول. كيتسن، كلارك و جرج سيدني، رابرتز. مقدمه‌اي بر روش تحقيق در تاريخ. ترجمه آوانس آوانسيان بانضمام فهرست مراجع و مصادر. تهران: اساطير، 1362: 92 ص، كتابنامه. كيم، آن. جا، ومولر، و چارلز. كاربرد تحليل عاملي در پژوهش اجتماعي: همراه با دستورهاي SPSS1. مترجم مسعود كوثري. تهران: سلمان، 1378. كينير، پل، وگري، كالين. كتاب آموزشي SPSS- 10مترجم اكبر فتوحي اردكاني. تهران: چرتكه، 1380. كيوي، ريمون؛ كامپنهود، لوك وان. روش تحقيق در علوم اجتماعي: نظري و عملي. ترجمه عبدالحسين نيك گهر. تهران: فرهنگ معاصر، چاپ اوّل 1370، نشر توتيا، چاپ ششم 1381: 275 ص. جدول، نمودار. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1]. Statistical Package for Social Suemces SPSS

گروه ميلفين سازمان جهاني بهداشت
گروه ميلفين سازمان جهاني بهداشت. تحقيق در سيستم‌هاي بهداشتي: شيوه تهيه طرحهاي تحقيقاتي براي حل معضلات درماني. تهران: انتشارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، معاونت پژوهشي، 1369. گرين، جوديت و اليويرا، مانوئلّا. دي. كاربرد آزمون‌هاي آماري در پژوهش‌هاي علوم رفتاري. ترجمة علي دلاور و مهرداد پژمان. تهران: ارسباران، 1380. لامعي، ابوالفتح. روش‌هاي تحقيق كاربردي: راهنماي تهيه و پيشنهاد طرح تحقيقاتي در علوم پزشكي. تهران: موسسه فرهنگي انتشاراتي تيمورزاده، 1379. لطف آبادي، حسين. سنجش و اندازه‌گيري در علوم تربيتي و روان‌شناسي . تهران: سمت، چاپ دوم 1375. ليدي، پل.دي. تحقيق كاربردي: برنامه‌ريزي و طراحي. برگردان علي ياران. تهران: دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات، 1380: 456 ص. ماحوزي، مهدي. گزارش نويسي و آئين نگارش. تهران: اساطير، 1366: 641 ص، جدول، نمودار، واژه‌نامه، كتابنامه. مارشال، كاترين، و راس من گرچن.ب. روش تحقيق كيفي. ترجمة علي پارسائيان و سيد محمد اعرابي. تهران: دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي، 1377 چاپ دوم 1379.

مان، مارگارت. اصول فهرست نويسي و طبقه بندي. ترجمه هوشنگ ابرامي
مان، مارگارت. اصول فهرست نويسي و طبقه بندي. ترجمه هوشنگ ابرامي. تهران: ميسسه تحقيقات و برنامه‌ريزي علمي و آموزشي، مركز خدمات كتابداري؛ فرانكلين، 1351: 336 ص، جدول. ماهيار، عباس. مرجع‌شناسي ادبي و روش تحقيق. تهران: نشر قطره، 1377. مايل هروي، نجيب. نقد و تصحيح متون. مشهد: بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي، 1369. محسن پور، بهرام، و ريوف، علي (گردآورندگان). پژوهش در آموزش، مجموعه مقاله‌ها، (تك نگاشت 17). تهران: پژوهشكده تعليم و تربيت، 1377. محسنيان راد، مهدي. روش‌هاي مصاحبه خبري. تهران: مركز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها، 1371: 190 ص، جدول، نمودار. محمدي، بهزاد. روش گزارش نويسي. تهران: وزارت صنايع، معاونت صنايع نساجي و چرم، دفتر طرح و برنامه صنايع پوست و چرم، 1362: 18 ص (انتشارات وزارت صنايع، ش 126). محمدي نژاد، حسن. الفباي پژوهش. تهران: (بي تا)، 1365: 61 ص.

محمدي نژاد، حسن. روش‌هاي تحقيق و آمار در علوم سياسي و جامعه‌شناسي
محمدي نژاد، حسن. روش‌هاي تحقيق و آمار در علوم سياسي و جامعه‌شناسي. تهران: موسسه عالي علوم سياسي و حزبي، 1354: 379 ص، جدول، نمودار. مدرسه عالي كشاورزي همدان، گروههاي آموزشي ترويج و تعاون. مختصري در جهت شناخت روش‌هاي تحقيق و تنظيم پرسشنامه كمبود علم آمار. كتاب اول. همدان: مدرسه عالي كشاورزي همدان، 1357: 61 ص، كتابنامه. مرجاني، حسن. روش‌ها و محاسبات آماري طرحهاي آزمايشي. زيرنظر احمدهوبخت. تهران: موسسه خاك‌شناسي و حاصلخيزي خاك، قسمت طرحهاي آزمايشي و محاسبات آماري، 1352: 50 ص (نشريه فني، ش 358) جدول. مسلمي زاده، طاهره. آئين پژوهش: روش كاربردي. تهران: نشر تاسوعا، 1379. مصدق، حميد. شناخت و تفكر در تحقيق، پايان‌نامه فوق ليسانس رشته حقوق دانشكده حقوق دانشگاه ملي ايران [دانشگاه شهيد بهشتي]. تهران: 1350: 91 ص. مصدق، حميد. مقدمه‌اي بر روش تحقيق. كرمان: مدرسه عالي مديريت كرمان، 1350: 176 ص،كتابنامه. معتقدي، محمود. كتابشناسي روند پژوهش در ايران. تهران: مركز اسناد و مدارك علمي، 1364: 111 ص.

معتمدنژاد، كاظم. روش تحقيق در محتواي مطبوعات يا كلياتي درباره تجزيه و تحليل محتواي ارتباطات جمعي. تهران: دانشكده علوم ارتباطات اجتماعي، 1356: 489 ص، جدول، نمودار. مقدم، رستگار. گزارش نويسي فني. تهران: مدرسه عالي ساختمان (بي تا) 55 ص. مك كوئيگان، فرانگ، جي. روان‌شناسي آزمايشي: روش‌هاي تحقيق. ترجمه امير خطيبي. تهران: مركز نشر دانشگاهي، 1377: 590 ص، جدول، نمودار. مك نيف،جين؛ لوماكس، پاملا و وايتهد، جك. اقدام پژوهي: طراحي، اجرا و ارزشيابي. ترجمه محمدرضا آهنچيان، تهران: رشد، چاپ اوّل 1382: 195 ص. مك نيل، پاتريك. روش‌هاي تحقيق در علوم اجتماعي. ترجمه محسن ثلاثي. تهران: آگه، 1376، چاپ دوم 1378: 155 ص. منشادي، مرتضي. روش تحقيق و مرجع شناسي. بندرعباس: دانشگاه هرمزگان، چاپ اوّل 1380، 176 ص. مور، نيك. چگونه پژوهش كنيم. ترجمه فاطمه رهادوست. تهران: سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، 1372.

موريت، منگال ناراسينها. روش‌هاي آمارگيري نمونه‌اي. ترجمه عباس بازرگان
موريت، منگال ناراسينها. روش‌هاي آمارگيري نمونه‌اي. ترجمه عباس بازرگان. تهران: وزارت كار و امور اجتماعي، اداره كل مطالعات نيروي انساني و آمار، 1354: جدول، نمودار،(سلسله نشريات تحقيقي، ش39) موزر، س. اوكالتون، ج. روش تحقيق در علوم اجتماعي. تهران: كيهان، چاپ چهارم 1374. موزر، كلاس آدولف؛ كالتون، جورج. روش تحقيق. ترجمه كاظم ايزدي. تهران: كيهان، 1367: 529 ص، جدول، مصور، نمونه، نمودار. مهراد، جعفر و كجوري، پروين. روش تحقيق. شيراز: كانون تربيت شيراز، 1361: 267 ص، جدول، نمودار، واژه‌نامه، كتابنامه. مهرباني ايراني، علي. روش بررسي طرحهاي صنعتي. تهران: وزارت صنايع، معاونت هماهنگي طرح و برنامه، 1362: 38 ص، جدول. مهرداد، جعفر و كجوري، پروين. روش تحقيق. شيراز: كانون تربيت، 1361. مهرمحمدي، محمود. جستارهايي در پژوهش در قلمرو آموزش و پرورش. تهران: پژوهشكده تعليم و تربيت، چاپ دوم 1379: 135 ص.

مهري، بهروز؛ پاكيزه، اسماعيل و محقّقي، حسين
مهري، بهروز؛ پاكيزه، اسماعيل و محقّقي، حسين. پژوهش دانش آموزي: ويژه دبيرستان. همدان: شوراي تحقيقات اداره كل آموزش و پرورش همدان، چاپ اوّل 1379: 47 ص. ميردال، گونار. عينيت در پژوهشهاي اجتماعي. ترجمه مجيد روشنگر. تهران: مرواريد، 1357: 139 ص. ميرمحمدي ميبدي، علي محمد. روش تحقيق در علوم زيستي: با تأكيد بر كشاورزي اصفهان: جهاد دانشگاهي واحد صنعتي، 1378، چاپ دوم با اضافات 1380: 285 ص، مصور، جدول، نمودار. ميلر، دلبرت. راهنماي سنجش و تحقيقات اجتماعي. ترجمة هوشنگ نايبي. تهران: نشر ني، 1380. موسسة آموزش عالي آمار. راهنماي رساله‌هاي تحقيقي دوره فوق ليسانس. تهران: موسسة آموزش عالي آمار، 1350: 16 ص. موسسة تحقيقات و برنامه‌ريزي علمي و آموزشي، طرح نظام تحقيقات كشور. تهران: موسسة تحقيقات و برنامه‌ريزي علمي و آموزشي، 1360: 83 ص، جدول. موسسة تحقيقات و برنامه‌ريزي عملي و آموزشي. گزارش وضع تحقيقات در بخش عمومي، چاپ دوم، تهران: موسسة تحقيقات و برنامه‌ريزي عملي و آموزشي، 1350 (انتشارات شماره 20).

نادري، عزت‌الله؛ سيف نراقي، مريم
نادري، عزت‌الله؛ سيف نراقي، مريم. روش‌هاي تحقيق و چگونگي ارزشيابي آن در علوم انساني: با تأكيد بر علوم تربيتي. ويرايش4. تهران: دفتر تحقيقات و انتشارات بدر، چاپ بيست و يكم 1381. نادري، عزت‌الله؛ سيف نراقي،مريم و شاهپوريان، فرنگيس. راهنماي عملي فراهم‌سازي طرح تحقيق. تهران: بدر، چاپ پنجم 1369: چاپ ششم 1381: 79 ص. نباتچيان، حميد. مطلبي در مورد روش تحقيق. ويرايش2. زنجان: سازمان برنامه و بودجه استان زنجان، 1369: 63 ص، كتابنامه. نبوي، بهروز. مقدمه‌اي بر روش تحقيق در علوم اجتماعي. ويرايش2. تهران: فروردين،1366: 222 ص، جدول، نمودار، نقشه. نلسون، جوزف رالي. اصول گزارش نويسي: فني و اداري. ترجمه محمود توتونچيان.تهران: مركز آموزش مديريت دولتي، 1354، 171 ص، مصور. نيساري، سليم. تحقيق و رساله نويسي. تهران: دانشگاه تهران، دانشكده علوم تربيتي(بي تا): 49 ص. وايت، ويليام. فوت(گردآورنده 1991). پژوهش عمليِ مشاركتي. ترجمه محمدعلي حميد رفيعي. تهران: دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي، چاپ اول ص. مصور، نمودار.

وايزبرگ، هربرت ف؛ براون، بروس. د
وايزبرگ، هربرت ف؛ براون، بروس.د. درآمدي به تحقيق پيمايشي و تحليل داده‌ها، ترجمه جمال عابدي، تهران: ستاد انقلاب فرهنگي و مركز نشر دانشگاهي، 1362: 262 ص، جدول، نمودار. وديعي، كاظم. روش تحقيق در جغرافيا. تهران: دهخدا، 1370. وديعي، كاظم. مقدمه بر روش تحقيق در جغرافيا و راهنماي مطالعات جغرافيايي و عمران‌هاي منطقه‌اي. تهران: دهخدا، 1348: 279 ص، كتابنامه. ورجاوند،پرويز. روش بررسي و شناخت كلي ايلات و عشاير. تهران: موسسه مطالعات و تحقيقات اجتماعي، 1344: 276 ص: جدول، نقشه،كتابنامه. وزارت علوم و آموزش عالي، دفتر مطالعات و روابط عمومي. تحقيق در خدمت دانش و صنعت. تهران: وزارت علوم و آموزش عالي، دفتر اطلاعات و روابط عمومي، 1351: 83 ص. وزيري، هوشنگ. راهنما براي گزارش تحقيقي. تهران: دانشگاه تهران، دانشكده اقتصاد، 1351: 60 ص (بررسي و تحقيق، ش7). وزين پور، نادره. فن نويسندگي. تهران: موسسه عالي علوم ارتباطات اجتماعي، 1349: 315 ص.

ويدال‌ها، جوديت. اصول گزارش نويسي: راهنماي نوشتن گزارشهاي علمي و اداري
ويدال‌ها، جوديت. اصول گزارش نويسي: راهنماي نوشتن گزارشهاي علمي و اداري. ترجمه و تلخيص محمدنقي مهدوي. تهران: مركز اسناد و مدارك علمي ايران، 1366: 33ص، نمودار. وينار، بوهدان. مقدمه فهرست نويسي و طبقه بندي. ترجمه اصغر دلبري پور. تبريز: دانشگاه آذر آبادگان [تبريز]، 1354. وين، ب وان در. مقدمه بر نظريه تحقيق عملياتي. ترجمه و توضيح علي اكبر منتظر حقيقي. تهران: موسسه آموزش عالي و آمار، 1347: 337 ص، (ميسسه آموزش عالي آمار، ش 25)، جدول، مصور. هاشمي، حسين. روش‌هاي بررسي عمليات (OR) براي تصميم‌گير در مديريت. تهران: مدرسه عالي بازرگاني، 1353: 176 ص، جدول. هالت، كريستين، اي. پژوهش و پژوهش‌نامه نويسي ترجمه خليل ميرزايي؛ مالك مير هاشمي و حميدرضا فاطمي پور. تهران: روش، 1379: 183 ص. هالت، كريستين، اي. پژوهش و پژوهش‌نامه نويسي مترجمان خليل ميرزايي؛ مالك مير هاشمي و حميدرضا فاطمي پور. تهران: انتشارات روش، چاپ اول 1379. هجري، محسن. تحقيق چيست، محقّق كيست؟ راهنماي تحقيق دانش آموزان. تهران: ادب و دانش. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1]. Operational Research

هدريك، اي. تري؛ بيك من، لئونارد ورگ، جي، دبرا
هدريك، اي. تري؛ بيك من، لئونارد ورگ، جي، دبرا. تحقيق كاربردي: راهنماي عمل. ترجمة سيدمحمد اعرابي و داود ايزدي. تهران: دفتر پژوهشهاي فرهنگي، 1378: 184 ص، جدول، مصور، نمودار. هنسن، موريس اچ؛ هورويتس، ويليام ان. و مادو، ويليام جي. روش‌ها و نظريه آمارگيري نمونه‌اي: نظرية رياضي. ترجمه پرويز تاجداري. تهران: موسسه آموزش عالي آمار، 1349: 2 جلد، جدول، واژه‌نامه، كتابنامه. هوث، ادواردج. شيوه نگارش و نشر مقالات علوم پزشكي، چگونه يك مقالة پزشكي بنويسيم و آنرا منتشر كنيم. ترجمه اسدالله آزاد. مشهد: دانشگاه علوم پزشكي مشهد، 1367: 390 ص، جدول، نمودار. هولستي، اُل‌ار. تحليل محتوي در علوم اجتماعي. ترجمه نادر سالارزاده اميري تهران: دانشگاه، علوم، 1373، چاپ دوم 1380. هومن، حيدرعلي. استبناط آماري در پژوهش رفتاري. تهران: پارسا، 1373: 576 ص، جدول، نمودار. هومن، حيدرعلي. پايه‌هاي پژوهش در علوم رفتاري: شناخت روش علمي. تهران: ميلف و پيك فرهنگ، چاپ چهارم ص، جدول، نمودار. هومن، حيدرعلي. راهنماي تدوين گزارش پژوهش: رساله و پايان‌نامه تحصيلي. تهران: نشر پارسا، چاپ اول 1378.

302 هومن، حيدرعلي. شناخت روش علمي در علوم رفتاري: پايه‌هاي پژوهش
302 هومن، حيدرعلي. شناخت روش علمي در علوم رفتاري: پايه‌هاي پژوهش. تهران: نشر پارسا، چاپ چهارم 1380. 303 يار محمديان، محمدحسين و اصفهانيان، وحيد. راهنماي نگارش و تدوين پايان‌نامه. اصفهان: انتشارات ماني با همكاري دانشگاه آزاد اسلامي خوراسگان، چاپ اوّل 1378: 104 ص. 304 يانگ، شين پائو. راه و رسم پژوهش در روستا. ترجمه عليرضا آيت اللهي و بهناز نيك فرجام. شيراز: دانشگاه شيراز و مركز جمعيت شناسي، 1363: 142 ص. 305. ين، رابرت.ك. تحقيق موردي. ترجمه علي پارسائيان و سيد محمد اعرابي. تهران: دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي، 1376، چاپ دوم 1381: 249 ص، جدول، نمودار. 306 ينگ، و.ي. روش‌هاي پژوهش در مديريت كشاورزي. ترجمه خسرو شاهين. تهران: مركز نشر دانشگاهي، 1368: 308 ص، جدول. 307. يوسفي، حسينعلي. آشنايي با روش تحقيق و مرجع شناسي: اصطلاحات تحقيق، روش‌ها و مراحل تحقيق، كتاب و كتابخانه... گناباد: نشر مرنديز، چاپ اول، 1375: 180ص، جدول 308. يين،رابرت،كي. طرح تحقيق و روش‌هاي مورد پژوهي. ترجمه هوشنگ نايبي. تهران: ميسسه فرهنگي آينده پويان، 1378.

منابع مفيد روش تحقيق به زبان انگيسي
پيوست (4) منابع مفيد روش تحقيق به زبان انگيسي

BIBLIOGRAPHY OF Action Research

1. Belanger, J. (1992) Teacher as researcher: Roles and expectations
1 . Belanger, J. (1992) Teacher as researcher: Roles and expectations. An annotated bibliography. 2 . Cochran. Smith, M. & Lyyle, S.L(1990) Research on teaching and teacher research: The issues that divide. Educatioanl Researcher, 19(2),2. 10. 3. Copper, L. R. (1990,April). Teachers as researcher: Attitudes and perception. Paper presented at Annual Meeting of the American Educational Research Assocition. Boston, MA. 4 . Corey, S. (1953) Action research to improve school practice: New York Teachers College, Columbia University. 5 . Goswami, d., & smillman, P.R. (Eds). (1987). Reclaiming the classroom: Teachers research as an agency for change. Upper Montclair, NJ: Boynton/Cook. Holly, P., & Southworth, g(1990). THE DEVELOPING SCHOOL. London: The Falmar Press.

6 . Hopkings , D. (1985). A teacher guide to classroom research; philadelphia; Open University Press. 7 . Jacullo Noto, J. (1992, ApRIL). Action research and school restructuring: The lessons learned. Paper Presented at the annual meeting of American Educational Research Assocition, San Francisco. 8 . Kemmis, S. & Mc Taggart, R. (1982). The action Research planner. Victorial, Australia; Deakin University Press. 9 . Lieberman, A. (ED). (1988). Building a professional culture in schools. New york: Trachers College Press . 10 . Nixon, J. (1989, Winter). The teacher as researcher: Contradictios and continuities. Peabody Journal of Education, 64(2),

11 . Oja, S.N., & Pine, G. J. (1989). Collaborative acttion research: Teachers stages of development and school contexts. Peabody Journal of Education, 64 (2) 12 . Oja, S.N., & Smulyan, L. (1989). Collaborative action research: A development approach, philadelphia: The Falmer Press. 13. Rudduck, J. (1988) Changing the world of the classroom by understanding it: A reviwe of some aspects of the work of Lawernse Stenhouse . Journal of Curriculum and Supervisoin , 41 (1), 14 . Sagor, R. D (1992, April). Collaborative action research: Acuitural mechanism for school developmnt and professional restrcture. Paper peresende at the annual meeting of the Americaln Educational Research Association, San Francisco. 15. Street, L (1986). Mathematics, teachers, and an action research cours. In D. Hustler., T. Cassidi, & T. Cuff (Eds). Action research in classroom and schools. London: Allen and Unwin

16 . Sagor, R. D. (1992 April). Collaborative action research: A Cuiturch mechanism for school development and professional restruturing. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, San Franciscoo. 17. Street, L. (1986) Teachers, an action research: course. In d. Hustler,. T. Cassidy, &. T. Cuff (Eds). Action research in classroom and schools. London: Allen and Unwin

نشاني پايگاه اطلاع‌رساني اقدام پژوهي (تحقيق علمي)
Search: allinurl “action research” Action Research de/ The fundamentals of Action Research in Development Cooperation Living-action-research.net Living action Research. Net Kerlins. net?> Qualitative Research> Action Research Kerlins. Net/ bobbi/ research/ qualresearch/ bibliography/ action.html.

Action Research Resources
ASCD Tutorials Webserver 2. ascd. Org/tutorials/ tutorial2. cfm?ld=38&TiTlE=Action20% Research Action Research Resources Community action research Action Research Ace.acadiau.ca/YLLP/CPNN/Blue print/working%20 Together %20 Together %20 Folder/Around %20 the %20 Action %20 Research %20 Cycle.htm Holistic Education Teacher Development Center for Urban Develoment Studies: Action Research Harvard.edu/research/research_centers/cuds/action.htm

[PDF] Classroom Action Research
[PDF] Classroom Action Research pdf Action research Pathways Uwe.ac.uk/training school/methodology/action-research.htm PMT-Action research

نشاني پايگاه اطلاع رساني اقدام پژوهي (مجلات)
Valuing Volunteers [PPT] Action Research in High School Phusics Modeling.la.asu.edu/presentations/action%20Research.ppt نشاني پايگاه اطلاع رساني اقدام پژوهي (مجلات) ُSearch: allintitle: action research journal Action research internatioanl online journal ARLIST-L: Action Research Journal query

AR expeditions Action Research Journal
[more results from FDU journal of Action Research in Education [All-COB] FW:New Action Research Journal List.emich.edu/pipermail/all-cob/2002-December/ html [All-MGT]FW:new Action Research Journal List.emich.edu/pipermail/all-mgt/2003-january/ html OBERLIN CITY SCHOOLS action Research Journal Research journal.pdf

Educational Action Research Journal.Vol
Whiworth school of Education –MT- Action Research Journal Whitworth School of Education – MT- Action Research Journal [more results from FDU. Journal OF Action Research in Education Journal OF Action research international online journal research/copyrights.htm.

Action research international online journal
froms/ ActResearch Journal.pdf

روش تحقيق کيفي و آميخته. روش تحقيق کيفي و آميخته.

Similar presentations

Presentation on theme: "روش تحقيق کيفي و آميخته. روش تحقيق کيفي و آميخته."— Presentation transcript:

Similar presentations

About project

Feedback

Log in

Auth with social network:

روش تحقيق کيفي و آميخته. روش تحقيق کيفي و آميخته.

Similar presentations

Presentation on theme: "روش تحقيق کيفي و آميخته. روش تحقيق کيفي و آميخته."— Presentation transcript:

Similar presentations

About project

Feedback