1. FOOD SAFETY REQUIERMENTS
تشريح الزامات و مستند سازی
ISO22000:2005
FOOD SAFETY REQUIERMENTS
Behboud Sanat Mehregan Co.

2. Behboud Sanat Mehregan Co.
Introduction
زنجيره غذايي تا مصرف
عناصر کليدی:
ارتباطات متعامل
مديريت سيستمی
اصول HACCP
برنامه های پيش نيازی
Behboud Sanat Mehregan Co.

3. Introduction/Prerequisite
زيرساختارها و برنامه های نگهداری
نيازمنديهای پايه ای بهداشت مواد غذايی(GMP.GHP.GAP)
برنامه های پيش نيازی عملياتی
کنترل يا کاهش پيامد خطرات شناسايی شده ايمنی مواد غذايی در فراوری محصول يا محيط
Behboud Sanat Mehregan Co.

4. Behboud Sanat Mehregan Co.
1- دامنه کاربرد
کليه سازمانهای فعال در زنجيره غذا که
*قصد اثبات توانمندی خود در کنترل ومهار خطرات ايمنی مواد غذايی در راستای توليد محصول نهايی ايمن و منطبق با الزامات مشتری و قانونی را دارند.
*قصد بالابردن رضايت مشتريان را با کنترل موثر خطرات ايمنی موادغذايی و فرايندهای مربوطه دارد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

5. Behboud Sanat Mehregan Co.
زنجيره غذايی
برداشت کنندگان محصول
توليدکنندگان خوراک دام وطيور
توليدکنندگان و عمل آورندگان مواد غذايی
تولیدکنندگا ن آفت کشها- کودهای شيميايی – داروهای دامپزشکی
توليدکنندگان مواد اوليه افزودنيها
حمل و نقل و انبارداری
توليدکنندگان تجهيزات و ماشين آلات
توليد کنندگان مواد شوينده و ضدعفونی کننده
عمده فروشان
خرده فروشان
مصرف کنندگان
Behboud Sanat Mehregan Co.

6. Behboud Sanat Mehregan Co.
ISO22000 مزايای سيستم
طراحی - استقرار – اجرا – حفظ – و به روزنمودن سيستمی که قابليت تضمين ايمنی محصول غذايی را به مصرف کنندگان می دهد.
قابليت ارزيابی و تشخيص نيازمنديهای مشتريان و اثبات دست يافتن به حدود ايمنی وسلامت مطلوب مصرف کنندگان
ارتباطات اثربخش با مشتريان و ديگر بخشهای موجود در زنجيره غذا
اثبات تطابق با الزامات قانونی موجود که مرتبط با ايمنی موادغذايی هستند
اثبات در حرکت بودن سازمان در راستای خط مشی ايمنی و سلامت موادغذايی و نشان دادن آن به ديگر سازمانها و مراجع
ثبت سيستم مديريت ايمنی موادغذايی از يک سازمان ذيصلاح
Behboud Sanat Mehregan Co.

7. Behboud Sanat Mehregan Co.
2- مراجع
مبانی و واژگان
ISO 9000:2000
HACCP
Behboud Sanat Mehregan Co.

8. Behboud Sanat Mehregan Co.
3- اصطلاحات و تعاريف
3-1- ايمنی مواد غذايی
3-2- زنجيره غذايی
3-3- خطر ايمنی مواد غذايی
3-4- خط مشی ايمنی مواد غذايی
3-5- محصول نهايی
3-6- نمودار جريان
3-7- اقدام کنترلی
3-8- برنامه پيش نيازی
Behboud Sanat Mehregan Co.

9. 3-1 ايمنی مواد غذايي
اطمينان از اينکه استفاده از يک ماده غذايي هنگام آماده سازی و مصرف متعارف آسيب و خطری برای مصرف کننده نخواهد داشت .
يادآوری:ايمنی مواد غذايي مرتبط است با: وقوع خطرات ايمنی مواد غذايي
ومرتبط نيست با: ساير جنبه های سلامتی انسان (مثل سوءتغذيه)
Behboud Sanat Mehregan Co.

10. 3-2زنجيره غذايی
توالی مراحل و عمليات درگير در توليد، فرآوری، توزيع و مصرف مرتبط با مواد غذايي از تهيه مواد اوليه تا مصرف
يادآوری1:توليد مواد اوليه شامل توليد خوراک دام برای دام هايي که در توليد
مواد غذايي به کار مي روند ،مي گردد.
يادآوری2:زنجيره شامل توليد موادی که با مواد غذايي يا مواد خام در ارتباط
می باشند نيز مي گردد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

11. 3-3خطر ايمنی مواد غذايي
شرايط ياعامل بيولوژيکي ،فيزيکي ،شيميايي موجود در مواد غذايي که مي تواند بالقوه تاثير نامطلوب بر سلامت آن گذارد.
يادآوری:خطر با ريسک (به معنی عملکرد احتمالی يک عامل مضر برای سلامتی وشدت آن) متفاوت است
تعريف ريسک درISO/IEC51احتمال وقوع خطر و شدت آن در نظر گرفته شده است .
يادآوری3:خطرات ايمنی مواد غذايي شامل آلرژی زاها نيز می شود.
يادآوری4:در زمينه خوراک دام و ترکيبات آن،خطرات ايمنی مواردی هستند که ممکن است در
خوراک دام و ترکيبات آنها و در دامی که برای مصرف در مواد غذايي بکار می رود و يا اثر نامطلوبی
بر سلامتی انسان مي گذارد وجود دارد.همچنين عملياتهايي که به طور مستقيم و غير مستقيم در مورد
مصرف و يا خدمات ايجاد می شود که بالقوه موجب اثر نامطلوب بر سلامتی انسانی شود.
Behboud Sanat Mehregan Co.

12. Behboud Sanat Mehregan Co.
3-4خط مشی ايمنی مواد غذايي
جهت گيری ها و اهداف فراگير سازمان که مرتبط با ايمنی مواد غدايي (3-1) مي باشد و رسماً توسط مديريت ارشد بيان شده است.
Behboud Sanat Mehregan Co.

13. محصولی که تحت هيچ فرآيند يا تغيير ديگری توسط سازمان نخواهد گرفت.
3-5محصول نهايي
محصولی که تحت هيچ فرآيند يا تغيير ديگری توسط سازمان نخواهد گرفت.
يادآوری:محصول نهايي يک سازمان مي تواند مواد اوليه سازمان ديگری محسوب شود اگر در آن
سازمان تحت فرايند يا تغييرشکل يا ماهيت قرار گيرد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

14. طرح شماتيک و نظام يافته که توالی و تعامل مراحل را معرفی می نمايد.
3- 6 نمودار جريان
طرح شماتيک و نظام يافته که توالی و تعامل مراحل را معرفی
می نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

15. 3- 7 اقدام کنترلی Control measure
اقدامی که برای پيشگيری يا حذف يک خطر ايمنی مواد غذايي (3-3)و يا کاهش آن به يک سطح قابل قبول به اجرا گذاشته مي شود .
Behboud Sanat Mehregan Co.

16. 3-8برنامه پيش نيازی(Prerequisite Program)
شرايط اساسی و پايه ای و فعاليت هايي که برای نگهداری و حفظ محيط بهداشتی در زنجيره غذايي و برای توليد و جابجايي محصول نهايي ايمن و مصرف انسانی ضروری هستند.
يادآوری1:بسته به ماهيت و عملکرد آنها برخی از PRPها در برگيرنده اقدامات کنترلی (3-7) می باشند در صورتيکه ساير PRP ها شامل روشهاي اجرايي و دستورالعمل هايي می باشند که نحوه مديريت ،و يا خصوصيت نگهداری را تشريح می نمايد.
يادآوری2: اصطلاحات متداولی وجود دارند که در PRPها بکار گرفته می شوند مانند روش خوب ساخت GMP ،روش خوب کشاورزی ،GAPروش خوب بهداشتی GHP،روش خوب توزيع GDPو...
Behboud Sanat Mehregan Co.

17. 3-9PRP های عملياتی/برنامه پيش نيازی عملياتی
Behboud Sanat Mehregan Co.

18. Behboud Sanat Mehregan Co.
3-10 نقطه کنترل بحرانی CCP
< ايمنی مواد غذائی > مرحله ای که در آن برای جلوگيری يا حذف خطر ايمنی مواد غذائی (3-3) و يا کاهش آن به يک سطح قابل قبول ، کنترلهای لازمه به اجرا گذاشته می شوند .
Behboud Sanat Mehregan Co.

19. CRITICAL LIMIT 3-11 حد بحران
معياری که پذيرفتنی را از نپذيرفتنی جدا می سازد .
يادآوری : حدود بحران برای اطمينان از اينکه يک CCP (3-10) همواره تحت کنترل باشد ، در نظر گرفته می شوند . اگر عدول از حد بحران اتفاق بيفتد ، محصولاتی که تحت تاثير اين شرايط قرار گرفته اند به عنوان محصولی که احتمال غير ايمن بدون آن وجود دارد ، در نظر گرفته می شوند .
Behboud Sanat Mehregan Co.

20. Behboud Sanat Mehregan Co.
3-13 اصلاح CORRECTION
اقدامی که منجر به حذف عدم انطباق شناسائی شده خواهد شد
{ تعريف استاندارد ISO9000:2000}
يادآوری 1 : در اين استاندارد بين المللی ، اصلاح مرتبط با اقداماتی است که روی محصولات بالقوه غير ايمن انجام می شود و می تواند مرتبط با اقدام اصلاحی (3-14) باشد .
ياد آوری 2: اصلاح ميتواند برای مثال انجام دوباره کاری ، فرآيندهای بيشتر و يا حذف اثرات زيان آور و نا مطلوب عدم انطباق رخ داده شده باشد . ( مصرف در زمينه های ديگر و يا به ليبل و بر چسب خاص مشخص کردن آن محصول .)
Behboud Sanat Mehregan Co.

21. CORRECTIVE ACTION 3-14 اقدام اصلاحی
اقدامی که دلايل يک عدم انطباق بروز يافته و يا ديگر شرايط نا مطلوب را حذف می نمايد.
يادآوری 1 : دلايل بروز عدم انطباق می تواند بيشتر از يک مورد باشد { ISO 9000:2000}
يادآوری 2 : اقدام اصلاحی شامل تجزيه و تحليل علل بوده و از بروز مجدد آن جلوگيری می نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

22. Behboud Sanat Mehregan Co.
VALIDATION 3-15 صحه گذاری
< ايمن مواد غذائی > فراهم آوردن شواهدی که توانائی اثر بخش بودن اقدامات کنترلی (3-7) حاصله از طرح HACCP و PRP های عملياتی (3-9) را نشان می دهد .
يادآوری : اين تعريف بر پايه مرجع 11 می باشد و برای ايمنی غذائی مناسب تر از تعريف
ISO 9000:2000 می باشد .
Behboud Sanat Mehregan Co.

23. 4- سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی
4-1- الزامات عمومی (بايدها):
* استقرار يک سيستم موثر مديريت ايمنی مواد غذايی مطابق با الزامات استاندارد ISO 22000:2005 (برقراری – مستند سازی – اجرا – حفظ – بازنگری )
* تعيين دامنه کاربرد
* شناسايی – ارزيابی – و کنترل تمام خطرات مواد غذايی برای سلامت مصرف کنندگان
* جمع آوری اطلاعات مناسب و لازم مرتبط با اصول ايمنی محصولات واعلام و انتشار آن در کل زنجيره غذا
* اعلام مراحل و نتايجی که توسعه – اجرا – هدايت و به هنگام سازی سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی را در بر ميگيرد
* بازنگری دوره ای سيستم مديريت ايمنی
* کنترل محصولات و فرايندها و منابع برون سازمانی موثر بر کيفيت
Behboud Sanat Mehregan Co.

24. Behboud Sanat Mehregan Co.
4-2- الزامات مستند سازی
الزامات عمومی
* بيانيه خط مشی ايمنی مواد غذايی و اهداف مرتبط
* روشهای اجرايی و سوابق مستند شده مورد نياز استاندارد
* ساير مدارکی که برای حصول اطمينان ازايجاد و اجرا و به روز بودن موثر سيستم مديريت ايمنی موادغذايی نياز دارد
کنترل مدارک(روش اجرايی مدون)
* کليه مدارک مورد نياز سيستم مديريت ايمنی موادغذايی بايد تحت کنترل باشند :
- تصويب کفايت مدارک پيش از صدور
- بازنگری و به روز کردن مدارک و تصويب مجدد
- اطمينان از مشخص بودن تغييرات و وضعيت ويرايش جاری در مدارک
- اطمينان از جاری بودن آخرين ويرايشهای مدارک بکارگرفته شده در قسمتهای مربوطه
- اطمينان از تعريف شدن لزوم خوانا بودن مدارک وحفظ اين شرايط در کليه مدارک جاری
- اطمينان از مشخص بودن مدارک برون سازمانی و تحت کنترل بودن توزيع آنها
- پيشگيری از عدم بکارگيری مدارک منسوخ و مشخص بودن آنها در صورت نگهداری به هر منظوری
- ثبت دلايل منطقی اعمال تغييرات در مدارک
Behboud Sanat Mehregan Co.

25. Behboud Sanat Mehregan Co.
کنترل سوابق (روش اجرايی مدون)
سوابق بايد:
* بيانگر شواهد انطباق با نيازمنديها و اثربخشی عملکرد سيستم مديريت ايمنی موادغذايی
* خوانا و قابل بازيابی باشند
* بوسيله يک روش اجرايی مستند تحت کنترل های لازم جهت تصحيح – شناسايی – نحوه نگهداری – محافظت – بازيابی – مدت زمان نگهداری – و از رده خارج ساختن قرار گيرد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

26. Behboud Sanat Mehregan Co.
5- مسئوليت مديريت
5-1- تعهد مديريت
* مديريت ارشد بايد شواهدی را دال بر تعهد خود به توسعه و اجرای ايمنی موادغذايی و بهبود مداوم اثربخشی را بوسيله موارد زير تامين نمايد :
Behboud Sanat Mehregan Co.

27. Behboud Sanat Mehregan Co.
اهداف تجاری سازمان بايد حمايت کننده ايمنی مواد غذايی باشد.
به کل سازمان بايد اهميت در نظر گرفتن الزامات اين استاندارد بين المللی وهر الزام سازمانی و الزامات قانونی در کنارالزامات ايمنی موادغذايی مرتبط با مشتری اعلام شود.
خط مشی ايمنی مواد غذايی مستقر و جاری گردد.
جلسات بازنگری مديريت تشکيل و هدايت گردد.
اطمينان حاصل شود کليه مدارک در دسترس می باشند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

28. 5-2- خط مشی ايمنی مواد غذايی
مدير ارشد بايد :
* خط مشی ايمنی را تعريف – مستند – و اعلام نمايد.
* اطمينان حاصل نمايد که خط مشی ايمنی مواد غذايی مرتبط و متناسب با نقش سازمان در زنجيره مواد غذايی می باشد.
* اطمينان حاصل نمايد که خط مشی ايمنی مواد غذايی در انطباق با الزامات ايمنی موادغذايی مرتبط با مشتری و الزامات قانونی می باشد.
* اطمينان حاصل نمايد که خط مشی ايمنی مواد غذايی در تمام سطوح سازمان اعلام – اجرا – و حفظ و نگهداری می شود.
* اطمينان حاصل نمايد که خط مشی برای حفظ و تداوم تناسب آن مورد بازنگری قرار می گيرد.
* اطمينان حاصل نمايد که ارتباطات بطور مناسب و واضح درخط مشی عنوان گرديده است.
* با ايجاد ارتباط با اهداف قابل اندازه گيری از خط مشی حمايت نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

29. 5-3- طرح ريزی سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی
مديريت ارشد بايد اطمينان حاصل نمايد که :
* طراحی سيستم مديريت ايمنی موادغذايی برای تحقق انطباق الزامات مندرج دربند 4-1 و اهداف مرتبط با ايمنی مواد غذايی سازمان صورت پذيرفته است.
* يکپارچگی سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی هنگام طرح ريزی و ايجاد تغييرات در سيستم مديريت ايمنی موادغذايی حفظ خواهد شد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

30. 5-4- مسئوليتها و اختيارات
مديريت ارشد سازمان بايد :
* اطمينان حاصل کند که مسئوليتها و اختيارات تعريف و اطلاع رسانی به کل سازمان شده است .
* مسئوليتها را درقبال گزارش دهی مشکلات سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی مشخص نمايد.
* مسئوليتها را درقبال انجام وثبت اقدامات مناسب را تعيين نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

31. 5-5- راهبر تيم ايمنی مواد غذايی
مديريت ارشد بايد يک نفر راهبر تيم ايمنی موادغذايی را تعيين نمايد که درکنار وظايف ديگرش مسئوليت و اختيار لازم برای فعاليتهای ذيل داشته باشد:
* کار تيم را سازماندهی نمايد .
* ترتيبات مرتبط با آموزش و تعليم اعضا تيم ايمنی موادغذايی .
* اطمينان يابدکه سيستم مديريت ايمنی موادغذايی منطبق با اين استاندارد بين المللی استقرار يافته – اجرا و نگهداری شده و به روز می باشد.
* ميزان اثربخشی و مطلوبيت اجرای سيستم را جهت انجام بازنگری در راستای بهبود سيستم مديريت ايمنی موادغذايی گزارش نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

32. Behboud Sanat Mehregan Co.
5-6- ارتباطات
ارتباطات برون سازمانی
تامين کنندگان
مشتريان و مصرف کنندگان
مراجع صلاحيت دار موادغذايی
ارتباطات داخلی
سازمان بايد اطمينان يابد در هنگام هر تغييری در زمينه های زير و ساير موارد اعضای تيم به موقع مطلع می گردند:
محصول يا محصولات جديد
مواد اوليه – ترکيبات و خدمات
سيستمهای توليدی و تجهيزات
فضاهای توليدی – مکانهای جاگيری تجهيزات و ماشين آلات فضاها و محيط های اطراف
Behboud Sanat Mehregan Co.

33. Behboud Sanat Mehregan Co.
برنامه های شستشو و ضدعفونی
سيستمها و روشهای بسته بندی انبارش و توزيع
صلاحيتهای پرسنلی يا تخصيص مسئوليتها و اختيارات
الزامات قانونی
اطلاعات و دانش مرتبط با خطرات ايمنی و مواد غذايی و اقدامات کنترلی
الزامات مشتری و ديگر الزاماتی که سازمان خود را ملزم و متعهد به در نظر گرفتن آنها می داند.
نتايج تحقيقاتی که از سازمانهای خارجی اعلام می گردد.
شکايات مرتبط با خطرات ايمنی
ساير شرايط اثر گذار بر ايمنی مواد غذايی
*** کليه موارد فوق بايد برای بروز آوری سيستم استفاده گردد و بعنوان ورودی بازنگری مديريت درنظر گرفته شود.
Behboud Sanat Mehregan Co.

34. 5-7- واکنش و آمادگی در موارد اضطراری
موقعيتها و اتفاقات ضروری موثر بر ايمنی مواد غذايی
- در نظر گرفته شود
- راهکارهای عملی تعريف و اجرا گردد.
- نتايج و سوابق حفظ و بعنوان ورودی بازنگری مديريت تلقی گردد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

35. Behboud Sanat Mehregan Co.
5-8- بازنگری مديريت
5-8-1-کليات: اطمينان از تداوم تناسب وکفايت و اثربخشی سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی
وروديهای بازنگری مديريت:
نتايج پيگيريهای بازنگريهای قبلی
آناليز نتايج فعاليتهای مرتبط با تصديق
بند 5-6-2
شرايط و وضعيت های اضطراری حوادث بند 5-7
نتايج بازنگری و بروز نمودن فعاليتها
بند بازخوردهای مشتريان
نتايج مميزيهای خارجی و بازرسی ها
Behboud Sanat Mehregan Co.

36. 5-8-3- خروجيهای بازنگری مديريت
اطمينان از ايمنی مواد غذايی
بهبود اثربخشی سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی
منابع مورد نياز
بازنگری اهداف و خط مشی ايمنی موادغذايی
Behboud Sanat Mehregan Co.

37. Behboud Sanat Mehregan Co.
6- مديريت منابع
6-1- تامين منابع
6-2-منابع انسانی
کليات
صلاحيت – آگاهی وآموزش
6-3- زيرساختار
6-4- محيط کار
Behboud Sanat Mehregan Co.

38. Behboud Sanat Mehregan Co.
6-1- تامين منابع
مديريت ارشد بايد منابع کافی برای استقرار اجرا نگهداری و بروز نمودن سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی را تامين نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

39. Behboud Sanat Mehregan Co.
6-2منابع انسانی
صلاحيت آگاهی وآموزش
سازمان بايد:
الف)مهارتها و صلاحيت های لازم برای پرسنل بکار گرفته شده و موثر بر ايمنی مواد غذايی را تعيين و مشخص نموده باشد.
ب)زمينه لازم و امکانات مورد نياز برای تکميل مهارت تحصيل و آموزش برای رسيدن پرسنل به سطوح مورد نظر را فراهم آورد.
ج)اطمينان حاصل نمايدکه پرسنل مسئول فرآيند پايش سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی آموزش های لازم در در زمينه اجرای اصلاحات اقدامات اصلاحی و تکنيک های انجام پايش را گذرانده اند.
د)ارزيابی اثربخشی رديف های الف و ب وج.
ه)اطمينان حاصل نمايد که تمام پرسنل از اهميت و ارتباط فعاليت ها و اقدامات شخصی خود در زمينه کمک به ايمنی مواد غذايی آگاهی دارند.
و)اطمينان حاصل نمايد که پرسنل از اهميت و لزوم برقراری ارتباط و اطلاع رسانی داخلی و خارجی (بند5-6)آگاه می باشند.
ز)سوابق آموزشی ،تحصيلی ،مهارتها و تجربه های پرسنل موثر بر ایمنی مواد غذايی را ثبت و نگهداری نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

40. Behboud Sanat Mehregan Co.
6-3 زير ساختار
سازمان بايد منابع جهت استقرار و حفظ زيرساختهای مورد نياز برای برقراری انطباق با الزامات سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی را فراهم سازد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

41. Behboud Sanat Mehregan Co.
6-4 محيط کار
سازمان بايد منابع جهت استقرار و مديريت وحفظ محيط کاری برای برقراری انطباق با الزامات سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی را فراهم سازد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

42. 7- طرح ريزی و تحقق محصولات ايمن
7-1- کليات
7-2- برنامه های پيش نيازی
نيازمنديهای کلی
PRPها بايد:مناسب برای تحقق محصول ايمن باشند-متناسب باحجم و اندازه و نوع فعاليت و ماهيت محصول باشند-در کل سيستم توليد استقرار يافته باشند-توسط اعضا تصويب شده باشند-الزامات قانونی در آنها گنجانده شده باشند
Behboud Sanat Mehregan Co.

43. Behboud Sanat Mehregan Co.
هنگام تعيين PRPها سازمان بايد اطلاعات در دسترس شامل استانداردها قوانين راهنماها الزامات مشتری را در طراحی آنها بکار گيرد.
ساير موارد اثرگذار بر طراحی PRPها:
فضاهای کاری- تسهيلات مرتبط با پرسنل
جانمايی و نحوه ساخت و ساز ساختمانها تاسيسات و تجهيزات
منابع هوا آب انرژی و ديگر موارد مصرفی در سازمان
خدمات پشتيبانی شامل معدوم سازی ضايعات و زباله ها
مناسب بودن ابزار و امکانات و دسترسی لازمه برای نظافت نگهداری و اقدامات پيشگيرانه و C&D
مديريت مواد خريداری شده – مديريت منابع – مديريت ضايعات – مديريت و کنترل محصولات
شستشو ضدعفونی
کنترل آفات
بهداشت فردی
ساير موارد در صورت نياز
تصديق کفايت الزامات فوق و حفظ سوابق
Behboud Sanat Mehregan Co.

44. 7-3- مراحل مقدماتی تجزيه و تحليل خطر
کليات
7-3-2-تيم ايمنی مواد غذايی
خصوصيات فراورده
مواد خام ترکيبات و مواد در تماس با مواد غذايی
مشخصات محصول نهايی
Behboud Sanat Mehregan Co.

45. Behboud Sanat Mehregan Co.
مورد مصرف
نمودارهای جريان مراحل فرايند و اقدامات کنترلی
نمودارهای جريان
توصيف مراحل فرايند و اقدامات کنترلی
Behboud Sanat Mehregan Co.

46. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-3-1کليات
تمام اطلاعات مربوطه که برای آناليزخطر مورد نياز باشند بايد جمع آوری حفظ و به هنگام شده و در بين مدارک تحت کنترل سيستم باشند. سوابق بايد حفظ شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

47. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-3-2تيم ايمنی مواد غذايی
اين تيم بايد دانش و تجربه چند جانبه در زمينه توسعه استقرار سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی را دارا باشد که شامل مواردی چون محصولات سازمان ، فرايندها ،تجهيزات و قطعات ايمنی مواد غذايی که در دامنه کاربرد سيستم می باشند ،
می گردد .
سوابقی دال بر اينکه تيم ايمنی مواد غذايی دارای تجربه و دانش مورد نياز می شد.
بايد نگهداری شوند(بند 6-2-2)
Behboud Sanat Mehregan Co.

48. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-3-3 خصوصيات فرآورده
مواد خام ، ترکيبات و مواد در تماس با مواد غذايی
Behboud Sanat Mehregan Co.

49. 7-3-3-1 مواد خام ، ترکيبات و مواد در تماس با مواد غذايی
تمام مواد خام ، حين فرايند ، مواد و ترکيبات در تماس با مواد غذايی بايد جهت ارزيابی و شناسايی خطرات به طور دقيق تشريح و توصيف گردند و اين امر بايد در بر گيرنده مطالب ذيل باشد ،
(تمام اطلاعات بايد به روز باشند ):
الف) خصوصيات بيولوژيکی ، شيميايی و فيزيکی
ب) ترکيبات آنها شامل مواد افزودنی يا مواد جايگزين و کمکی
ج) اصل ماده ORIGIN
د) روش توليد
ه) شرايط انبارش و بسته بندی وهمچنين روش های تحويل
و) آماده سازی قبل از مصرف يا فرآوری
ز) معيارهای پذيرش مرتبط با ايمنی مواد غذايی يا مشخصات مواد و ترکيبات خريداری شده مناسب برای منورد مصرف
سازمان بايد نيازمندی های ايمنی مواد غذايی موتبط با موارد بالا را تعيين نمايد مشخصات بايد به روز نگهداری شود از جمله در انطباق با نيازمندی بند 7-7
Behboud Sanat Mehregan Co.

50. Behboud Sanat Mehregan Co.
مشخصات محصول نهايی
برای همه محصولا ت نهايی بايد اطلاعات ذيل تعريف و مستند شده باشند تا در هنگام آناليز خطر بکار روند.
الف)نام محصول يا هر عنوان شناساننده مشابه
ب)ترکيبات
ج)خصوصيات بيولوژيکی شيميايی و فيزيکی که مرتبط با ايمنی محصولات غذايی باشد.
د)شرايط ماندگاری و نگهداری محصول
بسته بندی
و) ليبل زنی منطبق با اصول ايمنی مواد غذايی و دستورالعمل بکارگيری آماده سازی و مصرف
ز) روش توزيع
مشخصات بايد در انطباق با نيازمندی های بند 7-7 به روز شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

51. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-3-4 مورد مصرف
مورد مصرف متعارف و منطقی و هرگونه مصرف احتمالی نادرست محصول که به نظر می رسد هنگام استفاده پيش آيد بايد در نظر گرفته شده و همچنين مدارک مرتبط با آناليز خطر تشريح شوند.(بند7-4)
مصرف کنندگان هر دسته از محصولات يا محصول بايد مشخص و به گروه های مصرف کنندگان بخصوص آسيب پذيران بايد اطلاعات لازم در زمينه خطر داده شده باشد . مورد مصرف متعارف بايد برای مصرف کنندگان مختلف تعريف شده باشد . مشخصات بايد در انطباق با نيازمندی های بند 7-7 به روز شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

52. 7-3-5 نمودار های جريان مراحل فرآيند و اقدامات کنترلی
7-3-5 نمودار های جريان مراحل فرآيند و اقدامات کنترلی
نمودارهای جريان
اين نمودارها بايد برای مواد و محصولاتی که در دامنه کاربرد سيستم معرفی شده اند ترسيم شوند.
نمودارهای جريان بايد زمينه ای جهت ارزيابی امکان وقوع و افزايش خطر ايمنی مواد غذايی را تامين کند اين نمودارها بايد واضح صحيح و به مقدار کافی بيانگر جزييات باشند .نمودارها بايد در بر گيرنده خصوصيات و موارد زير باشند :
Behboud Sanat Mehregan Co.

53. Behboud Sanat Mehregan Co.
الف) توالی و تاثيرات متقابل تمام مراحل موجود
ب)هر فرآيند يا عمليات تامين شده از منابع برون سازمانی و فعاليت پيمانکاری
ج)جاهاييکه مواد اوليه خام ،ترکيبات و يا مواد حين فرايند وارد جريان می شوند.
د)جاهاييکه دوباره کاری و سيکل مجدد صورت می گيرد.
جاهاييکه محصولات حين فرايند ، محصولات نهايی و مواد دورريختنی و ضايعات جابجا می شوند.
در انطباق با بند 7-8استاندارد ،تيم ايمنی مواد اوليه بايد صحت نمودارهای جريان را با بررسی در محل تصديق نمايد. سوابق اين تصديق بايد نگهداری شود.
Behboud Sanat Mehregan Co.

54. 7-3-5-2توصيف مراحل فرايند و اقدامات کنترلی
در هر فرايند و مرحله که در نمودار جريان آورده شده است. اقدامات کنترلی که ايمنی مواد غذايی را تحت تاثير قرار می دهد بايد با ذکر و تبيين پارامتر های مرتبط با آن پروسه جهت کاربرد در آناليز خطرات (7-4)توصيف شده باشند .تمام الزامات برون سازمانی که ممکن است انتخاب ماهيت ،کاربرد و شدت اين اقدامات را تحت تاثير قرار دهد بايد مشخص شده باشند .مشخصات بايد در انطباق با بند 7-7 بروز شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

55. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-4تجزيه و تحليل خطر
7-4-1کليات
تيم ايمنی مواد غذايی بايد آناليز خطرات جهت تعيين خطراتی که بايد تحت کنترل قرار گيرند.درجه يا نوع کنترل مورد نياز جهت حصول اطمينان از ايمنی مواد غذايی و اينکه ترکيب چه اقدامات کنترلی با هم مورد نياز است را انجام دهد.
تمام مراحل که در آن هر خطر ايمنی ممکن است بروز نمايد بايد مشخص شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

56. 7-4-2شناسايی خطرات و تعيين حدود قابل قبول
تمامی خطرات ايمنی مواد غذايی که می توانند در ارتباط با نوع محصول نوع فرايند و تجهيزات آن اتفاق افتد بايد شناسايی و ثبت گردند .شناسايی بر پايه :
الف)اطلاعات و داده اوليه جمع آوری شده مطابق بند 7-3
ب)تجربيات
ج)اطلاعات برون سازمانی شامل امکان توسعه و بسط محصول مورد نظر ،داده ها و نتايج قبلی
د)اطلاعات بدست آمده از زنجيره غذا که ممکن است در ايمنی و سلامت محصول نهايی ، مواد حين فرايند و محصولی که آماده مصرف توسط مصرف کننده نهايی است تاثير گذار يا مخاطره آفرين باشد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

57. 7-4-2-2هنگام شناسايی خطرات موارد زير بايد مورد توجه قرار گيرد:
الف)مراحل پيشين و بعدی مرحله يا عمليات در حال آناليز
ب)تجهيزات و محل و محيط اطراف مرحله در حال بررسی و آناليز
ج)مراحل قبل و بعد موجود در زنجيره غذايی
Behboud Sanat Mehregan Co.

58. 7-4-2-3برای هر نوع خطری که معرفی و شناسايی شده است
حدود قابل قبول وجود آنها در محصول نهايی بايد تعيين گردد. اين حدود با در نظرگرفتن الزامات قانونی و تعيين شده توسط مشتری و همچنين نتايج و تجربيات علمی تعيين شوند .نحوه اثبات درستی حدود تعيين شده و نتايج آن بايد ثبت گردد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

59. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-4-3 ارزيابی خطر
ازريابی خطر بايد به نحوی باشد که تعيين نمايد کداميک از خطرات در وضعيتی هستند که توقف و حذف يا کاهش آنها به سطح و حدود قابل قبول برای تحقق و فراهم آوری مواد غذايی ايمن ضروری می باشد و همچنين کنترل و مهار آن برای تحقق و اجرای حدوود پذيرفتنی تعريف شده حتمی و لازم است.هر خطر بايد ارزيابی شده و با در نظر گرفتن شدت و احتمال وقوع طبقه بندی گردد همچنين تعيين شود خطر مذکور در کداميک از مراحل دريافت مواد خام ،فراوری و توزيع می تواند بروز نموده و افزايش يابد.روش مورد استفاده و نتايج کسب شده بايد ثبت شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

60. 7-4-4 تعيين و تشخيص اقدامات کنترلی
خطراتی که طبق بند 7-4-3مورد ارزيابی قرار گرفتند بايد با اجرای مجموعه ای از اقدامات کنترلی که منجر به پيشگيری ، حذف يا کاهش آنها به سطوح پذيرش می شوند، تحت کنترل قرار بگيرند.اقدامات کنترلی تعيين شده بايد با توجه به ميزان اثربخشی آنها بر خطرات ايمنی مواد غذايی مورد بازنگری قرار بگيرند . برای هدايت و مديريت اين اقدامات کنترلی بايد تعيين گردد که در چه گروهی از PRPهای عملياتی و يا برنامه HACCPقرار داده می شوند.انتخاب و گروه بندی بايد با استفاده از روش های منطقی که شامل ارزيابی های مرتبط با موارد زير می شود صورت پذيرد:
Behboud Sanat Mehregan Co.

61. Behboud Sanat Mehregan Co.
الف)اثر آن بر خطرات ايمنی مواد غذايی مرتبط با شدت و ميزان بکارگيری
ب)امکان سنجی پايش و(توانايی انجام پايش در يک دوره زمانی تا اقدامات اصلاحی امکان پذير باشد.)
ج)موقعيتی برای در نظر گرفتن ساير اقدامات کنترلی در سيستم
د)احتمال عدم انجام صحيح يا بروز خطا در انجام اقدامات کنترلی يا بی ثباتی های عمده فرايند.
ه)شدت نتايج حاصله در هنگام ايجاد نارسايی در حين کار
و)اينکه اقدام کنترلی به طور خاص استقرار داده شده تا سطح خطرات به شکل قابل توجهی کاهش يافته يا حذف گردد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

62. Behboud Sanat Mehregan Co.
ز) اقدامات کنترلی که جهت تشديد نقش موثر هريک به طور توامان با هم انجام می شوند بطوريکه اين اثرات به تنهايی در هر يک مشاهده نشود . اقدامات کنترلی طبقه بندی شده ای که وابسته به برنامه های HACCPهستند بايد در انطباق بابند 7-5اجرا شوند.
روش و مشخصه های بکارگرفته شده برای طبقه بندی بايد در مدارک تعيين و نتايج ارزيابی ثبت شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

63. 7-5- استقرارPRP های عملياتی
الف)خطرات ايمنی مواد غذايی که بايد با برنامه پيش نيازی کنترل شوند.
ب)اقدامات کنترلی
ج)روشهای پايش مرتبط (پارامتر ها دوره های زمانی رنج ها و الزامات ثبت سوابق)که نشاندهنده اجرای PRPها باشد .
د)اقدامات اصلاحی و اصلاحاتی که در هنگام بروز شدن نتايج نامنطبق حاصل از اجرای اقدامات کنترلی بايد بکار روند.
ه)مسئوليت ها و اختيارات
و)سوابق پايش
Behboud Sanat Mehregan Co.

64. 7-6- استقرار برنامه HACCP
الف)خطراتی که بايد توسط اين برنامه تحت کنترل قرار بگيرند
ب ) اقدامات کنترلی
ج)حدود بحرانی مرتبط با خطرات در هر CCP
د)روشهای پايش
ه)اصلاحات و اقدامات اصلاحی که هنگام عدول از حدود بحران بايد انجام گيرد .
و)افراد مسئول برای اجرای روش اجرايی پايش
ز)سوابق پايش
Behboud Sanat Mehregan Co.

65. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-6-2شناسايی CCP ها
برای هر خطر که در برنامه HACCP بايد تحت کنترل قرار گيرد يک نقطه بحرانی بايد شناسايی و معرفی گردد تا اقدامات کنترلی مربوطه روی آن اجرا شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

66. 7-6-3تعيين حدود بحرانی برای CCPها
حدود بحرانی بايد در سطوحی تعيين گردندد که اطمينان حاصل شود محصول نهايی تمام حدود پذيرش تعيين شده را دارا می باشد .حدود بحرانی بايد قابل اندازه گيری باشند .تاييد درستی حدود بحرانی تعريف شده بايد به صورت مکتوب موجود باشد.
حدود بحرانی که بر اساس اطلاعات و داد هايی که در حين فعاليت هايی چون بازرسی چشمی محصول فرايند و فراوری تعريف شده اند نيز بايد با تدوين دستورالعمل ها يا تعيين حدود و مشخصات برای آنها و همچنين آموزش اين موارد به پرسنل مورد پشتيبانی قرار گیرند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

67. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-6-4سيستم پايش CCP ها
برای اثبات اينکه هر CCP در کنترل می باشد بايد يک سيستم مدون پايش استقرار يابد .اين سيستم بايد شامل تمام اندازه گيری های برنامه ريزی شده مشاهدات و تجزيه و تحليل پارامتر های کنترلی استقرار يافته باشد.سيستم پايش بايد در برگيرنده دستورالعمل ها روشهای اجرايی و فرم هايی باشد که مطلب ذيل در آنها گنجانده شده باشد:
الف) مقادير اندازه گيری شده و مشاهداتی که منجر به ارائه نتايج در يک بازه زمانی می شود.
ب) ابزار پايش بکار گرفته شده
ج) روش های کاليبراسيون بکار گرفته شده
د) تواتر های زمانی که بايد در آن به اجرا گذاشته شود.
و) ثبت نيازمندی ها و روش ها.
Behboud Sanat Mehregan Co.

68. Behboud Sanat Mehregan Co.
روشهای پايش و پريودهای زمانی در نظر گرفته شده بايد طوری در نظر گرفته شوند که بلافاصله در جاهائی که عدول از حدود بحرانی مشاهده می شود، محصول نامنطبق موجود در آن شرايط، قبل از استفاده در مرحله بعدی يا مصرف جداسازی شود.
Behboud Sanat Mehregan Co.

69. 7-6-5 عملکردهای لازم هنگام عدول از حدود بحرانی
اقدامات اصلاحی برنامه ريزی شده و اصلاحات تعيين شده در شرايطی که عدول ازحدود بحرانی روی می دهد بايد طبق موارد مندرج در برنامه Haccp به اجرا گذاشته شوند.
اين اقدامات بايد به نحوی تعيين و اجرا شوند که اطمينان لازم در زمينه شناخت دلايل، تحت کنترل بودن پارامترهای مرتبط با ccp ها و عدم تکرار وقوع چنين شرايطی حاصل گردد.) بند )
Behboud Sanat Mehregan Co.

70. Behboud Sanat Mehregan Co.
روشهای اجرايی مدون شده ای در مورد نحوه کنترل و اداره محصولات توليد شده تحت شرايط عدم انطباق بايد تدوين و اجرا گردد تا از عدم ترخيط آنها تا قبل از انجام ارزيابی، اطمينان حاصل شود.(بند )
Behboud Sanat Mehregan Co.

71. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-7 بهنگام سازی اطلاعات اوليه و مستندات مرتبط با PRP ها و طرح های HACCP
سازمان بايد جهت طراحی، استقرار و بکار گيری طرح های HACCP (بند 7-6 )و PRP های عملياتی بند 7-5 اطلاعات ذيل را در صورت لزوم به روز نمايد:
- مشخصات محصول (7-3-3)
هدف و موارد مصرف (7-3-4)
نمودارهای جريان( )
مراحل فرآيند( )
اقدامات کنترلی ( )
Behboud Sanat Mehregan Co.

72. Behboud Sanat Mehregan Co.
در صورت لزوم طرح های HACCP (7-6-1 ) و روش های اجرايی و دستور العمل های مرتبط با PRP بايد اصلاح و بازنگری شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

73. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-8 طرح ريزی تصديق
برنامه های تصديق بايد روشها، تواترهای زمانی و مسئوليتهای مرتبط با فعاليتهای تصديق را تعريف نمايد.
فعاليتهای تصديق بايد اطمينان دهد که:
الف) PRP ها اجرا می شوند(بند 7-2)
ب) ورودی ها جهت آناليز خطرات به طور مستمر بهنگام سازی می شوند (بند 7-3)
ج)PRP های عملياتی (بند 7-5) و اصول مندرجات طرحهای
HACCP (بند 7-6-1) به شکلی اثر بخش اجرا می شوند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

74. Behboud Sanat Mehregan Co.
د)حدود خطرات کمتر از سطوح قابل پذيرش تعيين شده می باشند (بند 7-4-2)
ه)روشهای اجرايی ديگری که مورد نياز سازمان می باشند اثر بخش بوده و به اجرا در
می آيند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

75. Behboud Sanat Mehregan Co.
نتايج تصديق بايد ثبت و به تيم ايمنی مواد غذائی منتقل شود. نتايج تصديق بايد به صورتی تهيه گردد که امکان آناليز نتايج تصديق وجود داشته باشد.(بند 8-4-3) اگر سيستم تصديق بر پايه آزمون برنمونه های محصول نهائی باشد و در جائيکه نمونه های آزمون نشاندهنده عدم انطباق با سطح پذيرش خطر ايمنی مواد غذائی باشد(بند 7-4-2) با بهرهای اثر پذيرفته از محصول بايد در انطباق بند برخورد شود.
Behboud Sanat Mehregan Co.

76. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-9 سيستم رديابی
سازمان بايد سيستم رديابی را ايجاد و استقرار دهد که بتواند بهر محصول را شامل شود.سوابق رديابی بايد با در نظر گرفتن الزامات مشتری الزامات قانونی و ماندگاری محصول برای دوره زمانی خاصی نگهداری شوند تا در صورت لزوم فراخوانی انجام گردد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

77. Behboud Sanat Mehregan Co.
7-10 کنترل محصول نامنطبق
اصلاحات
سازمان بايد از شناسايی و تحت کنترل بودن محصولات توليد شده در شرايط عدم انطباقات واقع شده در CCP ها (بند ) و عدم کنترل PRP های عملياتی با توجه به مصرف و نحوه و شرايط تحويل اطمينان حاصل نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

78. Behboud Sanat Mehregan Co.
يک روش اجرائی مدون بايد ايجاد و نگهداری شود که تعريف نمايد:
الف) شناسايی و ارزيابی اثرات تعيين تکليف محصولات نهايی برای تعيين تناسب اقدامات انجام شده.
ب) بازنگری اصلاحات ايجاد شده.
Behboud Sanat Mehregan Co.

79. Behboud Sanat Mehregan Co.
محصولاتی که در شرايط عدول از حدود بحران توليد شده اند
(به دليل وجود خطرات بالقوه جز محصولات غير ايمن شناسايی می شوند بايد طبق مندرجات بند تحت کنترل قرار گيرند.
محصولات نامنطبق توليد شده در شرايط عدم انطباق اجرای PRP های عملياتی بايد با در نظر گرفتن دلايل بروز اين عدم انطباق و اثرات آن در ايمنی مواد غذايی مورد ارزيابی قرار بگيرند و در مواقع لازم منطبق با بند برای آنها تصميم گيری شود. نتايج اين ارزيابی بايد ثبت شود.
Behboud Sanat Mehregan Co.

80. Behboud Sanat Mehregan Co.
اقدامات اصلاحی
اطلاعات بدست آمده از پايش CCP ها و PRP ها عملياتی بايد توسط غرد معين و با دانش کافی ( بند 6-2 ) که دارای اختيارات (بند 5-4) نيز می باشد ، مورد ارزيابی قرار گيرد و اقدامات اصلاحی را تعيين نمايد .
وقتی عدول از حدود بحرانی اتفاق می افتد ( بند 7-6-5) و يا نتايج حاصل از اجرای PRP ها متناسب و منطبق با حدود پذيرش نمی باشد ، اقدامات اصلاحی بايد به اجرا گذاشته شوند .
سازمان بايد روشهای اجرايی ( که فعاليت مرتبط با شناسايی و حذف علل عدم انطباقهای بروزيافته و جلوگيری از اتفاق مجدد آن در آوردن دوباره سيستم به روال عادی و قبلی را در بر گرفته است و الزامات و نيازمنديهای ذيل نيز در ان گنجانده شده است ) را تدوين اجرا و حفظ نمايد شامل :
الف ) بازنگری عدم انطباقات ( شامل شکايات مشتريان نيز می باشد
ب ) بازنگری و بررسی روندی که با توجه به نتايج پايش نشان دهنده کاهش نياز به کنترل باشد .
ج) تعيين علل بروز عدم انطباقات
د) ارزيابی و تعيين نياز برتی اقداماتی که اطمينان لازم برای عدم تکرار و وقوع عدم انباقها را حاصل نمايد .
ه) تعيين و استقرار اقدامات مورد نياز
و ) سوابق نتايج اقدامات اصلاحی صورت پذيرفته
ز ) بازنگری اقدامات اصلاحی که جهت حصول اطمينان از اثربخشی آنها صورت پذيرد .
سوابق اقدامات اصلاحی بايد ثبت شود .
Behboud Sanat Mehregan Co.

81. Behboud Sanat Mehregan Co.
کنترل محصولات غبر ايمن بالقوه ( کنترل محصولاتی که احتمال ناسالم بدون آنها وجود دارد )
Behboud Sanat Mehregan Co.

82. Behboud Sanat Mehregan Co.
کليات
سازمان بايد هر نوع محصول نامنطبق را آنچنان تحت کنترل قرار دهد که از ورود به زنجيره غذا تا زمان ايمن شدن آن جلوگيری بعمل آيد و اطمينان حاصل نمايد که :
الف : خطرات ايمنی مواد غذايی به سطوح قابل قبول تعريف شده کاهش يافته اند .
ب) خطرات ايمنی مواد غذايی به سطوح قابل قبول کاهش خواهد يافت قبل از آنکه وارد زنجيره غذا شوند .
ج) با وجوديکه عدم انطباق اعلام شده اما محصول سطوح مورد پذيرش تعيين شده را دارد .
در روش اجرايی بايد نحوه بر خورد و کنترل و مسئوليتها و اختيارات مرتبط با محصولات غير ايمن بالقوه ، تعريف شود .
Behboud Sanat Mehregan Co.

83. Behboud Sanat Mehregan Co.
ارزيابی برای ترخيص
هر محصول نامنطبق فقط در شرايط تحقق يکی از موارد ذيل اجازه ترخيص دارد:
الف ) شواهد و مدارکی که به غير از سيستم پايش نشان دهد که اقدامات کنترلی بطور اثر بخش اجرا شده اند
ب) شواهد نشان دهند که اثرات حاصل از اقدامات کنترلی پياده شده روی آن محصول با نتايج کاربردی و مدنظر تطابق دارد
ج) نتايج نمونه برداريها و تجزيه تحليل های انجام شده نشان دهد که محموله های مدنظر در حدود قابل پذيرش و کاملا ايمن از نظر سلامت مواد غذايی قراردارند.
Behboud Sanat Mehregan Co.

84. Behboud Sanat Mehregan Co.
محصولات نامنطبق
اگر يک بهر از يک محصول برای ترخيص مورد پذيرش نمی باشد بايد يکی از فعاليت های ذيل صورت پذيرد:
الف) انجام دوباره کاری روی آن يا آنکه فرايندهای بيشتر در داخل يا خارج سازمان برای حصول اطمينان از کاهش خطر در حد پذيرش يا حذف خطر روی محصول صورت پذيرد،
ب) معدوم سازی و از بين بردن آن محموله
Behboud Sanat Mehregan Co.

85. Behboud Sanat Mehregan Co.
فراخوان
برای تسهيل فراخوان موارد ذيل بايد ايجاد شود:
الف) مديريت ارشد بايد افرادی را که اختيار و صلاحيت تعيين و مشخص نمودن لزوم اجرای فراخوانی و آنهايی که وظيفه اجرای عمليات مربوطه را دارند، معرفی نمايد.
ب) سازمان بايد يک روش اجرايی برای موارد ذيل تدوين و استقرار نمايد :
Behboud Sanat Mehregan Co.

86. Behboud Sanat Mehregan Co.
1 نحوه آگاه نمودن طرفهای ذينفع شامل مشتريان و مصرف کنندگان و سازمانهای ذيصلاح تعيين و تعريف شود
2 روشهای تحت کنترل در آوردن و تعيين تکليف محصولات فراخوان شده از جمله محصولات موجود در انبارها
3- توالی و ترتيب فعاليتهای که بايد اجرا شود.
Behboud Sanat Mehregan Co.

87. Behboud Sanat Mehregan Co.
محصولات فراخوان شده بايد تا زمان نابود شدن مصرف در موارد ديگر و يا اثبات اينکه برای مورد مصرف ايمن بوده و دوباره کاری يا فرآيندهای لازمه روی آنها انجام شده محافظت شوند
دلايل ميزان و نتايج حاصل از اجرای فراخوانی بايد ثبت و به مديريت ارشد گزارش دهی و به عنوان ورودی بازنگری مديريت در نظر گرفته شود(بند 5-8-2)
سازمان بايد با استفاده از تکنيکهای مناسب اثر بخشی سيستم فراخوان تعريف شده را تصديق نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

88. Behboud Sanat Mehregan Co.
8- تصديق، صحه گذاری و بهبود سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی
تيم ايمنی مواد غذايی بايد فرايندها و فعاليتهای لازمه جهت صحه گذاری تصديق و به روز نمودن سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی را برنامه ريزی و اجرا نمايد
Behboud Sanat Mehregan Co.

89. 8-2 صحه گذاری مجموعه اقدامات کنترلی
قبل يا در هنگام استقرار مجموعه اقدامات کنترلی که شامل PRP های عملياتی و طرح HACCP می شود و بعد از هر گونه تغيير در آنها (8-5-2) سازمان بايد صحه گذاری (3-15) نمايد که :
الف- مجموعه اقدامات کنترلی توانائی دسترسی به حدود مورد نظر جهت کنترل خطرات شناسائی شده ايمنی مواد غذايی را دارد
ب) مجموعه اقدامات کنترلی اثر بخشی و توانمندی لازم برای اطمينان دهی از کنترل خطرات شناسايی شده و دستيابی به سطوح پذيرش در محصول نهايی را دارد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

90. Behboud Sanat Mehregan Co.
اگر نتايج صحه گذاری نشان دهنده عدم تائيد يک يا چند مورد از عوامل بالا باشد، سيستم اقدامات کنترلی بايد اصلاح و ارزيابی مجدد شود (7-4-4)
اصلاحات ممکن است شامل تغييراتی در اقدامات کنترلی (پارامترهای فرايند و سختگيريها شدت و يا ترکيبی از آنها) و يا تغييرات در مواد اوليه تکنولوژی توليد، مشخصات محصول نهايی روشهای توزيع و يا مورد مصرف محصول نهايی باشد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

91. 8-3 کنترل پايش واندازه گيری
ازجمله موارد پيش نيازی تصديق و پايش صحيح اينکه سازمان بايد روشهای مناسبی برای پايش واندازه گيری تعيين نمايد. در اين شرايط تمام تجهيزاتی که لازمه اجرای اين روشهای پايش و اندازه گيری می باشند بايد طوری انتخاب شوند که شواهد دال بر تناسب و کاربردی بودن آنها برای سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی باشد.
سازمان بايد فرايندهای مورد نيازرا استقرار دهد تا اطمينان حاصل نمايند که پايش و اندازه گيری بصورتی اجرا می شود که سازگاری با نيازمندی های مشخص شده را دارد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

92. Behboud Sanat Mehregan Co.
در صورت نياز برای اطمينان از صحت نتايج بدست آمده تجهيزات اندازه گيری و روشهای بکار گرفته شده بايد:
الف)در فواصل زمانی مشخص و پيش از استفاده مطابق استانداردهای اندازه گيری ملی يا بين المللی قابل رديابی کاليبره يا تصديق شوند.در شرايطی که چنين استانداردی موجود نباشد مبنای کاليبره کردن يا تصديق بايد ثبت و مکتوب گردند.
ب)در صورت نياز ،تنظيم مجدد شوند.
ج)شناسايی گردند تا امکان تعيين وضعيت کاليبراسيون آنها باشد.
د)از تنظيم هايی که نتايج تندازه گيری را نا معتبر می سازد محافظت شود.
ه)از هر گونه آسيب و خرابی در حين جابجايی و نگهداری و انبارداری محافظت شود.
سوابقی از نتايج کاليبراسيون و تصديق بايد نگهداری شود.بعلاوه در مواردی که مشخص شود تجهيزات بکار رفته انطباق با نيازمندی را ندارند سازمان بايد اعتبار نتايج اندازه گيريهای قبلی را ارزيابی نمايد.
اگر تجهيزات اندازه گيری عدم انطباق دارد سازمان بايد اقدامات لازم و مناسب را روی تجهيزات و محصول اثر پذيرفته انجام دهد .سوابق اين ارزيابی و نتايج اقدامات بايد حفظ شوند.
در صورت بکارگيری کامپيوتر در اجرای سيستم پایش و اندازه گيری توانايی نرم افزار کامپيوتری برای برآورده سازی کاربری مورد نظر بايد تاييد شود.
Behboud Sanat Mehregan Co.

93. 8-4تصديق سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی
8-4-1مميزی داخلی
سازمان بايد مميزی های داخلی را با برنامه های زمانی مشخص به اجرا گذارد تا تعيين نمايد سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی :
الف)منطبق با ترتيبات برنامه ريزی شده جهت تامين نيازمندی های اين استاندارد بين المللی و سيستم مديريت ايمنی غذايی که توسط سازمان استقرار يافته می باشد.
ب)بطور اثربخش اجرا شده و به روز می باشد.
يک برنامه مميزی بايد با در نظر گرفتن وضعيت و اهميت فرايندها و نواحی که می خواهند مميزی شوند و همچنين با توجه به نتايج مميزی قبلی تدوين گردد.معيارهای مميزی دامنه بکارگيری آن پريود و روش های مرتبط با آن بايد تعريف شده باشند.انتخاب مميزان و هدايت مميزی بايد بیطرفی و استقلال فرايند مميزی را تامين نمايد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

94. Behboud Sanat Mehregan Co.
مسئوليت ها و الزامات لازم برای برنامه ريزی و هدايت مميزها و همچنين گزارش نتايج و حفظ سوابق بايد در يک روش اجرايی مدون تعريف شود .مدير مميزی شونده بايد بدون تاخير عدم انطباق شناسايی شده و علل آنها را حذف نمايد. فعاليت های پيگيری بايد شامل تصديق اقدامات صورت پذيرفته و گزارش دهی نتايج تصديق باشد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

95. Behboud Sanat Mehregan Co.
8-4-2ارزيابی نتايج تصديق
نتايج هر تصديق برنامه ريزی شده بايد به طور سيستماتيک توسط تيم ايمنی ارزيابی شود.
در صورتيکه تصديق نشان دهنده تطابق با ترتيبات برنامه ريزی شده نباشد سازمان بايد اقدامات لازمه برای دستيابی به انطباقات مورد نياز را انجام دهد.اين اقدامات بايد شامل:
الف)روشهای اجرايی موجود و کانالهای ارتباطی
ب)بازنگری آناليز خطرات و PRPهای عملياتی استقرار يافته و طرح HACCP
ج)ارزيابی PRPها
د)ارزيابی اثربخشی مديريت منابع انسانی و فعاليت های آموزشی
Behboud Sanat Mehregan Co.

96. 8-4-3آناليز نتايج حاصل از اقدامات تصديقی
تيم ايمنی مواد غذايی بايد نتايج اقدامات تصديقی را مورد تجزيه و تحليل قرار دهد که شامل مميزی های داخلی نيز می شود. تجزيه و تحليل ها بايد به ترتيبی اجرا شوند که :
الف)عملکرد کلی سيستم را مطابق برنامه های از پيش تعيين شده و تامين نيازمندی ها و الزامات اين استاندارد بين المللی و همچنين نيازمندی های سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی تاييد نمايد.
ب)نيازمندی ها و موارد مرتبط با بهنگام سازی و بهبود سيستم مديريت ايمنی مواد غدايی را شناسايی نمايد.
ج)شناسايی روند هايی که ريسک وقوع محصولات بالقوه غير ايمن بالايی دارند.
د)اطلاعات لازم را برای برنامه ريزی و هدايت مميزی داخلی با در نظر گرفتن وضعيت و اهميت بخشهايی که بايد مميزی شوند فراهم نمايد .
ه)شواهدی مبنی بر موثر واقع شدن اصلاحات و اقدامات اصلاحی را فراهم نمايند.
نتايج آناليزها و نتايج فعاليت ها بايد ثبت و در فرم مرتبط به مديريت ارشد گزارش و به عنوان ورودی بازنگری مديريت در نظر گرفته شود.همچنين بايد به عنوان ورودی بروزآوری سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی بکار گرفته شود.
Behboud Sanat Mehregan Co.

97. Behboud Sanat Mehregan Co.
8-5بهبود
8-5-1بهبود مستمر
سازمان بايد سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی خود را با برآورده سازی الزامات مرتبط با طرحريزی و تحقق محصول ايمن (مطااق بند 7)به طور مستمر بهبود بخشد.
مديريت ارشد بايد اطمينان يابد که سازمان اثربخشی سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی را از طريق ارتباطات (بند 6-5)بازنگری مديريت (بند5-8)مميزی داخلی (بند 8-4-1)آناليز بر روی نتايج حاصل از اقدامات تصديقی(بند8-4-3)و اقدامات اصلاحی(بند7-10-2)بهبود دهد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

98. Behboud Sanat Mehregan Co.
يادآوری :
در ISO 9001:2000به بهبود مستمر اثربخشی سيستم های مديريت کيفيت آدرس داده می شود .راهنمای ISO 9004:2000بهبود مستمر اثربخشی و کارايی سيستم های مديريت کيفيت را ورای آنچه در ISO 9001آمده را در نظر دارد.
Behboud Sanat Mehregan Co.

99. 8-5-2بهنگام سازی سيستم مديريت ايمنی
مديريت ارشد بايد اطمينان يابد که سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی به طور دائمی به روز می شود.
در اين راستا تيم ايمنی مواد غذايی بايد طی دوره های برنامه ريزی شده سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی را ارزيابی نمايد .
ضرورت بازنگری تجزيه و تحليل خطر (7-4)PRPهای عملياتی استقرار يافته (7-5) و طرح HACCP (7-6-1)بايد پس از آن توسط تيم در نظر گرفته شود .فعاليت های ارزيابی و بهنگام سازی بايد بر پايه موارد زير باشد:
الف)ورودی های ناشی از ارتباطات داخلی و خارجی سازمان منطبق بند 5-6
ب)ورودی های ناشی از ساير اطلاعات ديگر که در برگيرنده تناسب ،کيفيت و اثرپخشی سيستم مديريت ايمنی مواد غذايی باشد.
ج)خروجی حاصل از آناليز نتايج اقدامات تصديقی(بند8-4-3)
د)خروجی حاصل از بازنگری مديريت(بند5-8-3)
فعاليت های بهنگام سازی بايد ثبت و در فرم های مرتبط به عنوان ورودی بازنگری مديريت گزارش دهی شود(بند5-8-2)
Behboud Sanat Mehregan Co.