1. مدیریت استراتژیک در فناوری اطلاعات و کسب و کار الکترونیکی

3. مبانی پایه مدیریت استراتژیک:
مدیریت استراتژیک، یک فرآیند پویا با نگاهی بلند مدت برای جهت دادن به اهداف، استراتژی ها و پیشبرد کسب و کار است که در ارتباط با پرسنل، مدیریت و هدایت، فناوری و فرآیندها می باشد.ترکیب این موارد کمک بسزایی برای جهت دادن به استراتژی سازمان و موفقیت آن در ارائه خدمات مورد نظر خواهد داشت.
استراتژی:
کلمه "استراتژی" و یا "تفکر استراتژیک" در ادبیات مدیریتی توجه خاص و ویژه ای را به خود جلب کرده است. استراتژی را میتوان به عنوان ایجاد امکان برای بدست آوردن مزیت رقابتی با متفاوت بودن در ارائه خدمات و محصولات منحصر بفرد و ارزش افزوده، و داشتن یک دید کلی برای رسیدن به این اهداف در نظر گرفت. همچنین اشاره به تحرکات مدیریتی در راستای بالا بردن کارایی سازمانی و رسیدن به اهداف بلند مدت و اجرای ماموریت سازمان دارد.
تاریخچه استراتژی، ریشه در استراتژی های نظامی دادر که تعریفی از برنامه جنگ، مشخص کردن کمپین های متفاوت و تصمیم گیری هنگام درگیر شدن با دشمن دارد. از این منظر، استراتژی به هنر جنگ و یا بطور دقیق تر به مهارت و هنر ژنرال ها در رویایی با دشمن اشاره دارد.

4. تمایز بین استراتژی و تاکتیک:
تاکتیک ها تمهیدات و یا برنامه هایی هستند برای فعالیت های مشخص، که ضرورتا به یکدیگر وابسته نمیشوند. به طور کلی به فعالیت هایی مشخص با توجه به پیچیدگی هایشان میتوانند به صورت مستقیم (بدون درنظر گرفتن سایر برنامه ها) برنامه ریزی شوند. به عنولن مثال یک سازمان میتواند یک تاکتیک مشخصی را برای بازاریابی خود اختیار کند.
استراتژی با مواردی فراتر از این ها سرو کار دارد و فقط به یک و یا چند فعالیت محدود نمیگردد. در حقیقت، تمامی فعالیتهای سازمان در یک محدوده زمانی را شامل میشود. این را میتوان با تفکر جنگ مقایسه کرد، در جنگها، تاکتیکها تمرکز بر برنده شدن در نبردها دارند، درحالیکه تمرکز اصلی استراتژی ها، برنده شدن در جنگ است.
در داخل یک سازمان معمولا 3 سطح استراتژی در نظر گرفته می شود:
استراتژی کلی سازمان
استراتژی واحدهای کسب و کار
استراتژی عملکردی

5. مهم ترین ویژگی های مدیریت استراتژیک عبارتند از:
تمرکز بیرونی: عدم محدودیت به مرزهای سازمان و رویکرد برونگرا و یا خارج از محدوده سازمان، با هدف درک صحیح از تهدیدها و نیز استفاده بهینه از فاکتورها و فرصت های بیرونی.
تفکر رو به جلو: علاوه بر در نظر گرفتن شرایط موجود، وضعیت و شرایط آینده نیز از اهمیت خاصی برخوردار است و به طور کلی نگاه به آینده از اصول پایه مدیریت استراتژیک است.
پایه قرار دادن کارایی:اندازه گیری مستمر کارایی سازمان و چگونگی کارکرد برنامه ها و گرفتن بازخوردهای لازم برای اجرای بهینه برنامه استراتژیک.
برنامه ریزی دراز مدت کسب و کار و به کار گیری فناوری اطلاعات برای بالا بردن کارایی سازمانی و تداوم توسعه:خصوصا با توجه به رشد سریع فناوری اطلاعات و الویت بکارگیری فناوری اطلاعات در سطوح مختلف سازمانها.
مدیریت شرایط و پروژه های پیچیده: استفاده از مدیریت استراتژیک در راستای مدیریت بهتر پروژه ها و در جهت دهی به پروژه های مرتبط با فناوری اطلاعات در راستای توسعه و اهداف کلان کسب و کار.

6. معانی و تعابیر مختلف استراتژی:
"استراتژی، جهت و گستره یک سازمان در طولانی مدت است که برای رسیدن به اهداف و مزیتها استفاده از پیکربندی منابع و باتوجه به محیط متغیر و نیاز کسب و کار به منظور برآوردن انتظارات، مورد استفاده قرار می گیرد"(جانسون و اسکولز)
استراتژی، مشخص کننده اهداف بلند مدت یک سازمان است، که با انتخاب راه وروش مناسب و با تخصیص منابع ضروری، برای رسیدن به این اهداف مربوط میشود.(چندلر)
معانی و تعابیر مختلف استراتژی:
استراتژی، جست و جوی مشخص و هدفمند برای برنامه ریزی فعالیتهایی است که جهت توسعه کسب و کار و بدست آوردن مزیت رقابتی مورد استفاده قرار میگیرد. (هندرسون)
استراتژی، تمرکز بسیار قوی بر سود دهی و ایجاد ارزش است (نه فقط توسعه)، که اشاره توانایی برای ایجا تمایز و ارزش برای سازمان و تصمیمات مشخص در رابطه با آنچه باید و نباید انجام شود، دارد . (پورتر)

7. Throughout this book, we focus on the following key characteristics of strategy
Strategy deals with the overall plan for deploying the resources that a firm possesses.
استراتژی به جهت گیری طولانی مدت سازمان اشاره دارد.
Strategy is concerned with the long-term direction of the firm.
استراتژی با برنامه ریزی کلی برای استفاده از منابعی که سازمانها در اختیار دارد سرو کار دارد.
Strategy entails the willingness to make trade-offs, to choose between different directions and between different ways of deploying resources.
استراتژی مستلزم آمادگی سازمان برای سبک و سنگین کردن جایگزینی بین گزینه های متفاوت، برای بکارگیری منابع مختلف سازمانی است.
Strategy is about achieving unique positioning vis-à-vis competitors.
استراتژی در رابطه با بدست آوردن موقعیت منحصر بفرد در مقابل رقبا است
The central goal of strategy is to achieve sustainable competitive advantage over rivals and thereby to ensure lasting profitability.
استراتژی در رابطه با بدست آوردن مزیت رقابتی مستمر، نسبت به رقبا و اطمینان حاصل کردن از سودآوری برای سازمان است.

8. استراتژی کلی سازمان:سطوح بالای استراتژی و یا استراتژی کلی سازمان مربوط به گستره عملکرد و منظور کلی سازمان است و معمولا رده بالای مدیریتی و یا مدیر کل اجرایی را درگیر میکند. استراتژی کلی سازمان معمولا به موضوعاتی از قبیل تخصیص دادن منابع بین واحدهای کاری، اتحادهای کاری، مالکیت، شرکا و سایر موارد می پردازد.
استراتژی واحدهای کسب و کار:استراتژی واحدهای کسب و کار عمدتا مربوط به تعیین چگونگی انجام رقابت در یک بازار مشخص است. به عنوان مثال، در نظر بگیرید یک شرکت مانند شرکت Dell در حال انجام کارهای متفاوت در واحدهای کسب و کار است. بعضی از این واحدها مشتریان بزرگ را هدف قرار داده، بعضی واحدهای کاری نیز مشتریان کوچک را هدف گرفته و روی ترجیهات آنها کار میکنند. سایر واحدهای کسب و کار هم ممکن است برای فعالیت هایدیگر وجود داشته باشد. نکته مهم اینجاست که برای هر کدام از این واحدها، استراتژی مشخصی باید وجود داشته باشد.
استراتژی عملکرد:استراتژی عملکرد با چگونگی پیاده سازی استراتژی های واحدهای کسب و کار، استفاده از منابع، افراد و فرایندهای مرتبط، سر و کار دارد. برای حوزه کسب و کار الکترونیکی، شامل موضوعاتی از قبیل بهینه کردن طراحی وب سایت ها، نیازهای سخت افزاری و نرم افزاری، مسائل مدیریتی و فرآیندهای استدلالی می گردد. همچنین استراتژی عملکرد به مباحث اثر بخشی عملکرد (که مواردی همچومن فرآیند مهندسی مجدد و مدیریت کیفیت جامع را در بر میگیرد) میپردازد.

9. رویکرد استراتژیک:
1- رویکرد نگاه به آینده: قبول این حقیقت که امکان تغییر در محیط کاری وجود دارد و حتی در بعضی موارد تغییرات اجتناب ناپذیر بوده و در بسیاری از موارد اتفاق میافتد. در این رویکرد، عدم کنترل آینده به عنوان یک اصل پذیرفته شده، مورد تایید قرار گرفته ولی با پیش بینی وقایع، سازمان را قادر خواهد کرد تا تاثیرات منفی وقایع آینده را به حداقل برساند.
2- تاکید روی حوزه های بیرونی: در نظر گرفتن اجزا محیط بیرونی، شرایط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سایر موارد در تجزیه و تحلیل ها و برنامه ریزی ها. به عبارت دیگر تفکر استراتژِک تمامی این موارد بیرونی را به عنوان فاکتورهایی که میتواند به عنوان تهدید، فرصت و یا محدودیت مطرح باشد، مدنظر قرار میدهد.
3- اطمینان از هماهنگ بودن سازمان با محیط کاری.
4- مرور مستمر و آماده بودن برای تغییرات در صورت ضرورت.
5- در نظر گرفتن رویکرد استراتژیک به عنوان فرآیند.

10. فرآیند مدیریت استراتژی تاج فر
فرآیند مدیریت استراتژیک:
تجزیه و تحلیل محیط بیرونی و سازمان باید به طور موازی و با درنظر گرفتن تاریخچه استراتژی کنونی سازمان صورت گیرد. خروجی اصلی تجزیه و تحلیل محیط، تهدیدها و فرصتها؛ و خروجی اصلی تجزیه و تحلیل درونی، نقاط قوت و ضعف هستند. انتخاب استراتژی با توجه به این خروجی ها و البته چشم اندازی که برای استراتژی وجود دارد صورت میگیرد. نهایتا مرحله عملیاتی و اجرایی انجام خواهد شد.
فرآیند مدیریت استراتژی تاج فر

11. فرآیند مدیریت استراتژیک تاج فر
با توجه به اینکه مدیریت استراتژیک در زمان نسبتا طولانی مدت اجرا میشود، مرور، مانیتورینگ و نظارت مستمر، از ضروریات مدیریت استراتژیک در طول اجرا میباشد، تا بازخورهای لازم را از روشها و استراتژی ها و نیز اجرایی بودن اهداف تعیین شده، بدست آورد و در صورت نیاز اقدامات اصلاحی از جمله تغییرات لازم را انجام داد.
فرآیند مدیریت استراتژیک تاج فر

12. اصطلاحات مدیریت استراتژیک و کسب و کار الکترونیکی :
بیانیه ماموریت:،
سندی است که یک سازمان را از سایر سازمان ها متمایز میسازد. ماموریت سازمان نشان دهنده طیف فعالیت از نظر محصول و بازار است. در بیانیه ماموریت ، مهم ترین پرسش در رابطه با اینکه سازمان به چه کاری مشغول است، مطرح میگردد. و به نوعی ، بیانگر ارزشها و الویتهای سازمان است. به عبارت دیگر، بیانیه ماموریت، چرایی وجود یک سازمان را بیان میکند و از این طریق باعث همسویی در بخشهای مختلف سازمان میگردد و کمک میکند تا آنچه به عنوان هدف و اصل وجودی در ذهن مدیران ارشد وجود دارد، به سایر بخشهای سازمان منتقل گردد.
بیانیه های ماموریت
چشم انداز
اهداف استراتژیک
مفهوم ایجاد و یا تولید ارزش
چشم انداز:
توصیفی است از آنچه سازمان میخواهد در طولانی مدت به آن دست پیدا کند.
چشم انداز، دیدگاهی را نشان میدهد که مدیران عالی، آن را برای آینده سازمان متصور هستند و وضعیتی را که میخواهند به آن برسند مشخص میکند.
چشم انداز میتواند به منظور تحقق اهداف، برای ادامه کار و شرح هدف کلی سازمان، بصری سازی شود تا هر ذینفعی، تصویری مشترک از اهداف آتی را داشته باشد.
اهداف استراتژیک:
اهداف استراتژیک توصیف میکند که سازمان به کجا میرود. به عبارت دیگر اهداف استراتژیک به عنوان مجموعه ای از دستاوردهای اصلی است که چشم انداز را به انجام میرساند. اهداف استراتژیک معمولا برای مدت زمان طولانی و با توجه به چشم انداز تعیین میشوند.
مفهوم ایجاد و یا تولید ارزش:
توانایی یک سازمان در ایجاد ارزش برای مشتریان خود، به عنوان پیش نیاز دست یافتن، تداوم و استمرار سوددهی در نظر گرفته میشود.

13. اصطلاحات مدیریت استراتژیک و کسب و کار الکترونیکی :
بیانیه های ماموریت
چشم انداز
اهداف استراتژیک
مفهوم ایجاد و یا تولید ارزش
کسب و کار الکترونیکی
تجارت الکترونیکی
تجارت الکترونیکی موبایل
کسب و کار الکترونیکی:
اصطلاح کسب و کار الکترونیکی اشاره به استفاده از ابزارهای الکترونیکی برای انجام کسب و کار سازمانی دارد. کسب و کارالکترونیکی داخلی و یا درون سازمانی، شامل برقراری ارتباط الکترونیکی بین کارکنان سازمان، با استفاده از شبکه های داخلی و اینترانت در راستای اشتراک گذاری و انتشار اطلاعات و دانش و حمایت و پشتیبانی از خدمات مدیریتی، میشود. فعالیت های کسب و کار الکترونیکی همچنین شامل فعالیتهای حمایتی، از جمله اتوماتیک سازی فروش، همکاری و تشریک مساعی با شرکای تجاری (از قبیل انجام تحقیقات مشترک، توسعه محصولات و فعالیتهای فروش مشترک) میشود.
تجارت الکترونیکی:
تجارت الکترونیکی به عنوان زیرمجموعه کسب و کار الکترونیکی در نظر گرفته میشود. تجارت الکترونیک به عنوان عامل تسهیل کننده تراکنشها و فروش سرویسها و محصولات سازمان به صورت آنلاین (از طریق اینترنت و یا شبکه های مخابراتی) در نظر گرفته میشود. این شامل معاملات الکترونیکی محصولات دیجیتال و یا فیزیکی، سفارش دهی آنلاین، پرداختهای الکترونیکی، توزیع آنلاین و و سایر موارد مشابه (به طور کلی کلیه امور تراکنشی و معاملات) میگردد. مجموعه ها و یا سیستم های کاربری، با محوریت بیرونی، به عنوان بخش خرید فعالیتهای تجارت الکترونیکی در نظر گرفته میشوند، که با تامین کنندگان بخش فروش و مشتریان در ارتباط میباشند.
تجارت الکترونیکی موبایل:
تجارت الکترونیکی موبایل به عنوان زیر مجموعه تجارت الکترونیکی در نظر گرفته میشود. در حالیکه اشاره به فعالیتهای مشابه با آنچه برای تجارت الکترونیکی است دارد، ولی حوزه فعالیتها و تکنولوژی مورد استفاده آن تا حدی متفاوت است و محدود به ارتباطات موبایل و بی سیم میگردد.

14. تکامل کسب و کار الکترونیکی:
پرز(Perez) جریان تکامل تکنولوژی را به دو دوره پشت سر هم و متوالی تقسیم کرده که عبارتند از:
دوره نصب شامل دو مرحله زیر است:
مرحله ایجاد ناگهانی و یا فوران
مرحله هیجان و یا رشد سریع
دوره توسعه شامل دو مرحله زیر است:
مرحله اشتراک مساعی و هم افزایی
مرحله تکامل و بلوغ
البته دوره های نصب و توسعه با یک دوره کوتاه رکود و یا سقوط از یکدیگر جدا میشوند.

15. 1- مرحله ایجاد ناگهانی و یا فوران:
این مرحله درست بعد از اینکه یک تکنولوژِی جدید وارد بازار میشود اتفاق می افتد. از تکنولوژی های انقلابی و یا چرخشی، که در طول زمان وارد بازار شده اند میتوانبه مواردی از جمله ماشینی شدن صنعت پارچه در سال 1770، ساخت راه آهن در سال 1830 و همچنین اولین ریزپردازنده یا میکروپروسسور اینتل در سال 1971 نام برد. در این مرحله، محصولات و سرویسهای جدید (که با استفاده از نوآوری و تکنولوژی های نوین وارد بازار شده) به تدریج به بازار نفوذ میکنند. البته در این مرحله بازار هنوز تحت تسلط تکنولوژی و یا محصولات قدیمی است.
2- مرحله هیجان و یا رشد سریع:
در این مرحله سرمایه گذاران، مهندسین و صاحبان صنایع با یک حس اکتشاف یا شناسایی سعی در یا فتن راهکارها برای دسترسی به موقعیتها و یا فرصتهایی هستند، که تکنولوژی جدید ممکن است ایجاد کرده باشد. در حقیقت سرمایه گذاران با استفاده از رویکرد آزمون و خطا، پروژه های زیادی را انجام و یا تعریف میکنند، تا راهکارهایی برای استفاده و یا بکارگیری تکنولوژی های جدید در راستای پیشبرد سوددهی و اهداف اقتصادی، پیدا کنند.این فرآیند، عمدتا تا زمانی که به یک کثرت غیر قابل تداوم برسد ادامه می یابد، بدین معنا که رشد سرمایه گذاری به حدی افزایش می یابد که تداوم و ادامه آن از نظر اقتصادی غیر ممکن میشود. این اصطلاحا به حباب اشاره و تشبیه میشود. در چنین شرایطی، سرمایه و بازار سهام نمیتوانند هیچگونه رابط معقول و مستدلی با تکنولوژی جدید، جهت تولید سرمایه داشته باشد.

16. 3- رکود و یا سقوط:
رکورد معمولا بعد از مرحله هیجان و یا رشد سریع و فراگیر اتفاق می افتد . به عبارت دیگر، رکورد زمانی به وقوع میپیوندد که بازیگران اصلی در اقتصاد متوجه این نکته میشوند که سرمایه گذاری مفرط و بیش از اندازه نمیتواند انتظارات بالای سرمایه گذاران را برآورده کند در نتیجه سرمایه گذاران اعتماد خود را به تکنولوژی جدید از دست داده و سرمایه های خود را از تکنولوژی جدید خارج میکنند. این برای بعضی از تکنولوژی های فراگیر، میتواند تاثیرات مخرب فراوانی داشته باشد و نهایتا منجر به سقوط بازار سهام در حوزه های خاص شود.
4- اشتراک مساعی و هم افزایی:
بعد از مرحله سقوط، زمان سود دهی ساده و سریع، تمام شده و سرمایه گذاران عمدتاً ترجیح میدند که سرمایه خود را با دقت بیشتر در تکنولوژی و محصولاتی که از ثبات بیستری برخوردار است، هزینه کنند. در مرحله هم افزایی معمولا چندین سازمان بزرگ و اصلی بر بازار تسلط پیدا کرده و از اهرم توانایی مالی خود برای توسعه و گسترش حجم فعالیتهای اقتصادی استفاده میکنند.
5- مرحله تکامل و بلوغ:
شاخصه های اصلی این مرحله، اشباع بازار و بلوغ تکنولوژی است. فرصتها و موقعیتها، که معمولا در تجارتهای جدید و غیر قابل کنترل وجود دارد، کمیاب تر شده و نوآوری هایی که در نتیجه ورود تکنولوژی های جدید ایجاد شده نیز تا حد بسیار زیادی کاهش می یابند.
به عنوان مثال میتوان به ادغام سازمانهای بزرگ مثل رنو و نیسان اشاره کرد که در زمان ثبات در صنعت خودرد انجام گرفت.

17. سیر تغییرات در ارزش سهام NASDAQ
چهار دوره تحولات کسب و کار الکترونیکی(مثال):
1- ریشه کسب و کار الکترونیکی:
قبل از فراگیر شدن استفاده از اینترنت، ارزش NASDAQ به صورت متعادل از 350 واحد به 700 واحد، بین سالهای 1983 تا 1993 افزایش یافت. این دوره به عنوان ریشه و یا نقطه پایه کسب و کار الکترونیکی در نظر گرفته میشود، که البته در مدل پرز به عنوان مرحله ایجاد، مشخص شده است.
2- شروع و رشد اینترنت:
اگرچه شروع دقیق رونق اینترنت و یا dot.com را نمیتوان دقیقاً مشخص کرد، ولی بسیاری از کارشناسان سال 1995 را به عنوان (نقطه شروع استفاده از اینترنتبه عنوان ابزار تجاری) در نظر میگیرند. این سالی بود که Amazon با استفاده از ابزار اینترنت (برای ارتباط با مشتریان) شروع به کار کرد.
3- رکود یا سقوط:
حباب اینترنت در اوایل مارس و آوریل سال 2000 ترکید، زمانی که NASDAQ سقوط کرد. در واقع NASDAQ بین 10 مارس تا 14 آوریل سال 2000، به میزان 1727 واحد سقوط کرد و تا پایان سال 2000 این سقوط به 45% رسید.
4- مرحله تثبیت:
بعد از سال NASDAQ، به رشد مجدد بازگشت، که به عبارتی به سطح دوره و یا مرحله تثبیت رسید. دوره تثبیت دوره ای بود که رویکرد به کسب و کار الکترونیکی هوشمندانه تر شد و تمرکز به ایجاد ارزش با روشهای مختلف گرایش پیدا کرد.
سیر تغییرات در ارزش سهام NASDAQ

18. 1- ریشه های کسب و کار الکترونیکی:
قبل از اینکه اینترنت به صورت فراگیر به عنوان سکوی اصلی برای کسب و کار الکترونیکی مورد استفاده قرار گیرد، سازمانها به صورتهای مختلف از ساختارها و تکنولوژی های دیگر اطلاعات و ارتباطات (ICT) استفاده میکردند.
پتانسیل تولید ارزش این تکنولوژی ها، با توجه به هزینه بالا و قابلیت محدود ایجاد منافع، بسیار محدود بود.
2- طلوع و ایجاد اینترنت:
دو دلیل عمده ایجاد این ارزش وجود داشت که عبارتند از: استفاده از اینترنت، هزینه ها را کاهش و همزمان، منافع زیادی را برای مشتریان ایجاد میکند.
کاهش هزینه:صرف استفاده از اینترنت به عنوان یک ابزار ارتباط با مشتری و فروش، سرمایه گذاری چندانی نیاز ندارد، و در بسیاری از موارد نیاز برای سرمایه گذاری در تجهیزات و مکانهای فیزیکی بسیار اندک است..
منافع بیشتر:اشاره به منافع بی شماری که اینترنت برای مشتریان و به تبع آن برای سازمان فراهم میکند دارد. بسیاری از این منافع به ارزشهایی اشاره دارد که برای مشتریان ایجاد میگردد و نیز سرعت عمل سازمانها در ارتباط با مشتری و پاسخگویی به نیازمندیهای مشتری دارد. یکی از بارزترین این موارد CRM است که تحول عمده ای در پاسخگویی به نیازمندیها مشتری ایجاد کرده است.
3- دوره سقوط و یا رکود:
در خلال سالهای 1995تا 1999، مدیران و سرمایه گذاران به صورت مصنوعی حجم بازار اینترنت را افزایش داده، و از موارد مهمی را که منجر به پایان یافتن سالهای شکوفایی اینترنت شد، چشم پوشی کرده بودند. از طرف دیگر درآمدها نیز با روشهای مختلف به صورت مصنوعی افزایش یافته بود.
در 13 مارس سال 2000 سرانجام حباب اینترنت شروع به ترکیدن و یا ذوب شدن کرد. در خلال سه روز NASDAQ تقریباً 500 واحد افت ارزش داشت.
4- مرحله تحکیم و تثبیت:
دوره یا مرحله ثبات (تقریباً در اواخر سال 2000) شروع شد، پیشگامان کسب و کار الکترونیکی، مدیران سازمانها، سرمایه گذاران و رسانه ها به نوعی از خواب بیدار و مجبور به قبول واقعیتی جدید شدند و شروع به تفکر و تامل در رابطه با اینکه چه چیزی اتفاق افتاده و چگونه به این شرایط رسیده اند، کردند. مهم تر از آن، درک و مشخص کردن دلایل اصلی که منجر به شکست تعداد زیادی از سازمانهای اینترنتی و نیز یافتن کاستی های مدل کسب و کار، بود.

19. آژانسهای تنظیم مقررات، جهت بهبود شرایط بازار، عکس العملهای به موقعی را در این رابطه از خود نشان داده اند. به عنوان مثال میتوان به قوانینی اشاره کرد که در اسل 2002 در آمریکا، جهت کاهش کلاه برداری و تقلب وضع شد. که سازمان ها را مجاب میکرد تا اطلاعات مالی خود را افشا کنند. بعلاوه، سازمانهای نظارتی و ممیزی تاسیس شدند تا به فعالیتهای مالی سازمانها نظارت کرده و ممیزی و حسابرسی های لازم را انجام دهند.
نتیجه: مستندات منتشر شده (توسط فعالان اصلی در حوزه کسب وکار الکترونیکی) به نوعی تایید میکنند که اگر سازمانها، استراتژی های سازگاری در رابطه با کسب و کار الکترونیکی داشته باشند و به طور جدی به پیاده سازی آن بپردازند نه تنها میتوانند ارزش افزوده قابل توجهی برای مشتریان خود ایجاد کنند، بلکه سود و عایدات خوبی را نصیب سازمان خود میکنند. بسیاری از سازمانها که در این راستا حرکت کردند، از جمله eBay و Amazon توانستند سهام خود را خیلی زود به سطح دوران شکوفایی برگردانند.