1. OSASUNERAKO ARIKETA FISIKOA
Osasunaren ebaluazioa, arriskuaren estratifikazioa eta kutsakorrak ez diren gaixotasun kronikoen azterketa.

2. AURKIBIDEA Gaixotasun kroniko ez-kutsakorrak (GKEK) Definizioa Datua
Sedentarismoarekin zerikusia duten GKEK nagusiak.
GKEKak prebenitzeko jarduera fisikoa
Osasunaren aldeko JFren programa baten faseak
Ariketa fisikoa egiteko kontraindikazioak
Jarduera fisikorako arriskuaren estratifikazioa
Inplikazio praktikoak

3. GKEKak (Gaixotasun kroniko ez-kutsakorrak)
Definizioa:
Gaixotasun kroniko ez-kutsakorrak iraupen luzeko eritasunak dira, normalean aurrerapen geldoa dutenak. Lau gaixotasun ez-kutsakor nagusiak honako hauek dira:
Gaixotasun kardiobaskularrak (esate baterako, miokardioaren infartuak edo garuneko hodietako istripuak)
Minbizia.
Arnasketa gaixotasun kronikoak (esate baterako, pneumonia buxatzaile kronikoa edo asma).
Diabetesa.
Gaixotasun ez-kutsakorrak (GEK) hiltzeko arrazoi nagusia dira munduan; izan ere, haien ondoriozkoak dira munduko urteko heriotzen %63, hau da, 39 milioi hildako eragiten dituzten munduan.

4. GKEKak (gaixotasun kroniko ez-kutsakorrak)
Datuak:
Gaixotasun kardiobaskularrak
Arnasketa gaixotasun kronikoak
Minbizia
Diabetesa
17,3 milioi † urtean
7,6 milioi †
urtean
4,2 milioi † urtean
1,4 milioi †
urtean
GKEKengatiko heriotzen %80k 4 ARRISKU FAKTORE BERDINAK DITUZTE:
Tabakismoa
Alkoholaren neurrigabekeria
Jarduera fisikorik eza
Jateko usadio txarrak

5. GKEKak (gaixotasun kroniko ez-kutsakorrak)
Datuak :
OMEren datuak (2011). GKEKengatiko heriotzak Espainian

6. GKEKak (gaixotasun kroniko ez-kutsakorrak)
Jarduera fisikorik ezari lotutako GKEK nagusiak:
Gaixotasun kardiobaskularrak
Minbizia
Diabetesa
Osteoporosia
Kardiopatia Isk %30
Koloneko minbizien %21
Bularreko minbizien %25
Diabetesen %27 (II. tipoa)
Obesitatea beste arrisku faktore bat da; sendentarismoak laguntzen dio eta aipatutako patologiak izateko arrisku handiagoa eragiten du.
Obesitateak honako gaixotasun hauek izateko aukera gehiago sortzen ditu:
Bularreko minbizia
Koloneko minbizia
Gibeleko minbizia
Endometrioko minbizia
Pankreako minbizia
World Cancer Research Fund “Second Expert Report” (2007)

7. GKEKak (gaixotasun kroniko ez-kutsakorrak)
Faktore aldaezinak
Adina
Sexua
Familiaren historiala
Jatorri etnikoa
Fakore aldagarriak
Tabakismoa
Hiperkolesterolemia
Hipertentsioa
Sedentarismoa
Obesitatea
Glukosa maila altuak
Faktore psikosozialak

8. ARRISKU FAKTOREAK Tabakismoa: Berehalako efektuak:
BMren eta PAren igoera.
Basoespasmoak arteria koronoarioetan.
Odolean oxigenoa garraiatzeko gaitasuna murriztea.
Neka goiztiarra.
Epe luzerako efektuak:
HDL murriztea (kolesterol ona).
Kalteak endotelioan.
Plaketen itsaskortasuna handitzea, tronboak izateko arriskua handituz.
II tipoko diabetes arriskua handitzea.
Zenbait minbizi izateko arriskua handitzea.
Osteoporosia izateko aukera gehiago emakumezkoetan.
Azalaren eta ilearen lehortasuna.
Menopausia aurreratzea.

9. ARRISKU FAKTOREAK Obesitatea: Definizioa:
Obesitatea gantzaren neurriz gaindiko pilaketa bat da, osasunari kalte egin diezaiokeena.
Arrazoi nagusia:
Kontsumitzen eta gastatzen diren kalorien arteko desoreka energetikoa.
Obesitatea aldezten duten faktoreak:
Gantz, gatz eta azukre ugari baina bitamina, mineral eta mikronutriente gutxi dituzten elikagai hiperkaloriko gehiagi jatea.
Sedentarismoa

10. ARRISKU FAKTOREAK Obesitatea
GORPUTZ MASAREN INDIZEAN (GMI) ETA GERRIAREN ZIRKUNFERENTZIAN OINARRITUTAKO ARRISKU FAKTOREEN SAILKAPENA
GAIXOTASUN ARRISKUA, PISU NORMALAREN ETA GERRIAREN ZIRKUNFERENTZIARI DAGOKIENEZ
GMI (kg/m2)
GIZONEZKOAK ≤ 102 cm
EMAKUMEZKOAK ≤ 88 cm
GIZONEZKOAK > 102 cm
EMAKUMEZKOAK > 88 cm
Argala
Normala
Gehiegizko pisua
Obesitatea
I. tipoa
II. tipoa
III. Tipoa
< 18,5
18,5-24,9
25,0-29,9
30,0-34,9
35,0-39,9
≥ 40
Handiagoa
Handia
Oso handia
Guztiz handia
Diabetesa, hipertentsioa eta gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua. Marrek (--) adierazten dute ez dela arrisku handiagorik sumatu GMI maila horiek izanda. Gerriaren zirkunferentzia handitzea arriskua handitu dela adieraz dezakeen adierazle bat ere izan daiteke pisu normala duten pertsonei ere dagokienez.
Expert Panel. Executive summary of the clinical guidelines on the identification, evaluation and treatment of overweight and obesity in adults. Arch Intern Med. 1998; 158:

11. ARRISKU FAKTOREAK Hipertensión: Definizioa:
Arteria presioaren mailei men egiteko terminoa, osasungarritzat jotzen diren mailen gainetik.
Kasuen %90ean arrazoia ezezaguna da.
AP adinarekin hazten da eta egoera desberdinetan aldatzen da:
Eguneko ordua
Egoera emozionala
Egoera estresagarriak
Kafeina
Tabakoa
Ariketa fisikoa
Ondorioak maila kardiobaskularrean:
AP ▲  ▲ Bihotzaren lana  Hipertrofia kardiakoa  ▲ Miokardioak O2ren premia handiagoa.
Kalteak arterien estalduran.

12. ARTERIA PRESIOAREN SAILKAPENA ETA KONTROLA HELDUENGAN
ARRISKU FAKTOREAK
Hipertentsioa
ARTERIA PRESIOAREN SAILKAPENA ETA KONTROLA HELDUENGAN
APren sailkapena
APS (mmHg)
APD (mmHg)
Bizimoduaren aldaketa
Normala
< 120
Y < 80
ALdeztu
Pre-hipertentsioa
80-89
Bai
Hipertentsioa, I. etapa
90-99
Hipertentsioa, II. Etapa
>160
>100
Diabetikoak, gaixo kronikoak edo kardiopatak:
< 130/80 mmHg

13. ARRISKU FAKTOREAK Dislipidemiak:
Kolesterola lipido bat da, gorputzaren ehunetan eta odolaren plasman dagoena.
Zelulan substantzien sarrera eta irteera erregulatzen duen menbrana plastikoa sortzeko oinarrizko substantzia.
Kolesterolaren kopurua organismoaren premien gainetik dagoenean, dislipidemiez jardun beharrean gaude.
Kolesterola bi lipoproteinaren bidez garraiatzen da:
Intentsitate txikikoak (LDL): kontzentrazioak gaixotasun kardiobaskularra izateko arrisku handiagoarekin lotzen dira.
Dentsitate handikoak (HDL): kontzentrazio handi horiek eragin positiboa dute, kolesterola gibelera eramaten baitute, bertan degradatua izan dadin.
Triglizeridoak gaixotasun kardiobaskularra izateko beste arrisku faktore bat dira.

14. ARRISKU FAKTOREAK
KOLESTEROL OSOAREN SAILKAPENA, LDL, HDL ETA TRIGLIZERIDOAK
Kolesterola guztira (mg/dl)
< 200
≥240
Gomendagarria
Muga altua
Altua
LDL (mg/dl)
< 100
≥190
Optimoa
Optimotik hurbil/optimoaren gainetik
Oso altua
HDL (mg/dl)
< 40
≥ 60
Baxua
Triglizeridoak (mg/dl)
< 150
≥500
Normala

15. Glukosa maila altuak odolean:
ARRISKU FAKTOREAK
Glukosa maila altuak odolean:
Definizioa:
Glukosari intolerantzia izatea aurrediabetesaren antzeko zerbait da; izan ere, halakoetan gizabanakoak glukosa maila altuak ditu, II. Tipoko diabetesera iritsi gabe.
II. tipoko diabetesa duten pazienteek eta glukosari intolerantzia diotenek izendapen bereko arazoa dute: “erresistentzia intsulinari“, hain zuzen ere.
ODOLEKO GLUKOSAREN MAILEN SAILKAPENA ETA KONTROLA
Sailkapena
Baraurik
2 ordu geroago, ahoko glukosa
Aurrediabetesa
≥100 mg/dL , baina <126 mg/dL.
≥140 mg/dL , baina <200 mg/dL
II. tipoko diabetesa
≥126 mg/dL.
≥200 mg/dL

16. ARRISKU FAKTOREAK Sedentarismoa: Definizioa:
Intentsitate moderatuko jarduera fisikoaren 30 minutu baino gutxiago (%40-60 VO2 gehien), astean 3 egunetan; jarduera fisikoa < 600 MET/astean.
Munduko populazioaren %60k ez du egiten osasunarentzat onuragarria den beharrezko jarduera fisikoa.

17. ARRISKU FAKTOREAK Sedentarismoa: Definizioa:
Intentsitate moderatuko jarduera fisikoaren 30 minutu baino gutxiago (%40-60%VO2 gehien), astean 3 egunetan; jarduera fisikoa < 600 MET/astean.
Munduko populazioaren %60k ez du egiten osasunarentzat onuragarria den beharrezko jarduera fisikoa.

18. ARRISKU FAKTOREAK Sedentarismoa: Honakoak izateko arrazoi nagusia:
SEDENTARISMOARI LOTUTAKO ARRISKUAK
Honakoak izateko arrazoi nagusia:
Bularreko eta koloneko minbizien %21-25.
Kardiopatia iskemikoen %30.
II. tipoko diabetes kasuen %27.
Obesitatea handitzen da.
OMS (2010)

20. Elikadura osasungarria
ARRISKU FAKTOREAK
Tratamendua:
Elikadura osasungarria
Jarduera fisikoa

21. JARDUERA FISIKOA ETA GKEKak
AIPATUTAKO GKEK NAGUSIEN ARRISKU FAKTOREETAN OHIKO JARDUERA FISIKOAK DITUEN ONURAK
Tentsio sistoliko eta diastolikoa murriztea.
HDLren maila serikoak handitzea eta triglizeridoen mailak jaistea.
Gorputzaren gantz osoa murriztea eta gantz intraabdominala ere jaistea.
Intsulinaren premia murriztea; glukosarako tolerantzia handitzea.
Plaketen itsaspena eta pilaketa murriztea.
Kolon eta bulerreko minbizia izateko arriskua murriztea.
Antsietatea eta depresioa murriztea.
Physical activity and public health in older adults: recommendation from the American College of Sports Medicine and the Amercian Heart Association. Med Sci Sports Exer. 2007; 39(08):
OMS (2010)

22. JARDUERA FISIKOA ETA GKEKak
30 min x 5 egun
25 min x 3 egun
10-12 eran x 2 egun*
mínimo
* 8-10 ariketa, muskuluen atal nagusiak landuz
OMEren gomendioak (2010)

23. JARDUERA FISIKOA ETA GKEKak
Egin baino lehenago…
Dosia
Aplikatzeko modua
Arriskuen ebaluazioa
Kontraindikazioak
Estratifikazio prozesua

24. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
Aurrekari fisiologiko pertsonalak berrikustea/Anamnesia
Diagnostikatutako gaixotasuna, Zantzuak/Sintomak, Gaixotasun kornoario baten ARRISKU FAKTOREAK
Diagnostikatutako gaixotasun pulmonarra, metabolikoa, kardiobaskularra, minbizia?
Lepoan, barailan, besoetan edo bestelako ataletan mina, ondoez torazikoak, iskemiaren ondoriozkoak izan daitezkeenak.
Arnasketa etena atsedenean edo esfortzu arina egiten denean.
Zorabioak edo sinkopea.
Ortopnea edo gaueko disnea paroxistikoa.
Edema orkatilan.
Palpitazioak edo takikardia.
Klaudikazio etena.
Diagnostikatutako murmurio kardiakoa.
Ezohiko nekea edo disnea ohiko jardueretan.
bai ez
Erabateko kontraindikazioa
¿Balizko gaixotasun kardiobaskular, pulmonar edo metaboliko baten zantzu edo sintoma nagusiak? ez
bai ez
bai
Adina
Aurrekari familiarrak
Tabakismoa
Bizimodu sendentarioa
Obesitatea Hipertentsioa
Dislipemia
Prediabetesa
Gaixotasun kardiobaskularra izateko ARRISKU FAKTOREEN kopurua ≥2 ≥2
OSO ARRISKU HANDIA
ARISKU HANDIA
ARRISKU MODERATUA
ARRISKU BAXUA

25. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
PAR-Q

26. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
AHA/ACSM GALDETEGIA

27. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
JARDUERA FISIKOA EGITEKO ERABATEKO KONTRAINDIKAZIOAK:
Lokomozio aparatua:
Traumatismo berria.
Inflamazioa.
Afekzio neurologikoak:
Garuneko hodietako istripu zorrotza
Harridura
Fokalizazio neurologikoa

28. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
JARDUERA FISIKOA EGITEKO ERABATEKO KONTRAINDIKAZIOAK:
Sistema kardiobaskular-metabolikoa:
Angina ezegonkorra
Gutxiegitasun kardiko handia
PAS > edo PAD > 110
Hipotentsio sintomatikoa
Sukarra
Diabetes ezegonkorra
Takikardia atsedenean (>100 pults/min)
Kontolik gabeko arritmiak

29. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
JARDUERA FISIKOA EGITEKO ERABATEKO KONTRAINDIKAZIOAK:
Arnasketa sistema:
Saturazioa O2 < %92
Agudizazioa gaininfekzioagatik.
Hemoptisia.
Tuberkulosi aktiboa.
Saihetseko hausturak.
Inflamazio prozesuak.
Bronkoespasmoak.

30. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
JARDUERA FISIKOA EGITEKO ERABATEKO KONTRAINDIKAZIOAK:
Minbizia:
Bularreko minbizia:
Goiko atalean konplikazioak.
Koloneko minbizia:
Kontaktu kirolak, kolonostomia duten pazienteak.
Minbizi ginekologikoa:
Linfedema goiko atalean, inflamazio abdominalak.

31. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
JARDUERA FISIKOA EGITEKO ERABATEKO KONTRAINDIKAZIOAK:
Minbizi hematologikoak:
Schmitz, KH, et al. (2010). American College of Sports Medicine Roundtable on Exercise Guidelines for Cancer Survivors. Medicine & Science in Sport & Exercise;

32. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
Gaixotasun kardiobaskular, pulmonar edo metabolikoa
Gaixotasun kardiobaskularrak (EKB):
Kardiopatia
Arteriopatia periferikoa
Garuneko hodietako gaixotasuna edo iktusa
Gaixotasun pulmonarra:
Barne pneumopatia kronikoa (BPK)
Asma
Gaixotasun pulmonar interstiziala edo fibrosi kistikoa
Gaixotasun metabolikoa:
Diabetes mellitus-a (I. tipo edo II. tipokoa)
Arazo tiroideoak
Nefropatia
Hematopatia

33. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
Zantzuak eta sintomak:
Disnea atsedenean edo esfortzu arina egiten denean
Anginaren balizko mina
Zorabioak edo sinkopea

34. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
Zantzuak eta sintomak:
Ezohiko nekea edo disnea ohiko jardueretan
Klaudikazio etena
Edema orkatilan

35. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
Zantzuak eta Sintomak:
Ortopnea o gaueko disnea
Palpitazioak edo takikardiak
Bihotz murmorioa

36. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
ARRISKUAK SAILKATZEKO KATEGORIAK GAIXOTASUN KARDIOBASKULAR ATEROSKLEROTIKARI DAGOKIONEZ (GKA)
Arrisku txikia
GIZONEZKO eta EMAKUMEZKO asintomatikoak, GKAren arrisku faktorea < 1.
Arrisku moderatua
GIZONEZKO eta EMAKUMEZKO asintomatikoak, GKAren arrisku faktorea ≥2.
Arrisku handia
Gaixotasun kardiobaskularraa, pulmonarrab edo metabolikoac, zantzu eta sintoma bat baino gehiago, erantsitako zerrendan aipatuak edo aurreko diapositibetan.
ACSM, American College of Sports Medicine, GKA, gaixotasun kardiobaskularra.
aGaruneko hodietako gaixotasuna, baskular periferikoa edo kardiakoa.
bGaixotasun pulmonar obstruktibo kronikoa, asma, gaixotasun pulmonar interstizial edo fibrosi kistikoa.
cDiabetes mellitusa (I. tipoa edo II. tiopoa), arazo tiroideoak, nefropatia edo hepatopatia.

37. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
Aurrekari fisiologiko pertsonalak berrikustea/Anamnesia
Diagnostikatutako gaixotasuna, Zantzuak/Sintomak, Gaixotasun kornoario baten ARRISKU FAKTOREAK
Diagnostikatutako gaixotasun pulmonarra, metabolikoa, kardiobaskularra, minbizia?
Lepoan, barailan, besoetan edo bestelako ataletan mina, ondoez torazikoak, iskemiaren ondoriozkoak izan daitezkeenak.
Arnasketa etena atsedenean edo esfortzu arina egiten denean.
Zorabioak edo sinkopea.
Ortopnea edo gaueko disnea paroxistikoa.
Edema orkatilan.
Palpitazioak edo takikardia.
Klaudikazio etena.
Diagnostikatutako murmurio kardiakoa.
Ezohiko nekea edo disnea ohiko jardueretan..
bai ez
Erabateko kontraindikazioa
¿Balizko gaixotasun kardiobaskular, pulmonar edo metaboliko baten zantzu edo sintoma nagusiak?? ez
bai ez
bai
Adina
Aurrekari familiarrak
Tabakismoa
Bizimodu sendentarioa
Obesitatea Hipertensión
Dislipemia
Prediabetes
Gaixotasun kardiobaskularra izateko ARRISKU FAKTOREEN kopurua ≥2 ≥2
OSO ARRISKUA HANDIA
ARRISKU HANDIA
ARRISKU MODERATUA
ARRISKU BAXUA

38. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
GAIXOTASUN KARDIOBASKULARRAREN ARRISKU FAKTOREEN ATARIAK, ACSM/AHA-RAKO ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA ERABILTZEKO
ARRISKU FAKTORE POSITIBOAK
IRIZPIDE ESPLIZITUAK
Adina
GIZONEZKOAK ≥45 urte; EMAKUMEZKOAK ≥55 urte
Aurrekari familiarrak
Bihotz infartua, errebaskularizazio koronarioa edo bat-bateko heriotza, <55 urte aitari edo lehen odokidetasuneko senideei dagokienez edo <65 amari edo lehen odokidetasuneko senideei.
Tabakismoa
Erretzaile aktiboa edo azken 6 hilabeteetan erretzeari utzi diona edo tabakoaren kearen eragin pean dagoena.
Bizimodu sendentarioa
Intentsitate moderatuko jarduera fisikoaren 30 minutu baino gutxiago
(% VO2gehin) gutxienik 3 egun astean.
Obesitateaa
IMC ≥30 kg/m2 edo gerriaren zirkunferentzia >102 cm GIZONEZKOEN kasuan eta >88 cm EMAKUMEZKOEN kasuan.
Hipertentsioa
PAS ≥140 edo PAD ≥90 (gutxienez bi neurketetan baieztatua)
Dislipemia
Kolesterola guztira ≥200 mg/dL edo LDL ≥130mg/dL edo HDL<40 mg/dL
Prediabetesa
Glukosa baraurik ≥100 mg/dL , baina <126 mg/dL.
ahozko glucosa oral (2 ordu) ≥140 mg/dL , baina <200 mg/dL
* HDL ≥60 mg/dL izanez gero, kendu arrisku faktore bat
ACSM, American College of Sports Medicine. ACSM Guidelines for Exercise Testing and Prescription Paidotribo: Badalona

39. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
OSO ARRISKU HANDIA
ARRISKU HANDIA
ARRISKU MODERATUA
ARRISKU BAXUA
ez du kirolik egin behar
Azterketa medikorik edo esfortzu probarik ariketa egin baino lehenago?
INT MOD  Gomendatua
INT HANDIA beharrezkoa
Azterketa medikorik edo esfortzu probarik ariketa egin baino lehenago?
INT MOD ez da beharrezkoa
INT HANDIA beharrezkoa
Azterketa medikorik edo esfortzu probarik ariketa egin baino lehenago?
INT MOD  ez da beharrezkoa
INT HANDIA  ez da beharrezkoa
INT MOD (Intentsitate moderatuko ariketa):% VO2 erreserva. edo BM erreserva; 3-6 MET; “norbanakoen gaitasunerako intentsitate egokia, tarte luzeko epean errraz manten daitekeena (45 minutu gutxi goraherera).
INT HANDIA (Intentsitate handiko ariketa): % 60 VO2 erreserba. edo BM erreserba; 3-6 MET; “bihotz eta arnasketako erronka garrantzitsua ekartzeko moduko intentsitateko ariketa”.
beharrezkoa: nozio horren bidez adierazi nahi da aldez aurretiko azterketa medikorik gabe edo esfortzu probarik egin gabe ariketa egitea ez dela segurua.

40. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
INTENTSITATEA
% VO2 gehien.
% BM gehien.
Borg
Testa
Moderatua 40 63
11-12
KANTATU 50 69
12-13
HITZ EGIN 60 74 65 77
Handia 70 82
14-17
ARNASESTUKA 80 89
Oso handia 90 95

41. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
BM ereserba = VO2 erreserba
Intentsitateen sailkapena errehabilitazio kardiakoan dauden edo gaixotasun kardiobaskularra duten pazienteentzat

42. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
Gehieneko Bmren kalkulua
220 – adina:
Desbideraketa estandarra ± 12 taupada/min
Gehieneko BMren gainestimazioa urteko pertsonengan.
Gehieneko Bmren azpiestimazioa > 60 urteko pertsonengan.
Tanaka: 208 – (0,7 * adina)
Desbideraketa estandarra ± 6-15 taupada/min
Gellish: 207 – (0,7 * edad)
Desbideraketa estandarra ± 5-8 taupada/min

43. ESFORTZU PROBAK
ECG monitorea
AP mahuka
Elektrodoak
Zinta
Programatua

44. ESFORTZU PROBAK ZERTARAKO?
Patologiak baztertzea eta ECG erantzuna ikustea ariketa egitean.
Oinarrizko egoera fisikoa zehaztea.
Entrenamendurako intentsitateak preskribatzea.
Iskemiaren presentzia antzematea.
Aurrerapenaren jarraipena errehabilitazio prozesuan.

45. ESFORTZU PROBAK OHARRAK: Gaixotasun koronarioaren diagnostikoa.
Arrisku estratifikazioa, gaixotasun koronarioa edo ezaguna duten pazienteengan.
Miokardioko post-errebaskularizazioa, jarduera fisikoaren preskripzioari begira edo kardioko errehabilitazio programa aurrera eramateko.
IIb motako oharra (ziur asko ezegokia)
a) Sintomarik gabeko pazienteak, gaixotasun koronario ezagunik gabekoak, ARRISKU FAKTORE askorekin
- GIZONEZKOAK >46 urte eta EMAKUMEZKOAK >55 urte, entrenamendu fisikoa egin aurretik
- gaixotasun koronarioa izateko arrisku handiarekin, bestelako patologiak direla eta (adibidez, giltzurruneko gutxiegitasun kronikoa)
- Lan gaixotasun arriskutsua dutenak
b) paziente balkularrak: ariketaren gaitasuna ebaluatzeko

46. ARRISKUAREN ESTRATIFIKAZIOA
ERABATEKO KONTRAINDIKAZIOAK :
Bihotz infartu akutua (2 egun)
Angina ezegonkorra, terapia medikoaren bidez egonkortu ez dena
Estenosi aórtikoa, soil eta sintomatikoa
Gutxiegitasun kardiako deskonpentsatua
Arritmia bentrikular larriak
Miokarditisa, perikarditisa
Disekzio aortiko zorrotza

47. RPP balioak (Rate Pressure Product)
ESFORTZU PROBAK
DATUAK:
Gaixotasun kardiakoaren presentzia ariketarekin.
Iraupena eta egindako ariketaren maila.
BG eta AP intentsitate maila bakoitzean.
RPP maila bakoitzean.
RPP gehiena, sintomekin.
RPE intentsitate maila bakoitzean.
RPP = BFC x PA
(Miokardioaren lanaren adierazlea)
RPP balioak (Rate Pressure Product)
Erantzun hemodinamikoa
Balioa
Handia
>30.000
Ertaina-handia
Ertaina
Txikia-Ertaina
Txikia

48. BIBLIOGRAFIA
ACSM (2014). Manual ACSM para la Valoración y Prescripción del Ejercicio. 3ª edición. Paidotribo.
WHO (2010). Informe sobre la situación mundial de las enfermedadas no transmisibles. Honako helbide honetan eskuragarri:
WHO (2010). Recomendaciones Mundiales sobre Actividad Física para la Salud. Honako helbide honetan eskuragarri:
World Cancer Research Fund (2007). Second Expert Report. Honako helbide honetan eskuragarri:
American Collefge of Sports Medicine. Position stand on exercise and type 2 diabetes. Med Sci Sports Exerc 32(7): , 2000
American College of Sports Medicine . Position stand on osteoporosis and exercise. Med Sci Sports Exerc 27(4):1-7, 1995
American College of Sports Medicine. ACSM’s Guidelines for Exercise Testing and Prescription (5th ed)
BACPR Exercise for Cardiac Rehabilitation Student Workbook (2012). United Kingdom
Chiacchio, M. (2008). Fórmulas de estimación de la frecuencia cardiaca máxima. Honako helbide honetan eskuragarri:

49. ESKERRIK ASKO ARRETAGATIK