1. فن آوري اطلاعات ارائه دهنده دکتر سيد امين حسيني
E.mail:
Home page:

2. پروتكل‌هاي شبكه‌اي
يك پروتكل ارتباطي عبارت است از مجموعه‌اي قوانين كه توسط كامپيوترها مورد استفاده قرار مي‌گيرند تا بتوانند با يكديگر ارتباط برقرار كنند. مثلاً طول بسته‌هاي اطلاعاتي كه براي يكديگر ارسال مي‌كنند چقدر باشد؟ يا چه مكانيزمي براي بررسي اينكه آيا اطلاعات درست به مقصد رسيده است؟

3. پروتكل‌هاي شبكه‌اي NetBEUI IPX/SPX X.25 TCP/IP
اين پروتكل معمولاً در شبكه‌هاي بزرگ مورد استفاده قرار مي‌گيرد،
NetBEUI
اين پروتكل ساده‌ترين پروتكل شبكه‌اي است كه معمولاً براي شبكه‌هاي محلي كوچك مورد استفاده قرار مي‌گيرد. لازم به ذكر است كه اين پروتكل قابل مسيرگرداني نمي‌باشد و براي رسيدن اطلاعات به مقصد از حالت انتشاري استفاده مي شود
IPX/SPX
اين پروتكل مبناي مبادله اطلاعات سيستم عامل ناول است
X.25
اين پروتكل مبناي مبادله اطلاعات در شبكه سوئيچينگ بسته ای X.25 است

4. مدل OSI
اين مدل با اين هدف توسعه يافته است كه وسايل مورد استفاده در شبكه‌ها بتوانند با يكديگر تعامل و سازگاري داشته باشند. هر دو وسيله‌اي كه از اين استاندارد استفاده نمايند مي‌توانند بدون توجه به نوع طراحي و يا شركت سازنده آنها با يكديگر ارتباط برقرار كنند

5. مدل OSI
لايه‌ فيزيكي
وظيفه اصلي اين لايه ارسال بيت‌هاي صفر و يك اطلاعات ارسالي بر روي كانال ارتباطي شبكه مي‌باشد. تعيين سطوح ولتاژ براي بيتهاي صفر و يك از وظايف ديگر اين لايه است.
لايه‌ پيوند داده‌ها
در اين لايه اطلاعات ارسالي در قالب فريم‌هايي با طول مشخص ارسال مي‌شوند و گيرنده نيز با دريافت هر فريم يك پيام گواهي مثبت يا منفي كه نشان‌دهنده دريافت صحيح يا غلط فريم مي‌باشد به فرستنده ارسال مي‌كند. از ديگر وظايف اصلي اين لايه كنترل خطا و اطمينان از دريافت صحيح بسته در مقصد مي‌باشد كنترل جريان داده‌ها نيز از وظايف ديگر اين لايه است.

6. مدل OSI
لايه‌ شبكه
هنگامي كه يك بسته اطلاعاتي از كامپيوتر مبدأ به كامپيوتر مقصد ارسال مي‌شود لايه شبكه موظف به مسيريابی و هدايت درست بسته در شبكه مي‌باشد.
لايه‌ ارسال
وظيفه ارسال مطمئن يك فريم به مقصد را برعهده دارد
لايه‌ جلسه
وظيفه برقراري ارتباط منطقي بين نرم‌افزارهاي دو كامپيوتر كه به يكديگر متصل هستند به عهده اين لايه است

7. مدل OSI
لايه‌ نمايش
اين لايه اطلاعات را از لايه كاربرد دريافت كرده و به شكل قابل فهمي براي كامپيوتر مقصد تبديل مي‌كند كه براي اين فرآيند اطلاعات را به كدهاي Ascii يا Unicode و غيره تبديل مي‌كند.
لايه‌ كاربرد
اين لايه امكان دسترسي كاربران به شبكه را با استفاده از نرم‌افزارهايي مانند FTP ، ، Telnet و غيره را فراهم مي‌سازد.

8. سخت افزار ارتباطي شبكه و کامپيوتر
CPU كامپيوتر پروسه ارسال ودريافت بيت‌هاي اطلاعات را كنترل نمي‌كند بلكه يك سخت‌افزار ويژه كه كامپيوتر را به شبكه متصل مي‌كند همه فرآيند ارسال و دريافت سيستم‌هاي اطلاعاتي را كنترل مي‌كند

9. Ethernet ، Taken Ring ، FDDI و ATM
توپولوژي منطقي شبکه
توپولوژي منطقي شبكه كه در واقع قوانين حاكم برمسير انتقالي داده‌ها را تعيين مي‌كند. از جمله اين توپولوژيهاي منطقي مي توان
Ethernet ، Taken Ring ، FDDI و ATM
را نام برد كه در كامپيوترهاي شخصي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. از آنجا كه اترنت (Ethernet) ارزانترين ، عمومي‌ترين و معمولي‌ترين روش براي نصب شبكه LAN مي‌باشد برآنيم كه صرفاً اين توپولوژي را بيشتر معرفي كنيم.

10. Ethernet
در شبكه اترنت هر كامپيوتر براي دستيابي به شبكه و به منظور ارسال اطلاعات از پروتكلي بنام CSMA/CD استفاده مي‌كند. چگونگي عمل اين پروتكل به شرح زير است.
اگر كامپيوتري خواسته باشد اطلاعاتي را به شبكه ارسال كند، شبكه يا كانال ارتباطي را تحت نظر مي‌گيرد، اگر اطلاعاتي در كانال نبود اطلاعات خود را در آن قرار مي‌دهد. و گرنه به استراق سمع خود ادامه مي‌دهد.

11. Ethernet
اگر دو كامپيوتر همزمان با هم اطلاعاتي را در شبكه قرار دهند اين اطلاعات يا بسته‌هاي اطلاعاتي با هم تصادف مي‌كنند و از بين خواهند رفت، كامپيوتري كه اين تصادف را تشخيص دهد از طريق ارسال اطلاعات خاص به ساير كامپيوترها خبر مي‌دهد.

12. Ethernet
كامپيوترهايي كه بسته‌هاي آنها با هم برخورد كرده و از بين رفته‌اند براساس الگوريتم خاصي باتأخير زماني معيني مجدداً اقدام به ارسال بسته‌هاي خود خواهند كرد.

13. استانداردهاي رسانه‌هاي انتقال
10base2
10base5
10baseT

14. 10base2 حداكثر طول يك سكمنت مي‌تواند 185 متر باشد.
حداقل فاصله بين دو كامپيوتر 0.5 مي‌باشد. دو سر انتهايي كابل كشيده شده براي عدم انعكاس سيگنال روي كابل شبكه يك Terminator ، 50 اهمي قرار مي‌گيرد.
يك رابط T براي اتصال هر كامپيوتر يا دستگاه به شبكه استفاده مي‌شود.
رابط T مستقيماً بايد به تجهيزات متصل گردد.

15. 10base2 فرستنده و گيرنده اطلاعات روي كارت شبكه تعبيه شده است.
هر سگمنت نبايد بيش از 30 اتصال داشته باشد.
حداكثر طول كابل شبكه با استفاده از 4 تكرار كننده مي‌تواند به 925 متر برسد.
رابط‌هاي BNC در اين نوع شبكه استفاده مي‌شود.
حداكثر سرعت 10 مگابيت بر ثانيه مي‌باشد.

16. 10base5 حداكثر طول هر سگمنت 500 متر است.
حداكثر طول كابل رابط بين كامپيوتر و دستگاه فرستنده/گيرنده (Transceiver) 50 متر است به اين كابل (Attachment Unit Interface)AUI گفته مي‌شود.
حداقل فاصله بين دو فرستنده/گيرنده بايد 2.5 متر باشد.
درهر سگمنت نبايد بيش از 100 فرستنده/گيرنده داشت.
دردو سر شبكه از مقاومت 50 اهمي جهت عدم انعكاس سيگنالها استفاده مي‌شود.
حداكثر طول كابل شبكه با استفاده از 4 تكرار كننده 2500 متر است

17. 10baseT حداكثر طول يك سگمنت 100 متر است.
هر كامپيوتر يا تجهيزات شبكه‌اي که وجود دارد مستقيماً به هاب وصل مي‌شود.
فرستنده/گيرنده 10baseT داخل كارت شبكه است.
كليه تجهيزات با استفاده از توپولوژي ستاره و يا در نهايت درختي به هاب‌ها وصل مي‌شوند
حداكثر طول شبكه 500 متر است.

18. 10baseT
10baseT اجازه اتصال حداكثر 4 هاب مي‌دهد كه به عنوان تكرار كننده مورد استفاده قرار مي‌گيرند. البته بايد حداكثر طول گفته شده رعايت گردد.
از كانكتورهاي Rj-45 استفاده مي‌گردد.
10baseT براي ارتباطات شبكه اي به هاب نياز دارد.
سرعت آن 10mbps مي‌باشد.
- Register Jack

19. اترنت سريع استانداردهايي كه در اترنت سريع استفاده مي‌شوند عبارتند از :
100baseT4
100baseTX
100baseFX

20. مشخصه‌هاي 100baseT4 100baseT4 به 4 زوج سيم به هم تابيده احتياج دارد .
حداكثر سرعت 100 مگابيت برثانيه است.
براي اتصال تجهيزات به شبكه از كانكتور Rj45 استفاده مي‌شود.
هاب مورد استفاده بايد سرعت 100 را پوشش دهد.

21. مشخصه‌هاي 100baseT4
از كابلهاي UTP گروههاي 3 و 4 و 5 مي‌توان استفاده كرد.
طول تمام كابلهاي UTP نبايد از 100 متر بيشتر باشد.
حداكثر فاصله بين تكرار كننده‌ها يا هاب‌ها نبايد بيش از 5 متر باشد.
حداكثر دو هاب در شبکه بیشتر نباشد بيشتر نباشد.

22. مشخصه‌هاي baseTX 100
فن‌آوري 100baesTX سرعت 100 mbps را با استفاده از دو زوج كابل UTP گروه 5 (cat5) ويا (Shielded Twisted Pair) STP گروه 1 ممكن ساخته است. كابل UTP گروه 5 متداول‌ترين رسانه انتقال براي فركانسهايي تا 100MHz طراحي شده است

23. مشخصه‌هاي baseFX 100
فنآوري 100baseFX مبادله اطلاعات با سرعت 100 mbps و با استفاده از كابل فيبر نوري به عنوان رسانه انتقال ممكن مي‌سازد. كابل استاندارد براي 100baseFX يك زوج كابل فيبر نوري چند حالته (Multi Mode) با مغزي 62.5 ميكروني و روكش 125 ميكروني است

24. چگونگي گسترش اترنت سريع
حداكثر فاصله سوئيچ تا تكرار كننده‌ها 100 متر كابل UTP مي‌باشد.
حداكثر فاصله هاب يا تكرار كننده‌ها تا كامپيوترها 100 متر كابل UTP مي‌باشد.
حداكثر فاصله بين دو هاب يا تكرار كننده 100 متر مي‌باشد.
در صورت استفاده از فيبر نوري مالتي مود حداكثر فاصله بين دو سوئيچ 2000 متر مي‌باشد.

25. اترنت گيگابيت با سرعت 1000mbps كار مي‌كند.
از روش CSMA/CD استفاده مي‌كند.
از رسانه‌هاي فيبرنوري و سيم مسي استفاده مي‌كند.
در شبكه‌اي به طول 200 متر تصادف بسته ها صورت نمي‌گيرد.

26. اترنت گيگابيت در اترنت گيگابيت چند استاندارد وجود دارد كه عبارتند از:
1000baseLX
100baseSX
1000baseCX
1000BaseT

27. مشخصات baseLX1000
1000baseLX براي امواج ليزري با طول موج بلند برابر با 1300 نانومتر طراحي شده است.
1000baseLX هم بر روي فيبر نوري تك حالته و چند حالته كار مي‌كند.
با استفاده از كابل فيبرنوري تك حالته مي‌تواند داده‌ها را تا حداكثر 5000 متر ارسال كند.
با استفاده از كابل نوري چند حالته مي‌‌تواند اطلاعات را حداكثر تا مسافت 500 متر ارسال كند

28. مشخصات baseSX1000
1000baseSX از امواج ليزري با طول موج كوتاه[1] برابر با 850 نانومتر استفاده مي‌شود.
از فيبر نوري چند حالته (Multi Mode) استفاده مي‌كند.
با استفاده از فيبر نوري چند حالته حداكثر تا مسافت 500 متر داده‌ها را مي‌تواند ارسال كند.
[1]- از امواج كوتاه ليزري براي ارسال داده‌ها در فواصل كوتاه استفاده مي‌شود.

29. مشخصات 1000baseCX
از كابل دو محوري (كابل روكش دار 150 اهمي كه از دو كابل كواكسيال تشكيل شده) به عنوان رسانه انتقال استفاده كند.
از 9-Pin D-Connector استفاده مي‌كند.
از زوج سيم به هم تابيده STP براي مسافت حداكثر 25 متر استفاده مي‌شود.

30. مشخصات 1000baseT
از كابل UTP ، نوع Cat5 با كانكتور Rj-45 به عنوان رسانه انتقال استفاده مي‌شود.
از چهار جفت زوج سيم به هم تابيده شده استفاده مي‌شود.
حداكثر طول كابل مورد استفاده 100 متر مي‌باشد.

31. اينــترنـت مجموعه اي از شبكه هاي بهم متصل كه در سراسر جهان گسترده است
در اواخر دهه 60 ميلادي در آمريكا ابداع و راه اندازي شد
در دهه 80 و 90 رشد بي سابقه اي يافت
با ابداع Webدر سال 1993 انقلابي در تكنولوژي اطلاعات ايجادكرد

32. آدرس دهي در اينترنت
هركامپيوتر در اينترنت داراي يك آدرس منحصر بفرد بنام آدرس IP مي باشد.
آدرس IP يك عدد 32 بيتي است كه به بفرم 4 عدد (0تا 255) كه با . از هم جدا شده اند.
)مثال: )
آدرس IP شامل آدرس شبكه و آدرس كامپيوتر مي باشد
كلاس هاي آدرس دهي A- B - C
مشكل كمبود آدرس IP

33. نحوه اتصال به اينترنت موسسات بزرگ از طريق خطوط پرسرعت يا ماهواره
موسسات كوچكتر از طريق خطوط كم سرعت تر
اشخاص از طريق تماس با شركتهاي سرويس دهنده(ISP)
از طريق تلفن وModemبا سرعتهاي تا 56 كيلو بيت بر ثانيه
از طريق تكنولوژي xDSL تا 2مگابيت بر ثانيه و حتي بيشتر

34. نامگذاري در اينترنت نامگذاري سلسله مراتبي
نام كشور - نوع موسسه - نام موسسه - نام كامپيوتر
مثال:ferdowsi.um.ac.ir يا edtlab.uow.edu.au
ثبت نام تجاري در موسسه InterNic
مثال: يا

35. سرويسهاي اينترنت E-mail : پست الكترونيكي Usenet: گروههاي مباحثه
Telnet: اجرا برنامه برروي يك كامپيوتر از راه دور
FTP: پروتكل انتقال فايل از راه دور
WWW: شبكه جهاني Web
…….

36. پست الكترونيكي(Email)
مشابه پست زميني منتها با سرعت و امكانات بيشتر
شكل كلي آدرس ‹نام نام مشترك
امكان ارسال متنهاي گرافيكي‚ با الفباي غيرلاتين وچندرسانه اي
امكان قرار دادن ارجاعات خارجي در متن نامه
امكان ارسال ويروسهاي كامپيوتري با پست الكترونيكي
استفاده از list-server براي انتقال اخبار و اطلاعات

37. List Server List-server آدرسemail كليه مشتركين را دارد
پيامهاي دريافتي را براي كليه مشتركين ارسال مي كند
كنترل شده و بدون كنترل
كاملاً اتوماتيك
اشتراك و قطع اشتراك اتوماتيك
آمكان آرشيو پيامها
استفاده هاي علمي‚فرهنگي‚سياسي‚خبري

38. چگونگي كارList Server
جهت كليه اموري كه به مديريت ليست ارتباط دارد نامه اي كه در متن آن دستورات مورد نظر تايپ شده است به آدرس : ارسال مي كنيم.
جهت اطلاع رساني به اعضاي ليست مورد نظر نامه اي كه در متن آن اطلاعات مورد نظر تايپ شده است به آدرس : ارسال مي كنيم.

39. چند دستور List Server درخواست كمك (help)
عضويت در ليست مورد نظر (subscribe list_name)
قطع عضويت از ليست مورد نظر(unsubscribe list_name)
مشاهده اعضاي ليست مورد نظر (who list_name)

40. پروتكل انتقال فايل(FTP )
انتقال فايل از كامپيوترهاي دور
امكان دسترسي به:
Programs, utilities, tools, Data bases, files
Diagrams, video sequences, sound files
براي دسترسي مجاز نياز به user ID و password است
در دسترسي Anonymous آدرس بعنوان password وارد ميشود

41. دستورات FTP
جهت ورود به سايت FTP ازftp ftp-site-address و پس از ورود از دستورات زير استفاده مي كنيم .
? جهت نمايش راهنماي دستورات
dir or ls جهت نمايش فهرست فايلهاي كامپيوتر راه دور
Cd جهت تغيير مسير در كامپيوتر راه دور
Lcd جهت تغيير مسير در كامپيوتر محلي
Ascii جهت تعيين پروتكل انتقال فايل (اسكي)
Binari جهت تعيين پروتكل انتقال فايل (باينري)

42. ادامه دستورات FTP
get جهت انتقال فايل از كامپيوتر راه دور به كامپيوتر محلي
put جهت انتقال فايل از كامپيوتر محلي به كامپيوتر راه دور
mget جهت انتقال چندين فايل از كامپيوتر راه دور به كامپيوتر محلي
mput جهت انتقال چندين فايل از كامپيوتر محلي به كامپيوتر راه دور
prompt انجام محاوره(on,off)
hash نمايش # به ازاي انتقال هر 2 كيلو بايت

43. شبكه جهانيWeb عملا در سال 1993 در سوئيس ابداع و راه اندازي شد
محيط مناسب جهت سازماندهي اطلاعات بصورت غيرخطي است
مجموعه اي از متنها و منابع بهم پيوسته مي باشد
امكان دسترسي به منابع چندرسانه‌اي دراينترنت را فراهم مي‌سازد
در حال حاضر پيشرفته ترين سرويس اينترنت است
از آن با عناوين WWWو Web و W3 ياد مي شود

44. عناصر اصليWWW Universal Resource Locator (URL)
Protocol//HostName/DirectoryName/FileName#AnchorName
مثال:
HyperText Transfer Protocol (HTTP)
روش Request/Response
HyperText Markup Langauge (HTML)
مجموعه اي ازtag ها براي مشخص كردن متن

45. مرورگر Web

46. مرورگر Web

47. FTP در Web ftp://ftp.um.ac.ir ftp://hosseini@ferdowsi.um.ac.ir
Copy to folder

48. موتورهاي جستجو
برای هر نوع نياز اطلاعاتی منابع زيادی در وب وجود دارد.مهم آن است که بتوان منابع دلخواه را در ميان هزاران سايت پيدا کرد.
برای جستجو در سايتهای وب دو راه ساده وجود دارد
داشتن نشانی سايت مورد نظر مثلا
سايت دانشگاه کمبريج
سايت دانشگاه فردوسی

49. موتورهاي جستجو نداشتن نشانی سايت مورد نظر
در اين صورت می توان از طريق يکی از نرم افزارهای جستجو که اصطلاحا به آنها موتور جستجو گفته می شود دست به کاوش زد.
برخی از موتور های جستجو:

50. انتخاب موتور جستجومناسب
انواع موتورهای جستجو
موتورهای جستجوی راهنما مانند:
Yahoo(
Internet public(ipl.umich.edu)
موتورهای جستجوی کليد واژه ای مانند:
Google(
Altavista(
Lycos(

51. انتخاب موتور جستجومناسب
موتورهای جستجوی مادر يا ابر موتورها مانند:
Metacrawler(
Savy search(
Dogpile(
موتورهای جستجوی نشانی پست الکترونيکی افراد مانند:
Bigfoot(
Who where(
Internet white pages(
Internet adress finder(

52. انتخاب موتور جستجومناسب
موتورهای جستجوی گروههای بحث الکترونيکی مانند:
liszt(
Tile.net(
موتورهای جستجوی منابع صوتی- تصويری مانند:
Gif wizard(uswest.gifwizard.com/pgw)
Imagesurfer(isurf.interpix.com)

53. انتخاب موتور جستجومناسب
موتورهای جستجوی نرم افزارهای قابل انتقال مانند:
download.com(www. download.com)
Shareware.com(
Gumbo shareware(

54. انتخاب موتور جستجومناسب
دسته بندی موتورهای جستجوی بر اساس کشور ارائه دهنده

55. مهارتهای جستجوی تخصصی
همراه با واژه های مربوط به موضوع تخصصی خود می بايستی واژه های ديگری که بيانگر نوع منبع اطلاعاتی و يا نوع فعاليت و مانند آنها باشد در موتور جستجو وارد کرد. به عنوان مثال:
برای يافتن کتابهای الکترونيکی
Online books
Electronic books
E-books

56. مهارتهای جستجوی تخصصی برای مجله های الکترونيکی Online journals
Electronic journals
E-journals
برای همايشها
Conferences
Seminars
symposiums

57. مهارتهای جستجوی تخصصی برای مقاله ها و گزارشهای پژوهشی Research papers
Research articles
Research reports
Research projects
برای موضوعهای پژوهشی
Research topics

58. مهارتهای جستجوی تخصصی برای پايان نامه ها theses dissertations
برای برنامه ها و سر فصلهای درسی
Courses
Syllabus
curriculum

59. مهارتهای جستجوی تخصصی برای کتابشناسيها و منابع و مآخذ bibliographies
indexes
sources
برای اسلايد، عکس و برنامه های نمايشی
Slides
Photo
images

60. مهارتهای جستجوی تخصصی برای آزمونها و تستها Tests quizz ezams
برای مرور نوشتارها و يافته های علمی
Literature review
Annual review
State of the art

61. مهارتهای جستجوی تخصصی برای نرم افزارها و برنامه های کامپيوتری software
Computer program
مثال:
internet electronic journals

62. اعتبار و کيفيت اطلاعات بازيابی شده
اطلاعات را چه موسسه ای تهيه کرده است
دولتی Gov(government)
سازمانی org(organization)
شبکه net(network)
دانشگاهی ac(academic)
شرکتها com(company)
آموزشی edu(educational)
نظامی mil(military)

63. اعتبار و کيفيت اطلاعات بازيابی شده
نشانه کشورها
ايران ir
انگليس uk
هند in
و غيره
تاريخ روز آمد شدن سايت

64. ايجاد متنهايHTML استفاده ازاديتورهاي گرافيكي
تبديل متنهاي مختلف با استفاده از مبدلهاي مختلف
ايجاد متن بصورت مستقيم
<HTML><HEAD><TITLE>
A sample document</TITLE></HEAD>
<BODY><H1>A sample HTML document</H1>
Writting HTML document is easy. Click
<a href=more.html>here</a>
</BODY></HTML>