1. Mr Aleksandra Bradić-Martinović
Informacioni sistemi
Prof. dr Hasan Hanić
Mr Aleksandra Bradić-Martinović
Beogradska bankarska akademija – Fakultet za bankarstvo, osiguranje i finansije
Beograd, Zmaj Jovina 12, Tel:

2. Informacioni sistemi organizacija
Glava 8
Informacioni sistemi organizacija

3. Pregled sadržaja poglavlja
8.1 Sistemi za obradu transakcija (Transaction Processing Systems)
8.2 IS funkcionalnih celina (Functional Area IS)
8.3 Sistemi za planiranje resursa preduzeća (Enterprise Resource Planning Systems)
8.4 Sistemi za upravljanje odnosima sa kupcima (Customer Relationship Management Systems)
8.5 Sistemi za upravljanje lancem snabdevanja (Supply Chain Management Systems)
8.6 Elektronska razmena podataka i ekstranet (Electronic Data Interchange and Extranets)

4. Ciljevi učenja Opisati sisteme za obradu transakcija.
Opisati upravljačke IS i podršku koju pružaju svakoj funkcionalnoj celini organizacije.
Opisati sisteme za planiranje resursa preduzeća.

5. Ciljevi učenja (nastavak)
Opisati sisteme upravljanja odnosa sa kupcima.
Opisati sisteme za upravljanje lancem snabdevanja.
Opisati razmenu elektronskih podataka i ekstranet.

6. Uvodni slučaj Toyota Production System
This schematic shows the principles, philosophies, and business processes that
underlie the Toyota Production System.
Jidoka, as practiced at Toyota has several meanings. It may mean "automation with human
intelligence,"  called Autonomation. Jidoka also refers to the practice of stopping a manual
line or process when something goes amiss.
Kaizen, Japanese for "change for the better" or "improvement"; the common English usage is
"continuous improvement" or "continual improvement”. Kaizen refers to a workplace 'quality' strategy
and is often associated with various quality-control systems.
Clicking on the Toyota logo will take you to the Toyota homepage.

7. Toyota - proizvodni sistem (nastavak)
Electronic dashboard showing status of assembly line

8. Toyota - proizvodni sistem (nastavak)

9. Toyota - proizvodni sistem (nastavak)
How light curtains work
The image on the left shows a schematic of how a light curtain would look. The light
curtain is bounded by the striped yellow/black line.
The image on the right shows an actual light curtain. The light curtain is bounded by
the yellow line around the mat.
Clicking on either image will show a 30-second movie of how a light curtain works.

10. 8.1 Sistemi za obradu transakcija (Transaction Processing Systems - TPS)
Potrošač proverava proizvod pomoću bar kod skenera, na osnovu podataka koji se čuvaju u TPS
Note: barkod skener je primer automatskog izvora podataka
TPS nadgledaju, prikupljaju, čuvaju i obrađuju podatke prikupljene od svih poslovnih transakcija.
Transakcija je bilo koja poslovna aktivnost koja stvara podatke dovoljno vredne da se zabeleže i sačuvaju u bazi.

11. Način na koji sistem TPS obrađuje podatke
Kod serijske obrade (batch processing) organizacije prikuplja podatke o transakcijama i grupiše ih u serije, a zatim ih periodično obrađuje.
Obrada transakcija u realnom vremenu (Online Tr. Proc. – OLTP) poslovne transakcije obrađuju čim nastanu.

12. 8.2 IS funkcionalnih celina (Functional Area IS)
Informacioni sistemi funkcionalnih celina su dizajnirani da podrže funkcionalne oblasti organizacije povećanjem unutrašnje efektivnosti i efikasnosti u sledećim oblastima:
Računovodstvu
Finansijama
Marketingu
Proizvodnom menadžementu (POM)
Ljudskim resursima
Functional area information systems provide information mainly to lower- and
middle-level managers in the functional areas via a variety of reports.

13. Primeri IS koji podržavaju funkcionalne celine

14. Izveštaji informacionih sistema funkcionalnih celina
Rutinski izveštaji (Routine reports)
Ad-hoc izveštaji – na zahtev
Detaljni izveštaji (Drill-down reports)
Izveštaji po ključnim indikatorima (Key-indicator reports)
Komparativni izveštaji (Comparative reports)
Izveštaji o izuzecima (Exception reports)
Functional area information systems generate a wide variety of reports.

15. 8.3 Sistemi za planiranje resursa preduzeća (Enterprise Resource Planning Systems - ERP)
Osnovni cilj ovih sistema je da integrišu planiranje, menadžment i upotrebu svih resursa u preduzeću.
Veoma je važna čvrsta integracija.
Enterprise Resource Planning (ERP) systems integrate the planning, management and
use of all resources of the organization. That is, ERP systems are designed to break down
the information silos of an organization.
Many information systems were developed for specific functional areas and did not communicate
with systems in other functional areas. Therefore, these systems are referred to as information silos.

16. ERP Sistemi (nastavak)

17. SAP Moduli
SAP is moving away from describing their system as a set of modules, and now is using
the term “solutions.” On their Website, SAP has structured their Solutions tab as follows:
Customer Relationship Management
Human Resources
Financials
Product Lifecycle Management
Supplier Relationship Management
Business Intelligence
Supply Chain Management
FI Financial Accounting – essentially your regulatory ‘books of record’
SAP modules:
Tax
Book close
General ledger
Consolidation
Accounts payable
Accounts receivable
Cost elements
CO Controlling – basically your internal cost/management accounting
Special ledgers
Cost centers
Activity based costing
Internal orders
Profit centers
AM Asset Management – track, value and depreciate your assets
Product costing
Depreciation
Sale
Purchase
PS Project Systems – manage your projects, large and small
Tracking
Third party billing (on the back of a project)
Plant shut downs (as a project)
Make to order
Employment history
HR Human Resources – people
Career management
Training
Payroll
Succession planning
Material
Labor
PM Plant Maintenance – maintain your equipment
MM Materials Management – underpins the supply chain
Down time and outages
Goods receipts
Purchase orders
Requisitions
Bills of Material
Inventory management
Planning
QM Quality Management – improve the quality of your goods
Master raw materials, finished goods etc
Inspections
Execution
Capacity planning
PP Production Planning – manages your production process
Certificates
Master production scheduling
SD Sales and Distribution – from order to delivery
Shop floor
Material requirements planning
Sales orders
RFQ
Packing
Picking (and other warehouse processes)
Pricing
CA Cross Application – these lie on top of the individual modules
Shipping
Office – for
BW – business information warehouse
WF – workflow
Industry solutions
Workplace
New Dimension products such as CRM, PLM, SRM, APO etc

18. ERP Sistemi (nastavak)
Poslovni proces je niz povezanih koraka ili procedura osmišljenih sa ciljem da se dođe do željenog ishoda.

19. 8.4 Sistem za upravljanje odnosima sa kupcima (Customer Relationship Management – CRM)
Obuhvata odnos “jedan na jedan” između kupca i prodavca.
Jednostavna osnovna ideja: “Svakog kupca tretiraj drugačije.”
Pomaže da se zadrže profitibilni kupci i da se maksimizira vreme ukupan prihod koji se od njih ostvari.
Customer relationship management (CRM) is an enterprisewide effort to acquire
and retain customers.
The customer life cycle: engage, transact, fulfill, and support.

20. Zašto je CRM neophodan?
Zato što šest puta više košta prodaja novom potrošaču u odnosu na postojećeg.
Jedan nezadovoljni potrošač proširi lošu reklamu na 8-10 ljudi.
Ukoliko je stopa zadržavanja kupaca 5%, može se očekivati povećanje dobiti za 85%.
Kvota prodaje novim potrošačima se kreće oko 15%, a šanse za prodaju postojećim je oko 50%.
70% potrošača koji imaju primedbe ostaće lojalni u koliko se problem reši.

21. Tačke dodira sa kupcem E-mail Telefon Web site Prodavnica Pošta
A customer touch point is a method of interaction with a customer, such as telephone,
, a customer service or help desk, conventional mail, Web site and store.
Prodavnica
Pošta
Help desk

22. Primena CRM-a (notes)
CRM sistemi imaju primenu u tri najveće funkcionalne celine:
Prodaji - automatizacija prodaje (sales force automation - SFA).
Marketingu – podrška marketing kampanjama kroz obezbeđenje podataka o izgledima kampanje i podataka o kupcima, informacijama o proizvodima i prodajnim kvotama. Proširuju i mogućnosti unakrsne prodaje, tehnike dodatne prodaje i vezane prodaje.
Korisničkom servisu – može imati mnogo Web-based formi.
Unakrsna prodaja (Cross-selling) odnosi se na marketing komplementarnih proizvoda kupcima.
Tehnika dodatne prodaje (Up-selling) je marketing proizvoda i usluga veće vrednosti novim ili postojećim klijetima.
Prodaja u paketu (Bundling) je tip unakrsne prodaje u kojoj prodavac prodaje određenu kombinaciju proizvoda po nižoj ceni nego što bi ti proizvodi ukupno koštali da se kupuju pojedinačno.

23. Korisnički servis
Korisnički servis može imati mnogo oblika, među kojima su:
Tehnički podaci i informacije o održavanju
Tip masovnog prilagođavanja kupcima
Praćenje stanja računa ili narudžbine
Individualna stranica na Web sajtu kompanije
FAQs – odgovori na često postavljana pitanja
i automatski odgovori
Kol centri

24. 8.5 Sistemi za upravljanje lancem snabdevanja (Supply Chain Management Systems - SCM)
Lanac snabdevanja je tok materijala, informacija, novca i usluga i obuhvata sve, od dobavljača sirovina, proizvođača i skladišta do krajnjih korisnika.
Supply chain management (SCM) je planiranje, organizovanje i optimiziranje aktivnosti u lancu snabdevanja.

25. 8.5 Sistemi za upravljanje lancem snabdevanja (Supply Chain Management Systems - SCM)
Interorganizacioni informacioni sistem (Interorganizational information system - IOS) obuhvata protok informacija između dve ili više organizacija.
Globalni informacioni sistem je sistem koji povezuje interorganizacione sisteme i povezuju kompanije koje su locirane u dve ili više zemalja.

26. Struktura i komponente lanca snabdevanja
Lanac snabdevanja obuhvata tri segmenta:
Do kompanije, “uzvodno” (Upstream) – kada se pojavljuje eksterni dobavljač;
Interni (Internal) – gde se obavlja pakovanje, proizvodnja ili sastavljanje;
Od kompanije, “nizvodno” (Downstream) – koji obuhvata distribuciju
Karike dobavljača – dobavljač može imati jednog ili nekoliko poddobavljača

27. Generički lanac snabdevanja

28. Tokovi u lancu snabdevanja
Tok materijala – obuhvata fizičke proizvode, sirovine, zalihe i sl. koji se kreću po lancu
Tok informacija – sastoji se od podataka u vezi sa tražnjom, otpremanjem, narudžbinama, povraćajima i rasporedima, a obuhvata i promene tih podataka.
Tok finansija – obuhvata transfere novca, uplate, autorizacije kreditnih kartica, e-plaćanja i sl.

29. Problemi u lancu snabdevanja
Loša usluga kupaca
Loš kvalitet proizvoda (usluge)
Visoki troškovi zaliha
Gubitak profita
Nove tehnologije

30. Problemi u lancu snabdevanja (nastavak)
Problemi potiču iz dva primarna izvora:
Neizvesnost – predviđanje tražnje;
Potreba da se kontroliše nekoliko aktivnosti, internih jedinica i poslovnih partnera.
Effekat biča odnosi se na nepravilne promene narudžbina duž lanca snabdevanja.

31. Problemi u projektovanju globalnog IOS sistema
Kulturološke razlike
Lokalizacija
Ekonomske i političke razlike
Pravna pitanja
Tok podataka između granica (Cross-border data transfer) odnosi se na tok korporativnih podataka između država.

32. 8.6 Electronic Data Interchange (EDI) i ekstranet
Elektronska razmena podataka – EDI je standard za komunikaciju koji poslovnim partnerima omogućava da elektronski razmenjuju rutinsku dokumentaciju, kao što su narudžbenice ili fakture.
Ekstranet – povezivanje intraneta različitih poslovnih partnera.
Electronic data interchange (EDI) is a communication standard that enables
business partners to exchange routine documents, such as purchase orders,
electronically.
Extranets link business partners to one another over the Internet by providing
access to certain areas of each other’s corporate intranets.

33. EDI - koristi Minimiziranje grešaka prilikom unosa podataka
Dužina poruka je kraća
Poruke su zaštićene
Redukovana je dužina ciklusa
Povećava se produktivnost
Poboljšava se korisnički servis
Minimizira se količina upotrebljenog i skladištenog papira

34. EDI - ograničenja Potrebna je značajna inicijalna investicija
Visoki su troškovi upotrebe privatne VAN mreže, a visoki su i tekući troškovi poslovanja
Tradicionalni EDI sistemi su nefleksibilni
Inicijalni period je dugotrajan
Postojanje višestrukih EDI standarda

35. Popunjavanje narudžbenice bez EDI standarda

36. Popunjavanje narudžbenice sa EDI standardom

37. Tipovi ekstraneta
Između kompanije i njenih dilera, kupaca ili dobavljača
Ekstranet privredne grane
Zajednička ulaganja i druga poslovna partnerstva

38. Vežba Dati primer transakcionog sistema Dati lični primer CRM-a
Unakrsne prodaje
Tehnike dodajne prodaje
Prodaje u paketu
Dati primer lanca snabdevanja