1. Medication Administration دارو درمانی
Fundamentals of Nursing: Standards & Practices, 2E
Medication
Administration
دارو درمانی

2. Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning
دارو درمانی
دارو:ماده ای است که پس از ورود به بدن موجود زنده به تعدیل و اصلاح عملکردهای بدن وی منجر میشود
عواملي كه بر عملكرد داروها تاثير می گذارند
عوامل و توجهات مربوط به رشد:
افراد مسن،نوزادان،بارداری ،شیردهی
وزن
عوامل ژنتيك و فرهنگي :تفاوت تظاهرات دارويي در گروه هاي (آنتروپولوژی) مختلف قومي و نژاد
محيط :بيماري كه داروي مسكن را در يك محيط فعال و پر سر و صدا دريافت مينمايد نميتواند كاملا از فوائد آن دارو استفاده نمايد  
زمان دارو دادن، پاتولوژي،
عوامل رواني: انتظاراتي كه بيماران از تاثيرات دارو دارند پلاسبو(ماده ایی بی اثر و غیر فعال دارو نما:
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

3. Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning
اسامی دارویی
ژنریک:نامی که توسط کارخانه سازنده تعیین میشود اغلب نام شیمیایی دارو است
رسمی:بوسیله این نام در انتشارات و دستورالعمل ها شناخته میشود
تجاری:به آن مارک دارو هم می گویند
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

4. Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning
مکانیسم عمل داروها
فارماکودینامیک:فرآیندی که طی آن دارو فیزیولوژی سلول را تغییر می دهد
فارماکوکینتیک:مطالعه حرکت مولکول های دارو در بدن در ارتباط با جذب،پخش و متابولیسم دفع
جذب:فرآیندی که طی آن دارو از محل ورود به داخل بدن به جریان خون راه یابد
متابولیسم:شکستن دارو و تبدیل آن به شکل غیر فعال(کبد اولین مکان)
دفع:بعد از متابولیسم اتفاق می افتد(کلیه،ریه،روده و..
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

5. فاکتورهای تاثیر گذار بر جذب دارو
راه تجویز:تزریقی سریعتر از خواراکی و .
حلالیت دارو:داروهای مایع سریعتر از جامد
اسیدیته:بسته به اسیدیته محیط:داروهای اسیدی در معده بهتر جذب می شوند
محل یا شرایط محل تجویز:هر چه سطح جذب بیشتر:جذب بیشتر(در سوختگی:تزریق عضلانی کمتر)
مقدار دارو
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

6. Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning
اثرات داروها
”:اثرات جانبیSide Effect
اثر تجمعی
تجمع مقادیر دارویی و متابولیزه نشدن داروها:Accumulative Effect
Antagonistic Effect
اثر آنتاگونیستی داروها ممکن است اثر یکدیگر را
تقویت کنند(اثر سینرژیسم)یا اثر هم را خنثی می کنند
اثرات آلرژیکAllergic Effect
اثرات غیر طبیعی و غیر قابل پیش بینیIdiosyncraticاثرات
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

7. Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning
بررسی و شناخت
بررسی تاریخچه دارویی: از اصطلاحات تخصصی استفاده نشود
تشخیص:
تغییر در وضعیت سلامتی در ارتباط با آگاه نبودن از داروی مورد استفاده(ضد انعقاد)
اضطراب در ارتباط با تزریق روزانه(انسولین)
اختلال در تصویر ذهنی در رابطه با استفاده از داروی شیمی درمانی و...
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

8. Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning
برنامه ریزی
در نظر گرفتن تمامی قوانین دارو درمانی
هیچ دارویی بدون دستور پزشک قابل تجویز نیست
انواع دستورات دارویی:
Stat Ordersدستور فوری:
Single-Dose Ordersدستور تک دوز:
Standing Orders:دستور پایدار:
تا زمانی که دستور جدیدی عنوان شود قابل اجرا است
PRN Ordersدستور در صورت لزوم:
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

9. Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning
اجرای یک دستور دارویی
نام بیمار:از نام کامل استفاده کنید
تاریخ و زمان دستور: به خصوص داروهایی که در زمان خاص باید استفاده شوند
نام دارو:معمولا ژنریک
مقدار دارو:برای استفاده در منزل:واحد اندازه گیری ظروف خانگی
روش تجویز:خوراکی
Sub lingualزیر زبانی:
Subcutaneous: تزریق زیر جلدی
تزرق عضلانی،تزریق داخل جلدی،تزریق وریدی-روش استفاده پوستی،واژینال،رکتال و..
Bid,Tid,qid,daily,q6h,…تعداد دفعات تجویز:
امضا فردی که دارو را تجویز و ثبت کرده است
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

10. System of Weight and Measure سیستم اندازه گیری دارو
Metric Systemمتریک
وزن بر اساس کیلو گرم، گرم یا میلی گرم و حجم بر اساس سی سی یا لیتر محاسبه میشود:
Apothecary System
که در این سیستم از معیارهای خاص مثل اونس ، کواتر، پینت ، پوند و... در بعضی کشور های اروپایی استفاده میشود.
Household System
در این سیستم قاشق غذاخوری 10 سی سی و مربا خوری 5سی سی و چای خوری 2 سی سی در نظر گرفته میشود.لیوان ها بر حسب اندازه سی سی فرض می شوند.
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

11. فرمول هايي براي محاسبه دوزهاي دارويي
فرمولهاشامل بستن تناسب ومحاسبه مقاديرجامدومايع دارومي باشد.
دوز موجود/مقدار داروی در دسترس =دوز مورد نظر/X(مقدار داروی مورد نیاز)
مثال : دستور دارويي آموكسي سيلين 625 ميلي گرم از راه دهان مي باشد داروي محلول مايع
است كه هر 250 ميلي گرم ، در5 سی سی میباشد پرستار به چه حجم از دارو احتياج دارد ؟
12/5جواب: 250/5=625/X
مثال :دستور فنوباربیتال (ا گرین)خوراکی: قرص 30 میلی گرم:چه میزان قرص:
جواب :2 30/1=60/X
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

12. فرمول هايي براي محاسبه دوزهاي دارويي
فرمول ديگري كه براي محاسبات دوزهاي دارويي به كار برده مي شود به شرح زير است:
دوز مورد نظر /دوز موجود * مقدار در دسترس
این فرمول هم برای محلول ها و هم قرص ها کاربرد دارد.
محاسبات دارویی در اطفال:
بر اساس وزن کودک یا سطح بدن(BSA)
بر اساس BSA دقیقتر است چرا که بر اساس وزن و قد است(نمودار وست)
BSAکودک/BSA بزرگسال * دوز بزرگسال = دوز کودک
BSAبزرگسال:1/7 متر مربع
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

13. Safe Drug Administration نکات ایمنی در آماده سازی داروها
Guidelines for Medication
Right Drugداروی صحیح:
Right Doseمقدار صحیح:
Right Client بیمار صحیح:
Right Routeروش صحیح:
Right Timeزمان صحیح:
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

14. قانون سه بار چک نکات ایمنی در آماده سازی داروها
1)زمان برداشتن دارو
2)قبل از باز کردن و آماده کردن دارو
3)هنگام برگرداندن دارو به کمد دارو
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

15. Drug Supply and Storage سیستم های ذخیره دارو
Unit dose form
دارو ساز داروی هر بیمار را جداگانه آماده کرده و به بیمار می دهد.
Stock supplied drugs
هر دارو با نام خودش در جای مشخصی قرار دارد.
Individual Supply
سیستم ذخیره تک نفره : داروهای مختلف هر بیمار در یک جعبه خاص قرار گرفته است.
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

16. انواع فرآورده های دارویی
1)کپسول ،Capsule.
2) الگزیر : دارویی حاوی مایع شفاف آب وشیرین کننده ها می باشند. Elixir
3) روغن : داروهایی هستند که شامل الکل – روغن یا صابون که روی پوست مالیده می شوند.LINTMENT
4) لوسیون : داروهایی هستند که معمولا به عنوان نرم کننده یا مرطوب کننده برای مصارف موضعی استفاده میشود.
5) قرص های مکیدنی داروهای کوچکی به شکل گرد ، بیضی یا مستطیل می باشند.LOZENGER
6) پماد : ماده نیمه جامدی است که برای استفاده خارجی کاربرد دارد .معمولا دارای روغن می باشد گاهی به این مواد مرهم نیز می گویند .OINTMENT
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

17. انواع فرآورده های دارویی
7) حب : مخلوطی از پودر و یک ماده چسبناک می باشد که به صورت گرد یا بیضی می باشد . -Pill
8) پودر : ترکیبی از یک یا چند دارو می باشد.POWDER
9) شیاف: یک شکل دارویی بسیار نرم که توسط ماده ای محکمتر مثل ژلاتین شکل گرفته است .SUPPOSITORY
10) سوسپانسیون : ذرات کوچک غیر قابل حل از دارو همراه با یک مایع می باشد. قبل از مصرف باید تکان داده شود SUSPENTION
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning

18. انواع فرآورده های دارویی
11)شربت : دارو با آب ویک محلول قندی ترکیب شده است . Syrup
12) قرص : داروی کوچک جامد فشرده شده یا قالب ریزی شده در Tabletاشکال مختلف می باشد .
گاهی مواقع به شکل قرص های پوشش دار روده ای وجود دارد. پوشش این ماده در محیط اسیدی معده غیر قابل است .
این داروها باعث کاهش التهاب گوارشی Enteric Coated
Copyright 2002 by Delmar, a division of Thomson Learning