4. کلیاتی در مورد شاخصها

5. بدنبال شاخصهاي بهتر باشيد نه شاخصهاي بيشتر
معيارهاي انتخابي:
مرتبط بودن (باتوجه به اولويتها)
معتبر بودن (باتوجه به تعيين كننده هاي بهداشتي)
قابل اندازه گيري باشد (بلحاظ كيفي و كمي)
حساس بودن (در مقابل تغييرات و مغايرتها)
قابل مقايسه بودن (بين قلمرويي)
قابل تكرار بودن (در زمانهاي مختلف)
قابل اجرا بودن (بلحاظ هزينه)
مفيد بودن (جهت مداخلات)
بدنبال شاخصهاي بهتر باشيد نه شاخصهاي بيشتر

6. سوالات مفيد در راستاي اجرايي شدن شاخصها
منبع داده ها چيست؟ (صورت و مخرج)
درچه فاصله زماني داده هاي صورت و مخرج بايد جمع آوري شوند؟
درچه فاصله زماني شاخص بايد پردازش و تجزيه و تحليل شود؟
چه كسي از شاخص استفاده مي كند؟ (تعيين سطح مورد استفاده در طول زمان و فضا)
هدف شاخص چيست؟
آستانه (مقدار مينيمم و ماكزيمم) شاخص كه باعث اتخاذ يك تصميم مي شود چيست؟
زمانيكه شاخص به حد آستانه مي‎رسد، تصميم چه خواهد بود؟

7. انواع شاخص ها:
براساس اعلام نظر سازمان جهاني بهداشت انواع شاخصها بشرح ذيل است:
شاخص حسابي: تعداد حوادث بدون داشتن مخرج كسر براي مثال تعداد مراجعین به درمانگاه
شاخص سهمي: صورت کسر در مخرج نيز وجود دارد براي مثال تعداد بیماران درمانگاه قلب به کل مراجعین درمانگاه
شاخص ميزاني: فراواني يك واقعه در يك زمان مشخص و جمعيت معين، براي مثال شيوع موارد سل در يكسال از يك جمعيت معين یا میزان مرگ و میر خالص بیمارستانی در یک سال
شاخص نسبي: صورت در مخرج كسر قرار نمي گيرد مثل نسبت تخت به جمعيت

8. طبقه بندي شاخصها: شاخصهاي پايش
براساس يك توپولوژي معمول، شاخص ها به پنج طبقه تقسيم شده اند، اين نظام طبقه بندي براساس يك چارچوب منطقي استوار است كه در آن ورودي نهايتا به نتيجه ختم مي شود.
شاخصهاي پايش
1- شاخصهاي درونداد به منابع موردنياز جهت انجام فعاليتها اتلاق مي شود.(تعداد تخت ؛ پرستار ، پزشک و....)
2- شاخصهاي فرآيندي فعاليتهاي درحال اجرا را پايش مي نمايد. (تعداد اعمال جراحی، ویزیت بیماران، آزمایشات،رادیو لوژی و...)

9. شاخصهاي ارزيابي
3- شاخصهاي برونداد نتايج فعاليتها را اندازه گيري مي‎كند كه شامل تغييرات پوششي، دانش، نگرش و رفتار منتج از فعاليتهاست.(بیماران مرخص شده؛وضعیت بهبودی)
4- شاخصهاي نتيجه تاثيرات بلندمدت قابل توسعه را تعيين مي‎نمايد شامل تغييرات در وضعيت بهداشتي جمعيت.(درمان افراد بیمار، کاهش عوارض ناشی از بیماری بر افراد جامعه(تعداد بیماران بدون بستری مجدد و....)
5- شاخصهاي تعيين كننده نشانگر شرايط دخيل يا پيشروي يك بيماري است مثل عوامل رفتار انساني يا شرايط محيطي ناسالم.(کاهش عوارض ناشی ازعدم آگاهی از بیماری و صدمات ؛کاهش بیماران )

10. مثال زير روشن کننده اين مبحث مي باشد:
تجهيزات ايمنسازي، واکسن، کارمند آموزش ديده (input)، بطور گسترده اي براي فعاليتهاي ايمنسازي (process) استفاده مي شوند که به تدريج باعث افزايش پوشش ايمنسازي (out put) و در نهايت کاهش مرگ و مير و عوارض ناشي از بيماريهاي قابل پيشگيري با واکسن (out come) مي گردند.

11. سوالات مفيد در انتخاب شاخصها: درجهت استانداردسازي فرايند انتخاب، سوالات مشروحه ذيل مي تواند مفيد واقع شود:
شاخص چه چيزي را قرار است اندازه گيري نمايد؟
هزينه اندازه گيري داده چقدر خواهد شد؟
اهميت سنجي موضوع موردبحث و تصميم متخذه براساس اين شاخص چيست؟
آيا شاخص، تغييرات رخ داده در وضعيت موردمطالعه را در برمي‎گيرد؟
آيا تغيير نشان داده شده توسط شاخص همان تغيير واقعي در وضعيت مورد مطالعه است؟

12. قوانين
1- كليه شاخصها بايد ارائه كننده يك بعد از تعيين كننده هاي عملکردی باشد و يا جلب توافق ذينفعان مختلف را بنمايند (ذينفعان اوليه و ثانويه).
2- شاخصها بايد محدود باشند.
3- هريك از شاخصها بايد دربرگيرنده موارد زير باشد:
توضيح شاخص و كيفيت آن (تعريف شاخص)
منبع داده
روش جمع آوري داده
اندازه گيري داده ها
ارزيابي كيفيت و محدوديت
توضيح جهت ضرورت انتخاب آن

13. روش تولید شاخص های عملکردی در بیمارستان
روش تولید شاخص های عملکردی در بیمارستان

14. جدول 1: فهرست اهداف مديريت
رديف
اهداف

15. جدول 2: فهرست عملكردمديريت برمبناي اهداف
رديف
اهداف
عملكرد

16. جدول 3: فهرست اجزاي شناختي عملكردها در حوزه مديريت
رديف
عملكرد
اجزاي شناختي

17. جدول 4: فهرست عوامل مؤثر بر عملكردها در مديريت
رديف
عملكرد
عوامل مؤثر

18. جدول 5: فهرست شاخصهاي سنجش عملكرد مديريت
رديف
عملكرد
شاخص ها

19. شاخصهاي آمار بيمارستاني
نحوه استفاده از
شاخصهاي آمار بيمارستاني

20. دسته بندی انواع تخت مصوب فعال موقت (اکسترا)
میزان تقاضا برای تخت بیمارستانی در منطقه معمولابه عوامل زیربستگی دارد:
جمعیت تحت پوشش بیمارستان با توجه به جایگاه آن
میزان بروز بیماری که نیاز به بستری داشته باشند.
متوسط طول درمان

21. تختهاي فعال: ویژگیهای تخت فعال:
استفاده بیماران،شبانه روزی ، دریافت خدمات درمانی، دارای امکانات: تشخیصی، درمانی،پشتیبانی و خدماتی
شامل:
الف: اتاقهاي خلوت مجاور بخش براي استفاده بيماران كه شرايط مناسبي براي يك بخش چند تخته را دارا باشد.
ب: تختهاي بخش كه بيماران را بر روی آنها بستري مي‌كنند.
پ: تختهاي تعبيه شده در بيمارستان براي استفاده پرستاران، كاركنان و اينترنهاي مريض يا مجروح كه قابل استفاده براي ديگر بيماران نيز مي‌باشد.
ت: باسينتهاي دائمي موجود در اتاقها براي نوزادان بيمار (غير از باسينتهاي پرستاري نوزاد)
ث: تختهاي ايزوله شده كه براي بيماران بدحال يا عفونتهاي مامائي رزرو شده‌اند.
غير شامل:
الف: تختهاي درد براي اقامت كوتاه مدت بيماران تا زماني كه تختها دائمي رزرو شده‌اند.
ب: تختهاي اورژانس(تحت نظر)
پ: تختهاي مستقر در بخشهاي ويژه تشخيصي يا درماني مانند راديولژي، فيزيوتراپي و ...
ت: تختهاي موجود در بخش سرپايي براي بيمارانيكه ممكن است براي يك دوره كوتاه بر روي آنها استراحت كنند.
ث: تختهاي محل اقامت پرستاران يا كاركنان و ..
ث: تختهاي ريكاوري كه موقتاً بعد از عمل بيمار و قبل از انتقال يا ترخيص مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

22. مدت اقامت بيمار : (Length of Stay)
مدت اقامت هر بيمار از تفريق تاريخ ترخيص و تاريخ پذيرش بدست مي‌آيد )در اينگونه محاسبات مي‌بايست به اختلاف موجود در روزهاي ماهها (30 يا 31 روز) توجه نمود(.
مجموع مدت اقامت بيماران مرخص شده و فوت شده
تعداد بيماران مرخص شده و فوت شده
= متوسط اقامت بيمارروش(اول)
نكات قابل توجه در محاسبه ميانگين اقامت بيمار:
1- تاثير اقامتهاي طولاني مدت برخي از بيماران در نتيجه نهايي (در اينگونه موارد ميانه مي‌تواند شاخص دقيق‌تري باشد)
2- تاثير اقامت طولاني بيماران در محاسبه ماهانه شاخص مذكور (در اين موارد توصيه مي‌شود محاسبه بصورت فصلي انجام شود)
3- در بيمارستانهاي با اقامت كوتاه مدت از روش دوم نيز ميتوان استفاده نمود:
مجموع تخت روز اشغالي در مدت معين
تعداد بيماران بستري شده(در همان مدت)
= متوسط اقامت بيمار(روش دوم )

23. تخت روز اشغالي:
الف: تخت روز اشغالي مقطعي :
آمار سرشماري بيماران در يك ساعت معين از شبانه روز
ب: تخت روز اشغالي روزانه:
تعداد تخت‌هاي اشغال شده در طول 24 ساعت آماري
پ: تخت روز اشغالي دوره ‌اي
- مجموع اشغال تخت در دوره زماني معين

24. محاسبه تخت روز اشغالي:
+ تعداد بيماران بستري موجود در ساعت آمارگيري (7/5 صبح يا 12 شب) روز قبل
+ تعداد بستري شدگان طي 24 ساعت آماري
تعداد مرخص شدگان (شامل فوتيها) طي 24 ساعت آماري
= تعداد بيماران بستري موجود در ساعت آمارگيري امروز
+ تعداد بيمارانيكه در فاصله دو زمان آمارگيري ديروز تا امروز بستري و مرخص شده‌اند
= تخت روز اشغالي در 24 ساعت گذشته

25. فاصله اشغال تخت : (Turnover Interval)
متوسط روزهايي كه هر تخت بين پذيرش بيماران متوالي خالي مي‌ماند:
تخت روز اشغال نشده
تعداد مرخص شدگان + فوت شدگان
(تخت روز اشغالي – تخت روز كل = تخت روز اشغال نشده)
ميزان بازدهي تخت: (Bed Turnover Rate)
تعداد دفعاتي كه يك تخت بيمارستاني توسط بيماران بستري اشغال مي‌شود:
تعداد مرخص شدگان + فوت شدگان
متوسط تعداد تخت هاي فعال
= محاسبه مستقيم
درصد اشغال تخت
متوسط مدت اقامت بيمار
تعداد روزهاي دوره معين
100
= محاسبه غير مستقيم X

26. ميزان مرگهاي بيمارستان (مرگ ناخالص):
Hospital Death Rate (Gross Death Rate)
تعداد بيماران فوت شده در يك دوره
تعداد مرخص شدگان + فوت شدگان همان دوره
1000 X
ميزان مرگ خالص: (Net Death Rate)
تعداد بيماران بستري فوت شده 24 ساعت بعد از پذيرش
تعداد مرخص شدگان + فوت شدگان بعد از 24 ساعت
1000 X
ميزان مرگ ناشي از بيهوشي: (Anesthesia Death Rate)
مرگهاي ناشي از بيهوشي در يك دوره معين
تعداد كل بيهوشي‌ها
1000 X

27. ميزان مرگ بعد از عمل جراحي: (Post Operative Death Rate)
تعداد مرگها در ده روز اول پس از عمل جراحي
تعداد كل اعمال جراحي
100 X
ميزان سزارين‌ها :
تعداد سزارينهاي انجام شده
كل زايمانها + سزارينها
100 X
متوسط تعداد آزمايش براي هر نفر:
تعداد كل موارد آزمايشهاي انجام شده
تعداد كل افراديكه مورد آزمايش قرار گرفته‌اند

28. آنالیز ترخیص اطلاعات مورد نیاز تصمیم گیران در خصوص مرخص شدگان:
الگوی کلی از بیماریهای درمان شده
تعیین گروههای سنی, جنسی, و طبقه اجتماعی بیماران
طول مدت اقامت در مورد بیماریهای خاص
امکان ایجاد DSS بر اساس سوابق بیماران

29. تاثیرات متقابل شاخصها بر یکدیگر
در صد اشغال تخت متوسط اقامت
تعداد بیمار بستری

30. تعداد تخت بیمار 1 100 85 80 4 5 متوسط اقامت 91 9100 7735 72.8 7280
تعداد تخت 4 5
متوسط اقامت 91
9100
7735
72.8
7280
6188
5824
بیمار 4
5844 64

31. عوامل موثر بر شاخصهای بیمارستان:
درونی:کارکنان؛تجهیزات؛امکانات و....
بیرونی:قومیت؛ فرهنگ؛ برنامه ریزی؛شرایط جوی و منطقه ای و......
عوامل محاسباتی :نحوه تحلیل جداول و گزارشات آماری
تعداد پزشک به ازای هر صد تخت
تعداد پرستار به ازای هر صد تخت
متوسط زمان هر عمل
مبالغ هزینه شده به ازای هر تخت

32. چگونه با استفاده از شاخصها؛ کیفیت درمان را ارزیابی نماییم
(100*جمعیت در مخاطره/جمعیت مورد نظر)
1-شاخصهای بیان کننده عملکرد نا مطلوب:
الف- مرگ و میر بعد از اعمال جراحی انتخابی ؛ سزارین, برداشتن کیسه صفرا و...
ب-عوارض بعد از عمل جراحی:
انفارکتوس میو کارد حاد بعد ازجراحیهای بزرگ
خونریزی یا زخم گوارش بعد ازجراحیهای بزرگ
عفونت زخم جراحی
2-شاخصهای بیان کننده اثرات نا مطلوب بهداشت در جامعه:
کودکان با تشخیص آسم(بیانگر عدم مراقبت درمانی کافی در بیرون از بیمارستان)
پنومونی و آنفلو نزای قابل پیشگیری با واکسن در سالمندان
بیماری عروق مغز در بین بالغین غیر سالمند(وجود پرفشاری خون ،کلسترول بالاو اعتیاد به سیگار در جامعه)
عوارض کوتاه مدت دیابت(هیپوگلیسمی ، کومای دیابتیک:عدم آموزش به بیماران و پایش مناسب درمانی)
آپاندیس پرفوره(مراجعه دیر هنگام و گاهی تشخیص دیر هنگام)