1. تهيه و تنظيم: استاد راهنما:
مديريت و

2. ريشه‌هاي تاريخي مديريت (1)
براي شناخت ماهيت فراگردها و مفاهيم مديريت امروز، بررسي ريشه‌هاي تاريخي، مفيد خواهد بود.
توضيحات
مجري
زمان
تأکید بر ضرورت حفظ سوابق به مثابه‌ی یک فن کنترل
سومريان
5000 سال ق.م
اهتمام به امور طراحی، برنامه‌ریزی، سازماندهی و کنترل در اهرام ثلاثه
مصري‌ها
4000 سال ق.م
تشخیص ضرورت و اهمیت برخورد منصفانه و صادقانه در مدیریت و استفاده از مصاحبه برای روان‌درمانی
2700 سال ق.م
استفاده از عدم تمرکز در سازمان
2600 سال ق.م
تشخیص ضرورت استفاده از تقاضای مکتوب برای درخواست کارکنان و بکارگیری نیروها و مشاوران ستادی
2000 سال ق.م
استفاده از مستندسازی و آوردن شاهد برای کنترل، تعیین حدأقل دستمزد و تشخیص قابل تفویض نبودن مسئولیت
حمورامي
1800 سال ق.م
تشخیص اصل تخصص‌گرایی
چيني‌ها
500 سال ق.م
تشخیص ضرورت توجه به روابط انسانی و مطالعه‌ی حرکت‌سنجی، طراحی جا و مکان و مدیریت موارد
کورش
400 سال ق.م
جهان شمول بودن مدیریت
سقراط
ابلاغ روش‌های علمی برای انجام امور و استفاده از موسیقی برای تنظیم فواصل زمانی کارهای سخت
یونان
350 سال ق.م
استفاده از شرح شغل
175 سال ق.م
مختصات و شرایط احراز شغل
وارو
50 سال ق.م
تدوین مجموعه‌ای از صفات مشخصه برای رهبری اثربخش
فارابي
900 ميلادي
انقلاب صنعتی
انگليس
1750 ميلادي
انتشار کتاب ثروت ملل و تأکید بر اهمیت تقسیم کار و تخصص‌گرایی
آدام اسميت
1776 ميلادي

3. ريشه‌هاي تاريخي مديريت (2)
توضيحات
مجري
زمان
پیشگامی در تأکید بر مزایای مشارکت گروهی و ضرورت تفکر گرایی
1898 ميلادي
انتشار کتاب مدیریت کارگاه و اصول علمی مدیریت
تیلور
1911 ميلادي
(پدر روانشناسی صنعتی) کتاب روانشناسی و کارایی صنعتی
هنری مانتزبرگ
1913 ميلادي
آثار متعدد در رابطه با اصول مدیریت
فایول
1916 ميلادي
نمودار میله‌ای به مثابه‌ی یک روش برنامه‌ریزی
گانت
1917 ميلادي
ارائه‌ی نظریه‌ی نقش فرد در سازمان و مدیریت اداری و مدل ایده‌آل بروکراسی
وبر
1920 ميلادي
پی‌ریزی جنبش روابط انسانی در مدیریت از طریق مطالعه‌ی رفتار کارکنان کارخانه‌ها ؟؟؟؟؟
1927 ميلادي
انتشار کتاب کارکردهای مدیر اجرایی و تحلیل نحوه‌ی هدایت یک سازمان با تأکید بر عدم ضرورت ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
1938 ميلادي
ارائه‌ی نظریه سلسله مراتب نیازهای انسانی
آبراهام مازلو
1943 ميلادي
انتشار کتاب رفتار اداری با نگاهی علمی به تصمیم‌گیری و معقولیت نسبی تصمیم
هربرت سایمون
1947 ميلادي
انتشار کتاب علم مدیریت و ترویج نظریه مدیریت بر مبنای هدف MBO
1954 ميلادي
انتشار کتاب شخصیت و سازمان و بحث در مورد تضاد میان سیستم و فرد
کریس آرجریس
1957 ميلادي
نظریه‌ی دو ساختی انگیزش
هرزبرگ
1959 ميلادي
ارائه‌ی مدل سیستمهای رهبری با رهیافتی اقتضایی
1961 ميلادي

4. ريشه‌هاي تاريخي مديريت (3)
توضيحات
مجري
زمان
ارائه‌ی مدل سبک‌سنج مدیریت
1964 ميلادي
ارائه‌ی نظریه اقتضایی و تأکید بر مدیریت در رهبری بر مبنای مقتضیات
نظریه‌پردازان اقتضایی
1970 ميلادي
ارائه‌ی نظریه‌ی نقشها و الگوهای ساختار سازمانی
ميلادي
ارائه‌ی نظریه‌ی Z در مورد چگونگی استفاده از سبک مدیریت ژاپنی توسط مدیران آمریکایی
1981 ميلادي
ارائه‌ی نظریه‌ی کمال مدیریت
1982 ميلادي
انتشار کتاب خروج از بحران
1986 ميلادي
انتشار کتاب معروف ؟؟؟؟ پنجم که موجب شهرت (نظریه؟؟؟؟؟ سازمان) شد
1990 ميلادي
اقدام به ؟؟؟؟ راهبردها و استراتژی‌هایی برای برخورد با چالش‌های قرن آینده
1998 ميلادي
؟؟؟؟ به دلیل پویایی فراگردهای یادگیری، کسب تجربه و ارتباطات انسانی، دسته‌بندی دقیق سیر تکامل مدیریت در
دوره‌های زمانی معین، امکان‌پذیر نیست؛ به صورت پیوسته بوده و آزمون پژوهش و کاربردی، اصلاح می‌شود.

5. مکتب کلاسيک (رهيافت سنّتي)
بروکراسي
مديريت علمي
اصول علم اداره
مکتب کلاسيک (رهيافت سنّتي)
پر از قانون
افزايش راندمان (کارآيي)
سيستم بسته
انگيزه عادي
انسان منطقي
حدأکثر کردن ستاده به داده

6. مکتب کلاسیک
تأکید بر ارائه‌ی اصولی جهان شمول که در تمام موقعیت‌ها قابل استفاده باشند.
مثال: تقسیم کار
ديدگاه هاي سنتي مديريت، فرض مشتركي داشتند مبني بر اينكه انسانها منفعت طلب بوده و در برخوردشان با كار بر منافع مادي تأكيد مي‌كنند.
فردريك تيلور اصول مديريت علمي را براي مديران عملياتي و پيشگامان عرصه‌ی توليد ارائه كرد.
هنري فايول مسئوليت‌هاي مديريتي را مانند وظايف مديريتي يعني برنامه ريزي، سازمان‌دهي، بسيج منابع، هدايت و كنترل شناسايي كرد.
ماكس وبر، بروكراسي را به منزله‌ی شكل مطلوب سازماني توصيف كرد.
دیدگاه‌هاي حاصل از رهيافت‌هاي سنتي هنوز قابل استفاده اند؛ البته اينكه همواره بهترين راه براي انجام اين كارها، با توجه به دیدگاه‌هاي حاصل از رويكرد اقتضايي، قابل قبول نيست.

7. مکتب کلاسیک بر کارآیی تأکید دارد اصول عام و ثابت دارد سازمان، رسمی است
اصول عام و ثابت دارد
سازمان، رسمی است
به صورت قانونی بنیان‌گذاری و تصویب شده
تعداد مشاغل و حدود و اختیارات آنها معین است
انسان، موجودی عقلایی، تک‌انگیزه و مادی است
سازمان، یک محیط بسته است
به دنبال بازدهی است (افزایش نسبت ستاده به داده)

8. مکتب کلاسيک الف-مديريت علمي رويکرد: خُرد
نگرش: وظيفه‌اي (تأکيد بر کار و وظيفه)
سطح: تجزيه و تحليل فردي
فلسفه‌ي اصلي: براي انجام کارها، يک «بهترين راه» وجود دارد
1-مديريت علمي، جايگزين قوانين سر انگشتي
2-انتخاب کارکنان به صورت علمي ← بهترين فرد
3-آموزش علمي به کارکنان ← بهترين روش
4-تقسيم کار بين مدير و کارمند ←
مدير: کار فکري و کارمند: کار يدي
اصول چهارگانه
تيلور
گيلبرت
هانکس
امرسون
پيشگامان
گيلبرت + تيلور ← مطالعات حرکت‌سنجي و زمان‌سنجي
فعاليت
انتقال
تأخير
بازرسي
اثر شربليک ← روش‌سنجي و ساده‌سازي
نمودار گانت: ابزاري براي برنامه‌ريزي و کنترل
نوع فعاليت، زمان، توالي و تقارن مشخص
هزينه نامشخص

9. مکتب کلاسيک ب-اصول علم اداره اصول 14گانه‌ی فایول رويکرد: کلان
1-تقسیم کار (افزایش مهارت + بهبود عملکرد)
2- اختیار (حق صدور و اجرای دستور با تنبیه و پاداش)
رويکرد: کلان
نگرش: تأکيد بر عنصر اساسي سازمان (مديريت)
سردسته: هنري فايول (مهندس معدن- فرانسوي)
وظیفه‌گرایان؛ اصول‌گرایان یا جهان‌شمولین؛
مدیریت فرایندی؛ فایول‌ایسم‌ها
3- انضباط (اطاعت و تعهد ناشی از توافق)
4- وحدت فرماندهی (استثناء: سازمان ماتریسی)
5- وحدت مدیریت (برنامه‌ی واحد، مدیر واحد)
6- تبعیت اهداف و منافع فردی از جمعی
7- جبران خدمات (پرداخت حقوق و دستمزد)
8- تمرکز (جایی که تصمیم‌ها گرفته می‌شوند)
فعاليت‌هاي فني و تخصصي (ساخت محصول)
فعاليت‌هاي تجاري يا بازرگاني (فروش)
فعاليت‌هاي مالي (تأمين منابع مالي)
فعاليت‌هاي حسابداري (تأمين ميزان نقدينگي و صورت‌هاي مالي)
فعاليت‌هاي مديريتي POC3
فعاليت‌هاي ايمني و امنيتي افراد و اموال
فعاليت‌هاي سازمان
(از نظر فايول)
9- سلسله مراتب (بالا، قدرت بیشتر)
10- نظم
11- عدالت
12- ثبات (مدت زمان تطبیق کارمند با محیط کار)
13- ابتکار عمل (تشویق کارکنان برای برنامه‌ریزی)
14- وحدت و یگانگی یا روحیه‌ی جمعی
مهارت فنی و تخصصی (فنی)
توانایی‌های خاص در بر گیرنده‌ی فعالیت‌های مدیریتی (مدیریتی)
توانایی‌های عام (4 فعالیت دیگر)
مهارت‌های مدیر

10. مکتب کلاسيک ج-بروکراسي رويکرد: کلان نگرش: ساختار سازماني
ويژگي‌ها
ج-بروکراسي
تقسيم کار روشن
سلسله مراتب روشن
رسميت زياد
برخورد غير شخصي
استخدام بر اساس شايستگي
و مسيرهاي شغلي مشخص
رويکرد: کلان
نگرش: ساختار سازماني
سر دسته: ماکس وبر (جامعه‌شناس- آلماني)
تعریف: ساختار منطقي و کارآ بر اساس اختيارات مشروع
زور: وادار کردن افراد به انجام کار بر خلاف میل و اختیار آنها
چرا افراد در کارهایشان از
دستورات تبعیت می‌کنند؟
اختیار و اقتدار: انجام کار با علاقه‌ی قلبی
(کاریزماتیک | سنتی | عقلایی و قانونی)
رابرت مرتن: وسایل رسیدن به هدف، جای خود هدف می‌نشیند؛
توجه به قوانین وضع شده برای رسیدن به هدف بیش از هدف
انتقادات وارد
بر بروکراسی
آلوین گلدند: قوانین نه تنها رفتارهای غیرقابل قبول را تعریف می‌کنند،
بلکه سطوح حدأقل رفتارهای قابل قبول را نیز تعیین می‌کنند
ویکتور تامپسون: بروکراسی ← رسمیت زیاد ← تزلزل در اختیار تصمیم‌گیرندگان
قانون سپر بلای کم‌کاری‌ها و اشتباهات شخصی و عاملی برای سرپوشی خطاها

11. مکتب نئوکلاسيک نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو نظریه‌ی دو ساختی
X و Y مک گریگور
نظریه‌ی انگیزشی
بهداشتی هرزبرگ
نظریه‌ی شخصیت
و سازمان آرجریس
مطالعات هاثورن
مکتب نئوکلاسيک
طبیعت سازمان ← سازمان اجتماعی
تأکید بر انگیزش کارکنان
سازمان غیر رسمی
تصمیم‌گیری مشارکتی
انسان موجودی اجتماعی و؟؟؟

12. مکتب نئوکلاسیک رهیافت منابع انسانی است
به تأمین نیازهای انسان اهمیت می‌دهد
بر ایجاد گروه‌های کاری تأکید می‌ورزد
به نقش عوامل اجتماعی در محیط کار توجه دارد

13. مکتب نئوکلاسیک تصمیم‌گیری مشارکتی تأکید بر انگیزش کارکنان
سازمان غیر رسمی
طبیعت سازمان ← سازمان اجتماعی
انسان موجودی اجتماعی و ؟؟؟؟

14. مکتب نئوکلاسيک الف-نظریه‌ی شخصیت و سازمان آرجریس انسان رشد یافته
انسان رشد نیافته
(نابالغ و ویژگی‌های رشد نیافتگی)
انسان رشد یافته
(بالغ و ویژگی‌های رشد یافتگی)
منفعل و غیرفعال
فعال
وابسته
مستقل
رفتار محدود
رفتار متنوع
علاقمندی سطحی و زودگذر
علاقمندی عمیق و پایدار
چشم‌انداز زمانی محدود
چشم انداز زمانی وسیع
زیردست بودن یا داشتن مقام تابع
داشتن مقام بالاتر یا مساوی
عدم آگاهی و شناخت از خود
شناخت و آگاهی از خود و کنترل آن

15. مکتب نئوکلاسيک ب-مطالعات هاثورن
بوش و بارکر: در علوم انسانی و اجتماعی بر خلاف علوم تجربی نمی‌توان با ثابت نگه‌داشتن سایر عوامل به بررسی تأثیر یک عامل پرداخت (تأثیر نور و روشنایی و زمان استراحت روی بازدهی)
گروه التون مایو (1923): تولید، تابع همکاری گروهی یا تبدیل گروه به تیم است
توجه سرپرستان به کارمندان: روابط دوستانه به جای خشک؛ سهیم کردن کارکنان در نظردهی
ایجاد روابط انسانی بین سرپرست و کارکنان: عامل تعیین کننده در افزایش تولید و کارآیی
شروع با تأثیر عوامل محیطی بر روی تولید بود ولی نتیجه کشف عوامل اجتماعی
مدیریت علمی: تأکید بر طراحی صحیح مشاغل؛ انتخاب مناسب؛ آموزش
مطالعات هاثورن: گروه، رفتار گروهی، تقویت روحیه، جو مناسب ← افزایش تولید
نتیجه‌ی تحقیقات مایو
کارکنان صرفاً با پول برانگیخته نمی‌شوند
نگرش افراد، آثار مهم در رفتار کارکنان دارد
سرپرستی اثربخش برای حفظ روحیه‌ی کارکنان و بهره‌وری آنان اهمیت دارد
درباره‌ی شخصیت «گروه‌های غیر رسمی» و تأثیر آنها بر عملکرد کارکنان،
دانش ناچیزی وجود دارد
درس‌های هاثورن

16. مکتب نئوکلاسيک ج-تئوری سلسله‌مراتب نیازهای مازلو نظم اصل منسجم بودن
شناخت حیات و کسب معرفت نسبت به جهان
خودیابی و خودشکوفایی
احترام، شخصیت و قدرت
اجتماعی، تعلق و جهت
نیازی ایمنی و امنیتی
نیازهای جسمانی و فیزیولوژیکی
نیازهای سطح بالایی، به صورت درونی ارضاء می‌شوند
به صورت خارجی ارضاء می‌شوند
اصل منسجم بودن
اصل موقتی بودن ارضای نیاز
اصل تنوع نیازهای آگاهانه‌ی انسان
اصل کاهش شدت نیاز ارضاء شده
اصل توالی

17. مکتب نئوکلاسيک د-تئوری X و Y مک گریگور X اوج بدبینی Y اوج خوش بینی
X → God is nowhere!
Y → God is now here!

18. مکتب نئوکلاسيک هـ-تئوری دو عاملی انگیزشی بهداشتی هرزبرگ
دیدگاه سنتی
عوامل مرحله
بهداشتی
انگیزشی
حضور
نبود نارضایتی
رضایت
غیبت
نارضایتی
نبود رضایت
نارضایتی
عدم نارضایتی
عدم رضایت
رضایت
عوامل انگیزشی که مربوط به خود شغلند:
1- نیاز به توفیق‌طلبی
2- قدر و منزلت یا شناسایی
3- چالشی بودن کار
4- مسئولیت‌پذیری
5- رشد، کمال و توسعه
عوامل بهداشتی که مربوط به محیط کارند:
1- نحوه اداره
2- حقوق و دستمزد
3- روابط میان کارکنان
4- نظارت
5- شرایط کاری
6- سیاست‌ها یا خط مشی‌ها

19. مکتب کمی یا علم مدیریت (روشهای ریاضی؛ فنون کمی)
مکتب کمی یا علم مدیریت (روشهای ریاضی؛ فنون کمی)
1- برنامه‌ریزی خطی (LP): تخصیص منابع کمیاب به مصارف گوناگون 2- مدل‌سازی موجودی انبار: کنترل موجودی، تعیین میزان سفارش اقتصادی نقطه سفارش مجدد 3- مدل‌های پیش‌بینی: تعمیم روند گذشته به آینده 4- تئوری احتمالات: احتمال موفقیت = تعداد نتایج موفقیت آمیز تعداد کل نتایج 5- ارزش مورد انتظار (امید ریاضی): میانگین حسابی توزیع احتمالات 6- تئوری صف (خط انتظار): تکنیک ریاضی برای ایجاد تعادل میان هزینه‌های ناشی از صف انتظار و هزینه‌های افزایش تسهیلات 7- تئوری جایگزینی: وقتی مسأله‌ی جایگزینی دستگاه‌ها و تجهیزات مطرح است 8- تسلسل و هماهنگی 9- مدل‌های کاوش: تعیین حد مطلوب مقدار اطلاعات 10- تئوری بازی: تعیین بهترین استراتژی در یک محیط رقابتی و در موقعیت تضاد منافع 11- مدل‌های شبکه: تفکیک کارهای بزرگ و پیچیده به اجزای کوچک‌تر جهت تجزیه و تحلیل، برنامه‌ریزی و کنترل کارآتر 12- شبیه‌سازی: انعکاس دنیای واقعی در فضای مصنوعی و ارائه‌ی راه‌حل

20. پایان
از توجه شما سپاسگزارم