1. KONTABILITETI I MENAXHMENTIT
Ligjërata e parë
1 Kontabiliteti i menaxhmentit dhe mjedisi biznesor

2. Sistemi i kontabilitetit dhe i menaxhimit të kostos
Studimi i kontabilitetit dhe i menaxhimit të kostos kërkon që të kuptohen:
Konceptet themelore të kostos
Termat mbi kostot dhe
Sistemet e informacionit që i prodhojnë ato.

3. Sistemi i kontabilitetit dhe i menaxhimit të kostos
Çfarë është sistemi i informacionit?
A ka sisteme të ndryshme për qëllime të ndryshme?
Çfarë kuptojmë me kostot?
A ka kosto të ndryshme për qëllime të ndryshme?

4. Sistemi i kontabilitetit dhe i menaxhimit të kostos
Një sistem informacioni hartohet për të siguruar informacione për personat e kompanisë të cilëve mund t’iu duhet ky informacion. P.sh.
Sistemi i informacionit të burimeve njerëzore (që ndjek njerëzit ndërsa punësohen)
Sistemi i planifikimit të kërkesave për material (lëndë të parë për prodhim).

5. Sistemi i kontabilitetit
Sistemi i kontabilitetit është një seri e hapave të performuar për të analizuar, regjistruar, përmbledhur, klasifikuar, raportuar dhe interpretuar ngjarjet ekonomike të një organizate dhe të përgatit raportet financiare.

6. Sistemi i kontabilitetit
Sistemet e kontabilitetit janë të dizajnuara për të plotësuar nevojat e vendimmarrësve të cilët shfrytëzojnë informatat financiare.
Secili biznes ka një lloj të sistemit të kontabilitetit.
Këto sisteme mund të jenë shumë të thjeshta apo shumë të komplikuara, por vlera reale e një sistemi të kontabilitetit qëndron në informatat që ofrojnë ato sisteme.

7. Sistemi i kontabilitetit
është
sistem i cili
Kontabiliteti
Identifikon
Regjistron
informatat
që janë
Relevante
Komunikon
Të besueshme
Për të ndihmuar shfrytëzuesit për marrjen e vendimeve më të mira
Të krahasueshme

8. PSE NE KEMI NJË SISTEM TË KONTABILITETIT?
Sistemet e kontabilitetit janë mjeshtri në vete. Ato janë krijuar për t’i ndihmuar njeriut për përmbushjen e qëllimeve
Bilanci i gjendjes lejon krahasimin e aseteve, detyrimeve dhe ekuitetit të pronarëve
Pasqyra e të ardhurave përshkruan ndryshimet në ekuitetin e pronarëve nga operacionet e kryera, etj.
Regjistrimet dhe kontrolli financiar i brendshëm siguron asetet e kompanisë
Raportet e audituara zvogëlojnë rrezikun
Raportet e audituara i lejojnë kompanisë të huazoj kapital nga dikush tjetër
You might ask the folloëing question to help illustrate the need for an accounting system. Can you ëeed a garden ëith a hockey stick or a baseball bat? Yes, you can but not very ëell since you are using the ërong tool.
Accounting information systems are best at ëhat they ëere designed to do. A traditional financial accounting systems is designed to support steëardship, not to support management decisions. If you ëant a system to support management decisions, you must redesign the accounting information system to provide information in a different form or to provide additional information.
In the text, ëe introduce an example relating to British investors and a company in the far ëestern part of the United States.
Hoë do financial, or regulated, accounting systems alloë British investors to feel comfortable about investing in companies they ëill never see?
It is because regulated financial accounting systems provide:
Assurance of truth and fair representation by providing audited statements.
Internal asset safeguards to support management and help assure that management is also under control.
Information that alloës comparison ëith similar investments or similar companies.
Please not that all accounting systems must be regulated, even managerial accounting systems. Be regulated financial accounting systems, ëe mean the rules set by the SEC and the Government, and agreed upon GAAP standards that are formulated by industry practices and various professional and regulatory bodies.
Management accounting systems must be controlled, but they are established and controlled by the company itself, so in essence they are unregulated.

9. KONTABILITETI FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT
Sistemi i informacionit kontabël brenda një ndërmarrje ka dy nënsisteme kryesore:
Një sistem informacioni kontabël dhe
Një sistem kontabël të menaxhimit të kostos që lidhet ngushtë me kontabilitetin e menaxhmentit

10. Sistemi i informacionit të kontabilitetit financiar
Merret kryesisht me prodhimin e rezultateve për përdoruesit e jashtëm. Ai përdor si input ngjarje ekonomike të mirëspecifikuara dhe proceset e tij ndjekin rregulla dhe marrëveshje të caktuara.
Për kontabilitetin financiar, natyra e inputit dhe e rregullave për marrëveshjet që drejtojnë proceset, përkufizohen nga SEC dhe FASB.

11. Çfarë është kontabiliteti financiar?
Kontabiliteti financiar ka për qëllim gjetjen e rezultateve të një viti kontabël në terma të fitimit apo humbjes si dhe të aseteve dhe detyrimeve.
Me qëllim të kryerjes së kësaj, është esenciale të regjistrohen transaksione të ndryshme në mënyrë sistematike.
“Kontabiliteti financiar është ...art i regjistrimit, i klasifikimit dhe i përmbledhjes në një mënyrë kuptimplote e në vlerë monetare i veprimeve, që janë së paku pjesërisht me karakter financiar, si dhe interpretimit të këtyre rezultateve”
Definicioni i mësipërme është vetë shpjegues, mirëpo për të dhënë një kuptim më të qartë, t’i shpjegojmë termet vijuese:

12. Çfarë është kontabiliteti financiar?
Transaksioni biznesor
Klasifikimi i transaksioneve (cash transaksione apo transaksione në kredi, transaksione të së ardhurës dhe shpenzimeve...)
Regjistrimi i transaksioneve (në gjuhën e kontabilitetit të njohura si hyrje...)
Përmbledhje e transaksioneve...

13. KONTABILITETI FINANCIAR
Çfarë është kontabiliteti financiar?
KONTABILITETI FINANCIAR përfshin pjesën e konsiderueshme të të gjitha funksioneve kontabël dhe paraqet një tërësi të përbërë nga:
Udhëheqja e librave,
Planifikimi kontabël,
Mbikëqyrja kontabël dhe
Analiza kontabël e pasurisë, e detyrimeve dhe e kapitalit,
përkatësisht rezultatit financiar të ndërmarrjes.
KONTABILITETI FINANCIAR

14. Sistemi i KONTABILITETIT FINANCIAR
Raportet financiare
Sistemi i KONTABILITETIT FINANCIAR
Të jashtëm dhe menaxhmenti
Shfrytëzuesit
Kërkesat ligjore
Karakteristikat
Fokusi në firmën
Të përgatitura sipas IFRS
Dimensioni kohor
Frekuenca raportuese

15. KONTABILITETI I KOSTOS
Krahasuar me kontabilitetin financiar, fokusi i kontabilitetit të kostos është i ndryshëm. Në kohërat moderne të konkurrencës së fortë, secili biznes duhet t’iu kushtojë kujdes kostove të produktit.
Kalkulimi i kostove në baza shkencore dhe më pastaj kontrolli i kostove dhe reduktimi i kostove, është bërë faktor më me rëndësi për studimin e principeve bazike dhe koncepteve të kontabilitetit të kostos.

16. KONTABILITETI I KOSTOS
Kontabiliteti i kostos - ofron informata për kontabilitetin e menaxhmentit dhe kontabilitetin financiar. Kontabiliteti i kostos mat, analizon dhe raporton informatat financiare dhe jofinanciare në lidhje me koston e burimeve të siguruara ose të përdorura në një organizatë.
Kalkulimi i kostos së produktit është funksion i kontabilitetit të kostos që u përgjigjet nevojave të vlerësimit të inventarit në kontabilitetin financiar dhe nevojave të kontabilitetit të menaxhmentit në marrjen e një vendimi përkatës.

17. SISTEMI I KONTABILITETIT TË MENAXHMENTIT
Ekziston një ndërlidhje e ngushtë në mes të Menaxhimit të kostos dhe kontabilitetit të menaxhmentit
Menaxhimi i kostos jep informacione për përdoruesit e brendshëm, përkatësisht, MK identifikon, mbledh, mat, klasifikon dhe raporton informacionin, i cili është i nevojshëm për menaxherët që të përcaktojnë koston e produkteve, konsumatorët, kontrollimin, kryerjen e përmirësimeve të vazhdueshme dhe marrjen e vendimeve.

18. SISTEMI I KONTABILITETIT TË MENAXHMENTIT
Menaxhimi i kostos ka një fokus shumë më të gjerë se sa ato që jepen në sistemet tradicionale të kostos. Ai nuk është i lidhur me faktin se sa kushton diçka, por gjithashtu me faktorët që ndikojnë në kosto si:
Cikli kohor,
Cilësia dhe
Produktiviteti i procesit.

19. ÇFARË ËSHTË KONTABILITETI I MENAXHMENTIT?
Çfarë është menaxhmenti?
Çfarë është kontabiliteti?

20. SISTEMI I KONTABILITETIT TË MENAXHMENTIT
Merret kryesisht për prodhimin e rezultateve për përdoruesit e brendshëm, duke përdorur inpute dhe procese që janë të nevojshme për të kënaqur objektivat e menaxhimit.
Sistemi i informacionit të KM nuk lidhet nga kriteret e vendosura nga jashtë, të cilat përcaktojnë inputet dhe proceset. Në vend të kësaj, kriteret që drejtojnë inputet dhe proceset përcaktohen nga vetë njerësit në kompani.

21. SISTEMI I KONTABILITETIT TË MENAXHMENTIT
Ka tri objektiva të gjëra të cilat sigurojnë informacione për:
Përcaktimin e kostos së shërbimeve, produkteve dhe objekteve tjera me interes për menaxhmentin,
Planifikimin, kontrollin, vlerësimin dhe përmirësimin e vazhdueshëm
Marrjen e vendimit

22. KONTABILITETI I MENAXHMENTIT
Nuk është i kufizuar vetëm në evidencën përkatëse kontabël me përllogaritje, por përfshinë edhe përcjelljen dhe studimin e tërësishëm kontabël të pjesëve të caktuara të biznesit.
Nuk është rezultat i kontabilitetit të menaxhmentit vetëm kostoja në kuptim të gjerë, por bashkë me to edhe efektet dhe mjetet si dhe rezultati financiar, apo më detal afarizmi i tërësishëm i ndërmarrjes.

23. ÇFARË ËSHTË KONTABILITETI I MENAXHMENTIT?
Pasi që menaxherët janë të ngarkuar me planifikimin në biznes, kontrollin dhe marrjen e vendimeve, kontabiliteti i menaxhmentit u siguron menaxherëve informacionet që kanë të bëjnë me koston e produkteve të prodhuara, në tërësi për produkte të veçanta dhe në çdo segment të njësisë, me planifikimin dhe kontrollin e operacioneve të ndryshme, me natyrën, vendin dhe madhësinë e të ardhurave për çdo produkt dhe segment të njësisë, me buxhetimin e kapitalit etj.

24. ÇFARË ËSHTË KONTABILITETI I MENAXHMENTIT?
Kontabilitet për:
Planifikimin në biznes – Biznesi duhet të planifikoj për të qenë i suksesshëm. Çfarë do të thotë të planifikosh? Do të thotë të mendosh përpara, të vendosësh mbi kursin e aksionit me qëllim të arritjes së rezultateve të dëshiruara.
Planifikimi duhet t’i përfshijë të gjitha nivelet:
Strategjik, afatmesëm,afatshkurtër (buxheti)

25. ÇFARË ËSHTË KONTABILITETI I MENAXHMENTIT?
Kontabilitet për:
Kontrollin – sistemi i KM është i strukturuar në atë mënyrë që informacionet janë të krijuara nga secila “qendër përgjegjësie”
Një qendër përgjegjësie është një njësi e organizatës e udhëhequr nga menaxheri që është përgjegjës për operacionet e dhe performansën e asaj njësie.

26. ÇFARË ËSHTË KONTABILITETI I MENAXHMENTIT?
Kontabilitet për:
Marrjen e vendimeve – KM krijon informacione të shfrytëzueshme për vendimmarrje. Menaxhmenti duhet të merr vendime të ndryshme me qëllim të drejtimit të biznesit. Disa nga vendimet kryesore janë: Prodho apo blej, prano apo mos prano një porosi speciale, puno apo jo në një turnë të re, fikso apo jo çmimin shitës. Vendime mbi shpenzimet kapitale, optimizimi i produktit mix etj.

27. Roli i kontabilitetit të menaxhmentit në organizatë
1-27
Roli i kontabilitetit të menaxhmentit në organizatë
Orientimi në vendimmarrje
Qëllimi i kontabilitetit menaxherial është të ofrojë informacione të dobishme për menaxherët e brendshëm për të ndihmuar ata në vendimmarrje që arrihet duke menaxhuar njerëzit, projektet, produktet apo segmentet e biznesit.
The purpose of managerial accounting is to provide useful information to internal managers to help them make decisions that arise as they manage people, projects, products, or segments of the business.

28. Roli i kontabilitetit të menaxhmentit në organizatë
Pasi që informacionet e prodhuara nga kontabiliteti menaxherial duhet të merren parasysh në dritën e dhënies së efekteve në vendimet dalëse, për t’u kuptuar kontabiliteti menaxherial, është e domosdoshme të kuptohet procesi i vendimmarrjes.
Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes përfshinë:

29. Procesi gjashtë hapësh i vendimmarrjes
Hapi 1.
Identifikimi i objektivave
Hapi 2.
Hulumtimi i alternativave
Grumbullimi i të
dhënave mbi alternativat
Procesi i planifikimit
Hapi 3.
Zgjedhja e alternativës për veprim
Zgjedhja e kursit të aksionit
Hapi 4.
Implementimi i vendimit
Procesi i kontrollit
Hapi 5.
Krahasimi i outputeve aktuale me ato të planifikuara
Hapi 6.
Përgjigja në dallimet ndaj planit
15-Nov-18

30. Procesi gjashtë hapësh i vendimmarrjes
Hapi 1: Identifikimi i objektivave
Firma është koalicion i grupeve të ndryshme – aksionarëve, punëtorëve, konsumatorëve, furnizuesve dhe qeverisë,
Secili prej tyre duhet të paguaj minimumin për të marrë pjesë në këtë koalicion (secili në mënyrën e vet).
Thuhet se qëllimi primar i firmës është arritja e profitit dhe ruajtja e solventitetit.
Mirëpo:
A nuk është objekt primar i firmës mirëmbajtja e ambientit të pastër, punësimi i njerëzve me të meta fizike apo ofrimi i rekreacionit për të punësuarit...

31. Procesi gjashtë hapësh i vendimmarrjes
Hapi 2: Hulumtimi i alternativave:
Në veçanti, firma duhet të merr në konsiderim një apo më shumë alternativa si:
Zhvillimi i produktit të ri për shitje në tregun ekzistues,
Zhvillimi i produktit të ri për tregje të reja,
Zhvillimi i tregjeve të reja për produktet ekzistuese.

32. Procesi gjashtë hapësh i vendimmarrjes
Hapi 3: Zgjedhja e kursit të aksionit
Vendimi është afatgjatë apo afatshkurtër.
Çfarë çmimi shitës do të përcaktohet për vendoset për produktin që shitet,
Sa njësi duhet prodhuar për secilin nga produktet,
Çfarë media do të shfrytëzojmë për të reklamuar produktet e firmës,
Çfarë niveli të shërbimeve do të ju ofrohen konsumatorëve në kuptim të ofrimit të produktit apo të mirëmbajtjes së produktit,

33. Procesi gjashtë hapësh i vendimmarrjes
Hapi 4: Implementimi i vendimit
Në momentin e zgjedhjes së alternativës për implementim, ajo duhet të implementohet si pjesë e procesit të buxhetit.
Buxheti është plan financiar për implementimin e vendimeve të ndryshme që i ka marrë menaxhmenti,
Buxhetet për të gjitha llojet e vendimeve shprehen në terma të cash inflow-it dhe cash outflow-it dhe të të hyrave nga shitja dhe shpenzimeve.
Të gjitha këto buxhete bashkohen në një pasqyrë të vetme të unifikuar që quhet master buxheti.

34. Procesi gjashtë hapësh i vendimmarrjes
Hapi i 5: Krahasimi i outputeve aktuale me ato të planifikuara dhe përgjigja në dallimet nëse ato ekzistojnë:
Procesi i kontrollit në:
Arritjen e objektivave dhe planeve,
Puna është kryer me sukses,
Përmes raportit të performansës të përpiluar nga kontabilisti,

35. Kontabiliteti i përgjegjësisë
Kontabiliteti i përgjegjësisë është sistem i cili mat rezultatet e secilës qendër përgjegjësie dhe krahason ato rezultate me disa rezultate të pritshme apo të buxhetuara.
Janë katër lloje kryesore të qendrave të përgjegjësisë:
Qendra e kostove
Qendra e profitit
Qendra e investimeve

36. Kontabiliteti i përgjegjësisë
10-36
10-36
Kontabiliteti i përgjegjësisë
Qendra e
kostove
Qendra e
profitit
Qendra e
investimeve
Qendrat e kostove, profitit dhe investimeve, të gjitha janë qendra të përgjegjësisë
Qendra të
përgjegjësisë

37. Qendra e kostove
Një segment në të cilin menaxherët kanë kontroll mbi kostot, por jo mbi të ardhurat dhe fondet investuese
The manager of a cost center has control over costs, but not over revenue or investment funds.
Service departments such as accounting, general administration, legal, and personnel are usually classified as cost centers, as are manufacturing facilities. Standard cost variances and flexible budget variances, such as those discussed in Chapters 10 and 11, are often used to evaluate cost center performance.
12-37

38. Qendra e profitit
Një segment në të cilin menaxherët kanë kontroll mbi të ardhurat dhe kostot por jo ndaj fondeve investuese
The manager of a profit center has control over both costs and revenue. Profit center managers are often evaluated by comparing actual profit to targeted or budgeted profit. An example of a profit center is a company’s cafeteria.
12-38

39. Qendra investuese
Një segment në të cilin menaxherët kanë kontroll mbi kostot, të ardhurat dhe fondet investuese të aseteve operuese.
The manager of an investment center has control over cost, revenue, and investments in operating assets. Investment center managers are often evaluated using return on investment (ROI) or residual income (discussed later in this chapter). An example of an investment center would be the corporate headquarters.
12-39

40. Përgjegjësitë e menaxherit
Përcaktimi i qëllimeve dhe objektivave
Planifikimi
Vendim
marrja
Përcjellja e
operacioneve të përditshme
Udhëheqja
Managerial accounting helps managers fulfill their four primary responsibilities: Planning, Directing, Controlling, and Decision Making
Vlerësimi i rezultateve
të operacioneve
Kontrolli

41. Roli i kontabilistëve të kostos dhe të menaxhmentit
Roli i kontabilistëve të kostos dhe të menaxhmentit në një organizatë, është ai i mbështetjes dhe i punës në grup. Ata ndihmojnë personat që janë përgjegjës në arritjen e objektivave bazë të një organizate.
Pozitave që kanë përgjegjësi të drejtpërdrejtë për objektivat bazë të organizatës u referohemi si pozita të linjës, ndërsa
Pozitave që kanë natyrë mbështetëse dhe që kanë një përgjegjësi jo të drejtpërdrejtë në objektivat bazë, u referohemi si pozita të stafit.

42. Raporti i pozicionit në linjë dhe pozicionit të stafit
1-42
Raporti i pozicionit në linjë dhe pozicionit të stafit
Pozicioni i linjës ka të bëjë drejtpërsëdrejti me arritjen e objektivave bazë të një organizate.
Shembull: Mbikëqyrësi i prodhimit në një ndërmarrje prodhuese
Pozicioni i stafit përkrahë dhe asiston te pozicioni i linjës.
Shembull: kontabilisti menaxherial në një ndërmarrje prodhuese
An organization chart also shows line and staff positions in an organization. A person in a line position is directly involved in achieving the basic objectives of the organization. A person in a staff position is indirectly involved in achieving those basic objectives. Staff positions support line positions, but they do not have direct authority over line positions.

43. KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT MENAXHERIAL
Mashtrimet dhe roli i etikës në zvogëlimin e mashtrimeve janë faktorë me rëndësi në vijimsinë e operacioneve të biznesit.
Mashtrimet përfshijnë shfrytëzimin e një pune për përfitime personale përmes keqpërdorimit të paramenduar të aseteve të punëdhënësit.
Mashtrimet fillojnë nga veprimet e thjeshta deri te ato më të rëndat dhe të gjitha kanë një qëllim...

44. KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT MENAXHERIAL
Instituti i kontabilitstëve menaxherial (IMA), asociacion profesional për kontabilistët menaxherial, ka lëshuar kodin e etikës për të ndihmuar kontabilistët e përfshirë në zgjidhjen e dilemave etike.
IMA ofron “hartën rrugore” për zgjidhjen e konflikteve etike. Ajo sugjeron që një i punësuar të përcjellë politikat e konpanisë se si ti zgjithë konflitktet e tilla.
Nëse konflikti mbetet i pazgjidhur, i punësuari duhet të kontaktojë nivelin tjetër të menaxhmentit i cili nuk është i involvuar në konfliktin etik.

45. Përmbledhje e standardeve të etikës Kontabilistët menaxherial duhet të përballen me katër standarde të etikës
Ruajtja e kompetencës profesionale
Ruajtja e informacioneve konfidenciale
Ruajtja e integritetit
Kryerja e detyrave me kredibilitet
The IMA Statement of Ethical Professional Practice requires compliance with 4 ethical standards: Competence, Confidentiality, Integrity and Credibility. Failure to comply with the standards may result in disciplinary action.

46. KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT MENAXHERIAL
Kompetenca
Konfidencialiteti
Integriteti
Objektiviteti
Zbërthim i konfliktit etik

47. KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT MENAXHERIAL
Përcjellja e ligjeve aplikative, rregulloreve dhe standardeve
Ruajtja e kompetencës profesionale
KOMPETENCA
Përgatitja komplete dhe e qartë e raporteve pas analizave të duhura

48. KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT MENAXHERIAL
Të mos zbuloj informata konfidenciale derisa legalisht të mos obligohet
Të mos shfrytëzohen informatat konfidenciale për avantazhe personale
KONFIDENCIALITETI
Të sigurohet se vartësia nuk i zbulon informatat

49. KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT MENAXHERIAL
Shmangia nga konflikti i interesave dhe konsultimi i të tjerëve në konflikt potencial
Të mos shkatërroj objektivat legjitime të kompanisë
INTEGRITETI
Njohja dhe komunikimi i kufizimeve personale dhe profesionale

50. KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT MENAXHERIAL
Shmangia e aktiviteteve që mund ndikojnë në përmbushjen e detyrave
Komunikimi i informatave jo të favorshme si dhe atyre të favorshme
Përmbajta ndaj aktiviteteve që mund të diskreditojnë profesionin
Refuzimi i dhuratave në favor të ndikimit të mundshëm
INTEGRITETI

51. KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT MENAXHERIAL
Komunikimi i informatave të drejta dhe objektive
OBJEKTIVITETI
Paraqitja e të gjitha informatave që mund të jenë të dobishme për menaxhmentin

52. Fund i ligjëratës 1