1. XXII Skup TRENDOVI RAZVOJA: “NOVE TEHNOLOGIJE U NASTAVI”, Zlatibor, 16
TRANSFER SAVREMENIH ZNANJA I ISKUSTAVA NA RELACIJI UNIVERZITET / FAKULTET – JAVNE EKO- LABORATORIJE
Mirjana Vojinović Miloradov1, Maja Turk Sekulić1, Ivan Spanik2, Jaroslav Slobodnik3, Ivana Mihajlović1, Jelena Radonić1
1Univerzitet u Novom Sadu, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija
2Faculty of Chemical and Food Technology, Slovak University of Technology in Bratislava, Slovakia
3Environmental Institute, s.r.o., Slovakia

2. Mreža ustanova za edukaciju i trening javnih eko-laboratorija - NETREL
15. oktobar april godine
Multilateralni TEMPUS (Trans European Mobility Program for University Studies) projekat (
13 partnerskih institucija
Konzorcijum NETREL projekta - sedam univerziteta:
Tri EU univerziteta (Tehnološki Univerzitet u Bratislavi, Slovačka; Univezitet u Portsmutu, Velika Britanija; Masarik Univerzitet u Brnu, Češka)
Četiri PC univerziteta (Univerzitet u Novom Sadu, Univerzitet u Beogradu - Srbija; Univerzitet u Sarajevu, Univerzitet u Banja Luci - Bosna i Hercegovina)

3. Mreža ustanova za edukaciju i trening javnih eko-laboratorija - NETREL
13 partnerskih institucija
Srpska agencija za zaštitu životne sredine, SEPA, Beograd
Institut za javno zdravlje Vojvodine, PHIV, Novi Sad
JKP Vodovod i kanalizacija, UCVNS, Novi Sad
Institut za javno zdravlje Republike Srpske, PHIRS, Banja Luka
Federalni agromediteranski institut, FAM, Mostar
Institut za javno zdravlje kantona Sarajevo, PHIS, Sarajevo
Analitika kvaliteta životne sredine - posebno u površinskoj vodi i sedimentu

4. Mreža ustanova za edukaciju i trening javnih eko-laboratorija - NETREL
Eko-laboratorije u Srbiji i Bosni i Hercegovini - ograničena finansijska sredstva neophodna za nabavku opreme, nedostatak savremenih znanja i iskustava iz oblasti uzorkovanja, pripreme uzoraka i metoda analize polutanata
Ciljevi NETREL projekta:
Transfer najsavremenijih znanja i veština iz domena metodologija za ispitivanje kvaliteta površinskih voda i sedimenta na edukativnoj relaciji/mostu: EU – univerziteti Srbije i Bosne i Hercegovine – zaposleni u javnim laboratorijama
Nabavka instrumentalne analitičke opreme za laboratorije partnerskih univerziteta
Razvoj održive regionalne NETREL mreže sa ciljem organizovanja trening kurseva za zaposlene u laboratorijama u oblasti zaštite životne sredine u regionu Zapadnog Balkana

5. Mreža ustanova za edukaciju i trening javnih eko-laboratorija - NETREL
Ciljevi NETREL projekta:
Uspostavljanje klastera akademskih eksperata – nastavnika i saradnika, u Srbiji i Bosni i Hercegovini u oblasti monitoringa životne sredine
Disiminacija novih znanja i savremene laboratorijske prakse za monitoring polutanata definisanih važećim nacionalnim i evropskim zakonodavstvom u Srbiji, Bosni i Hercegovini, kao i ostalim zemljama Zapadnog Balkana
Organizovanje radionica i obrazovnih seminara za širu populaciju iz oblasti uzorkovanja, pripreme uzoraka i analizu eko-polutanata u površinskim vodama i sedimentu

6. Mreža ustanova za edukaciju i trening javnih eko-laboratorija - NETREL
Learning kursevi
Transfer znanja na relaciji profesori i saradnici iz EU - profesori i saradnici iz Srbije i Bosne i Hercegovine
Hands-on obuke
Trening kursevi
Transfer znanja na relaciji profesori i saradnici iz Srbije i Bosne i Hercegovine - osoblje javnih laboratorija koje se bave analizama uzoraka iz životne sredine, uz superviziju eksperata iz EU

7. Learning kursevi
Learning course on sampling septembar 2013, PMF, Banja Luka - University of Portsmouth i RECETOX, Masaryk University
Learning course on sample treatment februar 2014, PMF, Sarajevo / februar 2014, HF, Beograd - Slovak University of Technology, Bratislava i RECETOX, Masaryk University
Learning course on analytical methods jun 2014, HF, Beograd / jun i jun 2014, PMF, Sarajevo - University of Portsmouth i RECETOX, Masaryk University
Learning course on QA/QC oktobar 2014, FTN, Novi Sad / novembar 2014, PMF, Sarajevo - Slovak University of Technology, Bratislava
Learning course on method validation novembar 2014, PMF, Banja Luka / novembar 2014, HF, Beograd - RECETOX, Masaryk University
Learning course on data handling januar 2015, FTN, Novi Sad - Slovak University of Technology, Bratislava

8. Hands-on obuke
Hands-on training on sampling jul 2014, RECETOX, Masaryk University
Hands-on training on sample treatment septembar , RECETOX, Masaryk University
Hands-on training on GC-MS april 2014, Slovak University of Technology, Bratislava
Hands-on training on HPLC maj 2014, RECETOX, Masaryk University

9. Na osnovu Learning kurseva i Hands-on obuka
U okviru Projekta je razvijeno
6 Trening kurseva
Trening kursevi su realizovni odvojeno,
U R. Srbiji (profesori i saradnici sa UNS i UB → partnerske laboratorije iz Srbije i ostali zainteresovani učesnici)
U Bosni i Hercegovini (profesori i saradnici sa US i UBL → partnerske laboratorije iz BiH i ostali zainteresovani učesnici)

10. Trening kursevi
Uzorkovanje polutanata u skladu sa zahtevima EU regulativa
Priprema uzoraka za različite medijume životne sredine
Obezbeđivanje i kontrola kvaliteta, QA/QC, u laboratorijama za ispitivanje uzoraka životne sredine
Određivanje PCBs i OCPs primenom GC-MS
Određivanje emergentnih i prioritetnih zagađujućih supstanci prema WFD primenom HPLC
Određivanje fenola i polihlorovanih alkana kratkog lanca u vodi primenom GC/MS

11. 1. Uzorkovanje polutanata u skladu sa zahtevima EU regulativa
29. septembar - 3. oktobar 2014, UNS
oktobar 2014, UBL
Kroz fotografski objektiv…

12. 1. Uzorkovanje polutanata u skladu sa zahtevima EU regulativa - TEME
Ciljevi i principi Okvirne direktive za vode (WFD); Zahtevi monitorniga u skladu sa WFD;
„Sudbina“ toksičnih jedinjenja u životnoj sredini;
Standardi kvaliteta životne sredine;
Prioritetni polutanti i specifični polutanti u rekama (RBSP);
Emergentne supstance;
Procena ekološkog i hemijskog statusa prema WFD;
Metode monitoringa za prioritetne polutante;
Hemijski monitoring biote;
Tradicionalne metode uzorkovanja i nove tehnike;
„Spot“ uzorkovanje;
Pasivno uzorkovanje;
Uzorkovanje sedimenta;
ISO standardi u uzorkovanju površinskih voda;
Rukovanje, transport i čuvanje uzoraka;
“Spot” i pasivno uzorkovanje vode na terenu – praktična obuka;
Uzorkovanje sedimenta na terenu – praktična obuka.

13. 2. Priprema uzoraka za različite medijume životne sredine
2-6. februara 2015, US
mart 2015, UB

14. 2. Priprema uzoraka za različite medijume životne sredine - TEME
Zadaci metoda pripreme uzoraka različitih medijuma životne sredine;
Teorija ekstrakcije;
Tečno-tečna ekstrakcija; Savremena primena tečno-tečne ekstrakcije;
Ekstrakcija na čvrstoj fazi;
Sorptivne tehnike obrade uzoraka;
Tehnike izvođenja separacije analita;
Separacija analita iz čvrstih uzoraka;
Priprema uzoraka – praktična obuka.

15. 3. Obezbeđivanje i kontrola kvaliteta u laboratorijama za ispitivanje uzoraka životne sredine
april 2015, US
jun 2015, UNS

16. 3. Obezbeđivanje i kontrola kvaliteta u laboratorijama za ispitivanje uzoraka životne sredine - TEME
Menadžment sistema kvaliteta u skladu sa zahtevima standarda ISO – zahtevi sistema menadžmenta poglavlja 4.1 – 4.15;
Menadžment sistema kvaliteta u skladu sa zahtevima standarda ISO – tehnički zahtevi 5.1 – 5.9;
Validacija i verifikacija metoda;
Merna nesigurnost;
Kontrolne karte, validacija i merna nesigurnost – praktična obuka.

17. 4. Određivanje PCBs i OCPs primenom GC-MS
oktobar 2015, UBL
novembar2015, UB

18. 4. Određivanje PCBs i OCPs primenom GC-MS
Osnove gasne hromatografije;
Dobra laboratorijska praksa;
Analiza OCPs i PCBs u skladu sa Okvirnom direktivom o vodama Evropske unije;
Praktična obuka.

19. 5. Određivanje emergentnih i prioritetnih zagađujućih supstanci prema WFD primenom HPLC
8-12. februar 2016, UNS

20. 5. Određivanje emergentnih i prioritetnih zagađujućih supstanci prema WFD primenom HPLC - TEME
Osnove tečne hromatografije;
HPLC;
Analiza PAHs i pesticida u svetlu WFD;
Praktična obuka.
Nakon svakog održanog kursa učesnici dobijaju pripremljenu skriptu sa integralnim tekstom, handouts prezentacija, CD sa potpunim materijalom sa kursa i SERTIFIKATE o učešču !

21. Studijska poseta osoblja iz laboratorija partnerskih zemalja

22. Studijska poseta osoblja iz laboratorija partnerskih zemalja
Water Research Institute TGM, Prague, Czech Republic
Leco demonstration laboratory, Prague, Czech Republic
RECETOX Center, Brno, Czech Republic
Water Research Institute, Bratislava, Slovakia
National Public Institute of Health of Slovak Republic, Bratislava, Slovakia
Western Slovak drinking water producing company, Bratislava, Slovakia
Bratislava drinking water producing company, Bratislava, Slovakia
National Reference Laboratory for Dioxin and DL PCBs Analysis, Bratislava, Slovakia

24. Radni sastanak 18. decembar 2015. godine
OTVORENA DISKUSIJA predstavnika kreatora politike i donosioca odluka u oblasti ŽS sa učesnicima NETREL projekta i drugih laboratorija iz Užica, Čačka, Beograda, Subotice i Novog Sada

26. Brošura: Mreža ustanova za edukaciju i trening eko-laboratorija

27. Publikacije:
Vojinović Miloradov M., Spanik I., Radonic J., Turk Sekulic M., Stosic M., Milovanovic D., Senk N., Environmental laboratory practice based on up to date education, knowledge and training. Chalenges and trends, Abstracts book, SETAC Europe 23rd Annual Meeting, Glasgow, UK, 2013.
Spanik I., Mihajlović I., Turk Sekulić M., Radonić J., Milovanović D., Kalinić D., Vojinović Miloradov M., Learning and training courses for the university and public environmental laboratories within the TEMPUS NETREL Project, Proceedings of the papers, International Conference Engineering of Environment Protection - TOP2014, Častá Papiernička, Slovakia, 2014.
Spanik I., Vojinović Miloradov M., Jovančićević B., Muhić Šarac T., Kukavica B., Gajica G., Radonić J., Development of network for education and training of public environmental laboratories within the tempus project NETREL, Book of abstracts, 14th European Meeting on Environmental Chemistry (14th EMEC), Budva, Montenegro, 2013.
Vojinović Miloradov M., Mihajlović I., Milovanović D., Radonić J., Turk Sekulić M., Spanik I., Educational trainings within the TEMPUS NETREL Project, Proceedings, 4rd International Conference “Ecology of urban areas 2014” (URBAN-ECO Conference 2014), Zrenjanin, 2014.
Turk Sekulić M., Đogo M., Milovanović D., Radonić J., Mihajlović I., Spanik I., Vojinović Miloradov M., Up-to- date obrazovanje iz oblasti inženjerstva zaštite životne sredine na Fakultetu tehničkih nauka, Zbornik radova, XXI Skup TRENDOVI RAZVOJA: "UNIVERZITET U PROMENAMA", Zlatibor, 2015.
Vojinović Miloradov M., Španik I., Mihajlović I., Turk Sekulić M., Radonić J., Milovanović D., Đogo M., One of the optimal ways of manage the dissemination processes of the results of educational Tempus Project Netrel, Book of abstracts, 21st International conference "Engineering for environment protection" – TOP, Senec: Slovak university of technology in Bratislava, Bratislava, Slovakia, 2015.
Vojinović Miloradov M., Španik I., Turk Sekulić M., Radonić J., Vyviurska, O., Mihajlović I., Occurrence, Physico–Chemical Characteristics and Analytical Determination of Emerging Substances, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, 2014.