1. مدیـریت رفـتار سـازمانی پیشرفته 11. مدیریت خلاقیت و نوآوری
مدیـریت رفـتار سـازمانی پیشرفته 11. مدیریت خلاقیت و نوآوری
تهیه و تدوین:
استاد :
هادی ورزش کار
دکتر احمد ورزش کار
مهر 1389
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

2. Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

3. Advanced Organizational Behavior Management
سرفصل مطالب
Content /outline
8. گروه ها و تیم ها
1. مقدمه : رفتار سازمانی و ماهیت آن
9. مدیریت تعارض و مذاکره
2. احساسات : هوش عاطفی و چرخه زیستی
10. مدیریت نگرش ها و ارزش ها
3. انگیزش : نظریه های انگیزشی
11. مدیریت خلاقیت و نوآوری
4. شخصیت
12. مدیریت فرهنگ سازمانی
5. ارتباطات : توسعه مهارت برقراری ارتباط
13. مدیریت رفتار سیاسی (نفوذ ، قدرت)
6. رهبری : توسعه مهارت رهبری
14. مدیریت یادگیری در سازمان
7. استرس : مدیریت فشار عصبی و تحلیل رفتگی
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

4. Advanced Organizational Behavior Management
روش های تفکر
تفكر همگرا براي هر مسئله يك راه حل واحد درست توليد مي‌كند از اين رو نقش اين نوع تفكر در سنجش هوش بسيار مهم است.
تفکر همگرا
از مسائل و راه های مختلف شروع می شود و به یک نقطه می رسد.
تفکر واگرا
از یک نقطه شروع و به مسائل و راه حل های مختلف ختم می شود.
روش های تفکر
تفكر واگرا به مجموعه‌اي راه‌حل مختلف براي يك مسئله يا فرضيه منجر مي‌شود و از اين جهت اين تفكر در فرآيند آفرينندگي يا خلاقيت نقش اساسي ايفا مي‌كند .
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

5. Advanced Organizational Behavior Management
شیوه های تفکر
نوعی از تفکر است که در آن ذهن به طور عمیق با یک مسأله درگیر می شود ؛ به تجسم و واضح سازی آن می پردازد ؛ و به منظور تنظیم کردن نتیجه ی تفکر یا دریافت مفاهیم جدید ، مبادرت به جرح و تعدیل آن می کند .
در این نوع تفکر باتحلیل و ارزیابی ریشه های حوادث و نتایج آنها – به جای واگذار کردن مسائل به حوادث آینده – وقایع آتی پیش بینی می شوند و علت های وقوع آن ها ارزیابی می گردند .
خلاق
سببی یا علّی
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

6. Advanced Organizational Behavior Management
شیوه های تفکر
در این شیوه افراد بر مبنای اجزای اطلاعاتی متنوعی که در اختیار دارند ، برای رسیدن به یک نتیجه یا اصل کلی استدلال می کنند .
این شیوه عکس تفکر استقرایی است . یعنی با تعمیم نتیجه گیریهای کلی به مصادیق خاص ، نتیجه ای ویژه به دست می آید ؛ یعنی ذهن متفکر ، پس از شناخت کل ، جهت شناسایی اجزای آن حرکت می کند.
استقرایی
قیاسی
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

7. Advanced Organizational Behavior Management
شیوه های تفکر
در این شیوه افراد از طریق جستجو و کسب اطلاعات واقعی درباره ی هر وضعیت ، اقدام به تعریف و تعیین مسأله می کنند و پس از تجزیه و تحلیل ، و ارزیابی منطقی واقعیت ها ، روابط معنی دار میان آنها را کشف می کنند و سرانجام درباره ی مسأله تصمیم می گیرند .
قضاوتی و تحلیلی
(برای حل مسئله)
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

8. تعریف خلاقیت (Creativity)
کایرز (1968) : خلاقیت عبارت است از به کارگیری توانایی های ذهنی ، برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید .
هربرت فوکس : هرنوع فراگرد تفکری که مسأله ای را به طور مفید و بدیع حل کند .
جرج سیدل : توانایی ربط دادن و وصل کردن موضوع ها ، صرف نظر از اینکه در چه حوزه یا زمینه ای انجام گیرد ، از مبانی بهره گیری خلاق از ذهن است .
اریک فروم : خلاقیت توانایی دیدن (آگاه شدن) و پاسخ دادن است.
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

9. تعریف خلاقیت (Creativity)
ورت هایمر : توانائی نگاه جدیدومتفاوت به یک موضوع.
واین من: توانائی خترج شدن از جهان مرسوم و رد شدن از تله تکرارودوباره مرتب کردن طبقه ها.
گیلفورد: تفکر واگرا در برابر تفکر همگرا.
آبراهام مزلو : از یک تاجر چنین آموختم که ایجاد یک مؤسسه تجاری نیز ممکن است فعالیتی خلاق باشد .
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

10. مقایسه خلاقیت ، نوآوری ، کارآفرینی
خلاقيت (Creativity) : توانايي تلفيق ايده ها به شيوه اي منحصر به فرد براي برقراري ارتباط غير معمول بين ايده هاي مختلف است.
نوآوري(Innovation) : فرآيند بكارگيري يك ايده خلاق و تبديل آن به محصول ، خدمت يا شيوه اي مفيد است.
كارآفريني(Entrepreneurship): فرآيندي است كه در محيط ها و مجموعه هاي مختلفي اتفاق مي افتد و طي آن تغييراتي در سيستم از طريق نوآوري هاي افرادي كه به فرصت ها واكنش نشان مي دهند ، رخ مي دهد كه اين باعث ايجاد ارزش فردي و اجتماعي خواهد شد.
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

11. Advanced Organizational Behavior Management
مراحل فراگرد خلاقیت 1
ایجاد نگرش موافق برای پذیرش افکار و طرح های جدید ؛ 2
افزایش حساسیت افراد نسبت به مسأله ؛ 3
مهیا ساختن شرایط خلاقیت از طریق فراهم ساختن مواد خام لازم ؛ 4
ایجاد سلاست فکری 5
استمرار فعالیت ضمیر ناخودآگاه بر روی مسئله ؛ 6
درخشش ناگهانی یک فکر
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

12. شیوه های افزایش سلاست فکری
تحلیل داده ها و بازداده ها
برداشت از گزارش ها و نامه ها
استفاده از رویدادهای پیش بینی نشده
قرار دادن خود به جای دیگران
هم اندیشی رقابتی مستقیم
هم اندیشی غیر مستقیم
هم اندیشی مستقیم
تحلیل شبکه
تهیه فهرست ویژگی ها
تغییر شکل وضع موجود
استفاده از روابط میان افکار
تقویت حس کنجکاوی و توان پرسش کردن
زمان و مکان مناسب
یادداشت برداری
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

13. خصوصیات افراد خلاق خصوصیات افراد خلاق آماده برای مبارزه طلبی کنجکاو
در جستجوی حل مشکل
خوش بین
دارای قدرت تخیل
توانایی به تعلیق گذاشتن داوری
جالب دیدن مشکلات
دیدن مشکلات به عنوان فرصت
پذیرای عاطفی مشکلات
به مبارزه طلبیدن پیش فرض ها
دارای پشتکار و سخت کوش
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

14. برخی ویژگی های افراد خلاق
افراد خلاق سالهای زیادی را برای کسب دانش و تسلط بر موضوع مورد علاقه خود صرف می کنند .
دانش
تحصیلات خلاقیت را افزایش نمی دهد ؛ حتی برخی از تحصیلات که بر رعایت روندهای منطقی تأکید می کنند ، مانع خلاقیت می شوند .
تحصیلات
افراد خلاق ضرورتاً دارای ضریب هوشی بالایی نیستند . بهره مندی از ضریب هوشی در حدود 130 کافی است . ضریب هوشی بیش از آن ضرورتی ندارد .
هوش
افراد خلاق از توانایی های ذهنی ذیل برخوردارند :
1. نسبت به مسائل حساسیت دارند .
2. در برقراری ارتباط سیال میان چیزها انعطاف دارند .
3. به جای کلمه ها به تصاویر ذهنی می اندیشند .
4. با تلفیق اطلاعات گوناگون آن ها را به نحو مناسبی مورد استفاده قرار می دهند .
توانایی های ذهنی
افراد خلاق نوعاً مخاطره پذیرند و دارای شخصیتی مصّر ، بسیار با انگیزه ، پذیرای فکر های نو ، قادر به تحمل ابهام و تحمل تنهایی ، و مستقل اند . این افراد از اعتماد به نفس زیادی برخوردارند ، اغلب شوخ طبعند و معمولاً همراهی با آنان دشوار است .
شخصیت
دوران کودکی افراد خلاق معمولاً با رخدادهای متنوعی همراه بوده است . نظیر وجود مقت در زندگی خانوادگی ، و کم و زیاد شدن امکانات مالی .
دوران کودکی
افراد خلاق برخلاف افراد گوشه گیر درون گرا نیستند و تمایل به تبادل افکار با همکاران خود دارند .
عادت های اجتماعی
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

15. تمایل به همرنگی با جماعت استفاده از الگوهای غالبی
موانع فردی خلاقیت
موانع فردی
فقدان اعتماد به نفس
ترس از انتقاد و شکست
تمایل به همرنگی با جماعت
فقدان تمرکز ذهنی
سنتی بودن
استفاده از الگوهای غالبی
فشارهای اجتماعی
عادت به رويه هاي موجود
شيفتگي تخصصي
نا امیدی
کمرویی و خجالت
ترس از ارزيابي ديگران
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

16. کاربردهای تفکر خلاق در سازمان
ایجاد ارزش
استفاده از فرصت های موجود
آفرینش فرصت های جدید
بهبود سازمانی
ایجاد تحول سازمانی
حل مساله
بهبود مستمر سازمان
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

17. موانع سازمانی خلاقیت موانع سازمانی
عدم تحمل تفکر مخالف
محدود بودن طرق ارتباط با مدیر
تأکید بر افق زمانی کوتاه مدت
روش های انگیزشی نامناسب
تأکید بر ملزمات بوروکراتیک
عدم توانایی ریسک
نظارت شدید
فشار كاري زیاد
محافظه کاری
محیط نامناسب
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

18. راه های تقویت خلاقیت ایجاد فضای خلاق
اختصاص دادن بخشی از وقت افراد برای خلاقیت
استفاده از سیستم دریافت پیشنهادها
ایجاد واحد ویژه خلاقیت و نوآوری
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

19. Advanced Organizational Behavior Management
تکنیک های خلاقیت
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

20. Advanced Organizational Behavior Management
تکنیک شش کلاه فکری
كلاه سياه :
شامل جنبه هاي منفي و علل نا ممكن بودن كار، صادقانه و منطقي اما لزوماً نبايد درست باشد. وجود مشكلات را متذكر مي شود نه راه حل « اگر ایرانی ها هم وارد صنعت هسته ای شوند چه می شود؟ »
كلاه قرمز :
بيان احساسات و شور هيجان و نيز خشم، ديدگاه احساسي و عاطفي « من از اين آدم خوشم نمي آيد و نمي خواهم با او كار كنم، فقط همين را مي توانم بگويم »
كلاه سفيد :
مانند يك كامپيوتر فقط ارائه اطلاعات، بي طرفي، انظباط، منفعل، ارقام و اطلاعات ملموس و واقعي « آمارهاي خريد، فروش، ضايعات ، نقل قول»
كلاه زرد :
خوش بيني، جنيه هاي اميد وارانه و تفكر مثبت، جنبه هاي مثبت رويداد ها و پيش بيني دستاوردها «رد شدن در آن امتحان بهترين اتفاقي بود كه مي توانست براي او بيفتد، او مسلماً در حرفه معلمي احساس رضايت نمي كرد»
كلاه سبز :
خلاقيت و ارائه نظرات نو، انگيزش و حركت « فكر كن، نابينايان و معلولان جسمي چگونه از كامپيوتر شخصي استفاده كنند؟»
كلاه آبي :
احاطه، تنظيم، سازمان دهي روند تفكر و نيز ساير كلاه ها.
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

21. اهداف تکنیک شش کلاه فکری
اهداف شش کلاه فکری
تفكر ساده
تفکر دقیق
تفکر شفاف
تفکر سریع
تفکر اثر بخش
تغییر آگاهانه ی گونه های ذهنی
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

22. طوفان فکری (Brain Storming) آلکس ازبرن
تاکید بر این است که اندیشه ها به صورت کنترل نشده و سازمان نیافته و به صورت تخیلی مطرح شوند.
هیچ فکری مورد انتقاد قرار نمی گیرد.
هرچه فکرها بکرتر و بدیع تر باشد بهتر است.
هر چه تعداد ایده ها بیشتر باشد بهتر است.
افراد برای بهبود و توسعه ابعاد فکرهایی که ارائه میدهند تشویق میشوند.
همه ایده ها یادداشت می شوند.
هیچ ایده ای رد نمی شود بلکه تکوین می یابد. 1 2 3
قواعد حاکم بر طوفان فکری 4 5 6
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

23. روشی ساختیافته برای نگاه به مسأله از زوایای مختلف:
اسکمپر SCAMPER
روشی ساختیافته برای نگاه به مسأله از زوایای مختلف:
چه چیزی را می توان به جای چیز دیگر به کار برد. (هيزم-زغال-گازوئيل-نفت بنزين)
جایگزینی
Substitute
چه چیزی را با چه چیزی می توان ترکیب کرد؟ (دستمال كاغذي معطر{تركيب دستمال كاغذي و عطر}- موبایل و دوربین )
ترکیب
Combine
آیا می توان چیزی را متناسب تر کرد؟ (برای راحتی، زیبایی، کاربرد بهتر و .... ) (ایجاد خدمات الکترونیک به جای دستی- خوردن نوشابه با نی)
متناسب کردن
Adapt
آیا می توان تغییری در چیزی ایجاد کرد؟ آیا می توان چیزی را بزرگتر کرد؟ (ایجاد فروشگاه های زنجیره ای به جای یک فروشگاه)
تغییر یا بزرگنمایی
Magnify)Modify(
چه استفاده دیگری از یک وسیله می توانیم بکنیم؟ (استفاده مجدد از ضایعات تولید)
به کارگیری در کاربرد دیگر
Put to other uses
چه چیزی را می توان از یک وسیله حذف کرد؟ (حذف سیم از هنذزفری موبایل-کوتاه کردن فرآیندهای اداری- حذف مقررات دست و پاگیر سازمانی)
حذف
Eliminate
اگر چیزی را معکوس کنیم یا ترتیب آن را تغییر دهیم چه می شود؟ (جنس فروخته شده پس گرفته می شود-تغییر آرایش محیط کار برای افزایش کارایی)
باز آرایی یا معکوس کردن
Rearrangement (Reverse)
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

24. تکنیک P.P.C Positives: مثبت ها (نقاط مثبت فکر یا ایده)
این تکنیک برای بررسی مسائل، مشکلات و ایده ها در محیط های پویا که افراد زیادی درگیر هستند استفاده می شود.
Positives: مثبت ها (نقاط مثبت فکر یا ایده)
Possibilities: احتمالات (فرصت ها، تعمیم مسأله)
Concerns: نگرانی ها
این تکنیک، به مسأله
از سه زاویه نگاه می کند
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

25. در این تکنیک، در مورد هر چیزی شش سؤال زیر مطرح می شود:
تکنیک 5چ . 1ک (5W . 1H)
در این تکنیک، در مورد هر چیزی شش سؤال زیر مطرح می شود:
تکنیک
(5W . 1H)
چه چیزی؟
(What?)
چرا؟
)Why?(
چگونه؟
)How?(
چه زمانی؟
)When?(
چه کسی؟
)Who?(
کجا؟
)Where?(
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

26. Advanced Organizational Behavior Management
نوآوری
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

27. در سازمان ها این کاربردها به دو صورت انجام می شود :
نوآوري (Innovation)
فراگرد ایجاد فکرهای جدید و تبدیل آن فکرها به عمل و کاربردهای سودمند را نوآوری می گویند .
در سازمان ها این کاربردها به دو صورت انجام می شود :
نوآوری در محصول
به تولید محصولات یا ارائه خدمات جدید و بهبود یافته منجر می شود .
نوآوری در فراگرد
موجب بهینه شدن راه های انجام کار می گردد.

28. فراگرد نوآوری محصول ایجاد فکر جدید آزمایش های اولیه تعیین امکان پذیری
کاربرد نهایی

29. محرکهای فراگرد نوآوری محرک های فرآیند نوآوری متغیرهای ساختاری
ساختارهای ارگانیکی
وفور منابع
ارتباطات زیاد در
بین واحدها
متغیرهای فرهنگی
پذیرش ابهام
کنترل بیرونی کم
تحمل ریسک
تحمل تضاد
تمرکز بر نتایج
کانونهای با ویژگی
سیستم باز
متغیرهای منابع انسانی
تعهد بالا به آموزش و
توسعه
امنیت شغلی بالا
وجود افراد خلاق
محرک های فرآیند نوآوری

30. Advanced Organizational Behavior Management
نقش های نوآور در سازمان
ایجاد کننده فکر
حفظ اطلاعات
قهرمان محصول
مدیر پروژه
رهبر نوآور
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

31. موانع نوآوری در سازمان تأکید بیش از حد بر الزامات بوروکراتیک
اعطای پاداش های نا مناسب
تصمیم گیرندگان بیش از حد حسابگر
تأکید بر افق زمانی کوتاه مدت
افراد ذی نفع در حفظ وضع موجود
حاکمیت جو عدم تحمل اختلاف سلیقه
محدود بودن طرق ارتباط با مدیر عالی
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

32. Advanced Organizational Behavior Management
مــنابــع
Refrence
مبانی رفتار سازمانی / استیفن پی . رابینز ؛ مترجمان علی پارسائیان ، محمد اعرابی . _ تهران : دفتر پژوهش های فرهنگی ،
مدیریت رفتار سازمانی / علی رضاییان . تهران : مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، 1372.
مدیریت تعارض و مذاکره (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) / علی رضاییان ._ تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) ، 1382
مدیریت رفتار های سیاسی در سازمان (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) / علی رضاییان ._ تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) ، 1383
مدیریت فشار روانی (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) / علی رضاییان ._ تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) ، 1383
انتظار عدالت و عدالت در سازمان (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) / علی رضاییان ._ تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) ، 1384
تیم سازی در قرن بیست و یکم (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) / علی رضاییان ._ تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) ، 1386
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

33. Advanced Organizational Behavior Management
مــنابــع
Refrence
مدیریت رفتار سازمانی / پاول هرسی _ کنت ایچ بلانچارد . تهران : انتشارات واحد فوق برنامه بخش فرهنگی دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی ، 1368.
مبانی سازمان و مدیریت / علی رضاییان. تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) ، مرکز تحقیق و توسعه ی علوم انسانی ، 1380
سازمان و مدیریت (سیستم و رفتار سازمانی) / علی محمد اقتداری . تهران : چاپ علامه طباطبایی
مجموعه کامل در یک نگاه های مدیریتی / احمد ورزشکار .تهران : مرکز مطالات مدیریت
تئوری نیازها و انگیزش در نظریه سه شاخکی / احمد ورزشکار
جزوه رفتار سازمانی پیشرفته / احمد ورزشکار
جزوه درسی مدریت رفتار سازمانی / آرین قلی پور
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

34. Advanced Organizational Behavior Management
مــنابــع
Refrence
فرهنگ جامع مدیریت / شمس السادات زاهدی ، مهدی الوانی و ابوالحسن فقیهی _ تهران : دانشگاه علامه طباطبایی ، 1376.
مدیریت رفتار سازمانی (رفتار فردی)/آرین قلی پور._ تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) ، مرکز تحقیق و توسعه ی علوم انسانی ، 1386
مدیریت رفتار سازمانی کاربرد منابع انسانی/پال هرسی و کنت بلانچارد . ترجمه : علی علاقه بند._ تهران : مؤسسه انتشارات امیر کبیر، 1365
مدیریت رفتار سازمانی/رضا سید جوادین ._ تهران نگاه دانش ، 1383
مدیریت رفتار سازمانی / زهرا برومند .
وب سایت مدیریتی ایران /
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010

35. اللهم صل علی محمد و آل محمد
و صل الله علی محمد
و آل محمد
اللهم صل علی محمد و آل محمد