1. به نام خدا
مطالب پیش رو برگرفته از پاورپوینت تدوین شده توسط همکاران اعتباربخشی در وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی (ویرایش تابستان 1391)بوده(به جز صفحات 22 الی 25 ) و به رسم امانت اطلاعات اضافه شده با قید منبع در این مجموعه با رنگ قرمز مشخص شده اند.

2. راهنمای ارزیابی استانداردها ی
واحد بهداشت محیط

3. لیست استانداردهای اختصاص واحد بهداشت محیط
لیست استانداردهای اختصاص واحد بهداشت محیط
2) مسئول واحد 9) کتابچه راهنمای مواد شیمیایی و گندزدا 10) ذخیره مواد شیمیایی 11) مواد خطرناک 13) کنترل بهداشت بخش ها و قسمت های مختلف بیمارستان 14) کنترل کیفیت آب بیمارستان 15) کنترل حشرات و جانوران موذی 16) سیستم جمع آوری و دفع فاضلاب 17) بهداشت آشپز خانه و مواد غذایی سایر موارد

4. 2) مسئول واحد ) مسئول واحد بهداشت محیط بیمارستان به ترتیب ارجحیت دارای شرایط احراز ذیل است: دارای مدرک کارشناسی ارشد بهداشت محیط و 1 سال سابقه کار در بیمارستان داری مدرک کارشناسی بهداشت محیط و 3 سال سابقه کار در بیمارستان
سنجه 1. مسئول واحد بهداشت محیط طی حکمی از سوی مدیریت ارشد بیمارستان تعیین شده است . سنجه2. فردی واجد معلومات و تجربیات منطبق با ارجحیت های تعیین شده در متن استاندارد مسئوليت این واحد را بر عهده دارد.

5. 2-2) مسئول واحد، عضو کمیته کنترل عفونت بیمارستان می باشد و نسخه ای از صورت جلسات کمیته را نزد خود نگهداری می نماید. توجه : براساس ترکیب جدید کمیته های بیمارستانی، مسئول واحد بهداشت محیط می بایست حداقل در کمیته های کنترل عفونت و بهداشت محیط به عنوان عضو اصلی ابلاغ داشته و فعالانه در جلسات حاضر باشد(وثیقی: به اسلاید صفحه بعد توجه نمایید)
سنجه1 . مستندات نشان می دهند مسئول واحد بهداشت محیط در کمیته کنترل عفونت عضویت دارد و در جلسات کمیته مذکور شرکت می نماید.
سنجه 2. مستندات نشان می دهند مسئول واحد بهداشت محیط به طور مستمر در جلسات کمیته کنترل عفونت شرکت می نماید.
تذکر: طبق راهنمای کشوری نظام مراقبت عفونت های بیمارستانی جلسات کمیته کنترل عفونت بصورت ماهانه و در صورت لزوم به درخواست رئیس یا دو نفر از اعضا تشکیل می گردد.

6. یادآوری : کمیته های ذیل در بیمارستان فعال می باشند.
کمیته بهبود کیفیت / کمیته دارو و درمان / کمیته اخلاق پزشکی/ کمیته مدارک پزشکی و فناوری اطلاعات / کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار / کمیته ایمنی مادر و نوزاد،ترویج زایمان طبیعی و تغذیه با شیر مادر / کمیته بهداشت محیط / کنترل عفونت بیمارستانی / کمیته مرگ و میر و عوارض،آسیب شناسی و نسوج / کمیته بحران و بلایا / کمیته طب انتقال خون
سنجه ها ( این قسمت، تکراری و از بخش کمیته ها برای یادآوری اقتباس شده است):
الف) مستندات نشان می دهند کمیته بهداشت محیط در بیمارستان فعال است.
ب ) کمیته بهداشت محیط در فواصل زمانی منظم تشکیل جلسه می دهند.
ج ) شواهد و مستندات نشان می دهند که بیمارستان با توجه به شرح وظایف کمیته بهداشت محیط فهرستی از اعضای اصلی، رئیس و دبیر کمیته را با ذکر سمت، نام و نام خانوادگی آنها مشخص نموده است.
د ) آئین نامه داخلی کمیته بهداشت محیط با مشارکت اعضای این کمیته تهیه شده و به تایید مدیران ارشد بیمارستان رسیده است.
ه ) صورتجلسات کمیته بهداشت محیط نزد دبیر این کمیته نگهداری می شود.
و ) یک نسخه از تمامی صورتجلسات کمیته بهداشت محیط جهت نظارت بر پیگیری مصوبات این کمیته به واحد بهبود کیفیت تحویل می شود.
ز ) صورتجلسات این کمیته حداقل شامل فهرست اسامی حاضرین، غایبین، مهمترین موضوعات مورد بحث، مصوبات، مسئول پیگیری هر مصوبه، مهلت مقرر جهت اجرا، نتایج بررسی مصوبات جلسه قبل، تاریخ برگزاری جلسه فعلی و جلسه آتی است.
ح ) یک نسخه از تمامی صورتجلسات کمیته بهداشت محیط جهت نظارت بر پیگیری مصوبات این کمیته به واحد بهبود کیفیت تحویل می شود.
ط ) شواهد و مستندات نشان می دهند دوره توجیهی برای اعضای جدیدالورود کمیته بهداشت محیط انجام می شود که حداقل شامل اهداف کمیته، شرح وظایف و آیین نامه داخلی آن می باشد.
ی ) شواهد و مستندات نشان می دهند که کمیته بهداشت محیط، خط مشی وروش خود را جهت هماهنگی و پیگیری اجرای استانداردهای واحد بهداشت محیط در كل بيمارستان تدوین نموده که در کتابچه خط مشی ها و روش های بیمارستان وجود دارد و از الگوی آن تبعیت می نماید.
ک ) مستندات نشان می دهند که کمیته بهداشت محیط، حداقل یک بار در ماه تشکیل جلسه می دهد.

7. 3) پروندهء پرسنلی ( كاغذي/الکترونیک) 3-1-2) شرح وظایف شغلی امضا شده توسط فرد
سنجه4. شواهد و مستندات نشان می دهند مسئول بهداشت محیط مطابق شرح وظایف مصوب سال 86 وزارت متبوع فعالیت می نماید.
شرح وظایف مصوب کارشناس بهداشت محیط در بیمارستان : در صفحات آتی

8. شرح وظایف : یادآوری

11. توجه : حدود اختیارات و وظایف بین بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای(ایمنی) در بیمارستان در سند زیر مشخص شده است.

12. 3) پرونده پرسنلی ( كاغذي/الکترونیک) ) مستندات مربوط به کارت بهداشتی و سوابق بررسی ها و معاینات دوره ای لازم برای کارکنان (بر اساس دستورالعمل ها و قوانین موجود)
سنجه 5 . مستندات نشان می دهند تمامی کارکنانی که در تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی در بیمارستان مشارکت دارند، دارای کارت معاینه پزشکی معتبر ( از نظر زمان و مرجع صادر کننده ) می باشند که در پرونده پرسنلی آنان موجود است. سنجه 6 . گواهینامه دوره ویژه بهداشت عمومی معتبر(از نظر زمان و مرجع صادر کننده) برای تمامی کارکنان خدماتی(مشمول)، در پرونده پرسنلی آنان موجود است.

13. 7) آموزش و توانمندسازی کارکنان 7-3) مستنداتی که نشان می دهند کارکنان حداقل سالي يكبار در دوره های باز آموزی مدون و غیر مدون رسمی و مرتبط، شرکت می نمایند، موجود است.
سنجه 1: شواهد و مستندات نشان می دهند تمام کارکنان، دوره های باز آموزی مدون و غیر مدون رسمی و مرتبط را حداقل سالانه می گذرانند.

14. 9) کتابچهء راهنمای مواد شیمیایی و گندزدا 9-1) کتابچهء راهنمای مواد شیمیایی و گندزداهای مورد استفاده در بیمارستان موجود است.
سنجه 1. فهرستی از گندزداهای دارای مجوز مورد استفاده در بخش ها و واحدهای بیمارستان با توجه به لیست مورد تائید وزارت متبوع موجود در سایت معاونت غذاو دارو در این واحد موجود است.
سنجه 2. فهرستی از مواد شیمایی (شامل ضدعفونی کننده ها، گندزداها،پاک کننده ها، سموم،) مورد استفاده در بیمارستان موجود است .
سنجه 3. کتابچه / مجموعه راهنمای استفاده از مواد شیمیایی و گندزدای مورد استفاده در بیمارستان که نشان دهنده روش استفاده صحیح و ایمن از مواد مذکور و شناسنامه آنها می باشد توسط واحد بهداشت محیط تهیه شده و موجود است.
تذکر: در صورتی که کتابچه / مجموعه مذکور وجود نداشته باشد، به سنجه های بعدی این محور نیز امتیاز صفر تعلق می گیرد.
سنجه 4. شواهد و مستندات نشان می دهند کارکنان مرتبط از محتویات راهنما مطلع هستند و بر اساس آن عمل می نمایدند.
سنجه 5 . شواهد و مستندات نشان می دهند محتویات کتابچه / مجموعه راهنمای مواد شیمیایی و گندزدا بازنگری و به روزرسانی می شوند.

15. 9-2) مواد شیمیایی باید دارای برچسب صحیح و اختصاصی هستند.
سنجه1. برچسب گذاری مواد شیمیایی طبق دستورالعمل نحوه طبقه بندی و برچسب گذاری مواد شیمیایی ابلاغ شده طی نامه شماره 53773/س مورخ 1388/7/4 انجام می گیرد.
سنجه2. شواهد و مستندات نشان می دهند برگه راهنمای مصرف مواد ضد عفونی کننده و گندزدا مطابق دستورالعمل ارائه شده از سوی معاونت غذا و دارو ، تهیه شده و بر روی ظروف حاوی این مواد چسبانده می شود.

16. 10) ذخيره مواد شيميايي 10-1)محل هاي نگهداري و ذخیرهء تمام مواد شیمیایی و گندزدا ایمن با تهویه و نور مناسب است.
سنجه.مواد شیمیایی در انبار جداگانه مشخص در محل خنک، واجد سیستم تهویه جهت جلوگیری از بروز خطراتی مانند سمیت، بیماریزایی، قابلیت انفجار یا اشتعال و خورندگی با شدت روشنایی نور طبیعی یا مصنوعی (حداقل 100 لوکس*) نگهداری می شوند.
*تذکر: مشخص کردن دقیق شدت روشنایی توسط مراجع مورد تأیید وزارت متبوع صورت می پذیرد.

17. 10-2) براي ذخیره صحيح مواد شيميايي و گندزداها تسهیلات و امكانات موجود است (به عنوان مثال قفسه ها به نحوی چیده می شوند که مایعات، زیر مواد شیمیایی خشک قرار بگیرند).
سنجه. شواهد و مستندات نشان می دهند بیمارستان جهت اطمینان ازانبارداری صحیح وایمن مواد شیمیایی چک لیستی بر اساس "دستورالعمل شرايط و ويژگيهاي انبار هاي مواد شيميايی" قابل دسترسی در سایت مرکز سلامت و محیط کار وزارت متبوع تهیه نموده است که در فواصل زمانی معین بررسی و تکمیل می گردد.

18. 10-3 ) محلی ایمن برای ذخیرهءروزانه مواد شیمیایی وجود دارد.
10-3 ) محلی ایمن برای ذخیرهءروزانه مواد شیمیایی وجود دارد.
سنجه 1. شواهد نشان می دهند محل یا محل های مشخص دارای سیستم تهویه فعال یا هواکش برای رقیق سازی گندزدا ها در بیمارستان موجود است.
سنجه 2 . در هر بخش /واحد محل مشخصی برای نگهداری و ذخیره روزانه مواد نظافت و گندزدا رقیق شده وجود دارد.

19. 10-4) ترالی های حاوی مواد شیمیایی و گندزدا، در زمانی که مورد استفاده قرار نمی گیرند، در محل مناسبی دور از راهروها و مسیر عبور افراد نگهداری می شوند.
سنجه. شواهد و مستندات نشان می دهند کارکنان واحد خدمات در مورد اینکه ترالی های حاوی مواد شیمایی و گندزدا، در مواقعی که مورد استفاده قرار نمی گیرند در محلی دور از راهرو ها و مسیر عبور افراد باشند آموزش دیده اند و بر اساس آن عمل می کنند.

20. 11) مواد خطرناک 11-1) جدول اطلاعات مواد خطرناک در تمام بخش ها و واحدها در دسترس است.
سنجه 1 . شواهد و مستندات نشان می دهند جدول راهنمای مواد خطرناک شامل کاربردها، محدودیت ها، اثرات بهداشتی و زیست محیطی در تمامی بخش ها و واحدهایی که با این مواد سر و کار دارند، وجود دارد. سنجه 2 . شواهد و مستندات نشان می دهند کارکنان مرتبط از محتوای جداول راهنمای مواد خطرناک، آگاهی دارند .

21. 11-2) اطلاعات احتیاطی لازم برای زمانیکه محلول ها ترکیب شده و یا ریخته شوند در دسترس کارکنان است.
سنجه . شواهد و مستندات نشان می دهند کارکنان مرتبط در زمینه روش ایمن ترکیب محلول های خطرناک و احتیاطات لازم درصورت ریختن مواد خطرناک، آموزش دیده اند و از آن آگاهی دارند.

22. مطالعه بیشتر : MSDS : Material Safety Dain Sheet
برگه های اطلاعات ایمنی اطلاعات مفیدی را فراهم می‌کند تهيه MSDS براي همه مواد شيميايي خطرناك موجود در آزمايشگاه برای استفاده تمام افرادی که با اين مواد سر وكار دارند الزامی می‌باشد. در صورت لزوم اطلاعات اين مواد بايد به روز شود . برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) اطلاعات پایه درباره مواد یا فراورده های شیمیایی فراهم می‌کند همچنین دارای اطلاعاتی پیرامون خصوصیات، پتانسیل آسیب‌زایی مواد، نحوه استفاده ایمن و چگونگی برخورد در مواقع اضطراری می‌باشد. به طور كلی یك MSDS حاوی اطلاعات گوناگونی می‌باشد كه برخی از آنها عبارتند از: 1- هویت ماده شیمیایی 2- تركیب یا اطلاعات مربوط به اجزاء سازندة آن

23. مطالعه بیشتر : MSDS : Material Safety Dain Sheet
3- آشنایی با خطرات احتمالی
4- اقدامات اولیه اورژانسی
5- اقدامات اولیه در مواجهه با حریق
6- اقدامات اولیه در صورت ریختن اتفاقی ماده شمیایی
7- شیوه صحیح حمل و نقل و نگهداری
8- روشهای مهاركردن سرایت آن/ محافظت افراد در برابر ماده شیمیایی
9- خواص فیزیكی و شیمیایی
10-پایداری و واكنش پذیری
11-اطلاعات سمیت ماده شیمیایی
12-اطلاعات اكولوژیكی
13-اصول صحیح معدوم كردن پسماندهای آن
14-اطلاعات لازم در مورد جابجا كردن آن

24. مطالعه بیشتر : MSDS : Material Safety Dain Sheet
برچسب نام ماده شيميايي
برچسب هاي نصب شده بر روي ظروف مواد شيميايي، منبع اصلي و مهم اطلاعات آن ماده است. سازندگان مواد شيميايي بر اساس استانداردهاي مرتبط با خطر مواد شيميايي روي هر ظرف، برچسبي داراي مشخصات: نام و آدرس سازنده، نام ماده شيميايي و خطرات احتمالي در صورت استفاده از آن قيد مي نمايند.
لوزي خطر
علامت لوزي روشي بين المللي براي شناسايي خطرات مربوط به يك ماده شيميايي خاص است تا كاركنان با استفاده از اطلاعات آن دچار صدمه و آسيب نشوند. اين علامت خيلي مواقع در آزمايشگاهها، مكانهاي نگهداري مواد شيميايي يا روي ظروف مواد شيميايي پيدا مي شود. در جدول زير خطرات گوناگون در لوزي مربوطه بوسيله كدهايي به شكل عدد نشان داده شده كه به ترتيب شدن خطر تقسيم بندي شده
نمونه صفحه بعد

26. 12) خط مشی ها وروش ها
12-2-1) شستشوی بهداشتی دستها ) لکه زدایی سریع مواد خطرناک از قبیل مایعات بدن، مواد شیمیایی ) نظافت و گندزدايي تجهیزات ازجمله تجهیزات مراقبت از بیمار ) ترکیب مواد شیمیایی و گندزداها ) سيستم جمع آوری ، دفع، کنترل کیفی و دفع نهایی فاضلاب (مطابق با قوانین، مقررات و ضوابط موجود: به پیوست مستندات مراجعه شود) ) تامین آب سالم و بهداشتی بیمارستان ) کنترل حشرات و جانوران موذی ) فرایند عدم استفاده مجدد از اقلام یکبار مصرف ) جداسازی مسیرها و مناطق کثیف و تمیز ) ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی ) کنترل رعایت الزامات و استانداردهای واحد توسط پیمانکاران (در صورتی که برون سپاری صورت گرفته است).

27. 13) کنترل بهداشت واحدها وقسمت های مختلف بیمارستان 13-1) بیمارستان چک لیست های ممیزی داخلی به منظور اطمینان از مطابقت وضعیت بهداشت بیمارستان باقوانین و آیین نامه های موجود را، تهیه کرده است.
سنجه . مستندات نشان می دهند بیمارستان چک لیست وضعیت بهداشت محیط بیمارستان ابلاغ شده طی نامه شماره / 306 مورخ 2 /12/ 90 را در اختیار دارد .
وثیقی : چک لیست(فرم) به روز شده در پیوست مستندات با 260 سوال و در 16 صفحه موجود است.

28. 13-2) چک لیست ها در فواصل زمانی مناسب توسط افراد آموزش دیده تکمیل می گردند.
سنجه. شواهد و مستندات نشان می دهند چک لیست مذکور توسط کارکنان واحد بهداشت محیط در فواصل زمانی تعیین شده از سوی بیمارستان (حداقل 3 ماه یکبار) تکمیل می گردد.

29. 13-3) واحد بهداشت محیط گزارش حاصل از تکمیل چک لیست های مذکور و پیشنهادات اصلاحی لازم را به تیم مدیریت ارشد بیمارستان ارائه می نماید.
سنجه. شواهد و مستندات نشان می دهند گزارش تحلیل چک لیست های مذکور در کمیته بهداشت محیط بیمارستان مطرح شده و به همراه پیشنهادهای اصلاحی به تیم مدیریت ارشد بیمارستان ارائه می گردد.

30. 13-4) مداخلات تأیید شده، تا حصول نتیجه پیگیری می شوند.
سنجه. شواهد و مستندات نشان می دهند پیشنهادات تایید شده مراجع ذی صلاح بیمارستان(واحد بهداشت محیط، کمیته مربوطه و تیم مدیریت ارشد بیمارستان) توسط واحد بهداشت محیط بیمارستان پیگیری شده و به نتیجه رسیده است.
به عنوان مثال:
* : بر اساس مداخلات تأیید شده قرار بوده بهسازی قسمت های مشخص شده در اتاق عمل انجام شود و از طريق مشاهده كنترل مي كنيم كه اين كار انجام شده است يا خير .
**: اگر قرار است در خصوص کار با گندزداها به فردی آموزش داده شود، از فردي كه قرار بوده به وي آموزش داده شود سوال كنيم كه آموزش انجام شده است یا خیر.

31. 13-5)مستندات مجوز کار با اشعه (تشخیصی – درمانی) تمام واحدهاي پرتوپزشكي کنترل می گردد.
سنجه. شواهد و مستندات نشان می دهند واحد بهداشت محیط جهت اطمینان از رعایت ضوابط و مقررات مندرج در آئین نامه اجرایی قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب 2/2/ 69، از قسمت پرتو پزشکی چک لیست وضعیت بهداشت محیط بیمارستان استفاده می نماید.
تذکر: نتایج حاصل از تکمیل چک لیست مذکور طی فرایندی که در قالب سنجه های استانداردهای 13-1 تا 13-4 دیده شده است، تا حصول نتیجه مطلوب، پیگیری می شوند.
وثیقی : توسط کمیته ملی کاربرد بهداشتی تشعشعات و تحت نظر مرکز سلامت محیط و کار وزارت متبوع، چک لیست های تخصصی برای موضوع طراحی شده، به عنوان مثال، برای بخش پزشکی هسته ای 252 سوال مطرح شده که تکمیل این گروه توسط کارشناس بهداشت محیط و پرتوهای معاونت بهداشتی انجام خواهد شد لذا انتظار از کارشناس بهداشت محیط بیمارستان صرفا“ 12 سوال مندرج در چک لیست، به شرح صفحه بعد می باشد.

33. 13-6) بیمارستان دارای تدارکات کافی به منظور كسب اطمينان از ارتقای فرآيند ضد عفونی است.
سنجه 1 . مستندات نشان می دهند فرایند های ضد عفونی در تمامی قسمت های بیمارستان شناسایی شده اند. سنجه 2 . شواهد و مستندات نشان می دهند بیمارستان خط مشی و روش ارتقاء فرایندهای ضدعفونی شناسایی شده در سنجه 1 را تدوین نموده و براساس آن عمل می نماید و ارجاع آن در کتابچه خط مشی و روش بیمارستان وجود دارد و از االگوی آن تبعیت می کند.

34. 13-7) مسیرهای ورود و خروج تجهيزات و لوازم اتاق عمل تداخل ندارند.
13-7) مسیرهای ورود و خروج تجهيزات و لوازم اتاق عمل تداخل ندارند.
سنجه 1 . شواهد نشان می دهند مسیرهای ورود و خروج، تجهیزات و لوازم اتاق عمل با هم تداخل ندارند. سنجه 2 . امکانات لازم برای انتقال تجهیزات و لوازم اتاق عمل بصورت جداگانه برای وسایل استریل و غیر استریل وجود دارد

35. 13-8 ) مسيرهاي كثيف و تميز در همه قسمتهاي مربوطه رعايت مي شوند.
سنجه . شواهد نشان می دهند مسيرهاي كثيف و تميز در بخش استریلیزاسیون مرکزی، رختشویخانه و آشپزخانه رعایت می شوند.

36. 13-9) در بخش ها محل مشخصی برای نگهداری و شستشوی وسایل نظافت( اتاق تی شوی) بصورت مجزا از اتاق کثیف وجود دارد.
سنجه. شواهد نشان می دهند در بخش ها محل مشخصی برای نگهداری و شستشوی وسایل نظافت( اتاق تی شوی) وجود دارد.

37. 14) کنترل کیفیت آب بیمارستان 14-1)کیفیت آب بیمارستان با استانداردهای کشوری آب آشامیدنی (استانداردهای 1011 و 1053آب آشامیدنی ) مطابقت دارد.
سنجه1. کلر سنجی بصورت روزانه و متناوب با کیت های کلر سنجی مورد تایید وزارت متبوع انجام می گیرد. سنجه2. مستندات نتایج آزمایشات میکروبی و شیمیایی آب بیمارستان موجود است . سنجه 3 . مستندات مربوط به کنترل کیفی آب بخش های خاص نظیر دیالیز،CSSD مطابق دستورالعمل راهنمای کشوری نظام مراقبت عفونت بیمارستانی کشور وجود دارد.

38. 14-2) مخزن ذخيرهء آب با شرايط بهداشتي براي تأمين آب بيمارستان به مدت حداقل 24 ساعت در مواقع بحران، بطوريكه آب مخزن ذخيره دائم درحال گردش باشد، وجود دارد.
سنجه1. مستندات نشان می دهند براورد نیاز آبی بیمارستان وجود دارد و مخزن با توجه به نیاز آب برای تامین آب به مدت 24 ساعت گنجایش دارد. سنجه2. مخازن ذخیره آب حداقل هر سه ماه یکبار از نظر آلودگی میکروبی نمونه برداری و بررسی می شود. سنجه 3. مخازن ذخیره آب روزانه از نظر کلر باقی مانده بررسی می شود.

39. 15) کنترل حشرات و جوندگان/ جانوران موذی
15-1) برنامه مستند کنترل حشرات شامل جدول زمانبندی منظم و معین برای همه قسمتهای بیمارستان وجود دارد. 15-2) جدولی که حاوی اطلاعات مربوط به مواد خطرناک موجود در تمامی حشره کش های مورد استفاده در بیمارستان و نکات ایمنی مرتبط با آنها می باشد در دسترس است. 15-3) برنامه کنترل جوندگان در بیمارستان موجود است و به طور منظم پایش می شود. سنجه 1.مستندات نشان می دهند برنامه کنترل حشرات و جانوران موذی بر اساس جدول زمان بندی منظم برای تمام بخش ها و واحدهای بیمارستان اجرا می شود. سنجه2 . مستندات نشان می دهند بیمارستان از خدمات شرکت های دارای مجوز وزارت متبوع برای سمپاشی و مبارزه با حشرات و جوندگان موذی استفاده می کند. سنجه3 . شواهد و مستندات نشان می دهند از سموم مجاز برای سمپاشی استفاده می شود.

40. 16) سيستم جمع آوري ودفع فاضلاب 16-1) شبكهء جمع آوري فاضلاب بيمارستان از نظر تناسب با نيازها، با اصول فني و بهداشتي مطابقت دارد.
سنجه1.شواهد مستندات نشان می دهند بیمارستان مطابق راهنمای کشوری مدیریت فاضلاب بیمارستانی عمل می نماید. سنجه 2. پساب خروجی تصفیه خانه بیمارستان با استانداردهای محیط زیست مطابقت دارد.
سنجه3. سیستم جمع آوری و دفع فاضلاب بیمارستان به نحوی است که از ایجاد بوی تعفن و بد منظره شدن محیط جلوگیری به عمل می آورد.
وثیقی : ضوابط و دستورالعمل وزارتی را در پیوست مستندات ملاحظه فرمایید.

41. 17)بهداشت آشپزخانه و مواد غذايي 17-1) آشپزخانه و فضاهاي پشتيباني آن (نظير انبار، سردخانه، اتاقهای استراحت و...)، داراي معيارها و شرایط بهداشتی هستند.
سنجه. شواهد نشان می دهند،واحد بهداشت محیط جهت اطمینان از رعایت ضوابط ومقررات آیین نامه اجرایی ماده 13 قانون مواد خوردني و آشاميدني وآرايشي وبهداشتی، از قسمت بهداشت اشپزخانه و مواد غذایی چک لیست وضعیت بهداشت محیط بیمارستان استفاده می نماید. تذکر: نتایج حاصل از تکمیل چک لیست مذکور طی فرایندی که در قالب سنجه های استانداردهای 13-1 تا 13-4 دیده شده است، تا حصول نتیجه مطلوب، پیگیری می شوند. توجه : برای تکمیل فرآیند نظارتی در بخش بهداشت مواد غذایی، لازم است هماهنگی و همکاری شایسته بین واحد تغذیه و بهداشت محیط به عمل آید. بدیهی است استانداردهای اختصاصی واحد تغذیه در موارد مرتبط، توسط کارشناس بهداشت محیط بررسی خواهدشد.

42. 17-2) مواد غذایی با وسیله نقلیهء دارای مجوز بهداشتی حمل مي شوند.
17-2) مواد غذایی با وسیله نقلیهء دارای مجوز بهداشتی حمل مي شوند.
سنجه.شواهد نشان می دهند مواد غذایی صرفا بوسیله وسايط نقليه مخصوص حمل و نقل مواد غذایی مورد تاييد وزارت متبوع مطابق مواد 78 الی 83 ایین نامه اصلاح مواد خوردنی آشامیدنی آرایشی و بهداشتی حمل می گردند.

43. 17-3) ضوابط بهداشتي مربوط به بهداشت ابزار و لوازم كار رعايت مي شود.
سنجه . شواهد نشان می دهند ابزار و لوازم مورد استفاده دارای شرایط بهداشتی مطابق ماده 66 تا 72 ضوابط و مقرارت مندرج آیین نامه اجرایی ماده 13 قانون مواد خوردني وآشاميدني وآرايشي وبهداشتی است.

44. 17-4) ظروف مورد استفاده براي بيماران عفوني، گندزدايي شده و يا از نوع يكبار مصرف مورد تأييد هستند.
سنجه. بیمارستان برای جلوگیری از انتقال عفونت از طریق ظروف غذای بیماران عفونی، خط مشی و روش خود را تدوین نموده و بر اساس آن عمل می نماید که در کتابچه خط مشی ها و روش ها موجود است و از الگوی آن تبعیت می نماید.

45. 17-5) سالن هاي غذاخوري و محل سرو غذاي كاركنان، بهداشتي مي باشد
سنجه.شواهد نشان می دهند سالن های غذا خوری و محل سرو غذا مطابق بندهای مرتبط از ماده 18 تا ماده 21 ضوابط ومقررات آین نامه اجرایی ماده 13 قانون مواد خوردني وآشاميدني وآرايشي وبهداشتي است.

46. 17-6) سالن غذاخوری مجهز به دستشويي مجزا براي استفادهء كاركنان بيمارستان است .
سنجه.شواهد نشان می دهند سالن غذاخوری مجهز به دستشويي مجزا براي استفادهء كاركنان بيمارستان است .

47. 17- 7) ضوابط و مقررات بهداشتي نگهداري مواد غذايي در انبارها و سردخانه هاي مواد غذايي (مواد پروتینی، سبزیجات و لبنیات) رعايت مي شود.
سنجه. شواهد نشان می دهند نگهداری مواد غذایی در انبارهاو سردخانه مطابق با موارد مرتبط در ماده 33 تا ماده 40ضوابط و مقررات مندرج در آيين نامه اجرايي اصلاح‌ ماده‌13 قانون‌ مواد خوردني‌، آشاميدني‌، آرايشي‌ و بهداشتي‌ است.

48. 17- 8 ) آبدارخانه بخش ها و واحدهاي مختلف، بهداشتي است .
17- 8 ) آبدارخانه بخش ها و واحدهاي مختلف، بهداشتي است .
سنجه.شواهد نشان می دهند شرایط آبدارخانه بخش ها و واحد های مختلف بیمارستان مطابق با تبصره 1 ماده 18 موارد مرتبط در ماده 33 تا ماده 40ضوابط و مقررات مندرج در آيين نامه اجرايي اصلاح‌ ماده‌13 قانون‌ مواد خوردني‌، آشاميدني‌، آرايشي‌ و بهداشتي‌ است.

49. 17-9) محل فروش مواد غذايي (نظير بوفه و تريا) در داخل بيمارستان، بهداشتي بودهدر بيمارستان مواد غذايي مجازعرضه مي شود.
سنجه. شواهد نشان می دهند شرایط بخش ها و واحد های حل فروش مواد غذايي (نظير بوفه و تريا) در داخل بيمارستانمطابق با بند 2ماده 95 ضوابط و مقررات مندرج در آيين نامه اجرايي اصلاح‌ ماده‌13 قانون‌ مواد خوردني‌، آشاميدني‌، آرايشي‌ و بهداشتي‌ است.

50. Hazard Analysis and Critical Control Points
17-10) مستندات رعايت اصول شناسایی خطرات و کنترل خطرات مواد غذایی (HACCP) وجوددارد.
سنجه. مستندات نشان می دهند اصول شناسایی خطرات و کنترل خطرات مواد غذایی رعایت می شود.
Hazard Analysis and Critical Control Points

51. 17-11) زنجيره گرم و سرد به تناسب مواد غذایي رعايت مي شود.
سنجه. شواهد نشان می دهند زنجيره گرم و سرد مطابق ماده 34 و 35 آیین نامه اجرایی ماده 13 قانون مواد خوردني وآشاميدني وآرايشي وبهداشتي رعایت می شود.

52. 17=12) ورود افراد متفرقه به داخل آشپزخانه ممنوع است.
سنجه. شواهد نشان می دهند از ورود افراد متفرقه به داخل آشپزخانه جلوگیری می گردد.

53. 17-13) امكانات و تسهيلات لازم براي جلوگيري از انتقال آلودگي از كفش ها در ابتداي ورودي به واحد هايي نظير محل طبخ، انبار و سردخانه مواد غذایي وجود دارد و رعايت مي شود.
سنجه. شواهد نشان می دهند امكانات و تسهيلات لازم براي جلوگيري از انتقال آلودگي از كفش ها در ابتداي ورودي به واحد هايي نظير محل طبخ، انبار و سردخانه مواد غذایي وجود دارد و رعايت مي شود.

54. 17-14 (آماده سازی، جابجایی، انبار کردن، تهیه و توزیع غذا،ایمن، بهداشتی و مطابق با ضوابط و مقررات می باشد.
سنجه.بیمارستان خط مشی و روش خود را در خصوص آماده سازی، جابجایی، انبار کردن، تهیه و توزیع غذا، ایمن،بهداشتی و مطابق با ضوابط و مقررات را تدوین نموده و براساس آن عمل می کند که در کتابچه خط مشی ها و روش ها موجود است و از الگوی ان تبعیت می نماید.

55. 17-15 (ميوه و سبزيجات خام مصرفي مطابق دستورالعمل هاي ابلاغي سالم سازي مي شوند.
سنجه. ميوه و سبزيجات خام مصرفي مطابق دستورالعمل هاي ماده 32 آیین نامه اجرایی ماده 13 قانون مواد خوردني وآشاميدني وآرايشي وبهداشتي سالم سازی می شوند.

56. 17-16 (محل طبخ غذا از گردش كار و چيدمان مناسب برخوردار است (انبار، آماده سازي، محل پخت، محل توزيع و ظرفشويي)
سنجه. شواهد نشان می دهند محل طبخ غذا از گردش کار و مسیر یکطرفه کثیف به تمیز دارد.

57.   17-17) ازمواد غذايي غير مجاز (نظير نمك هاي تصفيه نشده، مواد غذائي فاقد پروانه، رنگ هاي غير مجاز و جوش شيرين در نان)، استفاده نمي شود.
سنجه.بیمارستان از مواد غذایی مجاز و محصولات واحدهای تولیدی داراي پروانه هاي معتبر بهداشتي استفاده می نماید

58. با تشکر