1. دانشکده مهندسي برق، کامپيوتر و فناوري اطلاعات مدرس: بهرنگ عاصمي
مهندسی فناوری اطلاعات 2
دانشکده مهندسي برق، کامپيوتر و فناوري اطلاعات
مدرس: بهرنگ عاصمي

2. در رابطه با مدرس آدرس پست الکترونيک: زمان حضور در دانشگاه:
زمان حضور در دانشگاه:
روزهاي يکشنبه، چهارشنبه و پنجشنبه
گروه الکترونيکي درس (وب سايت رسمي کلاس):
يک بدون محتوا به آدرس ذيل ارسال نماييد:

3. شیوه ارزیابی آزمون پایان ترم مقاله و سمینار تمرین و کوییز
12 نمره
کسب حداقل 50% نمره برای قبولی در درس لازم است.
مقاله و سمینار
6 نمره
تحقیقاتی-کاربردی
تمرین و کوییز
2 نمره
نمرات ثابت نیست و بر حسب شرایط کلاس ممکن است درصد نمرات کمی تغییر کند.

4. با اقتباس از دوره مهندسی فناوری اطلاعات 2 دانشگاه اصفهان
جامعه و فناوری اطلاعات
با اقتباس از دوره مهندسی فناوری اطلاعات 2 دانشگاه اصفهان

5. جامعه چیست ؟ از لحاظ معنای لغوی این عبارت از کلمة جمع کردن می آید
گرد آوردن، فراهم کردن، بر هم افزودن
تعاریف متعددی از جامعه آمده است، ولی بطور کلی می توان گفت:
”در هر مورد که بتوان برای گروهی از مردم وجه جامع و جهت وحدتی اعتبار کرد اطلاق لفظ جامعه رواست“.
Pareto : جامعه جمعی از ذرات انسانی است که در یک رابطة متقابل یا پیچیده قرار دارند، صورت واقعی این هیأت اجتماعی، متنوع و متعدد است و عوامل گوناگونی موجب تشکیل آن می شوند.
Mav Iver: جامعه به معنی دسته ای از مردم است که با هم زندگی می کنند و به هم تعلق دارند بطوری که نه تنها در یک یا چند نفع بخصوص، بلکه در مجموعه ای از منافع که همة زندگی آنها را شامل می شوند مشترک هستند.

6. مفهوم جامعه شناسی
علم جامعه شناسی از قرن ها قبل توسط افرادی چون سقراط، افلاطون، ارسطو، فارابی و سایر فلاسفه بنیان نهاده شده و برای آن تعاریف متعددی وجود دارد.
Conte: جامعه شناسی علم قوانین کلی پدیده های اجتماعی است که خود حاصل عمل تاریخی و واقعیت های پیچیده ای است که بصورت کلی اخذ شده و در قالب قوانین در آمده است.
Weber: جامعه شناسی علمی است که به دنبال درک تفسیر و تفهم عمل اجتماعی انسان است تا بدین ترتیب به تبیین علمی سیر عمل اجتماعی و نتایج آن نایل شود.
به زبان ساده جامعه شناسی علمی است که روابط انسانها و زندگی گروه آنها را مطالعه می‎کند و به عبارت بهتر علم جامعه است.

7. تغییرات و دگر گونیهای اجتماعی
جوامع در اثر عوامل مختلفی نظیر رشد دانش، شیوه های حکومت داری، رشد فرهنگی و شیوه های زندگی با هم تفاوت دارند و حتی یک جامعه نیز در گذر زمان تغییر میکند.
آنچه باعث تماییز جوامع می گردد تفاوت در ویژگی های مختلف آنهاست که خود ناشی از تغییرات اجتماعی است.
تغییرات اجتماعی در سه بعد روی میدهد:
دگرگونی در شکل و ریخت جامعه (مانند کوچک شدن روستاها و بزرگ شدن شهرها)
دگرگونی در نهادهای اجتماعی
دگرگونی در کم و کیف ارتباط و پیوندهای متقابل نهادها

8. دگرگونی در نهادهای اجتماعی
دگرگونی در نهادهای اجتماعی میتواند شامل موارد زیر باشد:
دگرگونی در نهاد خانواده نظیر پدرسالاری، زن سالاری و فرزندسالاری
دگرگونی در نهاد اقتصاد نظیر اقتصاد شبانی، اقتصاد کشاورزی، اقتصاد صنعتی و اقتصاد اطلاعاتی
دگرگونی در نهادهای آموزشی نظیر آموزش سینه به سینه، آموزش کلاسیک، آموزش از راه دور، آموزش الکترونیکی
دگرگونی در نهاد حقوقی که می تواند هم از لحاظ قانون گذاری و هم از لحاظ قضا و دادرسی باشد
دگرگونی در نهاد حکومت نظیر حکومت دیکتاتوری، دموکراسی و غیره

9. دگرگونی در کم و کیف ارتباط و پیوندهای متقابل نهادها
جامعه از نهادها و ارکان مختلفی تشکیل شده است که با هم ارتباط متقابل و تنگاتنگی دارند.
تغییر در هر کدام از نهادهای فوق این روابط را دستخوش تغییرات می نماید .
با تغییر این ارتباطات ساختار نهادهای فوق نیز متقابلاً تغییر خواهد کرد، مثلاً:
تغییر در نهاد آموزش ممکن است باعث تغییر در نهاد اقتصاد، و یا نهاد قانون گذاری شود و اگر هم باعث تغییر در ساختار آنها نگردد روابط بین آنها را تغییر میدهد.

10. علل تغییر جوامع علل تصادفی که مردم یک جامعه نقشی در وقوع آن ندارند.
علل ارادی که در اثر خواست و ارادة گروه یا تمام مردم رخ میدهد.

11. عوامل تصادفی شامل ... رویدادهای طبیعی نظیر زلزله، سیل، طوفان
جنگ که میتواند تغییرات زیادی ایجاد کند
نتایج برخی از اختراعات همچون اختراع کامپیوتر که کل شئون زندگی انسان را متأثر کرده است
سرایت ویژگیهای یک جامعه به جامعة دیگر در اثر ارتباطات
رشد علم و فن که باعث تغییر در نهادهای اجتماعی (نظیر نهادهای آموزشی) میشود
جمعیت نامتجانس که باعث تغییر در جامعه میشود
تعارض اجتماعی در یک جامعه مانند تعارض نسلها

12. عوامل ارادی شامل ... نارضایتی عمومی نظیر نارضایتی از قوانین
ارزشها و آرمانها
بزرگان و افراد برجسته که می توانند تغییرات عمده ایجاد کنند
آموزش و پرورش که با تغییر دانش مردم، ساختارهای اجتماعی را عوض میکند

13. ارتباطات چیست ؟
بیشتر خصیصه های انسانی ریشه با زندگی اجتماعی ارتباط تنگاتنگ دارد،
مانند: محبت، قدرت، شهرت حرفه ای، رقابت و ....
بنابراین زندگی انسان تا حد زیادی به ارتباطات بستگی دارد.
مردم به ويژه در جهان مدرن که در آن حتی تأمین معاش برخی از افراد نیز از طریق ارتباطات است، از صبح تا شام با هم در ارتباط و مراوده هستند.
تعریف ارتباطات:
ارتباطات فرآیندی است که ارگانیسمها را به یکدیگر پیوند میدهد.
ارتباطات فقط به انتقال پیام های کلامی صریح و هدفمند دلالت ندارد، بلکه این مفهوم تمامی فرآیندهایی را که در آن افراد همدیگر را تحت تأثیر قرار میدهند، شامل میشود.

14. اطلاعات چیست ؟ تعریف معناشناختی:
اطلاعات دارای معنا و موضوع است،
اطلاعات آگاهی یا دستوری دربارة چیزی یا کسی است.
تعریف دیگر : اطلاعات عبارت است از تمام ایده ها، واقعیتها، کارهای خلاقانه ذهن که به صورت رسمی یا غیر رسمی به هر حالتی ثبت، منتشر و یا توزیع گردیده است.

15. فناوری چیست ؟ از لحاظ لغوی فناوری به عنوان وسیلة تولید لحاظ میشود.
فناوری کاربرد و بکارگیری مستقیم اصول، قوانین و آگاهیهای علمی در زندگی بشر برای تولید یک محصول یا ارائة یک خدمت است.
به عبارت دیگر فناوری، دانش نظام‎مند بکارگیری یک فرآیند برای تولید یک محصول یا ارائة یک خدمت است،
فناوری دارایی نامشهودی است که ایجاد، منتقل و کسب میشود.

16. مفهوم فناوری اطلاعات
بسیاری فناوری اطلاعات را مترادف با کامپیوتر می دانند.
این تلقی از آنجا که موتور محرکة این فناوری کامپیوتر است چندان دور از ذهن نیست، اما از آنجا که تنها بیانگر بخش کوچکی از فناوریهای نگهداری، پردازش و تولید اطلاعات است، دور از واقعیت میباشد.

17. براستی فناوری اطلاعات چیست ؟
تعاریف مختلفی برای فناوری اطلاعات ارائه شده است :
فناوری اطلاعات تلفیقی از دستاوردهای ارتباطی، روشها و راهکارهای حل مسئله و توانایی راهبری با استفاده از کامپیوتر است.
فناوری اطلاعات شامل موضوعات مربوط به مباحث پیشرفته علوم و فناوری کامپیوتر، طراحی کامپیوتر، پیاده سازی سیستمهای اطلاعاتی و کاربردهای آن میباشد.
فناوری اطلاعات تلفیقی است از دانش سنتی کامپیوتر و فناوریهای ارتباطی به منظور ذخیره، پردازش و تبادل هر نوع داده (اعم از متن، صوت، تصویر و ...)

18. براستی فناوری اطلاعات چیست ؟ (ادامه)
فناوری اطلاعات عبارت است از همة اشکال فناوری ساخت، ذخیره سازی، تبادل و بکارگیری اطلاعات در شکلهای گوناگون.
فناوری اطلاعات مجموعه ای از سخت افزار، نرم افزار و فکر افزار است که گردش و بهره برداری از اطلاعات را امکانپذیر می سازد.

19. فناوری اطلاعات
Information technology (IT), as defined by the Information Technology Association of America (ITAA), is
"the study, design, development, implementation, support or management of computer-based information systems, particularly software applications and computer hardware.”
IT deals with the use of electronic computers and computer software to convert, store, protect, process, transmit, and securely retrieve information.

20. جامعه و فناوری اطلاعات
سیر تحول جوامع بشری

21. سیر تحول جوامع بشری جوامع اولیه (جوامع متکی بر شکار و گردآوری غذا)
جوامع کوچ نشین (جوامع متکی بر دامداری)
جوامع کشاورزی
جوامع شهری
جوامع صنعتی
جوامع اطلاعاتی

22. جوامع اولیه برخی از مهمترین ویژگی های جوامع اولیه به قرار زیر است:
برآوردن نیاز های فطری و طبیعی که در این مرحله مهم ترین دغدغة انسان تهیة غذا بوده است.
محدودیت تنوع خوراکی و پوشاکی انسان که در نتیجه یک شخص میتوانست احتیاجات خانواده خود را بتنهایی برآورده کند.
در اینگونه جوامع تقسیم کار به سبب ابتدایی بودن فناوری(!)، تقریباً به تفاوت گذاریهای جنسیتی منحصر میشد.

23. مهمترین ویژگی های جوامع اولیه (ادامه)
این جوامع از نظر سیاسی در سطح بسیار ابتدایی قرار داشتند، بطوری که گروههای کوچک خود مختار را تشکیل میدادند. در اکثر موارد یک رئیس در آنها وجود داشت ودر بعضی موارد گروهها توسط گروهی از بزرگان هدایت میشدند.
محدودة ارتباطات این جوامع، مناطق کوچکی بود که بندرت به جوامع دیگر انتقال می‎یافت. تقریباً اخبار هر منطقه از محدودة خاصی فراتر نمی رفت.
از نظر معیشتی هر گروه متکی به خود بود و در مواجه شدن با سایر گروهها دست به معاوضه کالا می زد.

24. مهمترین ویژگی های جوامع اولیه (ادامه)
اجتماعی شدن نوجوانان در این جوامع در اصل فرآیندی غیررسمی بود که در ضمن آن کودک در خلال بازیهای خود، از راه مشاهده و تقلید از بزرگترها با زندگی اجتماعی آشنا میشد.
در این جوامع آموزش بصورت غیر نهادینه و سینه به سینه بود و هیچ مکتب خانه ای وجود نداشت.
دانش و فناوری در سطح بسیار پایین قرار داشت.

25. جوامع کوچ‎نشین
با توسعه و گسترش جوامع، شکار و استفاده از گیاهان وحشی احتیاجات حیاتی انسان را برآورده نمیکرد، بنابراین انسانها به پرورش و محافظت از حیوانات پرداختند. به عبارت دیگر این جوامع مبتنی بر ” اقتصاد شبانی“ بودند.
برخی از مهمترین ویژگی های جوامع کوچ نشین به قرار زیر است:
محور اصلی زندگی کوچ نشینی چراگاه و ظرفیت چرا عامل تعیین کننده در جمعیت یک منطقه بود.
بر این اساس، ایل یا قبیله شامل گروهی از انسانها می باشد که به زبان خاص صحبت می کنند و صاحب فرهنگ مشترکی هستند که آنها را از سایرین متمایز میکند.

26. مهمترین ویژگی های جوامع کوچ نشین (ادامه)
یک ایل دارای سلسله مراتب مختلف است و به دسته های مختلف تقسیم میشود.
قبیله (ایل) را شورای ریش سفیدان اداره می کند. این شورا محلهای شکار و ماهیگیری را بین خانواده ها تقسیم میکند و دعواهای آنها رسیدگی می نماید.
از نظر سیاسی، آموزش، ارتباطات و فناوری تفاوت چندانی با جوامع مبتنی بر شکار و گردآوری غذا ندارند.

27. جوامع کشاورزی
پیش از پایان عصر شکار و گردآوری خوراک در ده هزار سال پیش، جوامع انسانی ذخیره های اطلاعاتی قابل توجهی دربارة گیاهان و جانوران جمع کرده بودند.
آنها صدها نوع از رستنی های خوردنی را شناسایی کرده و با طریقة تولید و تکثیر آنها نیز آشنایی داشتند.
برخی از مهمترین ویژگی های جوامع کشاورزی به قرار زیر است:
زندگی کشاورزی مستلزم سکون انسانها در یک مکان و آغاز پیدایش روستاها و روستانشینی بود.
در این دوره بود که بتدریج مفهوم مالکیت ایجاد و رشد نمود.

28. مهمترین ویژگی های جوامع کشاورزی (ادامه)
در این دوره مفهوم استخدام مطرح شد، زیرا افرادی صاحب زمین و گلة فراوان بودند اما نیروی بکارگیری و نگهداری آنها را نداشتند، در مقابل عده ای نیز بی بهره از این مالکیتها بودند.
به علت وفور زمین، انسانها هرجا که مناسب بود شروع به کشت و کار می کردند و فاصلة طبقاتی چندانی وجود نداشت.
در جوامع روستایی نسبت به جوامع کوچ نشین، مشاغل تخصصی تر شده و کار اصلی افراد حول موضوعات خاص می باشد.
به جهت سکون این جوامع، ارتباط اقوام با هم کمتر بود و اخبار و دانش به کندی منتقل میشد.

29. مهمترین ویژگی های جوامع کشاورزی (ادامه)
در این دوره سیستم های آموزشی کماکان به صورت غیرنهادینه و سینه به سینه بود.
عوامل مختلفی در نوع ساختار روستاها نقش داشت:
عوامل محیط طبیعی
ویژگیهای جغرافیایی مانند وجود آب
عوامل اجتماعی و فرهنگی
مانند ترکیب جمعیت، نوع حکومت و ارتباطات اجتماعی
وضع کشاورزی
شیوة کشاورزی نقش بسزایی در نحوة استقرار روستاییان دارد

30. در مجموع خصوصیات جوامع روستایی عبارتند از...
ثبات و مقاومت در برابر تغییر
انزوای اجتماعی و جغرافیایی
اتکای جامعه به خانواده و ساختارهای خویشاوندی
کوچکی ابعاد جامعه
تراکم کم جمعیت
تجانس و یکدستی نسبی ساکنان

31. جوامع شهری قدمت ایجاد شهرها به هزارة پنجم قبل از میلاد میرسد.
اما وقعاً شهر چیست؟
از دیدگاه حقوقی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تعاریفی متفاوت برای شهر ارائه شده است.
به بیان ساده شهر متشکل از چند بنای مسکونی جدا از هم است که افراد زیادی در آن زندگی می کنند. از لحاظ اقتصادی شهر زیستگاه ساکنانی است که در درجة اول از راه بازرگانی و نه کشاورزی زندگی می کنند.
شهرها از طریق اتحاد مهاجمان بیگانه، جنگاوران دریایی و یا دسته های بومی ذی نفع پدید آمد.

32. ویژگیهای عمده جوامع شهری . . .
در جوامع شهری ابعاد جامعه توسعه پیدا میکند.
تنوع شغلی بیشتر میشود.
روابط غیر شخصی و رسمی افراد گسترده تر است.
آمادگی برای پذیرش تجربیات جدید و متفاوت در شهر بیشتر از روستاها میباشد.
انعطاف در مقابل سنتها در شهر بیشتر از روستاها می باشد.
امکان گسترش نوآوریها و تحمل رفتارهای پیش بینی نشده نسبت به روستاها بیشتر است.

33. مقایسه جامعه شهری و روستایی
جامعة روستایی
جامعة شهری
موضوع
گذشته گرا
آینده گرا
شیوة زندگی
آداب و رسوم
قانون
عامل نظارت اجتماعی
عاطفی و دوستانه
رسمی و قراردادی
رابطه افراد
ساده و محدود
پیچیده و گسترده
تقسیم کار
محدود
پیچیده
نوع اقتصاد
زیاد
وابستگی به خانواده
گسترده
امکانات تفریحی
غیر رسمی
رسمی
سیستم آموزشی

34. جوامع صنعتی
در جوامع ماقبل صنعت، فعالیتهای تولیدی در مناطق روستایی متمرکز شده بود و کشاورزان قسمت اعظم نیروی کار را تشکیل میدادند، حال آنکه تولید در شهر از ویژگیهای اصلی جامعة صنعتی است.
تا قبل از تشکیل جوامع صنعتی، جمعیت شهرها کم بود و اکثر شغل های موجود در شهرها مشاغل خدماتی بود.
با بهره گیری از فناوری در کشاورزی، نیاز به نیروی کار در روستاها کاهش یافت و مهاجرت از روستا به شهر شدت گرفت.

35. مقایسه ویژگیهای شهر صنعتی و شهر ماقبل صنعت
موضوع
بزرگ
کوچک
اندازه
تابع کشور
مستقل از نظر سیاسی
حکومت
هسته ای
گسترده
خانواده
همگانی
خاص طبقات مرفه
آموزش و پرورش
تنوع مذهبی
وحدت مذهبی
مذهب
گستردگی ابعاد شهر،
حومه فراوان
وجود دروازه در اطراف شهر و محدودیت حومه
حومه
دفع مواد زائد صنعتی،
آلودگی هوا
دفع مواد زائد انسانی و حیوانی
مسائل بهداشتی

36. جامعه اطلاعاتی (Information Society)
امروزه بهره گیری از فناوری اطلاعات، تشکیل جوامع نوینی را نوید می دهد که از آن با نام جامعة اطلاعاتی یاد میشود.
جامعة اطلاعاتی بشر را به عصر جدیدی وارد کرده است که در آن ابعاد زمانی و مکانی کمرنگ و تعاملات انسانی بیش از پیش تقویت میگردد.
فناوری اطلاعات به عنوان محور چنین جامعه ای در مقایسه با فناوری مولد (محور جامعة صنعتی) از ویژگی های خاص برخوردار است.

37. مقایسه فناوری مولد و فناوری اطلاعات
مواد اولية آن داده (مادة خام ذهنی) است
از مواد خام طبیعی استفاده میشود
موتور محرک آن کامپیوتر است
موتور محرک آن ماشینهای منبعث از موتور بخار است
محصولات نهایی آن تجریدی است
محصولات نهایی آن تجسمی است
محدود به موقعیت مکانی نیست
محدود به موقعیت مکانی است
تأثیر مخرب زیست محیطی ندارد
آثار مخرب زیست محیطی فراوان دارد

38. جامعة اطلاعاتی در یک نگاه
جامعه و فناوری اطلاعات
جامعة اطلاعاتی در یک نگاه

39. جامعه اطلاعاتی چیست؟
انقلاب شگرف الکترونیکی در اواسط سدة بیستم، رشد روزافزون کاربرد ریز پردازنده های الکترونیکی در محصولات مختلف و همچنین کاهش بهای تمام شدة آنها از یک سو و نیاز بشر به استفاده از اطلاعات از سوی دیگر موجب پدید آمدن موج فناوری اطلاعات گردید.
واژة ”جامعة اطلاعاتی“ از دهة 1980 به بعد متداول گشت و تعاریف مختلف از آن ارائه شد.
محور اکثر این تعاریف تولید ارزشهای اطلاعاتی است نه تولید مستقیم ارزشهای مادی.

40. تعریف جامعه اطلاعاتی William Martin :
جامعة اطلاعاتی جامعه ای است که در آن کیفیت زندگی همانند چشم اندازهای تحول اجتماعی و توسعة اقتصادی به میزان زیادی به اطلاعات و بهره برداری از آن وابسته است. در چنین جامعه ای، استانداردهای زندگی، الگوهای کار و فراغت، نظام آموزشی و بازار کار، کاملاً تحت تأثیر پیشرفتهایی قرار دارد که در قلمرو اطلاعات (Information) و دانش (Knowledge) به وقوع می پیوندد.

41. تعریف جامعه اطلاعاتی (ادامه)
National Working Party on Social Inclusion in the Information Society :
جامعه ای که مهمترین شاخص های آن،
تراکم بسیار زیاد اطلاعات در زندگی روزمره شهروندان و در فعالیت سازمانها
استفاده از فناوری کامپیوتر در طیف گسترده ای از فعالیتهای شخصی، اجتماعی، آموزشی و تجاری
توان انتقال/دریافت سریع داده های دیجیتال بین مکانهای مختلف بدون توجه به فواصل
میباشد.

42. تعریف جامعه اطلاعاتی (ادامه)
Daniel Bell: (جامعة فرا صنعتی)
در جامعة ما قبل صنعتی، زندگی ”بازی علیه هستی“ است، جایی که انسان ها با نیروی عضلانی غیر ماهر کار می کنند،
در عصر صنعتی، آنجا که ماشین حکمفرماست، زندگی ”بازی علیه هستی مصنوعی“ است،
در یک جامعة فراصنعتی که بر پایة خدمات بنا نهاده شده، زندگی ”بازی میان اشخاص“ است؛ بنابراین آنچه اهمیت دارد، نیروی عضلانی غیر ماهر یا انرژی نیست، بلکه اطلاعات است.

43. در جامعه اطلاعاتی . . . ارزشهای اطلاعاتی جایگزین ارزشهای مادی میشود.
اطلاعات به سرعت تولید و در اختیار همه قرار میگیرد.
فعالیت های کاری بیشتر در پردازش اطلاعات است تا تولید صنعتی یا کشاورزی.
اکثر پردازشها بصورت الکترونیکی انجام میشود.
نهادهای الکترونیکی و سازمان های مجازی شکل میگیرند.

44. در جامعه اطلاعاتی ... مفهوم کسب و کار و شیوة زندگی تغییر میکند.
مهارتها و مشاغل جدید در عرصة ICT ایجاد میگردد.
تعامل با سایر کشورها و جوامع به میزان چشمگیری گسترش می یابد.
نظامهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، مدیریت و سازماندهی متحول میشود.
اطلاع رسانی در رابطه با کلیة نیازمندی های جامعه از نقشی کلیدی و ارزشمند برخوردار میشود.

45. زیرساخت های فنی/ اجتماعی جامعه اطلاعاتی
برای استقرار جامعة اطلاعاتی عوامل بسیاری مورد نیاز است که مهم ترین آنها عبارتند از:
زیرساختهای فناوری
زیرساختهای مرتبط با دانش
زیرساختهای فناوری رابط اطلاعات

46. زیرساخت های فناوری. . .
بیان کنندة شبکه هایی است که بطور فیزیکی انتقال و ارتباط را تأمین می‎کنند و بیشتر ناظر به وجه سخت افزاری جامعة اطلاعاتی است.
اگر جامعة کشاورزی با راههای شوسه شناخته میشد، و جامعة صنعتی با لوله کشیهای نفت و گاز، باید جامعة اطلاعاتی را با زیرساختهای فیبر نوری و مخابراتی معرفی کرد.

47. زیر ساخت های مرتبط با دانش . . .
معطوف به سازمانها، روشها و پردازش اطلاعاتی است که مورد نیاز افراد مختلف بوده و بیشتر ناظر به اندیشة خلاق و خبرگی متخصصان، اندیشمندان و فناورانی است که بازیابی، پردازش و فراوری داده را برای اهداف مختلف مانند مدیریت، نظارت، سازماندهی و کنترل امکان پذیر می‎سازند.

48. زیر ساخت های فناوری رابط اطلاعات. . .
نمادی از محیطی است که در آن هنجارهای مشترک و مبادلات باز و تعاملی تحقق می یابد.
این وجه بیشتر ناظر به محیط حقوقی و پیمانهای مناسبی است که نحوة هم‎زیستی داده های مختلف و کاربری آنها را مهیا می سازد.

49. ويژگی های جامعه اطلاعاتی
ارائة فهرست دقیق و کاملی از ضابطه ها و ملاکهای شناسایی جامعة اطلاعاتی با در نظر گرفتن ابهامهای کنونی حاکم بر این مفهوم، بسیار دشوار و غیر قطعی می باشد.
اما می توان این پدیده را از جنبه های اقتصادی، فناوری، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مورد بررسی قرار داد.
در ابتدا، بهتر است برخی از ویژگیهای کلیدی که در پیدایش روندهای جهانی در عصر ICT نقش داشته اند را ذکر کنیم ...

50. این ويژگی ها عبارتند از . . . کاهش فاصلة جغرافیای و زمانی
تغییر بنیادین در نحوة تولید ثروت و ارزش در مراحل گوناگون توسعه (تبدیل منابع سنتی اقتصاد – مواد اولیه / منابع فیزیکی- به خبرگی و مهارت های انسانی)
تغییر و تحول اساسی در مفاهیم و شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، مدیریت و سازماندهی
شمول سرمایه گذاری این دوره بر دارایی های نامشهود، تحقیقات، مهارت‎ها، دانش و نوآوری

51. این ويژگی ها عبارتند از . . .
تغییر در ساختار و ماهیت اشتغال، تبدیل عملکرد سنتی به کارکرد دائمی مبتنی بر یادگیری مداوم با کمک ICT
تأکید فراوان بر آموزش و توسعة محیطهای آموزش الکترونیکی و بی درنگ
تقویت مهارتها در حوزة ICT و گسترش مشاغل جدید با ارزش افزایی بالا
تضعیف سریع و زوال عوامل پایداری سیستم های بستة اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و گسترش روز افزون سیستم های باز

52. این ويژگی ها عبارتند از . . .
تغییر اساسی مؤلفه های قدرت به خصوص عوامل مؤثر در قدرت سیاسی حکومتها و توزیع قدرت در جوامع به سمت عدم تمرکز سرمایه گذاری
افزایش چشمگیر پیچیدگی در مسائل جهانی و تعاملات بین المللی اقتصادی و اجتماعی و پیدایش این اصل که: ” فعالیت در سطح ملی بدون تعامل در سطح جهانی بهینه نخواهد بود“

53. تاثیر ICT بر وجوه مختلف جامعه
جامعة اطلاعاتی و اقتصاد
جامعة اطلاعاتی و تجارت
جامعة اطلاعاتی و فرهنگ
جامعة اطلاعاتی و آموزش
جامعة اطلاعاتی و کار
جامعة اطلاعاتی و حکومت
جامعة اطلاعاتی و شهرهای الکترونیکی
جامعة اطلاعاتی و جنگ

54. جامعه اطلاعاتی و اقتصاد
ICT در زمینه های مختلف اقتصادی تأثیری شگرف خواهد گذاشت.
از آنجا که استفاده از ICT موجب افزایش سود و بهبود وضعیت صنایع می‎گردد، لذا باعث افزایش تولید ناخالص داخلی نیز خواهد شد.
صرف نظر از دستاوردهای اقتصادی ICT، استفاده از این فناوری ساختارهای اقتصادی جوامع را به سوی اقتصاد دیجیتالی یا اقتصاد شبکه ای سوق میدهد.

55. جامعه اطلاعاتی و تجارت
در اقتصاد دیجیتالی مبتنی برکاربردهای ICT ارتباط بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بیشتر میشود.
مفاهیم جدیدی چون کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک تعریف می‎شود.
مشتری گرایی بیشتر میشود و محصولات و خدمات کاملاً سفارشی و مبتنی بر سلایق هر یک از مشتریان ارائه می گردند.
برخورداری از اطلاعات بیشتر و امکان انتخاب بهتر و خرید ارزان تر از دیگر ره آوردهای ICT میباشد .

56. جامعه اطلاعاتی و فرهنگ
دسترسی سریع و ارزان به اطلاعات، موجب نشر سریع اخبار، رویدادها و ارتقای آگاهی های عمومی در جامعه میشود.
امکان یادگیری در هر زمان و هر مکان، یک آموزش همه جانبه را برای کلیة اقشار جامعه فراهم میکند.
بنابراین فناوری اطلاعات و ارتباطات و بطور کلی تشکیل جامعة اطلاعاتی در توسعة فرهنگ جامعه تاثیر بسزایی دارد.

57. جامعه اطلاعاتی و آموزش
یادگیری به عنوان یکی از نیازهای اساسی انسان تحت تأثیر روشهای نوین ناشی از کاربردهای ICT قرار گرفته است.
آموزش شبکه ای، کلاسهای مجازی، دانشگاه اینترنتی و آموزش از راه دور، موضوعاتی است که از کاربردهای ICT در زمینة آموزش محسوب میشود.
برخی از مزایای استفاده از ICT در این زمینه عبارتند از:
حذف عواملی چون دوری فاصله
عدم نیاز به جابجایی اساتید و دانشجویان
کاهش کلی هزینه ها
افزایش کیفیت آموزشی

58. جامعه اطلاعاتی و کار
عصر اطلاعات با ویژگیهای خاص خود، ماهیت کار و اشتغال را دستخوش تغیر و تحولات فراوانی میکند.
برخی از این تغییر و تحولات عبارتند از:
از بین رفتن برخی از مشاغل
تغییر برخی از مشاغل
ایجاد مشاغل جدید
ایجاد پدیدة دور کاری
تخصصی تر شدن مشاغل و پر اهمیت شدن ارتقای روزافزون سطح مهارت کارکنان
مشاورة شغلی هوشمند و گسترش بازار کار

59. جامعه اطلاعاتی و حکومت
ICT حکومتها و نهادهای اجرایی را تحت تأثیر قرار میدهد.
در گذشته نظارت لحظه ای بر اجرای قانون، رأی گیری سراسری کم هزینه، دادرسی ارزان و ... میسر نبود، اما امروزه به مدد ICT، نهادهای مختلف حکومتها از امکانات ایجاد شده بهره برده است، بگونه ای که دولتها به سمت الکترونیکی شدن پیش رفته اند.

60. جامعه اطلاعاتی و شهرهای الکترونیکی
فناوری اطلاعات در مدیریت و خدمات شهری نیز تأثیر زیادی را خواهد گذاشت.
”شهر الکترونیک“ یا ”شهر هوشمند“ نتیجة تأثیر ICT بر ابعاد مختلف شهری میباشد.
برخی از مزایای چنین شهری عبارتند از:
افزایش بهره وری و کیفیت در ارائة خدمات شهری
حذف بوروکراسی و افزایش رضایت شهروندان
افزایش نقش مردم در تصمیم سازیهای شهری
حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی و ترافیک
امکان بازدید و استفاده از نمایشگاهها، موزه ها، و کتابخانه ها بدون حضور فیزیکی

61. جامعه اطلاعاتی و جنگ
در عصر اطلاعات مفاهیم سنتی جنگ رایج در عصر صنعت، جای خود را به مفاهیم جدیدی داده است؛ به گونه ای که تحت عناوینی چون جنگ دیجیتالی و یا جنگ اطلاعات از آن یاد میشود.
همانگونه که جنگهای « موج اول» یا دوران کشاورزی برای سرزمین و جنگهای «موج دوم» یا دوران صنعتی برای کنترل ظرفیت تولید بود، جنگ های «موج سوم» یا دوران اطلاعات برای کنترل دانش و اطلاعات است.

62. فناوری اطلاعات و آموزش
با اقتباس از دوره مهندسی فناوری اطلاعات 2 دانشگاه اصفهان

63. آموزش و یادگیری چیست؟
در فرآیند یادگیری، انسان با تصور مفاهیم و پردازش آنها به تصدیق ارتباط یا عدم ارتباط بین آنها می پردازد و روابط جدید را کشف میکند.
معلم در هنگام آموزش به فراگیر، تنها کاری که انجام میدهد این است که به او کمک میکند تا بتواند تصاویر جدیدی ایجاد نماید، روابط بین این تصاویر را بررسی و ارتباطات جدید را کشف کند.

64. آموزش و یادگیری چیست؟ (ادامه)
این کار به دو صورت انجام میگیرد:
با استفاده از تصاویر قبلی که قوة خیال یا قوة عاقلة او ساخته است.
با استفاده از ابزارهای کمک آموزشی که تصویری جدید در ذهن او ایجاد میکند.

65. عوامل مؤثر در جریان یادگیری . . .
جریان یادگیری امری دائمی است که برای افراد مختلف فرق میکند. در جریان یادگیری کل شخصیت فرد دخالت دارد. یعنی جنبه های بدنی، خصوصیات روانی، اهداف و تمایلات فرد و نحوة ارتباط آنها با هم که کل شخصیت فرد را تشکیل میدهد، تأثیر خواهند داشت.
علاوه بر شخصیت فرد موقعیت یادگیری نیز در جریان یادگیری مؤثر است. منظور از موقعیت یادگیری اوضاع و شرایطی است گه در جریان یادگیری نفوذ دارد.

66. عوامل مؤثر در جریان یادگیری . . . (ادامه)
Jean Piajet:
فراگیران در اثر تماس متقابل با محیطهای اطراف خود که میتواند روانی یا فیزیکی باشد، دست به خلق چیزی می زنند که آن را ”ساختهای ذهنی“ می‎نامند. این ساختها آنها را در سازمان دادن تجربیات و هدایت کنش و واکنشهای عادی کمک میکند.

67. ضرورت و اهمیت آموزش انسان . . .
رشد و توسعة نیازمندیهای انسان و گسترش جوامع بشری موجب خلق مشاغل و مهارتهای پیچیده شده است. در حدود نیمی از مشاغل اجتماعی موجود، در پنجاه سال گذشته وجود نداشته است.
دگرگونی های پرشتاب جهان امروز موجب تغییرات وسیع در نیازمندیها و حرفه های اجتماعی است.
امروزه آموزش به عنوان شرط اساسی توسعه اقتصادی شناخته شده و عاملی اساسی برای رشد فردی و سرچشمة موفقیت بشری به شمار می آید.

68. مؤلفه ها و اجزای سیستم آموزشی . . .
در هر سیستم آموزشی، سه جزء اساسی وجود دارد:
استاد
فراگیر
محتوا
فرایند آموزشی، نوعی تعامل میان این سه مؤلفه میباشد:
تعامل فراگیر و محتوا
تعامل فراگیر و استاد
تعامل فراگیر و فراگیر

69. آموزش از راه دور (Distance Learning) . . .
آموزش از راه دور، نوعی از آموزش است که جایگاه استاد در آن عوض شده است، و استاد و فراگیر بطور فیزیکی جدا از هم هستند. البته با بکارگیری فناوریهای نوین و صنعت ارتباطات، تلاش میشود که این فاصله و جدایی به نوعی جبران شود.
در این نوع آموزش، ”خود آموزی“ اصل است (فراگیر مدار است). در تهیة خودآموزها از ابزارها و وسایل کمک آموزشی استفاده میشود.

70. بحث کنید . . . به نظر شما ويژگیهای آموزش از راه دور چیست؟
به نظر شما علل گسترش آموزش از راه دور چیست؟

71. برخی از ويژگی های آموزش از راه دور . . .
جدایی استاد و فراگیر از یکدیگر، از لحاظ زمانی و مکانی
ارائة آموزش از طریق یک سازمان پشتیبان
استفادة بیشتر از فناوری در آموزش (رسانه های آموزشی مختلف)
تأمین ارتباط دوسویه میان یادگیرنده و یاددهنده
مشارکت متفاوت استاد در فرایند یاددهی – یادگیری
فردی و خصوصی شدن یادگیری

72. برخی از عوامل گسترش آموزش از راه دور . . .
گسترش جمعیت
نارسایی نظام آموزشی رسمی، به ویژه نظام آموزش عالی
نیاز شدید و فوری به تربیت اساتید
آموزش بزرگسالان، آموزشهای سازمانی
موقعیت کاری، گرفتاری، ناتوانی جسمانی، مشکل ترافیک و ایاب و ذهاب
مقرون و به صرفه بودن در مقایسه با نظام سنتی آموزش

73. انواع نگاه‍ها به e-learning
یادگیری تحت اینترنت
استفاده از فناوریهای شبکه کامپیوتری برای پرورش، پخش و تسهیل یادگیری در هر زمان و هر مکان
تحویل مطالب پویا، جامع و شخصی شده به صورت بلادرنگ که به ایجاد اجتماعات دانش محور کمک میکند و در آن محصلان و افراد شاغل به متخصصان متصل می‍شوند.
پدیده ای که سازمانها و افراد را قادر میسازد تا در دنیای رقابتی و متغیر امروز، از قافله عقب نمانند و اطلاعاتشان را به روز نگه دارند.

74. تعریف آموزش الکترونیکی
آموزش الکترونیکی یا e-learning به طور خلاصه عبارت است از استفاده از فناوری اطلاعات در امر آموزش. این کار عمدتاً از طریق نرم‌افزارها، یا اینترنت، یا تلفیقی از این دو صورت می‌پذیرد. آموزش می‌تواند از سطوح ابتدایی تا دروس دانشگاهی و نیز آموزش فنون وابسته به کامپیوتر، زبان خارجی و ... را شامل گردد. از مهمترین مزایای این شیوه، می‌توان دسترسی یکسان تعداد زیادی دانش‌آموز یا دانشجو به مطالب و امکانات مجازی (آزمایشگاه، فیلم و ...) را نام برد. همچنین اگر e-learning بدرستی و با ظرافت اجرا شود، امکان خلاقیت‌ها و یافته‌های ذهنی را به فراگیرنده می‌دهد.

75. آموزش الکترونیکی و آموزش از راه دور . . .
e-learning
Distance learning
E-learning ذاتاً برای آموزش از راه دور مناسب است، اما از آن در آموزشهایی که مدرس و فراگیر ارتباط رو در رو دارند نیز استفاده می شود.

76. دسته بندی انواع آموزشهای الکترونیکی
Non Academic / Corporate
Academic – VLEs
Academic – Educational Websites

77. Non Academic / Corporate
سازمانهای کوچک و بزرگ برای آموزشهای اولیه و حین خدمت کارکنان خود، از e-learning استفاده میکنند و در این راه از منابع درون و بیرون سازمانی کمک می‍گیرند.

78. Academic – VLEs
امروزه دانشگاهها به سمت ایجاد محیط های آموزش مجازی یا همان Virtual Learning Environments پیش رفته اند.
البته دانشگاههای تازه تأسیس، بیشتر در این امر سرمایه گذاری نموده اند. اما دانشگاههای قدیمی نیز کم کم به سوی ایجاد این دوره ها حرکت کرده اند.
در این دوره ها، غالباً هیچ ارتباط رو در رویی بین مدرس و فراگیر ایجاد نمیشود و تمامی ارتباطات و حتی ارزشیابی (با شرایطی) به صورت الکترونیکی انجام میگردد.
WebCT و Black Board نمونه ای از آن میباشد.

79. Academic – Educational Websites
بسیاری از مؤسسات، ترجیح میدهند بجای استفاده از دوره های مدون که در VLE ها ایجاد میشوند، خودشان اقدام به ایجاد محتوا نمایند. این مطالب معمولاً برای عدة مشخصی و با موضوع معینی حاضر میشود.

80. برخی از مشخصات Academic – Educational Websites
بیشتر شبیه یک کتاب هستند که داری تصاویر گرافیکی، فیلم و انیمیشن نیز هست.
دارای مکانی برای تبادل نظر مخاطبان می باشد.
بعضاً برای اساتید امکانات خاصی در نظر گرفته میشود.
معمولاً برای افرادی مناسب است که قصد آشنایی با موضوع خاصی را داشته باشند.

81. بحث کنید . . . آموزش الکترونیکی، بودن یا نبودن ؟
به نظر شما راهکارهای بهبهود آموزش الکترونیکی چیست؟

82. مشکلات فناوری اطلاعات در صنایع کشور
بهرنگ عاصمی، فناوران اطلاعات

83. شناخت ناکافی
حتي واژه فناوري اطلاعات براي برخي مديران با‌تجربه صنايع ما، كلمه‌اي نامانوس است.
فناوري اطلاعات و ارتباطات، عمري چندان طولاني در كشور ما ندارد و به دليل همين سابقه كوتاه، اعتماد و اقبال به آن در بين مديران باتجربه كاهش مي‌يابد.
تغييرات پيوسته و پرسرعت فناوري اطلاعات عامل دیگر ناآشنایی صاحبان صنایع با فناوری اطلاعات است.
سرعت اين تغييرات، خود شبهه‌اي از پيچيدگي نيز ايجاد مي‌كند و در مجموع سبب ترديد مديران صنايع در آشنايي و بهره‌برداري از IT مي‌شود.
عدم ارايه شفاف و صحيح توانايي‌ها و امكانات مديريتي IT از طرف صاحبان اين صنعت به صنايع ديگر عامل بسیار مهم دیگر این شناخت ناکافی است.

84. شناخت ناکافی (ادامه)
نگرشي فناوري زده بين مديران كليه صنايع ما و به‌خصوص مديران صنعت IT، سبب شده است تا تنها تكنولوژي‌هايي نظير Platform Independent J2EE، Web based applications، DBMS‌هاي توزيع شده و... به عنوان مواد تشكيل دهنده فناوري اطلاعات به مديران صنايع ديگر معرفي شود.
آنچه در فناوري اطلاعات اهميت دارد، يك ديد و نگرش اطلاعاتي و ارتباطي نوين براي مديريت بهينه‌تر منابع سازمان اعم از مالي و انساني و ماشين‌آلات و غيره است و اين نگرش در نهايت منجر به كاهش هزينه‌ها و افزايش درآمد‌هاي سازمان و در نتيجه افزايش سود‌آوري مي‌شود.

85. سوء سابقه
وجود تعامل‌هاي منفي گذشته و سوابق ناخوشايند برخي اشخاص يا شركت‌هاي فعال در اين حوزه،
فعاليت‌هاي غير مهندسي
نداشتن دانش لازم
در اختيار نداشتن توان فني اجراي پروژه‌ها
كمبود‌هاي قوانين حفظ حقوق پديد‌‌آورندگان آثار نرم‌افزاري
رعايت نكردن تعهدات، به‌خصوص در بحث‌هاي پشتيباني و اعمال تغييرات
نتايج ضعيف برخي سيستم‌هاي اطلاعاتي
روی آوردن به ارايه‌دهندگان خارجي راه‌حل‌هاي نرم‌افزاري،
نبود انطباق لازم با شرايط بومي
عدم شناخت شركت‌هاي عرضه‌كننده راه‌حل از محيط و شرايط كاري سازمان‌هاي ايراني

86. نگاه فانتزی
در باور بسیاری مديران و مخاطبان آنها، فناوری اطلاعات كالايي لوكس و فانتزي تصور میشود كه مخارج زيادي براي سازمان به همراه دارد و صرفاً خاصيت نمايشي براي سازمان به همراه مي‌‌آورد.
نبود باور و اعتقاد به توانايي‌هاي فناوري اطلاعات در رفع مسايل و مشكلات سازمان

87. نسخه برداری
توليد محصولاتي كه فاصله زيادي از الزامات و نياز‌هاي مختلف صنايع كشور دارد،
توجه بيش از اندازه و گاه الگوبرداري مستقيم از راه‌حل‌هاي مشابه خارجي.
نظیر پروژه های توسعه سامانه های برنامه ریزی منابع سازمانی

88. نبود زیرساختهای کلان
در دسترس نبودن زير‌ساخت‌هاي لازم در سطح كلان و ملي، از ديگر دلايل كم‌اقبالي به فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطي است.
براي مثال يكي از مزاياي نرم‌افزار‌هاي اطلاعاتي امروزي، يكپارچگي اطلاعات و در اختيار گذاشتن توان تصميم‌‌سازي مديريتي براساس اين اطلاعات يكپارچه است.
يكي از كارخانه‌هاي اين سازمان در منطقه‌اي واقع است كه حتي خط تلفن معمولي نيز مشكلات مختلف دارد و طبيعتا امكان برقراري هيچ نوع ارتباط داده‌اي مقرون به صرفه و قابل اعتماد وجود ندارد.
شعبه‌اي از اين سازمان در شهري واقع است كه براي استفاده از امكانات شبكه ملي ديتا، نيازمند كسب مجوز‌هاي بسيار و صرف زمان و هزينه معتنابه است.
نصب نرم‌افزار بر روي سيستم‌عامل و ارتباط آن با پايگاه‌هاي داده‌اي كه به دليل غيرمجاز بودن نسخه مورد استفاده، امكان هيچ نوع پشتيباني فني ندارند.

89. فقدان راه حلهای تخصصی
عمومي بودن راه‌حل‌هاي ارايه شده در حوزه IT و نداشتن دقت لازم به بحث‌هاي تخصصي هر صنعت
نبود شناخت كافي از پيچيدگي‌هاي صنايع مختلف و مدون‌سازي تجربيات موفق در حوزه اين صنايع در استفاده از فناوری اطلاعات

90. پیچیدگی
فناوري اطلاعات، دانش، فناوري و ديدگاهي است كه در سطوح و بخش‌هاي مختلف از زير‌ساخت‌هاي ارتباطي گرفته تا ابزار‌هاي تصميم‌گيري مديريت معنا مي‌شود.
چند بخشي بودن IT، علاوه بر پيچيدگي ظاهري، مشكلاتي را در كشور ما دامن زده است كه سبب ايجاد پيچيدگي‌‌هاي واقعي نيز گشته‌اند.
سازمان و صنعت مقصد، غالباً بدون آنكه تخصصي در زمينه فناوري اطلاعات داشته باشد و بي‌آنكه نيازي هم به اين تخصص داشته باشد، براي رفع مشكلات خود و بهره‌برداري از توانمندي‌هاي IT، بناچار همزمان در چند حوزه مختلف و با چند پيمانكار متفاوت، درگير اجراي زير‌ساخت‌هاي اطلاعاتي و ارتباطي مي‌شود.
این امر علاوه بر دغدغه‌هاي مديريت چند پروژه همزمان، سازمان را در يافتن مسوول واقعي حل مشكلات در هنگام نياز نیز سر در گم مي‌كند.

91. پیچیدگی (ادامه)
مرتبط بودن اين حوزه‌هاي مختلف با هم و تاثير‌گذاري هر يك بر ديگري و در مجموع بر شانس موفقيت پروژه‌هاي فناوري اطلاعات سازمان عامل دیگر این پیچیدگی است.
لزوم وجود ديدگاه‌ كلان مديريتي و راهبردي در سازمان در زمينه فناوري اطلاعات نظير مبنا قرار دادن سند جامع فناوري اطلاعات
مشکل كمبود مشاوراني با‌تجربه كه مديران ارشد سازمان مقصد را در اين راستا ياري كنند
فراگيري و چند حوزه‌اي بودن اين زير‌ساخت، به ناچار كل سازمان را درگير مي‌كند و موفقيت اجراي آن مستلزم همكاري پيوسته بخش‌ها و سطوح مختلف سازمان خواهد بود
ايجاد نگراني در مديران ارشد به دليل درگير شدن همزمان واحدهاي سازماني
نیاز به توان مديريتي فوق‌‌العاده‌اي براي مديريت و كنترل تغييرات
مشکل درگيري مديران در بحث‌هاي فروش، توليد و پخش، توسعه واحد‌هاي توليدي و مشغوليت‌هاي تخصصي ديگر