1. Prodhimi, tregetimi dhe siguria e PMB-ve

2. Te gjithe gjallesat duan te ushqehen
Kerpudhat
Insektet
Bakteriet
Kepushat
Fitoplazmat
Minjte
Viruset
Zogjte
Me se 250 organizma te demshme me origjine shtazore
Me teper se 80 semundje

3. Sigurimi i ushqimit: Sfida globale
Popullsia
e botes
(miliard)
Toka e punueshme &
Bimet shumevjecare
(miliard hektare)
Toke bujqesore
per person
(hektare)
2.5
4.0
6.0
7.5
2.5
1.3
1.4
1.5
0.5
0.4
0.3
0.2
1950
1.3
1.4
1.5
0.5
0.4
0.3
0.2
1975
4.0
2000
6.0
We believe that the growing world population and the limited cultivated
farmland available will cause increased food supply challenges over
the next 20 years. Optimized food production will be key to meeting these
challenges. Bayer CropScience will continue to play an active role in this area.
2020
7.5
Burimi: Kombet e Bashkuara

4. Humbjet ne prodhim pa perdorimin e pesticideve
Company Profile • April 2005 • Slide 4

5. Domosdoshmeria e perdorimit te PMB
Nese nuk perdoren PPM, nuk mund te sigurohet ushqimi i nevojshem per njerezimin. Sipas FAO, edhe ne keto kushte, me teper se 1 miliard njerez ne bote vuajne nga urija.
Shpesh, ushqimet e prodhuara pa perdorimin e PMB-ve jane me te demshme per shendetin e njerezve dhe kafsheve si rezultat i permbajtjes se fitotoksinave. P.sh.: aflatoksinat – shkaktare te kancerit te melcise.

6. Domosdoshmeria e perdorimit te PMB
Perdorimi i PMB ndihmon ne ruajtjen e mjedisit dhe biodiversitetit. Per prodhimin e te njejtes sasi ushqimesh nga bujqesia organike do duhej te perdorej % me teper toke e kultivuar. Keshtu do rritej erozioni, do demtohej peisazhi dhe do vihej ne rrezik deri ekzistenca e shume specieve te egra.

7. Domosdoshmeria e perdorimit te PMB
Ndryshimet klimatike do cojne ne zhvillimin e demtuesve, semundjeve dhe barerave te keqia te reja ose ne zgjerimin e arealit te tyre. Shume specie qe konsiderohen te pademshme ose pak te demshme, shpesh behen demtues serioze dhe rrezikojne deri demtimin total te bimeve. (P.sh: Xilella fastidiosa ne ulli, Tuta absoluta ne domate, Paysandisia archon tek palma, etj)

8. Amaranthus tuberculatus

9. Ambrosia trifida

10. Siguria e PMB
Perdorimi i PMB, i domosdoshem per sigurimin ne sasi dhe cilesi te ushqimit.
Perdorimi i tyre mund te shkaktoje demtim te shendetit te perdoruesve, konsumatoreve te produkteve te trajtuara si dhe ndotje te mjedisit dhe demtim te flores e faunes. Asnje njeri i pergjegjshem nuk mund te garantoje qe rreziku nga perdorimi i tyre eshte zero
C’duhet bere?

11. Siguria e PMB Prodhimi i PMB te sigurta dhe perdorimi korrekt i tyre.
PMB jane nga kimikatet me te testuara dhe kontrolluara ne bote.

12. Siguria e PMB. Zhvillimi i PMB te reja
Duhen rreth 10 vjet qe nje lende aktive e re te kaloje nga laboratori ne daljen ne treg
Kostoja milion EURO. Kryesisht si rezultat i rregullave te forta dhe kerkesave per me teper testime;
Efikasiteti i lendes kimike /3 e kostos
Shqyrtimi i biologjise /3 e kostos
Testimi per mbetjet, toksikologjine,
mjedisin /3 e kostos

13. Siguria e PMB. Procesi i zhvillimit
150,000 molekula natyrale ose te sintetizuara – fillimi
20,000 substanca vazhdojne per testimin e aktivitetit te tyre biologjik
1,000-2,000 vazhdojne dhe testohen ne prova ne sera.
100 vazhdojne te testohen ne fushe
1 ose 2 do te zgjidhen per pergatitjen e produktit final per mbrojtjen e bimeve.

14. Siguria e PMB. Procesi i aprovimit
Para se nje pesticid te perdoret, shitet, furnizohet reklamohet ose magazinohet ne BE, duhet te autorizohet per perdorim.
Substancat duhet te provohen qe jane te sigurta per shendetin e njerezve, perfshire mbetjet e tyre ne ushqim dhe efektin ne shendetin e kafsheve dhe mjedis.
Eshte gjithashtu nje mori rregullash te tjera si ndalimi i mundshem i produkteve qe nderhyjne ne sistemin hormonal, kerkesa me strikte per sigurine per bletet dhe Direktiva Baze per Ujerat qe veshtiresojne zhvillimin e lendeve aktive dhe produkteve te reja.

15. Siguria e PMB. Rishikimi i rregullave te BE
Vetem 26% e lendeve aktive qe ishin ne vitin vazhdojne te jene te treg
Ne 1993, ishin ne tregun e BE afersisht 1,000 lende aktive
Ambienti rregullator ne BE eshte bere shume me i veshtire me futjen e nje regjimi me strikt per rrezikun, kerkesat per te dhena te reja, udhezuesit e rinj teknike dhe rregullat shtese te kontrollit qe duhen zbatuar per perdorimin e qendrueshem.
Problem – PMB e fallsifikuara. Ne tregun e vendeve te Europes Lindore me teper se 25% e PMB jane te fallsifikuara.

16. Siguria e PMB. Rishikimi i rregullave te BE
Rezultatet pozitive
Ne raportin e ri te Autoritrtit Europian per Sigurine Ushqimore (EFSA) thuhet qe ne me teper se 97% te ushqimit, niveli i mbetjeve te pesticideve eshte brenda limiteve ligjore
Luleshtrydhet i kalojne me shpesh keto limite (2.5% e mostrave)

17. Siguria e PMB. Produktet e reja , me te sigurta
Produkte jo persistente dhe te biodegradueshme – nuk akumulohen ne bimet e trajtuara, ne mjedis ose tek konsumatoret.
Me shume produkte me veprim specifik – luftojne demtuesit ndaj te cileve perdoren dhe nuk demtojne floren dhe faunen.
Produkte efektive ne doza te vogla – perdoren me pak produkte ne total, impakt me i vogel ne mjedis.

18. Siguria e PMB. Produktet e reja , me te sigurta
Formulime me te sigurta – zvendesimi i formulimeve WP me WG dhe formulime te lengeshme.
Produkte me te efektshme – zvogelohet numri i trajtimeve dhe si rezultat, i produkteve te perdorura ne total

19. Siguria e PMB. Etiketimi dhe paketimi
Etiketa ne gjuhen shqip, sa me e kuptueshme. E rendesishme qe perdoruesit t’a konsiderojne leximin e saj para perdorimit si domosdoshmeri.
Paketimi – vendi yne ka kushte specifike (siperfaqe te vogel toke per ferme). Paketimet e vogla- revolucion ne tregetimin dhe perdorimin e PMB ne vendin tone (ulet rreziku ndaj perdoruesve, ruhet efektshmeria, zvogelohet mundesia e abuzimeve)

20. Siguria e PMB.
Kompanite serioze te prodhimit te PMB-ve e ndjekin produktin e tyre deri tek perdoruesi.
Shpenzojne shume ne projekte per ndergjegjesimin e perdoruesve per respektimin e rregullave per mbrojtjen personale dhe te mjedisit.
PMB-te nuk jane te rrezikshme nese perdoren si duhet.

21. Tregetimi i PMB ne vendin tone dhe siguria e tyre.
Tregetimi i nenshtrohet kontrollit nga organet pergjegjese shteterore
Kompanite serioze multinacionale kontrollojne gjithashtu vete distributoret e tyre per respektimin e rregullave lokale dhe atyre nderkombetare si dhe per cilesine e produkteve te tyre ne treg.

22. Tregetimi i PMB ne vendin tone dhe siguria e tyre.
Keto kompani, kur autorizojne distributorin te beje paketim per nevojat e tregut lokal ndjekin ne vazhdimesi kete proces dhe kontrollojne cilesine duke marre vete mostra ne pikat e shitjes dhe analizuar ato.
I pa sigurte paketimi i pa autorizuar dhe jashte kontrollit te prodhuesit.

23. Tregetimi i PMB ne vendin tone dhe siguria e tyre.
Shume nga tregetuesit e PMB ne vendin tone, krahas shitjes se produkteve bejne nje pune te madhe per paisjen e specialisteve te perfshire ne rrjetin e tregetimit dhe perdoruesve me njohurite e duhura per perdorimin korrekt te PMB.
Kete e bejne nepermjet shume formave si:

24. Tregetimi i PMB ne vendin tone dhe siguria e tyre.
Pergatitje e fletepalosjeve per produkte te vecanta dhe materialeve te ndryshme. Ne to krahas shpjegimit te perdorimit, jepen te dhena edhe per ndikimin ne mjedis dhe menyren e eleminimit te ketij ndikimi, masat mbrojtese per perdoruesin dhe konsumatorin, etj.
Pergatitje e fletepalosjeve per perdorimin e sigurte te PMB.
Vizitat tek tregetuesit dhe fermeret.

25. Tregetimi i PMB ne vendin tone dhe siguria e tyre.
Organizimi i takimeve te ndryshme.
Gjithcka qe behet per aftesimin e njerezve per perdorimin korrekt te PMB-ve, ndikon drejtperdrejt ne mbrojtjen e shendetit te njerezve dhe mjedisit.

26. Tregetimi i PMB ne vendin tone dhe siguria e tyre.
Per ndergjegjesimin e njerezve per perdorimin e sigurt te PMB mbetet shume per te bere dhe duhet bashkepunim intensiv i strukturave te ndryshme si atyre shteterore, kompanive prodhuese,specialisteve te perfshire ne rrjetin e tregetimit dhe perdorimit, organizatave ambientaliste, etj.
Mendoni sa deme mund te shkaktohen vetem nese nuk njihet dhe zbatohet qofte edhe nje rregull i thjeshte “Pas perdorimit, shpelaje kontenierin e PMB 3 here dhe demtoje ate qe te jete i paperdorshem per qellime te tjera”

27. Faleminderit