1. بازگشت به ایران: چالشها و موقعیتها
MIT
هژیر رحمانداد: گروه مطالعات ایرانی در
همایش ایران: نگاهی به آینده
استنفورد، کالیفرنیا، مهرماه 1383
11/17/2018

2. Iranian Studies Group at M.I.T.
اهداف و روش مطالعاتی
* درک بهتر از چالشها و موقعیتهای پیش رو برای کسانی که می خواهند به ایران بازگردند.
* روش مطالعه:
- مصاحبه با افرادی که در دو دهه اخیر به ایران بازگشته اند و تجارب سازنده ای داشته اند.
- جمع آوری و استخراج تجارب مشترک این افراد.
* تا به حال 8 مصاحبه انجام شده و تحقیق ادامه دارد.
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.

3. مشخصات گروه مورد مطالعه
* گروههای مختلف سنی: ساله
* بازگشت به ایران: هم قبل و هم بعد از انقلاب (عمدتا بعد)
* تحصیلات: فوق لیسانس و دکترا
* تجربه اقامت در خارج: 2 تا 17 سال، عمدتا آمریکا
* شغل در ایران: نیمی در صنعت و نیمی در دانشگاه
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.

4. Iranian Studies Group at M.I.T.
چرا بازگشتند؟
* من کشورم را دوست دارم
* زندگی در کشور خودم را به زندگی ماشینی در آمریکا ترجیح می دادم
* خانواده در تصمیمم خیلی موثر بود، ولی دوستان مخالف بودند.
* اصول ارزشیم مرا به بازگشت ترغیب می کرد
* دوست ندارم به عنوان یک خارجی مورد تبعیض قرار بگیرم.
* یک شرکت خارجی شغلی را در ایران پیشنهاد کرد و قول داد اگر نخواستم مرا باز گرداند.
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.

5. آیا از تصمیم خود راضی هستند؟
* پاسخها متفاوت است. بعضی راضی هستند:
- خوشحالم که در بهبود وضعیت اقتصادی ایران نقشی دارم
- در مجموع راضی هستم ولی قضاوت سخت است
* و بعضی ناراضی:
“Q: What may persuade you to leave Iran at this stage?
A: Do I need any persuasion?”
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.

6. چقدر تاثیر گذار بوده اند؟ موقعیت شغلی؟
* نهادسازی مهمترین مسیر تاثیر:
- در صنعت پتانسیلهایی وجود دارد، خصوصا در حوزه های جدید که مافیایی از قدرت به وجود نیامده: امور مشاوره، کامپیوتر و خدمات ارتباطی، بازارهای مالی
- در دانشگاه در اقتصاد و مدیریت موقعیتها بیشتر است.
- در رشته های دیگر تغییر نهادهای موجود بسیار سخت است.
* کار تحقیقاتی فقط در بعضی زمینه ها ممکن است.
* معدودی موقعیت کاری در شعبه های شرکتهای خارجی یا چند شرکت برجسته ایرانی
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.

7. Iranian Studies Group at M.I.T.
مهمترین موانع
* ساختارهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی
- دولت کمکی نمی کند و نسبت به مقصود اصلی تو مشکوک است.
- روابط بین افراد و نهادها در تعادلی ناکارا قرار دارد که در مقابل تغییر به شدت مخالفت می کند: از ساختار قدرت در گوشه دانشکده تا بالاترین نهادهای سیاسی
- کارایی پایین: سیستم اداری، خدمات شهری، ...
* (تطبیق با) مسایل فرهنگی
- حرف مردم اهمیت ندارد
- نبود روحیه حرفه ای، کم اهمیت بودن کیفیت کار
- آموزش نیروها انرژی می برد
- روحیه مردم: نبود امید به آینده
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.

8. Iranian Studies Group at M.I.T.
مهمترین دلگرمی ها
* محیط گرم خانواده، هرچند گاهی خیلی وقت می گیرد!
* اینکه کشور خودم را فدای رفاه بیشتر در خارج نکرده ام.
* دانشجویان خیلی مستعد
* شناخته شدن کار تحقیقاتی ام در خارج از کشور
* وجود گروهی از دوستان در موقعیت مشترک که همه دوام آورده ایم.
* اینکه تاثیر مثبتی در روند اقتصادی ایران دارم.
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.

9. Iranian Studies Group at M.I.T.
راهکارهای مهم
* تصمیم به بازگشت منطقی نیست. آیا به اندازه کافی احساسی هستید؟
* با انتظارات پایین وارد شوید، ولی اهداف خود را فراموش نکنید.
* به قول و وعده کمک دیگران برنگردید. نه فرش قرمزی در کار است و به ندرت حتی یک تشکر خشک و خالی!
* ساختن ساختارهای جدید (شرکت، برنامه تحصیلی و غیره) بالقوه تاثیرگذارتر است، ولی انرژی و برنامه ریزی زیاد می طلبد و در همه حوزه ها قابل پیگیری نیست.
* ساختارهای اجتماعی و روابط قدرت را در حوزه کاری خود بشناسید و به آنها احترام بگذارید.
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.

10. Iranian Studies Group at M.I.T.
راهکارهای مهم
* محیط اطراف خود را به شکلی بسازید که رابطه شما با جامعه را تعدیل کند و کار را جذاب نماید: محیط فیزیکی کار، همکاران، فرهنگ کاری، ...
* پلهای پشت سر را خراب نکنید. رابطه خود را با خارج حفظ کنید: سفر، ماهواره، همکار تحقیقاتی، همایشها، اینترنت
* در برنامه ریزی خود وقت کافی برای آموزش نیروها و ساختن محیط مطلوب در نظر بگیرید.
* شبکه ارتباطی خود را تقویت کنید و با افراد تاثیرگذار آشنا شوید.
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.

11. Iranian Studies Group at M.I.T.
با تشکر بسیار از:
اعضای گروه تحقیقاتی: نرگس باجُغلی، علی خاکی فیروز، یاسین سعادت نژادی، رشید شیدفر، سمانه معروفیان، مهراد واعضی نژاد
و شرکت کنندگان محترم در این تحقیق که تجارب خود را در اختیار ما گذاشتند.
11/17/2018
Iranian Studies Group at M.I.T.