1. 11/17/ :01 AM
Evrópusambandið og íslensk stjórnsýsla: Hver eru áhrif regluverks ESB og umsóknarferlis Íslands að sambandinu á íslenskar stofnanir og sveitarfélög?
Evrópusambandið og íslensk stjórnsýsla: Hver eru áhrif regluverks ESB og umsóknarferlis Íslands að sambandinu á íslenskar stofnanir og sveitarfélög?
Fimmtudaginn 18. okt. kl. 12:00-14:15 á Grand hótel Reykjavík.
Eiríkur Björn Björgvinsson
bæjarstjóri Akureyrarkaupstaðar
Kynna mig.
Bæjarstjóri í 10 ár.
Starfsmaður sveitarfélaga í 18 ár.
Stjórn Sambandsins í 2 ár.
Setið í samningahópi um byggða- og sveitarstjórnarmál. Mótun samningsafstöðu vegna kafla 22.
© 2007 Microsoft Corporation. All rights reserved. Microsoft, Windows, Windows Vista and other product names are or may be registered trademarks and/or trademarks in the U.S. and/or other countries.
The information herein is for informational purposes only and represents the current view of Microsoft Corporation as of the date of this presentation. Because Microsoft must respond to changing market conditions, it should not be interpreted to be a commitment on the part of Microsoft, and Microsoft cannot guarantee the accuracy of any information provided after the date of this presentation. MICROSOFT MAKES NO WARRANTIES, EXPRESS, IMPLIED OR STATUTORY, AS TO THE INFORMATION IN THIS PRESENTATION.

2. Alþjóðamál Ráðstefnur og skýrslur
Greinargerð um áhrif aðildar að ESB á íslensa sveitarstjórnarstigið
Skýrsla Árna Þórs Sigurðssonar um Evrópska efnahagssvæðið og íslensk sveitarfélög
EES og hagsmunir íslenskra sveitarfélaga
Verkefni sveitarfélaga á sviði byggðaþróunar
Nauðsynlegt að benda á efni sem fjallar um þetta málefni á heimasíðu Sambandsins.

3. EES-EFTA Sveitarstjórnarvettvangur EFTA
EES-samningurinn er til skoðunar
Ákvæði í Lissabon-sáttmálanum
Áhrif ESB-löggjafar á sveitarstjórnarstigið
Við gerð EES-samningsins gerðu menn sér ekki grein fyrir því hversu mikil áhrif hann myndi hafa á sveitarfélög í EES-EFTA löndunum. Sveitarstjórnarstiginu var því ekki tryggð nein aðkoma að EES-samstarfinu. Síðar kom í ljós að stór hluti af evrópskri löggjöf sem innleidd er í gegnum EES-samninginn hefur áhrif  á sveitarfélög, allt að 70% að því er talið er, auk þess sem samningurinn tryggir sveitarfélögum aðgang að fjölmörgum evrópskum samstarfsáætlunum. Sveitarstjórnarstigið hefur því mikilla hagsmuna að gæta í EES-samstarfinu og í nokkur ár hafa íslenska og norska sveitarfélagasambandið beitt sér fyrir því að geta tengst því.
Til að koma á samráði við sveitarfélög samþykktu ráðherrar EFTA, á fundi sínum í Lugano í júní 2008, að setja á laggirnar vettvang fyrir kjörna fulltrúa á sveitarstjórnarstigi og Fastanefnd EFTA afgreiddi svo málið á fundi sínum í desember Meginmarkmiðið með vettvanginum er að tryggja þátttöku sveitarstjórnarmanna í EES-samstarfinu og koma á tengslum við Héraðanefnd ESB en í henni sitja kjörnir fulltrúar á sveitarstjórnarstigi frá ESB ríkjunum sem hafa það hlutverk að fjalla um tillögur að evrópskri löggjöf sem varða sveitarstjórnarstigið. 
EES-samningurinn er til skoðunar í öllum þremur EES-EFTA-ríkjunum.
Ítarleg norsk úttekt var birt í byrjun árs og Liechtenstein hefur gert álíka rannsókn sem kynnt var árið EES-samningurinn er augljóslega til athugunar á Íslandi þar sem landið hefur sótt um aðild að Evrópusambandinu og aðildarviðræður standa yfir.
Vakin hefur verið athygli á því að Lissabon-sáttmálinn hafi haft það í för með sér að það eru ekki lengur skýr skil á milli EES-tækrar löggjafar um innri markaðinn og annarra sviða ESB. Sveitarfélög í ESB geta í auknum mæli nýtt sér uppbyggingarsjóði sambandsins til að ná markmiðum í löggjöf innri markaðarins á meðan hliðstæður stuðningur stendur ekki til boða í EES-ríkjunum vegna sömu löggjafar. Því hefur verið hvatt til þess að EES-EFTA-löndin láti framkvæma rannsókn á samspili innri markaðarins og byggðastefnu ESB, með það fyrir augum að kanna áhrif á sveitarstjórnarstigið í EES-EFTA-ríkjunum.
Ein af ályktunum sveitarstjórnarvettvangs EFTA er að tekið verði tillit til áhrifa ESB-löggjafar á sveitarstjórnarstigið við innleiðingu innanlands, m.a. með kostnaðargreiningu, og hvatt til stofnunar samráðshópa skipuðum fulltrúum allra stjórnsýslustiga í þessu skyni.

4. Brussel-skrifstofa Sambandsins
Skrifstofa frá 2006
Hagsmunagæsla fyrir sveitarfélögin og þjónusta
Tilraunaverkefni sl. sjö ár
Festa skrifstofuna í sessi
Frá Brussel til Breiðdalshrepps
Guðrún Dögg Guðmundsdóttir forstöðumaður
Sambandið hefur séð mikilvægi þess að vera í góðum tengslum við stjórnsýsluna í Brussel.
Vefupplýsingarit um helstu nýmæli hjá ESB og EFTA sem snerta sveitarfélög

5. Aðildarviðræður við ESB
Fjórir fulltrúa í samningahópi um byggða- og sveitarstjórnarmál
Formaður sambandsins er varaformaður þess hóps.  
Sambandið á einnig fulltrúa í samningahópi um EES-mál
Mótun samningsafstöðu lokið
Sambandið tekur þátt í stýrihópum
Öll undirbúningsvinna nýtist íslenskri stjórnsýslu
Mikilvægt að benda á aðkomu sveitarfélaganna að aðildarviðræðum við ESB.
Sambandið á fjóra fulltrúa í samningahópi um byggða- og sveitarstjórnarmál
Sambandið tekur þátt í stýrihópi um stofnanagerð og vinnu að gerð framkvæmdaáætlana fyrir byggðaþróunar- og félagsmálasjóði ESB

6. Byggðamál
Ekki miklar viðbætur að ræða á löggjafarsviðinu frá því sem EES-samningurinn gerir ráð fyrir
Stærstu breytingarnar yrðu á sviði byggðamála
Aðild myndi opna fyrir aðgang að byggðasjóðum ESB
Mikilvæg að sveitarfélögum takist að byggja upp öflugri stjórnsýslu og svæðisbundið samstarf
Sveitarfélögum takist almennt að nýta sér alla þá miklu þekkingu og tengslanet sem þeim stæðu til boða
Byggðamál eru sá þáttur sem skiptir hvað mestu máli hjá sveitarfélögum í þeim aðildarviðræðum sem nú standa yfir.
Við höfum nú þegar tekið fjölmörg atriði inn í okkar stjórnsýslu með EES samningnum.
Aðild myndi opna fyrir aðgang að byggðasjóðum ESB og bjóða upp á ýmis sóknarfæri í byggða- og atvinnuþróunarmálum
Mikilvæg að sveitarfélögum takist að byggja upp öflugri stjórnsýslu og svæðisbundið samstarf til að nýta sér sóknarfærin. Landhlutasamtök sveitarfélaga og atvinnuþróunarfélög gætu gegnt þar lykilhlutverki
Sveitarfélögum takist almennt að nýta sér alla þá miklu þekkingu og tengslanet sem þeim stæðu til boða ef til aðildar kemur, einnig í málaflokkum sveitarfélaga sem standa utan við löggjafarvald og byggðastefnu ESB

7. Helstu áhrif Þátttaka í ákvarðanatökuferli Aðgangur að stofnunum ESB
Aðgangur að mikilli þekkingu og öflugu tengslaneti
Héraðsnefnd ESB
Aðgangur að styrkjum
Aðild að öllum áætlunum ESB
Hvati að auknu samstarfi
Meira forræði sveitarfélaga á byggðamálum
Þátttaka í ákvörðunarferli. – Mikilvægt að eiga sér rödd þar sem ákvarðanir eru teknar m.a. til að hafa áhrif á þær.
Aðgangur að stofnunum ESB. – Einnig mikilvægt til að geta haft áhrif og eða til að fá stuðning
Aðgangur að mikilli þekkingu og öflugu tengslaneti. – Það verður ekki af ESB tekið að þar liggur mikil þekking og öflugar tengingar.
Héraðsnefnd ESB. – Vettvangur sveitarfélaga innan ESB. Hagsmunagæsla og áhrif á umræður og þar með ákvarðanatöku sem snertir sveitarfélögin.
Aðgangur að styrkjum. – Við greiðum nú þegar verulega fjármuni til samstarfsins og mikilvægt að fá eitthvað af því til baka og vonandi gott betur.
Aðild að öllum áætlunum ESB. – Fjölmargar og hafa mjög oft áhrif á sveitarfélögin.
Hvati til samstarfs. – Samstarf er mikið í dag m.a. má nefna NPP-verkefnin. Eykur enn möguleikana á að miðla þekkingu og bæta við sig nýrri.
Meira forræði sveitarfélaga í byggðamálum. – Ef hægt er að hafa þau áhrif að fjármunir komi beint til sveitarfélaganna en lendi ekki í miðstýrðu batteri íslenskrar stjórnsýslu. Væntingar um markvissari byggðastefnu þar sem sveitarfélögin hafi meiri áhrif á sín eigin mál.
Dæmi frá Finnlandi með fljótari afgreiðslu mála frá Brussel en Helsinki.

8. Helstu áhrif Hagsmunagæsla Aukið skrifræði
Þörf á auknum mannafla og dýrari stjórnsýsla
Fámenn sveitarfélög
Kostnaðarmat lagasetninga
Sjávarútvegs- og landbúnaðarmál
Sóknaráætlun landshluta –
IPA-styrkir
Hagsmunagæsla. – Mikilvægt að sveitarfélögin gæti sinna sameiginlegu hagsmuna innan ESB.
Aukið skrifræði. – Þetta er þekkt vandamál og þarfnast ekki mikilla skýringa. Það þurfa fleiri að koma að ákvarðanatöku. Ekki alltaf tímasparandi.
Þörf á auknum mannafla og dýrari stjórnsýsla. – Ef sveitarfélag ætlar að ekki bara að fylgja straumnum og ef það ætlar að hafa áhrif þá verður að bæta við fólki sem aftur getur orðið dýrara.
Fámenn sveitarfélög. – Hvernig ætla þau að ráða við skriffinnskuna og hvernig ætla þau að vekja á sér athygli.
Kostnaðarmat lagasetninga. – Sveitarfélögin í landinu hafa gert athugasemdir við að Alþingi og ráðuneyti kostnaðarmeti ekki nægilega oft og vel áhrif lagasetninga á sveitarfélögin. Hvernig ætlum við að laga þetta þegar ESB hefur ekki gert það heldur.
Sjávarútvegs- og landbúnaðarmál. – Þetta eru byggða- og atvinnumál. Hafa veruleg áhrif á sveitarfélögin í landinu. Hver verða okkar áhrif innan ESB?
Sóknaráætlun landshluta. - Unnið að innleiðingu. Nokkuð sambærilegt við stefnumótun ESB. Gæti nýst okkur í samskiptum við ESB.
IPA-styrkir. – Mikil ásókn m.a. sveitarfélaga í þessa styrki. Aukið fjármagn. Aukin tækifæri?

9. Lokaorð
Ekki hægt að segja nákvæmlega fyrir um heildarávinning sveitarfélaga fyrr en niðurstöður aðildarviðræðna liggja fyrir
Mikið veltur á að það takist að skilgreina Ísland á markvissan hátt í byggðastefnu ESB og byggja upp öflugar skipulagsheildir til að nýta sóknarfærin
Ekki hægt að segja nákvæmlega fyrir um heildarávinning sveitarfélaga fyrr en niðurstöður aðildarviðræðna liggja fyrir.
Mikilvægt að það takist að skilgreina Ísland á marvissan hátt í byggðastefnu ESB og byggja upp öflugar skipulagsheildir til að nýta sóknarfærin.
Ísland er eyja, norður í Atlandshafi langt frá innri mörkuðum Evrópu. Landið er strjálbýlt en ríkt af auðlindum.
Hvað eiga Bakkafjörður og Reykjavík sameiginlegt?
Hver eru sóknarfærin? Eða verður þetta endalaus varnarbarátta.

10. Takk fyrir Takk Thank you Grazie Danke Dziekuje Gracias Tak
Σας ευχαριστώ
Teşekkür ederim