1. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
شیوه های ارائه ی مطالب علمی و فنی
استاد :آقای مهندس ابطحی
پژوهشگران :
حسام ستاره
حسام الدین صالحیان
سالار معرف
دانشکده ی مهندسی کامپیوتر
دانشگاه صنعتی شریف
سال تحصیلی
نیمسال اول

2. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
چشم انداز
مقدمه
ضرورت و اهمیت موضوع
پیامد ها و هزینه های اجتماعی فرار مغزها
پدیده فرار مغزها در ایران
عوامل خروج نخبگان از ایران
راهکارهای جلوگیری از فرار مغزها
نتیجه گیری
منابع
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی 2

3. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
مقدمه
اهداف:
بررسی و ارتقا سطح آگاهی در زمینه فرار مغزها
شناخت عوامل موثر بر فرار مغزها
معرفی برخی راهکارهای موجود برای جلوگیری از فرار مغزها
محدودیت ها:
کمبود وقت
گستردگی موضوع
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

4. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
تعاریف
نخبه به معنای برگزیده
فرار مغزها: مهاجرت نیروی تحصیل کرده و متخصص از کشورهای در حال توسعه و جهان سوم به کشورهای توسعه یافته
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

5. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
ضرورت و اهمیت موضوع
وجود نخبگان سرمایه بزرگ هر کشوری است
فرار مغزها معلول عدم توسعه اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی کشورهای جهان سوم است
از دست دادن متخصصان داخلی وارد کردن کارشناسان خارجی
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

6. پیامدهای فرار مغزها اختلال شدید در توزیع طبیعی تیزهوشان
استفاده از نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده در ممالک صنعتی بدون صرف مبالغ هنگفت برای آموزش و کارآموزی
اتلاف منابع ثروت جهان سوم
دگرگونی در توزیع اشتغال در سطح جهانی
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

7. هزینه های اجتماعی فرار مغزها
آثار کوتاه مدت
افزایش نرخ ارز
تشدید تورم
بیکاری
فرار مغزها = فرار سرمایه
آثار بلند مدت
کاهش رشد اقتصادی
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

8. هزینه های اجتماعی فرار مغزها (ادامه)
فرار مغزها و رشد اقتصادی
خروج سرمایه انسانی بسیار کارآمد و پربازده
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

9. هزینه های اجتماعی فرار مغزها (ادامه)
فرار مغزها و رکود تحقیق و توسعه
یکی از محرک های اصلی رشد و توسعه اقتصادی، پژوهش و توسعه است
سرمایه گذاری از تولید ناخالص ملی
2.2%
کشورهای توسعه یافته صنعتی
0.65%
کشورهای در حال توسعه
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

10. هزینه های اجتماعی فرار مغزها (ادامه)
فرار مغزها و رکود تحقیق و توسعه
کشورهایی که منابع بیشتری را به تحقیق و توسعه اختصاص داده اند، جزء کشورهای با بیشترین درآمد سرانه هستند.
کره جنوبی
تحقیق و پژوهش مستلزم داشتن نیروی انسانی متخصص است
درآمد ملی
سرمایه گذاری از تولید ناخالص ملی
363 میلیون دلار
0.6 % در سال 1975
میلیون دلار
1.9 % در سال 1988
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

11. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
فرار مغزها در ایران
این پدیده در کشور ما از دهه چهل شدت یافته و تاکنون ادامه
دارد.
از نظر تاریخی به سه دسته تقسیم میشود:
از دهه چهل تا پیروزی انقلاب
از پیروزی انقلاب تا پایان جنگ تحمیلی
پس از جنگ تحمیلی
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

12. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
مقصد مهاجران ایرانی
آمریکا ، کانادا و اروپا مقصد مهاجران ایرانی
آمریکا بزرگترین جذب کننده مغزهای ایرانی
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

13. آمارهای مربوط به مهاجران ایرانی در آمریکا
تعداد دانشجویان ایرانی در آمریکا از 997 نفر در سال 1339 به 4832 نفر در سال 1352 رسید.
تعداد تحصیل کردگان ایرانی در این کشور در سال نفر بوده است. (71% در مقطع کارشناسی ، 22% کارشناسی ارشد ، 7% دکترا و تخصص)
در سال 1372 حدود متخصص ایرانی مقیم آمریکا بوده اند. (1862 عضو هیئت علمی)
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

14. آمارهای مربوط به مهاجران ایرانی در آمریکا (ادامه)
پس از حادثه کوی دانشگاه تهران در سال 1378 تعداد ایرانی با تحصیلات عالی به آمریکا مهاجرت کردند.
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

15. عوامل خروج نخبگان از ایران
عدم توجه به شان علم و عالم
سطح علمی دانشگاههای داخل و فقدان تجهیزات پیشرفته
عدم وجود امکانات کافی برای ادامه تحصیل در دوره های تحصیلات تکمیلی
وجود معضلاتی چون کنکور و آزمونهای ورودی
علل فرهنگی
اجتماعی
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

16. عوامل خروج نخبگان از ایران (ادامه)
تفاوت کیفی زندگی در داخل و خارج
امکانات مادی و میزان درآمد
امنیت و آینده شغلی
علل و عوامل اقتصادی
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

17. عوامل خروج نخبگان از ایران (ادامه)
عدم ثبات سیاسی
تغییر سریع قوانین و مقررات
تنفر از شرایط سیاسی وطن
عوامل سیاسی
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

18. راهکارهای جلوگیری از فرار مغزها
1- جایگزینی فرار مغزها با صدور مغزها
2- ایجاد شهرک های تحقیقاتی و حمایت صنعت ها از نخبگان
3- اتخاذ گزینه بازگشت مهاجران، حتی برای کوتاه مدت
4- تقویت جاذبه های اقتصادی و فرهنگی در کشور
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

19. راهکارهای جلوگیری از فرار مغزها (ادامه)
5- توجه کافی به علم و ارج نهادن به دانشمندان
6- فراهم کردن حداقل امکانات برای نخبگان
7- تقویت توان امکانات و تسهیلات آموزشی
8- فراهم کردن امنیت برای سرمایه گذاران
9- برقراری ارتباط با نخبگان مهاجر
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

20. کارهای صورت گرفته در جهان
1- تقویت کارآفرینی
2- ممانعت از مهاجرت
3- بومی سازی
4- نظریه ی گردش مغزها
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

21. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
نتیجه گیری
افزایش سرعت روند فرار مغزها در آینده
فرار مغزها باعث عقب ماندگی فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی می شود
لزوم برنامه ریزی جدی برای جلوگیری از فرار مغزها
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

22. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
منابع
فریدون جعفری معطر، ”مهاجرت نخبگان“ ، چاپ اول ، تهران ، موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی ، 1387
رضا امیرخانی ، ”نشت نشا“ ، چاپ دوازدهم ، تهران ، انتشارات قدیانی ، 1387
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

23. بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
منابع (ادامه)
---، ”کارآفرینی برای جلوگیری از فرار مغزها“ ، ،
3 اردیبهشت 1387
---، ”فرار مغزها پدیده ویران کننده کشورهای جهان سوم“، 7 آبان 1383
بررسی علل و عوامل فرار مغزها از ایران
گروه پژواک – دانشگاه صنعتی شریف – دانشکده مهندسی کامپیوتر – شیوه های ارائه مطالب علمی و فنی

24. پایان