2. درس:حقوق دریایی
استاد:دکتر فیضی چکاب
گردآورنده:محمد گلشیک
موضوع:ثبت کشتی در ایران

3. مقدمه 1-طبیعت کشتی ایران(کشتی مال منقول است)
2-ثبت کشتی لازم است مانند غالب وسایل نقلیه موتوری
3-کشتی ها بخشی از خاک کشور متبوع خود محسوب می شوند

4. سوالات قابل طرح در ثبت کشتی
1_متقاضیان در خواست ثبت کشتی چه کسانی هستند؟
2_چه مدارکی را متقاضی باید ارائه نماید؟
3_مرجع ثبت کشتی کجاست؟
4-نحوه ی رسیدگی دراین مرجع به چه نحو است؟
5_گواهینامه ثبت موقت چیست ودر چه مواردی صادر می شود؟
6_آثار ثبت کشتی چیست؟
7-هزینه ی ثبت یک کشتی به چه میزانی است؟

5. تعاریف کشتی ماده 1 قانون دریایی:
«هر کشتی دریا پیما (اعم از اینکه ساختمان آن پایان یافته و یا در دست ساختمان باشد) که ظرفیت غیر خالص ثبت شده آن حداقل 25 تن و واجد شرایط ذیل باشد می تواند بر طبق مقررات این قانون به ثبت رسیده و......»
ماده52 قانون دریایی:
((کشتی به هر وسیله ای اطلاق می شود که برای حمل بار در دریا بکار می رود))
ماده111قانون دریایی:
منظور از کشتی فقط کشتی دریاپیماست.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

6. تعریف پیشنهادی کشتی
شاید اگر بخواهیم تعریفی از مفهوم کشتی ارائه نماییم که مطابق با قانون دریایی ما هم باشد، کشتی را اینگونه تعریف می کنیم: به هر نوع شناوری که ساختمان آن پایان یافته ویا درحال ساخت باشد وبه منظور حمل بار یا جا به جایی مسافر در دریاها که حداقل ظرفیت غیر خالص آن 25 تن باشد کشتی گویند.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

7. تعاریف
ظرفیت کشتی:منظور از ظرفیت کشتی گنجایش وحجم آن است که بر دو قسم است:
1_ظرفیت خالص:حجم داخلی کشتی که کالا ها ومسافران را در خود جای می دهد.
2_ظرفیت غیر خالص:بر خلاف تعریف فوق شامل حجم داخل کشتی بعلاوه کلیه تاسیسات نصب شده در سطح کشتی وفضای اشغال شده توسط سایر ادوات می باشد.
سند ثبت کشتی: گواهینامه ای است که سازمان بنادر و کشتیرانی بر طبق نمونه مخصوصی که در آئین نامه ثبت کشتی ها و شناورها معرفی شده است به نام کشتی تنظیم و صادر می کند.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

8. متقاضیان درخواست ثبت کشتی
ماده 9قانون دریایی: برای ثبت کشتی باید مالک کشتی و یا نماینده او تقاضای ثبت را به ضمیمه ی اظهارنامه و گواهی‌نامه‌های فنی در دو نسخه تنظیم و به سازمان بنادر و کشتیرانی تسلیم نماید.
ماده 18 قانون دریایی: کارخانه سازنده کشتی موظف است اظهارنامه‌ای مشتمل بر شماره ردیف و مشخصات تفصیلی کشتی جهت ساختمان تهیه و به سازمان بنادر و کشتیرانی تسلیم نماید.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

9. مدارک لازم برای ثبت کشتی:
ماده 10قانون دریایی: مالک کشتی یا نماینده او باید به ضمیمه تقاضانامه ثبت کشتی مستندات مالکیت با اظهارنامه ای حاوی نکات زیر تسلیم نمایید.
نام کشتی- توان قوه محرکه- جنس بدنه کشتی- تاریخ و محل ساختمان – ابعاد و ظرفیت‌ها- تعداد پل‌ها و دکل‌ها و دودکشها- نوع قوه محرکه (بخار، دیزل، انرژی اتمی و غیره) علائم مشخصه، نام و تابعیت و محل اقامت مالک یا مالکین و سهم هر یک از مالکین کشتی.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

10. مطلبی دررابطه با نام کشتی
ماده9 قانون دریایی: مالک کشتی یا نماینده او باید قبل از تسلیم تقاضا نام اختیاری کشتی را به اطلاع سازمان بنادروکشتیرانی برساند.
ماده6 آیین نامه: نام کشتی باید از اسامی ایرانی انتخاب شوند. ب - انتخاب اسامی ذیل برای کشتیهائی که تابعیت ایرانی را تحصیل می نمایند ممنوع است نام کشتیهائی که قبلا" در سازمان بنادر وکشتیرانی به ثبت رسیده است اسامی که قبلا" برای کشتیهای دیگر انتخاب و بر اثر تشابه اسمی ممکن است موجب اشتباه گمراهی گردد
3 - اسامی کشتیهای متعلق به نیروهای مسلح
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

11. مدارک لازم برای ثبت کشتی در حال ساخت
ماده18قانون دریایی: کارخانه سازنده کشتی موظف است اظهارنامه‌ای مشتمل بر شماره ردیف و مشخصات تفصیلی کشتی جهت ساختمان تهیه و به سازمان بنادر و کشتیرانی تسلیم نماید. پس از اینکه کشتی در دست ساختمان آزمایش و تحویل مالک گردید گواهی‌نامه ثبت موقت باطل و مسترد خواهد شد. ماده 25 آیین نامه: سازندگان کشتی موظفند بمنظور دریافت سند ثبت موقت اظهارنامه ای مشتمل بر شماره ردیف ساخت ومشخصات تفصیلی کشتی در دست ساختمان تهیه و به اداره مرکزی ثبت کشتیها تسلیم نمایند. سند ثبت موقت پس از تکمیل ساختمان کشتی و آزمایش وتحویل آن به مالک از درجه اعتبار ساقط بوده و باید برای ابطال به اداره مرکزی ثبت کشتی ها مسترد گردد.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

12. مدارک لازم برای ثبت کشتی خارجی
  ماده 9آیین نامه: در مورد کشتی هائیکه قبلا" تابعیت دیگری راتحصیل نموده اند اسناد ذیل باید بضمیمه اظهارنامه تسلیم شود.
1 - رونوشت مصدق گواهی ثبت و تابعیت سابق کشتی رونوشت اسناد مالکیت و یا هرگونه مدرکی که مثبت مالکیت کشتی باشد.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

13. ثبت نوآوری وتغییرات در ساختمان ومشخصات کشتی
  ماده14قانون دریایی: هرگونه تغییری در ظرفیت مسافربری و یا باربری کشتی باید کتبا به اطلاع سازمان بنادر و کشتیرانی برسد، اینگونه تغییرات نیز باید در دفتر رسمی ثبت کشتی ها و در سند ثبت کشتی و نسخه دوم آن قید گردد.
ماده 26 آیین نامه: اداره مرکزی ثبت کشتیها هر گونه تغییر در مالکیت و ساختمان یا سایرمشخصات کشتی را پس از رسیدگی به مدارک ومفاد اظهارنامه مربوط و بارعایت ماده 19 قانون دریائی اقدام به اصلاح اسناد و دفاتر ثبت خواهند نمود.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

14. نحوه رسیدگی به تقاضای ثبت
ماده 8قانون دریایی: اداره مرکزی ثبت کشتی‌ها در سازمان بنادر و کشتیرانی تاسیس می‌گردد
ماده1 آیین نامه: بمنظور ثبت کشتیهای دریاپیماکه ظرفیت غیرخالص ثبت شده آنها حداقل 25 تن واجد شرائط مذکور در قانون دریائی ایران مصوب مرداد ماه باشد دفتری به نام دفتر ثبت کشتی دراداره مرکزی ثبت کشتیهای سازمان بنادر و کشتیرانی که در تهران تشکیل می شود نگهداری خواهد کرد.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

15. نحوه رسیدگی به تقاضای ثبت کشتی
ماده 10آیین نامه: درخواست ثبت کشتی باید به مجرد وصول در دفتر مخصوص ثبت رسیدی به متقاضی تسلیم گردد.
ماده 11 - در صورتیکه اسناد کامل و ثبت کشتی واعطاء تابعیت ایرانی بلااشکال باشد اداره مرکزی ثبت کشتی ها ترتیب بازرسی و معاینه فنی کشتی را خواهد داد.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

16. ادامه
ماده 12 - الف - اداره بازرسی فنی واندازه گیری کشتیهای سازمان بنادر مکلف است ظرفیت ومشخصات کامل کشتی را بنحوی که در اظهار نامه ذکر گردیده رسیدگی نموده و پس از تطبیق در صورت صحت آنرا تایید و گواهی نماید0 ب - تا زمانیکه اداره بازرسی فنی و اندازه گیری کشتی ها تاسیس نشده است گواهی نامه ها و بازرسیهای فنی موسسات ذیل معتبرخواهد بود. 1 - لویدزجیستراف شپینگ - لندن 2 - بورووریتاس – پاریس 3 - گرمانیشه لوید - هامبورگ 4 - امریکن بورواف شپینگ - نیویورک
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

17. ادامه
ماده 13 - پس از رسیدگی به کلیه مدارک اداره مرکزی ثبت کشتیها کشتی را در دفتر ثبت کشتیها ثبت نموده ومندرجات آنرا به امضاء مالک و یا نماینده او می رساند مراتب قبولی ثبت نیز با ذکر شماره رسمی کشتی تاریخ و علائم مخابراتی بر طبق نمونه 5 به اطلاع درخواست کننده می رسد.
ماه 14 - مالک کشتی مکلف است به مجرد دریافت نمونه 5 بنام کشتی نام بندر ثبت - شماره رسمی کشتی و همچنین ظرفیت خالص آنرا در روی لوحه فلزی در محل مناسبی که بسهولت قابل مشاهده باشدنصب نماید. اداره مرکزی ثبت کشتیها از کشتی بازرسی نموده و درصورتیکه نقش یا نصب لوحه و یا سایر مشخصات صریحاانجام گرفته باشد مراتب را بر طبق نمونه 6 گواهی می نماید0 پس از گواهی فوق اداره مرکزی ثبت کشتیها بر طبق مقررات فصل سوم مبادرت به صدور سند ثبت خواهد نمود.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

18. ادامه
ماده 17 - سند ثبت کشتی از طرف سازمان بنادر و کشتیرانی مطابق نمونه 8 تنظیم وصادر میگردد
ماده 21آیین نامه - در سند ثبت نکات زیر قید میگردد: الف - نام و نام کشتی (بادی - بخاری - موتوری - اتمی و)
ب - نام و محل اقامت مالک و میزان سهم
ج - شماره رسمی کشتی ومحل ثبت
د - تاریخ ثبت
سایرموارد
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

19. گواهی نامه ثبت موقت نمایندگان کنسولی:
ماده16قانون دریایی: نمایندگان کنسولی ایران میتوانند با کسب اجازه از سازمان بنادر و کشتیرانی به استناد گواهی‌نامه‌های فنی صادره از طرف یکی از موسسات صلاحیتدار بین‌المللی مذکور در ماده فوق گواهی نامه ثبت موقت جهت کشتی‌هایی که در ایران به ثبت خواهند رسید صادر نمایند.
ماده24آیین نامه: نمایندگیهای کنسولی ایران میتوانند با استعلام از سازمان بنادر وکشتیرانی به استناد اسناد مالکیت و گواهی نامه های فنی صادره از طرف یکی از موسسات مندرج در ماده 12 این آئین نامه برای کشتی هایی که در ایران میخواهند به ثبت برسند گواهی ثبت موقت بر طبق نمونه صادر نمایند.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

20. گواهی نامه ثبت موقت صادره ازسوی سازمان بنادر
ماده 18- (کشتیهای در دست ساختمان): کشتیهای در دست ساختمان (موضوع ماده 5 این قانون) باید موقتا به ثبت برسد و گواهی‌نامه ثبت موقت جهت آنها صادر می گردد.
ماد25 آیین نامه- برای کشتی هایی که در ایران در دست ساختمان می باشند سازمان بنادر و کشتیرانی می تواند از تاریخ نصب تیر اصلی کشتی سند ثبت موقت صادر نماید.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

21. استثنا در ثبت کشتی
ماده1ق دبند2 _کشتی های نفتی متعلق به اشخاص (اعم از طبیعی یا حقوقی) که به امر تولید و یا تصفیه و یا حمل و نقل نفت خام و یا گاز و یا محصولات نفتی اشتغال دارند می‌توانند بدون رعایت حد نصاب مقرر در این ماده بنا به درخواست ذینفع و موافقت سازمان بنادر و کشتیرانی به ثبت رسیده و تابعیت ایران را تحصیل کنند.
ماده2آیین نامه: کشتیهای متعلق به نیروهای مسلح از مقررات این آئین نامه مستثنی می باشند
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

22. آثار ثبت کشتی در ایران
ماده 1- (شرایط تابعیت کشتی) : 1- هر کشتی دریاپیما (اعم از اینکه ساختمان آن پایان یافته و یا در دست ساختمان باشد) که ظرفیت غیرخالص ثبت شده آن حداقل 25 تن و واجد شرایط ذیل باشد میتواند بر طبق مقررات این قانون به ثبت رسیده و تابعیت ایرانی و حق برافراشتن پرچم ملی ایران را داشته باشد.
ماده 6- (کشتیرانی ساحلی): کشتیرانی به قصد تجارت بین بنادر و جزایر ایران (کابوتاژ) منحصرا متعلق به کشتی‌های ایرانی است.
ماده 17- (آثار عدم ثبت کشتی): در مورد ماده فوق چنانچه کشتی به موقع به ثبت نرسد و یا اسناد قبلی به موقع تسلیم نگردد کشتی حق برافراشتن پرچم ایران را نخواهد داشت و مالک کشتی بر طبق مقررات ماده 190 این قانون به پرداخت جریمه محکوم و موظف به تسلیم اسناد کشتی می‌باشد.
ماده 14- (تغییرات در ظرفیت کشتی‌ها): هرگونه تغییری در ظرفیت مسافربری و یا باربری کشتی باید کتبا به اطلاع سازمان بنادر و کشتیرانی برسد، اینگونه تغییرات نیز باید در دفتر رسمی ثبت کشتیها و در سند ثبت کشتی و نسخه دوم آن قید گردد.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

23. ماده 13- (حق الثبت)
حق‌الثبت و سایر حقوقی که برای ثبت اسناد و مدارک کشتی باید پرداخت شود بشرح زیر است: - برای کشتی‌های کمتر از 500 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده ریال - برای کشتی‌های 501 تا 1000 تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده ریال - برای کشتی‌های 1001 تا 1500 تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده ریال - برای کشتی‌های 1501 تا 2000 تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده ریال.....الاآخر
ب- حق تجدید ثبت کشتیها به ماخذ پنجاه درصد حق‌الثبت مندرج در بند الف فوق خواهد بود. ج- هزینه ثبت تغییرات در گواهینامه‌ها مبلغ 5000 ریال برای هر تغییر در مشخصات کشتی و اجزای آن د- هزینه صدور المثنای گواهی‌نامه ثبت کشتی به ماخذ سی درصد حق‌الثبت همان کشتی است.
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

24. تصویب‌نامه در خصوص تعیین پرداختی حق‌الثبت و حقوق ثبت اسناد و مدارک کشتی
حق‌الثبت و سایر حقوقی که برای ثبت اسناد و مدارک کشتی باید پرداخت شود، به شرح زیر تعیین می‌شود: الف ـ حق‌الثبت 1ـ برای کشتی‌های کمتر از 500 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده سه میلیون ( ) ریال 2ـ برای کشتی‌های 501 تا 1000 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده چهار میلیون ( ) ریال 3ـ برای کشتی‌های 1001 تا 1500 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده پنج میلیون ( ) ریال 4ـ برای کشتی‌های 1501 تا 2000 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده هفت میلیون ( ) ریال 5ـ برای کشتی‌های 2001 تا 2500 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده نه میلیون ( ) ریال 6ـ برای کشتی‌های 2501 تا 3000 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده یازده میلیون ( ) ریال 7ـ برای کشتی‌های 3001 تا 4000 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده سیزده میلیون ( ) ریال 8ـ برای کشتی‌های 4001 تا 5000 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده پانزده میلیون ( ) ریال 9ـ برای کشتی‌های 5001 تا 6000 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده هفده میلیون ( ) ریال 10ـ برای کشتی‌های 6001 تا 7000 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده نوزده میلیون ( ) ریال 11ـ برای کشتی‌های 7001 تا 8000 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده بیست و یک میلیون ( ) ریال 12ـ برای کشتی‌های 8001 تا 9000 تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده بیست و سه میلیون ( ) ریال 13ـ برای کشتی‌های 9001 تا تن ظرفیت غیرخالص ثبت شده بیست و پنج میلیون ( ) ریال 14ـ برای کشتی‌های تن به بالا ظرفیت غیرخالص ثبت شده سی میلیون ( ) ریال ب ـحق تجدید ثبت کشتیها به مأخذ پنجاه درصد حق‌الثبت مندرج در بند (الف) خواهد بود. ج ـ هزینه ثبت تغییرات در گواهی‌نامه‌ها مبلغ پانصد هزار ( ) ریال برای هر تغییر در مشخصات یا خصوصیات کشتی یا اجزای آن می‌باشد. دـ هزینه صدور المثنای گواهینامه ثبت کشتی به ماخذ سی درصد حق‌الثبت همان کشتی است.

25. بار نامه دریایی

26. بار نامه دریایی

27. بارنامه دریایی
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

28. منابع تحقیق: 1_قانون دریایی مصوب 1343
2_آیین نامه ثبت کشتی ها وشناورها مصوب 1344
3_قانون تجارت
4_حقوق دریایی_دکترمرتضی نجفی اسفاد
5_حقوق دریایی_هوشنگ امید
Thomas,M.D., & Bainbridge,W.L No Chld Left Behind: Facts and fallacies. Phi Dea Kappan, 83,

29. پایان