2. آشنایی با کلیات بهداشت حرفه ای
آشنایی با کلیات بهداشت حرفه ای

3. سلامت داراي ابعاد جسماني، رواني واجتماعي است
سلامت داراي ابعاد جسماني، رواني واجتماعي است. فرد سالم كسي كه در تمام ابعاد سلامت احساس رفاه كامل وآسايش كند. بهداشت علم وهنر تامين و ارتقاء سطح سلامت فرد وجامعه علم وهنر دستيابي به سلامتي

4. مقدمه
علم بهداشت حرفه‌اي Occupational Hygiene يكي از شاخه‌هاي علوم بهداشتي بوده كه به مسائل و مشكلات شغلي مي‌پردازد. در دهه‌هاي اخير در كشورهاي توسعه يافته بعلت نياز روزافزون به حل مشكلات شغلي، رشد شاياني را به همراه داشته است و در كشورهاي در حال توسعه نيز در جهت پايداري توسعه (اقتصادي، اجتماعي، انساني) جايگاه ويژه‌اي را دارا مي‌باشد.
مساله ایمنی و بهداشت شغلی به لحاظ اخلاقی، قانونی و اقتصادی حائز اهمیت می باشد. شرکت ها برای اینکه در بازار رقابت جهانی سودآور باقی بمانند همواره تلاش می کنند. برای این شرکت ها مخاطب قرار دادن مسائل ایمنی، بهداشتی و محیط زیست ممکن است وسیله ای برای تجارت بهتر باشد.

5. بهداشت حرفه ای
بهداشت حرفه ای، علمی متشکل از علوم متنوع شامل مهندسی، اپیدمیولوژی (مطالعه توزیع بیماری در جمعیت)، فیزیک، آمار، زیست شناسی، میکروب شناسی، شیمی، آناتومی، فیزیولوژی و سم شناسی است.
دانشی که علومی نظیر بهداشت عمومی و محیط، کامپیوتر و روانشناسی صنعتی را به کار می گیرد.

6. اهداف بهداشت حرفه اي(كميته مشتركWHO,ILOدر ژنو1953)
*ارتقاء و تأمین عالی ترین درجه ممکن وضع جسمی ، روانی و اجتماعی کارکنان همه مشاغل، جلوگیری از بیماریها و حوادث شغلی، انتخاب کارگر و کارمند برای محیط و شغلی که ازلحاظ جسمی و روانی قدرت انجام آنرا دارد و یا بطور اختصار تطبیق کار با انسان و در صورت عدم امکان این امر، تطبیق انسان با کار*

7. اهداف بهداشت حرفه اي(كميته مشتركWHO,ILOدر ژنو1953)
علم و هنر تأمين سلامت كارگران حرف مختلف در برابر عوامل زيان آور محيط كار واينكه: 1-فرد كارگر در كارهايي كه متناسب با قابليتهاي جسماني و رواني اوست، مشغول به كار شود. 2-بهداشت حرفه اي مي كوشد تا ازبيماريهاي شغلي پيشگيري كند. 3-حوادث شغلي را به حداقل برساند.

8. بهداشت حرفه ای چیست؟
بهداشت حرفه ای عبارت است از علم و هنر پیش بینی، شناسایی، ارزشیابی و کنترل فاکتورها و عوامل استرس زای ناشی از محیط کار که می تواند باعث بیماری، آسیب به سلامتی و رفاه یا ناراحتی خاص در میان کارگران گردد.
این علم در راستای کاهش مرگ و میر و ناتوانی های دائمی و موقت ناشی از حوادث شغلی و همچنین پیشگیری از بروز بیماریهای شغلی تلاش می کند.

9. Occupational Medicine
بهداشت حرفه ای چیست؟
فعالیت کاری
Work Activity
بهداشت حرفه ای
Occupational Hygiene
مواجهه
Exposure
سلامت شغلی
Occupational Health
طب کار
Occupational Medicine
بیماری
Disease

10. سازمان های متولی ایمنی و بهداشت حرفه ای در کشور
وزارت کار و امور اجتماعی: براساس مادة 85 قانون كار وزارت كار مسئول حفاظت و ايمني در محيط كار )حفاظت فني وايمني، بازرسي كار(
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی: براساس مادة 85 قانون كار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي عهده دار بهداشت و درمان کارگران گردیده است (پیشگیری از بيماريهاي حرفه اي وتامين بهداشت كار، محيط كار وكارگر)
سازمان تامین اجتماعی: با توجه به قانون، تامين اجتماعي عهده دار بيمه و تعاون كليه کارگران در موارد زیر است
حوادث ناشي از كار و بيماريهاي شغلي
حوادث و بيماريهاي غير شغلي، ازدواج، بارداري و زايمان
از كارافتادگي، بازنشستگي

11. برنامه هاي بهداشت حرفه اي
شناخت، بررسي واندازه گيري عوامل زيان آور موجود در محيط كار وارائه طرحهاي كنترلي وبهسازي محيط
برنامه هاي مربوط به معاينات پزشكي كارگران
برنامه هاي مربوط به حفاظت وايمني
ايجاد امكانات درماني وكمكهاي اوليه
برنامه هاي مربوط به آموزش بهداشت كارگران
برنامه هاي مربوط به تغذيه كارگران
برنامه هاي مربوط به نوتواني

12. برخی از مواد قانون کار:فصل چهارم
ماده 85 ـ براي صيانت نيروي انساني و منابع مادي كشور رعايت دستور العملهايي كه از طرف شوراي عالي حفاظت فني( جهت تامين حفاظت فني ) و وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي( جهت جلوگيري از بيماريهاي حرفه اي و تامين بهداشت كار و كارگر و محيط كار ) تدوين مي شود ، براي كليه كارگاهها، كارفرمايان ، كارگران و كارآموزان الزامي است.
تبصره ـ كارگاههاي خانوادگي نيز مشمول مقررات اين فصل بوده و مكلف به رعايت اصول فني و بهداشت كار مي باشند .

13. برخی از مواد قانون کار:فصل چهارم
ماده 91- كارفرمايان و مسئولان كليه واحدهاي موضوع ماده 85 اين قانون مكلفند براساس مصوبات شوراي عالي حفاظت فني براي تامين حفاظت و سلامت و بهداشت كارگران در محيط كار و سايل و امكانات لازم را تهيه و در اختيار آنها قرار داده و چگونگي كاربرد وسايل فوق الذكر را به آنان بياموزند و در خصوص رعايت مقررات حفاظتي وبهداشت فردي واجراي دستورالعملهاي مربوطه مسئول مي باشند.

14. برخی از مواد قانون کار:فصل چهارم
ماده92- كليه واحدهاي موضوع ماده 85 اين قانون كه شاغلين درآنهابه اقتضاي نوع كاردرمعرض بروز بيماريهاي ناشي ازكارقراردارند. بايدبراي همه افراد مذكورپرونده پزشكي تشكيل دهند وحداقل سالي يكبارتوسط مراكز بهداشتي درماني ازآنها معاينه وآزمايشهاي لازم را به عمل آورند ونتيجه را در پرونده مربوطه ضبط نمايند.

15. 2- عوامل زيان آور شيميايي
عوامل زيان آور محيط كار
1-عوامل زيان آور فيزيكي
سرما، گرما، صدا، ارتعاش، نور، فشار هوا، تشعشعات، جريان الكتريسيته، ميدانهاي مغناطيسي
2- عوامل زيان آور شيميايي
مواد شيميايي(گرد وغبار، آئروسل، گازها وبخارات، حلالها و ...)
3-عوامل مكانيكي:
ايمني ماشين آلات ومحيط كار

16. 4- عوامل زيان آور بيولوژيكي
ويروسها، قارچها، باكتريها، انگلها وريكتزياها
5-عوامل زيان آور ارگونوميكي
حمل ونقل دستي بار، وضعيت نامناسب بدني در هنگام كار، عدم تناسب فرد با كارش، نوبت كاري، استرس و ....

17. عوامل فیزیکی زیان آور

18. عوامل زيان آور فيزيكي محيط كار صدا
تعريف عاميانه:يك صوت ناخواسته يا اغتشاشات صوتي محيط
علمي: محصول تبديل انرژي يا يكي از اشكال اتلاف انرژي است.
(ارتعاش، گرما)

19. انتقال صوت: 1- راه هوا 2- استخوان های جمجمه و بدن
صدا بر اساس dB اندازه گیری می شود، که یک نسبت لگاریتمی است.

20. انواع صوت

24. 3-اثرات رواني:بي دقتي، كم شدن فعاليتهاي مغزي، تداخل در خواب
اثرات صدا روي انسان
1- شنوايي:
کری موقت
کری دائم
2- اثرات فيزيولوژيكي:افزايش ضربان قلب، تعداد تنفس، بالا رفتن مقدار مصرف اكسيژن و فشار خون
3-اثرات رواني:بي دقتي، كم شدن فعاليتهاي مغزي، تداخل در خواب
4-اثرات عمومي: استفراغ، تهوع
5-اثر بر ايمني وافزايش حوادث

25. پيش گيري از اثرات صدا 1- روشهاي كنترلي مكانيكي و مهندسي
2-روشهاي مديريتي واداري
گردشي كردن كار
انتخاب كارگر مناسب
معاينات دوره اي
استفاده از وسايل حفاظت فردي

26. ارتعاش
يك حركت نوساني حول نقطه تعادل است. تمام اجسامي كه داراي جرم خاصيت كشساني مي باشند، قادر به ارتعاش هستند.
انواع ارتعاش
دوره ای
ساده
مختلط
غیر دوره ای

27. عوارض ارتعاش تمام بدن:
افزايش خفيف مصرف اكسيژن به همراه با سريع شدن ريتم تنفس
انقباض عضلات گردن
اختلالات بينايي
اشكال در حفظ تعادل واختلالات رفتاري
دردهاي مزمن پشت وكمر در رانندگان با سابقه كار15 سال به بالا
آسيب نواحي پايين نخاع

28. ارتعاش دست وبازو
بوسيله ابزار الكتريكي وبادي(هواي فشرده) كه كارگران به طريقي اين دستگاهها را در دست نگه مي دارند ومتحمل لرزش هاي شديد ميشوند.

29. عوارض: آسيبهاي نسوج نرم دست
كاهش كلسيم استخوانهاي كف دست و استئوآرتريت مفاصل دست
بيماري سپيد انگشت: كم خوني موضعي انگشتان دست

30. روشهاي جلوگيري از عوارض ارتعاش 1- روشهاي كنترلي مكانيكي و مهندسي
2-روشهاي مديريتي واداري
گردشي كردن كار
انتخاب كارگر مناسب
معاينات دوره اي
استفاده از وسايل حفاظت فردي

31. مخاطرات امواج مادون صوت و ماوراء صوت
دندانپزشکان و متخصصین دندانپزشک به طور پیوسته از تجهیزات پاک کننده اولتراسونیک (مافوق صوت) در فرایند مراقبت درمانی استفاده می کنند.
وسایل اولتراسونیک بزرگترین خطر بالقوه برای سیستم شنوایی در دندانپزشکی مطرح گردیده اند.
در مطالعات بیان گردیده است که امواج مادون صوت و ماوراء صوت می توانند با بافت های بیولوژیکی به واسطه فرایندهای مکانیکی و حرارتی واکنش نشان دهند.

32. کاربرد مافوق صوت در درمان التهاب تاندون آرنج (آرنج تنیس بازان)

33. روشنایی

34. ماهيت نور
بيناب امواج الكترومغناطيس
طول موج نور مرئي
حداكثرحساسيت چشم انسان به نور
انواع سلولهاي بينايي در چشم انسان

36. پيامدهاي كار تحت سيستم روشنايي نامطلوب:
خستگي چشم
اشكال در تطابق و ديد اشياء و رنگها
كاهش بهره‌وري و کارایی شغلی
خيرگي و صدمه به شبکیه
افزايش حوادث
اختلالات اسکلتی عضلانی

37. ويژگي هاي روشنايي مناسب 1- نور كافي باشد
2- نور از نظر توزيع مطلوب باشد.
3- درخشندگي سطوح سبب چشم زدگي نشود.
4- سايه هاي مزاحم موجود نباشد.

38. انواع كارها از نظر نياز به روشنايي
خيلي دقيق
دقيق
نيمه دقيق
خشن

39. سيستمهاي تامين روشنايي:
تامين روشنايي با بكارگيري منابع طبيعي يا مصنوعي انجام مي‏گردد.
اولويت با منبع طبيعي خورشيد است اما كار در مكانهايي با عمق زياد و يا در ساعات نامناسب امكان استفاده از روشنايي خورشيد را محدود و گاه غيرممكن مي نمايد لذا مي توان به روشهاي فني و با استفاده از اصول طراحي فني با استفاده از منابع الكتريكي روشنايي كافي و مطلوبي را تأمين نمود.

40. اندازه گيري و ارزيابي روشنايي
اندازه گيري روشنايي به دو صورت کلی انجام مي گيرد: - اندازه گيري و ارزيابي روشنايي عمومي - اندازه گيري و ارزيابي روشنايي موضعي

41. اندازه گيري روشنايي موضعي:
اندازه‏گيري موضعي در محل كار كارگر و نيز دقيقا بايستي در محل ديد كارگر انجام شود مثلا اگر ميز كار است روشنايي روي ميز كار اندازه‏گيري گردد. زاويه‏ها و فاصله‏ها دقيقا بايستي مراعات گردد و اندازه‏گيري با حضور كارگر انجام شود تا در صورت وجود نيم‏سايه يا عوامل ديگر شرايط عيناً لحاظ گردد.

42. شرايط جوي محيط كار
گرما
سرما
رطوبت
جريان هوا

43. اهمیت شرایط جوی از سه دیدگاه حائز اهمیت است:
الف ) ديدگاه ايمني: براي مشاغل سنگين یا فیزیکی شرايط جوي نامناسب تنش زا میباشد كه باعث افزايش ضريب خطا و درنتيجه حادثه مي شود
ب)ديدگاه بهداشتي: كه ميتوان به بيماريها و اختلالات ناشي از گرما و سرما اشاره كرد. كرامپهاي عضلاني، خستگي مفرط ناشي از گرما، شوك گرمايي، هيپوترمي، سرمازدگي و يخ زدگي نمونه هايي از اين اختلالات مي باشند
ج ديدگاه آسايشي: عدم تناسب فاكتورهاي جوي با فعاليت كاركنان موجب افزايش تاثير فشار، افزايش استرسهای متفاوت، خستگي زودرس و كاهش راندمان مي گردد.

45. سازوكارهاي كاهش دهنده درجه حرارت بدن:
تنظيم دماي بدن:
تنظیم دمای بدن بوسیله مراکزی در هیپوتالاموس انجام می گیرد
سازوكارهاي كاهش دهنده درجه حرارت بدن:
1- انبساط رگهاي خوني وپوست
2- تحريك غدد عرق
3- مهار سازو كارهاي توليد حرارت (مثل لرزيدن وتوليد حرارت شيميايي(متابوليسم)

46. سازوكارهاي افزايش درجه حرارت بدن
1- انقباض رگهاي پوست
2- سيخ شدن موهاي بدن
3- افزايش متابوليسم ولرزيدن
نمايانگرهاي تنش گرمايي:
دماي داخلي بدن، ميزان عرق، تعداد ضربان قلب و ميزان تبخير عرق

47. عوارض ناشي از گرما 1- اختلالات عصبي ورواني: ناراحتي، بي علاقگي نسبت به كار، كاهش بازده كاري، اختلال در قضاوت وافزايش تعداد اشتباه افزايش حادثه هاي شغلي 2-عوارض پوستي: میلير قرمز در اثر اختلال عمل غدد مترشحه عرق، بثورات قرمز رنگ خارش دار 3- كرامپ عضلاني: كاهش سديم بدن در اثر تعريق زياد، از ماهيچه هاي دست و بازو شروع و سپس در ماهیچه های پا و قسمتهاي بالاي شكم ادامه مي يابد.

48. عوارض ناشي از گرما (ادامه)
4- ضعف يا خستگي گرمايي: اگر كاهش آب بدن به 5تا8 درصد وزن بدن برسد؛خستگي، بي حالي، رنگ پريدگي، گيجي، پوست سرد ومرطوب، افزايش دماي بدن تا39/5 درجه وكاهش فشار خون
5- گرمازدگي:
بعد از فعاليت شديد در محيطهاي خيلي گرم، با شروع ناگهاني، بيهوشي بيمار، پوست بدن بيمار بسيار خشك وگرم، نبض تند، دماي حرارت بدن تا 5 درجه بالاتر از دماي معمول وبيشتر، احتمال مرگ يا آسيب هاي غير قابل برگشت مغز، كليه و كبد

49. 1-اقدامات مهندسي: 2-اقدامات مديريتي: 3- تجهیزات حفاظت فردی
روشهاي كنترل گرما
1-اقدامات مهندسي:
تهويه عمومي
كاهش ميزان گرماي تابشي
2-اقدامات مديريتي:
كاهش فعاليت بدني
معاينات كارگران
آموزش كارگران
سازش كارگران با گرما
3- تجهیزات حفاظت فردی

50. سرما در محیط کار
کارگرانی که در فضای باز کار می کنند نظیر کارگران کشاورزی، راه سازی، جنگلبانی و کارگران ساختمانی و کارگران سردخانه ها در معرض سرما قرار دارند
واکنش های فیزیولوژیک بدن در برابر سرما عبارتند از:
الف) انقباض رگ های محیطی
ب) لرز عمومی
حدود مجاز تنش سرمایی: برای پیشگیری از کاهش دمای عمقی بدن (هیپوترمی) به کمتر از 26 درجه سانتی گراد، برای پیشگیری از آسیب سرما به قسمت های انتهایی بدن (دست ها و پاها)

51. نمایانگر درجه حرارت سرمایی معادل
دو عامل در ارزشیابی سرما اهمیت دارد:
سرعت جریان هوا
درجه حرارت
این شاخص با استفاده از شکل قابل محاسبه بوده و از آن برای ارزیابی اثرات سردکنندگی توام باد و درجه حرارت هوا بر روی پوست و حد مورد نیاز عایق بودن لباس جهت حفظ درجه حرارت عمقی بدن استفاده می شود

52. عوارض ناشی از سرما تدابیر حفاظتی کهیر سرخی سرمازدگی
کم کردن ساعت مواجهه (انجام فعالیت مقدماتی در فضای گرم)
استفاده از اتاقک های مخصوص و گرم برای تعمیرات
استفاده از چادر مخصوص برای کارهای ساختمانی
تنظیم برنامه کار و استراحت
استفاده از نوشیدنی و غذاهای گرم
عدم استفاده از افراد مبتلا به اختلالات عروقی یا دارای سابقه سرما زدگی، معتاد و ... برای کار در فضای سرد

53. عوامل شیمیایی زیان آور

54. عوامل شیمیایی زیان آور در محیط کار
عوامل شیمیایی در محیط کار در برگیرنده تمام مواد اولیه، مواد خام، مواد واسطه و فرآورده های اصلی است که در صنعت به کار می روند یا تولید می شوند.
این مواد به شکل گاز، مایع یا جامد بوده و ممکن است طبیعی یا مصنوعی بوده و منشاء گیاهی، حیوانی و یا سنتتیک (آلی یا معدنی) داشته باشند.
کره زمین به وسیله اتمسفرگازی شکل که دارای ترکیب معینی است احاطه شده است. در این اتمسفر حدود
78/9%گاز نیتروژن
21%گاز اکسیژن +
0/93%گاز آرگون +
0/03%دی اکسید کربن +
و مقادیر ناچیزی از نئون، هلیوم، کریپتون، هیدروژن و وجود دارد

55. طبقه بندی آلاینده های شیمیایی
آلاینده ها را می توان بر حسب حالت فیزیکی، شیمیایی و یا اثرات فیزیولوژیک تقسیم بندی کرد:
تقسیم بندی بر اساس حالت فیزیکی شامل گازها و بخارات، مواد معلق
تقسیم بندی بر اساس ترکیب شیمیایی شامل فلزات، مواد معدنی، مواد آلی (حلالها، هیدروکربنها، الکلها، و ....)
تقسیم بندی بر اساس اثرات فیزیولوژیک شامل مواد التهاب آور و محرک، مواد خفگی آور، مواد بیهوشی آور و مخدر، سموم سیستمیک، سایر مواد معلق غیر از سموم سیستمیک

56. طبقه بندی بر اساس حالت فیزیکی
گازها و بخارات
ذرات یا آئروسل ها
فیومها
میست ها
گردو غبار و الیاف
دود
مه دود
افشانه

57. 2. مواد معلق
گردوغبار: دراثر جدا شدن وشكستن مواد جامد وتبديل آنها به ذرات كوچك بوجود مي آيند. بيماريها: نوزوكونيوزها ميست: پراكنده شدن مواد شيميايي، به صورت قطرات مايع مه:دراثر كندانسه شدن بخار آب در شرايط خاص فيزيكي از نظر دما و فشار دمه يا دود فلزي:ذرات جامدي كه در اثر تراكم گازها، پس ازتصعيد از مواد مذاب توليد مي شود: انعقاد دود: دراثر احتراق ناقص ايجاد مي شود. حاوي مقادير زياد كربن وساير مواد قابل احتراقند.

58. اسموگ:تركيب دود و مه. آلودگيهاي وسيع اتمسفري سوسپانسيون:تعليق ذرات جامد در مايعات كه براي مدت كوتاه يا طولاني پايدار باشد. امولوسيون:تعليق ذرات ريز مايع در يك مايع ديگر، به كمك مواد امولسيون ساز.(شير، كازئين)

59. تقسيم بندي آلاينده بر مبناي تركيب شيميايي فلزات، مواد معدني، مواد آلي
تقسيم بندي آلاينده بر مبناي اثرات فيزيولوژيكي
اين اثرات به غلظت مواد بستگي دارد.
بنزن در غلظت زياد: بيهوشي
در غلظت كم:آسيب به سيستم خونساز

60. تقسيم بندي آلاينده بر مبناي اثرات فيزيولوژيكي
1-مواد التهاب آور ومحرك: داراي اثر سوزاننده وتاول زا، باعث ايجاد تورم والتهاب در پوست ومخاط
بخارات اسيدها وقلياها، كلر، اكسيد هاي ازت، فسژن

61. تقسيم بندي آلاينده بر مبناي اثرات فيزيولوژيكي- ادامه
2-مواد خفگي آور: به علت اختلالي كه در اكسيدان بافتها ايجاد مي كنند، ظاهر مي سازند. انواع مواد خفگي آور الف.ساده: پايين آمدن فشار نسبي لازم جهت اشباع خون از اكسيژن (CH4,H2,CO2) ب.شيميايي:عمل حمل اكسيژن به وسيله خون از ششها را مختل يا اكسيداسيون بافتها را بر هم مي زند(آنيلين، نيتروبنزن: توليد مت هموگلوبين) (HCN,CO)

62. تقسيم بندي آلاينده بر مبناي اثرات فيزيولوژيكي- ادامه
3-موادبيهوشي آور ومخدر: روي سيستم اعصاب مركزي اثرات بيهوشي آور، رخوت آور،تخدير كننده، منگي، گيجي واغما دارد. 4-سموم سيستميك: اثرات سمي خودرا روي يك ارگان خاص ايجاد و آنرا مختل مي كند( هيدروكربن هاي هالوژنه: اختلال در عملكرد كبد وكليه)

63. 6-سایر مواد معلق غیر از سموم سیستمیک
تقسيم بندي آلاينده بر مبناي اثرات فيزيولوژيكي- ادامه
6-سایر مواد معلق غیر از سموم سیستمیک
مثل گردو غبار های سمی که ایجاد فیبروز ششی می کنند مانند سیلیس و آسبست
گردوغبارهای بی اثر مثل کربن وسیمان
گردو غبارهای الی مثل گرده گیان، چوب و ... که باعث حساسیت می شوند
مواد محرک مانند اسیدها، قلیاها و ...
باکتریها و موجودات ذره بینی

64. سم شناسی صنعتی سم شناسی یا توکسیکولوژی علمی است که درباره شناسایی سموم گوناگون، خواص و اثرهای آنها بر روی موجودات زنده و نیز جست و جو، نمونه برداری و اندازه گیری آنها در محیط زیست و در بدن موجودات زنده و یا مرده بحث می کند. سم: ماده اي با منشا خارجي كه از يك راه مشخص يا راههاي مختلف وارد بدن شود و بتواند در مقاديري معين باعث اختلال ويا توقف فعل و انفعال شيميايي شود.

65. تفاوت سم،دارو وغذا مسموميت ها:بهم خوردن تعادل فيزيولوژيك، جسماني يا رواني موجود زنده در اثر ورود وتماس با سموم شدت مسمومیت به نوع ماده سمی، مقدار آن و طول مدت تماس بستگی دارد

66. تقسیم بندی انواع مسموميتها با توجه به ماهیت
حاد
مزمن
مسموميت حاد
ماده سمي يكباره وبه مقدار نسبتا زياد وارد بدن مي شود.
عوارض وعلائم آن شديد وسريع است.
به شرط اقدام سريع وبه موقع عوارض آن برگشت پذير است
احتمال مرگ نسبتا زياد است

67. مسموميت مزمن
سم به مقدار كم، در مدت زمان طولاني وارد بدن مي شود.
آثار وعلائم آن به كندي وپس از گذشت زمان نسبتا درازي ظاهر مي شود.(مسموميت كارگران در صنايع)
مسموميت ها از نظر علت بروز
اتفاقي
عمدي
شغلي

68. راههاي ورود مواد شيميايي به بدن
استنشاقي
گوارشي
پوستي
استنشاقي:سطح جذب بسيار وسيع(150 متر مربع)باعث جذب بسيار بالاي مواد شيميايي وارد به ريه ها
مواد سمي در اين طريق ورود مواد به بدن، علاوه بر اثر سمي كه بعد از ورود به بدن دارند، در محل ورود هم ضايعاتي ايجاد مي كند.(تورم ريه ها، پنوموكونيوزها)

69. پوستي: مواد محلول در چربي به سهولت عبور مي كند
پوستي: مواد محلول در چربي به سهولت عبور مي كند. در محل سوختگي زخم ها، برش ها، خراش جذب مواد سريع تر است. گوارشي: آخرين راه ورود مواد سمي كه در مسموميت شغلي است. گذاشتن اشيا و ابزار كار در دهان، خوردن وآشاميدن در محلهاي آلوده وبا دستهاي آلوده.

70. مراحل سير مواد شيميايي در بدن 1- تماس و نفوذ 2-انتشار و جابجايی 3-تغييرات زيست شناختي وسوخت وسازي 4- تجمع وذخيره شدن 5- دفع

71. روشهاي كنترل عوامل شيميايي
الف. اقدامات كنترلي محيطي:
1-طراحي وجانمايي مناسب تجهيزات
2- حذف ياكاهش آلاينده در محل توليد:
متوقف كردن فرايند(عدم استفاده از بنزن به عنوان حلال)
جايگزيني مواد(جايگزيني تركيبات سولفيدي فسفر قرمز بجاي فسفر سفيد)
تغيير فرايند توليد يا تجهيزات( استفاده از اتوماسيون)
نگه داشت وتعمير تجهيزات

72. روشهاي كنترل عوامل شيميايي
3- جداسازي:
محصور سازي
سيستم هاي بسته
ديوارهاي جداكننده
فاصله

73. روشهاي كنترل عوامل شيميايي 4- تهويه: ترقيقي: تعويض هواي محيط كار به گونه اي كه تراكم آلاينده به زير حد مجاز برسد. موضعی: زودودن آلاينده پيش از رسيدن آن به منطقه تنفسي كارگر

74. 5- روشهاي تر 6- نظافت كارگاه، انبار كردن مواد، برچسب گذاري ب
5- روشهاي تر 6- نظافت كارگاه، انبار كردن مواد، برچسب گذاري ب. اقدامات كنترلي فردي 1- روش انجام كار 2- وسايل حفاظت فردي 3- كاهش زمان كار 4- بهداشت فردي

76. عوامل زیان آور ارگونومیکی

77. عوامل زیان آور ارگونومیکی محیط کار
ارگوس:کار
نوموس:قاعده وقانون
ارگونومی:علمی که توانمندیهای انسان را می سنجد سپس دستگاهها، کارو محیط را متناسب با آنها سازمان دهی می کند.
راحتی،رضایتمندی،حداقل تنش،حداکثر بازدهی
ارگونومی:کاربرد اطلاعات علمی برای حل مشکلات طراحی
مهندسی انسانی:ارتباط متقابل انسان وماشین،رفتار انسان درواکنش نسبت به تجهیزات،محیط کار ومحیط پیرامون.تاکید بر کاهش خطاهای انسانی

78. برای کارمند:کاهش فشارهای شغلی،افزایش ایمنی،افزایش رضایت شغلی دراجتماع
فواید ارگونومی
در محیط کار
برای کارفرما:بهبود کیفیت فرآورده،افزایش بهره وری،کاهش خطاهای انسانی، کاهش حوادث
برای کارمند:کاهش فشارهای شغلی،افزایش ایمنی،افزایش رضایت شغلی
دراجتماع
کاهش حوادث جاده ای یا خانگی،فجایع هوایی،نیروگاههای هسته ای

79. کاربرد ارگونومی درصنعت
در تمامی بخشهای ایمنی در صنعت ارگونومی استفاده می شود مانند
طراحی ایمن ابزار کار
طراحی ایمن تجهیزات ودستگاهها
طراحی ایمن ایستگاههای کاری
برنامه ریزی نوبت کاری

80. مباحث مطرح در ارگونومی
1-آنتروپومتری
آنتروپوس:انسان
مترین:اندازه گیری وسنجش
تعریف:علم سنجش ابعاد اندامهای مختلف بدن وبکار گیری آن درطراحی.زمینه ساز تطابق وتناسب جسمانی میان انسان و تجهیزات از نظر ابعاد بدنی

81. کاربرد ارگونومی در طراحی محصول
کاربرد ارگونومی در طراحی برای متناسب کردن وسیله با انسان به منظور پیشگیری از خستگی و ایجاد راحتی است.
در طراحی ارگونومیک، بحث آنتروپومتری مطرح میگردد که ابعاد بدنی انسان ها جهت طراحی وسایل و تجهیزات لحاظ می گردد.
tohid alizadeh

82. آنتروپومتری (انسان سنجی)
اندازه گیری ابعاد بدنی جهت طراحی بهتر وسایل و تجهیزات و تناسب بیشتر با بدن انسان را آنتروپومتری گویند.

83. مثال های از کاربرد ارگونومی در طراحی وسایل
دستگیره در گویی شکل استاندارد تجاری
دستگیره در تجاری با دسترسی آسان
دستگیره در سمت راست معمولا در طراحی عمومی بهتر از دستگیر استاندارد گوی شکل سمت چپ می باشد
دستگیره ها و دسته ها باید فضای کافی برای دستها وانگشتان جهت عملکرد راحت را ایجاد نمایند

84. 2-روانشناسی کار 3-فیزیولوژی کار
از بعد ارگونومی در طراحی وسایل ونشانگرهای کنترلی کاربرد دارد.
3-فیزیولوژی کار
شاخه ای از فیزیولوژی انسانی که اعمال و وضعیت عملکرد اندامها وبافتهای بدن رادر هنگام کار توضیح می دهد.
وظیفه اصلی:اندازه گیری میزان کار(سختی کار) ومتناسب ساختن آن با توانایی کارگر

85. 5-آسیب های تجمعی CTD
آسیب های جسمی که در اثر صدمات تدریجی بافتها واندامهای بدن در طول زمان ایجاد می شود.
محل آسیب:ماهیچه ها،استخوانها،لیگمانها،زردپی ها وغلاف آنها،اعصاب ورگهای خونی
سندرم تونل کارپال،تونل کوبیتال،تنوسینویت
بورسیت:فشارهای مکرر روی مفصل،کار بصورت زانو زده

86. اختلالات اسکلتی عضلانی تجمعی رایج در اندامهای فوقانی
سندرم تونل کارپال از تورم مزمن تاندونهای تا کننده یا خم کننده در مچ حاصل می شود.
عصب مدیان که سه انگشت اول و انگشت شست را تغذیه می کند، می تواند در اثر فشار به تونل کارپال در مچ آسیب ببیند.
علائم شامل:
درد در سه انگشت اول و انگشت شست
بی حسی در این نواحی
سوزش یا خارش در این نواحی

87. سندرم تونل کارپال

89. دوحالت متمایز برای بلند کردن بار به صورت دستی: الف) حالت اسکات (Leg Lift, Squat) ب) حالت استوپ (Back Lift, Stoop)
حالت استوپ
حالت اسکات

90. حالت اسکات، حالتی است که طی آن ستون فقرات کاملا به صورت کشیده و مستقیم نگه داشته می شود، زانو ها خم شده و بار با دست هابه صورت محکم گرفته می شود و سپس با نیروی عضلات پا، بار به طرف بالا هدایت می شود. در این روش نیرو های وارده بر ستون فقرات در حد قابل ملاحظه ای کنترل می شوند.
حالت استوپ، حالتی است که طی آن ستون فقرات خم شده و پاها مستقیم هستند در واقع بلند کردن بار به این روش باعث می شود که نیروهای زیادی بر دیسک های بین مهره ای اعمال شوند حالت اول حالتی ایمن و حالت دوم، شرایط غیر ایمن دارد.

92. عوامل زیان آور بیولوژیک

94. عوامل روانی محیط کار

96. بیماریهای ناشی از کار

103. ایمنی صنعتی

104. ایمنی صنعتی
ایمنی صنعتی: مجموعه ای از تدابیر،اصول ومقرراتی که با بکار گرفتن آنها می توان نیروی انسانی وسرمایه را در برابر خطرات گوناگون در محیطهای صنعتی به گونه ای موثر وکارا حفظ کرد.

105. معاینات

109. وسایل حفاظت فردی

110. 1- حفاظت از تنه
2- ” ” دستگاه تنفسی
3- ” ” پاها
4- ” ” دست ها
5- ” ” سر
6- ” ” چشم ها
7- ” ” گوش ها

111. آشنایی با حریق

115. باتشکرازنگاه گرمتان