1. کاربرد مواد ضدعفونی کننده و گندزدا در مراکز بهداشتی درمانی
جواد سلمانی
کارشناس بهداشت محیط

2. تعاریف کلیدی پاکسازی یا تمیز کردن
cleaning
زدودن تمام مواد خارجي از روي اشياء كه بطور معمول بصورت فيزيكي و با استفاده از آب ، صابون مايع ، دترجنت يا محصولات آنزيمي انجام مي شود.
گندزدایی
Disinfection
حذف تعداد زياد يا همه ميكروارگانيسم هاي پاتوژني كه بر روي اشياء بيجان وجود دارند بجز اسپور باكتريها
سترون سازی
Strilization
حذف يا نابودي كامل تمام انواع ميكروبها منجمله اسپور باكتريها
ماده گندزدا
Disinfectant
تركيباتي كه براي سطوح و اشياء بيجان بكار رفته و منجر به گندزدائي ميشوند.

3. تعاریف کلیدی
ماده ضدعفونی کننده
تركيباتي كه براي سطوح جاندار)پوست و مخاط ) بكار رفته ومنجر به كاهش ميكروارگانيسمهاي موجود زمينه اي مي شود.
آنتی سپتیک
Antiseptic
ماده اي كه بازدارنده فعاليت ارگانيسم هااز روي بافت هاي زنده است.
ژرمیسید
تركيباتي كه هم بر روي موجودات زنده و هم اشياء بيجان اثر مي كنند.

4. مقدمه کاربرد مواد گندزد و ضد عفونی کننده
1- بهداشت محیط بیمارستان و مراکز درمانی
ابزارآلات جراحي وديگر وسايل وملزومات مورد استفاده دراقدامات بهداشتي ـ درماني وآماده سازي مجدد اين ابزارآلات وتجهيزات ، گندزدایی سطوح ، ضدعفونی دست جراحان و ...
2- گندزدایی آب آشامیدنی و استخر های شنا :
استفاده از کلر و ترکیبات کلره ، ازن و .... در گندزدایی آب آشامیدنی
3- گندزدایی سبزی و میوجات در منازل : استفاده از ترکیبات کلره ، یون نقره و ...
4- استفاده از گندزداهها در دیگر اماکن عمومی و

5. نکات مورد توجه در خصوص کاربرد گندزدا و ضدعفونی کننده ها
1. غلظت ضدعفونی کننده و گندزداها
انتخاب رقت ، متناسب با هدف ضدعفونی
ضدعفونی کننده ها در غلظت های بیشتر مؤثرترند . اما مخاطرات آنها نیز افزایش میابد.
2. روش های مورد استفاده
استفاده از برس
اسپری
غوطه ور کردن لوازم در ضدعفونی کننده
گازدهی

6. نکات مورد توجه در خصوص ضدعفونی کننده ها
3. زمان تماس یا اثرگذاری ضدعفونی کننده و گندزداها
ضدعفونی کننده ها از نظر مدت زمان مورد نیاز جهت اثر گذاری بسیار متغیراند.
محل های مورد نظر میبایست به طور کامل با ضدعفونی کننده پوشیده شود تا از خشک شدگی زودهنگام جلوگیری به عمل آید.
گندزداها میبایست حداقل به مقدار 10 دقیقه روی سطوح باقی بماند.
4. پایداری و ذخیره سازی ضدعفونی کننده ها
بعضی از ضدعفونی کننده ها به نور و گرما حساس اند.
ترکیبات معدنی کلر در مقابل تابش نور اثر خود رو از دست می دهند

7. نکات مورد توجه در خصوص ضدعفونی کننده ها
5. اقدامات احتیاطی به منظور ایجاد ایمنی
رعایت ایمنی کامل پرسنل با استفاده از لوازم حفاظت شخصی
رعایت اصول ذخیره سازی مناسب
ایجاد آمادگی در نحوه صحیح مخلوط کردن ضدعفونی کننده ها و روشهای کاربردی آنها
هزینه و ملاحظات اقتصادی به هنگام انتخاب ضدعفونی کننده ها
6. هدف از برنامه ضدعفونی و گندزدایی
پیشگیری از بروز یک بیماری عفونی یا کنترل بیماری

8. نکات مورد توجه در خصوص ضدعفونی کننده ها
7. میزان مواد آلی
برداشت و پاکسازی تمامی مواد آلی قبل از ضدعفونی بسیار مهم است.
مقدار مواد آلی موجود روی کارائی یک برنامه ضدعفونی مؤثر است.
بعضی از ضدعفونی کننده ها در حضور مواد آلی اثر آنها کاهش می یابد.(فنل ها)
8. وضعیت توپوگرافی سطوح
سطوح ایده آل برای ضدعفونی سطوح صاف میباشند.
سطوح متخلخل ، ناصاف به خصوص سطوح چوبی و خاکی میتوانند اجرام را در خود نگه دارند.

9. نکات مورد توجه در خصوص ضدعفونی کننده ها
9. درجه حرارت
بیشتر ضدعفونی کننده ها بهترین اثر خود را در20 درجه سانتیگراد دارند.
افزایش دما میتواند زمان تماس ضدعفونی کننده ها را کاهش دهد.
درجه حرارتهای پائین ممکن است اثربخشی این مواد را کاهش دهد.
10. سختی آب
سختی آب میتواند ضدعفونی کننده های خاصی را غیر فعال ویا کارائی آنها را کاهش دهد(فنل ها)
11. PH
فعالیت برخی از ضدعفونی کننده ها تحت تأثیر PH قرار دارند.
گلوتارآلدئید در PH >7 و ترکیبات چهارتایی آمونیوم در PH 10-9 مؤثراند.

10. نکات مورد توجه در خصوص ضدعفونی کننده ها
12. ارزش و بهاء لوازم و تجهیزاتی که میبایست ضدعفونی شوند.
13. بهداشت ،ایمنی و محیط زیست
برخی از آنها برای بهداشت انسان و دام مخاطرات جدی دارند.
عوامل محیطی نظیر هدایت جریان آب به داخل نهرها و رودخانه ها میبایست در انتخاب ضدعفونی کننده در نظر گرفته شود.
خیلی از مواد به عنوان تهدیدکنندگان گیاهان و زندگی آبزی شناخته شده اند.

11. ویژگیهای یک ماده گندزدای مناسب
روش استفاده اش آسان باشد.
 استفاده همزمان آنها با مواد پاك كننده ميسر باشد.
در مراحل انبارسازی با ثبات باشد . در خلال مراحل انبارداری و استفاده تمایلی به ته نشین شدن و یا جامد شدن نداشته باشد .
 سمي نباشد.
 ارزان باشد.
 خاصيت خود را در مقابل مواد آلي مثل خون، خلط، ادرار و مدفوع حفظ كند.
گستره اثر وسيع داشته باشد.
 در آب محلول باشد.
 براي پوست، چشم و تنفس محرك نباشد.
 ارگانيسم ها به آن مقاوم نباشند.
 باعث خورندگي فلزات نشود. به پارچه و وسايل پزشكي آسيب نرساند
 به سرعت اثر كند.
 فاقد بوي زننده باشد.

12. Intermediate Level Disinfectant
سطوح گندزدایی
I.L.D
L.L.D
H.L.D
High Level Disinfectant
Intermediate Level Disinfectant
low level
Disinfectant
اين مواد گندزدا باعث كشته شدن تمام ارگانيسم ها به جزتعدادی اسپورها مي شوند
اين مواد گندزدا باعث كشته شدن همه ارگانيسم هاي رویشی از جمله مايكوباكتريوم توبركلوزيس مي شوند 
مواد گندزداي سطح پايين  باعث حذف خيلي از باكتري هاي رویشی قارچ ها و ويروس ها
مي شوند

13. طبقه بندی انواع مواد گندزدا
Intermediate Level
LOW Level
High Level
پراکسید هیدروژن
پراستیک اسید
گلوتارآلدئید
فرمالدئید
کلر و ترکیبات کلره
ید و ترکیبات ید
الکلها
فنل و ترکیبات فنلی
ترکیبات آمونیوم کواترنر ( گروه سورفکتانتها)

14. مقاومت و حساسيت ارگانيسم ها به مواد گندزدا
ميكروارگانيسم ها بر حسب ساختمانشان، نسبت به مواد گندزدا حساسيت ومقاومت متفاوت نشان مي دهند.
مایکو باکتریها
اسپورهای باکتریایی
ویروس های
پوشش دار
باکتریهای گرم مثبت بدون پوشش
ویروس های بزرگ بدون پوشش
قارچ ها
باکتری های گرم منفی بدون اسپور
ویروس های کوچک بدون پوشش
کیست های انگلی

15. سالم سازی وسایل و ابزار
وسايل و ابزار را از نظر حساسيت و نياز به روش و نوع عفونت زدايي به سه دسته تقسيم كرده است:
1 ـ لوازم خطير يا حساس (Critical devices): اين ها لوازمي هستند كه وارد بافت هاي استريل ياسيستم عروقي مي شوند مثل: سوزن ها، كاتترهاي عروقي، لوازم جراحي، كاتترهاي ادراري و غيره.
2 ـ لوازم نيمه خطير (Semicritical devices) : اين ها لوازمي هستند كه با غشاءهاي مخاطي تماس پيدا مي كنند. مثل: آندوسكوپ ها، لوله تراشه و غيره.
3 ـ لوازم بي خطر (Noncritical devices) : اين ها لوازمي هستند كه با پوست سالم تماس پيدا مي كنند. مثل: گوشي معاينه، كاف فشارسنج، الكترودهاي ECG و غيره.
لوازم خطير را حتما بايد سترون كنيم. لوازم نيمه خطير را حتي المقدورسترون و اگر ميسر نبود در حد H.L.D عفونت زدايي مي كنيم، و لوازم بي خطررا با آب و صابون يا مواد گندزدا در حد L.L.D عفونت زدايي مي نماييم.

21. تعريف استريل شدن طبق استاندارد:
استريليتي عبارت از عدم وجود ميكرو ارگانيسم زنده در بسته استرليزه و ميزان آن را مي توان به طور مقداري نشان داد.
از آنجايي كه در قالب فرايندهاي استريليزاسيون از پارامتر هاي فيزيكي مانند حرارت استفاده مي شود،مي توان با كنترل نمودن اين پارامتر ها به كمك سيستم انديكاتور هاي بيولوژيكي و شيميمايي سطح تضمين استريليتي را مورد ارزيابي قرار داد.

22. روش هاي سترون سازي حرارت خشك يا فور گاز پلاسما حرارت مرطوب (اتوكلاو)
اتوكلاو اتيلن اكسايد
كمي كلاو
گاز پلاسما
مواد شيميايي سترون كننده
يونيزاسيون
روغن داغ ـ شعله

23. جوشاندن
شرایط پیشنهادی:100 درجه سانتی گراد به مدت 10 دقیقه وبیشتر
مواردمصرف: گندزدائی وسایل بخصوص در مواقع اضطراری وانهدام پاتوژنهای بدون اسپور
محدودیت : توانائی کشتن اسپور راندارد
جوشاندن یک عامل گندزدا است نه یک استریل کننده

25. Dry heat and moist heat kill cells differently
Moist heat is MORE effective
Heat killing is TIME and TEMP dependant.
Moist heat
15 mins at 121 C
Dry heat
6 hrs at 121 C
Milk pasteurization
3 secs at 114 C
30 mins at 63 C
15 secs at 72 C

26. فور(اون)
اون بويژه براي ظروف شيشه اي مثل لوله آزمايش، پتري ديش، پي پت و نيز براي آلات فلزي مثل پنس، اسكالپل و قيچي به كار مي رود.
اون بايد داراي فن (جهت چرخش هواي متراكم در سراسر اتاقك)، نشانگر درجه حرارت، ترموستات و تايمر، طبقات مشبك، قفل داخلي درب و عايق بندي مناسب جداره ها باشد.

27. حرارت خشك يا فور
دستگاه فور، داراي يك اجاق و يك اتاقك عايق كاري شده است كه با جريان برق گرم مي شود.
ايـن دستگاه داراي بدنه فولادي، فن، زمان سنج، حرارت سنج، تنظيم كننده درجه حرارت، ترموستات و سيستم ارت است.
در اين دستگاه در 160 درجه سانتي گراد در مدت 2 ساعت، در 171 درجه سانتيگراد در مدت 1 ساعت، در180 درجه سانتي گراد در مـدت 5/0 ساعت و در 191 درجه سانتي گراد در مدت 6 تا 10 دقيقه وسايل استريل مي شوند. به مورداخير Rapid Heat Transfer گويند.
اون براي استريل كردن موادي كه نمي توانند بطور كامل تحت نفوذ بخار قرار گيرند، اما مي توانند دماي بالاي مورد نياز مثل ˚C را تحمل كنند، به كار مي رود
با فور مي توانيم روغن ها، گازهاي آغشته به وازلين، پودرها، سوزن ها، تيغ، قيچي، نوك الكتروكوتر، دريل ها، فرزهـا، مته ها، لوله هاي شيشه اي وآيينه ها را سترون كنيم.

28. حرارت خشك يا فور (ادامه)
فور وسيله ارزاني اســت و سبب خوردگي، زنگ زدگي وكند شدن لبه هاي برنده وسايل فلزي نمي شود. نفوذ پذيري آن ضعيف است، نياز به زمان طولاني دارد، موجب تغيير رنگ و سوختـن كاغذ و پارچه از ابزار حساس به حرارت مي شود.
براي كنترل عملكرد فور، بايستي هر روز واشر نسوز آن را بازديد كنيم، با دماسنج شاهد، صحت عمل حرارت سنجش را كنترل نماييم. و هر هفته با استفـاده از آزمون هاي بيولوژيك (باسيلوس سوبتيليس كه به حرارت خشك بسيار مقاوم است) عمل سترون سازيش را ارزيابي نماييم.
در پايان كار با فور، تا درجه حرارت به زير 50 درجه سانتيگراد نرسيده نبايـد در دستگاه را باز كنيم، زيرا به علت اختلاف دما، آلودگي هواي بيرون به وسايل داخل دستگاه سرايت مي كند.

29. استريليزاسيون در اون
1- براي بسته بندي اين وسايل جهت استريل نمودن آنها در اون ميتوان از فويل آلومينيومي يا كاغذ كرافت و سربطريهاي پنبه اي استفاده نمود.
2- بايد دقت شود كه كاغذ و پنبه نسوزند چون پنبة نيم سوز مواد باكتري کش فراري را متصاعد مي كند.
3- حدود 2 سانتي متر از انتهاي فوقاني پي پتها را با پنبة غير جاذب ببنديد و آنها را در ظروف فلزي قرار داده، درب آنها را ببنديد.
4- درپوش لوله هاي آزمايش را با كاغذ آلومينيومي بپوشانيد و آنها را بطور عمودي در جا لوله اي قرار دهيد. درپوش، لبة لوله را از آلودگي از طريق هوا در طي ذخيره سازي حفظ مي كند.

30. ...ادامه
5- در صورتي مي توان بطري هاي درپيچ دار را در اون استريل نمود كه درپوش و آستري آنها از موادي مثل فلز، پلي پروپيلن يا لاستيك سيليكون ساخته شده باشد تا در دماي استريليزاسيون از شكل طبيعي خارج نشود.
6- پودر، روغن، چربي و گريس مثل Petroleum Jelly را در ظرف شيشه اي يا فلزي ودر اندازه هاي كوچك كه از وزن 10 گرم يا عمق يك سانتي متر تجاوز نكند، استريل نماييد.
7- قبل از قرار دادن ظروف شيشه اي در اون، از خشك بودن آنها مطم‍ئن شويد. مواد را به گونه اي در اون قرار دهيد كه هواي داغ در اطراف و بين آنها در جريان باشد.

31. ...ادامه
8- زمان نگهداري استريليزاسيون از زماني آغاز مي شود كه اتاقك به دماي استريل انتخابي برسد و نيز مدتي هم بيشتر درنظر گرفته مي شود تا همة قسمتهاي اتاقك و مواد داخل آن به دماي مورد نظر برسند(‍‍˚C به مدت 2 ساعت).
9- به دليل عايق بودن دستگاه، چند ساعت طول مي كشد تا اشياء داخل آن خنك شود، مگر آنكه مجهز به فن باشد. درب اون را باز نكنيد تا اتاقك، ظروف و مواد داخل آن تا دماي حدود ˚C60 خنك شوند. اگر هواي سرد ناگهان وارد دستگاه شود ممكن است ظروف شيشه اي ترك بخورند.

32. درجه حرارت مورد نیاز برای استریلیزاسیون با فور و اتوکلاو
171o C, 60 minutes, dry heat
160o C, 120 minutes, dry heat
149o C, 150 minutes, dry heat
141o C, 180 minutes, dry heat
121o C, 12 hours, dry heat
121o C, 15 minutes, moist heat (but don’t start the clock until entire item is up to temp—e.g., large volumes fluid)
Sterilization Times

33. فور(اون) نحوة نگهداري: بطور ماهانه داخل آن تميز شود.
هر 6 ماه توسط نمايندة سرويس تعمير، بازرسي شود.
كنترل كيفي:
تست شيميايي: ويال شيشه اي Browne و مشاهدة تغيير رنگ مناسب از قرمز به سبز. از اين ويال در هر ران كاري استفاده كنيد.
تست بيولوژيك: استفاده از نوار كاغذي حاوي اسپور باسيلوس سوبتيليس واريتة نايجرATCC بطور هفتگي توصيه مي شود.
ايمني:
استفاده از دستكش مقاوم به حرارت و محافظ چشم.

34. حرارت مرطوب (اتوكلاو) Autoclave
حرارت مرطوب هنـوز، موثرتريـن، متداول تريـن، قابـل اعتمادترين و كم هزينه تريـن روش براي سترون سازي است.
اتوكلاو دستگاهي است كه با استفاده ازعوامل دما، بخار، فشار و زمان، عمل مي كند.
در اين دستگاه، بايستي " هوا" با " بخار" جابجا شود. اين جابجايي يا با نيروي ثقل (Gravity) صورت مي گيرد و يا با مكش پمپ(Prevaccum). اگر هواي داخل دستگاه كاملا تخليه نشود، به علـت اختلاف وزن مخصـوص هوا و بخار، درجه حرارت به حد مطلوب نخواهد رسيد.
ايـن دستگاه داراي يـك مخزن فولادي ضدزنگ، ضداسيد و باز و ضدمغناطيس، در فولادي با واشر نسوز، قفل ايمني، شيرهاي آب و بخار، صافي هاي هوا وبخار، سوپاپ اطمينان، فشارسنج، حرارت سنج، زمان سنج و سيستم ارت مي باشد وحجمش از 5 ليتر تا بيش از 1000 ليتر متفاوت است.

35. حرارت مرطوب (اتوكلاو) - ادامه
در اين دستگاه، دما تا 134 درجه سانتيگراد است و زمان، بسته به نوع دستگاه 4 تا 30 دقيقه متفاوت و واحد سنجش فشار يكي از موارد زير است:
يك اتمسفر = يك بار= 100 كيلوپاسكال = 5/14 پوند بر اينچ مربع = 750 ميليمتر جيوه
در پايان مرحلـه سترون سازي، بخار دستگاه تخليه مي شود تا فشار اتاقك به صفر برسد. اين مرحله 15 تا 20 دقيقه طول مي كشد.
اتوكلاو بـراي سترون كردن لوازم جراحي فلزي، شيشه ها، مايعات و بعضـي مواد پلاستيكي بكار مي رود.
نوعي سترون سازي سريع وجود دارد بنام Flash Sterilization كـه در آن وسايل، در درجه حرارت 134 درجه سانتيگراد و فشار 60 پوند بر اينچ مربع، ظرف 3 دقيقه سترون مي‌شوند.

36. حرارت مرطوب (اتوكلاو) - ادامه
در استفاده از اتوكلاو زمان كوتاه و نفوذ خوب است، و وسايل زيادي را مي توان با آن سترون كرد. ولي كند شدن وسايل برنده و باقي ماندن رطوبت دربسته ها در پايان كار از معايب اين روش به حساب مي ايد.
عملكرد اتوكلاو را بايستي با بررسي حرارت سنج بـا ترمومتر شاهـد، وزن كردن بسته ها قبل و بعد از فرايند (جهت بررسي باقي ماندن رطوبت در بسته ها) ، استفاده از انديكاتورهاي شيميايي و استفاده هفتگي از انديكاتورهاي بيولوژيك باسيلوس استئاروترموفيلوس "B. Stearothermophilus ارزيابي نمود.

38. چرخة استريليزاسيون
مرحلة 1 : زمان بالا رفتن دما در محفظة اتوكلاو (˚C121-20)
مرحلة 2 : زمان نفوذ گرما به داخل ظرف محيط كشت (˚C <)
مرحلة 3 : زمان نگهداري در دماي مقرر (˚C121)
مرحلة 4 : زمان پايين آمدن دماي محفظه (˚C80-121)

39. انواع استريليزاسيون استريليزاسيون محيط هاي كشت و محلول ها
استريليزاسيون مواد مصرفي آلوده
استريليزاسيون مواد خشك بسته بندي شده

40. استريليزاسيون محيط هاي كشت و محلولها
بهتر است از لوله و ارلن درپيچ دار استفاده شود. بيشتر از 2/3 آنها را پر نكنيد. درپيچ آنها را شل كنيد.
از قرار دادن اشياء بر روي يكديگر بپرهيزيد. بايد فاصلة اشياء از يكديگر و از ديواره هاي اتوكلاو حداقل 5 سانتي متر باشد تا بخار جريان يابد.
درب اتوكلاو را ببنديد. زمان و دما را طبق دستور شركت سازنده (معمولاً 15 دقيقه در ˚C121) تنظيم كنيد.
در بعضي از محيط هاي كشت كه به دماي بالا حساس هستند (محتوي مقدار قند بالا يا عوامل مهار كننده مثل دزوكسي كولات سديم يا نمكهاي صفراوي هستند) تحت تأثير دماي بالا، PH محصول نهايي كاهش مي يابد.

41. استريليزاسيون مواد مصرفي آلوده
مواد مصرفي آلوده را جدا نموده و در كيسه هاي قابل اتوكلاو شدن قرار دهيد و بر روي آنها برچسب Biohazardنصب كنيد.
براي اطمينان از نفوذ بخار به همة قسمتهاي كيسه، يا گرة آنرا شل كنيد يا قبل از محكم كردن گره، يك پيمانه (3/0 ليتر) آب به آن اضافه كنيد. بيش از 4/3 كيسه را پر نكنيد.
براي جلوگيري از مسدود شدن آبگذر اتاقك اتوكلاو توسط آگار مذاب، كيسه ها را داخل سطل قرار دهيد.
زمان لازم براي استريليزاسيون زباله، دقيقه در ˚C121يا دقيقه در ˚C 134مي باشد.
وقتي آگار ذوب شده، سفت شد آنرا مثل زبالة طبيعي دور بريزيد. اما محيط كشت محتوي سلنيت را بايد بصورت زبالة مخصوص منهدم كنيد.

42. استريليزاسيون مواد خشك بسته بندي شده
بسته ها را طوري در اتوكلاو قرار دهيد كه حداكثر چرخش بخار در بين آنها ايجاد شود و با ديواره هاي اتوكلاو نيز تماسي نداشته باشند.
زمان لازم براي استريليزاسيون مواد خشك بسته بندي شده ، 25 دقيقه با خروج سريع بخار يا 30 دقيقه بدون خروج بخار در دماي ˚C 121مي باشد.

43. نحوة نگهداري
روزانه: صفحة كف اتوكلاو را از سوراخ آبگذر اتاقك جدا كرده، تميز كنيد. لوازم فرعي مثل طبقات و سيني ها را با آب و صابون بشوييد. سطح آب ژنراتور را كنترل كنيد.
هفتگي: آبگذر و درزها را تميز كنيد. سوپاپ اطمينان را بررسي كنيد.
ماهانه: آب دستگاه را تعويض نماييد.
هر 3 ماه: داخل و خارج دستگاه و قسمت بيروني آبگذر را تميز كنيد.
هر 6 ماه: دستگاه توسط نمايندة سرويس تعمير، بازرسي شود.

44. كنترل كيفي تست شيميايي:
- نوار كاغذي TST: سه عامل زمان، بخار و دما را كنترل مي كند و از زرد به بنفش تغيير رنگ مي دهد. در هر راند كاري از اين نوار استفاده كنيد.
- برچسب :Sterility-Record علاوه بر سنجش استريليتي، امكان ثبت تاريخ استريليزاسيون، نام فرد استريل كننده و نام محيط كشت بر روي اين برچسب وجود دارد. در هر راند كاري از اين برچسب استفاده كنيد.
تست بيولوژيك:
استفاده از ويال حاوي اسپور باسيلوس استئاروترموفيلوس ATCC بطور هفتگي توصيه مي شود.

45. ايمني از دستكش مقاوم به حرارت و محافظ چشم استفاده كنيد.
بعد از آنكه فشار اتاقك اتوكلاو به صفر و دماي آن به حدود ˚C 60 رسيد كنار درب اتوكلاو بايستيد و آنرا باز كنيد. منتظر بمانيد تا ظروف كمي خنك شوند، سپس آنها را حمل كنيد.
هرگز در هنگام روشن بودن دستگاه اقدام به بارگذاري يا خارج نمودن وسايل و مواد ننماييد.
هرگز در هنگام روشن بودن دستگاه و اتصال آن به پريز اقدام به تميز نمودن آن نكنيد.
هرگز پيچ هاي محكم كنندة درب را در هنگام كار دستگاه شل و سفت نكنيد.

60. الف - كنترلهاي مكانيكي و الكترونيكي(فیزیکی)
روشهاي نوين و علمي كنترل استريليزاسيون
الف - كنترلهاي مكانيكي و الكترونيكي(فیزیکی)
ب - انديكاتورهاي شيميايي
انديكاتور Bowie- Dick
انديكاتور ويژه دما
انديكاتورهاي چند پارامتري
انديكاتور هاي تام
ج-انديكاتورهاي بيولوژيك
-تستهاي نواري
-ويالهاي مخصوص
-آمپولهاي شيشه اي
-سوسپانسيون هاگ باكتري

61. كنترل پارامتر هاي فيزيكي Bowie-Dick
تست خروج هوا و نفوذ بخار تنها در فرايند هايي صورت مي گيرند كه قبل از شروع فرايند هواگيري صورت گرفته باشد،در روش قديمي از يك انديكاتور شيميايي داخل يك بسته ي kg ٧ استفاده مي شد ولي امروزه از يك لوله ي تفلوني به طول ۵/٤ متر كه به قسمت فلزي متصل است استفاده مي شود.

62. روش : استفاده از انديكاتورهاي شيميايي مثل نوارهاي نشانگر
پايش شيميايي
بررسي سلامت فرآيند سترون سازي با ارزيابي واكنش هاي شيميايي .
بعضي معتقدند كه اين نوع پايش فقط براي تاييد انجام عمل سترون سازي است.
روش : استفاده از انديكاتورهاي شيميايي مثل نوارهاي نشانگر
دوره : با هر چرخه سترون سازي

63. انديكاتور هاي شيميايي :
به علت زمان پاسخ دهي طولاني انديكاتورهاي بيولوژيكي (حد اقل٢روز) در كنترل روزانه ي فرايند ها از انديكاتور هاي شيميايي استفاده مي شود،بنا بر اين بعد از اتمام فرايند مي توان بلافاصله از صحت عملكرد دستگاه اطمينان حاصل كرد.
اندبکاتورهای شيميايي فور

64. چند نمونه از نشانگرهاي شيميايي نواري

65. انديكاتور هاي شيميايي كلاس A : ( چسب OK)
ها به صورت نوار يا برچسب بر روي بسته ها يا ظروف قرار مي گيرد و به علت حساسيت نسبت به بخار اشباع تغيير رنگ در واقع تنها براي تشخيص بسته هايي كه تحت فرايند قرار اين انديكاتور گرفته اند از آن دسته از بسته هايي كه تحت فرايند قرار نگرفته اند به كار مي رود،واضح است اين گونه انديكاتور ها هيچ نوع اطلاعاتي در مورد صحت فرايند استريليزاسيون نمي دهند.
و بابد برای درج تاربخ استريليتی بسته ها – شماره اتوکلاو-اپراتور دستگاه از آن استفاده نمود.

66. اندیکاتورهای شیمیایی کلاس 4
طبق دستور العمل معاونت درمان علاوه بر اینکه ستهای بزرگ عمل باید بوسیله اندیکاتور کلاس 6 چک شود برای بسته های کوچک که به CSRفرستاده میشود باید از اندیکاتورهای کلاس 4 استفاده نمودتا اطمینان کافی در مورد استریل شدن حاصل نمود .

67. انديكاتور هاي شيميايي كلاس ٦:
انديكاتور هاي شيميايي كلاس ٦:
تست هاي كلاس ٦ شامل انديكاتور هاي شيميايي حساس به دماي استريليزايسيون ، اشباع بخار ،زمان استريليزايسيون مي باشد.
مزاياي آن برخورداري از شاهد رنگي براي كنترل جواب و قابليت چسباندن آن به مدارك بايگاني (پرونده بيمار) مي باشد.با قرار دادن آن در قسمت مركزي بسته يعني محلي كه بخار در آن به سختي نفوذ مي كند مي توان از ميزان دما ، اشباع بخار ، زمان مورد نياز داخل بسته اطمينان حاصل كرد.

68. پايش بيولوژيك
بررسي سلامت فرآيند سترون سازي با استفاده از اسپورهاي باسيلوس سوبتي ليس براي فور
ژئوباسيلوس استئاروترموفيلوس براي اتوكلاو بخار و كمي كلاو كه به شكل نوار يا ويال موجودند.
روش : استفاده از انديكاتورهاي بيولوژيك نواري يا ويالي
دوره: هفتگي يا ماهانه

69. پايش بيولوژيك
انواع نوارها و ويال ها براي پايش بيولوژيك

70. انديكاتور هاي بيولوژيكي:
براي تست عمل كرد فرايند هاي استريليزاسيون از انديكاتور هاي بيولوژيكي حاوي اسپور باكتري هاي استاندارد نظير باسيلوس استئارو ترمو فيلوس در فرايند استريليزاسيون بخارو فرمالدئيد و پراکسيد هيدروژن باسيلوس سوبتيليس در استريليزاسيون با حرارت خشك و اتيلن اكسايد باسيلوس پوميلوس با اشعه گاما استفاده مي شود .

71. انواع انديكاتور هاي بيولوژيكي :
انديكاتور هاي بيولوژيكي به صورت ويال
انديكاتور هاي بيولوژيكي به صورت نوار
انديكاتور هاي بيولوژيكي به صورت سوسپانسيون
- در انديكاتور هاي بيولوژيكي به صورت ويال است که در اتوکلاو بخار و اتيلن اكسايد در دماي ˚C ۵۵ در آزماشيگاه انكوبه می شود و نتايج بعد از دو روز بررسی وگزارش می شود.
- نحوه استفاده از نوار انديكاتور اسپور باسيلوس سوبتليس برای کنترل فورها می باشد و انكوبه آن دردمای ˚C ٣۵ وداخل مايع مغزّي آزماشيگاهي دكستروزتريپتون براث مي باشد.
- لوله ها از نظر رشد روزانه مورد بررسي قرار گرفته و تا ٧ روز کنترل نگهداری وچك مي شود.

73. پايش بيولوژيك
براي ارزيابي دستگاههاي فور، نوارهاي نشانگربيولوژيك را در يك لوله آزمايش گذاشته و در محلهايي با تراكم بيش از حد وسايل و نقاط كور دستگاه قرار مي دهيم و پس از طي شدن فرآيند استريليزاسيون آنها براي كشت به آزمايشگاه ارسال مي نماييم.اگر كشت مثبت شد ، مبين ناكارآمدي دستگاه است.

74. مواد شیمیایی گندزدا

75. پر اکسید هیدروژن پراستیک اسید
ماده غليظ 30% است و در رقت هاي 1 تا 2 درصد استفاده باليني دارد، 6 درصد به عنوان دزانفكتانت سطح بالا، و 7/5% به عنوان سترون كننده بكار مي رود.
هيدروژن پراكسايد مي تواند بر روي فلزات آلومينيوم، مس، برنج و روي اثر خورندگي داشته باشد. پس از سترون سازي با اين ماده بايستي وسايل راابتدا با آب استريل شستشو نموده و سپس مورد استفاده قرار دهيم.
پراستیک اسید
اين ماده در غلظت هاي پايين PPM) 50 ) در لنژري ها به عنوان دزانفكتانت و در غلظت هاي 1% حتي به عنوان يك ماده سترون كننده بكار مي رود. براي وسايل حساس به حرارت مفيد و براي وسايل فلزي اثر خورندگي دارد.

76. گلوتار آلدئید
گلوتارالدئيد (سايدكس، گلوتارال) ، محلولي است كه ظرف 20 تا 90 دقيقه وسايل حساس به حرارت را در حد بالا (H.L.D) گندزدايي مي كند و ظرف 6 تا 10 ساعت آن ها را سترون مي نمايد.
رايج ترين مورد استفاده از گلوتارالدئيد، گندزدايي آندوسكوپ ها، آسپيراتورها، لوازم بيهوشي، لوازم تنفسي و جراحي است.
اين محلول با يك محلول فعال كننده حاوي نيتريت سديم فعال مي شود و پس از فعال شدن، رنگ گل بهي آن سبز رنگ مي شود. محلول فعال شده تا 28 روزقابل استفاده است. نيتريت براي جلوگيري از خورندگي فلزات است لذا گلورتارآلدئيد فعال شده، براي گندزدايي لوازم فلزي ماده مناسبي است.

77. فرمالدئید
فرمالدئید
محلول آن فرمالین نام دارد که حاوی 37% فرمالدئید است
در صورت استفاده از فرمالدئید (مثلا غلظت 4%وحداقل زمان 24 ساعت )برای استریل کردن وسایلی مانند وسایل همودیالیز،این وسایل باید کاملا آب کشیده شده و از نظر باقیمانده فرمالدئید قبل از استفاده آزمایش شوند .
فرمالدئید در غلظت 6-8% استریل کننده است که استفاده آن به علت کارسینوژن بودن آن محدود شده است .
فرمالدئید در غلظت 1-8% ضدعفونی کننده است و بسته به غلظت آن سطح فعالیتش از HighتاLow متغیر است .

78. یدوفورها
بتادين (Povidone Iodine) تركيبي است يدوفور،كه محلول 10% آن به عنوان آنتي سپتيك، محلول 5/7% آن به عنوان اسكراب، جهت شستشوي دست ها قبل از عمل جراحي و يا آماده سازي بيماران براي عمل بكار مي رود.
همچنين به عنوان ماده دزانفكتانت در هيدروتراپي و عفونت زدايي دماسنج ها بكار برده مي شود.
كلا يدوفورها ممكن است اثر خورندگي داشته باشند، از خود باقيمانده بر جاي مي‌گذارند و در حضور مواد آلي غيرفعال مي شوند.

79. ترکیبات فنولی
دتول، روزول، كلرهگزيدين و هگزاكلروفن از مشتقات فنولي هستند كه اكثرا به عنوان دزانفكتانت بكار برده مي شوند.البته در بعضي موارد نيز به عنوان آنتي‌سپتيك كاربرد دارند.
هگزاكلروفن نيز براي شستن دست ها قبل از اعمال جراحي بكار مي رود و به عنوان يك آنتي سپتيك قوي در همه گيري هاي استافيلوكوكي به ويژه درICU و NICU ها كاربرد دارد.
اين تركيبات، خاصيت خورندگي فلزات را ندارند.

80. ترکیبات آمونیوم چهار ظرفیتی
اين تركيبات بيشتر در حد L.L.D عمل مي كنند. CDD آمريكا مصرف اين مواد را در بيمارستان به عنوان آنتي سپتيك يا دزانفكتانت از سال 1976 قطع نموده است.
امروزه اين مواد تنها براي پاك كردن سطوح محيطي (كف، ديوار، اثاثيه و مبلمان بيمارستان) به كار مي روند.
بنزالكونيوم كلرايد (بنزاليب) ، ساولن، ميكرو 10 ، هامون (هايژن 10% ) از تركيبات آمونيوم چهار ظرفيتي هستند.

81. الکل ها
الكلها از پرمصرفترين گندزداها وضد عفوني كننده ها هستند كه باعث نابودي باكتريها وقارچها مي گردند. چون الكلها خيلي سريع از روي سطوح تبخير مي شوند بنابر اين براي گندزدايي وضدعفوني كوتاه مدت مورد استفاده قرار مي گيرد . با اضافه شدن آب به الكل عمل ضدعفوني بهترصورت مي گيرد وبا سرعت بشتري باكتريهاي رويشي وبيشتر ويروسها را غير فعال كرده ولي بر اسپورها اثري ندارد.
الكل 100درجه ضدعفوني كننده نيست ، لذا بايستي آنرا با آب معمولي جوشيده سرد شده قاطي نمود تاغلظت آن به 50 تا 70 درجه برسد . (مناسبترين غلظت براي گندزدايي 70 درجه است )
الكل ها يا به صورت ان ـ پروپانول هستند، يا ايزوپروپانول و يااتانول.
اثر الكل ان پروپانول 42% = ايزوپروپانول 60% = اتانول 77%
الكل ها، هم به عنوان آنتي سپتيك بكار مي روند و هم به عنوان دزانفكتانت بينابيني I.L.D
ممكن است خاصيت خورنده داشته باشد و نبايد آن رابراي وسايل عدسي دار بكار ببريم. .

82. محلول غلیظ ستریمید – سی
دسته داروئی : ضدعفونی کننده موضعی ( مشابه ساولن )
ترکیب : ستریمید15 درصد – کلرهگزیدین گلوکونات 5/1 درصد
موارد مصرف : محلو های رقیق شده ستریمید – سی برای ضدعفونی کردن پوست قبل از عمل جراحی
تمیز و ضدعفونی کردن زخم ها ، سوختگی ها ، بریدگی ها ،
ضدعفونی کردن دست ها قبل از عمل جراحی
به عنوان ضدعفونی کننده در مامائی ، و زنان
تمیز و ضدعفونی کردن وسایل فلزی و محیط بیمارستان مصرف می شود.

83. ساولن (ستریمید – سی) 3% ضد عفونی کننده زخمها ، سوختگیها و بریدگیها
15 میلی لیتر از ساولن در 100 میلی لیتر آب جهت ضد عفونی بیمارستانها و اماکن عمومی
میلی لیتر ساولن در نیم لیتر آب برای شستشوی کهنه نوزادان
5 میلی لیتر ساولن در 4 لیتر آب ضد عفونی کننده در مامایی و شستشوی وسایل که قبلا استریل شده اند
مدت اثر گذاری در ضدعفونی وسایل نیم ساعت
10 میلی لیتر ساولن در یک لیتر آب برای نگه داری وسایل استریا( دماسنج و ....)

84. آب آهک یا شیر آهک
آهک ارزانترین گند زدا است و حسن آن نداشتن بو و بی ضرر بودن آن برای انسان ، حیوانات و پرندگان است و در همه جا یافت می گردد . آهک وقتی با 8 برابر وزن یا 4 برابر حجم خود با آب مخلوط شود شیر آهک به وجود می اید.
کاربرد های آب آهک:
جهت گندزدایی مدفوع در توالتهای صحرایی بدون چاهک
برای گندزدایی مدفوع و ادرارمناسب بوده و باسیل حصبه در مدفوع را به فاصله 2-1 ساعت از بین می برد(نصف آفتابه شیر آهک {مخلوط درصد آهک و آب} در چاهک توالت ریخته می شود.
آهک دافع بو بوده و در مستراح های روستایی برای از بین بردن بو استفاده می شود. ضمنا در مستراح های روباز ارزشی ندارد
اجساد مبتلا به بیماری های واگیر مانند حصبه ، وبا و لاشه های آلوده دامهای مبتلا به سیاه زخم بهتر است با آهک آغشته شده و سپس دفن شود.
شیر آهک به عنوان شستشو دهنده بر روی دیوار ها و همچنین برای گندزدایی و سفید کردن طویله ها و مرغ داری ها انبارهای احشام و طیور به کار می رود.

85. هالامید(دسیل بنزیل تری میتل آمونیو کلراید)
هالامید گندزدای است که همیشه به صورت محلول مایع با حل نمودن پودر آن در آب به کاربرده می شود .
به علت حلالیت هالامید در آب این محصول به آسانی آب کشی می شود و هیچ باقی مانده ای از خود به جا نمی گذارد .
مزایای هالامید
ضدعفونی کننده قوی ،
قابل استفاده درکلیه بخشهای بیمارستانی
قابل استفاده در موارد حاد و مناطق آسیب دیده از سیل و زلزله.
پایدار و مقاوم حتی در دمای بالا .
هالامید هیچ گونه اثر خورندگی روی تجهیزات بیمارستانی و یونیت دندانپزشکی ندارد.
مسموم کننده نبوده و در مواقع استعمال کاملا بی ضرر و بی خظر است .
بر روی فلزات لکه ای از خود در آنها باقی نمی گذارد.
کلیه سطوح ضدعفونی شده با محلول هالامید را می توان در مقابل هوا خشک نمود و لازم نیست محل ضدعفونی شده با آب شسته شود و یا با پارچه خشک شود.

86. کرئولین
هر گاه کروزول با یک ماده نفتی و صابون مخلوط شود کرئولین حاصل می گردد که جهت ضد عفونی توالت های دارای چاهک (توالتهای صحرائی) مورد استفاده قرار می گیرد . مصرف کرئولین در اولویت بعد از آهک قرار دارد.
طرز مصرف :
جهت گندزدایی توالت ها بایستی از کرئولین 5 درصد استفاده نمود . برای تهیه محلول 5 درصد کرئولین با توجه به اینکه کرئولین چند درصد خریداری شده باشد با استفاه از فرمول زیر عمل می گردد :
L .C = P . K
K= مقدار کرئولین موجود
C= غلظت مورد نیاز که معمولا 5 درصد می باشد
P= درصد غلظت کرئولین خریداری شده
L= مقدار محلول 5 درصد بر حسب لیتر

87. هيپوكلريت سديم
هيپوكلريت سديم (وايتكس يا آب ژاول خانگي) موجود در ايران، حاوي PPM كلر قابل دسترس است. فعاليت ضدميكروبي به غلظت كلر در دسترس بستگي دارد بطوريكه 4 برابر افزايش غلظت كلر 50% و 2 برابر افزايش 30% از زمان ميكروب كشي مي كاهد
ماده اي است ارزان، سريع العمل و با گستره عملكردي وسيع. وایتکس یک اکسید کننده قوی است وبه دوصورت مايع: هيپوكلريت سديم ,جامد : هيپوكلريت كلسيم يا پركلرين و قرص كلر NaDCC ( دي كلروايزوسيانورات سديم) و كلرامين می باشد
اين ماده، در غلظت يك پنجم يا PPM) ) ظرف 5 دقيقه، يا با غلظت يك پنجاهم يعنـــيPPM) 1000) ظرف 20 دقيقه درسطح H.L.Dعمل مي كند، در غلظت يك پنجاهم يا PPM) 1000 ) ظرف 10 دقيقه سطح I.L.D و در غلظت يك پانصدم يعني PPM) 100 )در سطح L.L.D عمل مي كند.

88. هيپوكلريت سديم( 5 درصد)
 هيپوكلريت سديم (وايتكس يا آب ژاول خانگي) موجود در ايران، حاوي PPM كلر قابل دسترس است.
 ماده اي است ارزان، سريع العمل و با گستره عملكردي وسيع.
 اين ماده، در غلظت يك پنجم يا PPM) ) ظرف 5 دقيقه،
يا با غلظت يك پنجاهم يعنـــيPPM) 1000) ظرف 20 دقيقه H.L.D
در غلظت يك پنجاهم يا PPM) 1000 ) ظرف 10 دقيقه I.L.D
در غلظت يك پانصدم يعني PPM) 100 )در سطح L.L.D عمل مي كند.

89. غلظت هاي مورد استفاده اين ماده براي كاربردهاي مختلف براي گندزدائي
- ترشحات خوني، غلظت يك پنجم PPM) )
- ظروف آزمايشگاه، غلظت يك بيستم PPM) 2500 )
- محيط، غلظت يك پنجاهم PPM) 1000 )
- وسايل تميز، يك صدم PPM) 500 )
- لوازم مورد استفاده در تغذيه نوزادان و تجهيزات لازم براي تهيه و تدارك غذا، يك چهارصدم PPM) 125 )
چون اين ماده موجب خورندگي فلزات مي شود، براي وسايل فلزي مناسب نيست.

90. پركلرين
پركلرين گردي است سفيد رنگ و ارزان كه به عنوان ماده گندزدا به كاربرده مي شود.
براي سالم سازي آب، با مقدار 0/2 تا 0/8PPM ، سبزي ها و ميوه هاي با مقدار 5 گرم در 10 ليتر آب و عفونت زدايي فاضلاب ها به مقدار gr 20 در 10 ليتر كاربرد دارد.
موجب زنگ زدگي فلزات مي شود و براي عفونت زدايي وسايل فلزي مناسب نيست.
پركلرين به عنوان سفيد كننده و رنگ بر نيزكاربرد دارد.

91. مبانی کلرزنی
برای حصول اطمینان از درستی کلرزنی قواعد زیر بایستی رعایت شود:
1 ـ آب مورد گندزدایی، صاف و بدون کدورت باشد.
2 ـ کلر مورد نیاز آب مشخص گردد، نقطه شکست کلر و کلر باقی مانده آزاد حائز اهمیت است.
3 ـ در هر حال زمان تماس حدود یک ساعت منظور گردد.
4 ـ حداقل کلر باقیمانده پس از یک ساعت 0.5 میلی گرم در لیتر پیشنهاد می‌شود. این مقدار در بیماری‌های همه گیر‌ روده تا 1 میلی گرم در لیتر نیز توصیه شده است.
5 ـ مقدار کلر مورد نیاز هر نوع آب برابر خواهد بود با مقدار کلری که به آب اضافه می‌شود تا پس از یک ساعت مقدار 0.5 میلی گرم در لیتر کلر باقی مانده داشته باشد.

92. طرز تهیه و استفاده از محلول کلر مادر
از ترکیب سه قاشق مرباخوری ( ۱۵ گرم ) از پودر پرکلرین۷۰درصد در یک لیتر آب، کلر مادر بدست می آید که باید در یک بطری تیره رنگ یا پوشیده با کاغذ آلومینیوم نگهداری شود.
۳ تا ۷  قطره از این محلول کلرمادر در یک لیتر آب بمدت ۳۰ دقیقه آنرا بهداشتی و قابل شرب می نماید.

93. روشهای گندزدایی آب شرب:1
1- جوشاندن: ساده ترین روش گندزدایی آب است. با جوشاندن آب بسیاری از عوامل بیماریزا(باکتری،ویروس،تخم انگل)از بین می رود.آب را می توان با جوشانیدن مدت 3 دقیقه از زمان شروع نقطه جوش عاری از میکروب نمود. پس از سرد شدن آب، بدون جابجا کردن در ظرف دیگر می توان جهت شرب از آن استفاده نمود.
((جهت گندزدایی حجم کم آب در اردوگاه ها، در شرایط بروز اضطراری یا مواقعی که اشکال در سیستم توزیع آب روستا پیش می آید آب را بجوشانید.))
2-استفاده از کلر و مشتقات آن: در حال حاضر معمولترین روش شیمیایی ضد عفونی آب، استفاده از گاز کلر و مشتقات آن می باشد. پرکلرین پودر سفید رنگی از مشتقات کلر است که در بازار با درجه خلوص 60-70درصد عرضه و جهت ضدعفونی از آن استفاده میگردد.کلرینه کردن آب شرب با محلول کلر مادر(کلر1درصد) و قرص های کلر آلی
استفاده از محلول کلر مادر یکی از روشهای ساده تهیه آب سالم می باشد.
((توصیه: در صورت مشکوک بودن سلامت آب نظیر وقوع بلایای طبیعی از این روش استفاده کنید.))
روشهای گندزدایی آب شرب:

94. گندزدایی آب آشامیدنی با پرکلرین:
پرکلرین یا هیپوکلریت سدیم پودر سفیدرنگی است با خاصیت گندزدایی که بوی زننده و تندی دارد و مجاری تنفس را آزار می دهد این ماده در بازار با درجه خلوص 60تا70درصد عرضه می شود. در زمان کلرزنی رعایت نکات زیر ضروری است:
1- در مواقع استفاده از پودر پرکلرین ماسک یا پارچه ای را جلو دهان و بینی ببندید.
2-پس از بازکردن درب بشکه، پودر کلر داخل آن حداکثر تا یک ماه و نیم قابل استفاده است و بیشتر از این مدت ، اثرش را از دست می دهد.
3- پرکلرین را باید از دسترس اطفال دور نگهداشت.
4- هر زمان که به آب کلر اضافه می شود باید با وسیله ای آب را به زد تا به خوبی مخلوط شود و برای استفاده از آب بایستی حداقل 30 دقیقه صبر کرد.
5-آب های بسیار آلوده که محتوی مقادیر زیادی مواد آلی هستند و یا آب های تیره برای کلرزدن مناسب نیستند بنابراین آب های تیره را اول باید صاف کرد بعد آن را کلر زد.
6- میزان کلر برای ضدعفونی کردن هر متر مکعب آب 3تا 5 گرم و میزان مطلوب کلر آزاد باقیمانده در حد 0.2تا0.8 میلی گرم در لیتر است.

95. کلرینه نمودن آب مخازن (زمینی یا هوایی)
1- تعیین حجم مخزن ذخیره آب
2- اضافه نمودن 5گرم (یک قاشق مربا خوری ) پودر پرکلرین به ازای هر متر مکعب از آب
- قابل شرب بودن آب پس از زمان ماند نیم ساعت

96. -باز گذاشتن شیر آب به مدت یک دقیقه
روش انجام كلرسنجي از آب
-باز گذاشتن شیر آب به مدت یک دقیقه
- شستن محفظه کیت کلرسنج با آب مورد نظر
- استفاده از معرفها یا قرص طبق دستررالعمل سازنده کیت
- اختلاط کامل نمونه آب با معرف
- قرائت میزان کلر آزاد باقی مانده بلافاصله بعداز اختلاط

97. 2- پر کردن محفظه کیت با آب موردنظر تا خط نشانه
PH اندازه گیری
1- شستن کیت با آب مورد نظر
2- پر کردن محفظه کیت با آب موردنظر تا خط نشانه
3- اضافه کردن معرف فنل رد طبق دستورالعمل سازنده کیت
PH 4- قرائت میزان.

98. مراحل اصلي آماده سازي : 1ـ رفع آلودگي 2ـ تميز كردن (پاكسازي )
3ـ سترون سازي يا گندزدايي سطح بالا

99. مرحله اول : رفع آلودگي
وسايل و ابزاري را كه احتمالاً با خون يا ديگر مايعات و ترشحات بدن تماس داشته اند، بلافاصله پس از استفاده ، بمدت 10 دقيقه در محلول کلر 0/5 درصد قراردهيد ،اين اقدام ويروسهاي H.I.V ,H.B.V را غير فعال و اطمينان تماس با اين ابزار را درپرسنلي كه در مرحله بعدي(پاكسازي يا تميز كردن) با آنها سرو كار دارند ،افزايش مي دهد.
سازمان بهداشت جهاني (W.H.O) محلول كلر 0/5 % را براي رفع آلودگي وسايل قبل از تميز كردن توصيه مي كند .

100. مرحله دوم : تميز كردن) پاكسازي (
●اين مرحله ، درآماده سازي تجهيزات و وسايل مطمئن و فاقد آلودگي ، مرحله اي بسيار مهم است.
●ميكروارگانيسم ها مي توانند در بقاياي خشك شده مواد ارگانيك )مثل خون ،مايعات وترشحات بدن) باقي مانده ودر معرض اثرات مرحله سوم آماده سازي) استريليزاسيون و(HLD قرارنگيرند،
ضمن آنكه مواد ارگانيك مي توانند بطور نسبي گندزداها را غير فعال يا كم اثر نمايند،بنابراين ابزار وتجهيزات را دراين مرحله بوسيله شستشو با آب وصابون مايع يا دترجنت ، بطور فيزيكي كاملاً از مواد ارگانيكي بزداييد.

102. موارد استفاده ست شوی : - ابزار جراحی - ابزار مورد استفاده در بخش های مراقبت های ویژه - وسایل مورد استفاده در بیهوشی -ست ها و ابزارهای مختلف دندانپزشکی - تجهیزات آندوسکوپی - کفش و دمپایی مورد استفاده در اتاق عمل - وسایل شیشه ای مورد استفاده در آزمایشگاه

103. روشهای سترون سازی حرارت خشك يا فور حرارت مرطوب (اتوكلاو) اتيلن اكسايد
موادشیمیایی سترون کننده
كمي كلاو
گاز پلاسما

104. گندزداهاي
طبيعي
روشهای گندزدایی
پرتوي فرابنفش
مواد شيميايي گندزدا

105. عوامل گندزداي طبيعي (هوا ـ خورشيد)
عوامل گندزداي طبيعي (هوا ـ خورشيد)
پرتوهاي فرابنفش نورخورشيد براي باكتري ها و ويروس ها مرگبار هستند و هوا نيز به علت تبخير و رطوبت بر بسياري از باكتري ها اثر كشنده دارد.
لذا مي‌توان لوازمي نظير: رختخواب، مبلمان و اثاثيه منزل و مطب را چند ساعت درمعرض نور خورشيد و هوا قرار داد و آن ها را گندزدايي نمود.

106. پرتو فرابنفش
Ultraviolet Radiation (U.V)، از پرتوهاي غيريون ساز است كه مي توان در گندزدايي محيط از آن استفاده كرد.
از طول موج U.V.C در لامپ هاي ژرميسيد استفاده مي شود. اين لامپ ها به صورت ديواري، سقفي، قابل حمل، و يا قابل نصب در داخل كانال هواكش، ساخته شده اند و آن را براي پاك سازي هوا و عفونت زدايي سطوح محيطي به كار مي برند عملكرد اين لامپ هابسته به كارخانه سازنده مي تواند متفاوت باشد.

107. پرتو فرابنفش
پرتو فرابنفش را از نظر طول موج وعملكرد به 3 دسته تقسيم مي كنند:
1) U.V.C با طول موج بين 200 تا 290 نانومتر كه طيف ميكروب كش (Germicide) اين پرتو است. طول موج 265 نانومتر بيشترين قدرت ضد ميكروبي را دارد.
2) U.V.B با طول موج بين 290 تا 320 نانومتر كه طيف توليد ويتامين D است.
U.V.A (3 با طول موج بين 320 تا 400 نانومتر كه طول موج خورشيدي است.

108. what is uv rays?

109. منبع طبیعی UV
هوا یا جو نسبت به عبور تابش امواج خیلی کوتاه و مضر فرابنفش، بسیار سختگیرانه عمل می نماید. همین واکنش است که کره خاکی را برای انسان‌ها و بسیاری از جانداران قابل سکونت ساخته است. و باز به همین دلیل، در صنایعی که نیاز به استفاده از تابش فرابنفش موج کوتاه زیر 200nm باشد، این عملکرد تنها در محیط‌های تخلیه شده از اکسیژن امکان پذیر خواهد بود.

110. Uv - rays مکانیزم گندزدائی توسط
توجه

111. لامپ های ماوراءبنفش (UV)
كاربرد صحيح و بجای آن ميتواند كمك موثری در كاهش عفونتهای بيمارستانی بكند.
عدم استفاده صحيح از لامپ نه تنها آلودگی را كم نميكند بلكه
مضر هم هست .

112. سيستم كنترل و محافظ لامپ های UV برای هوارسان هايی كه فاقد سیستم ضدعفونی کنندگی لازم هستند
یکی از مشکلاتی که همه هواسازها با آن روبرو هستند مسئله رشد قارچ و باکتری روی کویل ها ، فیلترها و در داخل کانالها می باشد که با استفاده از سیستم کنترل و محافظ لامپ های UVC این مشکل بوجود نخواهد آمد.

113. محل های استفاده از لامپ های ماوراء بنفش جهت نابود کردن اجرام بیماری زا
داخل کانال جهت نابود کردن اجرام روی سطح کانال و هوای عبوری
جلوی فیلترها جهت نابود کردن اجرام بدام افتاده توسط فیلتر

114. هنگام استفاده از لامپ UV بايد به نكات زير توجه داشت :
2- لامپ توليد ازن نكند.
3- طول عمر لامپ مشخص باشد.
4- قدرت لامپ مشخص باشد.
5- حفاظت در مقابل اشعه صورت گیرد

115. پایه لامپ uvخطی هوشمند با کنترل از راه دور
مجهزبه :
سيستم كنترل از راه دور
وسيستم هوشمند

116. ضد عفونی همراه با حفظ سلامت پرسنل
در پایه لامپ های قدیمی زمان روشن کردن لامپ ها و یا سرویس به پرسنل اشعه می تابید و سلامت آنها به خطر می افتاد.
از عمر لامپ ها و تاثیر پذیری آنها بی اطلاع بودند.
از روشن بودن لامپ ها در زمان ضد عفونی اطلاع نداشتند.

117. چشم الكترونيك
1-لامپهای را در زمان مشخص روشن و خاموش ميكند
لامپها را موقع ورود فرد به اتاق خاموش ميكند.
2- ساعات كاركرد لامپ را ثبت ميكند.
3- پس از اتمام طول عمر لامپ اخطار ميدهد

118. دستگاه كنترل UV مدل 4 لامپه

119. پرتو فرابنفش
 لامپ هاي فرابنفش عمر محدودي دارند، لذا بايد زمان كاركرد آن را يادداشت كنيم.
چون اين لامپ ها به غبار حساسند بايد بطور منظم سطح آن را با الكل تميز كنيم زيرا ممكن است بدون آنكه در نورش تغييري ايجاد شود، اثر ضدميكروبيش با غبار كاهش يابد.
در موقع استفاده از لامپ بايد پنجره و شيشه هارا پوشانده، محل را تاريك نماييم زيرا نور مرئي اثر باكتري كشي آن را به ميزان زيادي كاهش مي دهد.
 چون اين پرتو ممكن است موجب سوختگي پوست و قرنيه شود و يا ايجاد آب مرواريد يا حتي سرطان پوست گردد، افراد بايستي در صورت تماس مستقيم با اين پرتو از لباس هاي محافظ و عينك استفاده نمايند.

120. Thank You !
GOD BLUSS YOU!