1. به نام خدا

2. معرفی نرم افزار ARC TOOLBOX
دکتر علیرضا وفایی نژاد
مرتضی حیدریان نجفی
آذر ماه 1389

3. ARC TOOLBOX
پردازش مکانی
Geoprocessing
فرایندی است که در آن یک(یا چند) عملگر بر داده های مکانی موجود (ورودی) اثر نموده و آن را به اطلاعات (خروجی) تبدیل می کند.
این بخش از GIS در واقع همان جعبه سیاهی است که آن را از سایر فن آوری ها مانند CAD ، DataBase و ... متمایز می کند.

4. ARC TOOLBOX
هدف پردازش مکانی
هدف از Geoprocessing ، ایجاد ، مدیریت ، تبدیل و تحلیل اطلاعات مکانی جهت یافتن راه حل مناسب برای مسائل مکانی است.
CAD
GDB
Projections
Conversion
Database
Spatial analysis
Data management

5. ARC TOOLBOX
فرایند حل مسئله
در بسیاری از موارد می توان فرایند حل یک مسئله را به شکل زیر ساده نمود :
2- راه حل
تعیین روابط اجزاء
تعیین توالی اجزاء
1- شناخت مسئله
تفکیک اجزاء مسئله
شناخت روابط بین اجزاء

6. ARC TOOLBOX
فرایند پردازش مکانی
در پردازش های مکانی نیز اغلب نیازمند تفکیک مسئله و راه حل آن به اجزاء کوچکتر هستیم. بنابر این:
راه حل در قالب ترکیبی از پردازش های مکانی ، شکل گرفته و با طی مراحلی منجر به ایجاد اطلاعات مکانی می شود.
اما جهت تعیین ترتیب اجزاء راه حل (توالی پردازش های مکانی) از روش های مختلفی می توان استفاده نمود ، که در این میان ساختار سلسله مراتبی و آبشاری ساده و کارآمد است.
در این ساختار پردازش لازم برای کسب نتیجه به مراحل متوالی تقسیم شده و هر مرحله براساس نتایج مراحل قبلی انجام می شود. بدین شکل ورودی هر مرحله خروجی مرحله قبل خواهد بود.

7. Add Road1 To Road2 For Road
ARC TOOLBOX
فرمانهای پردازشی
برای اولین بار در بسته نرم افزاری تحلیل نقشه (MAP) ، براساس اصول کلی نحو زبان انگلیسی ، ساختاری برای اجرای در خواست کاربران جهت پردازش اطلاعات مکانی شکل گرفت که مبتنی بر اصول زیر بود :
فرمان = فعل
لایه های اطلاعاتی (ورودی یا خروجی) = اسم (مفرد)
پارامترهای لازم جهت کنترل نحوه اجرای فرمان = متمم (صفت ، حرف اضافه و ...)
ترتیب دستور (نحو جمله) = فعل + اسم (ورودی) + متمم + اسم (خروجی)
مثال : اضافه کن (لایه) معبر1 (را) به (لایه) معبر 2 برای (ایجاد لایه خروجی با نام ) معبر
Add Road1 To Road2 For Road

8. ساختار فرمان های پردازشی ≈ ورودی + فرمان + خروجی
ARC TOOLBOX
مدل سازی کارتوگرافی
ساختار فرمان های پردازشی ≈ ورودی + فرمان + خروجی
نتایج :
امکان استفاده از خروجی یک فرمان برای اجرای فرمان بعدی
ورودی یک فرمان = خروجی فرمان قبلی
فرمان های متوالی = مدل کارتوگرافیک
مزایا :
انجام پردازش های پیچیده با استفاده از توالی تعداد محدودی فرمان موجود
تعریف فرایند پردازش پیش از اجرای مراحل مختلف آن
تصحیح فرایند پردازش و اجرای مجدد آن
تهیه نمودار گردشی پردازش
ثبت روش شناسی
ضعف ها :
فرض صحیح بودن نتیجه هر فرمان
فرض عدم انتشار خطا در مراحل مختلف پردازش

9. فرمان های پردازشی و مدل سازی کارتوگرافی در ARC GIS
ARC TOOLBOX
فرمان های پردازشی و مدل سازی کارتوگرافی در ARC GIS
در ARC GIS هر فرمان به ابزاری تشبیه شده است که به وسیله آن می توان در مواد اولیه موجود (داده ها) تغییری ایجاد نمود تا نهایتا به کالای مورد نظر (اطلاعات) رسید .
برای رسیدن به نتیجه نهایی باید با ترتیب صحیح از ابزار های مختلف استفاده نمود . بنابر این توالی آبشاری با امکان تعیین تقدم و تاخر اجرای فرمان ها پیش بینی شده است .
ساختار فرمان های پردازشی دستور متنی = فرمان + ورودی + پارامترها + خروجی
ساختار فرمان های پردازشی به صورت گرافیکی و در مدل ها = ورودی + فرمان + خروجی

10. ARC TOOLBOX
ARC ToolBox
در ARC GIS بخش اعظم فرمان های پردازشی در قالب ARC ToolBox در اختیار کاربر قرار داده شده است.
ARC Toolbox را می توان کتاب مقدسی دانست که ESRI برای حل مشکلات کاربران نرم افزار ARC GIS ، تنظیم نموده است.
تعداد ابزار های ARC ToolBox در منابع مختلف ، متفاوت گزارش شده است . که دامنه ای از 450 تا بیش از 750 ابزار را شامل می شود . در حالی که سایت ESRI نیز در این خصوص اطلاعاتی ارائه نکرده است ، بر اساس شمارش انجام گرفته 596 ابزار در نسخه موجود است .

11. Tool Box (System/Custom)
ARC TOOLBOX
ساختار کلی ARC ToolBox
ابزارها در قالب مجموعه ابزارها (Toolsets) و جعبه ابزارها (Toolboxes) به صورت سلسله مراتبی ، طبقه بندی شده اند .
Tool Box (System/Custom)
Tool Set
Tool
Model
Script

12. اجرای ابزارها در ARC GIS
ARC TOOLBOX
اجرای ابزارها در ARC GIS
از ابزارهای ARC ToolBox به 4 شکل می توان استفاده کرد :
Command line
Models
Scripts
Dialog Box 1 4 3 2

13. اجرای یک ابزار با استفاده از کادر محاوره ای مربوط به آن :
ARC TOOLBOX
Dialog Box
اجرای یک ابزار با استفاده از کادر محاوره ای مربوط به آن :
محیط مناسب کاربر جدید
همراه با راهنمای گرافیکی و توضیحات مناسب
دسترسی از محیط های مختلف نرم افزار ARC GIS
اجرا پس از دریافت پارامتر های لازم از کاربر.

14. اجرای یک دستور در خط فرمان (Command Line)
ARC TOOLBOX
Command Line
اجرای یک دستور در خط فرمان (Command Line)
بر اساس اصول فرمانهای پردازشی
نوشتن دستور به صورت متن در قالب نام دستور و پارامترهای مختلف آن
راهنمایی مختصر
اجرای سریع
معرفی پارامترها از لیست های باز شونده
مستلزم آشنایی کافی با جزییات تابع مورد نظر

15. ساختن یک مدل و اجرا کردن آن (در Model Builder)
ARC TOOLBOX
Model Builder
ساختن یک مدل و اجرا کردن آن (در Model Builder)
بر اساس اصول مدل سازی کارتوگرافیک
اجرای توابع متعدد به صورت پیاپی و به هم وابسته
قابلیت استفاده از مدل ساخته شده به عنوان یک ابزار مستقل
نمایش گرافیکی و امکان کار با مدل پروژه و تصحیح و اجرای مجدد آن
مناسب برای انجام اموری که دارای مراحل متعدد هستند

16. ساختن و اجرای یک اسکریپت که حاوی یک فرایند تحلیل مکانی باشد :
ARC TOOLBOX
اسکریپت
ساختن و اجرای یک اسکریپت که حاوی یک فرایند تحلیل مکانی باشد :
مستلزم آشنایی با برنامه نویسی برای ایجاد توابع تحلیلی جدید در محیط های Pyton , Jscript , Vbscript یا ARC Macro Language (AML)
قابلیت تبدیل مدل به اسکریپت
مزیت نسبت به مدل : عدم وابستگی به داده و امکان ایجاد حلقه و سایر قابلیت های برنامه نویسی

17. ARC TOOLBOX
تکرار ابزار ها
با توجه به مشابهت مفاهیم در بخش های مختلف ، بعضی از ابزار ها دارای اسامی مشابه هستند که جهت تفکیک آنه از یکدیگر از پسوند های تعریف شده استفاده می شود .
Clips a raster
Clips a coverage
Clips a feature class
Cartography , conversion , arc , management , geocoding , lr , sa , stat , 3d

18. اجرای یک فرمان از طریق کادر محاوره ای
ARC TOOLBOX
اجرای یک فرمان از طریق کادر محاوره ای
اجرای یک فرمان از طریق کادر محاوره ای

19. پی ای بارو ؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی ؛ حسن طاهرکیا ، انتشارات سمت
ARC TOOLBOX
منابع
پی ای بارو ؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی ؛ حسن طاهرکیا ، انتشارات سمت
ESRI Library PDFs
ARC GIS.HELP