1. بسم الله الحکيم
بسم الله الحکيم

2. Multilp Attribut Decision Making
MADM
Multilp Attribut Decision Making
تصميم گيری با شاخصهای چندگانه

3. الف) فرايند تحليل سلسله مراتبي- دکتر قدسي پور
ب) تصميم گيري کاربردي-دکتر عادل آذر
ج) تصميم گيري هاي چند معياره-دکتر اصغرپور
د) تصميم گيري و خط مشي گذاري عمومي-دکتر الواني
هـ) جزوه کلاسي پژوهش عملياتي-دکتر عادل آذر

4. الف) مفاهيم تصميم گيري
ب) تصميم گيري چند شاخصه
ج) تجزيه و تحليل سلسله مراتبي AHP
د) تاپسيس TOPSIS

5. الف) مفاهيم تصميم گيري

6. فرايند تصميم گيري
ابتدا مي بايد اهميت تصميم گيري مطرح شود؛ با اين سر تيتر که به زعم برخي از انديشمندان بنام مديريت مانند سايمون، مديريت برابر است با تصميم گيري

7. مدل هاي تصميم گيري تصميم گيري عقلايي تصميم گيري سازماني
تصميم گيري سياسي

8. ب) تصميم گيري چند شاخصه

9. با معیارهای تلفیقی(کیفی و کمی)
حالتهاي تصميم گيري
حالتهای تصمیم گیری
تک معیاره
چند معیاره
MCDM
با معیار کمی
با معیار کیفی
با معیارهای کمی
با معیارهای کیفی
با معیارهای تلفیقی(کیفی و کمی)
چند شاخصه MADM
چند هدفه MODM

10. انواع تصميم گيري چند معياره
MCDM
تصميم گيري چند شاخصه
MADM
تصميم گيري چند هدفه
MODM
در اين مـدلها، انـتخاب يک گـزينه از بـين گـزينه هـاي مـوجـود مد نظـر است.بـه عـبارتي تـصميم گـيري چند شـاخصه به تـصميمات خاصي مانند ارزيابي، اولويت گذاري و يا انتخاب از بين گزينه هاي موجود اطلاق مي گردد.
در اين مدلهاي تصميم گيري چندين هدف به طور همزمان جهت بهينه شدن مورد توجه قرار مي گيرند. بهترين تکنيک تصميـم گيـري چنـد هـدفه برنامه ريزي آرماني مي باشد.

11. ویژگی های سیستم پشتیبانی تصمیم گیری چند معیاره(فورمن)
1- امکان فرموله کردن مساله و تجدید نظر در آن را بدهد
2- گزینه های مختلف را در نظر بگیرد
3- معیارهای مختلف را(که عموما در تضاد نیز هستند) در نظر بگیرد
4- معیارهای کمی و کیفی را در تصمیم گیری دخالت دهد
5- نظرات افراد مختلف را در مورد گزینه ها و معیارها لحاظ کند
6- امکان تلفیق قضاوت ها برای محاسبه نرخ نهایی را بدهد
7- بر مبنای یک تئوری قوی استوار باشد

12. مشکلات روش تصميم گيري با شاخصهاي چندگانه
ملاک ها
گزينه ها
رنگ
(کيفيت)
طعم
زمان دم کشيدن
(زمان)
قيمت (هزار تومان)
بسته بندي
احمد
متوسط
عالي 15 5
ليپتون
خيلي زياد 9
گلستان
زياد
5/4
خوب
صندوقي 10 4
خيلي بد
بهاره کم 20 2 بد
با توضيح ماتريس فوق مي بايد چهار مشکل اصلي در تصميم گيريهاي کمي تفهيم شود . از آنجاييکه زمان دم کشيدن و قيمت هر قدر کمتر باشند بنابراين آنها را به دو ملاک زمان باقيمانده براي دم کشيدن و قيمت باقيمانده استفاده خواد شد.

13. مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
الف) فقدان استاندارد براي اندازه گيري معيارهاي کيفي
کمي
مختلف المقياس بودن شاخص ها
راه حل: (استفاده از طيف)
ب) فقدان واحد براي تبديل معيارها به يکديگر
کيفي
راه حل: (بي مقياس کردن)
با جنبه مثبت
تعارض بين ملاکها
کيلو گرم
کيلومتر
با جنبه منفي
يکسان نبودن واحدهاي سنجش
ريال
راه حل: (رفع تعارض بين ملاکها با روشهاي مختلف از مانند مقياس دوقطبي)
بايت
...
يکسان نبودن اهميت ملاکها
راه حل: (بي مقياس کردن)
راه حل: (وزن گذاري)

14. اندازه گيري شاخص هاي کيفي به صورت کمي: استفاده از طيف 5 يا 9تايي ليکرت
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
مختلف المقياس بودن شاخص ها
اندازه گيري شاخص هاي کيفي به صورت کمي:
يک گزينه ممکن است با دو نوع شاخص توصيف شود، شاخص کمي(هزينه، ظرفيت، سرعت و غيره) و شاخص کيفي(راحتي، زيبايي، انعطاف پذبري و غيره)
به جهت مختلف المقياس بودن دو مشکل عمده بوجود مي آيد:
الف)فقـدان استـاندارد براي انداره گيري معيارهاي کيفي
ب) فقدان واحد براي تبديل معيارها(اعم از کيفي و کمي) به يگديکر
استفاده از طيف 5 يا 9تايي ليکرت
الف) شاخص هاي با جنبه مثبت
مقياس دو قطبي
خيلي کم
زياد کم
زياد
متوسط
زياد کم
خيلي
زياد کم 1 3 5 7 9
توضيح 1: جهت تبديل شاخص هاي کيفي به کمي و رفع تعارض بين انها از “مقياس دو قطبي” استفاده خواهد شد.
توضيح 2: براي روشن شدن دو مشکل فوق تصور کنيد که تصميم گيرنده اي مي خواهد بهترين خانه را انتخاب کند که در آن دو معيار مطرح باشد: 1-قيمت 2-فرهنگ مردم محله
مشکل اول) در اين مثال مقايسه خانه ها از نظر قيمت ساده است ولي مقايسه آنها از نظر فرهنگ مردم محله کار ساده اي نيست زيرا نياز به تعريف استاندارد براي فرهنگ مردم محله داريم به علت عدم وجود استاندارد از سرعت و دقت تصميم گيري به مقدار زيادي کاسته شده و باعث مي شود که فرايند تصميم گيري به مقدار زيادي به فرد تصميم گيرنده وابسته باشد(اين مشکل را مي توان از طريق طيف ها حل کرد ولي نقيصه اين است که بايد به روشني تعريف شود که در طيف مورد نظر عالي چه تفاوتي با نسبتا عالي دارد و غيره. در غير اين صورت نظر شخصي بسيار تعيين کننده خواهد بود)
مشکل دوم:مشکل ديگري که وجود دارد تبديل معيارها به يکديگر و يا تبديل هر يک از آنها به يک واحد سوم مي باشد مثلا لازم است که فرهنگ مردم محله به قيمت تبديل شده و يا قيمت به فرهنگ تبديل شده و يا هر دو را به يک واحد سوم تبديل نمائيم تا بهترين خانه را انتخاب کنيم(اين مشکل از طريق بي مقياس کردن شاخص ها يا به عبارتي از طريق نرماليزه کردن حل مي شود)
نبايد فراموش شود که مشکل اصلي در مختلف المقياس بودن اين است که برخي از ملاکها کبفي و برخي ديگر کمي هستند (که براي حل ابن مشکل مي بايد شاخص هاي کيفي تبديل به کمي شوند) در سطح بعدي مي بايد دو مشکل فوق طرح موضوع گردند
علت ابنکه براي شاخص هاي کيفي با جنبه مثبت از يک طيف استفاده مي شود و براي شاخص هاي کيفي با جنبه منفي از يک نوع ديگر استفاده مي شود- استفاده از مقياس دوقطبي- رفع تعارض بين آنها مي باشد که تعارض بين شاخص ها خود يکي از مشکلات در تصميم گيري چند معياره مي باشد
ب) شاخص هاي با جنبه منفي

15. ملاک ها گزينه ها زمان باقيمانده براي دم کشيدن قيمت باقيمانده احمد 15 5
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
تعارض بين ملاکها
حذف تعارض بين شاخص ها:
شاخص ها از نظر تعارض به دو دسته تقسيم مي شوند:
الف) با جنبه مثبت مانند سود که در اين حالت هر قدر ميزان شاخص بيشتر باشد، مطلوبتر خواهد بود
ب) با جنبه منفي مانند هزينه که در اين حالت هر قدر ميزان شاخص کمتر باشد، مطلوبتر خواهد بود
جهت رفع تعارض بين ملاکها روش خاصي ارائه نشده است، البته اگر شاخص ها از نوع کيفي باشند و يا تبديل به کيفي گردند مي توان از طيف معکوس-مقياس دو قطبي- استفاده کرد(همانطور که در تبديل مقياس هاي کيفي به کمي مطرح شد) در مورد شاخص هاي کمي که از جنبه منفي برخوردار مي باشند مي توان يک عدد بزرگتر از داده هاي موجود را مبنا گرفت و بقيه را نسبت به آن سنجيد
ملاک ها
گزينه ها
زمان دم کشيدن
قيمت
زمان باقيمانده براي دم کشيدن
قيمت باقيمانده
احمد 15 5 10
ليپتون 9 20 1
گلستان
5/4
5/5
صندوقي 4 6
بهاره 2 8
عدد مبنا
در حالت مختلف المقياس يودن مشکل اين است که برخي از شاخص ها کمي و برخي ديگر کيفي مي باشند در حاليکه در حالت تعارض بين شاخص ها ممکن است دو شاخص از يک نوع مثلا دو شاخص کمي بايکديگر متعارض باشند به گونه اي که يکي از جنبه مثبت برخوردارباشد(مانند ميزان سود) و ديگري از جنبه منفي(مانند ميزان هزينه)
البته اين مشکي در اي اچ پي موضوعيت ندارد ولي در تاپسيس ممکن است حائز اهميت باشد

16. يکسان نبودن واحدهاي سنجش
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
يکسان نبودن واحدهاي سنجش
بي مقياس کردن شاخص ها:
با توجه به اينکه واحدهاي اندازه گيري شاخص ها متفاوت مي ياشد انجام عمليات مقابسه اي و رياضي را مشکل و حتي ناممکن مي سازد به عنوان مثال هزينه به ريال و وزن به کيلوگرم مي باشد(قابل ذکر است که هر دو مثال فوق کمي مي باشند) جهت حل اين معضل و به منظور قابل مقايسه شدن واحدهاي مختلف اندازه گيري مي بايد اعداد را يدون بعد(نرماليزه يا بي مقياس) نمود
ماتريس
اوليه
ماتريس
نرماليزه شده
1) روش درصدي
روش درصدي: اين روش مانند محاسبه فراواني نسبي در امار مي باشد. در اين روش ابتدار جمع هر ستون محاسبه مي شود(محاسبه مخرج کسر) سپس هر عنصر بر جمع ستون تقسيم مي گردد
روش نرم اقليدسي: براي محاسبه مخرج: ابتدا هر عنصر ماتريس تصميم(ماتريس اوليه) را به توان 2 مي رسانيم(ماتريس حاصل را ماتريس ثانويه مي ناميم)، سپس جمع ستوني عناصر ماتريس ثانويه را محاسبه مي کنيم، حاصل يک بردار سطري مي باشد، سپس جذر هر عنصر از اين بردار سطري را محاسبه مي کنيم
در نهايت هر عنصر از ماتريس اوليه را بر نظير خود در بردار سطري محاسبه شده در مخرج تقسيم مي کنيم
2) روش نرم اقليدسي

17. 3) روش مقياس اسمي (بي مقياس کردن خطي)
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
يکسان نبودن واحدهاي سنجش
3) روش مقياس اسمي (بي مقياس کردن خطي)
1/3) اگر کليه شاخص ها با جنبه مثبت(مانند سود، کيفيت،استحکام) باشند
2/3) اگر کليه شاخص ها با جنبه منفي(مانند هزينه، زشتي،سوخت) باشند
همانطور که ملاحظه مي شود در اين روش مشکل تعارض بين شاخص ها حل مي شود و لازم نيست که ابتدا رفع تعارض شود
1/3) يه ازاي جنبه مثبت براي کليه شاخص ها(مانند سود):هر درايه را به ماکزيمم موجود از ستون همان درايه تقسيم مي شوند
براي شاخص هاي با جنبه
مثبت
3/3) اگر برخي از شاخص ها با جنبه منفي و برخي با جنبه مثبت باشند
براي شاخص هاي با جنبه
منفي

18. يکسان نبودن واحدهاي سنجش
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
يکسان نبودن واحدهاي سنجش
4) روش بي مقياسي فازي
1/4) براي يک شاخص با جنبه مثبت
1/3) يه ازاي جنبه مثبت براي کليه شاخص ها(مانند سود):هر درايه را به ماکزيمم موجود از ستون همان درايه تقسيم مي شوند
1/4) براي يک شاخص با جنبه منفي

19. يکسان نبودن اهميت ملاکها
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
يکسان نبودن اهميت ملاکها
1) روش ذهني(قضاوت کارشناسي)
2) روش آنتروپي(Entropy)
3) روش مقايسات زوجي
بردار وزن از نرماليزه کردن عناصر يک ستون بدست مي آيد(انتخاب ستون اختياري مي باشد)
الف) در صورت سازگاري سيستم (ماتريس سازگار)
1/ب) روش بردار ويژه
2/ب) روش حداقل مربعات
3/ب) روش حداقل مربعات لگاريتمي
4/ب) روشهاي تقريبي
ب) در صورت عدم سازگاري سيستم (ماتريس ناسازگار)
1/4/ب) روش مجموع سطري
2/4/ب) روش مجموع ستوني
3/4/ب) روش ميانگين حسابي
4/4/ب) روش ميانگين هندسي
4) روش ترکيبي( روش ذهني+روش آنتروپي)

20. يکسان نبودن اهميت ملاکها
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
يکسان نبودن اهميت ملاکها
2) روش آنتروپي(Entropy)
آنتروپي، تمايل به بي نظمي در يک سيستم مي باشد.در تصميم گيري آنتروپي به معني نامشخص و مبهم بودن و فقدان اطلاعات براي تصميم گيري مي باشد
M تعداد ستونهاي يک ماتريس مي باشد و n تعداد سطر يک ماتريس مي باشد همچنين i سطر و j ستون مي باشد

21. يکسان نبودن اهميت ملاکها
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
يکسان نبودن اهميت ملاکها
3) روش مقايسات زوجي(در حالت ماتريس ناسازگار)
4/ب) روشهاي تقريبي
1/4/ب) روش مجموع سطري: در اين روش ابتدا مجموع عناصر هر سطر محاسبه شده تا يک بردار ستوني حاصل گردد، سپس اين بردار ستوني نرماليزه مي شود. بردار ستوني نرماليزه شده بردار وزن مي باشد.
2/4/ب) روش مجموع ستوني: در اين روش ابتدا مجموع عناصر هر ستون محاسبه شده تا يک بردار سطري حاصل گردد، عناصر اين بردار معکوس گشته، سپس بردار حاصل نرماليزه مي شود. بردار سطري نرماليزه شده بردار وزن مي باشد

22. يکسان نبودن اهميت ملاکها
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
يکسان نبودن اهميت ملاکها
3) روش مقايسات زوجي(در حالت ماتريس ناسازگار)
4/ب) روشهاي تقريبي
1/4/ب) روش ميانگين حسابي: در اين روش ابتدا هر ستون نرماليزه شده و سپس ميانگين(حسابي) سطري عناصر محاسبه مي شوند تا بردار وزن بدست آيد.
1/4/ب) روش ميانگين هندسي: در اين روش ميانگين هندسي عناصر هر سطر محاسبه شده و سپس بردار حاصل نرماليزه مي شود تا بردار وزن بدست آيد

23. يکسان نبودن اهميت ملاکها
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
يکسان نبودن اهميت ملاکها
3) روش مقايسات زوجي(در حالت ماتريس ناسازگار)
1/ب) روش بردار ويژه
ساعتي، اثبات کرد که براي يک ماتريس مثبت و معکوس-همچون ماتريس مقايسات زوجي – بردار ويژه را مي توان از رابطه زير به دست آورد:
حاصل فرمول فوق عبارت است از اينکه : 1- ماتريس D را به توان K برسانيم 2- آنگاه سطرهاي آن ماتريس را با هم جمع کرده تا يک بردار ستوني بدست آيد(حاصل صورت کسر فوق مي باشد) 3- عناصر بردار ستوني بدست آمده از بند دو را با هم جمع مي کنيم(حاصل مخرج کسر فوق مي باشد) 4- بردار بدست آمده از بند دو را نرماليزه مي کنيم(يعني بردار بدست آمده از بند دو را به عدد بدست امده از بند سه تقسيم مي کنيم)
وزنهاي حاصل از فرمول فوق در صورتي مبناي تصميم گيري قرار مي گيرند که دو تکرار k و 1-k منجر به وزنهاي همگرا شوند. در اين صورت وزنهاي حاصل از توان kام مبنا خواهد بود.

24. 3) روش مقايسات زوجي(در حالت ماتريس ناسازگار)
1/ب) روش بردار ويژه
ماتريس حاصل از مقايسات زوجي:
مخرج کسر
صورت کسر

25. 3) روش مقايسات زوجي(در حالت ماتريس ناسازگار)
1/ب) روش بردار ويژه
تکرار
بردار وزن
اول )
51675/0
16651/0
( /0
دوم )
51196/0
15994/0
( /0
سوم )
51259/0
15958/0
( /0
چهارم )
51261/0
15971/0
پنجم
وزنهاي همگرا

26. يکسان نبودن اهميت ملاکها
مشکلات روش “تصميم گيري با شاخص هاي چندگانه”
يکسان نبودن اهميت ملاکها
4) روش ترکيبي( روش ذهني+روش آنتروپي)
وزن حاصل از روش آنتروپي
وزن حاصل از روش ذهني
وزن تعديل شده

27. تعيين سازگاري سيستم در ماتريسهاي حاصل از مقايسات زوجي
صفحه 21 کتاب قدسي پور

28. از نظر نحوه کاربرد MADM انواع مختلف روشهاي
اگر هيج گونه اطلاعاتي در مورد شاخص در دسترس نباشد
اگر فقط درمورد محيط و فضاي تصميم گيري اطلاعات در دسترس باشد
اگر اطلاعات در مورد شاخص ها ارائه شده باشد

29. ج) تجزيه و تحليل سلسله مراتبي AHP

30. فرايند تجزيه و تحليل سلسله مراتبيA H P
Analytical
Hierarchy
Process

31. اصول فرایند سلسله مراتبی(توماس.ال.ساعتی)
شرط معکوسی: اگر ترجیح عنصر A بر عنصر B برابر C باشد، ترجیح عنصر B بر A برابر یک بر روی C خواهد بود
اصل همگنی: عنصر A بر B باید همگن و قابل مقایسه باشند. به بیان دیگر برتری عنصر A بر عنصر B نمی تواند بی نهایت یا صفر باشد
وابستگی: هر عنصر سلسله مراتبی به عنصر سطح بالاتر خود می تواند وابسته باشد و به صورت خطی این وابستگی تا بالاترین سطح می تواند ادامه داشته باشد
انتظارات: هر گاه تغییری در ساختمان سلسله مراتبی رخ دهد فرايند ارزیابی باید مجددا انجام گیرد

32. مراحل تجزيه و تحليل سلسله مراتبی
1) جمع آوري داده ها و تعريف مساله(ساختن درخت سلسله مراتبي)
2) تشکيل ماتريس هاي مقايسات زوجي براي سطوح مختلف درخت تصميم
3) نرماليزه سازي (تشکيل ماتريس بي مقياس)
4) محاسبه وزن نسبي
بعد از مرحله دوم يعني تشکيل ماتريس مقايسات زوجي مي بايد سازگاري هر ماتريس کنترل شود و اگر نرخ سازگاري يک ماتريس خارج از نرم باشد آن ماتريس نمي تواند مبناي تصميم گيري باشد
5) محاسبه وزن نهايي
6) تصميم گيري(تعيين اولويت ها)

33. 1) جمع آوري داده ها و تعريف مساله(ساختن درخت سلسله مراتبي)
سلسله مراتبی یک نمایش گرافیکی از مساله پیچیده واقعی می باشد که در راس آن هدف کلی مساله و در سطوح بعدی معیارها و گزینه ها قرار دارند.هر چند که یک قاعده ثابت و قطعی برای ترسیم سلسله مراتبی وجود ندارد ولی برخی از اندیشمندان قواعدی کلی برای آن بیان نموده اند. به عنوان نمونه دایر و فورمن بیان می کنند که سلسله مراتبی ممکن است به یکی از صورتهای زیر باشد:
الف) هدف – معیارها – زیرمعیارها – گزینه ها
ب) هدف – معیارها – عوامل – زیرعوامل – گزینه ها
ج) هدف

34. 1) جمع آوري داده ها و تعريف مساله(ساختن درخت سلسله مراتبي)
تصمیم کلی مساله(هدف)
معیار 1
معیار 2
...
معیار N
زیر معیار 1
زیر معیار 2
...
زیر معیار N
گزینه 1
گزینه 2
...
گزینه N

35. سلسله مراتب انتخاب بهترين مدرسه
انتخاب مدرسه
آموزشي
فرهنگي
اجتماعي S F V K L A B C

36. سلسله مراتب انتخاب یک مدیر
هدف:
انتخاب مدیر
معيارها:
مهارتهای انسانی
مهارتهای فنی
مهارتهای مديريتي
گزينه ها:
کاندید 3
کاندید 2
کاندید 1

37. 2) تشکيل ماتريس هاي مقايسات زوجي براي سطوح مختلف درخت تصميم
* در اين مقايسه ها تصميم گيرندگان از قضاوتهاي شفاهي(ذهني) استفاده خواهند کرد، به گونه اي که اگر عنصر i با عنصر j مقايسه شود، تصميم گيرنده خواهد گفت که اهميت i بر j يکي از حالتهاي زير است: (اين قضاوتها توسط ساعتي به مقادير کمي بين 1 تا 9 تبديل شده اند)
مقدار عددي
ترجيحات(قضاوت شفاهي) 9
Extremely Prefered
کاملا مرجح يا کاملا مهم تر و يا کاملا مطلوبتر 7
Very Strongly Prefered
ترجيح يا اهميت يا مطلوبيت خيلي قوي 5
Strongly Prefered
ترجيح يا اهميت يا مطلوبيت قوي 3
Moderately Prefered
کمي مرجح يا کمي مهمتر يا کمي مطلوبتر 1
Equally Prefered
ترجيح يا اهميت يا مطلوبيت يکسان
2و4و6و8
ترجيحات بين فواصل فوق
ماتريس مقايسات زوجي، داراي قطر واحد مي باشد و عناصر بالا و پايين قطر، معکوس يکديگر مي باشند.

38. 2) تشکيل ماتريس هاي مقايسات زوجي براي سطوح مختلف درخت تصميم
مقايسه گزينه ها نسبت به معيار “مهارتهاي مديريتي”
گزينه(کانديد) اول
گزينه(کانديد) دوم
گزينه(کانديد) سوم 1 3 9
3/1 6
9/1
6/1

39. 2) تشکيل ماتريس هاي مقايسات زوجي براي سطوح مختلف درخت تصميم
مقايسه گزينه ها نسبت به معيار “مهارتهاي فني”
مقايسه گزينه ها نسبت به معيار “مهارتهاي انساني” 1
2/1
8/1 2
5/1 8 5 1 6 3
6/1
3/1
مقايسه معيارها نسبت به هدف
انتخاب مدیر 1 3 9
3/1 6
9/1
6/1
مهارتهای انسانی
مهارتهای فنی
مهارتهای مديريتي
کاندید 3
کاندید 2
کاندید 1

40. 3) نرماليزه سازي (تشکيل ماتريس بي مقياس)1 3 9
3/1 6
9/1
6/1
444/1
167/1 16
روش درصدي
692/0
72/0
564/0
231/0
24/0
375/0
077/0
04/0
063/0
جمع 1
ماتريس
نرماليزه

41. 3) نرماليزه سازي (تشکيل ماتريس بي مقياس)
091/0
077/0
094/0
182/0
154/0
151/0
727/0
769/0
755/0
462/0
429/0
6/0
3/0
077/0
143/0
1/0
083/0
03/0
2/0
667/0
242/0
25/0
727/0
6/0
در “تجريه و تحليل سلسله مراتبي” وزن دقيق از طريق

42. 4) محاسبه وزن نسبي روش ميانگين حسابي وزن 692/0 72/0 564/0 976/1 658/0
231/0
24/0
375/0
846/0
282/0
077/0
04/0
063/0
18/0
06/0
جمع 1 -
توضيح: در مقايسات زوجي وزن دقيق از روش “بردار ويژه” بدست مي آيد0 در مثال فوق بدليل سهولت محاسبات از روش “ميانگين حسابي” استفاده شده است.

43. 4) محاسبه وزن نسبي 083/0 03/0 2/0 105/0 667/0 242/0 37/0 25/0 727/0
091/0
077/0
094/0
087/0
182/0
154/0
151/0
162/0
727/0
769/0
755/0
75/0
462/0
429/0
6/0
497/0
3/0
397/0
077/0
143/0
1/0
107/0
083/0
03/0
2/0
105/0
667/0
242/0
37/0
25/0
727/0
6/0
526/0
در “تجريه و تحليل سلسله مراتبي” وزن دقيق از طريق

44. 5) محاسبه وزن نهايي انتخاب مدیر
وزن نهايي از ترکيب اوزان نسبي بدست مي آيد. وزن نهايي هر گزينه در يک فرايند سلسله مراتبي از مجموع حاصل ضرب اهميت معيارها در وزن گزينه ها، بدست مي آيد. جمع اوزان نهايي گزينه ها برابر يک مي باشد
انتخاب مدیر
مهارتهای انسانی
526/0
مهارتهای فنی
37/0
مهارتهای مديريتي
105/0
497/0
396/0
107/0
087/0
162/0
75/0
658/0
282/0
06/0
کانديد 1
کانديد 2
کانديد 3
در “تجريه و تحليل سلسله مراتبي” وزن دقيق از طريق
گزينه ها
ترکيب اوزان نسبي
وزن نهايي
کانديد اول
(497/0×526/0) +(087/0×37/0) +(658/0×105/0)
362/0
کانديد دوم
(396/0×526/0) +(162/0×37/0) +(282/0×105/0)
298/0
کانديد سوم
(06/0×526/0) +(75/0×37/0) +(107/0×105/0)
34/0

45. 6) تصميم گيري(تعيين اولويت ها)
رتبه بندي: ترتيب صعودي گزينه ها بر اساس وزن نهايي آنها ملاک رتبه بندي مي باشد
گزينه ها
وزن نهايي
کانديد اول
362/0
کانديد دوم
298/0
کانديد سوم
34/0
جمع 1
گزينه ها به ترتيب اولويت عبارتند از:
اولويت اول) کانديد اول
اولويت دوم: کانديد سوم
اولويت سوم: کانديد دوم
در “تجريه و تحليل سلسله مراتبي” وزن دقيق از طريق

46. د) تاپسيس TOPSIS

47. T S I S O P

48. مراحل TOPSIS 1) جمع آوري داده ها و تعريف مساله(تشکيل ماتريس تصميم)
2) تشکيل ماتريس نرماليزه به روش نرم اقليدسي
3) تشکيل ماتريس موزون(ماتريس بي مقياس وزين)
4) تعيين راه حل ايده آل مثبت و ايده ال منفي
5) محاسبه جدايي(فاصله) به ازاء راه حل مثبت ومنفي
6) محاسبه نزديکي نسبي از راه حل ايده آل براي هر گزينه
7) رتبه بندي گزينه ها(تصميم گيري)

49. 1) جمع آوري داده ها و تعريف مساله(تشکيل ماتريس تصميم)
شاخص ها
گزينه ها
هزينه
استحکام
وجهه ملي
ظرفيت
سختي کار 3
متوسط
بسيار زياد
24000
خيلي زياد
پرسنل داخلي
2/1
زياد
25000
پيمانکار داخلي
5/1 کم
32000
پيمانکار خارجي

50. 1) جمع آوري داده ها و تعريف مساله(تشکيل ماتريس تصميم)
ابتدا مشکلات موجود در ماتريس خام را حل مي کنيم، ماتريس اوليه به صورت زير خواهد بود:
شاخص ها
گزينه ها
هزينه
استحکام
وجهه ملي
ظرفيت
سختي کار 3 5 9
24000 1
پرسنل داخلي
2/1 7
25000
پيمانکار داخلي
5/1
32000
پيمانکار خارجي
توجه شود که نحوه استفاده از مقياس دوقطبي، امتيازات “سختي کار” را - که يک شاخص با جنبه منفي مي باشد – در جهت مثبت همچون سودآوري ارزيابي کرده است. البيته در روش تاپسيس نيازي نيست که مشکل “تعارض بين ملاکها” حل شود.

51. 2) تشکيل ماتريس نرماليزه به روش نرم اقليدسي9 25 81 1
44/1 49
25/1
69/12
155
115 59
56/3
45/12
72/10
47170
68/7
هر عنصر به توان دو رسيده است
842/0
402/0
839/0
509/0
130/0
337/0
562/0
466/0
530/0
390/0
421/0
723/0
280/0
678/0
911/0
ماتريس
نرماليزه

52. 3) تشکيل ماتريس موزون(ماتريس بي مقياس وزين)
ماتريس وزن:
وزن به يکي از روشهاي ذهني، آنتروپي و يا ترکيبي از آن دو محاسبه خواهد شد. ماتريس وزن، ماتريسي است قطري که فقط عناصر قطر اصلي آن غير صفر خواهد بود
ماتريس بي مقياس وزين:
ماتريس نرماليزه:
(اين ماتريس در مرحله دوم محاسبه شده است)

53. 3) تشکيل ماتريس موزون(ماتريس بي مقياس وزين)
{531/0, 017/0, 211/0, 062/0, 179/0}= W
بردار وزن (به روش ذهني)

54. 4) تعيين راه حل ايده آل مثبت و ايده ال منفي
راه حل ايده آل مثبت :
براي انتخاب راه حل ايده آل ابتدا مي بايد به نوع شاخص نگاه کرد: اگر شاخص از نوع مثبت(سود) باشد، ماکزيمم آن ستون(شاخص) راه ايده آل مثبت خواهد بود و مينيمم آن ستون راه حل ايده آل منفي خواهد بود و اگر شاخص از نوع منفي(هزينه) باشد، مينيمم آن ستون(شاخص) راه ايده آل مثبت خواهد بود و ماکزيمم آن ستون راه حل ايده آل منفي خواهد بود
راه حل ايده آل منفي :
به طور ي که :

55. 4) تعيين راه حل ايده آل مثبت و ايده ال منفي
151/0
025/0
177/0
009/0
069/0
060/0
035/0
098/0
207/0
075/0
045/0
059/0
011/0
484/0
ماتريس
موزون
راه حل ايده آل مثبت
راه حل ايده آل منفي

56. 5) محاسبه جدايي(فاصله) به ازاء راه حل مثبت ومنفي
5) محاسبه جدايي(فاصله) به ازاء راه حل مثبت ومنفي
* فاصله گزينه i ام از ايده آل مثبت :
* فاصله گزينه i ام از ايده آل منفي :
در واقع فرمولهاي فوق محاسبه انحراف معيلر نسبت به راه حل ايده ال مثبت و راه حل منفي مي باشد

57. 5) محاسبه جدايي(فاصله) به ازاء راه حل مثبت ومنفي
5) محاسبه جدايي(فاصله) به ازاء راه حل مثبت ومنفي
فواصل به ازاء راه حل مثبت و منفي
151/0
025/0
177/0
009/0
069/0
425/0
118/0
060/0
035/0
098/0
207/0
288/0
170/0
075/0
045/0
059/0
011/0
484/0
12/0
422/0
425/0= 5/0{2(484/0-069/0)+2(011/0-009/0)+2(177/0-177/0)+2(045/0-025/0)+2(060/0-151/0)}=
118/0= 5/0{2(484/0-069/0)+2(011/0-009/0)+2(177/0-177/0)+2(045/0-025/0)+2(060/0-151/0)}=

58. 6) محاسبه نزديکي نسبي از راه حل ايده آل براي هر گزينه
6) محاسبه نزديکي نسبي از راه حل ايده آل براي هر گزينه

59. 6) محاسبه نزديکي نسبي از راه حل ايده آل براي هر گزينه
6) محاسبه نزديکي نسبي از راه حل ايده آل براي هر گزينه
نزديکي نسبي گزينه ها به ايده آل مثبت
151/0
025/0
177/0
009/0
069/0
425/0
118/0
217/0
060/0
035/0
098/0
207/0
288/0
170/0
371/0
075/0
045/0
059/0
011/0
484/0
12/0
422/0
778/0

60. 7) رتبه بندي گزينه ها(تصميم گيري)
رتبه بندي:
ترتيب نزولي “نزديکي نسبي گزينه ها به ايده آل“ رتبه گزينه ها را مشخص مي کند
(پرسنل داخلي)
217/0
(پيمانکار داخلي)
371/0
(پيمانکار خارجي)
778/0
بر اساس “نزديکي نسبي گزينه ها” ترتيب گزينه ها عبارتند از:
رتبه اول) پرسنل داخلي
رتبه دوم ) پيمانکار داخلي
رتبه سوم) پيمانکار خارجي

61. (A.N.P) فرآیند تحلیل شبکه
فرآيند تجزيه و تحليل شبکه اي يکي از تکنيکهاي تصميم گيري چند معياره (فرآيند تحليل سلسله مراتبي) جايگزيني شبکه به جاي سلسله مراتب ) بهبود مي بخشد.
فرآیند تحلیل شبکه مانند فرآيند تحليل سلسله مراتبي يک ساختار اکيداً سلسله مراتبي را به مساله تحميل نمي کند، بلکه مسالة تصميم گيري را با بکارگيري ديدگاه سيستمي توام با بازخورد مدلسازي مي کند

62. فرآیند تحلیل شبکه تحلیل
ساختار شبکه اي
ساختار سلسله مراتبي

63. در فرآيند تجزيه و تحليل شبکه اي اندازه گيري مقادير اهميت نسبي به مانند فرآيند تحليل سلسله مراتبي با مقايسات زوجي و به کمک طيف یک تا 9 انجام مي شود که در آن 1 نشان دهندة اهميت يکسان بين دو عامل و عدد 9 نشان دهندة اهميت شديد يک عامل نسبت به عامل ديگراست.