1. معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشكي كاشان
اصول پايه نسخه نويسي
معاونت غذا و دارو
دانشگاه علوم پزشكي كاشان

2. نسخه حاوی تشخیص پزشک و داروها و دستورات لازم براي بهبود بيمار است.
تعریف نسخه
نسخه حاوی تشخیص پزشک و داروها و دستورات لازم براي بهبود بيمار است.
چهار چوب نسخه
1- مشخصات پزشك
2- تاریخ نسخه
3- نام و سن و آدرس بيمار
4- شروع نسخه
5- نام دارو
6- شکل دارو
7- دوز دارو
8- دستور دارو

3. اختصارات Ad right ear As left ear ac before meals Aq water Au both ear
Bid twice a day
Tid three times a day
Qid times a day
DW distilled water
Hs at bed time
D5W distilled water
K potassium
Na sodium
Pc after meals
Po by mouth
qd every day
qh every hour
Q4hr every 4 hours
Qod every other day
qs a sufficient quantity
U unit

4. اختصارات Syr syrup Cap capsul Tab tablet R rectal Sol solution
Supp suppository
Inj injection
Amp ampule
Inf infusion
N/S normal salin
R/L ringer
IM intramascular
IV intravenous
Od right eye
Os left eye
Prn as needed
mg miligram

5. تداخلات دارويي بيماراني كه بيشتر در معرض تداخلات اند :
1- سالمندان دريافت كننده چند دارو
2- مبتلايان به بيماري هاي كبدي ، كليوي ، قلبي ، ديابت ، هپاتيت ، پنوموني و
آسم حاد
3- در پيوند كليه
4- مصرف كنندگان داروهاي ضد بارداري
5- بيماراني كه همزمان به چند پزشك مراجعه مي كنند.

6. دلایل رایج و معمول تداخلات دارويي :
1- كافي نبودن اطلاعات
2- فاکتورهای غذايي
3- سن - جنس - وزن
4- بيماري
5- الگوی رفتار بیمار
6- فاکتورهای محیطی (آلودگی های صنعتی و کشاورزی و ... )
7- اشکال دارويي

7. عوامل موثر در بروز تداخلات دارويي :
1- ترتيب مصرف داروها
2- طول مدت درمان
3- مقدار مصرف دارو
4- شكل دارويي
5- وضعيت پيشين بيمار
6- مصرف همزمان چند دارو

8. شايع ترين تداخلات دارويي
تداخل اثر دارو با دارو تتراسايكلين با كلسيم
تتراسايكلين با آنتي اسيدها
سايمتيدين با وارفارين
سايمتيدين با فني توئين
آنتي اسيدها با سيپروفلوكساسين
قرص هاي ضد بارداري با آمپي سيلين
تداخل اثر دارو با غذا
تتراسايكلين با لبنيات
فروس سولفات با چاي و شير
سيپروفلوكساسين با لبنيات
كتوكونازول با لبنيات
ديگوگسين با لبنيات

9. نكات مهم درهنگام مصرف دارو
كلسيم همراه غذا
گلي بن گلاميد يك ربع قبل غذا
مت فورمين همراه غذا
ايبوپروفن ، سلكوكسيب ، ناپروكسن ،
ديكلوفناك ، مفناميك اسيد ،
پيروكسيكام بعد از غذا
لوستاتين ، آتورواستاتين و
سيمواستاتين در شب
هيدروكينون در شب
زمان مصرف
آنتي اسيد ها بعد غذا
متوكلوپراميد نيمساعت قبل غذا
هيوسين نيمساعت بعد غذا
امپرازول قبل غذا
لووتيروكسين صبح ناشتا
سيپروفلوكساسين يك ربع قبل غذا
فلوكستين پس از صبحانه
جم فيبروزيل قبل غذا
سوربيتول قبل از غذا

10. نحوه مصرف
**داكسي سايكلين و آلندرونات به همراه يك لیوان آب مصرف شود و بیمار بعد از مصرف دارو تا يك ربع دراز نکشد .
**همراه کلسیم يك لیوان آب مصرف شود .
**همراه سولفاسالازين يك لیوان آب مصرف شود .
**ترتینوئین را شبها به صورت يك لایه نازک روي پوست قرار دهید .
**دو قطره (چشمي ،گوشي ، بيني) با فاصله حداقل 5 دقیقه از هم ریخته شوند .

11. فهرست داروهاي بدون نسخه
ACA
Acetaminophen
Adult Cold
Al.Hydrochloride
Al.Mg
Al.Mg.s
Antihemorrhoid
Antihistamine Decongestant
Artificial Saliva
Artificial Tears
ASA
Benzocaine
Betacaroten
Bisacodyl
Bismuth Subcitrate
Bromhexine Hydrochloride
Burn Ointment
Calamin
Calcium Pantothenate
Chlorhexidine
Charcoal Activated
Children Cold
Chlorpheniramine Maleate
Clemastine
Collodion
Cotraceptive LD
Cotraceptive LD/Fe
Copper znd Zinc Sulfate
Crotamiton
Dexpanthenol
Dextrometorphan
Dextrometorphan P

12. فهرست داروهاي بدون نسخه
Diclofenac Sodium
Digestive
Dimenhydrinate
Dimethicon
Diphenhydramine
Expectorant
Floride
Floride Sodium
Folic Acid
Glycerin
Guaifenesin
Hematinic
Ibuprofen
Iron
Iron/ Folic Acid
Lidocaine Hydrochloride
Loperamide Hydrochloride
Mg.Hydroxide
Mebendazole
Menthol Salicylate
Minoxidil
Nicotine
Ophtalmic Bath Solution
ORS
Pancreatin
Pediatric grippe
Permethrin
Phenol Glycerin
Phenylephrine hydrochloride
Piroxicam
Povidone Iodine
Pseudoephedrine Hydrochloride

13. فهرست داروهاي بدون نسخه
Salicylic Acid Compound Silver Sulfadiazine Simple Eye Ointment Sodium Chloride Sucralfate Tetracycline Hydrochloride Tilactase Vitamine A Vitamine A+D Vitamine B1 Vitamine B6 Vitamine C Zinc Oxide