2. اپيدميولوژي مصرف الكل در ايران و جهان
دکترآرش قدوسی
دکتر محمد رضا قدیر زاده

4. Standard Drink Measure
Another aspect used in the calculation of epidemiological rates is the measurement of the amount of alcohol consumed.
Commercially available beverage alcohol is sold in various sizes and concentrations. Beer, wine, and distilled spirits contain different concentrations of absolute ethanol and are available in different size containers. Consequently, the investigation of patterns of alcohol use requires a common definition of a ‘unit’ of beverage alcohol. If different studies use definitions of a ‘standard drink’ that are unique to each study, it will be difficult to compare findings across studies. Without some standardization of drinking units, varying levels of alcohol consumption cannot be obtained across subjects, even when subjects report consuming the same number of ‘drinks’ (Turner, 1990; DuFour, 1999). Currently, there is no universally accepted definition of a standard drink. However, the National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA, NIH) has published this definition (Dawson, 2003).

5. At Risk Drinking by Age and Gender
Source: NIAAA, 1995
Population group
Men
Women
Elders (65+ )
Per week Per occasion
> 14 drinks > 5 drinks
> 7 drinks > 3-4 drinks
> 7 drinks > 1 drink
Twenty-five percent of adults in the U.S. report either currently having alcohol-related problems or drinking patterns that put them at risk for developing problems. The definition of at-risk drinking behavior differs for individuals based on their age, gender, and alcohol consumption (NIAAA, 1995). It also differs in terms of how the information is to be used—research surveys define the behavior somewhat differently than clinical diagnosis.

6. Drinking Patterns (Defined according to quantity & frequency of alcohol consumption)
Abstainer: has never drank or drinks < once/yr
Less Frequent: drinks 1-3 times/month and may or may not drink 5 or more drinks at least once/yr
Frequent: drinks at least once a week and may or may not drink 5 or more drinks at one sitting
Frequent Heavy Drinker: drinks at least once a week and has 5 or more drinks at one sitting at least once per week
Drinking patterns are often defined according to quantity and frequency of alcohol consumption. For instance, using a modified version of Cahalan, Roizen, and Room’s (1976) Quantity-Frequency Index (QF), the number of drinks per occasion and the frequency of drinking occasions throughout the past year can be combined into the following drinking categories:
Abstainer: Never drinks, or Drinks less than once a year
Less Frequent: Drinks 1 to 3 times a month, and May or may not drink 5 or more drinks, at least once a year
Frequent: Drinks at least once a week, and May or may not drink 5 or more drinks at a sitting less than once a week but at least once a year
Frequent Heavy Drinker: Drinks at least once a week, and Has 5 or more drinks at one sitting at least once per week

7. Drinking Episodes Defined (National Household Survey)
Binge Drinking as 5 or more drinks per occasion
Heavy alcohol use as 5
or more drinks for 5 or
more days per month
©2002 Microsoft Corporation.

8. Drinking Episodes Defined (NIAAA Advisory Council Task Force)
A drinking “binge” is a pattern of drinking that brings blood alcohol concentrations (BAC) to 0.08 or above.
Typical adult males: 5 or more drinks in about 2 hours
Typical adult females: 4 or more
For some individuals, the number of drinks needed to reach “binge” level BAC is lower
In February, 2004 the National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA) Advisory Council Task Force issued recommendations regarding the definition of “binge drinking.” This definition is not dependent on the number of drinks consumed, nor is it related to the time frame of drinking session. It is based on drinking behaviors that raise an individual’s blood alcohol concentration (BAC) up to or above the level of 0.08 gm%. This is typically reached for men with 5 or more drinks in about 2 hours, and for women with 4 or more drinks.
In the above definition, a “drink” refers to half an ounce of alcohol (e.g., one 12 oz. beer, one 5 oz. glass of wine, one 1 ½ oz. shot of distilled spirits).
Binge drinking is distinct is distinct from “risky” drinking (reaching a peak BAC between .05 gm% and .08 gm%) and a “bender” (2 or more days of sustained heavy drinking).
For some individuals (e.g., older people; those taking other drugs or certain medications), the number of drinks needed to reach a binge-level BAC is lower than for the “typical adult.”
People with risk factors for the development of alcoholism have increased risk with any alcohol consumption, even that below a “risky” level.
For pregnant women, any drinking presents risk to the fetus.
Drinking by persons under the age of 21 is illegal.

9. Drinking Episodes Defined (NIAAA Advisory Council Task Force)
Binge drinking is distinct from:
“risky” drinking (reaching a peak BAC between .05 gm% and .08 gm%)
a “bender” (2 or more days of sustained heavy drinking)
Binge drinking is distinct is distinct from “risky” drinking (reaching a peak BAC between .05 gm% and .08 gm%) and a “bender” (2 or more days of sustained heavy drinking).

10. Drinking Episodes Defined (NIAAA Advisory Council Task Force)
People with risk factors for the development of alcoholism have increased risk with any alcohol consumption, even that below a “risky” level.
For pregnant women, any drinking presents risk to the fetus.
Drinking by persons under the age of 21 is illegal.
“Binge drinking is clearly dangerous for the drinker and society.”
For some individuals (e.g., older people; those taking other drugs or certain medications), the number of drinks needed to reach a binge-level BAC is lower than for the “typical adult.”
People with risk factors for the development of alcoholism have increased risk with any alcohol consumption, even that below a “risky” level.
For pregnant women, any drinking presents risk to the fetus.
Drinking by persons under the age of 21 is illegal.

11. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
در سال 2010 (بر اساس گزارش 2014 سازمان جهانی بهداشت) مصرف الکل در جهان در جمعیت 15 سال و بالاتر به ازاء هر نفر 6/2 لیتر الکل خالص بوده است. که معادل 13/5 گرم الکل خالص در روز به ازاء هر نفر است.
یک چهارم مصرف الکل در جهان (24/8%) ثبت نشده است. الکل ثبت نشده شامل تولید خانگی الکل، تولید غیرقانونی الکل یا فروش غیرقانونی آن می­شود. از کل الکل مصرفی ثبت شده در جهان، 50/1% به شکل الکل تقطیری با درصد بالا است.

13. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
مصرف سرانه کلی الکل (لیتر الکل خالص) و شیوع مصرف سنگین دوره ای (٪) در جمعیت کل بالای ۱۵ سال و در مصرف کنندگان (بالای ۱۵ سال) به تفکیک مناطق WHO در جهان

14. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
روندهای جهانی از افزایش سرانه مصرف الکل در جهان در 5 سال گذشته حکایت از این نکته دارند که بیشتر افزایش به دلیل افزایش مصرف الکل در کشورهای چین و هند است که احتمالاً با بازاریابی فعال صنایع تولیدکننده الکل و افزایش درآمد این کشورها مرتبط است.
مضرات استفاده از الکل موجب حدود 3/3 میلیون مرگ در هر سال می شود و همچنین استفاده از الکل عامل 5/9% از تمامی مرگ های جهان می باشد.

15. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
در سرتاسر جهان استفاده از الکل در زمره پنج فاکتور خطر اول برای ایجاد بیماری، ناتوانی و مرگ هستند و به عنوان یک فاکتور علیتی در بیش از 200 بیماری، موقعیت های آسیب زا و مشکلات بهداشتی نقش دارد.
آخرین رابطه علیتی بیان شده بین مصرف الکل و بیماری ها، ارتباط بین این مصرف و عفونت هایی مثل توبرکولوزیس و HIV/AIDS می باشد و این رابطه بین مصرف الکل و سیر بیماری ایدز هم مطرح می باشد.

16. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
در اکثر موارد که رابطه علیتی برای الکل ذکر شده یک رابطه dose-response هم مطرح شده است.
الگوی مصرف الکل از دیگر فاکتورهایی است که می تواند در میزان آسیب زایی آن نقش داشته باشد. دیده شده کسانی که تجربه مصارف سنگین دوره ای دارند، بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات قلبی-عروقی ناشی از مصرف الکل می گردند.

17. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (2014) در ارزیابی سال 2010، 61/7% جمعیت بالای 15 جهان در طول 12 ماه گذشته مصرف الکل نداشته اند که از این میان 48% هرگز در طول عمر مصرف الکل نداشته و 13/7% در سال گذشته مصرف الکل نداشتند.
در تمام مناطق سازمان جهانی بهداشت، درصد عدم مصرف الکل در طول عمر در زنان بیش از مردان است.

18. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
شیوع مصرف الکل در مناطق مختلف جهان تفاوت های چشمگیری نشان می دهد. در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا درصد جمعیت بالای 15 سال که در سال گذشته حداقل یک بار مصرف الکل داشته اند 5/4% است. شیوع پرهیز از مصرف الکل در طول عمر و در سال گذشته در این منطقه به ترتیب 89/8% و 4/8% بوده است.

19. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان

20. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
شیوع (٪) پرهیز در ۱۲ ماه گذشته در افراد بالای ۱۵ سال، سال ۲۰۱۰

21. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
مصرف سنگین دوره ای یکی از شاخص های الگوی مصرف الکل بوده و به صورت مصرف ۶۰ گرم یا بیشتر الکل خالص در حداقل یک نوبت در ماه تعریف می شود. مصرف سنگین دوره ای بین کشورهای مختلف بسیار متفاوت است.
در سطح جهان و در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به ترتیب، تقریباً 16% و 1/6% مصرف کنندگان الکل بالای 15 سال درگیر مصرف سنگین الکل هستند.
در مناطق مختلف جهان هر چقدر مصرف سرانه الکل در جمعیت عمومی بالاتر باشد، شیوع مصرف سنگین دوره­ای در بین مصرف­کنندگان و جمعیت عمومی بالای ۱۵ سال بیشتر است. با این وجود ارتباط یکدستی بین مصرف سرانه الکل در میان مصرف­کنندگان و شیوع مصرف سنگین دوره­ای در میان مصرف­کنندگان وجود ندارد.
داده­های در خصوص شیوع مصرف سنگین دوره­ای در کسانی که در کشور الکل مصرف می­کنند، در دسترس نیست.

22. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
شیوع (٪) مصرف سنگین دوره ای در مصرف کنندگان فعلی الکل (بالای ۱۵ سال) در سال ۲۰۱۰

23. اپیدمیولوژی مصرف الکل در جهان
تعدادی از عوامل موثر بر میزان آسیب زایی الکل عبارتند از:
جنس سن
ریسک فاکتورهای خانوادگی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی
توسعه اقتصادی
در مناطق مختلف جهان هر چقدر مصرف سرانه الکل در جمعیت عمومی بالاتر باشد، شیوع مصرف سنگین دوره­ای در بین مصرف­کنندگان و جمعیت عمومی بالای ۱۵ سال بیشتر است. با این وجود ارتباط یکدستی بین مصرف سرانه الکل در میان مصرف­کنندگان و شیوع مصرف سنگین دوره­ای در میان مصرف­کنندگان وجود ندارد.
داده­های در خصوص شیوع مصرف سنگین دوره­ای در کسانی که در کشور الکل مصرف می­کنند، در دسترس نیست.

24. اپیدمیولوژی مصرف الکل در ایران
ماده مصرفي در بين مصرف كنندگان مواد براساس نتايج پژوهش ملي شيوع شناسي مصرف مواد در سال 1390 در جمعيت عمومي 15 تا 64 سال:
55.2 درصد ترياك (شيره و سوخته)
26.2 درصد شيشه
22.6 درصد الكل
15.9 درصد كراك هرويين
9.8 درصد هرويين

25. اپیدمیولوژی مصرف الکل در ایران
نتایج پیمایش ملی سلامت روان در سال 1390 نشان داد که میزان شیوع هر گونه اختلال مصرف الکل حدود یک درصد است که از این میزان حدود 0/7% مربوط به وابستگی و حدود 0/3% آن مربوط به سوءمصرف می باشد.
از ارقام ذکر شده فوق نسبت ابتلا بر اساس جنس در مردها به زن ها، به نسبت نه به یک می باشد.

26. اپیدمیولوژی مصرف الکل در ایران
بيشترين مصرف در استانهاي تهران، البرز ، اصفهان، لرستان و كرمانشاه
كمترين مصرف در استانهاي بوشهر، سيستان و بلوچستان، چهارمحال و بختياري و مركزي
مجموع چرخش مالي خريد و فروش مشروبات الكلي در كشور حدود 658 ميليارد تومان
23 كارخانه توليد الكل در كشور

27. مرگ و میر ناشی از مصرف الکل ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی کشور

28. نمودار درصد میزان اتانول در مشروبات کشف شده ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی در سه ماهه اول سال 94

29. نمودار درصد میزان اتانول در مشروبات کشف شده ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی از 90/10/3 لغایت 91/03/16

30. نمودار درصد میزان اتانول در مشروبات کشف شده ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی از 90/10/3 لغایت 91/03/16

31. نمودار درصد میزان اتانول در مشروبات کشف شده ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی در سه ماهه اول سال 94