1. Brîff 7 Munud - Bwlio Ar-lein Online Bullying - 7Minute Briefing

2. 1. BETH YDYW? WHAT IS IT?
Adroddodd plant a phobl ifanc mai Bwlio Ar-lein (a elwir gynt yn ‘Seiber- fwlio’) yw eu prif bryder. Gall fod ar sawl ffurf wahanol ac fel arfer mae'n estyniad o weithgarwch bwlio arall.
Mae bwlio ar-lein yn aml yn cael ei wneud drwy Gyfryngau Cymdeithasol, SMS (negeseuon testun) ac amgylcheddau ar-lein eraill megis platfformau gemau ar- lein.
Mae'r amgylchedd ar-lein yn gallu tynnu ein sylw oddi ar y ffaith bod bwlio o unrhyw fath, boed ar-lein neu all-lein, yn dal i fod yn ymddygiad o fwlio.
Online Bullying (formerly referred to as ‘Cyberbullying’) is the foremost concern reported by children and young people. It can take many forms and is often an extension of other bullying activity.
Online bullying is often done through Social Media platforms, SMS (text messaging) and other online environments such as online gaming platforms.
The online environment can appear to be a distraction but it is important to remember that whether online or offline, bullying behaviour is still bullying.

3. 2. BETH YDYW ? WHAT IS IT?
Yn wahanol i'r bwlio 'traddodiadol' wyneb yn wyneb, mae dioddefwyr yn parhau i dderbyn camdriniaeth pan maent yn bell o’r cyflawnwr (e.e. ar ôl yr ysgol, gartref).
Gall deimlo’n ddi-baid a gall fod yn arbennig o anodd pan mae’n parhau i mewn i’r cartref, lle a fyddai fel arfer yn cael ei ystyried fel noddfa rhag y bwlis.
Gall oedolion deimlo'n llai hyderus i ymdrin â bwlio ar-lein oherwydd ei fod yn cynnwys technoleg. Fodd bynnag, mae bwlio o unrhyw fath boed drwy'r Cyfryngau Cymdeithasol, ar Gemau Ar-lein, drwy Apiau Negeseuon neu’n gymysgedd o’r platfformau hyn i gyd yn dal i fod yn fwlio.
In contrast to ‘traditional’ face-to- face bullying, victims continue to receive abuse and torment when away from the perpetrators (e.g. after school, whilst at home).
It can feel constant and never- ending and can be particularly difficult as it continues into the home environment which would normally be considered a safe space from bullies.
Adults may feel less confident to deal with online bullying as technology is involved. However, bullying, whether it is through Social Media, Online Games, Messaging Apps or a combination of these platforms is still bullying.

4. 3. BETH YDYW? WHAT IS IT?
Gall pobl ifanc deimlo ei fod yn rhywbeth maent yn ddisgwyl neu fod ychydig iawn y gellir gwneud am y peth.
Yn yr un modd, mae cyflawnwyr yn aml yn cyfeirio at y bwlio fel ‘tynnu coes yn unig’, heb sylwi ar y gofid mae’n achosi, yn enwedig gan ei fod yn digwydd ‘o bell’ neu ‘du ôl i sgrin’ yn hytrach nag wyneb yn wyneb.
Young people may feel it is simply something that they expect or there is little that can be done about it.
Equally, perpetrators often explain it as ‘just banter’, not recognising the upset their actions cause, particularly as it occurs at a distance’ or ‘behind a screen’ rather than face-to- face.

5. 4. CYDNABYDDIAETH 4. RECOGNITION
Mae gofyn i bobl ifanc 'ddileu ffrindiau' neu osgoi'r platfform a ddefnyddir yn gallu gwaethygu'r broblem, gan gynyddu'r teimlad o unigrwydd neu aruniged gan eu gwahanu’n bellach rhag eu ffrindiau. Yn ogystal â hyn, gan fod pobl ifanc wedi buddsoddi gymaint i'w technoleg, os ydan nhw'n ofni eu bod am ei cholli , efallai y byddant llai tebygol i godi'r broblem pan mae'n digwydd.
Simply asking young people to ‘unfriend’ or avoid the platforms used can serve to further compound the issue, increasing feelings of loneliness or isolation whilst also further separating them from their friends. In addition, as young people are often heavily invested in their technology, if they fear that they may lose access to it, they may be less likely to raise the issues when they occur

6. 5. MATERION ALLWEDOL 5. KEY ISSUES
Gwneud Defnydd o’r Dechnoleg:
Tra bo bwlio ar-lein yn gallu bod yn benodol ddinistriol, mae'n golygu hefyd ei fod yn cyflwyno cyfleoedd ychwanegol i fynd i'r afael â'r broblem. Mae achosion o fwlio ar- lein yn gadael 'ôl troed' ar-lein ac yn gallu cael ei gadw drwy gipluniau fel tystiolaeth i weithredu'n bellach.
Mae annog pobl ifanc i fod yn weithredol yn hytrach na gwylio yn gallu bod yn her ond nid oes angen i hyn fod yn gyfwynebiad uniongyrchol – mae defnyddio’r arfau a’r cyfleusterau adrodd sydd ar gael yn gallu bod yn effeithiol, ac mae mwy o lawer o ddewisiadau na hynny a dybiwyd i ddechrau.
Make Use of the Technology:
Whilst online bullying can be particularly destructive, by occurring online, it does present additional opportunities for action. Instances of online bullying leave an online ‘footprint’ and can be retained and saved through screenshots as evidence for taking further action.
Encouraging young people to be ‘upstanders’ rather than ‘bystanders‘ can be a challenge but does not need to be a direct confrontation – using the reporting tools and facilities available on social media platforms can be effective, and there are typically far more options than initially thought

7. 6. SUT I YMATEB 6. HOW TO RESPOND
Cefnogaeth: Gall annog plant a phobl ifanc i godi'r broblem (am eu hunain neu ffrind maent yn pryderu amdanynt) ymddangos fel cam mawr iddynt, felly mae'n hanfodol eu bod yn teimlo fel eu bod yn cael eu cefnogi. Deall bod gofyn am help yn cymryd llawer iawn o ddewrder. I’r person ifanc, efallai mai codi'r broblem yw'r cam mwyaf diweddar gan fod y bwlio wedi bod yn digwydd am gyfnod hir o bosib.
Peidiwch â chael eich dallu gan dechnoleg – weithiau, mae’n ddefnyddiol gofyn ‘sut y byddwn i’n ymateb petai technoleg ddim yn rhan o'r broblem?
Support: Encouraging children and young people to raise the issue (either about themselves or a friend they are concerned about) may be a huge step for them so it is vital they feel supported. Understand that asking for help requires a huge amount of courage. For the young person, raising the issue may just be the most recent step as the bullying may have been happening for a considerable amount of time.
Do not be distracted by the technology – it is often useful to ask the question ‘how would I respond if technology wasn’t involved?

8. 7. GWEITHREDU 7. ACTION Cwestiynau
A fyddwn i’n gwybod sut i ymateb i ddatgeliad am fwlio ar- lein?
Ydw i’n gwybod lle galla i ddod o hyd i ragor o wybodaeth am ymdrin â digwyddiadau?
Oes gan fy sefydliad broses gadarn ac effeithiol i ymdrin â digwyddiadau o fwlio?
Questions
Would I know how to respond to a disclosure about online bullying?
Do I know where I can find further advice about dealing with incidents?
Does my organisation have a robust and effective process for addressing instances of bullying?