1. Donostia Ospitalea, Obstetrizia eta Ginekologiako zerbitzua
UMEKIAREN ONGIZATEA
Nerea Marin
Donostia Ospitalea, Obstetrizia eta Ginekologiako zerbitzua

2. HELBURUA:
Umekiaren garapen egokia baieztatu eta ager daitezkeen zailtasunak garaiz antzeman.
HIPOXIA detektatu, honek umekiarengan ematen dituen ondorioak antzemanez: hau da, ongizatea galtzeko arriskua eta egoera normala bereizi.

3. Umekiaren oxigenazioan parte hartzen duten faktoreak:
Amaren oxigenazioa: anemia, arnas aparatuko gaitzak, kardiopatiak
Karenaren funtzionamendua: plazentazio anormala, gutxiegitasuna
Zilborrestearen zirkulazioa: konpresioak, korapiloa
Umeki funtzio kardiozirkulatorioaren gutxiegitasuna: anemia, arritmiak, bihotzeko sortzetiko akatsak

4. UMEKIAREN ONGIZATEA METODOAK: EKOGRAFIA KARDIOTOKOGRAFIA
UMEKI MUGIMENDUAK
AMNIOSKOPIA

5. EKOGRAFIA
Sonda edo transduktore batek ultrasoinuen ondak jaurtitzen ditu eta ehun desberdinetan isladatzen dira, ekografoak sinale hauek interpretatzen ditu eta irudiak sortu.

6. 1.Go HIRUILABETEAN 11-14 asterekin
Umetoki eta obulutegien morfologia balioetsi
Umeki kopurua zehaztu
Haurdunaldia datatu, umekiaren luzera erabiliz ( buruhezur-isats neurria).
Markatzaile ekografikoak
Karena eta likido amniotikoaren balorazioa

7. 6 ASTE
7 + 3 ASTE
13 ASTE

8. 2. HIRUHILABETEKOA 20-22 asterekin
Umekiaren garapen anatomiko normala zihurtatu ( sortzetiko malformazioak baztertu)
Umekiaren hazkuntza balioetsi
Karena eta likido amniotikoa balioetsi

10. 3.HIRUHILABETEKO ekografia
astetik aurrera
Umekiaren hazkuntza / biometria
Likido amniotikoa eta karena
Umekiaren arnasketa mugimenduak eta gorputz mugimenduak
Doppler ebaluazioa beharrezkoa denean

11. DOPPLER-A
Zilborresteko Arterietako Fluxuaren Abiadura: plazentako baskularizazioaren erresistentziak: ama-umeki elkartrukearen eragozpenak (Hipoxemia )
Umekiaren odol hodietan ematen diren aldaketak, erasoen aurrean umekiak egiten dituen aldaketaren isladapena dira
Eraso baten aurrean ( hipoxia), odol fluxua burmuinera bideratzen da eta hau dopper-aren bidez ikusi daiteke.
Odol fluxua neurtzeko indize desberdinak erabiltzen dira, gaur egun pultsatilitate indizea (PI).

12. PI kalkulatzeko: Sistolean odolaren abiadura – diastolean odol abiadura / abiadura medioa.
Odolaren erresistenzia odol basoan zehar neurtzen duenez PIak, erresistentziak haunditu egiten direnean, odolaren abiadura diastolean gutxiagotzen da eta ondorioz PI haunditu egiten da
PI zilbor hesteko arterietan eta garun erdialdeko arterian neurtu egiten dira

16. Umbilical artery

17. MCA

18. Noiz erabili doppler-a?
Ez arrisku baxuko haurdunaldietan, faltsu positiboak eman ditzazkelako.
Bi egoeratan:
Umekiaren tamainaren garapena egokia ez denean ( txikiagoa)
Arrisku altuko ahurdunaldietan, odol jarioaren konpromezua susmatzen denean: LES, Hipertentsioa edo preeklampsia, Diabetesa

19. LIKIDO AMNIOTIKOA Zuzenean ikustea: AMNIOSKOPIA
Likidoaren koloreren baitan, umekia ondo dagoen hala ez jakitea:
Gardena da bere kolore normala
Berdea edo odolarekin tindatua dagoenean umekiaren sufrimendua dagoela ondorioztatzen zen
40. astetik aurrera eta zerbixa dilatatua egonik
Garu egun ez da erabiltzen

20. LIKIDO AMNIOTIKOA- kantitatea
Ekografia bidez kantitatea baloratzen da, 2 modu desberdinez:
Likido amniotikoaren indizea ( phelan)
Likido amniotikozko poltsa bertikal haundienaren neurketa: 2 zm baino gehiago neurtu behar ditu
Likido gehiegi (hidramnios) edo gutxiegi ( oligoamnios) aurkitzerakoan ikerketa gehiago egin behar dira umekiaren ongizatea konprobatzeko

22. LIKIDO AMNIOTIKOA
ANALISIA:
Amniozentesi bidez

23. LIKIDO AMNIOTIKOA- analisia
HAURDUNALDIAREN 1. ERDIALDEAN:
Umekiaren zelulen kariotipoa
Analisi biokimikoak: α-fetoproteina hodi neuralaren akatsak baztertzeko
HAURDUNALDIAREN 2. ERDIALDEAN:
Umekiaren biriken heldutasuna zehazteko
LAn umekiaren infekzio arriskua baztertu edo baieztatzeko ( zitomegalobirusa)
Analisi biokimikoak (bilirrubina adib)

24. UMEKIAREN MUGIMENDUAK
Teorian, umekiaren mugimenduak gutxitzea, honen ongizatea galtzearen seinale izan daiteke.
Arazoa, zenbat mugimendu diren normalak definitzea da. Batazbesteko bezala, 6-12 ordutan 10 mugimendu baino gehiago nabaritu behar ditu haurdunak.
ADI haurdun batek bere haurra ez duela nabaritzen esaten duenean!!, honek, beste forga osagarri batzuk egitera behartzen gaitu.

25. KARDIOTOKOGRAFIA
ALDI BEREAN, umekiaren bihotzaren frekuentzia (UBF) eta umetokian ematen diren presio aldaketen erregistroa.
Umetokian ematen diren presio aldaketak, kontrakzioen edo/eta umekiaren mugimenduen ondorioz.

26. UBF neurtzeko sistemak:
Kanpoaldekoa ( ultrasoinuen bidez)
Barrualdekoa: umekiaren buruan elektrodo bat ezartzen, erditzeko garaian kanpoaldeko sistemak ez duenean ondo funtzionatzen
Umetokiko presio aldaketak neurtzeko sistemak:
Kanpoaldekoa
Barrualdekoa: (tranzerbikala)erditzeko garaian, kanpoaldekoak ez duenean ondo funtzionatzen edo presioaren kontrol oso zehatza behar denean ( aldez aurretik umetokian orbainen bat duenean, zesarea batengatik adibidez)

30. Erregistro bat eskuratzen degu, eta honen interpretazioa egin behar da paperaren abiadura kontutan hartuta
YouTube - Cardiotocografia basal... Tuntz Tuntz

31. UBF UMEKIAREN BIHOTZAREN OINARRIZKO FREKUENTZIA:
NORMALA taupada/minuturo
BRADIKARDIA: < 120 taupada minuturo( <90, larria)
TAKIKARDIA: >160 taupada minuturo (> 180, larria)

32. UBF ALDAKETA AZKARRAK ( aldakortasuna)
UBF ALDAKETA GELDOAK:
AZELERAZIOAK
DEZELERAZIOAK:
GOIZTIARRAK
BERANTIARRAK
ALDAKORRAK
UBF ALDAKETA AZKARRAK ( aldakortasuna)

33. UBF AZELERAZIOAK:
Oinarrizko bihotz taupadaren frekuentzia 15 segunduz baino gehiago, 15 taupada baino gehiago igotzen denean. ( 10 minuto baino gehiago irauten baditu, oinarrizko frekuentzia aldatu dela kontsideratu beharko genuke

35. DEZELERAZIOAK:
GOIZTIARRAK: kontrakzioaren puntu altuena, UBFren jeitsierarekin bat egiten dutenean
Orokorrean, ez dute
hipoxiarekin loturarik

37. DEZELERAZIO BERANTIARRAK:
U formarekin, UBFren jeitsiera poliki ematen da eta puntu baxuena kontrakzioaren igoera altuena eta gero ematen da (hipoxiarekin lotura izan dezakete)

39. DEZELERAZIO ALDAKORRAK:
UBF azkar jeisten da ( 30 seg baino gutxiagotan iristen da puntu baxuenera), 15 taupada baino gehiago eta 2 minutu baino gutxiago irauten ditu. (TIPIKOA). Esandako ezaugarriak beteta, orokorrean ez daude umekiaren hipoxiari lotuta, baino 60 seg baino gehiago iraunduz edo 70 taupada baino gehiago jeisten bada bihotzren frekuentzia hipoxia susmatu beharko degu.
Itxuraz forma desberdinekoak izan daitezke: U,V edo W.

41. ALDAKORTASUNA:
Taupada batetik bestera dagoen frekuentziaren desberditasuna da aldakortasuna
Umekiaren heldutasuna eta ongizatearen informazioa ematen digu aldakortasunaren azterketak
Moetak:
0 edo aldakortasunik gabea: 5 taupada baino gutxiagoko diferentzia
I edo minimoa: 5-10 taupada / minuturo
II edo neurrizkoa: taupada/min
II edo gehiegizkoa: 25 taupada/min baino gehiago

46. Resultados de la Búsqueda de imágenes de Google de http://utilis

47. UMETOKIAREN PRESIO ALDAKETAK
KONTRAKZIOAK:
FREKUENTZIA :
Zenbat kontrakzio 10 minututan
Erditzeko garaian, kontrakzio bat 2-5 minuturo eta segunduko iraupenarekin.
6 edo gehiago 10 minututan: takisistolia (umekiarentzako kaltegarria izan daiteke)
INTENTSITATEA:
Presioa mmHg tan neurtzen da eta 10 minututan ematen diren kontrakzioen presioa gehituta, MONTEBIDEO UNITATEAK lortzen ditugu. 400 unitate baino gehiago: hipertonia deritzaio, umekiarentzat kaltegarria izan daitekeena

49. KTGren interpretazioa
OINARRIZKO TESTA EDO EZ ESTRESANTEA:
Haurduna alde batera etzanda edo eserita
20 minutuko erregistroa
Bertan:
UBF taupada biartean egon behar du
3 azelerazio, 15 segundukoak eta 15 taupadakoak
Aldakortasuna 5-25 taupadakoa izan behar du
Eta honelakoa ez denean??

50. 2 egoera: Test patologikoa: Test ez erreaktiboa: Test estresantea
Bradikardia edo takikardia mantenduak
Aldakortasun eza
Dezelerazioak
HAURDUNALDIA BUKATU
Test ez erreaktiboa:
ez ditu egoera normal baten baldintzak betetzen baino ez da patologikoa
Test estresantea

51. TEST ESTRESANTEA (POSE-ren test-a): honen bitartez, kontrakzioen aurrean umekiaren erantzuna ikus dezakegu.
Oxitozina erabiliz, 10 minututan 30mmHgko 3 kontrakzio lortu behar ditugu gutxienez, eta jasotzen degun erregistroa interpretatu

52. Test negatiboa: dezeleraziorik gabeko erregistroa
Test positiboa: %30eko kontrakzioetan dezelerazioak
Zalantzazkoa: dezelerazio isolatuak
Baliogabekoa: behar adina kontrakzio lortzen ez ditugunean.

53. ERREAKTIBOA Kontrol Normalak
KTG
ERREAKTIBOA Kontrol Normalak
KTG EZ ERREAKTIBOA: estimulazioa
EZ ERREAKTIBOA
TEST ESTRESANTEA
PATOLOGIKOA BUKATU

54. KTG
NOIZ EGIN
Espezifikotasun haundia duen testa da, beraz umeki osasuntsuak detektatzeko gaitasun haundia du. Testa erreaktiboa izanik, umeki edo haurdunaren egoera ez bada aldatzen, astebetez umekia ondo egongo dela esan dezakegu, beraz egingo degu:
Arrisku baxuko haurdunaldietan 40.astetik aurrera
Arrisku altuko haurdunaldietan, arriskua noiz agertzen den arabera, baina orokorrean astetik aurrera

55. PROFIL BIOFISIKOA
Ekografia bidez lortutako datuak eta KTGren datuak gehituta, puntuazio sistema bat eskuratzen da eta puntuazio honen arabera umekiaren ongizatea ezagutzen da.
Ekografia bidez:
Arnas mugimentuak
Umekiaren mugimentuak
Likido amniotikoaren kantitatea
Umekiaren tonu muskularra
Ezaugarri bakoitza 0tik 2 ra puntuatzen da

56. Component Definition Fetal movements 3 body or limb movements
Fetal tone
Two episodes of active extension and flexion of the limbs; opening and closing of hand
Fetal breathing movement
episode of >= 30 seconds in 30 minutes Hiccups are considered breathing activity.
Amniotic fluid volume
single 2 cm x 2 cm pocket is considered adequate.
Non-stress test
2 accelerations > 15 beats per minute of at least 15 seconds duration.

57. PROFIL BIOFISIKOA
8-10/10etik lortuta, jaioinguruko hilkortasuna ondoko astean 0-3/1000 tik
0-4/10etik lortuta, jaioinguruko hilkortasuna ondoko astean /1000 tik.
Tarteko puntuazioak ez digute datu fidagarririk ematen.
Orokorrean, 7 baino gutxiagoko puntuazioa lortzen degunean umekiaren heldutasuna kontutan hartuta, haurdunaldia bukatu beharko genukela pentsatu behar da (24-48 orduko aldearekin) eta 2ko puntuazioaren azpitik haurdunaldia premiaz bukatu behar da

58. PROFIL BIOFISIKOA NOIZ ERABILI? Arrisku altuko haurdunaldietan
Gaur egun, moldatutako profil biofisikoa erabiltzen da, hau da, soilik KTG eta ekografiaren datuak kontutan hartuta.

59. MILESKER