1. Investicije – osnove i značajni aspekti
CHAPTER 1

2. Investicije & imovina
Suštinska priroda investicija – “žrtvujete nešto vrijedno sada, očekujući da će ta žrtva donijeti korist kasnije”
Smanjenje trenutne potrošnje
Planiranje buduće potrošnja
* “Investiranje ili špekulacija” – priroda i razlikovanje
Materijalna imovina
Materijalno bogastvo koje se koristi za proizvodnju roba i usluga, tj. proizvodni kapaciteti ili sredstva koje posjeduje jedna privreda su zemlja, sirovine, infrastruktura, objekti, mašine i znanja.
Finansijska imovina
Potraživanja na osnovu vlasništva nad materijalnim sredstvima (pravo na materijalnu aktivu), tj. potraživanja prihoda stvorenih materijalnim sredstvima ili potraživanja državnih prihoda
Podatak u kompjuteru koji ne doprinosi proizvodnim kapacitetima privrede, ali određuje raspodjelu prihoda i bogastva među investitorima
Omogućava da se maksimalno iskoristi materijalna imovina

3. Bilans stanja američkih domaćinstava - 2004

4. Neto nacionalno bogastvo SAD

5. Provjera koncepta 1
Da li su sledeća sredstva materijalna ili finansijska?
Patenti (m)
Obaveze po lizingu (f)
Dobar ugled kompanije (goodwill) (m)
Fakultetsko obrazovanje (m)
Novčanica od pet dolara (f)

6. Osnovna klasifikacija finansijske imovine (aktive)
Dužničke hartije od vrijednosti (hartije od vrijednosti sa fiksnim prihodom)
Instrumenti tržišta novca (T-bills, CDs, Repo poslovi)
Instrumenti tržišta kapitala (obveznice, note)
Vlasničke hartije od vrijednosti (HoV)
- Obične akcije
* Hibridne hartije od vrijednosti (HoV)
- Preferencijalne (prioritetne ili povlaštene) akcije
Finansijski derivati (opcije, terminski ugovori i sl.)

7. Zašto izučavati finansijska tržišta i institucije?
Odgovor je istovremeno i jednostavan i složen, kao što su to i finansijska tržišta
Veliki broj subjekata aktivno učestvuje u ekonomskoj aktivnosti zemlje (primjer Štediše i Preduzetnika na finansijskim tržištima)
Kako je moguće povezati “Preduzetnikovu” dobru poslovnu ideju sa “Štedišinim” novcem neophodnim za njenu realizaciju?
- Štediša ima sljedeće ciljeve:
1. fizički sačuvati sredstva (ušteđeni novac),
2. sačuvati kupovnu snagu njegove ušteđevine (u uslovima inflacije ili suprotno u uslovima deflacije što je znatno rijedak slučaj),
3. uvećati kupovnu moć njegove ušteđevine.
- Preduzetnik ima sljedeće ciljeve:
1. realizovati poslovnu ideju i ostvariti profit
- Poreznik ima sljedeće ciljeve:
1. prikupiti poreske prihode, povećati zaposlenost i agregatnu tražnju, a smanjiti troškove socijalne pomoći i suzbijanja kriminaliteta (ukoliko se ne desi raste nezaposlenost i troškovi)

8. Zašto izučavati finansijska tržišta i institucije?
Šta bi se desilo kada ne bi funkcionisalo finansijsko tržište?
- bez finansijskog tržišta (FT) bi bilo nemoguće prenijeti finansijska sredstva od onih koji imaju štednju a nemaju poslovnih mogućnosti ka onima koji imaju poslovnih mogućnosti a nemaju finansijskih sredstava za njihovu realizaciju
- suficitarni i deficitarni sektor i njihova povezanost su ključni aspekti funkcionisanja finansijskog sistema
Efikasna alokacija novca i kapitala – osnovna funkcija FT
- Finansijski intrument – predstavlja ugovor sa različitim modalitetima pribavljanja novca i kapitala, i obezbjeđuje pravo na budući prihod ili imovinu njegovog izdavaoca (cijena na tržištu na osnovu ponude i tražnje za finansijskim insrumentom kao predmetom trgovanja)
- može biti u formi depozita ili hartije od vrijednosti
- Osnova investicione analize je na procjeni realne ili unutrašnje vrijednosti (intrinstic value) finansijskih instrumenata i specifičnost finansijskih tržišta je upravo komplikovanost uspjeha procjene vrijednosti finansijskih intrumenata

9. Tokovi finansijskih sredstava
Indirektno (posredno) finansiranje
Finansijski
posrednici
Finansijska
tržišta
Domaćinstva
Preduzeća
Država
Stranci
Domaćinstva
Preduzeća
Država
Stranci
deficitarni sektor
suficitarni sektor
Direktno (neposredno) finansiranje

10. Finansijska tržišta: koncepti
Imaju funkciju da direktno ili indirektno povezuju suficitarni i deficitarni sektor u ekonomiji, kroz proces kupovine ili prodaje finansijskih instrumenata (predstavljaju “medijum” između onih koji imaju višak i onih koji imaju manjak novčanih sredstava)
Finansijska transakcija – svaki prenos finansijskih sredstava, od finansijskih suficitarnih ka deficitarnim privrednim subjektima, koji za posljedicu ima stvaranje finansijske aktive i pasive
Širi koncept: zbir svih finansijskih transakcija i svako je na neki način uključen u finansijska tržišta kao učesnik, npr. otvaranje štednog računa u banci stvara finansijsku aktivu kod štediše i finansijsku pasivu kod banke – neposredno i posredno finansiranje
Uži koncept: organizovano tržište kao način trgovanja – primarno i sekundarno tržište u formi berzanskog i vanberzanskog prometa (neposredno finansiranje)

11. Istorijat finansijskih tržišta I
Neolit – 5000 godina p.n.e.
Sumerska civilizacija – 3000 godina p.n.e. Praksa pozajmljivanja po kamatnoj stopi od 33% godišnje
Vavilon (Hamurabijev zakonik) – 1800 g.p.n.e. se propisuju prvi finansijski propisi, i definišu se depoziti i finansijski transferi (dužničko ropstvo u slučaju izigravanja povjerenja između učesnika posla)
Sredozemni bazen – morski (brodski) zajam kao oblik venture finansiranja (profit se kretao od 33% u miru do 100% u ratu)
Stara Grčka – zajmovi gradova država (Atinjani nisu htjeli da pozajmljuju gradskoj upravi ispod 20% godišnje kamate)
Stari Rim – ograničenje kamatnih stopa od 8,3% godišnje 443 g.p.n.e., kasnije od 4% do 12%

12. Istorijat finansijskih tržišta II
Rano hrišćanstvo – kamata (ušur) nedopustiva
Reformatori (Kalvin, Luter) – dozvolili kao hrišćanski dopustivo 5% godišnje kamate (p.a.)
Prve HoV – 12. i 13. vijek (cenzus – daje pravo na prihod u žetvi tokom poljoprivredne proizvodnje i državne obveznice)
Prva finansijska institucija – Mediči u Firenci tokom 15. vijeka se smatraju začetnicima modernog bankarstva
Bank of England – prva formirana centralna banka na svijetu 1654, a u isto vrijeme je nastala i Amsterdamska berza
NYSE – formirana i sada je svjetski finansijski centar

13. Istorijat finansijskih tržišta II
Prva multinacionalna kompanija u svijetu je Holandsko istočno-indijska kompanija ( )
* The Dutch East India Company (na holandskom jeziku: Vereenigde Oost-Indische Compagnie, VOC, "United East India Company")

14. Finansijska tržišta i privreda
Povjerenje je temelj za uspješno funkcionisanje finansijske industrije i veoma je složeno jer se oslanja na racionalna očekivanja i kolektivna iracionalna osjećanja
- značaj javnosti informacija koje mogu uticati na cijenu finansijskih instrumenata je jedno od najvažnijih i najosjetljivijih pitanja u državnom regulisanju finansijskih tržišta i “efekat ugledanja” pri ekspanziji ili panici
Kolektivna psihologija i marketing – mogu doprinijeti kako stabilizaciji finansijskih tržišta, tako i njegovom rušenju
Nejveći neprijatelj finansijskog sistema je nepovjerenje – “povjerenje se teško stiče, ali se lako gubi”
Ključni elementi povjerenja: vjerodostojnost javno dostupnih zvaničnih podataka, stabilnost državnih institucija, ažurnost, profesionalnost i pravičnost njenih regulatornih tijela, agilnost zakonodavnih i sudskih organa, organizovanost finansijskih tržišta i institucija i njihova efikasnost

15. Finansijska tržišta i privreda
Šta znače finansijska tržišta za zemlje, tj. vlade država?
- Sigurna i efikasna finansijska tržišta su temeljni elemenat ekonomskog rasta, razvoja i blagostanja tržišnih privreda
Primjer Štediše i Preduzetnika
- Štediša ima sljedeće ciljeve za svoju ušteđevinu:
Da je fizički sačuva,
Da sačuva njenu vrijednost, tj. kupovnu snagu,
Da uveća njenu vrijednost, tj. kupovnu snagu.
- Preduzetnik ima odličnu poslovnu ideju, ali nema sredstva da je realizuje.
- Država ima interes da kao glavni POREZNIK sa povećanjem poslovne aktivnosti i uveća svoje prihode.
Šta bi bilo kada ne bi postojala razvijena finansijska tržišta?
- Štediša i Preduzetnik ne bi bili adekvatno povezani, tako da bi se smanjila ukupna poslovna aktivnost u zemlji, a samim tim i “prihodi poreznika, građana, privrede, finansijskog sektora i drugih”.
- Povećala bi se i nezaposlenost, kao i potrebe za socijalnim davanjima vlade.

16. Informativna asimetrija (asymetric information)
* predstavlja nejednakost u poznavanju informacija, koje mogu uticati na realizaciju i kvalitet finansijske transakcije
- različite raspoložive informacije za kupca finansijskih instrumenata koji obično zna dosta manje o prodavcu finansijskih instrumenata i njegovom biznisu, postojećim i potencijalnim rizicima
Ona može da stvara DVIJE VRSTE PROBLEMA:
- RIZIK NEGATIVNE SELEKCIJE (adverse selection) : nastaje prije finansijske transakcije
- RIZIK MORALNOG HAZARDA ili ZLOUPOTREBE (moral hazard): nastaje posle finansijske transakcije

17. Finansijska tržišta i privreda
Planiranje potrošnje – upravljanje potrošnjom tokom vremena i odluke o trenutnoj potršnji nezavisno od ograničenja koja bi im nametala trenutna zarada (izvlačenje maksimalne koristi)
Raspodjela rizika – rizik koji je svojstven svakoj investiciji snose oni investitori koji su i najspremnjiji da ga preuzmu (IPO, javna emisija akcija i sl)
Razdvajanje vlasništva od menadžmenta
agencijski problem (sukob interesa između menadžera i akcionara)
problem motivacione strukture
borba za sticanje punomoći (odvija se u manje od 1% otvorenih akcionarskih društava)
* Primjeri: Hewlett-Packard vs. Compaq (2002) i Yahoo vs. Microsoft (2008 – Carl Icahn vs. Jerry Jang) - slučaj borbe za sticanje punomoći

18. Kriza u upravljanju korporacijama – korporativnom upravljanju
Tri osnovne kategorije:
- računovodstveni skandali - izvrtanje finansijskih podataka radi pogrešnog predstavljanja aktuelnog stanja firme (Enron and WorldCom)
- skandali koje izazivaju finansijski analitičari - varljive i preterano optimistične analize (Citigroup’s Salomon Smith Barney – AT&T)
- inicijalna javna ponuda akcija (Credit Swiss First Boston)

19. Kriza u upravljanju korporacijama – korporativnom upravljanju
Industrija povjerenja - Wall Street i regulatori moraju ponovo zadobiti povjerenje u njihov finansijski sistem
Novi propisi su usredsređeni na regulisanje podsticaja top menadžerima i zaposlenim u investicionim kompanijama:
1. zarada finansijskih analitičara ne smije biti povezana sa poslovanjem investicionog bankarstva,
2. menadžeri i upravni odbori su lično odgovorni za tačnost finansijskih izvještaja,
3. nepristrasnost u upravnim odborima,
4. novi nadzorni odbor za nadgledanje revizije akcionarskih društava na berzi,

20. Kriza u upravljanju korporacijama – korporativnom upravljanju
5. zabrana revizorima za pružanje drugih usluga (npr. konsultanstskih) – slučaj Arthur Andersen i kompanije Enron,
6. povećan budžet SEC u Americi.
Prijedlog koji je aktuelan, ali se još ne usvaja:
- da kompanije pređu sa metoda isplate nadoknada (zarade i bonusi top menadžera) zasnovane na opcijama na isplatu zasnovanu na akcijama, uz dodatno ograničenje da akcije moraju biti u prometu tokom dužeg perioda (Microsoft Company).

21. Najveći prihodi od izvršenja opcije koje su ostvarili rukovodioci velikih američkih kompanija

22. Proces investiranja
* Portfolio je skup investicija investitora, a nakon što se formira on se obnavlja i “rebalansira” trgovinom HoV na tržištu.
- Alokacija aktive (Asset allocation)
- Odabir hartija od vrijednosti (Security selection)
- “Top-down” izgradnja portfolija – izgradnja portfolija počinje alokacijom aktive (akcije, obveznice, gotovina na računu u banci i slično)
- “Bottom-up” strategija izgradnje portfolija – nezavisnost od jednog ili drugog sektora privrede pošto se portfolio sastavlja od HOV na osnovu privlačnosti njihove cijene
* Povezanost rizika i prinosa (Risk-return trade-off) – kretanje očekivane stope prinosa u odnosu na rizičnost ulaganja, pa aktiva sa višim stopama očekivanim stopama prinosa podrazumijeva i veći rizik (kao što važi i obrnuto) – TRŽIŠTA SU KONKURENTA I “NO FREE LAUNCH”
* Efikasnost tržišta (Market efficiency) – implikacija teze da “nema besplatnog ručka” i da se povoljna prilika kupovinu HoV rijetko ukazuje na tržištima HoV

23. Aktivno vs. Pasivno upravljanje
Active vs. Passive Management
* Aktivno upravljanje (pokušaji da se identifikuju pogrešno procijenjene HoV ili da se predvide širi tržišni trendovi)
- Identifikovanje potcijenjenih i precijenjenih hartija od vrijednosti
- Planiranje tržišnih kretanja
* Pasivno upravljanje (kupovina i držanje diversifikovanih portfolija bez pokušaja da se identifikuju HoV čija je cijena pogrešno određena)
- Nema pokušaja pronalaska potcijenjenih i precijenjenih hartija od vrijednosti
- Nema planiranja tržišnih kretanja
- Držanje efikasnog portfolija

24. Učesnici na finansijskim tržištima
Firme – uglavnom neto zajmoprimci
Domaćinstva – uglavnom neto štediše
Vlade – mogu biti i zajmoprimci i zajmodavci, ali većinom zajmoprimci
Finansijski posrednici – banke, investicioni fondovi, osiguravajuće kompanije i kreditne unije, koji spajaju zajmodavce i zajmoprimce, i to primajući novac od zajmodavaca i pozajmljujući ih zajmoprimcima, ALI NE SAMO TO VEĆ I UČESTVUJU U PRIKUPLJANJU KAPITALA ZA BIZNIS KROZ INICIJALNU PONUDU ZA AKCIJE (EQUITY CAPITAL)
- Upravljačke kompanije – firme koje upravljaju sredstvima u ime investitora. Jedna upravljačka firma može da upravlja sa više investicionih fondova i poslvanje zasnivaju na ekonomiji obima
- Investicione banke – firme specijalizovane da javno prodaju nove hartije od vrijednosti, najčešće tako što garantuju prodaju po određenoj cijeni. Pružaju i savjetodavne usluge investitorima na tržištu.
- posluju na primarnom i sekundarnom tržištu kapitala
1-1

25. Učesnici na finansijskim tržištima
Kraj samostalnog investicionog bankarstva – kriza je dovela do sloma the Glass Steagall Act-a koji je predviđao odvojenost komercijalnog bankarstva (depoziti i kreditiranje) i investicionog bankarstva (spajanje JP Morgan Chase, Citigroup’s Salomon Smith Barney, Bear Stearns by JP Morgan Chase, bankrot Lehman Brothers, Merill Lynch by Bank of America).
Glass Steagall Act je nastao kao direktna posljedica Velike Depresije iz 1930-ih, kao dio striktnije regulative da bi se predupredile slične krizne situacije
Nakon krize, jedine dvije preostale investicione banke Goldman, Sachs i Morgan Stanley su odlučile da se pored investicionog bave i komercijalnim bankarstvom.
- Time su došle pod strožiji nadzor regulatora, kao što je FED, a samim tim i pod strožija pravila poslovanja.
1-1

26. Slom agencija Fannie Mae i Freddie Mac
Fannie Mae (1938) i Freddie Mac (1970) – kupci hipotekarnih zajmova kroz garancije, a njihove hartije od vrijednosti su obezbjeđenje hipotekarnim zajmovima.
- njihov cilj je bio da se kreira jedinstveno nacionalno tržište zajmova i izbalansiraju nejednakosti u regionalnim uslovima hipotekarnog kreditiranja širom Sjedinjenih Država
- prikupljaju sredstva izdajući HoV kao svoje dužničke obaveze, a ovim hartijama od vrijednosti obezbjeđenih hipotekarnim zajmovima se trguje na finansijskim tržištima kao i svim ostalim HOV.
Finansijski analitičari obezbjeđuju bolju informisanost prilikom ulaganja – rade kao timovi stručnjaka u ovih agencijama, sa ciljem pravljenja analiza o HoV i predviđanju kretanja tržišnih cijena
Smanjuju opasnost od negativnih efekata “informacione asimetrije”:
- rizik negativne selekcije (adverse selection)
- rizik zloupotrebe (moral hazard)

27. Slom agencija Fannie Mae i Freddie Mac
One predstavljaju novi značajan izvor finansiranja za kupce nekretnina
- prosledne hartije od vrijednosti
- naknada za garancije
- do zadnjih deset godina hipotekarne založnice ili garancije izdate od ovih agencija su nosile nizak rizik
- problemi: enorman razvoj sekjuritizacije “subprime” kredita, pad cijena nekretnina u 2006, neuspjeh u prikupljanju novih sredstava na tržištu kao osiguranje od potencijanih gubitaka (krajem iskazali su kapital od $83,2 milijarde dolara kojim bi trebali da pokriju $5,2 biliona kredita i garancija)
- Trezor SAD je u septembru odlučio da garantuje hartije od vrijednosti ovih agencija u okviru “bail-out” programa

28. Provjera koncepta 2
Zahvaljujući kompjuterskim mrežama, mali investitori mogu mnogo jeftinije i na lakši način da trguju za svoj račun i vrše samostalnu analizu hartija od vrijednosti. Koje će to posljedice najvjerovatnije imati na finansijsko posredovanje?
Rješenje:
Sa novom tehnologijom, investitorima se omogućava da samostalno trguju i vrše istraživanja i samim tim se smanjuje potreba za finansijskim posrednicima. Kao dio usluge, posrednici sada nude jeftiniji metod za učestvovanje pojedinaca na tržištu hartija od vrijednosti. Sama potreba za uslugom posrednika u narednom periodu će se smanjivati.

29. Uzroci globalizacije finansijskih tržišta
* Četiri značajna uzroka:
Liberalizacija
Tehnologija
Institucionalizacija
Stabilizacija
* Globalizacija je tendencija ka jedinstvenom svjetskom investicionom okruženju i integraciji nacionalnih tržišta novca i kapitala
- deregulacija nacionalnih finansijskih tržišta
- efikasnija komunikaciona tehnologija

30. Skorašnji trendovi - globalizacija
Razvoj međunarodnih i globalnih tržišta
Načini učestvovanja američkih investitora i inostranim investicijama:
1. kupovinom stranih HOV uz korištenje američkih potvrda o depozitu
- ADR - American Depositary Receipts i to su HOV kojima se trguje na američkom tržištu i koje predstavljaju potraživanja udjela u stranim preduzećima,
2. kupovinom stranih HOV koje su ponuđene u dolarima,
3. kupovinom udjela u investicionim fondovima koji investiraju na stranim tržištima,
4. kupovinom finansijskih derivata sa isplatama koje zavise od cijena na stranim tržištima hartija od vrijednosti.

31. Ključni trendovi - globalizacija
Razvoj međunarodnih i globalnih tržišta
Nastavak razvoja novih instrumenata, kao što se ADR i WEBS – Worlds Equity Benchmark Shares)
- WEBS – varijacija na ADR koja koristi istu depozitnu strukturu kao indeksi na stranim tržištima, kako bi se omogućilo trgovanje portfolijima stranih akcija u odabranoj zemlji
- Prati učinak indeksa prinosa na akcije za određenu zemlju tako da američki investitori mogu jednim potezom da steknu diverzifikovane portfolije stranih akcija
Upravljanje deviznim kursevima (uvođenje evra je veliki korak koji bi trebao olakšati trgovinu i podstaći integraciju preko državnih granica)
Diverzifikacija da bi se unapredila uspješnost ulaganja i smanjio rizik; primjer je WEBS jer se jednim potezom steknu diverzifikovani portfoliji stranih akcija
Unapređenje informisanosti i analize

32. Globalizacija: dužnička emisija izražena u evrima

33. Ključni trendovi – sekjuritizacija
Sekjuritizacija & proširenje kreditiranja
Sekjuritizacija – udruživanje zajmova u standardizovane hartije od vrijednosti obezbjeđene ovim zajmovima, koje se onda mogu prodavati kao bilo koja druga hartija od vrijednosti
Prosledne hartije od vrijednosti (pass-through securities) – obuhvataju skup zajmova (npr. zajmovi po osnovu hipoteke na kuću) koji se prodaju u jednom paketu. Njihovi vlasnici primaju sve iznose glavnice i kamate koje plaćaju zajmoprimci.
- Značajna inovacija na hipotekarnim tržištima, koje su izdate od državne hipotekarne agencije GNMA (Ginnie Mae)

34. Ključni trendovi – sekjuritizacija
Otvaranje mogućnosti za investitore
Promjene unutar finansijskih institucija i regulative
Unapređenje informacionih kapaciteta
Unapređenje samog kreditiranja i njegove uloge
GNMA ili Ginnie Mae (Government National Mortgage Association), FNMA ili Fannie Mae (Federal National Mortgage Association) i FHLMC ili Freddie Mac (Federal Home Loan Mortgage Corporation) – tržište od 3,3 biliona USD izdatih hipotekarnih hartija od vrijednosti
Bradyjeve obveznice (ministar finansija Nicholas Brady) – ustanovljene su sekjuritizacijom bankovnih zajmova odobrenih zemljama u razvoju

35. Hartije od vrijednosti obezbjeđene aktivom

36. Ključni trendovi - finansijski inžinjering
- postupak stvaranja i dizajniranja HoV sa karakteristikama koje su prilagođene određenim zahtjevima
Prepakivanje uloge finansijskih posrednika
Objedinjavanje i raščlanjivanje gotovinskih (novčanih) tokova (Boise Cascade uz pomoć Goldman, Sach & Co. i drugih garanata)
- stvaranjem složenih hibridnih finansijskih instrumenata kroz kombinovanje prostih HoV i finansijskih derivata
- razdvajanjem prinosa od određene aktive u posebne kategorije prihoda
Primjeri: strips, CMOs, dual purpose funds, principal/interest splits

37. Ključni trendovi - KOMPJUTERSKE MREŽE
Internet i druga dostignuća umrežavanja kompjutera smanjuju troškove poslovanja i olakšavaju pristup trgovanju (onlajn trgovina)
Inovacije: onlajn trgovina, onlajn distribucija informacija i onlajn spajanje kupaca i prodavaca
Dostupnost širokog spektra različitih informacija i instrumenata koje su donedavno bile dostupne samo profesionalcima iz ove oblasti, kao što su analitički izvještaji, alati za investiranje, zvanični izvještaji kompanija, državnih agencija i međunarodnih institucija i slično.
Izbjegavaju se negativni uticaji dilera hartija od vrijednosti

38. Provjera koncepta 3
Kada se hipotekarni krediti objedine u hartije do vrijednosti, posredničke agencije (Freddie Mac i Fannie Mae) obično garantuju isplatu hipotekarnim kredita. Ako vlasnik kuće ne isplati kredit, posrednička agencija uplaćuje tu sumu pa stoga investitor u hipotekarne hartije od vrijednosti ne snosi kreditni rizik.
Zašto je sa ekonomskog stanovišta razumno da rizik snosi posrednička agencija, a ne vlasnik hartije od vrijednosti?
Zašto je pitanje ko snosi kreditni rizik manje važno za Bradyjeve obveznice?
Rješenje:
a) Posredničke agencije FNMA i FHLMC su mnogo bolje osposobljene za procjenu kreditnog rizika povezanog sa hipotekarnim pulom.

39. Provjera koncepta 3
One su konstantno prisutne na tržištu, imaju stalni odnos sa davaocima kredita i ekonomično im je da organizuju odeljenja za kontrolu kvaliteta koja će pratiti kreditni rizik hipotekarnih pulova. Stoga su posredničke agencije sposobnije da podnesu rizik i one ovu uslugu naplaćuju preko “garancijskih naknada”. Pojedinačni investitori kupovinu ovih hartija od vrijednosti možda ne bi smatrali isplativom ako bi morali samostalno da procjenjuju kreditni rizik ovih zajmova. Za njih je isplativije da agencijama plate garancijske naknade.
b) Nasuprot hipotekarnim hartijama od vrijednosti, koje su obezbjeđene velikim brojem hipoteka, Bradyjeve obveznice su obezbjeđene malim brojem velikih državnih kredita. Individualnom investitoru je lakše da procjeni kreditni rizik nekoliko vlada određenih zemalja nego da procijeni desetine ili stotine pojedinačnih hipoteka.
1-1

40. Provjera koncepta 4
Pojedini tvrde da povećani nivo rizika na Wall Street-u koji je doveo do kolapsa 2008, je u stvari bio pokušaj da se održi stopa profita bez obzira na izazove koje je omogućila nova tehnologija u prethodnih nekoliko decenija. Kako je razvoj kompjuterskih mreža uticao na profitabilnost kompanija na Wal Street-u?
Rješenje:
Tradicionalni izvor prihoda na Wall Street- u je dugo vremena bila brokerska naknada za kupovinu i prodaju hartija od vrijednosti za klijente, kao i pružanje savjetodavnih usluga. Kada je cijena ovih usluga počela naglo da opada kao rezultat konkurencije novih onlajn kompanija sa niskim troškovima, profitna margina kompanija sa Wal Street-a je bila ugrožena. Još jedan izvor njihovih prihoda je bila razlika izražena u kupovnim i prodajnim cijenama, tj. spredovima koji su omogućavali firmama sa Wall Street-a da trguju sa investitorima (oni obezbjeđuju nadoknadu kompanijama koje kreiraju tržište hartija od vrijednosti – tzv. market mejkeri). Nove elektronske mreže takođe utiču i na ovo tržište, smanjujući spredove koje bi naplaćivali dileri HOV.

41. Stvaranje složene hartije od vrijednosti objedinjavanjem

42. Rasčlanjivanje hipoteka na hartije od vrijednosti vezanih isključivo ili za otplatu glavnice ili za otplatu kamate