1. بنام خداوند جان و خرد

2. بهره وري و روش‌هاي اندازه‌گيري آن ارائه كننده : محمد محسني دفتر برنامه ريزي و كنترل برنامه ها

3. مفاهيم و تعاريف مفهوم بهره‌وري:
به طور كلي مفهوم بهره وري براي حصول به زندگي بهتر در گذران زندگي، ايجاد آسايش در قبال استفاده از كار و نيروي فكر و ابزار مي‌باشد و قدمتي به اندازه حيات انسان هوشمند بر كره خاكي دارد. به عبارت ديگر هر تصميم مبتني بر عقل و شعور كه منجر به تلاش و فعاليتي شود كه نتيجه بهتري را عايد كند، بهره‌وري را به عنوان مفهومي كه ارتقاي آن معادل بهتر زيستن و كيفيت بالاي زندگي است در ذهن تداعي مي كند. در واقع سعي افراد انساني چه در فعاليت هاي فردي و يا گروهي در راستاي ارتقاي سطح زندگي، رفاه بيشتر در طول زمان معطوف به اين بوده است كه حداكثر نتيجه را از حداقل تلاشها و منابع و امكانات در دسترس تحصيل كند و اين اشتياق و تمايل همان وصول به بهره وري بيشتر مي‌باشد.
در تعالي و تكامل دانش بشر در مسائل اقتصادي و اجتماعي، مفهوم بهره وري از نظر شكل و محتوي دچار دگرگوني شده و در جهت تكامل و توسعه، تعاريف جديدتر و كاملتري براي آن عرضه شده است.

4. كارايي و اثر‌بخشي: 1ـ كارايي
قبل از شرح تعاريف بهره وري و سير تكويني آن تا كنون لازم است مفاهيم كارايي (Efficiency) و ثمربخشي (Effectiveness) بررسي شده و به وجوه تمايز آن با مفهوم بهره وري (Productivity) اشاره شود:
1ـ كارايي
در بسياري موارد بهره وري و كارايي يكسان تعريف شده اند و به آنها نسبت بازده (output) مفيد به نهاده (input) اطلاق شده است.
كارايي بيشتر مفهومي است كه از حوزه ترموديناميك در علوم اجتماعي راه يافته است.
كارايي عبارت است از نسبت توليد كالاها و يا خدمات نهايي به منابع به كار رفته در آن. در اين تعريف كارايي تنها به افزايش كمي توليد و عملكرد توجه دارد. با اينحال اين مفهوم از بهره‌وري و شيوه اندازه‌گيري، ميزان دستيابي به هدف مطلوب و يا مورد نظر را اندازه نمي‌گيرد.
در ترموديناميك موتور يا ماشين كارا است كه به عنوان مثال، بازاي هر صد واحد نهاده، هشتاد واحد انرژي يا نيرو توليد كند. كارايي ياراندمان در ماشين و سيستمهاي بسته و مكانيكي خارج قسمت ظرفيت فعلي به ظرفيت اسمي مي باشد و همواره كوچكتر از 1 است، ليكن در مورد انسان سيستم باز بر اثر انگيزشي و رهبري صحيح مي تواند از 1 بزرگتر شود.

5. كارايي و اثر‌بخشي(ادامه):
دايره المعارف آمريكا، سال 1980 كارايي را معادل اثر بخشي دانسته و آنرا چنين تعريف كرده است.
«ظرفيت توليد نتايج مطلوب با حداقل مصرف انرژي به زمان، پول، مواد …»
ژوزف پروكونپكو در كتاب خود بنام «مديريت بهره وري» (1987) كارايي را چنين توصيف كرده است.
«كارايي، توليد كالاهايي با كيفيت بالا و در كوتاه ترين زمان ممكن است»

6. كارايي و اثر‌بخشي(ادامه):
2ـ اثربخشي
اثربخشي عبارت است از درجه و ميزان نيل به اهداف تعيين شده. اين مفهوم بر خلاف كارايي نشانگر چگونگي تحقق اهداف و سنجش آن مي باشد. اين مقياس اثرات برنامه را بر جامعه كمي كرده و معلوم مي دارد كه آيا برنامه از نهاده ها يا منابع براي نيل به اهداف، استفاده بهينه كرده است يا خير؟
بنابراين چگونگي تحقق مجموعه‌اي از اهداف مبيين ثمربخشي است. در حاليكه چگونگي بكارگيري منابع جهت تحقق اين اهداف گوياي كارايي است. ملاحظه مي شود كه كارايي جنبه كمي دارد ولي اثربخشي جنبه كيفي را دارا مي باشد. مثلاً تعداد افراد معالجه شده به نفر ـ ساعت پزشكي يكي از شاخصهاي كارايي است در حاليكه شاخص و معيار ثمربخشي با تعداد موارد معالجه شده موفق نسبت به كل بيماران معالجه شده، نشان داده مي شود.

7. تعريف بهره‌وري:
تعريف لغوی: واژه بهره‌وري ترجمه اصطلاحي كلمه لاتين (PRODUCTIVITY) به معني باروري و سودمندي و استعداد توليدي مي باشد.
كلمه بهره وري اولين بار در سال 1776 توسط دكتر «فرانسوا كنه» اقتصاددان فرانسوي مورد استفاده قرار گرفت. در فرهنگ اقتصاد قرن 18 مفهوم بهره وري به عنوان «قدرت توليد» تعريف شده است.
در قرن 19، «لتر» بهره وري را بدين گونه تعريف كرد:
- «قدرت و توانايي توليد كردن» كه در واقع در اينجا بهره وري اشتياق به توليد را بيان مي‌كند. از اوايل قرن بيستم اين واژه مفهوم دقيق‌تري را به عنوان رابطه بازده (ستانده) و عوامل و وسايل به كار رفته براي توليد آن بازده (نهاده داده) را بدست آورد.
فردي بنام «ارلي» در سال 1900 بهره روي را ارتباط بين بازده و وسايل به كار رفته براي توليد اين بازده، عنوان كرد.
در سال 1955 «ديويس» بهره وري را تغييراتي كه در ميزان محصول نسبت به اثر منابع به كار رفته ايجاد مي شود، تعريف كرد.
در سال 1965 «كندريك دكريمر» تعاريف موضعي و وظيفه‌اي براي بهره وري عامل منحصر يا منفرد و بهره وري جمعي و كل عوامل ارائه داد.

8. تعريف بهره‌وري (ادامه):
در سال 1976 «سيگل» مجموع نسبتهاي بازده به نهاده را بهره‌وري تعريف كرد
در سال 1979 «سومانث» نسبت خروجي‌هاي ملموس به وروديهاي ملموس را بهره‌وري قلمداد كرد.
سازمانها و مؤسسات بين‌المللي نيز تعاريف زير را ارائه داده اند:
در سال 1950 سازمان همكاري اقتصادي و توسعه (OECD) تعريف كاملتري از بهره وري ارائه داد: «بهره وري مساوي است با نسبت خروجي توليد به يكي از عوامل توليد.» عوامل توليد ممكن است سرمايه، كار، مواد خام، انرژي و … موارد ديگر باشد.
دفتر بين‌المللي كار ILO بر اين نظر است كه كالاها در نتيجه ادغام چهار عامل عمده توليد مي‌شوند. اين چهار عامل عبارتند از: زمين، سرمايه، كار و مديريت سازمان. رابطه بازده توليد با يكي از اين عوامل مشخص كننده ميزان بهره وري است.
آژانس بهره وري اروپا (EPA) بهره وري را چنين تعريف كرده است: بهره وري عبارت است از درجه استفاده مؤثر از هر يك از عوامل توليد. به اعتقاد اين آژانس بهره وري قبل از هر چيز يك ديدگاه فكري است. هدف بهره وري اين است كه به طور مستمر سعي در بهبود وضع موجود مي‌كند. مبناي اين هدف بر اين عقيده استوار است كه امروز بهتر از ديروز مي توانيم كار انجام دهيم و فردا بهتر از امروز.

9. تعريف بهره‌وري (ادامه):
مركز بهره وري ژاپن :(JPC) هدف از بهبود بهره وري عبارتست از به حداكثر رسانيدن استفاده از منابع نيروي انساني، تسهيلات و غيره به طريقه علمي و با كاهش هزينه هاي توليد، گسترش بازارها، افزايش اشتغال و كوشش براي افزايش دستمزدهاي واقعي و بهبود معيارهاي زندگي آنگونه كه به نفع كاركنان، مديران و مصرف كنندگان باشد.

10. تاريخچه بهره‌وري مکتب فيزيوکراتها مکتب کلاسيکها مکتب مرکانتليستها
از قرن بيستم اقتصاددانان به اين واژه مشخص رسيدند:
رابطه قابل سنجش بين توليد وعوامل آن

11. تاريخچه سازمان‌هاي بهره‌وري
استقرار سازمانهاي مستقل مسئول مطالعات مرتبط با بهره وري از پايان جنگ بين المللي دوم، نخست دراروپا و سپس در آسيا آغاز شد. در اروپا اين جنبش با تأسيس آژانس بهره‌وري اروپايي شروع شد و درآسيا نيز با تأسيس «سازمان بهره وري آسيائي».
ژاپن در سال مركز بهره وري خود را به وجود آورد و در هند شوراي ملي بهره وري درسال 1958 برپا شد. متعاقباً بسياري ديگر از كشورهاي آسيايي نيز به همين ترتيب مراكز بهره‌وري خود را طي پانزده سال گذشته برپا كردند.
سازمان همكاري اقتصادي اروپا (OEEC)، در دهه شصت ميلادي به شدت درگير در توسعه و ترويج انديشه بهره وري بود. در دهه شصت نيز بسياري از كشورهاي آسيايي و اروپايي، مراكز و شوراهاي بهره وري ايجاد كردند. گروههاي بسياري در اين زمان از كشور آمريكا ديدن كردند تا درباره شيوه هاي اندازه گيري و محاسبات بهره وري آگاهيهاي لازم را به دست آورند. به ويژه اداره كار در «دفتر آماركار» در آمريكا(BLS) به خاطر آنكه داراي تجربيات زيادي بود و آمار مربوط به بهره وري كار را نزديك به 90 سال منتشر مي كرد، بسيار مورد توجه قرار مي‌گرفت. بهره وري درآمريكا عملاً از سال 1970 شكل گرفت، و اولين كميسيون بهره‌وري در اين سال در اين كشور تشكيل شد.

12. تاريخچه سازمان‌هاي بهره‌وري (ادامه)
تاريخچه سازمان‌هاي بهره‌وري (ادامه)
در سال 1994” مركز بهره وري ژاپن براي توسعه اقتصادي و اجتماعي “(JPC-SED) به عنوان هسته مركزي حركت بهره‌وري در بخش خصوصي در ژاپن با اين شعار تأسيس شد: ديدگاه بنيادين بهره وري شامل احترام به مردم به منظور ترويج و پيشبرد رفاه انساني خواهد بود.
هنگام آغاز جنبش بهره وري در سال 1955 در ژاپن به منظور تبلور انديشه ها واهـــداف – و بـه عنوان پايه اي براي پيشبرد آن – سه اصل براي آن، به عنوان يك ضابطه و معيار رفتاري، بنيانگذاري شد. اين سه اصل عبارتند است از:
الف- بهبود بهره وري، در نهايت موجب افزايش امكان اشتغال مي شود. در دوره انتقالي، براي كنترل سطح بيكاري و تقليل آن به پائين ترين حد ممكن، كارگران مازاد به ساير بخشها انتقال داده خواهند شد.
ب- مديريت و كاركنان، روشهاي عملي بهبود بهره وري را مورد مطالعه قرار خواهند داد و در اين زمينه به بحث و مذاكره خواهند پرداخت.
ج-نتايج حاصل ازبهبود بهره وري منتشر و توزيع خواهد شد و همگان ازآن منتفع خواهند گرديد.
طي حدود 40 سالي كه از آغاز نهضت بهره وري در ژاپن مي گذرد سه اصل مذكور همواره به عنوان يك دستورالعمل مورد استفاده قرار گرفته و تلاش ژاپن بر آن است كه سه اصل مزبور را درزمان حاضر و آينده نيزسرلوحه كار خود قرار دهد.

13. تاريخچه سازمان‌هاي بهره‌وري (ادامه)
تاريخچه سازمان‌هاي بهره‌وري (ادامه)
در سالهاي 1959 و 1960، مركز بهره وري ژاپن (JPC) ابتكار سازماندهي كنفرانسهاي بين‌المللي را در زمينه بهره وري در توكيو و مانيل بر عهده گرفت و بدين گونه زمينه ايجاد يك سازمان جهاني فراهم شد. در آوريل 1961، نمايندگان هشت كشور آسيايي در مانيل ملاقات كردند و به منظور تأسيس« سازمان بهره وري آسيائي» (APO) جهت افزايش بهره وري در آسيا ، از طريق همكاريهاي مشترك، به توافق رسيدند. هشت كشور مزبور عبارت بودند از: كره – جمهوري چين – فيليپين – تايلند – هند – پاكستان – نپال و ژاپن .
از آن زمان به بعد (APO و JPC ‌سازمان بهره وري آسيايي و مركز بهره وري ژاپن) متفقاً و صميمانه به منظور ارتقاء بهره وري و بهبود سطح زندگي مردم در اين بخش از جهان همكاري داشته‌اند.
امروزه تعداد كشورهاي عضو APO به 16 رسيده كه عبارتند از: بنگلادش – جمهوري چين – في جي- هنگ گنگ – هند- اندونزي- ايران- ژاپن – جمهوري كره – مالزي – نپال- پاكستان –فيليپين – سنگاپور – سريلانكا- تايلند.
اين كشورها همه داراي سازمان ملي بهره وري مي باشند و «سازمان ملي بهره وري ايران » نيز در سال 1370 تشكيل شد و فعاليتهاي مفيدي را آغاز كرد. در حال حاضر اين سازمان با عنوان مركز ملي بهره‌وري ايران فعاليت مي‌كند.

14. تاريخچه سازمان‌هاي بهره‌وري (ادامه)
تاريخچه سازمان‌هاي بهره‌وري (ادامه)
امروزه مؤسسات جهاني مختلفي در سطح دنيا فعاليت مي كنند و جنبش بهره وري را دنبال مي‌نمايند، نظير:
ESCAP–UNEP-OEEC-UNDP- UNICO-ILO-FAOوغيره.
اين سازمانها با يكديگر نيز از طريق اجراي طرحهاي مشترك يا همكاري در طرحها و تبادل اطلاعات همكاري دارند. به طوري كه امروزه در كشورهاي مختلف دنيا با آگاهي بر اهميت بهره‌وري، جنبشهاي افزايش و بهبود بهره وري و ايجاد سازمانهاي ملي بهره وري نضج گرفته است و روز به روز توسعه و رونق بيشتري مي يابد.

15. برداشتهاي نادرست از بهره‌وري
1. بهره‌وری مختص به صنعت است.
2. بهره‌وری يعنی سود بيشتر
3. بهره‌وری همان اثربخشی است.
4. بهره‌وری يعنی کاهش هزينه
5. بهره‌وری يعنی توليد بيشتر
6. بهره‌وری يعنی بهره‌وری نيروی کار
7. بهره‌وری قابل اندازه گيری نيست.

16. سطوح بهره وري 1. بهره وری در سطح کارکنان 2. بهره وری در سطح سازمان
3. بهره وری در سطح بخشی از اقتصاد
4. بهره وری در سطح ملی

17. انواع بهره ‌وري بهره‌وري جزيي (عامل منفرد): Partial Productivity
بهره‌وري جزيي نسبت ستانده به يكي از نهاده ها است. به عنوان مثال بهره‌وري نيروي كار يعني نسبت ستانده به نهاده نيروي كار يك مقياس بهره‌وري جزيي است و نشان مي دهد كه هر كارگر در واحد زمان چقدر كالا يا خدمات توليد مي كند. بهره‌وري سرمايه و بهره‌وري انرژي مثالهاي ديگر بهره وري جزيي مي باشند.
بهره‌وري كل:
بهره‌وري چند عاملي: Multifactor Productivity
- نسبت ستانده كل به تمامي نهاده‌هاي بكار رفته در فرايند توليد مي باشد. تمامي نهاده‌ها شامل كالا، سرمايه، مواد، انرژي و ساير نهاده ها مي باشد.
بهره‌وري كل عوامل توليد (TFP): Total factor productivity
بهره‌وري كل عوامل توليد نسبت ستانده به متوسط موزون نهاده‌هاي نيروي كار و سرمايه است. سهم نيروي كار و سرمايه در توليد (يا ارزش افزوده) همان وزن‌هاي نهاده‌هاي مذكور است.

18. انواع بهره ‌وري (ادامه)
MFP و TFP:
1- برخلاف شاخص‌هاي بهره‌وري جزيي، شاخص‌هاي MFP و TFP استفاده تركيبي از نهاده‌هاي توليد و اثر جانشيني نهاده‌ها و مقياس اقتصادي را نشان مي‌دهد. كه مي‌توان آنها را به صورت زير نشان داد:
TFP index=Q1 /(La . Kb)
MFP index= Q2 /(La . Kb . Mc)
كه در آن Q1 ستانده ارزش افزوده، Q2 ستانده ناخالص، L نيروي كار (تعداد يا ساعت كاري شاغلين)، K موجودي سرمايه و M نهاده‌هاي واسطه‌اي است. پايين نويس‌هاي a، b و c وزن نهاده‌ها را نشان مي‌دهد كه توسط سهم آنها در توليد بدست مي‌آيد.
2- شاخص بهره‌وري چند عاملي، بهره‌وري تركيبي نهاده‌هاي كار، سرمايه و واسطه‌اي است. در حالي كه شاخص بهره‌وري كل عوامل، بهره‌وري تركيبي نهاده‌هاي كار و سرمايه است.
نهاده‌هاي واسطه‌اي شامل مواد اوليه، ملزومات، انرژي و ساير خدمات خريداري شده است.
ارزش افزوده به صورت ستانده ناخالص منهاي نهاده‌هاي واسطه‌اي تعريف مي‌شود.

19. روش‌هاي اندازه‌گيري و تحليل بهره ‌وري
بهره‌وري كار: اين شاخص طبق تعريف از تقسيم ستانده خالص يا ناخالص بر نهاده نيروي كار (تعداد ساعات كاري يا تعداد شاغلين) بدست مي‌آيد.
نكته: شاخص رقابت‌پذيري نيروي كار از تقسيم ستانده خالص يا ناخالص بر جبران خدمات كاركنان محاسبه مي‌شود.
تحليل عوامل موثر بر بهره‌وري كار: براي بررسي عوامل موثر بر بهره وري نيروي كار تابع توليد به شكل كلي زير در نظر گرفته مي شود:
Q=f ( L, K, H, O, t )
كه در رابطه فوق L و K به ترتيب نشان دهنده عامل كار و سرمايه، H مبين سرمايه انساني، O ساير عوامل توليد و t پيشرفت فني است. اگر طرفين رابطه بالا بر L تقسيم گردد، رابطه زير به دست خواهد آمد:
LP=Q/L=f ( K/L, H/L, O/L, t )
LP بهره‌وري كار است.

20. روش‌هاي اندازه‌گيري و تحليل بهره ‌وري (ادامه)
اول، بهره وري نيروي كار تحت تاثير سرمايه سرانه (L/K) قرار دارد. به عبارت ديگر، هرچه روش هاي توليد سرمايه برتر باشد، بهره وري نيروي كار افزايش خواهد يافت.
دوم، عامل متوسط سرمايه انساني به ازاي هر واحد نيروي كار (L/H ) نيز تاثير مثبت بر بهره وري نيروي كار دارد. عامل سرمايه انساني با افزايش سطح تحصيلات، تجربه، مهارت و سلامتي نيروي كار، افزايش يافته و منجر به بهبود بهره وري نيروي كار مي گردد. يعني نيروي كاري كه سرمايه انساني تلقي مي گردد مي تواند از عوامل توليد به نحو بهتري استفاده نمايد.
سوم، پيشرفت فني به لحاظ افزايش راندمان ماشين آلات و تجهيزات، قدرت توليدي نيروي كار و سرمايه را افزايش داده و موجب بهبود توليد خواهد شد.
چهارم، (O/L) بردار ساير متغيرهاي موثر بر بهره وري نيروي كار نظير دستمزدهاي سرانه و شكاف توليد(فاصله توليد بالقوه با توليد بالفعل) به ازاي هر واحد كار است كه اولي اثر مثبت و دومي اثر منفي بر بهره وري نيروي كار دارد.

21. روش‌هاي اندازه‌گيري و تحليل بهره ‌وري (ادامه)
بهره وري سرمايه: اين شاخص طبق تعريف از تقسيم ستانده خالص يا ناخالص بر نهاده موجودي سرمايه بدست مي‌آيد.
تحليل عوامل موثر بر بهره‌وري سرمايه: به منظور شناسايي عوامل موثر بر بهره وري سرمايه(CP)، تابع توليد همگن از درجه اول بر هر واحد سرمايه K، تقسيم مي شود:
KP=Q/K=f ( L/K, H/k, O/K, t )
كه KT بهره‌وري سرمايه را نشان مي‌دهد. در رابطه فوق ديده مي شود كه:
اول، متوسط نيروي كار به ازاي يك واحد سرمايه(K/L) بر بهره وري سرمايه اثر مثبت دارد. هر اندازه كه روش توليد مبتني بر استفاده بيشتر از نيروي كار باشد، بهره وري سرمايه بيشتر مي شود و به عكس هر اندازه كه روش توليد سرمايه بر باشد به دليل نزولي بودن بازدهي سرمايه، بهره وري سرمايه كاهش مي يابد.
دوم، عامل ديگري كه بر بهره وري سرمايه اثر مثبت دارد، متوسط سرمايه انساني به ازاي سرمايه فيزيكي(K/H) مي باشد. نيروي انساني داراي تحصيلات، تجربه، تخصص و مهارت توان استفاده بهتر و مناسبتر از ماشين آلات و تجهيزات را دارد كه آن هم موجب توليد بيشتر و ارتقاي بهره وري مي شود.

22. روش‌هاي اندازه‌گيري و تحليل بهر‌ه وري (ادامه)
سوم، پيشرفت فني از طريق توليد ماشين آلات و تجهيزات با كارايي بالا مي تواند به استفاده بهتر و مفيدتر از منابع سرمايه اي منجر شود كه به اين ترتيب ارتقاي بهره وري سرمايه را به همراه خواهد داشت.
چهارم، بردار ساير متغيرهاي (K/O) موثر بر بهره وري سرمايه نظير هزينه واقعي استفاده از سرمايه و شكاف توليد است كه اولي اثر مثبت و دومي اثر منفي دارد. به عبارتي وقتي كه هزينه واقعي استفاده از سرمايه (User cost of capital ) بالا مي رود موجب استفاده بهتر و كاراتر از منابع سرمايه اي مي‌شود. شكاف توليد نيز به دليل بيكار ماندن منابع سرمايه اي و در نتيجه استفاده غير كارآمد از آنها سبب كاهش بهره وري سرمايه خواهد شد.
هزينه واقعي نيروي كار يعني دستمزد واقعي از طريق ايجاد انگيزه نيروي كار مي تواند مشوقي براي استفاده بهتر از امكانات و منابع سرمايه اي توسط نيروي كار باشد كه آن هم به ارتقاي بهره وري سرمايه كمك خواهد كرد.

23. روش‌هاي اندازه‌گيري و تحليل بهره ‌وري (ادامه)
بهره‌وري كل عوامل (TFP): اين شاخص نسبت ارزش افزوده به متوسط موزون نهاده ها را اندازه گيري مي كند.
شاخص بهره‌وري كل عوامل توليد، برخلاف شاخص هاي جزيي، استفاده تركيبي نهاده هاي توليد را نشان داده و اثر جانشيني عوامل و مقياس اقتصادي را تعديل مي كند.
به طور كلي روش هاي برآورد بهره‌وري كل عوامل توليد را مي‌توان به دو روش مرزي و غير مرزي طبقه‌بندي كرد:
روش مرزي: روش مرزي (Frontier) اولين بار توسط فارل (Farrell) مطرح گرديد. ليكن، اين روش تا دهه 70 به صورت كمي و در مطالعات تجربي مورد استفاده قرار نگرفت. روش مرزي نقش كارايي فني را در كل عملكرد مثلاً بنگاه اقتصادي مشخص مي‌كند. رويكرد روش مرزي خود به دو نوع برآورد پارامتري (مانند روش تصادفي با استفاده از تابع توليد) و برآورد غيرپارامتري (مانند روش معين DEA) تقسيم مي‌شود.
روش غير مرزي: روش غير مرزي فرض مي‌كند كه بنگاه ها از نظر فني كارآ هستند. رويكرد روش غير مرزي خود به دو نوع برآورد پارامتري (مانند روش تابع واكنش) و برآورد غيرپارامتري (مانند روش Translog Divisia Index) تقسيم مي‌شود. شايان ذكر است، اغلب اقتصاددانان نظير سولو، گريليچز و جورگنسون از اين روش سود جسته‌اند.

24. روش‌هاي اندازه‌گيري و تحليل بهر‌ه وري (ادامه)
روش غير مرزي
اين رويكرد از چارجوب استاندارد حسابداري رشد استفاده مي‌كند. به طوري كه رشد توليد واقعي را به دو قسمت يعني رشد نهاده‌ها و رشد بهره‌وري تفكيك شده است:
Output growth = Input growth + Productivity growth
Productivity growth = Output growth - Input growth
همان‌طور كه ملاحظه مي‌شود ، اگر رشد توليد و رشد نهاده‌هاي مورد استفاده در توليد را در دست داشته باشيم، آنگاه مي‌توان رشد بهره‌وري كل عوامل توليد را حساب كرد.
تحت اين رويكرد مي‌توان از دو روش غير پارامتري و يا پارامتري استفاده كرد. اغلب كشورها از اين روش‌ها استفاده مي‌كنند.
از معروفترين شاخص‌هاي مورد استفاده براي محاسبه بهره‌وري كل عوامل شاخص تيل-ترنكوئيست (Theil-Tornqvist) و شاخص تبديل لگاريتمي ديويژيا (Translog–Divisia) است.

25. روش‌هاي اندازه‌گيري و تحليل بهره‌وري (ادامه)
شاخص ديوژيا و كندريك و ترنكوئيست
مزيت اين روش آساني محاسبه شاخص مزبور است. اما عيب اين روش در اين است كه فقط در زماني كه توليد تحت شرايط بازدهي ثابت نسبت به مقياس قرار دارد، مي‌توان از آن استفاده كرد. اين فرض در دنياي واقعي در بازارها به سختي وجود دارد.
شاخص ديوژيا و كندريك: در اين‌جا بدون استفاده صريح از تابع توليد، مي‌توان TFP را حساب كرد. مهمترين قسمت جمع كردن عوامل توليد است كه مقياس‌هاي متفاوتي دارند. براي اين منظور از روش‌هاي كندريك و يا ديوژيا استفاده مي‌شود.
TFPt=Q1t or Q2t / ( a.Lt + b.Kt ) : Kendrick
TFPt=Q1t or Q2t / ( Lat . Kbt ) : Divisia
در فرمول بالا a و b به ترتيب سهم نهاده كار و سرمايه است. براي بدست آوردن روابط بالا از فرض همگني تابع توليد و قضيه اولر استفاده شده است. بر اساس قضيه اولر جمع كشش هاي توليد نسبت به عوامل توليد L و K با درجه همگني برابر است. اكنون اگر تابع به صورت كاب- داگلاس باشد، قضيه اولر در آن مصداق دارد به طوري كه اگر هر عامل توليد پاداشي معادل محصول نهايي خود به دست آورد، آن گاه تمام محصول بين كار و سرمايه به ترتيب به نسبت‌هاي a و b توزيع خواهد شد. به عبارتي b=1-a است.

26. روش‌هاي اندازه‌گيري و تحليل بهره‌وري (ادامه)
شاخص ترنكوئيست: اولين روش كه در ادبيات اقتصادي به باقيمانده سولو معروف شده است، به صورت تفاضل ميان رشد توليد و متوسط موزون نرخ هاي رشد نهاده ها محاسبه مي شود:
TFPt growth= Qt growth – a.Lt – b.Kt
توجه داشته باشيد كه نتايج حاصل از اين روش با نتايج حاصل از اندازه گيري بهره وري كل عوامل توليد به روش ديوژيا يكسان است. چراكه اگر از رابطه شاخص ديوژيا لگاريتم گرفته و نسبت به زمان مشتق كلي گرفته شود، رابطه مذكور به دست مي آيد.
نكته مهمي كه در اينجا بايستي به آن توجه كرد اين است كه آمارهاي مربوط به سهم عوامل توليد گسسته مي باشد (سالانه)، در حالي كه در فرمول بالا a و b به صورت پيوسته است. لذا براي رفع اين مشكل از شاخص ترنكوئسيت استفاده مي‌شود:
TFPt growth=(ln Qt - ln Qt-1)-[(at + at-1)/2].(ln Lt- ln Lt-1)
- [(bt+bt-1)/2].(ln Kt- ln kt-1)
براي به دست آوردن مقدار سطح بهره وري كل عوامل يك سالي را به عنوان سال پايه(100) قرار داده و با اضافه كردن نرخ هاي رشد بهره وري در هر سال، مقدار سطح آن را محاسبه مي كنند.

27. روش‌هاي اندازه‌گيري و تحليل بهر‌ه وري (ادامه)
روش مرزي
بر خلاف روش غير مرزي، روش مرزي قادر است كه هم رشد توليد را به رشد نهاده‌ها و رشد بهره‌وري كل عوامل تفكيك كرده و هم رشد بهره‌وري كل عوامل را به دو مولفه كارايي و پيشرفت فني منفك نمايد:
Output growth=Input growth + TFP growth
Input growth + Technical Progress
+ Gains in Technical Efficiency
در شكل مربوطه توضيح داده مي‌شود.

28. شاخص‌هاي بهره‌وري فعاليت بخش ارتباطات
شاخص‌هاي بهره‌وري در بخش ارتباطات به دو گروه شاخص‌هاي عمومي بهره‌وري و شاخص‌هاي اختصاصي بهره‌وري تقسيم شده است. شايان ذكر است، شاخص‌هاي اختصاصي بهره‌وري به لحاظ نوع فعاليت يا نوع توليد تعريف مي‌شوند.
شاخص‌هاي عمومي بهره‌وري
شاخص بهره‌وري كار (ريال بر نفر)= ارزش افزوده / تعداد كاركنان
شاخص بهره‌وري سرمايه ( واحد ندارد)=ارزش افزوده / ارزش موجودي سرمايه
شاخص رقابت‌پذيري نيروي كار (واحد ندارد)= ارزش افزوده / جبران خدمات نيروي كار
شاخص بهره‌وري انرژي= ارزش افزوده / مقدار يا ارزش انرژي مصرف شده
شاخص بهره‌وري كل عوامل= ارزش افزوده / مجموع موزون نهاده‌هاي كار و سرمايه

29. شاخص‌هاي بهره‌وري فعاليت ارتباطات (ادامه)
شاخص‌هاي اختصاصي بهره‌وري فعاليت مخابرات
در اينجا برخي از شاخص‌هاي اختصاصي بهره‌وري تعريف شده است:
شاخص پالس مكالمه به ازاي يك شاغل (پالس بر نفر) = تعداد پالس مكالمه / تعداد كاركنان
شاخص پالس مكالمه به ازاي يك واحد هزينه شاغلين (پالس بر ريال) = تعداد پالس مكالمه / جبران خدمات كاركنان
شاخص پالس مكالمه به ازاي يك واحد هزينه سرمايه (پالس بر ريال) = تعداد پالس مكالمه / ارزش موجودي سرمايه
شاخص پالس مكالمه به ازاي هر خط داير (پالس بر مشترك) = تعداد پالس مكالمه / تعداد مشتركين
شاخص تعداد مشتركين به ازاي يك نفر شاغل (مشترك بر نفر) = تعداد مشتركين / تعداد كاركنان
شاخص تعداد مشتركين به ازاي يك واحد هزينه شاغلين (مشترك بر ريال) = تعداد مشتركين / جبران خدمات كاركنان
شاخص خطوط داير به ازاي يك واحد هزينه سرمايه ثابت (تعداد بر ريال) = تعداد خطوط داير / ارزش موجودي سرمايه
شاخص كارايي ظرفيت (درصد) = (خطوط تلفن / ظرفيت خطوط تلفن) * 100

30. داده‌ها‌ي مورد نياز براي محاسبه شاخص‌هاي بهره‌وري فعاليت مخابرات
اقلام آماري مورد نياز براي محاسبه شاخص‌هاي بهره‌وري فعاليت مخابرات مخابرات
ارزش افزوده
تعداد كاركنان
ارزش موجودي سرمايه
جبران خدمات كاركنان
مقدار انرژي مصرف شده و ارزش انرژي مصرف شده
تعداد پالس مكالمه
تعداد مشتركين و تعداد خطوط داير
ظرفيت خطوط

31. داده‌ها‌ي مورد نياز براي محاسبه شاخص‌هاي بهر‌ه وري فعاليت مخابرات (ادامه)
مفاهيم و تعريف برخي از اقلام آماري مورد نياز براي محاسبه بهره‌وري فعاليت مخابرات
در محاسبه شاخص‌هاي لازم است كه مقادير ارزشي به قيمت ثابت باشند.
ارزش افزوده: محاسبه‌ ارزش‌ افزوده‌ به‌ منظور پرهيز از احتساب‌ مضاعف‌ صورت‌ مي‌گيرد. به‌ اين‌ معني‌ كه‌ ارزش‌ كالاها وخدماتي‌ كه‌ به‌ عنوان‌ داده‌هاي‌ واسطه‌ يك‌ فعاليت‌ به كار گرفته‌ مي‌شود به نوبه‌ خود ستانده‌ يك‌ فرآيند توليد بوده‌ و لازم‌ است‌ از ستانده‌ اين‌ فعاليت‌ كسر شود تا ارزش‌ افزوده‌ آن‌ به دست‌ آيد. به‌ اين‌ ترتيب‌ ارزش‌ افزوده‌ ناخالص‌ عبارت‌ از ارزش‌ ستانده‌ منهاي‌ ارزش‌ مصرف‌ واسطه‌ است‌. ارزش‌ افزوده‌ خالص‌ عبارت‌ از ارزش‌ افزوده‌ ناخالص‌ منهاي‌ مصرف‌ سرمايه‌ ثابت‌ است‌.
جبران خدمات كاركنان: جبران‌ خدمات‌ كاركنان‌ عبارت‌ از كل‌ اجرت‌ نقدي‌ و غير نقدي‌ قابل‌ پرداخت‌ توسط‌ بنگاه‌ به‌ كاركنان‌ خود براي‌ جبران‌ كار انجام‌ شده‌ در يك‌ دوره‌ حسابداري‌ معين‌ است‌. جبران‌ خدمات‌ كاركنان‌ براساس‌ تعلق‌ گرفتن‌ ثبت‌ مي‌شود. يعني‌ اجرت‌ نقدي‌ يا غير نقدي‌ است‌ كه‌ كاركن‌ در مقابل‌ كار انجام‌ داده‌ در دوره‌ مورد نظر مستحق‌ دريافت‌ آن‌ مي‌شود، اعم‌ از اينكه‌ اين‌ اجرت‌ قبل‌ از انجام‌ كار يا همزمان‌ با آن‌ يا بعد از آن‌ پرداخت‌ شده‌ باشد. جبران‌ خدمات‌ كاركنان‌، كار داوطلبانه‌ را كه‌ در مقابل‌ آن‌ پرداختي‌ صورت‌ نگرفته‌ باشد در برنمي‌گيرد.

32. داده‌ها‌ي مورد نياز براي محاسبه شاخص‌هاي بهره ‌وري فعاليت مخابرات (ادامه)
مفاهيم و تعريف برخي از اقلام آماري مورد نياز براي محاسبه بهره‌وري فعاليت مخابرات
تشكيل سرمايه ثابت: تشكيل‌ سرمايه‌ ثابت‌ ناخالص‌ عبارت‌ است‌ از ارزش‌ كل‌ تحصيل‌ دارايي هاي‌ ثابت‌ توسط‌ توليدكنندگان‌ منهاي‌ فروش‌ يا انتقال‌ مجاني‌ دارايي هاي‌ ثابت‌ در طول‌ يك‌ دوره‌ حسابداري‌ معين‌، به‌ اضافه‌ ارزش‌ آنچه‌ كه‌ توسط‌ واحدهاي‌ نهادي‌ به‌ ارزش‌ دارايي هاي‌ ثابت‌ توليد نشده‌ اضافه‌ شده‌ است‌.
اقلام‌ عمده‌ تشكيل‌ سرمايه‌ ثابت‌ عبارتند از :
- تشكيل‌ سرمايه‌ در ساختمانهاي‌ مسكوني‌ و ساير بناها
- تشكيل‌ سرمايه‌ در ماشين‌ آلات‌ و تجهيزات‌
- تشكيل‌ سرمايه‌ در دارايي هاي‌ پرورش‌ داده‌ شده‌
- تعميرات‌ اساسي‌ دارايي هاي‌ ملموس‌
ساير موارد تشكيل‌ سرمايه‌ نظير هزينه‌هاي‌ انتقال‌ دارايي هاي‌ توليد نشده‌ مانند زمين‌، نرم‌ افزارهاي‌ كامپيوتري‌، نسخه‌هاي‌ اصلي‌ آثار ادبي‌ و هنري‌ و غيره‌ هستند.

33. داده‌ها‌ي مورد نياز براي محاسبه شاخص‌هاي بهره‌وري فعاليت مخابرات (ادامه)
مفاهيم و تعريف برخي از اقلام آماري مورد نياز براي محاسبه بهره‌وري فعاليت مخابرات
ستانده: ستانده‌، كالاها و خدماتي‌ است‌ كه‌ در يك‌ واحد توليدي‌ توليد شده‌ و براي‌ استفاده‌ در خارج‌ از آن‌ واحد در دسترس‌ قرار مي‌گيرد. كالاها و خدماتي‌ كه‌ در يك‌ واحد در يك‌ دوره‌ حسابداري‌ معين‌ توليد و در همان‌ دوره‌ در ديگر فرآيندهاي‌ توليد آن‌ واحد مصرف‌ مي‌شود، ستانده‌ آن‌ واحد را تشكيل‌ نمي‌دهد. باين‌ ترتيب‌ مفهوم‌ ستانده‌ با مفهوم‌ محصول‌ كه‌ حاصل‌ فرآيند توليد است‌ متفاوت‌ مي‌باشد.
در سيستم‌ حسابهاي‌ ملي‌ سال‌ 1993، ستانده‌ كالاها و خدمات‌ به‌ سه‌ دسته‌ كلي‌ تقسيم‌ مي‌شود. ستانده‌ بازاري‌، ستانده‌ توليد شده‌ براي‌ خود مصرفي‌ نهايي‌ و ستانده‌ غيربازاري‌.
مصرف واسطه: مصرف‌ واسطه‌ عبارت‌ از ارزش‌ كالاها و خدماتي‌ است‌ كه‌ به‌ صورت‌ داده‌هاي‌ يك‌ فرآيند توليد در آن‌ فرآيند، مصرف‌ مي‌شوند، به‌ استثناي‌ مصرف‌ دارايي هاي‌ ثابت‌ كه‌ به‌ عنوان‌ مصرف‌ سرمايه‌ ثابت‌ ثبت‌ مي‌شود.
مصرف‌ كالاها و خدمات‌ نظير مواد اوليه‌، برق، آب‌، سوخت‌، لوازم‌ التحرير، ارتباطات‌، حمل‌ و نقل‌، تعميرات‌ جزيي‌ ساختمان‌ و ماشين‌ آلات‌ و امثال‌ آنها مصارف‌ واسطه‌ محسوب‌ مي‌شود.

34. داده‌ها‌ي مورد نياز براي محاسبه شاخص‌هاي بهر‌ه وري فعاليت مخابرات (ادامه)
مفاهيم و تعريف برخي از اقلام آماري مورد نياز براي محاسبه بهره‌وري فعاليت مخابرات
موجودي سرمايه: موجودي سرمايه يكي از اقلامي است كه در هيچ يك از منابع آماري چه به صورت ثبتي و يا نمونه گيري قابل دستيابي نمي باشد و مي بايست به صورت محاسباتي برآورد گردد. به منظور برآورد حجم موجودي سرمايه و مصرف سرمايه ثابت، اقلام سرمايه گذاري طي سال‌هاي گذشته در هر فعاليتي مورد نياز است.
محاسبه موجودي سرمايه: براي محاسبه موجودي سرمايه دو روش مهم وجود دارد:
الف- روش مستقيم: اين روش از داده‌هاي اوليه بهره مي‌گيرد كه اغلب به طور مستقيم از جمع‌آوري آمارهاي اوليه مربوط به دارايي‌هاي بخش‌هاي دولتي و خصوصي بدست مي‌آيد. همچنين به طور مستقيم از طرح‌هاي آماري ويژه بدست مي‌آيد.
ب- روش غير مستقيم: به دليل نبود مهارت و كارايي و بالا بودن هزينه روش مستقيم از روش غير مستقيم كه مبتني بر داده‌هاي ثانويه است، براي محاسبه موجودي سرمايه استفاده مي‌شود.
Perpetual Inventory Method (PIM) در زمره روش غير مستقيم است كه در مورد آن توضيح داده مي‌شود:

35. داده‌ها‌ي مورد نياز براي محاسبه شاخص‌هاي بهره‌وري فعاليت مخابرات (ادامه)
مفاهيم و تعريف برخي از اقلام آماري مورد نياز براي محاسبه بهره‌وري فعاليت مخابرات
روش PIM: اين روش به شرح زير است:
i) Gross stock at the end of period = SUM Li=1 W i . I it
Where L = The assumed economic life of the capital asset,
W i = 1 during the lifetime of the asset
And I it = The investment expenditures during each period.
توضيح: فرض (W i=1) بين بسياري از امكانات برقرار است.
ii) Net stock at the end of the period = SUM Li=1 W i . I it . d i
where d i = 1- (T/L), (T=0,1, …, L-1)
اين متغير اخير ارزش كاهش دارايي را به صورت خطي (استهلاك خطي) نشان مي‌دهد.
به منظور كاربرد روش مزبور به چهار نوع اطلاعات نياز است: 1) ارزش موجودي در دوره اول، 2) تشكيل سرمايه در سال‌هاي مختلف بعد از دوره اول، 3) طول دوره‌اي كه دارايي‌ها به صورت موجودي سرمايه باقي مي‌مانند ( كه 1 در نظر گرفته مي‌شود) و 4) تغييرات در قيمت‌هاي دارايي‌هاي سرمايه‌اي

36. داده‌ها‌ي مورد نياز براي محاسبه شاخص‌هاي بهره‌وري فعاليت مخابرات (ادامه)
مفاهيم و تعريف برخي از اقلام آماري مورد نياز براي محاسبه بهره‌وري فعاليت مخابرات
محاسبه ارزش افزوده: ارزش ستانده منهاي ارزش مصرف واسطه برابر است با ارزش افزوده. براي نمونه اقلام هر دو متغير در فعاليت تلفن همراه ارايه شده است:
اقلام ستانده به تفكيك در فعاليت تلفن همراه:
دريافتي بابت وصل مجدد خط تلفن همراه
دريافتي بابت جايگزيني سيم كارت مفقود شده
دريافتي بابت سيم كارت سوخته
دريافتي بابت سيم كارت نو
كارمزد دريافتي از شركت مخابرات
دريافتي بابت ساير خدمات به مشتركين
دريافتي بابت تغيير نام فيش خط تلفن همراه
دريافتي بابت تغيير آدرس خط تلفن همراه
دريافتي بابت تغيير نام خط تلفن همراه
ساير

37. داده‌ها‌ي مورد نياز براي محاسبه شاخص‌هاي بهر‌ه وري فعاليت مخابرات (ادامه)
مفاهيم و تعريف برخي از اقلام آماري مورد نياز براي محاسبه بهره‌وري فعاليت مخابرات
اقلام مصرف واسطه در فعاليت تلفن همراه:
تعميرات جزيي ساختمان
حق بيمه پرداختي
اجاره ساختمان پرداختي
انرژي (گاز طبيعي، برق و آب) و ساير سوخت‌ها
روزنامه، نشريات و مطبوعات‌‍؛ نوشت‌افزار، كاغذ و فرمهاي چاپي
هزينه‌هاي حمل و نقل، هزينه‌هاي مخابراتي و پستي
تعميرات جزئي ساير اموال سرمايه‌اي و وسايل نقليه؛ تعميرات دستگاه‌هاي مخابراتي و ارتباطي
كرايه وسايل نقليه و تجهيزات
خدمات نظافت؛ خدمات حقوقي، حسابداري و حسابرسي؛ خدمات كامپيوتري؛ خدمات آموزشي
هزينه‌هاي كپي و زيراكس؛ هزينه‌هاي آبدارخانه، پذيرايي و تشريفات
ساير

38. اندازه‌گيري بهره‌وري بخش ارتباطات
تاكنون با مفاهيم، تعاريف، روش‌هاي اندازه‌گيري و ساير موضع‌هاي بهره‌وري آشنا شديد. اكنون با توجه به آنها، شاخص‌هاي عمومي بهره‌وري در زير بخش ارتباطات به تفكيك فعاليت‌هاي مربوطه محاسبه شده است كه براي مثال در اين جا ارايه شده است.
نكاتي كه لازم است يادآوري گردد:
اقلام آماري مورد نيز از مركز آمار ايران، بانك مركزي، دفتر برنامه‌ريزي و مديريت اقتصاد كلان و وزارت ICT گردآوري شده است.
جمع كل فعاليت ارتباطات با داده‌هاي بانك مركزي در مورد ارزش افزوده، جبران خدمات، تشكيل سرمايه و مانند آن همخواني دارد.
براي عملي شدن بند بالا ارقام اختلافي (جملات باقيمانده) به هر فعاليت سرشكن (نرمال شدن) شده است.
محاسبات با ارقامي كه ارايه شده ، محاسبه گرديده است كه ممكن است ارقام مذكور تغيير كرده باشند. لذا نتايج محاسباتي در اينجا براي مثال آورده شده است و جنبه مقايسه‌اي ندارد.
به هر حال نتايج اين محاسبات در اين‌جا قابل استناد نمي‌باشد.

39. اندازه‌گيري بهر‌ه وري بخش ارتباطات (ادامه)
جدول شماره 1 - ارزش افزوده فعاليت هاي زير بخش هاي پست و مخابرات به قيمت ثابت 76 در سال هاي
ميليون ريال
شرح سال
مخابرات دولتي
مخابرات خصوصي
تلفن همراه
كافي نت و اينترنت
پست دولتي
پست خصوصي
جمع كل (ارتباطات)
1370
6772.8
926,242
1371
7899.1
1,086,937
1372
1,364,428
1373
1,405,225
1374
1,444,904
1375
1,706,562
1376
1,716,800
1377
1,762,047
1378
1,901,168
1379
2,466,034
1380
2,847,000
1381
3,366,000
1382
4,028,000
1383
4,820,197
ماخذ: بانك مركزي ج. ا.ا. ، مركز آمار ايران و محاسبات تحقيق

40. اندازه‌گيري بهر‌ه وري بخش ارتباطات (ادامه)
جدول شماره 2 - ارزش موجودي سرمايه فعاليت هاي زير بخش هاي پست و مخابرات به قيمت ثابت 76 در سال هاي
ميليون ريال
شرح سال
مخابرات دولتي
مخابرات خصوصي
تلفن همراه
كافي نت و اينترنت
پست دولتي
پست خصوصي
جمع كل (ارتباطات)
1370
29,788,000
1371
30,003,500
1372
29,710,000
1373
29,288,400
1374
29,269,700
1375
29,218,000
1376
2447.7
30,645,400
1377
2932.6
33,247,200
1378
4023.7
34,651,300
1379
4452.8
36,077,200
1380
4426.3
38,817,600
1381
4691.5
40,374,200
1382
5124.9
43,156,700
1383
7217.4
46,725,100

41. اندازه‌گيري بهر‌ه وري بخش ارتباطات (ادامه)
جدول شماره 3- تعداد كاركنان فعاليت هاي زير بخش هاي پست و مخابرات در سال هاي
نفر
شرح سال
مخابرات دولتي
مخابرات خصوصي
تلفن همراه
كافي نت و اينترنت
پست دولتي
پست خصوصي
جمع كل (ارتباطات)
1370
66,500
14,278
9,807
435
91,019
1371
65,252
14,438
10,363
492
90,545
1372
62,315
14,032
11,021
551
87,919
1373
59,217
14,009
12,240
645
86,111
1374
56,687
12,764
12,978
725
83,153
1375
55,703
11,869
134
13,455
791
81,952
1376
55,620
11,761
173
867
13,908
870
83,198
1377
55,923
11,860
225
1,159
14,130
966
84,263
1378
55,902
11,821
289
1,548
16,236
845
86,642
1379
63,701
13,356
409
885
18,960
1,205
98,515
1380
64,814
13,922
581
1,391
19,991
1,033
101,732
1381
60,168
17,148
453
1,710
20,589
1,792
101,861
1382
57,337
20,940
423
2,005
18,901
2,329
101,935
1383
60,265
31,107
542
3,217
19,982
3,366
118,478

42. اندازه‌گيري بهره‌وري بخش ارتباطات (ادامه)
جدول شماره 4 - ارزش جبران خدمات كاركنان فعاليت هاي زير بخش هاي پست و مخابرات به قيمت ثابت 76 در سال هاي
ميليون ريال
شرح سال
مخابرات دولتي
مخابرات خصوصي
تلفن همراه
كافي نت و اينترنت
پست دولتي
پست خصوصي
جمع كل (ارتباطات)
1370
677,748
11,126
39,561
5,572
734,008
1371
904,784
14,853
52,813
7,439
979,890
1372
1,207,182
19,817
70,464
9,926
1,307,389
1373
591,366
9,708
34,519
4,862
640,455
1374
538,647
8,843
31,441
4,429
583,360
1375
565,027
9,276
4,936
32,981
4,646
616,866
1376
290,916
4,776
3,457
3,104
16,981
2,392
321,626
1377
270,008
4,433
5,332
4,787
15,761
2,220
302,540
1378
280,384
4,603
5,537
4,971
17,245
2,305
315,045
1379
453,369
7,443
5,160
4,712
17,713
3,728
492,124
1380
513,112
8,423
5,806
5,391
21,964
3,692
558,389
1381
641,519
10,531
6,579
6,212
35,122
4,982
704,945
1382
655,767
11,547
6,796
6,526
40,511
5,798
726,945
1383
781,300
12,826
6,321
7,615
45,605
6,424
860,091

43. اندازه‌گيري بهره‌وري بخش ارتباطات (ادامه)
جدول 5 - بهره وري نيروي كار در فعاليت هاي زير بخش هاي پست و مخابرات به قيمت ثابت 76 در سال هاي
هزار ريال بر نفر
شرح سال
مخابرات دولتي
مخابرات خصوصي
تلفن همراه
كافي نت و اينترنت
پست دولتي
پست خصوصي
جمع كل (ارتباطات)
1370
12,800.0
1,094.2
5,369.2
15,587.3
10,176.4
1371
15,296.1
1,290.4
6,011.8
16,069.4
12,004.4
1372
20,146.0
1,597.8
6,944.7
18,289.6
15,519.2
1373
21,781.1
1,735.4
6,612.1
15,770.6
16,318.8
1374
23,317.9
2,093.1
6,640.9
14,050.3
17,376.4
1375
27,760.9
2,580.0
132,941.7
7,409.2
15,175.5
20,823.9
1376
27,566.7
2,719.7
151,819.0
13,688.0
7,316.9
13,421.2
20,635.1
1377
27,366.0
2,945.1
223,593.4
24,380.5
7,570.8
11,631.9
20,911.3
1378
29,298.3
3,271.3
194,902.4
19,638.0
7,760.3
14,021.1
21,942.8
1379
35,254.5
3,533.9
91,606.6
23,542.2
5,153.5
14,154.3
25,032.1
1380
39,992.5
3,978.2
74,181.6
17,769.1
5,766.3
15,945.8
27,985.3
1381
50,013.5
3,684.0
100,886.8
15,742.8
9,679.5
12,085.3
33,045.0
1382
63,390.2
3,553.5
128,253.7
12,176.8
11,557.0
9,368.6
39,515.4
1383
72,019.9
2,850.5
94,918.2
11,038.7
13,746.7
8,812.9
40,684.3

44. اندازه‌گيري بهر‌ه وري بخش ارتباطات (ادامه)
جدول 6 - بهره وري سرمايه در فعاليت هاي زير بخش هاي پست و مخابرات به قيمت ثابت در سال هاي
شرح سال
مخابرات دولتي
مخابرات خصوصي
تلفن همراه
كافي نت و اينترنت
پست دولتي
پست خصوصي
جمع كل (ارتباطات)
1370
0.030
0.029
0.100
0.111
0.031
1371
0.035
0.034
0.118
0.125
0.036
1372
0.044
0.147
0.158
0.046
1373
0.162
0.048
1374
0.047
0.170
0.150
0.049
1375
0.056
0.052
0.057
0.194
0.171
0.058
1376
0.053
0.050
4.846
0.192
0.159
1377
0.109
9.637
0.187
0.139
1378
0.051
0.054
7.554
0.210
0.148
0.055
1379
0.068
0.062
0.025
4.677
0.157
0.163
1380
0.075
0.073
0.015
5.585
0.174
1381
0.084
0.083
0.016
5.738
0.283
0.167
1382
0.095
0.101
0.018
4.763
0.290
0.164
0.093
1383
0.104
0.112
4.920
0.336
0.212
0.103

45. اندازه‌گيري بهر‌ه وري بخش ارتباطات (ادامه)
جدول 7 - بهره وري كل عوامل در فعاليت هاي زير بخش هاي پست و مخابرات به قيمت ثابت در سال هاي
شرح سال
مخابرات دولتي
مخابرات خصوصي
تلفن همراه
كافي نت و اينترنت
پست دولتي
پست خصوصي
جمع كل (ارتباطات)
1370
0.360
0.109
0.471
0.905
0.332
1371
0.423
0.129
0.543
0.985
0.389
1372
0.545
0.164
0.657
1.187
0.497
1373
0.188
0.085
0.508
0.179
1374
0.196
0.087
0.352
0.467
0.185
1375
0.232
0.103
0.181
0.400
0.526
0.220
1376
0.222
0.102
0.186
6.112
0.397
0.482
0.212
1377
0.208
0.342
11.858
0.390
0.421
0.204
1378
0.219
0.115
0.184
9.351
0.430
0.461
1379
0.259
0.123
0.082
7.108
0.313
0.517
0.239
1380
0.289
0.145
0.052
7.538
0.348
1381
0.330
0.159
0.056
7.453
0.569
0.505
0.297
1382
0.382
0.063
6.074
0.601
0.468
0.337
1383
0.424
0.194
0.055
6.066
0.700
0.556
0.367

46. موفق باشيد.