1. با ارائه: دكتر عبدالرحمن بهرامي دكتر حسين كاكويي مهندس مهدي علي گل
آزبست: قاتل خاموش
با ارائه:
دكتر عبدالرحمن بهرامي
دكتر حسين كاكويي
مهندس مهدي علي گل
تهيه شده در مركز سلامت محيط و كار( وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي (

2. عناوين و اهداف آموزشي بخش 1: تعاريف، ويژگيها و كاربرد تعاريف
وي‍ژگي هاي آزبست
كاربردهاي آزبست
بخش 2:
خطرات،ارزشيابي و كنترل
خطرات آزبست براي سلامت
خطرات آزبست براي محيط زيست
مواجهه با آزبست
كنترل مواجهه با آزبست
جايگزين هاي آزبست
بخش 3:
آزبست در جهان و ايران
آزبست در جهان
آزبست در ايران
نمونه هايي از كارخانجات آزبست در ايران
بخش 4:
آزبست: حذف و كاهش در ايران
برنامه كشوري كنترل و حذف مواجهه با آزبست
منابع
عغ7ه7ه97988

3. آزبست: مروري بر خطرات و كنترل ها
بخش 2:
آزبست: مروري بر خطرات و كنترل ها
با ارائه: دكتر حسين كاكويي
تهيه شده در مركز سلامت محيط و كار( وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي (

4. خطرات آزبست خطرات آزبست در دهه هاي اول قرن بيستم شناخته شده است.
طبق گزارش موسسه تحقيقات سرطان IARC همه انواع آزبست به عنوان سرطانزاي انساني شناخته شده اند.
اين ماده از نظر زيست محيطي نيز بسيار مخرب است.
آزبست به تنهایی عامل بیش از 50 درصد از سرطان های شغلی در سراسر دنیاست،
سالانه بيش از 100 هزار نفر در سطح جهان به علت بيماري هاي ناشي از آزبست فوت مي كنند.
1،523،000 سال از دست رفته به دليل نقص عضو(DALYs)

5. خطرات آزبست
خطرات تنفسي(مهم ترين)
خطرات گوارشي
خطرات پوستي

6. خطرات تنفسي
الياف آزبست هوابرد اگر تنفس شود و به بخش هاي عميق ريه رود مي تواند باعث آسيب شود. فيبر هاي قابل تنفس كوچك آزبست در آلوئول ها يا كيسه هاي هوايي شش ها ته نشين مي شوند.
Alveoli
Pleura
مكانيسم ايمني بدن هم نمي تواند اين الياف را هضم كند.
اين الياف حتي مي توانند به پرده پلور يا جنب نيز برسند و باعث مزوتليوما شوند.
عغ7ه7ه97988

7. بيماري هاي مرتبط با آزبست.
آزبستوزيس
مزوتليوما
سرطان ريه
ديگر سرطان ها
معمولاً 15 تا 20 سال طول مي كشد تا علائم خود را نشان دهند
اثرات بهداشتي ناشي از مواجهه با آزبست حتي مي تواند حتي پس از قطع مواجهه پيشرفت كنند.
عغ7ه7ه97988

8. مقايسه ريه سالم و ريه مبتلا به سرطان آزبستوزيس

9. مقايسه ريه سالم و ريه مبتلا به مزوتليوما

10. نمونه اي از آزبستوزيس
جو دارابانت: سال 1949 كه به مدت بيش از 30 سال در كارخانه ازبست نيوجرسي كار كرد.
جو در سال 1989و او در سال 1974 به طور اجباري در سن بازنشسته شد و در سال 1990 در سن 66 سالگي به علت آزبستوزيس فوت كرد..
Photos ©
آزبستوزيس يك بيماري مزمن شديد و پيشرونده تنفسي است كه مي تواند به طور ناگهاني منجر به ناتواني يا مرگ افرادي گردد كه در تماس مقادير زيادي از آزبست در يك دوره زماني بوده اند. الياف آزبست مي تواند موجب آسيب بافت ريه شود و تنفس را سخت تر و سخت تر كند. علائم آن شامل تنگي نفس، صداي تق و تق ريه ها در زمان نفس كشيدن،‌ سرفه و درد سينه باشد. اين شرايط به صورت پايدار باقي مي ماند و درمان موثري ندارد.
عغ7ه7ه97988

11. نمونه مزوتليوما
Photo ©
مزوتليوما (Mesothelioma) فرم نادري از سرطان پرده جنب است(پرده نازك اطراف ريه ها). سالانه در ايالات متحده 200 مورد از اين بيماري گزارش مي شودكه تقريباً همه موارد آن ناشي از مواجهه با آزبست مي باشند. اين سرطان دست اندازي زيادي دارد و به سرعت در تمام بدن گسترش مي يابد و به طور ناگهاني ريه ها را نابود مي كند به طوريكه بيمار نمي تواند تنفس كند. اين بيماري خيلي دردناك است و هميشه مرگ آور است. اين بيماري مي تواند در اثر مواجهات اندك(حتي يك فيبر) نيز ايجاد شود و به با ميزان مواجهه رابطه مستقيم ندارد. اين سرطان ممكن است 30 تا 40 سال طول بكشد تا ايجاد گردد.
تومور ناشي از مزوتليوما
Richard Pankowski, Diagnosed in 1985 with pleural mesothelioma; died 5 months later at age 36. In college, he worked for less than a year at the Manville Plant in N.J. Father also worked at the plant 30+ years and died from asbestosis. Richard’s exposure may have begun when he was a child.
عغ7ه7ه97988

12. سرطان ريه
سرطان ريه علت بيشترين تعداد مرگ ناشي از مواجهه با آ‍زبست است. ريسك ناشي از اين بيماري در صورتيكه كارگر سيگار نيز بكشد به شدت افزايش مي يابد.
ريسك سرطان ريه
ضريب ريسك
آزبست
آزبست
بدون مواجهه
سيگار كشيدن
سيگار كشيدن
70 در 100 هزار مرگ ناشي از سرطان ريه در جمعيت عادي
5 برابر ريسك بالاتر از جمعيت عادي
10برابر ريسك بالاتر از جمعيت عادي
50 تا 90 برابر ريسك بالاتر از جمعيت عادي
عغ7ه7ه97988

13. ديگر سرطان ها مري حلق حفره دهاني معده كولون كليه
شواهد پيش نهاد مي كنند كه بلع آ‍زبست مي تواند منجر به سرطان هاي زير گردد.
مري
حلق
حفره دهاني
معده
كولون
كليه
الياف مي توانند وارد دهان شوند و بلعيده شوند. بهداشت فردي ضعيف ، قرار دادن آب و غذل در مناطق آلوده و بي دقتي مي تواند منجر به بلعيده شدن آزبست گردد. اين حالت از طريق لوله هاي آ‍ب آزبست سيماني نيز امكان پذير است.
عغ7ه7ه97988

14. موارد بيماري هاي ناشي از آزبست درآلمان

15. عوامل خطر مرتبط با آزبست
پتانسيل بيماري هاي مرتبط با آزبست بستگي دارد به:
مقدار الياف تنفس شده
نوع و اندازه الياف
مدت زمان مواجهه
اينكه كارگر سيگار مي كشد يا خير
سن: كودكان بسيار حساس ترند
(حتّي كارگراني كه با لباس هاي خود آزبست را به منزل برده بودند كودكشان دچار مزوتليوما شده است)
شانس بيمار ي سرطان ريه با كشيدن همزمان ريه بسيار بيشتر مي شود
عغ7ه7ه97988

16. خطرات آزبست براي محیط زیست
الیاف آزبست توسط استخراج از معدن، ارّه‌کشی، عملیات تخریب ساختمان‌هایی که در عایق‌سازی آنها از آزبست استفاده شده، و بطور کلی تخریب هر فرآورده آزبست دار به محیط زیست وارد می‌شوند. در شهرهای بزرگ یکی از مهم‌ترین راه‌های ورود آزبست به هوا از طریق لنت ترمز و کلاچ خودرو است.

17. (ادامه)خطرات آزبست براي محیط زیست
از دید تولید کنندگان محصولات آزبست، از آنجا که صنعت آزبست، نیاز به انرژی کمتری در مقایسه با محصولات جایگزین که از پتروشیمی و استخراج فلزات بدست می‌آید، دارد، دوستدار محیط زیست است.
آزبست در طبیعت وجود دارد و می‌تواند وارد آب‌ها شود، مدارک علمی موجود بیانگر این واقعیت است که با وجود اینکه آزبست در شبکه آبرسانی وجود دارد، مخاطرات بهداشتی از آن مشاهده نمی‌شود

18. جنگ آزبست
به‌طور کلی اروپاییان معتقدند که آزبست سمی است و اثرات مخرب آن کاملاً شناسایی شده‌است ولی کانادایی‌ها اعتقاد دارند که به صورت کنترل شده و با احتیاط می‌توان از آن استفاده کرد. از این درگیری تحت عنوان "جنگ آزبست" یاد شده‌است.

19. الياف آزبست چگونه در هوا آزاد مي شوند؟
به هم زدن فيزيكي آزبست و مواد حاوي آزبست مي تواند الياف آن را در هوا معلق سازد.
آزبست به خصوص زماني خطرناك تر مي شود كه ترد و شكننده شود. در اين حالت به راحتي مي تواند در فضا آزاد گردد. الياف ريز تر مي توانند براي مدّتهاي زيادي در هوا باقي بمانند.
مواد حاوي آزبستي كه تخريب شده يا آسيب ديده اند مي توانند باعث تشديد اين وضعيت شوند.
عكسي از آزبست ترد و شكننده
مواد حاوي آزبستي كه شكننده نيستند مثل كف پوش ها و در ها و ... باعث آزاد شدن الياف نمي شوند مگر اينكه به نحوي تخريب شوند يا به هم زده شوند.
عغ7ه7ه97988

20. مواجهه با آزبست: مرور كلي
در ايالات متحده سالانه نزديك به 1/3 ميليون نفر كارگر در مواجهه با آزبست قرار دارند. در ايران رقمي حدود كارگر(به طور مستقيم) برآورد شده است.
سالانه بيش از 100 هزار كارگر در اثر مواجهه با آزبست جان خود را از دست مي دهند.
بيش از 125 ميليون نفر در جهان در مواجهه با آزبست قرار دارند.
مواجهه در صنعت عمومي
ساخت محصولات آزبستي
تعمير ترمز و كلاچ اتومبيل
نظافت و خدمات مربوط به ساختمان
عغ7ه7ه97988

21. مسيرهاي مواجهه مسير اصلي مواجهه با آزبست: دستگاه تنفسي(راه اصلي)
راههاي فرعي:
بلعيدن يا دستگاه گوارش
پوست (به ندرت)

22. چه كساني در خطر مواجهه با آزبست قرار دارند؟
كارگران ساختماني
كارگران و افرادي كه در تخريب ساختمان كار مي كنند.
نقش ها و دكوراتورها
لوله كش ها
تكنسين هاي تهويه
كاركنان كارخانجات توليد محصولات آزبستي
كاركنان معادن آزبست
آتش نشان ها
پليس هاي راهنمايي و رانندگي

23. مواجهه شديد با آزبست در كشورهاي در حال توسعه

24. نمونه اي از مواجهه شديد با آزبست

25. نمونه ديگري از مواجهه شديد با آزبست
گاهي از خود بپرسيم ...

26. ارزشيابي مخاطرات آزبست
نوع ماده:
آيا محصول حاوي آزبست است(بالاتر از 1 درصد)؟
آيا آزبست ترد و شكننده است؟
محل آن كجاست؟ آيا ايزوله شده يا در دسترس كارگران است؟
شرايط نگهداري:
آيا سالم است و آسيبي به نرسيده است؟
آيا شرايط نگهداري نامناسبي دارد و به هم خورده و آسيب ديده است؟
فعاليت:
آيا كارگران در محلي كار مي كنند كه در آنجا آزبست پيدا ميشود؟
آيا اعمالي مثل بريدن، اره كردن،‌آسيا كردن، شن زني، دريل كاري،‌شكستن،‌و جايگزيني و ... صورت مي گيرد؟

27. حدود مجاز مواجهه با آزبست
در ايالات متحده
حد مجاز مواجهه با آزبست
0/1 فيبر بر سانتي متر مكعب در ميانگين زماني 8 ساعته
1/0 فيبر بر سانتي متر مكعب در حدّ آستانه كوتاه مواجهه
When there is a potential to asbestos exposure, an initial employee exposure evaluation/monitoring is usually required to accurately determine the airborne concentrations to which employees may be exposed. However, no initial monitoring is required if objective data demonstrates that asbestos is not capable of being released in airborne concentrations at or above the TWA permissible exposure limit or the short-term exposure limit shown on this slide.
تجهيزان پايش مواجهه كارگران
آزبست در اين سطح از مواجهه براي چشم غير مسلح معلوم نمي گردد.
عغ7ه7ه97988

28. حد مجاز مواجهه با آزبست در ايران
در سال 1998 وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي ميزان 2/0 f/mlرا بعنوان حدّ مجاز مواجهه با آزبست تعريف كرده است.

29. ارزشيابي و پايش مواجهه
بايد زماني مواجهه كارگران را اندازه گيري گرد كه ميزان نزديك يا بالاتر از حد مجاز مواجهه باشد.
يك پروژه آزبست در حال انجام باشد.
تغييراتي در فرآيند، كنترل ها، اعمال كاري يا كارگران ايجاد شود.
بايد كارگران از نتايج اندازه گيري و پايش آگاه شوند.
نتايج اندازه گيري ها و معاينات به مدت 30 سال باقي بماند.
Periodic employee exposure monitoring isn’t required if the results of the initial exposure evaluation demonstrate that exposures will be below the PEL for the entire job. Also, monitoring is not required for certified asbestos work if employees are equipped with supplied-air respirators operated in the pressure demand mode. Additional exposure evaluation/monitoring must be done whenever there is a change in the production, process, control equipment, personnel, or work practices that may result in new or additional exposures above the TWA permissible exposure limit or STEL.
Disturbance and fiber release includes any work that disturbs asbestos containing materials, whether a direct intention of the work or an inadvertent consequence of the work. It is not considered disturbance of the material if the work leaves the material in a stable condition, no dust is generated, and the asbestos fiber remains well bound in the material.
پروژه آزبست هركاري است كه روي ساختمان، كشتي يا ديگر تسهيلات باشد و الياف آزبست را به فضا .منتشر كند(و يا احتمالاً منتشر كند)
عغ7ه7ه97988

30. روش هاي استاندارد براي اندازه گيري آزبست:
METHOD: NIOSH 9002, Issue 2
ASBESTOS (bulk) by PLM
Polarized Light Microscopy of Asbestos Asbestos: Method number: OSHA ID-191
OSHA ID 160 ASBESTOS IN THE AIR

31. الزامات ايمني و بهداشتي مربوط به آزبستوز
اگر كارگران در مواجهه با آزبست در محل كار خود باشند، كارفرما بايد اقداماتي را براي به حداقل رساني مواجهه انجام دهد
انجام ارزشيابي مواجهه، پايش هوا و بايگاني و مستند سازي
آموزش خطرات مواجهه
تهيه يك برنامه مراقبت و نگهداري سوابق مواجهات
ايجاد يك برنامه كنترل مواجهه
عغ7ه7ه97988

32. مسئوليت هاي مالك تسهيلات يا ساختمان
تعيين حضور،‌ محل و مقدار مواد حاوي آزبست
اطلاع رساني به كارگران، كارفرما و ديگر افراد تحت تاثير
انجام يك بازرسي دقيق قبل از انجام هرگونه تعميرات و يا برداشتن مواد حاوي آزبست
دادن مجوز كار تنها به افراد واجد صلاحيت براي برداشت مواد آزبست و خارج كردن ُآن از ساختمان
نصب علائم و تابلوهاي راهنما در زمان انجام عمليات حذف آزبست از ساختمان.

33. كنترل مواجهه
مواجهه با آزبست بايد به وسيله يكي از راهكارهاي كنترلي مهندسي يا اعمال كاري زير كاهش يا از بين برود:
حذف آزبست از فرايند
جايگزيني با ماده كم خطر يا بي خطر
تهويه موضعي به همراه سيستم فيلتر HEPA
محصور سازي يا جداسازي
جاروبرقي هاي با فيلتر HEPA
روش هاي تر جابجايي، نظافت و عمليات
دفع مناسب
نظافت و تميزگاري مرتب
وسايل حفاظت فردي
HEPA filter = high efficiency particulate air filter
عغ7ه7ه97988

34. جايگزين هاي آزبست
جايگزين هاي اين مواد محدود به محصولاتي كه به راحتي جايگزين آزبست مي شوند نمي باشد(مثل PVA و سلولز در ورقه هاي الياف سيمان سقف)
با توجه به اينكه بيشترين كاربرد آزبست در صنايع آزبست سيمان است(بيش از 90درصد) در نتيجه جايگزين هاي اين صنايع بيشتر معرفي مي گردد.

35. (ادامه)جايگزين هاي آزبست
ماده آزبستي
جايگزين
ورقه هاي آزبست تخت(سقفي، پارتيشن، سردر)
سيمان الياف با استفاده از الياف سلولزي، الياف مصنوعي، تخته هاي سقف گچي، سقف هاي پلي استايرن، قرنيس گچي، ورقه هاي با روكش فلزي، آجر نما، چارچوب هاي گالوانيزه اي با تخته پلاستر يا سيليكات كلسيم
تخته هاي چوبي مسطح

36. (ادامه)جايگزين هاي آزبست
ماده آزبستي
جايگزين
تانك هاي ذخيره آب آزبست سيمان
سيمان سلولز
پلي اتيلن
پشم شيشه
فولاد
آهن گالوانيزه
سيمان با الياف سلولزي-PVA
آب رو هاي آزبست سيمان؛ باز(صنعت معدن)
گالوانيزه
آلومينيوم
PVC
براي كلاچ و پد ترمز مي توان از جايگزين هاي نيمه فلزي، ديسك هاي با مواد آلي(با الياف شيشه اي، كربني يا لاستيكي)، ديسك هاي سراميكي و ديسك هاي با فلز كم(low metallic)

37. (ادامه)جايگزين هاي آزبست
ماده آزبستي
جايگزين
لوله هاي آزبست سيمان
پرفشار:
لوله چدني و آهني، لوله پلي اتيلني پرفشار
لوله وينيل كلرايد
لوله سيماني تقويت شده با فولاد(در ابعاد بزرگ)
لوله پلي استر تقويت شده با شيشه
كم فشار:
لوله سيمان سلولز
لوله سيماني سلولزي/الياف PVA
لوله هاي سفالي(رسي)
لوله سيماني تقويت شده با فولاد(در ابعد بزرگ)

38. (ادامه)جايگزين هاي آزبست
ماده آزبستي
جايگزين
ورقه هاي موجدار آزبست سيمان(ايرانيت)
الياف مصنوعي(پلي وينينل الكل، پلي پروپيلن)، و الياف طبيعي سلولزي(تخته هاي چوبي، بامبو، سيسال، نيشكر و ...)
كاشي هاي ميكرو كانكرت
ورقه هاي فلزي گالوانيزه
كاشي هاي رسي
سنگ لوح
كاشي هاي با پوشش فلزي(هاروي)
كاشي سقف هاي آلومينيومي(كاشي دكرا)
پلي پروپيلن قابل بازيافت و پلي پروپيلن فشرده
آلومينيوم با پوشش پلاستيك
گالوانيزه با پوشش پلاستيك

39. چه جاهايي مي توان آزبست را جايگزين كرد؟
لوله هاي آزبست سيمان
كاشي هاي آزبستي
همه انواع عايق هاي آزبستي
تخته هاي سقف و ديوار
ترمز و كلاچ خود رو ها
مواد درزگير
لباس هاي نسوز
و ...

40. ديگر اقدامات كنترل مواجهه )بسته به نوع ممنوعيت و كار مورد نظر)
آموزش كارگران:
به صورت اوليه و سالانه
پوشش خطرات،‌ اعمال كاري و روش هاي ايمن كار
حفاظت كارگر:
وسايل حفاظت فردي:
رسپيراتور، دستكش، حفاظت سر و پا، پوشش هاي لباس
تسهيلات بهداشتي، آلودگي زدايي و تعويض لباس
دوش آلودگي زدايي
عغ7ه7ه97988

41. آلودگي زدايي بوسيله يك جاروبرقي

42. برخي از راههاي پيشگيري از تنفس آزبست
زدن نوار چسب بر روي محل كار براي حفاظت از ناحيه كار
استفاده از يك جاروبرقي براي به دام انداختن ذرات آزبست در حين كندن ماده درزگير حاوي آزبست

43. كارهاي مربوط به نظافت چه كارهايي نكنيم؟
جارو كردن ديوارها و سقف به صورت خشك
دست زدن به مواد حاوي آزبست در زمان تميز كردن سقف و لامپ ها
چه كارهايي نكنيم؟
Work practices: Avoid touching or disturbing ceilings, walls, flooring, and other structures covered with asbestos materials.
آويزان كردن عكس يا لامپ و ... به ديوارهايي كه داراي مواد آزبستي اند.
تميز كردن كف ها با فشار باد
عغ7ه7ه97988

44. كف ها را به صورت خيس تميز كنيد.
كارهاي مربوط به نظافت
غبارها را با يك پارچه مرطوب تميز كنيد.
چه كار كنيم؟
تنها از جارو برقي مجهز به فيلتر HEPA براي نظافت آزبست استفاده كنيد.
كف ها را به صورت خيس تميز كنيد.
عغ7ه7ه97988

45. برخي از وسايل حفاظت فردي مرتبط با آزبست
عغ7ه7ه97988

46. فاكتور حفاظتي براي رسپيراتورهاي منتخب

47. ارتباطات مخاطره علائم هشدار براي مناطق مشخص
قبل از ورود به محل هاي مخاطره آميز
برچسب هاي هشدار كه به همه ظروف و محصولات حاوي آزبست چسبانده يا متصل شده اند.
ورود به منطقه محافظت شده
عغ7ه7ه97988

49. آزبست: حذف و كاهش در ايران و جهان
بخش 4:
آزبست: حذف و كاهش در ايران و جهان
با ارائه: دكتر عبدالرحمن بهرامي
تهيه شده در مركز سلامت محيط و كار( وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي (

50. اصول مورد توجه در حذف آزبست
تصدیق این که موثرترین راه حذف بیماری های مرتبط با آزبست توقف استفاده از تمامی اشکال آزبست است.
تهیه اطلاعات درمورد جایگزینی آزبست با مواد کم خطرتر و توسعه مکانیسم های اقتصادی و فنی درایجاد انگیزه برای این جایگزینی.
ارائه روش های اجتناب ازتماس با آزبست درشرایط فعلی مصرف ودرجریان حذف وکاهش استفاده.
بهبود بخشیدن به تشخیص های اولیه و درمان بیماری های ناشی ازآزبست و بازتوانی و توانبخشی بیماران و برقراری نظام ثبت افرادی که در گذشته وحال درمعرض تماس با آزبست بوده اند

51. توجهات جهاني
پنجاه و هشتمین اجلاس جهانی بهداشت بر توجه خاص به سرطان هایی که درآنها مواجهات قابل اجتناب به عنوان یک فاکتور مطرح است به ویژه تماس با مواد شیمیایی در کارگاهها و محیط اصرار ورزیده است.

52. ممنوعیت استفاده از آزبست
مصرف آزبست از حدود سال ۱۹۸۰ میلادی در کشورهای صنعتی جهان به شدّت کاهش پیدا کرده‌است. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه مصرف آن در حال افزایش است.
در سال ۱۹۹۶ نخست وزیر فرانسه، فرمانی مبنی بر ممنوعیت استفاده از آزبست صادر کرد. این فرمان شش ماده‌ای مقرر کرده بود که استفاده از آزبست در کلیه محصولات تا سال ۲۰۰۱ محدود و سپس بطور کامل قطع گردد تا از آلودگی زیست محیطی ناشی آزبست جلوگیری گردد

53. تعهدات ايران
ايران نیز در سال 1993 به كنوانسيون روتردام پيوسته است كه كشورهاي عضو آن تعهّد كرده اند تا در خصوص تجارت و حمل و نقل و مصرف برخي از مواد شيميايي خطرناك اقدامات ايمني خاصي را انجام دهند. البته تمامي انواع آزبست به جز كريزوتايل مشمول مواد شيميايي اين كنوانسيون هستند.

54. ممنوعيت آزبست در ايران
بر طبق مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در دوم مرداد ۱۳۷۹، مصرف آزبست در ایران از اول مرداد ۱۳۸۶ ممنوع شده‌است. در تبصره این مصوبه آمده ‌است که در صورتی که پس از ۴۴ سال محرز شود که برای تولید لوله‌های آزبست سیمانی از نظر فنی، اقتصادی و زیست محیطی جایگزین مناسبی برای آزبست یافت نشده‌است، این تصمیم در مورد لوله‌های آزبست سیمانی قابل تجدید نظر خواهد بود.

55. موانع حذف آزبست در ايران و جهان
فشارهای سیاسی و اقتصادی
مسائل کارگری و بيكاري
بی توجّهی کارفرمایان،
بی اطّلاعی کارگران،
مقاومت صنایع همراه با بی توجّهی حکومت ها به عوارض درازمدت مواجهه با آزبست

56. سطوح فعاليت هاي استرات‍ژيك
سطح ملي
سطح استاني
سطح تشكيلاتي و كارخانجات

57. برنامه كشوري كنترل و حذف مواجهه با آزبست
هدف کلی:
کاهش و حذف آزبست از محیط های کار و جایگزینی آن با مواد بی خطر یا کم خطر به منظور حفظ و ارتقاء سلامت کارگران تا پایان سال 91

58. برنامه كشوري كنترل و حذف مواجهه با آزبست
اهداف اختصاصی:
 تا پایان سال 89 میزان 100 درصد کارگاهها و صنایعی که به نحوی آزبست را تولید، مصرف یا نگهداری می کنند شناسایی و آمارهای مربوطه تهیّه گردد.
تا پایان سال 89 کلیه کارشناسان مسئول بهداشت حرفه ای معاونت های بهداشتی دانشگاه/دانشکده های کشور آموزش های لازم را در زمینه اصول کلی اندازه گیری، کاهش و حذف آزبست خواهند دید.
تا پایان سال 89 میزان 100 درصد کارفرمایان کارگاههای دارای عامل آزبست، آموزش های لازم در ارتباط با مخاطرات و نحوه مقابله با آن را خواهند آموخت.

59. (ادامه) برنامه كشوري كنترل و حذف مواجهه با آزبست
اهداف اختصاصی:
تا پایان سال 90 کلیه سازمان های ذی نفع در ارتباط با عامل آزبست شناسایی و حمایتهای آنها جلب خواهد شد.
تا پایان سال 90 میزان 60 درصد کارگاهها و کارخانجات دارای پتانسیل مواجهه با آزبست کنترل گردند.
تا پایان سال 91 میزان 100 درصد کارگاهها و کارخانجات دارای عامل آزبست از ماده جایگزین بی خطر یا کم خطر استفاده خواهند نمود و یا عملیات کنترلی کامل در خصوص آزبست اعمال خواهد گردید

60. استراتژي ها
اعلام برنامه عملیاتی کاهش و حذف آزبست از محیط های کار توسط کارشناسان مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی
آموزش کارشناسان شاغل در کارگاههای دارای عامل زیان آور آزبست
آموزش کارشناسان آزمایشگاه در رابطه با نمونه برداری و آنالیز آزبست
آموزش کارفرمایان کارگاههای دارای عامل زیان آور آزبست
آموزش کارگران کارگاههای دارای عامل زیان آور آزبست
تقویت بازرسی های کارشناسان بهداشت حرفه ای با رویکرد توجه بیشتر به مسئله آزبست

61. استراتژي ها
جلب و تقویت مشارکت سازمان های مرتبط با مسئله آزبست جهت حذف آزبست
اطلاع رسانی درمورد جایگزینی آزبست با مواد کم خطرتر و توسعه مکانیسم های اقتصادی و فنی درایجاد انگیزه برای این جایگزینی.
ارائه روش های کاهش مواجهه با آزبست در شرایط فعلی مصرف و تا پایان اجرای برنامه حذف وکاهش استفاده
تهیه و تدوین پروتوکل کنترل و حذف آزبست از کارگاهها و کارخانجات
تهیه و تدوین آئین نامه اجرایی کنترل و حذف آزبست از کارگاهها و کارخانجات

62. فعّالیت ها تعیین اولویت های برنامه
 تعیین اولویت های برنامه
برگزاری کارگاه آموزشی برای کارشناسان مسئول جهت آموزش کارشناسان شاغل و در صنایع مرتبط با آزبست و بازرسان کار توسط کارشناسان مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی
تهیه چک لیست خود ارزیابی در مورد کنترل آزبست توسط کارفرمایان و کارشناسان بهداشت حرفه ای شاغل در صنایع
تهیه دستورالعمل شیوه برچسب زنی کیسه ها و ظروف آزبست و علامت گذاری محل های خطر مرتبط با آزبست
تهیه دستورالعمل ها و راهنمای کار ایمن با آزبست به همراه ارائه جایگزین های کم خطر و بی خطر
ارائه روش استاندارد نمونه برداری و آنالیز نمونه های آزبست
تهیه و تدوین مجموعه های آموزشی در مورد خطرات آزبست و نحوه پیشگیری از آن

63. فعّالیت ها
طراحی فرم ثبت نام نتایج اندازه گیری آزبست در کارگاههای مورد ارزیابی برای آزمایشگاههای بهداشت حرفه ای
تهیه برنامه نرم افزاری نمایش روند اجرای برنامه به صورت مصور(با نرم افزار اکسل و...)
برگزاری کارگاه آموزشی برای کارشناسان آزمایشگاه های بهداشت حرفه ای
آموزش کارفرمایان صنایع مرتبط با آزبست
انجام اقدامات مرتبط با تقویت بازرسی های محیط های کار
تهیه پروفایل ملی آزبست
ارزیابی و مقایسه اطلاعات جمع آوری شده
انجام پیگیری های لازم جهت اطمینان از اجرای برنامه های کنترل آزبست در کارگاههای مورد نظر

64. شاخص ها
درصد کارگاههای شناسایی شده که عامل زیان آور آزبست در آن کاهش یافته یا حذف شده است.
درصد کارگاههای شناسایی شده که نمونه برداری و اندازه گیری آزبست در آن انجام شده است.
میزان تهیه نمايه ملی آزبست.

65. نمایه ملّی آزبست:
نمایه ملّی آزبست یک ابزار مهم اطلاعاتی است. این نمایه شرایط را با توجه به مصرف انواع مختلف آزبست، جمعیت فعلی و قبلی درمعرض خطرتماس(با درنظرداشتن این واقعیت که برخی مصارف ممکن است ازقبل محدود یا ممنوع شده باشد)، بیماری های مرتبط با آزبست و.... را تعیین می کند. نمایه به صورت دوره ای به روز می شود وبه عنوان ابزاری برای سنجش میزان پیشرفت در مسیر اهداف تعیین شده

66. اطلاعات بيشتر DOSH – asbestos webpage
OSHA – asbestos webpage
Environmental Protection Agency – asbestos webpage
Department of Ecology – asbestos waste webpage
A practical guide on asbestos EU
عغ7ه7ه97988

67. ؟
سپاسگذارم