1. نوآوری نظام یافته (TRIZ)
به نام خدا
دانشگاه اصفهان
مدیریت نوآوری
نوآوری نظام یافته (TRIZ)
دکتر آرش شاهین

2. گروه پژوهشي مدیریت كيفيت
TRIZ
Genrich Saulovich Altshuller

3. TRIZ Triz تاریخچه نام : گنريش آلتشولر تولد : 15 اکتبر1926
تولد : 15 اکتبر1926
مکان تولد : تاشکند (شوروي سابق)
اولين اختراع : اکسيژن ساز جهت غواصي
علاقه : روانشناسی اختراع
محل خدمت : اداره ثبت اختراعات مسکو
وظيفه : کمک به مخترعان جهت حل مشکلاتشان
تعداد سند اختراع بررسي شده :
تعداد سند اختراع مطالعه شده :
Triz حاصل مطالعات : علم
فوت : 24 سپتامبر 1998
TRIZ

4. برخی ازیافته های آلتشولر
براي حل مسايل فني ديگر نيازي نيست سالها فکر کرد و به اميد راه حل بود . بلکه مي توان با استفاده از الگوريتم هاي نوآوري مسايل را ظرف چند دقيقه حل کرد.
يک مساله بار ها و بارها در نوآور ي هاي گوناگون بروز مي کند.
توسعة سيستم هاي فني از الگوهاي قابل پيش بيني كه تمامي حوزه هاي تكنولوژي را شامل مي شود، تبعيت مي كند .
TRIZ

5. TRIZ روسي انگليسی فارسی TRIZ
Teoriya Resheniya Izobrototelskikh Zadatch
انگليسی
Theory of Inventive Problem Solving
فارسی
نظريه حل خلاقانه مسئله (نوآوری نظام يافته)
رويكردی الگوريتمي است براي حل ابداعانه مسائل فني
TRIZ

6. مسئله مسئله انواع مسئله عادی يا بسته (A مسئله غيرعادی يا باز (B TRIZ
معرفي هدف و موانع رسيدن به آن .
مسئله انواع
مسئله عادی يا بسته (A
مسئله اي است كه الگو ، قواعد ، فرمول ياروش حل آن شناخته شده و مشخص مي باشد.
مثال : واكنش شيميائي اسيد و باز
مسئله غيرعادی يا باز (B
مسئله اي كه راه و روش حل آن ناشناخته است .
مثال:درمان سرطان
TRIZ

7. عبارت است از دوويژگي يا وضعيت متعارض يا متضاد با يكديگر
تناقض
عبارت است از دوويژگي يا وضعيت متعارض يا متضاد با يكديگر
تناقض انواع
تناقض فيزيکی
ايجاد تغيير در يک زير سيستم به طور همزمان از يک طرف منجر به ايجاد يک نتيجه مثبت و از طرف ديگر منجر به بروز يک نتيجه منفي در همان زير سيستم مي شود.
تناقض فنی
درسيستمي که تناقض فنی وجود دارد يک تغيير مثبت در يک زيرسيستم ، منجر به بروز يک نتيجه منفي در زير سيستم ديگر مي شود.
TRIZ

8. TRIZ جنبه اصلي و بنيادين دانش
مثال
1-براي بلند شدن هواپيما، بايد بال هاي آن بزرگ و براي سرعت بسيار زياد آن، اين بال ها بايد کوچک باشند.
2-افزايش سرعت خودرو ، منجر مي شود به افزايش مصرف سوخت می شود.
TRIZ جنبه اصلي و بنيادين دانش
مسئله ابداعي با وجود نوعي تناقض همراه است
وبرای حل مسئله بايد تناقض را برطرف کرد.
TRIZ مهم ترين نقش
شناسايي و تحليل تناقضات و ارائه راهكارهايي جهت برطرف نمودن آنها .
TRIZ

9. سيستم چهار مرحله‌اي حل مساله
My problem
شناخت مساله .
TRIZ

10. شناخت مسئله TRIZ Innovation Situation Questionnaire (ISQ)
پرسشنامه ای برای شناخت موقعيت های نوآوری
اگر مسئله ای به درستی تعريف و بيان شود نيمی از مراحل حل خود را طی نموده است. به همين دليل برای اجرای روش TRIZبايد ابتدا مسئله به صورت دقيق تعريف شود؛ تا ابعاد مختلف آن شناخته شود و سيستم های پيرامون مسئله به خوبی درك شوند. لذا بايدكليه اطلاعات مربوط به مسئله مستندسازی شوند . بدين منظور پيشنهاد ميشود از پرسشنامه استاندارد ISQ استفاده کنيد. در تكميلISQ توصيه شده است كه هر ايده اي كه به ذهن پرسشگر مي رسد بلافاصله ثبت شو د.
TRIZ

11. سيستم چهار مرحله‌اي حل مساله
My problem
شناخت مساله .
2) فرمول‌بندی مساله .
TRIZ

12. فرمول بندی مسئله
هدف : نشان دادن ارتباط بين کارکرد سودمند اوليه واثر زيان بار آن تحت جملاتی دقيق و گويا است.
1. پارامتر مثبتي (منفي) كه بايد بهبود ( كاهش /حذف / خنثي ) يابد را معين كنيد اين ويژگي عبارت است از :
2. روش متداول مورد استفاده براي بهبود (كاهش /حذف / خنثي ) اين مشخصه عبارت است از :
3. تضاد تكنيكي را فرموله كنيد :
اگر ويژگي از طريق بهبود (كاهش /حذف / خنثي ) يابد ، آنگاه ويژگي هاي ذيل تضعيف مي شوند :
TRIZ

13. سيستم چهار مرحله‌اي حل مساله
Analogous
Standard problem
My problem
شناخت مساله .
2) فرمول‌بندی مساله .
3) جستجوی مسائل قبلا حل شده . )سی‌ونه پارامتر مهندسی)
TRIZ

14. TRIZپارامترهاي مهندسي

15. TRIZ Weight of moving object وزن جسم متحرك 1
Weight of binding object وزن جسم غير متحرك 2
Length of moving object طول جسم متحرك 3
Length of binding object طول جسم غير متحرك 4
Area of moving object مساحت جسم متحرك 5
Area of binding object مساحت جسم غير متحرك 6
Volume of moving object اندازه وحجم جسم متحرك 7
Volume of binding object اندازه و حجم جسم غير متحرك 8
Speed سرعت 9
Force نيرو 10
Tension, pressure كشش ، فشار 11
Shape شكل 12
Stability of object ثبات و پايداري جسم 13
TRIZ

16. TRIZ Strength استحكام 14 Durability of moving object دوام جسم متحرك 15
Durability of binding object دوام جسم غير متحرك 16
Temperature دما 17
Brightness روشنائي 18
Energy spent by moving object انرژي مصرفي جسم متحرك 19
Energy spent by binding object انرژي مصرفي جسم غير متحرك 20
Power قدرت 21
Waste of energy تلفات انرژي 22
Waste of substance ضايعات مواد 23
Loss of information از دست رفتن اطلاعات 24
Waste of time ضايعات زمان 25
Amount of substance مقدار مواد 26
TRIZ

17. TRIZ Reliability قابليت اطمينان 27
Accuracy of measurement وقت اندازه گيري 28
Accuracy of manufacturing دقت ساخت 29
Harmful factors acting on object عوامل زيان بار موثر بر جسم 30
Harmful side effects اثرات داخلي زيان بار 31
Manufacturability قابليت ساخت 32
Convenience of use سهولت استفاده 33
Repairability سادگي تعمير 34
Adaptability قابليت سازگاري 35
Complexity of device پيچيدگي تجهيزات 36
Complexity of control پيچيدگي كنترل 37
Level of automation سطح اتوماتيكي 38
Productivity بهره وري 39
TRIZ

18. سيستم چهار مرحله‌اي حل مساله
Analogous
Standard problem
Analogous
Standard solution
My problem
شناخت مساله .
2) فرمول‌بندی مساله .
3) جستجوی مسائل قبلا حل شده . )سی‌ونه پارامتر مهندسی)
4) استفاده از الگوهای راه‌حلهای کشف شده . (چهل اصل اختراع)
TRIZ

19. TRIZ اصول چهل گانه
TRIZ

20. (Segmentation) جداسازي
جسم را به اجزاي جدا از هم تقسيم کنيد .
جسم را به صورت قطعه قطعه در آوريد .
ميزان قطعه قطعه بودن جسم را افزايش دهيد .
اصل 1
مثال:
پرده كركره
سرعت گيرهاي پلاستيكي
رادياتور شوفاژ
TRIZ

21. مثال: اصل 2 TRIZ (Extraction)اقتباس
مشخصه يا قطعه ي مزاحم جسم را از آن جدا کرده يا حذف کنيد
تنها مشخصه يا قطعه لازم را برگزيند .
اصل 2
مثال:
مترسک
نوشابه بدون قند
TRIZ

22. (Local quality) کيفيت موضعي
از ساختار همگن يک جسم ، به سوي ساختار نا همگن گذر کنيد
اجراي مختلف جسم را به انجام کارکردهاي مختلف وا داريد .
هر قسمت از جسم را ، در شرايطي که عملکرد آن مطلوبتر است قرار دهيد .
اصل 3
مثال:
دو لايه كردن سرانگشت دستكش ها
چکش دو سر
مکدونالد در کشور های اسلامی
TRIZ

23. مثال: اصل 4 TRIZ (Asymmetry) عدم تقارن
فرم تقارن يک جسم را با فرم نا متقارن آن جايگزين کنيد .
در صورتي که جسم موجود نا متقارن است ميزان عدم تقارن آن را افزايش دهيد .
اصل 4
مثال:
تيغه هاي متفاوت برف پاك كن
زاويه دار كردن برس مسواك
TRIZ

24. (Combination) ادغام کردن
اجسامي را که براي انجام عملکردهاي پياپي در نظر گرفته شده اند به صورت مکاني با يکديگر ترکيب کنيد .
عملکردهاي مشابه يا پياپي را به صورت زماني با يکديگر ترکيب کنيد .
اصل 5
مثال:
ادغام آب پاش با تيغه برف پاك كن
ادغام مداد و پاك كن
بستنی با روکش کاکائو
TRIZ

25. ( Universality ) چندكارگي
به منظور رفع نياز به چند جسم ، مي توان از يک جسم استفاده هاي چند گانه كرد.
اصل 6
مثال:
آچار چرخ و اهرم جك بالابر خودرو
زيرنويس هاي تبليغاتي و خبري
تركيب دوربين عكاسي و فيلمبرداري
TRIZ

26. مثال: اصل 7 TRIZ (Nesting) تو در تويي
جسمي را داخل جسم دوم و جسم دوم را نيز داخل جسم سوم قرا ر دهيد .
جسمي از داخل حفره اي در جسم ديگر بگذرا نيد .
اصل 7
مثال:
ظروف نگهداري غذا
آنتن تلسكوپي
TRIZ

27. (Counterweight) جبران وزن
وزن جسم را به وسيله ي اتصال دادن آن با جسم ديگري که داراي نيروي بالا برنده است ، جبران کنيد .
وزن جسم را به وسيله ي نيروهاي آيروديناميکي يا هيدروديناميکي جبران کنيد .
اصل 8
مثال:
شناور كولر
وزنه هاي آسانسور كه در جهت مخالف حركت مي كنند
TRIZ

28. )Prior Counteration( مقابله ي پيشاپيش
در صورتي که لازم است عملي انجام شود ، مقابلة پيشاپيش نسبت به آن را مد نظر داشته باشيد .
در صورتي که لازم است جسمي تحت کشش باشد ،کشش متضاد آن را پيشاپيش مد نظر داشته باشيد .
اصل 9
مثال:
چند تكه كردن پل ها براي مقابله با انبساط
آجري كه پشت چرخ ها در سراشيبي مي گذاريم
فيوز
TRIZ

29. )Prior Actionکنش پيشاپيش (
نياز جسم به تغيير را به صورت كامل يا نسبي ، از پيش تدارك ببينيد .
به اجسام طوري نظم بدهيد که بدون اتلاف وقت در زماني که منتظر کنش هستند ، وارد عمل شوند .
اصل 10
مثال:
ظروف شكل دار كيك و شريني
چراغ زرد
TRIZ

30. )Cushion in dvance ( راه نجات
قابليت اطمينان نسبتا پايين يک جسم را با يک حرکت خنثي کننده ، پيشاپيش جبران کنيد .
اصل 11
مثال :
سوت ديگ زودپز
ساق بند فوتباليست ها
بيمه
نصب علامت خطر بر روي مواد شيميايي
TRIZ

31. (Equipotentiality) هم سطح سازي
شرايط کار را طوري تغيير دهيد که لازم نباشد جسمي بالا يا پايين بيايد .
اصل 12
مثال:
چاله مكانيكي
TRIZ

32. (Do it in Reverse) تغيير جهت
به جاي انجام مستقيم كاري كه توسط شرايط مساله تحميل شده است عمل مخالف آن را انجام دهيد
شئ را به يک قطعه ي متحرک تبديل کنيد، يا اينکه قطعات غير متحرک را متحرک ساخته و محيط خارج را غير متحرک نمايد .
اصل 13
مثال:
تسمه نقاله بار مسافران هواپيما
پاركينگ طبقاتي
Treadmill
ويدئو كنفرانس
TRIZ

33. (Spheroedality) انحنا دادن
قطعات خطي و سطوح مسطح را با قطعات و سطوح خميده و همچنين اشکال مکعبي را با اشکال کروي تعويض کنيد .
از غلتک ها ، توپ ها و مارپيچ ها استفاده کنيد .
اصل 14
مثال:
مترهاي ساختماني
چيدمان سالن هاي كنفرانس
وردنه
TRIZ

34. مثال: اصل 15 TRIZ (Dynamicity) پويايي
مشخصات جسم يا محيط خارج را به گونه اي بسازيد که براي عملکرد بهينه عمليات در هر مرحله به طور خودکار تنظيم شود .
جسم را به عناصري تقسيم کنيد که بتوانند به صورت مرتبط با هم ، موقعيت خود را تغيير دهند .
در صورتي که جسمي غير قابل حرکت است آن را متحرك كنيد.
اصل 15
مثال:
پله برقي
ميزوصندلي تاشو
درهاي پاركينگ خودكار
TRIZ

35. مثال: كمي كمتر، كمي بيشتر اصل 16 TRIZ
اگر به دست آوردن ۱۰۰ % يک اثر مطلوب مشکل است ، براي ساده سازي مساله مقداري کمتر يا بيشتر از آن را به دست آوريد .
اصل 16
مثال:
تدارك حجم بيشتر از نياز در هنگام مهماني
آموزش به رانندگان مبتدي با گاز زياد
TRIZ

36. (Another Dimension) حرکت به بعدي جديد
الف ) مسائل مربوط به حرکت خطي جسم را با امکان پذير ساختن
حرکت در دو بعد ، برطرف کنيد ( در راستاي يک سطح ) .
ب ) به جاي آرايش اجسام در يک لايه ، آرايشي چند لايه اي را به کار ببريد .
ج ) جسم را کج کرده يا بر روي لبه ي خود بچرخانيد .
د ) تصاوير را بر روي سطوح مجاور يا عقب جسم بياندازيد
اصل 17
مثال:
درهاي كركره اي مغازه ها
نمايش عكس به جاي نام افراد
ضبط صوت دولبه
TRIZ

37. )Mechanical Vibrationلرزش مکانيکي (
الف ) جسم را به ارتعاش وا داريد .
ب ) اگر جسم در حال نوسان است ، فرکانس آن را تا حد فرا صوت افزايش دهيد .
ج ) فرکانس تشديد را به کار بگيريد .
د) ارتعاشات فرا صوت و ميدان الکترومغناطيسي را با هم بکاربگيريد .
اصل 18
مثال:
هم زدن غذا و جلوگيري از سر رفتن
تكان دادن ظروف حبوبات براي جا باز شدن
TRIZ

38. ) Periodic Action) عمل تناوبي
الف ) به جاي عملکرد مستمر از يک عملکرد دوره اي ( ضربه اي ) استفاده کنيد .
ب ) در صورتي که كاري هم اکنون تناوبي است ،فرکانس آن را تغيير دهيد.
ج ) از توقف هاي بين ضربه ها براي تامين کنش هاي اضافي بهره بگيريد
اصل 19
مثال:
چراغ چشمك زن
فروش اقساطي
TRIZ

39. مثال: تداوم كار مفيد اصل 20 TRIZ
الف ) عملکرد را بدون توقف به انجام برسانيد ، در اين حال بايد تمام قطعات جسم به طور مستمر و با ظرافت کامل ، در حال کار باشند .
ب ) يک حرکت زايد و واسطه اي را حذف کنيد .
اصل 20
مثال:
يك فرم اداري on-line پر كردن
تنورهاي نانوايي ماشيني
مترجمي هم زمان
استفاده از رگال هاي دوار به جاي نوع خطي و ثابت آن
TRIZ

40. مثال: حمله سريع اصل 21 TRIZ
عمل زيان بار يا خطرناک را با سرعت بسيار بالا به انجام برسانيد .
اصل 21
مثال:
بدون دستگيره برداشتن ظرف داغ از روي اجاق
گل زود هنگام
شك پزشكي
پخش تند فيلم
TRIZ

41. مثال: تبديل ضرر به سود اصل 22 TRIZ
الف ) يک اثر زيان بار را براي به دست آوردن يک اثر مثبت به کار گيريد.
ب ) با ترکيب يک عامل زيان بار با يک عامل زيان بار ديگر ، آن را از ميان برداريد.
ج ) مقدار کنش زيان بار را تا جايي که ضررهاي آن بر طرف شود، افزايش دهيد .
اصل 22
مثال:
ضد حمله
بازيافت زباله
ذخيره انرژي زمين لرزه و رعد و برق
TRIZ

42. مثال: باز خورد اصل 23 TRIZ الف ) بازخورد را ارائه کنيد .
ب ) در صورتي که بازخورد هم اکنون موجود است ، آن را تغيير دهيد .
اصل 23
مثال:
پيغام هشدار در خصوص تمام شدن بنزين
چراغ هاي هوشمند ترافيكي
متوقف شدن سوخت رساني در پمپ بنزين ها
TRIZ

43. مثال: واسطه و ميانجي اصل 24 TRIZ
الف ) براي انتقال يا انجام يک عمل ، از يک جسم واسطه استفاده کنيد .
ب ) جسم به طور موقت به جسم ديگري که حذف کردن آن آسان است ، متصل کنيد .
اصل 24
مثال:
كارت بانكي
صدور چك به جاي جابه جايي پول.
TRIZ

44. مثال: خدمت دهي به خود اصل 25 TRIZ
الف ) کاري کنيد که شئ مورد نظر کارکردهاي کمکي و عمليات مربوط به تعميرات خود را ، انجا م دهد .
ب ) از زايدات مواد و انرژي استفاده کنيد .
اصل 25
مثال:
سلف سرويس و حذف گارسون
ثبت نام هاي اينترنتي
دستگاه خود پرداز بانك
سد سازي
آسياب هاي بادي
TRIZ

45. مثال: اصل 26 TRIZ کپي کردن دكور در كارهاي سينمايي
الف ) به جاي استفاده از جسمي که ساختار پيچيده دارد ، گران قيمت و حساس است
و کار با آن راحت نيست ، از کپي ساده و ارزان قيمت آن استفاده کنيد .
ب ) يک جسم يا سيستمي متشکل از چند جسم را با کپي و يا تصاوير اپتيکي آ ن
تعويض کنيد . براي کوچک و بزرگ کردن تصوير مي توانيد از يک مقياس استفاده کنيد .
ج ) در صورتي که از کپي هاي اپتيکي با نور معمولي استفاده مي کنيد آنها را با نوع مادون قرمز يا ماوراي بنفش تعويض کنيد .
اصل 26
مثال:
دكور در كارهاي سينمايي
استفاده از قاب تلفن در ويترين مغازه ها
شيبه سازي كامپيوتري
آيفون تصويري
TRIZ

46. مثال: يكبار مصرفي اصل 27 TRIZ
الف) قيمت كم با عمر کوتاه به جاي جسم گران قيمت و با دوام
ب) يک جسم گران قيمت را با مجموعه اي از اجسام ارزان قيمت تعويض کرده و از برخي مشخصا ت چشم پوشي کنيد ( براي مثال عمر طولاني ).
اصل 27
مثال:
دستكش و ظروف يكبار مصرف
يخدان هاي يونوليتي
پوشك بچه يكبار مصرف
TRIZ

47. تعويض يک سيستم مکانيکي اصل 28 TRIZ
الف ) سيستم مکانيکي را با يک سيستم نوري، صوتي يا بويايي تعويض کنيد.
ب ) از ميدان هاي الکترونيکي يا مغناطيسي براي اثر گذاري بر جسم استفاده کنيد.
ج ) ميدان ها را تعويض کنيد.
د ) يک ميدان را به همراه ذرات فرو مغناطيس به کار ببريد.
اصل 28
مثال:
دوربين ديجيتال
Mp3 player
TRIZ

48. استفاده از ساختار بادي يا هيدرو ليک
قطعات جامد يک جسم را با مايع يا گاز تعويض کنيد
اين قطعات براي باد شدن مي توانند از هوا يا آب استفاده کنند،
همچنين مي توانيد بالش هاي هوا يا هيدرواستاتيک را به کار بگيريد .
اصل 29
مثال:
استخر وقايق بادي
فرمان هيدروليك
ابزار بادي مثل پرچ ها
TRIZ

49. مثال: غشاي انعطاف پذير اصل 30 TRIZ
الف ) ساختار معمول را با غشاي انعطاف پذير و پرده هاي نازک تعويض کنيد .
ب ) يک جسم را به وسيله ي پرده هاي نازک غشاي ظريف از محيط خارج آن جدا کنيد .
اصل 30
مثال:
جليقه هاي ضد گلوله
كاور لباس
محافظ تلفن همراه
TRIZ

50. مثال: استفاده از متخلخل اصل 31 TRIZ
الف ) جسم را متخلخل نموده يا از اجراي متخلخل اضافي استفاده کنيد
( به صورت محتويات داخلي ، روکش و غيره )
ب ) در صورتي که جسم هم اکنون متخلخل است ،
حفره ها را پيشاپيش با ماده اي پر کنيد .
اصل 31
مثال:
عايق هاي صوتي
يونوليت
فيلتر سيگار
صافي قوري
TRIZ

51. مثال: اصل 32 TRIZ استفاده از تعويض رنگ
الف ) رنگ جسم يا محيط اطراف آن را تغيير دهيد .
ب ) شفافيت جسم يا محيط اطراف آن را تغيير دهيد .
ج ) به منظور مشاهده ي بهتر اجسام يا اشيايي که ديدن آنها مشکل است،از مواد افزودني رنگين استفاده کنيد .
د ) در صورتي که هم اکنون از چنين مواد افزودني استفاده م يشود ،
از علايم درخشان يا اجزاي ردياب استفاده کنيد .
اصل 32
مثال:
لباس پليس
افزودن ماده شيميايي به لوله هاي گاز
TRIZ

52. مثال: هم جنس و همگن سازي اصل 33 TRIZ
کاري کنيد که اجسام با جسم اوليه هم جنس خود،
يا جنسي با رفتار مشابه، تعامل داشته باشند.
اصل 33
مثال:
انتخاب مبصر از ميان دانش آموزان
وصله زدن از كلاه بدون استفاده به كاپشن پاره شده
TRIZ

53. مثال: رد کردن و باز سازي قطعات اصل 34 TRIZ
الف ) پس از تکميل يک عمل و يا بي استفاده شدن يک جزء از جسم ،
آن را دور انداخته يا تغيير دهيد (مثلا آن راتخريب يا حل کنيد يا بخار نماييد)
ب ) هر قطعه ي استفاده شده ي جسم را سريعا بازسازي کنيد .
اصل 34
مثال:
جدا شدن مخزن سوخت موشك
كپسول هاي جوهر خود نويس
گوشي تلفن همراه سازگار با محيط زيست
TRIZ

54. تغيير خواص فيزيکي و شيميايي يک جسم
حالت کلي يک جسم ، تراکم چگالي ، ميزان انعطاف پذيري و يا دماي جسم را عوض کنيد .
اصل 35
مثال:
مايع دستشويي به جاي صابون
اسپري انسولين به جاي قرص آن
TRIZ

55. مثال: تغييرفاز اصل 36 TRIZ
از اثرات تغيير فاز مثل تغيير حجم، آزاد سازي و يا جذب گرما و ... استفاده كنيد.
اصل 36
مثال:
منجمد كردن مواد غذايي
گلاب گيری
آب مقطر سازی
TRIZ

56. مثال: انبساط حرارتي اصل 37 TRIZ
الف ) از انبساط ( انقباض ) يک ماده به کمک حرارت ( سرما ) استفاده کنيد .
ب ) از مواد متفاوت با ضرايب انبساط حرارتي متفاوت بهره بگيريد .
اصل 37
مثال:
مكانيزم ترموستات
دماسنج فنري
TRIZ

57. مثال: اکسيد کننده های قوی اصل 38 TRIZ
الف ) هوای معمولی را با هوای غنی شده جايگزين کنيد .
ب ) هوای غنی شده را با اکسيژن جايگزين کنيد .
ج ) در داخل اکسيژن يا هوا ، ماده را در معرض اشعه ی يونيزه کننده قرار دهيد .
د ) از اکسيژن يونيزه شده استفاده کنيد .
اصل 38
مثال:
دستگاه بوخور
TRIZ

58. مثال: محيط خنثي اصل 39 TRIZ
الف )محيط معمولی را با محيط بی اثر تعويض نماييد .
ب ) فرايند را در خلا به انجام برسانيد
اصل 39
مثال:
جوشكاري در خلاء
آزمايشگاه هاي اندازه گيري صنعتي
TRIZ

59. مثال: مواد مرکب اصل 40 TRIZ
ماده ی همگن را با يک ماده ی مرکب جايگزين کنيد .
اصل 40
مثال:
تركيب چوب و شيشه و يا چرم و چوب در مبلمان اداري
تايرهاي راديال با لايه اي از مفتول سيمي براي دوام بيشتر
افزودن آهن مذاب جهت دوام بيشتر ليحم كاري
TRIZ

60. سيستم چهار مرحله‌اي حل مساله
Analogous
Standard problem
Analogous
Standard solution
My problem
My solution
شناخت مساله .
2) فرمول‌بندی مساله .
3) جستجوی مسائل قبلا حل شده . )سی‌ونه پارامتر مهندسی)
4) استفاده از الگوهای راه‌حلهای کشف شده . (چهل اصل اختراع)
TRIZ

61. TRIZ جدول تناقضات
TRIZ

62. به کار گیری ماتریس تناقضات
١- پارامتري كه بايد بهبود يابد را از ستون سمت راست ماتريس بيابيد .
۲- پارامتري كه رو به تضعيف است نيز در سطر اول ماتريس جستجو كنيد
۳- در محل تلاقي سطر و ستون دو پارامتر اعدادي نوشته شده است كه بيان گرشماره اصول TRIZ است.
اعداد به دست آمده بيانگر ارتباط اصول TRIZ با دو پارامتر متناقض است .
TRIZ

63. مثالی از به کار گیری ماتریس تناقضات
مساله: اتومبيل زير داراي حجم مناسبي از سرنشين است ولي در شرايط ترافيک شهري بزرگي و کشيدگي اتومبيل دردسر ساز است مي خواهيم اتومبيلی با حجم بالا و ابعاد کوچک داشته باشيم.
مساله فرموله شده:
اگر مساحت اتومبيل از طريق کاهش ابعاد آن کاهش يابد
آنگاه حجم اتومبيل کم ميشود.
TRIZ

64. TRIZ پارامتري که بهبود مي يابد: مساحت جسم متحرک
پارامتري که تضعيف ميشود: حجم جسم متحرک
Weight of moving object
Weight of stationary object
Length of moving object
Length of stationary object
Area of moving object
Area of stationary object
Volume of moving object
Volume of stationary object 1 2 3 4 5 6 7 8 +
15, 8, 29,34
29, 17, 38, 34
29, 2, 40, 28
10, 1, 29, 35
35, 30, 13, 2
5, 35, 14, 2
8, 15, 29, 34
15, 17, 4
7, 17, 4, 35
35, 28, 40, 29
17, 7, 10, 40
35, 8, 2,14
2, 17, 29, 4
14, 15, 18, 4
7, 14, 17, 4
30, 2, 14, 18
26, 7, 9, 39
Worsening Feature
Improving Feature
TRIZ

65. ادامه مثال TRIZ اصول پيشنهادی : اصل ۴ نامتقارن سازي اصل ۷ تودر تو بودن
اصل ۴ نامتقارن سازي
اصل ۷ تودر تو بودن
اصل ۱۴ كروي ساختن
اصل ۱۷ حركت به بعد جديد
TRIZ

66. TRIZ فوايد TRIZ دستيابي به نوعي نگرش جامع علمي به ابداعات و اختراعات .
شكل گيري جنبه هاي بسيار مهمي از علم خلاقيت شناسي.
دستيابي به نوعي جهان بيني خلاق.
كشف انواعي از راه حل ها براي مسائل ابداعي يعني مسائلي كه با روش هاي معمولي متداول راه حل آنها به دست نمي آيد.
دستيابي به بهترين و موثرترين راه حل ها براي انواع مسائل علمي ، فني ، انساني و اجتماعي.
پيش بيني روند ابداعات و اختراعات در آينده (خلاقيت شناسي آينده شناختي)
ارائه آموزش هاي نوين مبتني بر TRIZ در مدارس و دانشگاه ها (خلاقيت شناسي پرورشي مبتني بر ( TRIZ
تسهيل و تسريع روند رشد و توسعه علوم و فناوري .
TRIZ

67. منابع
TRIZ