1. BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TOÀN CẦU, KHU VỰC VÀ Ở VIỆT NAM
Hội thảo khoa học lần thứ XV
Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường
BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TOÀN CẦU, KHU VỰC VÀ Ở VIỆT NAM
Trần Thục,
Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường
Hà Nội, 15/3/2012

2. Yếu tố tự nhiên nào có thể ảnh hưởng đến khí hậu ?
Thay đổi của mặt trời
Thay đổi nội tại
Núi lửa và bụi trong khí quyển
Thay đổi quỹ đạo
Here is an outline of the structure of my talk.
First I’ll discuss some of the key findings of a recent Intergovernmental report that investigated the nature and causes of climate change.
Then I’ll define some terms that I’ll be using in my talk.
Next I’ll try to give you some indication of the principal advances that have been made in our knowledge of the causes of climate change.
Most of the talk will focus on discussion of one example of a so-called “fingerprint” study - a statistical comparison of patterns of climate change in observed data and in model predictions.
Finally, in my concluding remarks, I’ll point out some of the key uncertainties in this type of work, and tell you why I believe that we all have a stake in advancing the science. 2

3. Tác động của con người đối với khí hậu
Khí nhà kính
CO2, Methane, N20, CFCs, Ozone ...
Aerosol do đốt nhiên liệu, sinh khối
Here is an outline of the structure of my talk.
First I’ll discuss some of the key findings of a recent Intergovernmental report that investigated the nature and causes of climate change.
Then I’ll define some terms that I’ll be using in my talk.
Next I’ll try to give you some indication of the principal advances that have been made in our knowledge of the causes of climate change.
Most of the talk will focus on discussion of one example of a so-called “fingerprint” study - a statistical comparison of patterns of climate change in observed data and in model predictions.
Finally, in my concluding remarks, I’ll point out some of the key uncertainties in this type of work, and tell you why I believe that we all have a stake in advancing the science.
Thay đôi phản xạ (albedo)
của trái đất 3

5. 20 nước phát thải cao nhất
Source: Carbon Dioxide Information and Analysis Ctr., – the primary global-change data analysis center for the Department of Energy.

6. Nhiệt độ toàn cầu tăng 12 năm nóng nhất:
1998,2005,2003,2002,2004,2006, 2001,1997,1995,1999,1990,2000
0.052
0.026
0.018
0.012
Period Rate
Years /decade
IPCC

7. Mưa trên lục địa thay đổi ở hầu hết các nơi
Tăng
Giảm
Smoothed annual anomalies for precipitation (%) over land from 1900 to 2005; other regions are dominated by variability.
IPCC

8. Xu thế nhiệt độ mặt nước biển
Toàn cầu
Vùng Ấn Độ Dương
Tropical Pacific
North Pacific
Tropical Atlantic
North Atlantic
Yearly mean SST anomalies (°C) from ERSST in 1950–2010 (black) and OISST in 1982–2010.
Xue et al 2011

9. Nước biển dâng

10. Lũ (1980 – 2006)
Số trận lũ
Number
© 2007 NatCatSERVICE, Geo Risks Research, Munich Re

11. Hạn hán
Do bởi (a) mưa giảm ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, (b) bốc hơi tăng do nóng lên
Chỉ số khắc nghiệt tháng hạn (Palmer Drought Severity Index, PDSI) cho 1900 đến 2002.

12. Thiên tai ở khu vực Châu Á (1950 – 2008)
Münchener Rück
Biểu hiện của BĐKH trong khu vực
Thiên tai ở khu vực Châu Á (1950 – 2008)
Động đất, sóng thần, núi lửa
Lũ lụt, trượt lở đất
Nhiệt độ cực trị, hạn hán, cháy rừng
Bão 12

13. Thiên tai ở Châu Á (1980 – 2008) Số lần xuất hiện
Biểu hiện của BĐKH trong khu vực
Thiên tai ở Châu Á (1980 – 2008) Số lần xuất hiện
Bão
Lũ lụt, trượt lở đất
Nhiệt độ cực trị, hạn hán, cháy rừng

14. Biểu hiện của BĐKH trong khu vực
Tần suất xuất hiện các cơn bão cực mạnh gia tăng từ những năm 1970
ở quy mô toàn cầu
Source: Webster et al., Science, Vol 309, September 2005

15. Biểu hiện của BĐKH trong khu vực
Cường độ bão gia tăng
Emanuel, 2005

16. Biểu hiện của BĐKH trong khu vực Mối nguy hiểm của biến đổi khí hậu
Thời tiết cực đoan
Hoang mạc hóa
Hạn hán
Sức khỏe/lan truyền bệnh Lũ
Đói nghèo
Thiếu nước sạch
Tác động đến nông nghiệp
Nắng nóng
Sinh vật hoang dã

17. Biểu hiện của BĐKH ở Việt Nam
Nhiệt độ
Trong vòng 50 năm qua, nhiệt độ trung bình năm ở VN đã tăng khoảng 0.5oC.
Nhiệt độ mùa đông tăng nhanh hơn so với nhiệt độ mùa hè.
Nhiệt độ ở phía Bắc tăng nhanh hơn so với ở phía Nam.

18. Biểu hiện của BĐKH ở Việt Nam
Số ngày nắng nóng gia tăng (ngày có Tx > 35oC)

19. Biểu hiện của BĐKH ở Việt Nam
Số ngày rét đậm, rét hại hoặc nhiệt độ thấp giảm
Số ngày có Tm ≤ 20ᵒC (ngày nhiệt độ thấp). Phan Thiết
Số ngày có Tm ≤ 13ᵒC (ngày rét hại). Bắc Kạn
TB 1,1
(1979 – 1987)
TB 13,7
(1988 – 1997)
TB 6,7
(1998 – 2007)
Số ngày có Tm ≤ 20ᵒC (ngày nhiệt độ thấp). Cần Thơ

20. Biểu hiện của BĐKH ở Việt Nam
Mưa phùn
Thập kỷ
Số ngày mưa phùn
TB năm ở Hà Nội
29,7
35,8
28,7
14,5
Số ngày mưa phùn giảm rõ rệt
Không khí lạnh
Tần số hoạt động của không khí lạnh ở Bắc Bộ giảm rõ rệt trong 3 thập kỷ qua.
288 đợt ( )
287 đợt ( )
249 đợt (1991 – 2000)
Số ngày rét đậm, rét hại giảm, nhưng có năm rét đậm kéo dài với cường độ mạnh kỷ lục 38 ngày như đầu năm 2008; gần đây là đợt rét hại kéo dài gần 01 tháng (31/1-2/2/2011)
Số ngày rét hại giảm (3 ngày liên tục có Tm < 13oC)

21. Biểu hiện của BĐKH ở Việt Nam
Lượng mưa
Mưa trái mùa và mưa lớn dị thường xảy ra nhiều hơn, nổi bật là đợt mưa tháng 11 năm ở Hà Nội và lân cận.
Trạm
19h 30/10/08 đến
1h 1/11/08
Hà Nội
408
Hà Đông
572
Hưng Yên
158
Hòa Bình
129
Bắc Giang
136
Hiệp Hòa
186
Phía Bắc phổ biến giảm.
Phía Nam phổ biến tăng.

22. Biểu hiện của BĐKH ở Việt Nam
Lượng mưa cực trị tăng, kể cả ở những nơi có tổng lượng mưa giảm
Số ngày có Rx ≥ 50mm (ngày mưa lớn)
Bắc Kạn
TB 9,1
(1978 – 1987)
Trung bình 11,0
(1998 – 2007)
TB 9,3
(1988 – 1997)
Bình Định
Cần Thơ
TB 2,6
( )
TB 5,2
( )
TB 2,8
( )
Bình Thuận

23. Bão Khu vực đổ bộ của XTNĐ lùi dần về phía Nam;
BB: Bắc Bộ
TNT: Thanh-Nghệ Tĩnh
BTT: Bình Trị Thiên
ĐN-BĐ: Đà Nẳng-Bình Định
PY-BT: Phú Yên-Bình Thuận
NB: Nam Bộ
Khu vực đổ bộ của XTNĐ lùi dần về phía Nam;
Tần số bão rất mạnh (> cấp 12) tăng;
Mùa bão kết thúc muộn hơn.

24. Biểu hiện của nước biển dâng Theo số liệu quan trắc tại trạm hải văn
Các trạm hải văn có xu thế không giống nhau, hầu hết có xu thế tăng, một số ít trạm không thấy rõ xu thế tăng;
Mực nước trung bình vùng ven biển VN đã tăng khoảng 2.8 mm/năm;

25. Biểu hiện của nước biển dâng
Theo số liệu vệ tinh
Trên toàn biển Đông, NBD khoảng 4,7 mm/năm ( );
Vùng ven biển Việt Nam, NBD khoảng 2,9 mm/năm;