2. مدارس مروج سلامت در جمهوری اسلامی ایران Health Promoting School(HPS)

3. مدرسه مروج سلامت یک حرکت جهانی و منشاء و مبداء آن ابتکار و برنامه" سلامت برای همه تا سال 2000" سازمان جهانی بهداشت است که در سال 1978 اعلام شده بود.
این برنامه در سال 1990 با برنامه" آموزش برای همه" یونسکو پیوندیافت.
در سال 1995 میلادی مجددا توسط سازمان جهانی بهداشت، در قالب برنامه جامع سلامت مدارس مطرح گردید.
سپس درسال 2001 میلادی سازمان جهانی بهداشت در تعاملي چند جانبه با دست اندرکاران بين اللملي ذينفع، برنامه " مراقبت مدرسه محور" را با هدف روزآمد نمودن اطلاعات سلامت در دانش آموزان، والدین وکارکنان آغاز نمود.

4. در دسامبر 2005 ميلادي نشست مشورتي در منطقه مديترانه شرقی(EMRO) برگزارگرديد، در اين نشست كارشناسان حوزه سلامت مدارس و ساير مديران مر بوط از كشورهاي منطقه مديترانه شرقي شركت داشته و با تبادل تجربيات در مورد ارتقاي سلامت در مدارس در بين كشورها ودستيابي به بهترين رويكرد در زمينه طراحي شبكه مدارس مروج سلامت بحث و تبادل نظر نمودند.

5. اين برنامه به صورت پايلوت در جمهوري اسلامي ايران با همكاري وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در سطح كشور آغاز شد و طي تفاهم ‌نامه‌اي در بهمن ماه سال 1386، روند توسعه آن شتاب بيشتري به خود گرفت.
کتاب مدارس مروج سلامت در جمهوری اسلامی ایران نیز حاصل این تفاهم نامه و همکاری بودکه برای آشنایی با برنامه در اختیار همکاران قرار گرفت.

7. چاپ کتاب مدارس مروج سلامت در جمهوری اسلامی ایران در سال 1387و توزیع آن به معاونت های بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی و آموزش و پرورش به منظورمعرفی :
برنامه
چشم انداز و اهداف
استراتژی ها
اجزای برنامه
شاخص ها
فعالیت ها

9. اقدامات انجام شده
برگزاری نشست هایی با کارشناسان ستادی واستانی وزارت آموزش وپرورش به منظور :
معرفی برنامه
جلب حمایت برای اجرای پایلوت برنامه
کسب نظرات و مشاوره
تعیین مشکلات و راه حل ها
برگزاری نشست ها و جلسات مشترک با کارشناسان ستادی وزارت آموزش و پرورش به منظور تعیین راهکارهای اجرایی پایلوت مدارس مروج سلامت

10. برگزاری کارگاه مشورتی با کارشناسان دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی و آموزش و پرورش مجری پایلوت مدارس مروج سلامت به منظور:
ارتقا آگاهی عمومی کارشناسان نوجوانان و مدارس در دو حوزه وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی ووزارت آموزش و پرورش در زمینه ارتقا سلامت وراهکارهای آن در مدارس به منظور اجرای پایلوت برنامه

11. هم افزایی در جهت استفاده بهینه از منابع در حوزه های بهداشت و درمان و آموزش وبرورش
یکسان سازی مفاهیم ارتقا سلامت در حوزه های بهداشت و درمان وآموزش وبرورش
آشنایی با ابعاد مختلف ارتقا سلامت در کارشناسان دوحوزه
آشنایی با تجارب سایر کشورها
آشنایی با اجرای گذشته طرح
بررسی چالش ها در اجرای گذشته برنامه
ارائه طریق برای حل مشکلات در آینده

12. تهیه دستورالعمل اجرایی پایلوت مدارس مروج سلامت شامل:
رسالت
تعریف
فواید مدرسه مروج سلامت
اهداف
چگونه مدرسه مروج سلامت داشته باشیم
موارد اثر بخش در برنامه مدارس مروج سلامت
دستورات اجرایی
مدارک و مستندات لازم در مدارس مروج سلامت
تعهدات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

13. تعهدات وزارت آموزش و پرورش
ساختار و گردش و وظایف کمیته های مدارس مروج سلامت
درسطح ملی
درسطح استان
درسطح شهرستان
درسطح مدرسه
فرآیند ارزیابی و اعطای نشان به مدارس
قوانین و مقررات مالی، بودجه
چک لیست ممیزی داخلی
چک لیست های ممیزی خارجی
دستورالعمل تکمیل چک لیست های ممیزی خارجی

14. ادامه فعالیت ها:
تشکیل کمیته کشوری مروج سلامت
تهیه استند مدرسه مروج سلامت و ارسال به مناطق پایلوت
یافتن آخرین مستندات سازمان جهانی بهداشت در خصوص مدارس مروج سلامت و استفاده از آن ها به منظور گسترش برنامه
تهیه متون مورد نیاز نسخه دوم کتاب مروج سلامت
جمع آوری مطالب لازم برای چاپ محتوی آموزشی دانش آموزان، والدین و مربیان

15. همکاری با سازمان های بین المللی
تهیه و چاپ مقاله در نشریات وهمکاری با سازمان های داخلی نظیر شهرداری به منظور شناسایی برنامه به جامعه
صدور توافقنامه بین وزرای محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرورش با تاکید بر مفاد دستورالعمل اجرایی مدارس مروج سلامت

17. رسالت :
مدیریت سلامت محور در زمينه ارايه خدمت به نوجوانان در راستاي ارتقاي كيفيت زندگي اين گروه سني با تاكيد بر اقدامات پيشگيرانه منطبق با فرهنگ جامعه و متناسب با جنسيت مورد نظر و مشاركت همه‌جانبه ايشان. وظيفه اصلي ما ارايه استانداردهايي‌ست كه در تعامل با همه نهادهاي متولي اين گروه به دست مي‌آيد وبراي هماهنگ‌سازي خدمات قابل ارايه در نظام سلامت براي اين گروه مخاطب به طور مستمر پايش خواهد شد.

18. تعریف:
مدارس مروج سلامت(HPS) مکان هایی هستند که در آن تمام جامعه مدارس به منظور فراهم نمودن تجارب و ساختار های مثبت و ادغام یافته که سلامت دانش آموزان را ارتقاء می دهد، دست در دست یکدیگر فعالیت می کنند.
HPS به منزله یک نظام برای ارتقای سلامت است که منجر به افزایش ظرفیت ها وتوانمندسازی مردم درمورد سالم زندگی کردن، سالم کارکردن وآموزش باکیفیت خواهد شد.

19. چشم انداز : دستیابی به سلامت دانش آموزان ، والدین و آموزگاران در تمامی ابعاد هدف کلی : ترویج و استقرار مفاهیم ارتقای سلامت در بین دانش آموزان مدارس کشور ازطریق استقرار نظام مدارس مروج سلامت

20. اهداف اختصاصی :
1- مرور و تبادل اطلاعات حاصل از تجارب و موفقیت های بدست آمده در زمینه سلامت مدارس در سطوح استانی ، ملی و منطقه اي
2- دستیابی به بهترین مدل و مکانیسم ها برای ایجاد شبکه های ملی و منطقه ای در کشورهای مدیترانه شرقی بر اساس شواهد و بهره گیری از تمامی نظریه ها
3- توانمند سازی دانش آموزان ، پرسنل ، اولیا و مربیان در زمینه مفاهیم ارتقای سلامت نوجوانان و مدارس و ساختار مدارس مروج سلامت
4- ارائه بسته های خدمات سلامت در یک مجموعه ادغام یافته و تامین شاخص های آن در سطح کلیه مدارس کشور

21. 5- گردآوری و استفاده از حداقل داده ها برای جمع آوری شاخص ها و اطلاعات به منظور پايش ، برنامه ریزی ، ارزشیابی و رتبه بندی مدارس مروج سلامت در سطوح ملی ومنطقه ای 6- بهبود الگوهای تغذیه ای دانش آموزان 7- پیشگیری ازرفتارهای مخاطره آمیز سلامت دردانش آموزان 8- بهبود وضعیت بیماریابی و درمان دانش آموزان مبتلا به اختلالات ومشکلات سلامتی 9- بهبود شرایط فیزیکی مدارس 10- افزایش مشارکت دانش آموزان، کارکنان، اولیا و مربیان در زمینه ارتقای سلامت نوجوانان و جامعه

22. استراتژی ها :
1- ایجاد محیط حمایتی برای گسترش مدارس مروج سلامت در سطوح ملی و منطقه ای
2- مشارکت های بین بخشی در خصوص برنامه جامع سلامت مدارس
3- حمایت از ایجاد سیستم های مراقبتی در زمینه پیشگیری از رفتارهای آسیب رسان
4- استفاده صحیح و موثر از منابع موجود
5- فراهم آوردن واستقرار مدل منطقه ای بر اساس تجربه های موفق دنیا ، بر گرفته از دانش وهنر و قابل تعمیم به فعالیت های روزانه مدارس ومحیط مدرسه
6- آموزش به منظور توانمند سازی دانش آموزان
7- رتبه بندی مدارس براساس نظام مدارس مروج سلامت

23. اجزا وموارد قابل طرح مدارس مروج سلامت که توسط سازمان جهانی بهداشت به کشورهای عضو توصیه شده عبارتند از: 1- برنامه جامع آموزش سلامت در مدارس 2- ارائه خدمات بهداشتی در مدرسه از طریق برنامه نظام مراقبت سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی دانش آموزان ، ارائه خدمات بالینی (خدمات عمومی و غربالگری سلامت، شناسنامه سلامت دانش آموزی) وهمچنین ، ارائه خدمات خاص به دانش آموزان با نیازهای ويژه

24. 3- سلامت محیط مدرسه
4- خدمات در زمینه بهبود تغذیه درمدارس
5- فعالیت جسمی در مدارس
6- سلامت کارکنان مدرسه همچنین مشارکت فعالانه اولیا و مربیان در ارتقای سلامت دانش آموزان

25. 7- خدمات سلامت روان ومشاوره ای در مدارس، همچنین آموزش و ارتقای سلامت مبتنی بر مدل آموزش همسالان و همسانان-Peer ducation(شامل: پیشگیری از رفتارهای مخاطره آمیز و خشونت، پیشگیری از سوء مصرف مواد، بهداشت فردی، تغذیه، سلامت روان، ايمن سازي، تحرک جسمی ، شیوه زندگی سالم، مشارکت های اجتماعی ، مسئولیت پذیری، فرهنگ خود مراقبتی، بیماری های واگیر و غیر واگیر و ...) و توانمند سازی در زمینه حقوق اجتماعی و مباحث سلامت باروری و جنسیت (نظام مراقبت رفتارهای پرخطر)
8- مشارکت والدین وجامعه در برنامه های ارتقای سلامت در مدارس، همچنین ایجاد شبکه داوطلبان سلامت دانش آموزان در راستای مشارکت فعالانه دانش آموزان

26. شاخص های برون داد برنامه :
شاخص های سلامت نوجوانان وجوانان
شاخص های شیوه زندگی ورفتارهای سالم
شاخص های کیفیت نظام ارائه خدمت در مدارس
شاخص های کمی ارائه خدمت
شاخص هاي نتایج برنامه :
میزان کاهش بیماری های جسمی
میزان کاهش رفتارهای مخاطره آمیزسلامت
میزان افزایش بهره مندی توام با لذت در مدرسه
میزان افزایش مشارکت دانش آموزان در تصمیم گیری ها در محیط مدرسه

27. پیام روشن مدرسه مروج سلامت این است که:
اعتماد به نفس، عزت نفس، ارتباطات و مهارت های ارتباطی برای رفاه و سلامت روانی حیاتی هستند.
تشویق دانش آموزان به ورود در تصمیم گیری ها بسیار مهم است.
یادگیری و تجارب در مدرسه دانش آموزان را برای رسیدن به سلامت کامل کمک می کند.
به احتمال زیاد رفتارهای بهداشتی و ارزش های کسب شده در دوران کودکی و نو جوانی در طول زندگی ادامه پیدا می کند.

28. چگونه مدرسه مروج سلامت داشته باشیم ؟
براي رسيدن به مدرسه اي كه ارتقا دهنده سلامت است وما آن را «مروج سلامت» مي ناميم و برای موفقیت برنامه،آگاهی برنامه ریزی- اجرا و ارزیابی ضروری است.
ارتقاء آگاهی:
برگزاری جلسات اطلاع رسانی و معرفی برنامه برای والدین ,معلمین ودانش آموزان، هیئت مدیره و افراد جامعه
پخش برنامه ویدئویی مدارس مروج سلامت برای افزایش آگاهی عمومی
تشکیل کمیته مدرسه و تعیین یک رابط یا هماهنگ کننده در مدرسه برای چک کردن روز به روز برنامه های اجرایی در مدرسه
القا روحیه مشارکتی در بین اعضا مدرسه

29. برنامه ریزی :
برگزاری نشستی با حضور ذینفعان برای مشخص نمودن نیازهای سلامت ومشکلات موجود در مدارس
ترسیم دورنما ی مدارس مروج سلامت
تدوین برنامه اجرایی برای ترسیم روند اجرایی کار با مشخص نمودن اهداف کوتاه مدت وبلند مدت ومشخص کردن شاخص ها با مکانیسم پایش وارزشیابی مربوطه  
اجرا :
اجرای برنامه با مشخص نمودن اهداف کوتاه مدتی که قابل دستیابی می باشند

30. ارزیابی :
مقوله ای کاملا الزامی است وبه این ترتیب شما می دانید که چه می کنید و به کجا می روید. با استفاده از تجربیات برنامه های قبلی برای فعالیت های آینده بر نامه ریزی کنید. شما می توانید ضعف ها وقوت های کار رابسنجید. انتقادات، نظرات و نتایج را به مدرسه پس خوراند دهید. ساده ترین کار برای ارزیابی وضع موجود استفاده از چک لیست می باشد. چک لیست می تواند شامل هر چیزی که در برنامه عملیاتی مدرسه هست باشد.

31. موارد اثر بخش در برنامه مدارس مروج سلامت
موارد زیر ونمونه های مشابه آن که برای موفقیت برنامه ضروری است می تواند ما را در دستیابی به مدرسه مروج سلامت یاری نماید:
پشتیبانی هیئت مدیره مدرسه و همچنین حمایت جامعه
تعیین کمیته کاری یا هماهنگ کننده برای نظارت بر اجرا
داشتن برنامه های منطقه ای متناسب با الگوی کشوری
ارزیابی، به روز آوری اطلاعات و تنظیم برنامه عملیاتی. مسائل و ثبت مشکلاتی که در حین اجرای برنامه بوجود می آید
منابع انسانی: تشکیل شبکه ذینفعان علاقمند. متعهد و مطلع در امر آموزش( بسیاری از افراد هیئت مدیره مدرسه و والدین مهارت ها و دانش خاصی دارند که می توان از آن استفاده نمود)

32. منابع مادی: منابع مختلفی که نیاز به هزینه فراوان هم ندارند به تقویت وپیشبرد برنامه کمک می کنند( گیاهان، درختان، پوسترها و دیگر منابع که می تواند در زیبا سازی و سلامت محیط مدرسه مفید باشد، در عین حال اعضای جامعه مدرسه را آموزش دهد)
نیازهای آموزشی: در مراحل اولیه برگزار کارگاه هایی برای معرفی و حمایت از hps. شناسایی نیازهای آموزشی و برگزاری برنامه های آموزشی برای بالا بردن سطح آگاهی در مورد مطالب مختلف بهداشتی از جمله بیماری های آمیزشی، ایدز، مواد مخدر، سوء تغذیه و مزایای استفاده از شیوه های زندگی سالم و همچنین شناسایی کسانی که در توسعه hps نقش کلیدی دارند.

33. مربيان وداوطلبان مي توانند برنامه های آموزشی در مدارس را به صور مختلف اجرا نمايند که متداول‌ترین آنها عبارتند از:
آموزش با استفاده از فرصت‌های مناسب- آموزش با استفاده از فرصت‌‌ها را در مدرسه می‌توان نسبت به زمینه‌های مختلف، ظهور یک بیماری قابل سرایت، رعایت بهداشت فردی، حفظ بهداشت محیط کلاس و قسمت‌های مختلف مدرسه ضمن برخورد با نمونه‌های عینی آن مورد بحث قرار داده و به دیرپایی آثارش در ذهن عینیت‌پذیر دانش‌آموز امیدوار بود. مثلا دانش‌آموزی که خود بیماری هم‌کلاسی‌اش باشد بهتر معنی بیماری و آثار آن را متوجه می‌شود و به ذهن می‌سپارد تا دانش‌آموزی که به طور ذهنی از عوارض بیماری عفونی برایش صحبت می‌شود .
استفاده از کتاب و جزوه‌های آموزشی متناسب با نيازهاي آموزشی دانش آموزان
آموزش از طریق برنامه‌های سازمان یافته مثل مسابقه، تمرینات، نقاشی، خلاصه‌نویسی‌ و تشکیل جلسات تحلیلی

34. بحث کلاسی و آموزش دسته جمعی
تجربه مستقیم با بهره‌گیری از خود دانش‌آموز مثل اجرا و توضیح مسایلی در زمینه پیشگیری از حوادث، مقررات ایمنی و یا واکسیناسیون
راهنمایی و آموزش فردی در مورد مسایلی که دانش‌آموز از مطرح شدن آن در جمع نگران می‌شود.  
 گردش علمی که در آن مراقبان و مراقبان وداوطلبان سلامت، مشکلات بهداشتی دانش‌آموز را از طریق آموزش‌های استفاده از فرصت برایش بیان کنند
از طریق نمایش توسط آموزش‌دهنده،‌ مانند چگونگی مسواک زدن دندان‌ها
تشکیل نمایشگاه‌هایی در زمینه بهداشت دهان و دندان، کمک‌های اولیه و مقررات ایمنی
استفاده از وسایل کمک آموزشی مثل تابلو، کارت،عکس و ...
از طریق کنفرانس‌ها و بحث‌ها
بدیهی است که برنامه آموزش سلامت مدارس را نمی‌توان در چارچوبی از مسایل شماره‌دار و مشخص محدود کرد بلکه باید بیشتر به نیازهای دانش‌آموز و زمینه‌های اجتماعی، مذهبی، فرهنگی جامعه، که رضایت منطقی وی را فراهم می‌کند اندیشید.

35. دستورات اجرايي
تدوين وابلاغ دستورالعمل حوزه ستاد تا مدارس مجري
تشكيل كميته هماهنگي در استان / منطقه / مدرسه
شناسايي و صدور ابلاغيه جهت اعضاء در سطح استان / منطقه / مدرسه
اجراي مطلوب برنامه براساس دستورالعمل ارسالي در مدارس مجري برنامه مروج سلامت
برگزاري جلسات و اقدامات آموزشي (كارگاه) جهت توجيه اعضاء‌ براساس اجزاي 8 گانه مدارس مروج سلامت
جلب مشارك درون بخشي و برون بخشي به ويژه دانشگاه علوم پزشكي استان و شهرداري
نظارت بر اجراي برنامه مروج سلامت
انتخاب مدارس مجري

36. فرآيند ارزيابي واعطاي نشان به مدارس
بعد از انتخاب مدارس، چک لیست ممیزی داخلی در اختیار مدرسه قرار داده خواهد شد. این چک لیست توسط تیم ممیزی مدرسه تکمیل و به کمیته شهرستانی/ منطقه ای اطلاع داده می شود. این کمیته موظف است چک لیست را بررسی و اولین ممیزی خارجی را با استفاده از چک لیست های مربوطه انجام و به مدرسه فرصت داده شود تا برای رفع مشکلات اقدام نماید. پس از آن مجدد ممیزی خارجی انجام خواهد شد. پس از انجام ممیزی خارجی نهایی و در صورت کسب امتیاز لازم(حداقل 55 از 100 امتیاز)، مدرسه به عنوان مروج سلامت شناخته شده و به ترتیب زیر رتبه بندی خواهد شد.

37. مدرسه مروج سلامت 5 ستاره........................ 91- 100 امتیاز
مدرسه مروج سلامت 4 ستاره امتیاز
مدرسه مروج سلامت 3 ستاره امتیاز
مدرسه مروج سلامت 2 ستاره امتیاز
مدرسه مروج سلامت 1 ستاره امتیاز
توجه:
این فرآیند هر سال تکرار خواهد شد و اعطای مجدد نشان به کسب امتیاز لازم در ممیزی خارجی نهایی وابسته است.
کسب حداقل55% امتیاز ها در هر بخش نیز ضروری است.

38. تعهدات وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی
تهیه و تامین پوستر/ استند مدارس مروج سلامت
تهیه و تامین کتاب های آموزشی خانواده مدارس تحت پوشش(رهنمودهای بهداشتی برای خانواده)
تهیه و تامین کتاب های آموزشی رابطین بهداشت( ارتقاء بهداشت مدارس)
تهیه و تامین کتاب های آموزشی دانش آموزان تحت پوشش برنامه(بسته آموزشی بهداشتیاران)
برگزاری کارگاه آموزشی و توجیهی استان های مجری
تهیه و تامین لوح یا تندیس مدارس ممتاز مروج سلامت
تهیه و تامین بسته های آموزشی جهت کارکنان مدارس تحت پوشش برنامه
تهیه و تامین شناسنامه سلامت کارکنان مدارس و دانش آموزان تحت پوشش برنامه
تهیه و تامین پرونده سلامت مدرسه
غربالگری و تکمیل شناسنامه سلامت کارکنان و دانش آموزان
ممیزی خارجی مدارس تحت پوشش برنامه

39. تعهدات وزارت آموزش و پرورش
ابلاغ دستورالعمل به استان های مجری
همکاری در برنامه های آموزشی و توجیهی
توزیع منابع آموزشی
برنامه های نظارتی – توجیهی مدارس مجری
همکاری در اجرای اقدامات در مدارس
ابلاغ اعتبارات در راستای اقدامات برنامه به مدارس تحت پوشش و استان های مجری
ممیزی داخلی مدارس تحت پوشش برنامه
همکاری با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تهیه و تامین کتاب های آموزشی

40. آشنايي با بيماريهاي غير واگير
عناوين آموزشي
سرفصلها
دوره تحصيلي
ابتدايي
متوسطه اول
متوسطه دوم
آشنايي با بيماريهاي واگير
شپش سر(پدیکولوزیس) *
سرماخوردگي وآنفلوانزا
عفونت هاي ادراري -
عفونت هاي انگلي
وبا
هپاتیت سل
ایدز
آشنايي با بيماريهاي غير واگير
کم خونی فقر آهن
آسم
بیماری های قلبی عروقی
صرع
اختلالات ناشی ازكمبود املاح وويتامين ها
ديابت
تالاسمي
هموفيلي
بيماريهاي مادر زادي و ژنتيكي
اصول بهداشت فردی
روشهای شستشوی صحیح دستها
مراقبت از چشم
مراقبت از گوش
مراقبت از پوست ومو
بهداشت دهان و دندان

41. بهداشت محيط ،ايمني و حفاظت از محيط زيست
عناوين آموزشي
سرفصلها
دوره تحصيلي
ابتدايي
متوسطه اول
متوسطه دوم
آموزش تغذيه سالم
اهميت مصرف صبحانه و ميان وعده سالم *
ويژگي مواد غذايي سالم و قابل عرضه در پايگاه تغذيه سالم
آشنايي با عوارض چاقي و راههاي پيشگييري از آن
اهميت مصرف شير ولبنيات
ارزش غذايي غذاهاي سنتي نسبت به فست فودها
پيشگيري از اختلالات كمبود املاح وويتامين ها
تغذيه دوران بلوغ -
بهداشت رواني
مشكلات شايع كودكان (بيش فعالي ، ناخن جويدن وشب ادراري)
پيشگيري از رفتارهاي پر خطر ،اعتياد و ايدز
چگونگي پر كردن اوقات فراغت
مشاوره قبل از ازدواج
بهداشت محيط ،ايمني و حفاظت از محيط زيست
بهداشت محيط و فضاي فيزيكي مدرسه
پيشگيري از حوادث ترافيكي و سوانح
حفاظت از محيط زيست و آموزش مهارتهاي زيست محيطي
آلودگي هوا وآلايندهاي زيست محيطي
تحرك بدني و ورزش
تاثير ورزش و تحرك در سلامتي
شناخت اختلالات ساختار قامتي
آموزش سبك زندگي سالم
استفاده صحيح از رايانه ،موبايل و فناآوري هاي نوين
آموزش بهداشت باروري - جمعيت

42. كميته استانی مركب از ذي نفعان :
در سازمان آموزش وپرورش
معاون پرورشی و تربیت بدنی یا نماینده تام الاختیار ایشان
معاون آموزشی یا نماینده تام الاختیار ایشان
كارشناس مسوول سلامت
كارشناس مسوول انجمن اوليا ومربيان
كارشناس مسوول سازمان نوسازي، توسعه و تجهیز مدارس
در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی
معاون بهداشتی یا نماینده تام الاختیار ایشان
کارشناس مسوول سلامت نوجوانان،جوانان ومدارس
كارشناس مسوول آموزش سلامت
كارشناس مسوول سلامت محيط و کار
ذینفعان خارجی
مسئولین استانداری
شورای تامین بهداشت استان

43. وظايف كميته استاني
نياز سنجي در سطح استان و تعیین امکانات موجود در سطح استان به منظور آمادگی برای اجرای برنامه و ارائه گزارش های لازم به کمیته ملی
اخذ سیاست ها، برنامه ها و دستورالعمل ها از کمیته ملی و ابلاغ به کمیته های شهرستانی
برآورد هزينه ها در سطح استان
اخذ نقطه نظرات و باز خوردها از کمیته های شهرستانی و ارائه پیشنهاد ها و نظرات به کمیته ملی
بررسي مشكلات موجود وبرنامه ريزي براي رفع آنها در سطح استان
مشاركت دربازنگري وتوليد منابع و محتواي آموزشي
مشاركت دربازنگري وتدوين آيين نامه مدارس مجري طرح وضوابط اعطاي نشان به مدرسه
طراحی و اجرای برنامه های آموزشی و تفریحی در سطح استان

44. برنامه ريزي دوره ها وكارگاه هاي آموزشي در سطح استان و در صورت نیاز اجرای آموزش ها برای کمیته های شهرستانی
نظارت برحسن اجراي برنامه در سطح شهرستان ها
آموزش به ممیزان داخلی و خارجی در سطح شهرستان
هدایت، نظارت و پايش وارزشيابي برنامه در سطح استان
اخذ گزارش نتایج ممیزی های داخلی و خارجی و رتبه بندی مدارس و اعلام آن به کمیته ملی
همکاری و پیگیری رفع مشکلات ایمنی، سلامت محیط و نواقص مشاهده شده در مدارس از طریق مرکز بهداشت و اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان
ارسال گزارش جلسات و عملکرد به سطح بالاتر
انجام سایر اموری که بر حسب مورد از طرف کمیته ملی اعلام می گردد

45. کمیته سلامت مدرسه مركب از:
مدير مدرسه يا معاون اجرایی مدرسه ( رئیس کمیته )
مربي بهداشت يا رابط بهداشت مدرسه ( دبیر )
مراقب پرورشی مدرسه
نمایندگان معلمین مدرسه
منتخب داوطلبان سلامت
نمايندگان دانش آموزان یا شورای دانش آموزی مدرسه
مسؤول بوفه وتهيه وتوزيع مواد غذايي
نماينده شوراهاي محلي
نماينده انجمن اولياومربيان

46. وظايف كميته مدرسه
تدوین و تعهد خط مشی سلامت مدرسه توسط مدیر مدرسه و نصب آن در محل های قابل دید در مدرسه
برآورد وپيگيري تامين منابع آموزشي
برآورد نياز هاي بهداشتي مدرسه
کمک به تعیین موضوعات بهداشتی که برای مدرسه از اولویت برخوردارند
برآورد هزينه ها ي سالانه
ارتباط با شوراهاي محلي وساير افراد جامعه همكاری در جهت جلب مشاركت جامعه
بررسي مشكلات موجود وبرنامه ريزي براي رفع آنها در سطح مدرسه
تصمیم گیری در مورد روشی که رهبران جامعه و دولت می توانند از آن طریق مدارس را به مکان های سالم تر و امن تر مبدل سازند مانند ساختن توالت های بهداشتی، کاهش تردد وسایل نقلیه در جاده ها و خیابان های مجاور مدرسه، جمع آوری زباله ها و برطرف کردن سایر آلودگی ها

47. بررسي مشكلات بهداشتي موجود در سطح محله وبرنامه ريزي براي رفع آنها از طريق جلب مشاركت جامعه
ارايه پيشنهاد برای بازنگري وتوليد منابع و محتواي آموزشي
برنامه ريزي فعاليت هاي داوطلبانه
تشکیل تیم ممیزی داخلی مدرسه متشکل از مراقب سلامت/ رابط بهداشت مدرسه، نماینده معلمان و کارکنان، نماینده اولیاء دانش آموزان و نماینده دانش آموزان
یک نفر از افراد تیم باید به عنوان سر ممیز انتخاب شود
کلیه اعضا تیم باید از طرف مدیر مدرسه ابلاغ داشته باشند
برنامه ریزی برای انجام دوره ای ممیزی داخلی
همکاری با ممیزان خارجی
نظارت بر اجراي برنامه ها ي ارايه خدمات ومراقبت هاي سلامت وآموزش سلامت در سطح مدرسه

48. برگزاري نمایشگاه، بسیج، مسابقات،نمايش و
برگزاري نمایشگاه، بسیج، مسابقات،نمايش و...باموضوعات سلامت و طراحی دوره های آموزشی و تفریحی در سطح مدرسه
برنامه ريزي براي مشاركت داوطلبان در برنامه هاي ملي ومحلي سلامت
کمک به افزایش ارتباط بین مدرسه و برنامه های مراکز بهداشتی، درمانی
نظارت بر اجراي برنامه مراقبت هاي سلامت كاركنان
همکاری و پیگیری رفع مشکلات ایمنی، سلامت محیط و نواقص مشاهده شده در مدارس از طریق کمیته های شهرستانی
برداشتن گام هایی به منظور ارتقای ایمنی و امنیت مدرسه مانند نرده کشی و تعیین انتظامات
تهیه گزارش و تشویق اعضا به ادامه کار
ارسال گزارش جلسات به سطح بالاتر
انجام سایر اموری که بر حسب مورد از طرف کمیته شهرستانی اعلام می گردد

49. حوزه های ماموریتی داوطلبان سلامت دانش آموزی:
آموزش سلامت
پیشگیری از بیماری ها
پیشگیری از رفتارهای پرخطر
پیشگیری از حوادث و سوانح
آموزش مهارت های زندگی
نهادینه کردن مشارکت دانش آموزان در فعالیت های مرتبط با سلامت
توسعه و بهبود فعالیت های داوطلبانه
نیاز سلامت

50. حمایت از سلامت دانش آموزان و ارتقای سلامت جامعه
افزایش روحیه نشاط در دانش آموزان
نظارت بر سلامت محیط مدرسه
ترویج فرهنگ تغذیه سالم
کمک به دانش آموزان معلول، بیمار، دارای مشکلات عاطفی و خانوادگی، فقیر و ...
ترویج تحرک بدنی و ورزش به عنوان پیش نیاز سلامت

51. مطابق ماده 6 آیین نامه ی اجرایی انجمن اولیا و مربیان مدارس (وظایف اعضای انجمن اولیا) انجمن اولیا و مربیان مدرسه که هر دو هفته و یا حداقل ماهی یک بار در مدرسه تشکیل می شود، با توجه به امکانات و اولویت ها در انجام وظایف خود به شرح زیر همت می گمارد: 1. مشاوره و برنامه ریزی در جهت تحقق هرچه بهتر اهداف انجمن 2. تهیه برنامه بهداشتی و پزشکی با مشاوره افراد بهداشتی و پزشکی با مشاوره افراد آگاه و کمک مراقبان بهداشت و نظارت بر اجرای آن در مدرسه 3.ارائه پیشنهادها و طرحهای مفید به مدیر مدرسه و اداره آموزش و پرورش برای بهبود تعلیم و تربیت دانش آموزان 4. همفکری و همکاری با مدیر مدرسه در جهت برنامه ریزی و تشکیل کلاسهای آموزش خانواده و برگزاری سایر جلسات ضروری با شرکت اولیای دانش آموزان مانند دعوت اولیای هر کلاس با حضور مربیان مربوطه

52. 5- همفکری و همکاری فعال با مدیر مدرسه در جهت برنامه ریزی و تشکیل جلسات عمومی اولیا، حداقل هر سه ماه یکبار به منظور آگاهی از وضع آموزشی و پرورشی فرزندانشان 6. همفکری و تلاش در برنامه ریزی و برگزاری جلسات به هنگام اعیاد، ایام ا.. و سایر روزها و تشویق دانش آموزان کوشا، اولیای فعال و مربیان تلاشگر با حضور اولیا و مربیان مدرسه 7. دعوت از اولیای علاقه مند متخصص و مبتکر برای شرکت در جلسات انجمن به منظور بهره مندی از خدمات و یاری آنان در جهت تهیه، تدارک و تکمیل امکانات آموزشی و تربیتی مدرسه نظیر تکمیل ساختمان، توسعه فضای ورزشی و محیط مدرسه، تاسیس نمازخانه، تجهیز کارگاه، آزمایشگاه، کتابخانه 8. فراهم کردن امکانات لازم به منظور انجام گردش های تربیتی، علمی و تفریحی دانش آموزان مدرسه در زمینه هایی از قبیل انجام سفرهای بازدیدی و زیارتی، برگزاری اردوهای دانش آموزی، حضور در مسابقات فرهنگی– هنری و ورزشی، شرکت در نماز جمعه و غیره

53. 9. همفکری و همکاری با مدیر مدرسه در تشکیل کلاسهای جبرانی و تقویتی ، فرهنگی و ورزشی برای پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان بویژه در ایام تابستان
10. فراهم کردن امکانات تحصیلی و تهیه هدایا مانند پوشاک و غیر آن برای دانش آموزانی که احیانا از این امکانات به حدکافی برخوردار نیستند.
تبصره : تقدیم هدایا از سوی انجمن باید باکمال احترام و حفظ شوون و کرامت افراد انجام گیرد.
11. ایجاد ارتباط با نهاد ها، ادارات، مساجد محل، انجمن های اولیا و مربیان مدارس مجاور و شورای معلمان از طریق تشکیل جلسات مشترک برای دریافت اطلاعات و خدمات و تبادل نظر و تجربیات
12. اقدام برای آشنا کردن اولیای دانش آموزان با کتاب های مفید تربیتی مخصوصا انتشارات اولیا و مربیان و مجله آموزشی و تربیتی پیوند و ترغیب اولیای بی سواد به شرکت در کلاسهای نهضت سواد آموزی
مطابق ماده 6 آیین نامه ی اجرایی انجمن اولیا و مربیان مدارس (وظایف اعضای انجمن اولیا) انجمن اولیا و مربیان مدرسه که هر دو هفته و یا حداقل ماهی یک بار در مدرسه تشکیل می شود، با توجه به امکانات و اولویت ها در انجام وظایف خود به شرح زیر همت می گمارد:
1. مشاوره و برنامه ریزی در جهت تحقق هرچه بهتر اهداف انجمن
2. تهیه برنامه بهداشتی و پزشکی با مشاوره افراد بهداشتی و پزشکی با مشاوره افراد آگاه و کمک مراقبان بهداشت و نظارت بر اجرای آن در مدرسه
3.ارائه پیشنهادها و طرحهای مفید به مدیر مدرسه و اداره آموزش و پرورش برای بهبود تعلیم و تربیت دانش آموزان
4. همفکری و همکاری با مدیر مدرسه در جهت برنامه ریزی و تشکیل کلاسهای آموزش خانواده و برگزاری سایر جلسات ضروری با شرکت اولیای دانش آموزان مانند دعوت اولیای هر کلاس با حضور مربیان مربوطه
5. همفکری و همکاری فعال با مدیر مدرسه در جهت برنامه ریزی و تشکیل جلسات عمومی اولیا،

55. انجام اقدامات لازم برای استقرار مدارس مروج سلامت در استان
نظارت بر روند اجرای برنامه در شهرستان
کمیته استانی
گزارش سه ماهه نتایج و روند اجرای برنامه به کمیته ملی

56. وظايف كميته استاني
نياز سنجي در سطح استان و تعیین امکانات موجود در سطح استان به منظور آمادگی برای اجرای برنامه و ارائه گزارش های لازم به کمیته ملی
اخذ سیاست ها، برنامه ها و دستورالعمل ها از کمیته ملی و ابلاغ به کمیته های شهرستانی
برآورد هزينه ها در سطح استان
اخذ نقطه نظرات و باز خوردها از کمیته های شهرستانی و ارائه پیشنهاد ها و نظرات به کمیته ملی
بررسي مشكلات موجود وبرنامه ريزي براي رفع آنها در سطح استان

57. مشاركت دربازنگري وتوليد منابع و محتواي آموزشي
مشاركت دربازنگري وتدوين آيين نامه مدارس مجري طرح وضوابط اعطاي نشان به مدرسه
طراحی و اجرای برنامه های آموزشی و تفریحی در سطح استان
برنامه ريزي دوره ها وكارگاه هاي آموزشي در سطح استان و در صورت نیاز اجرای آموزش ها برای کمیته های شهرستانی
آموزش به ممیزان داخلی و خارجی در سطح شهرستان

58. هدایت، نظارت و پايش وارزشيابي برنامه در سطح استان
اخذ گزارش نتایج ممیزی های داخلی و خارجی و رتبه بندی مدارس و اعلام آن به کمیته ملی
همکاری و پیگیری رفع مشکلات ایمنی، سلامت محیط و نواقص مشاهده شده در مدارس از طریق مرکز بهداشت و اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان
انجام سایر اموری که بر حسب مورد از طرف
کمیته ملی اعلام می گردد

59. موفق باشید