1. فصل چهارم
هدفهای حسابداری مالی

2. رئوس مطالب
گزارشهای تحقیقاتی و بیانیه های انتشار یافته درباره استفاده گنندگان و هدفهای حسابداری مالی
- شرحی از تئوری بنیانی حسابداری (ASOBAT)
- مفاهیم و اصول بنیانی صورتهای مالی (APB #4)
- هدفهای صورتهای مالی (Trueblood Report)
- شرح تئوری حسابداری و پذیرش آن (SATTA)
هدفهای استفاده گنندگان اطلاعات مالی و تنوع آنان

3. User Needs and Objectives
Ignored by ARS 1 & 3
Assumed more important role beginning in 1960s and extending into 1970s
AAA
AICPA
APB
FASB
- (AAA) انجمن حسابداری آمریکا (American Accounting Association)
- ((AICPAانجمن حسابداران رسمی آمریکا (American Institute Certified Public Accountants)
- (APB) هیأت اصول حسابداری (Accounting Principle Board)
(FASB) هیأت استانداردهای حسابداری مالی(Financial Accounting Standard Board )

4. رویکردهدف ها واستانداردهای حسابداری مالی
سال انتشار
نهاد تدوین کننده
عنوان بیانیه
1966
AAA
ASOBAT
1970
APB
APB4
1973
AICPA
TRUE BLOOD
1977
SATTA
در تمامی این گزارشها و بیانیه ها دو موضوع بیشترین توجه را دارد:
هدفهای استفاده کنندگان از اطلاعات مالی
تنوع استفاده کنندگان

5. Objectives & Standards Replacing the Postulates & Principles
A Statement of Basic Accounting Theory
AAA
1966
Basic Concepts and Accounting Principles Underlying
Financial Statements of Business Enterprises
APB
1970
Statement of Accounting Theory and Theory Acceptance
AAA
Objectives of Financial Statements
AICPA
1973
1977

6. شرحی از تئوری بنیانی حسابداری (ASOBAT)
1-تصمیم گیری درمورد استفاده ازمنابع
2-رهبری وکنترل منابع انسانی و فیزیکی
3-ایفای وظیفه مباشرت
4-تسهیل ایفای وظایف اجتماعی
تعریف تئوری هدفهای حسابداری استانداردهایی برای اطلاعات حسابداری رهنمودهای مربوط به گزارش اطلاعات حسابداری
1-مربوط بودن (Relevance)
2-قابلیت تایید(Verifiability)
3- پرهیز از جانبداری((Freedom From Bias
4-قابلیت سنجش(Quantifiability)
1-مناسب برای استفاده مورد انتظار
2-افشای ارتباطات با اهمیت
3-ارائه اطلاعات محیطی
4-یکنواختی ثبات رویه
A Statement of Basic Accounting Theory

7. شرح تئوری بنیانی حسابداری (ASOBAT) (AAA) تعاریف
تعریف حسابداری :
فرآیند تشخیص،اندازه گیری وگزارش اطلاعات اقتصادی به نحوی که برای استفاده کنندگان ازاین اطلاعات،امکان قضاوت وتصمیم گیری آگاهانه رافراهم آورد.
تعریف تئوری:
مجموعه ای پیوسته ای ازاصول فرضی، ادراکی و عملی که چارچوب و ماخذ کلی دانش مورد بررسی را تشکیل می دهد.
A Statement of Basic Accounting Theory

8. شرحی ازتئوری بنیانی حسابداری(ASOBAT)
هدفهای حسابداری 1- تصمیم گیری درمورد استفاده ازمنابع محدود وتعیین هدفهای واحدانتفاعی 2- رهبری وکنترل منابع انسانی 3- ایفای وظیفه مباشرت وارائه گزارشهای مربوط به منابع 4- تسهیل ایفای وظایف اجتماعی واعمال کنترل
Make decisions concerning limited resources
Direct and control resources
Maintain custodianship of resources
Facilitate social functions and controls

9. 1- تصمیم گیری درمورد استفاده ازمنابع محدود وتعیین هدفهای واحد انتفاعی
هدفهای حسابداری
1- تصمیم گیری درمورد استفاده ازمنابع محدود وتعیین هدفهای واحد انتفاعی
تصمیم گیری یعنی ارزیابی انتظار وقوع رویدادها درآینده مدلهای تصمیم گیری= ارزیابی های غیر رسمی+روشهای پیچیده
ظرفیت و توان ارائه اطلاعات مفید برای تصمیم گیری مرتبط با آینده را اصطلاحاً توان پیش بینی گویند.
بنابراین در رویکرد استفاده کنندگان مهمترین هدف حسابداری تامین و ارائه اطلاعات مفید برای تصمیم گیری است.
گزارش های حسابداری به خودی خود پیش بینی نمیکنند بلکه این گزارشات ، اطلاعات ورودی مدل های تصمیم گیری استفاده کنندگان هستند.
A Statement of Basic Accounting Theory

10. 2- رهبری وکنترل منابع انسانی
هدفهای حسابداری
2- رهبری وکنترل منابع انسانی
این هدف به استفاده مدیریت از اطلاعات حسابداری اشاره دارد.
آنچه که مسلم است،نیازهای مدیریت کاملاً متفاوت ازنیازهای استفاده کنندگان خارجی وبه تبع درراستای اداره وکنترل نیروی انسانی وفیزیکی واحدانتفاعی می باشد.
A Statement of Basic Accounting Theory

11. 3- ایفای وظیفه مباشرت وارائه گزارشهای مربوط به منابع stewardship
هدفهای حسابداری
3- ایفای وظیفه مباشرت وارائه گزارشهای مربوط به منابع stewardship
اجرای سیستم مناسب حسابداری توسط یک شخص (مدیریت) برای وجوهی که توسط شخصی دیگر (سهامدار) در اختیار وی گذاشته شده است.
منظور ازاین هدف این است که گزارشات مالی باید نشاندهنده ایفای نقش مباشرتی مدیر درمورد منابع واحد که درواقع متعلق به صاحبان سهام ومالکان است، باشد.
A Statement of Basic Accounting Theory

12. 4- تسهیل ایفای وظایف اجتماعی واعمال کنترل
هدفهای حسابداری
4- تسهیل ایفای وظایف اجتماعی واعمال کنترل
درواقع تعمیم هدف سوم است به کل جامعه یعنی حسابدار موظف به رعایت مواردی چون مالیات، جلوگیری تقلب،مقررات دولتی وجمع آوری اطلاعات وارائه آمار برای محاسبه فعالیتهای اقتصادی نیز میباشد.
نکته حائز اهمیت این است که ASOBAT تعیین نکرده که هزینه تهیه و ارائه این اطلاعات اضافی راچه کسی باید متحمل شود
A Statement of Basic Accounting Theory

13. 1- مربوط بودن (Relevance)
استانداردهایی برای اطلاعات حسابداری
1- مربوط بودن (Relevance)
مترادف است با مفید بودن
اطلاعاتی مفید است که هر گروه ازاستفاده کنندگان با هرسطح آگاهی وتوانایی ای ودرهرحیطه ای ازفعالیتهای اقتصادی بتوانند نیازهای خود را تامین کرده وتصمیم گیری نمایند
این استاندارد دربرگیرنده هر4 هدف مطرح شده در ASOBAT میباشد و بنابراین، استاندارد اصلی و اولیه محسوب میشود.
A Statement of Basic Accounting Theory

14. 2- قابلیت تایید(Verifiability)
استانداردهایی برای اطلاعات حسابداری
2- قابلیت تایید(Verifiability)
مترادف است با مفهوم عینیت
یکی از جنبه های اندازه گیری است.
انتخاب روشها نباید تنها مبتنی بر استاندارد مربوط بودن وبدون توجه به قابلیت تایید باشد،درضمن اینکه قابلیت تایید نیز نباید نسبت به مربوط بودن اولویت داشته باشد.
A Statement of Basic Accounting Theory

15. 3-پرهیز از جانبداری (Freedom From Bias)
استانداردهایی برای اطلاعات حسابداری
3-پرهیز از جانبداری (Freedom From Bias)
همگن نبودن استفاده کنندگان اطلاعات مالی
تفاوت نقطه نظرهای مدیریت و استفاده کنندگان برون سازمانی
این استاندارد با مفهوم بی طرفی در بخش ویژگیهای کیفی اطلاعات مندرج در بیانیه شماره 2 مفاهیم حسابداری (FASB2) یکی نیست بلکه مکمل یکدیگر میباشند.
در ASOBAT پرهیز از جانبداری به تهیه کنندگان صورتهای مالی اشاره دارد در حالی که در FASB بی طرفانه بودن به هیات های تدوین استاندارد توجه دارد.
A Statement of Basic Accounting Theory

16. 4-قابلیت سنجش (Quantifiability)
استانداردهایی برای اطلاعات حسابداری
4-قابلیت سنجش (Quantifiability)
ارتباط نزدیک با تئوری اندازه گیری
عواملی که سبب گرایش به افشای اطلاعات غیر کمی شده است:
فشار زیاد برای افشای اطلاعات
توجه حسابداری به ادبیات مربوط به فرضیه بازار کارآمد
ASOBAT معتقداست، چون استفاده کنندگان متنوعند، به جای ارائه ارقام یگانه درصورتهای مالی دامنه ای از ارقام که مبتنی برسیستمهای اندازه گیری مختلف هستند آورده شود.
A Statement of Basic Accounting Theory

17. رهنمودهای مربوط به گزارش اطلاعات حسابداری :

18. شرحی ازتئوری بنیانی حسابداری (ASOBAT)
نقاط ضعف و قوت
نقاط قوت:
تاثیر باهمیتی بر گزارشها وبیانیه های بعدی مرتبط تئوری حسابداری داشته است
نقاط ضعف:
هدفهای عنوان شده خیلی مختصروخلاصه بودند و نمی توانستند موضوعات را بصورتی مناسب پوشش دهند.
A Statement of Basic Accounting Theory

19. مفاهیم و اصول بنیانی صورتهای مالی بیانیه شماره 4 هیات اصول حسابداری (APB #4)
تعریف حسابداری: حسابداری یک فعالیت خدماتی است که وظیفه اش تهیه و ارائه اطلاعات کمی درباره واحدهای اقتصادی ایست که ماهیت مالی دارند و قاعدتاً باید برای تصمیم گیریهای اقتصادی مفید واقع شوند.
تعریف داراییها، بدهیها، حقوق صاحبان سهام، درآمدها و هزینه ها به عنوان عناصر اصلی صورتهای مالی
Accounting Principle Board

20. APB4 و ASOBAT تاکید برتنوع استفاده کنندگان. تفاوت:
شباهت:
APB4 و ASOBAT تاکید برتنوع استفاده کنندگان.
تفاوت:
در بیانیه شماره 4 علاوه بر آن گفته شده است که استفاده کنندگان اطلاعات مالی باید دانش لازم را داشته و قادر به درک ویژگیها و محدودیتهای صورتهای مالی باشند.
Accounting Principle Board

21. هدفهای حسابداری (APB #4)
مربوط بودن، قابلیت فهم، قابلیت تایید، بی طرفی، به موقع بودن، قابلیت مقایسه و کامل بودن.
این هدفها در چهار چوب نظری FASB با عنوان ویژگیهای کیفی اطلاعات مورد اشاره قرار می گیرد.
تشابه APB4 و ASOBAT
1. وجود تضاد احتمالی میان هدفهای ذکر شده .
2. اعتقاد به یکنواختی محدود درروشهای حسابداری. (در اینجا مشکلات دستیابی به آن را نیز تایید می کند)
تفاوت
در APB4برنیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان تاکید دارد ولی ASOBAT چنین نیست .
Accounting Principle Board

22. نقاط ضعف وقوت
نقاط قوت:
1- دراین بیانیه، حسابداری بعنوان یک دانش اندازه گیری شناخته شده
2- گام مهمی در رسیدن به مقصد تدوین تئوری حسابداری برداشته .
نقاط ضعف:
در اکثر بخشهای آن،نوآوری خیلی کمی به چشم میخورد.
Accounting Principle Board

23. هدفهای صورتهای مالی ) (AICPA )گزارش (Trueblood
The Trueblood Committee was formed by the American Institute of Certified Public Accountants in 1972, and developed the Objective of Financial Statements. It was named for its chairman Robert Martin Trueblood
American Institute Certified public Accounting

24. ماموریت این کمیته تدوین هدفهای صورتهای مالی به عنوان بخشی از تئوری حسابداری با استفاده از بیانیه شماره چهار APB بود.

25. 1-ارائه اطلاعات مفید برای تصمیم گیری اقتصادی بعنوان هدف اصلی صورتهای مالی. (مهمترین هدف وسرمنشائ دیگراهداف است.) 2-توجه به استفاده کنندگانی که صورتهای مالی تنها منبع اطلاعاتی آنان است. 3-ارائه اطلاعات مفید به سرمایه گذاران واعتباردهندگان برای پیش بینی ومقایسه وارزیابی گردش آتی وجوه نقد. (تاکید بروجوه نقد وجریانهای نقدی.) 4-ارائه اطلاعات برای پیش بینی ومقایسه وارزیابی توان سودآوری . 5-تامین اطلاعات مفید برای قضاوت درباره توان مدیریت دربکارگیری اثربخش منابع دردستیابی به هدف اصلی. (تاکید برنقش مباشرتی مدیریت .) 6-تامین اطلاعات واقعی ونیز تفسیری درباره معاملات ورویدادها.(تاکید برافشا.) 7-تهیه وارائه صورت وضعیت مالی که برای پیش بینی،مقایسه و ارزیابی توان سودآوری واحد انتفاعی مفید باشد.(اشاره بر ترازنامه.)
Trueblood

26. 8-ارائه صورت ادواری سود که برای پیش بینی،مقایسه و ارزیابی توان سودآوری واحد انتفاعی مفید باشد.(اشاره برصورت سود وزیان.) 9-ارائه صورتی ازفعالیتهای مالی که برای پیش بینی،مقایسه و ارزیابی توان سودآوری واحد انتفاعی مفید باشد.(اشاره بر اقلامی دارد که مستلزم کمترین قضاوت ازسوی تهیه کننده است.) 10-ارائه اطلاعات مفید برای پیش بینی. 11-ارائه اطلاعات مفید برای ارزیابی اثربخشی مدیریت منابع،دردستیابی به اهداف سازمانهای دولتی وغیر انتفاعی.(اشاره بر واحدهای دولتی دارد.) 12-گزارش آن دسته ازفعالیتهای واحدانتفاعی که برجامعه تاثیر میگذارد و می توان آنها را تعیین و اندازه گیری کرد.(اشاره بر جامعه دارد.) .
Trueblood

27. نقاط ضعف وقوت
نقاط قوت: 1-گام بااهمیتی درراستای چارچوب نظری معنی داری درباره هدفهای صورتهای مالی به شمار می آید . 2- براهمیت گردش وجوه نقد ورابطه آن با سودآوری تاکید کرده بود که درهیچ گزارشی به آن اشاره نشده بود. نقاط ضعف: 1- تمامی هدفها بدیهی بوده وجنبه عملیاتی ندارند. 2-برای نظم وترتیب این هدفها هیچ نوع ساختاری ارائه نکرده است
Trueblood Report:
Is an important step towards establishing a meaningful conceptual framework of objectives
Emphasizes
Importance of cash flows
Relationship of earning-power to future cash flow generation

28. شرح تئوری حسابداری و پذیرش آنAAA (SATTA)
شرحی از تئوری بنیانی حسابداری
ASOBAT 1966
ارائه تئوریک
AAA
شرح تئوری حسابداری و پذیرش آن
SATTA 1973
1977
بررسی سیستمها و دلایل عدم ناکارآمدی
Statement of Accounting Theory and Theory Acceptance

29. Statement of Accounting Theory and Theory Acceptance
ASOBAT کوشش کرد که رهنمودهای تئوریک لازم را برای ارزیابی اطلاعات حسابداری و سیستمهای ارزشیابی ارائه کند.
SATTA سیستمهای مختلف ارزشیابی را در حسابداری همراه با سایر ملاحظات را مد نظر قرار داد و دلایل عدم امکان تدوین ضوابطی که منجر به انتخاب یک سیستم یگانه ارزشیابی توسط حرفه حسابداری بشود را برشمرد.
A Statement of Basic Accounting Theory
Statement of Accounting Theory and Theory Acceptance

30. تقسیم بندی سیستم های مختلف ارزشیابی از دیدگاه SATTA
1- رویکرد کلاسیک 2- رویکرد سودمندی درتصمیم گیری 3- رویکرد فزونی منافع برمخارج
مدل های تصمیم گیری
Decision Model
تصمیم گیرندگان
Decision Makers
Statement of Accounting Theory and Theory Acceptance

31. Statement of Accounting Theory and Theory Acceptance
1- رویکرد کلاسیک: همان سیستمهای قدیمی هستند که تحت این عنوان طبقه بندی شده اند،از این رواغلب دستوری - قیاسی هستند،از این جهت نسبت به نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان بی تفاوتند. 2- رویکرد سودمندی درتصمیم گیری: درگروه رویکردهای جدید بوده وتمرکزش براستفاده کنندگان گزارشات مالی، تصمیمات ونیازهای اطلاعاتی وتوان آنان برای بکارگیری اطلاعات است، که خود به دو دسته تقسیم میشود: الف- مدل های تصمیم گیری دستوری - قیاسی ب- تصمیم گیرندگان توصیفی - استقرایی 3- رویکرد فزونی منافع برمخارج: دراین رویکرد موضوع متفاوت بوده وهیچ ارتباطی با سیستمهای ارزشیابی ندارد بلکه مخارج ومنافع تامین واستفاده از اطلاعات است که موردبحث می باشد.
Statement of Accounting Theory and Theory Acceptance

32. نارساییهای رویکردهای تئوریک فعلی
ASOBAT ارائه دامنه ای از ارقام را عنوان کرد که بدلیل محدودیت استفاده کنندگان درپردازش اطلاعات اضافی ،ناکارآمد بود.
APB4 فقط استفاده کنندگان را عنوان کرد واصلاً سخنی از تنوع آنها به میان نیاورد.
Trueblood فرض را بر این نهاد که علیرغم تنوع استفاده کنندگان، نیازها وتصمیماتشان مشابه ویکسان است،که در عالم واقعیت چنین نیست.
SATTA فقط سیستمهای مختلف ارزشیابی را ارائه و بررسی نمود،بدون آنکه سیستمی را بعنوان راه حل معرفی نماید و اعلام کرد که تئوری حسابداری در انتخاب سیستم از میان سیستمهای مختلف ناتوان است.

33. Degrees of User Homogeneity of Information Needs
Low User Homogeneity
High User Homogeneity

34. هدفهای استفاده کنندگان اطلاعات مالی
سود بر مبنای بهای تمام شده
سود بر مبنای ارزشهای جاری
سود تعدیل شده بر مبنای تغییر سطح قیمت ها
مقایسه
توان پیش بینی
پیش بینی
رویدادهای
آتی
سود دوره های سه ماهه و پیش بینی سود پایان سال
بررسی نسبت های مالی و پیش بینی ورشکستگی
بررسی
هدفهای اولیه
سود هر سهم
حسابدهی
ارزیابی عملکرد واحد انتفاعی
بازده سرمایه گذاری
معیار حفظ سرمایه
هدفهای ثانویه
نقدینگی

35. تعاریف
هدفهای اولیه:
الف - توان پیش بینی:
اطلاعاتی مفید است که بتوان با استفاده از آن متغیرهای آتی بازار سرمایه مثل ورشکستگی و یا سود آتی را پیش بینی کرد.
ب-حسابدهی:
اطلاعاتی مفید است که نشاندهنده مسوولیت مدیریت در بکارگیری کارآمد و اثر بخش منافع واحد انتفاعی باشد.
توان پیش بینی به ارقامی توجه دارد که برای پیش بینی رویدادهای آتی مفید است، درحالیکه هدف حسابدهی ارزیابی عملکرد واحد انتفاعی را مدنظر قرار میدهد

36. هدفهای ثانویه:
الف- معیار حفظ سرمایه:
اطلاعاتی را درباره میزان سود سهامی که میتوان توزیع کرد بدون اینکه سرمایه شرکت به سهامداران مسترد گردد را ارائه می کند.
ب- نقدینگی:
از طریق اندازه گیری ارزش های خروجی دارایی های واحد انتفاعی وکسر بدهی ها بدست می آید.
بدهیها – ارزشهای خروجی داراییها = نقدینگی

37. تنوع استفاده کنندگان
گروه استفاده کنندگان بسیار متعدد و متنوعند،که میتوان آنها رابه شرح زیر تقسیم بندی نمود:
سهامداران
اعتبار دهندگان
تحلیل گران ومشاوران مالی
تشکلهای کارکنان
اتحادیه های کارگری
مشتریان
فروشندگان مواد اولیه ،قطعات ،کالاها و خدمات
ارگانهای دولتی
گروههای اجتماعی
پژوهشگران وتدوین کنندگان استاندارد
سهامدار فعلی
سهامدار بالقوه
از خدمات مشاوره استفاده می کنند
راساٌ تصمیم می گیرند
دارندگان با تنوع سهام
دارندگان با سهام کم
کوتاه مدت (نسبت جاری و نسبت سریع اهمیت دارد)
بلند مدت (ساختار سرمایه اهمیت دارد)