1. Edrychwch tuag Ynysoedd y Gwynt!
Cwestiwn o Fananas
Wedi’i addasu o ‘The nine number picture board’ ar:
Hawlfraint © 2006 Farming and Countryside Education

2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Cliciwch ar rif am gwestiwn am fananas!
Cliciwch ar y banana i ddod yn ôl i’r dudalen hon. 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Adapted from `the nine number picture board’ on:

3. 1. Pa un o’r bananas hyn sy’n dda i’w fwyta? A, B neu’r ddau?
Cliciwch am yr ateb.

4. 2. Pa beth yw’r planhigyn banana?
A) Coeden
B) Llysieuyn
C) Bwydlysieuyn
Cliciwch am yr ateb.

5. Ateb 1. Mae A a B ill dau yn dda.
Nid yw’r bananas gwyrdd yn A yn ddigon aeddfed i’w bwyta eto, ond wedi ychydig o wythnosau o aeddfedu dylai fod arnynt flas bendigedig.
Efallai bod golwg gwael ar y bananas, ond marciau bach ar y croen yn unig yw’r rhain. Ni wnant wahaniaeth o gwbl i du fewn y bananas. Dim ond ychydig iawn o bobl yn y DU sy’n gwybod hyn.

6. Ateb 2.
Llysieuyn ydyw. Mae’r planhigyn yn lysieuyn-cawr lluosflwydd sy’n cynhyrchu’r bwyd ‘rydym yn ei fwyta.

7. 3. Pa ran o’r byd sy’n cynhyrchu’r nifer fwyaf o fananas Masnach Deg at gyfer y DU?
Cliciwch am yr ateb.

8. Ateb 3.
Ynysoedd y Gwynt.

9. 4. At ba bwrpas y defnyddir y bagiau glas?
Cliciwch am yr ateb.

10. Ateb 4.
Pwrpas y bagiau glas yw gochel y ffrwyth fel y mae’n tyfu ar y planhigyn banana.
Mae gan y plastic blaladdwyr ynddo sydd yn lleihau colli ffrwyth yn y caeau.

11. 5. Pa beth yw hwn?
Cliciwch am yr ateb.

12. Ateb 5.
‘Blodyn banana’ yw ef. Fel y mae e’n agor, dengys resi o flodau.
Gyda bananas amaethyddol, mae pob blodyn yn datblygu yn fanana heb orfod cael ei beillio.

13. 6. Pa fath o gludiant a ddefnyddir i ddod â’r bananas i’r farchnad yn y DU?
Cliciwch am yr ateb.

14. Ateb 6.
Llong
Mae’n cymryd tua 2 wythnos i‘r bananas gael eu llwytho mewn i long a’u cludo i’r DU.

15. 7. Ai bananas yw’r rhain?
Cliciwch am yr ateb.

16. Ateb 7. Ie. Bananas coch yw’r rhain.
Wedi’u pilo maent yn edrych fel bananas melyn. Mae rhai pobl yn meddwl bod arnynt flas melysach nac un y bananas melyn.
Efallai mai dechreuad bananas ‘designer’ yw hyn. Mae’n bosibl y bydd gennym llawer math gwahanol i’w prynu yn y dyfodol.

17. 8. Bananas yw’r unig gnwd a amaethir yn Ynysoedd y Gwynt.
Cywir neu anghywir?
Cliciwch am yr ateb.

18. Ateb 8.
Anghywir
Tyfir lawer o gnydau trofannol eraill megis mangos, cnau coco a llyriad.
Mae bananas yn bwysig iawn. Er enghraifft, yn St Lucia bananas yw 58% o holl allforion yr ynys. (Ffynhonell, Macmillan Caribbean Atlas)
Mae ynysoedd eraill yn llai dibynnol ar fananas, ond maent yn cyfrif am tua chwarter incwm allforion Dominica a St Vincent.
Exports from St Lucia

19. 9. Pa beth yw’r rhain?
Cliciwch am yr ateb.

20. Ateb 9.
Yn y jar ar y chwith ceir Jam Banana, sydd ag arno flas da iawn
Y y botel ar y dde y mae cetshyp banana. Gellir ei ddefnyddio ar eich sglodion – neu gellir ei ddefnyddio i gryfhau blas bwyd. Blasus iawn!