1. برگرفته از مجموعه آموزشهای تیم آزمایشگاه مرجع سلامت
مدیریت کارکنان
تهیه کننده: نرگس نفیسی
برگرفته از مجموعه آموزشهای تیم آزمایشگاه مرجع سلامت

2. اهداف تهیه نمودار سازمانی
سوال 1:
آيا در آزمايشگاه نمودار سازماني کارکنان که سلسله مراتب پستهاي مختلف وارتباط آنها را با يکديگر مشخص کند ، موجود است؟
اهداف تهیه نمودار سازمانی
تعريف سلسله مراتب سازمانی
تعيين نحوه ارتباطات
پوشش کامل وظايف
جلوگيری از فعاليت های موازی

3. سوال 1:
در نمودار سازماني بايدضمن نشان دادن سلسله مراتب و ارتباط آنها ، پست هاي مختلف ذيل ديده شده باشد:
موسس
مسئول فني
سوپروايزر
مسئولين بخشها
مسئول ايمني و بهداشت
كاركنان فني
كاركنان واحدهاي پذیرش
کارکنان واحدهای نمونه گیری
كاركنان خدماتي
كاركنان اداري
كاركنان پشتيباني
جايگاه كاركنان در اين نمودار بايد با شرح وظايف آنها و مدرك تحصيلي آنها متناسب باشد.

4. نمونه ای نمودار سازمانی
سوال 1:
نمونه ای نمودار سازمانی
کارشناس
موسس و مسئول فنی
مسئول اداری وپشتیبانی
سوپروایزر
مسئول ایمنی و بهداشت
مسئول خريد
تضمين کيفيت
خدمه
مسئول پذیرش
مسئول نمونه گیری
استرلیزاسیون
کاردان
کارشناس فنی
کاردان فنی

5. سوال 2:
آيا درهرشيفت کاري، حداقل يک پرسنل فني و افرادي مشخص براي پذيرش و نمونه گيري حضور دارند؟
درهرشيفت کاري، بايدحداقل يک پرسنل فني و يك نفر پذيرشي و يك نفرنمونه گيري وجود داشته باشد. تعداد پرسنل آزمایشگاه
متناسب با حجم کاری
متناسب با تنوع کاری
متناسب با تکرار پذيری

6. سوال 3:
آيا مدرک تحصيلي و يا سابقه کار کارکنان آزمايشگاه جهت تصدي پست هاي مختلف منطبق با موارد مندرج در " الزامات کارکنان آزمايشگاه " مي باشد؟
مسئول فني: متخصص پاتولوژي ( تشريحی ، بالينی) ، دکترای علوم آزمايشگاهی ، متخصص علوم آزمايشگاهی
دكتراي تخصصي تك رشته و آسيب شناسي تشريحي فقط مسئوليت فني بخش مرتبط را ميتواند بر عهده بگيرد
سوپروايزر آزمايشگاه: کارشناس علوم آزمايشگاهی با حداقل 2 سال سابقه کار ويا کاردان علوم آزمايشگاهی با حداقل3 سال سابقه کار در بخش های مختلف آزمايشگاه .
مسئول هر بخش: حداقل کاردان علوم آزمايشگاهی با حداقل 2 سال سابقه کار ياکارشناس علوم آزمايشگاهی باحداقل 1سال سابقه کار دربخش مربوطه و ياکارشناس ارشد و دکترای تخصصی در رشته مربوطه
کارکنان فنی مسئول انجام آزمايشها : حداقل کاردان علوم آزمايشگاهی .
کارشناسان ميکروب شناسی در صورت وجود سابقه کارآموزی در بخش ميکروب شناسی آزمايشگاه ويا تاييد صلاحيت آنان توسط مسئول فنی میتوانند در بخش ميکروب شناسی فعاليت نمايند .
کارکنان نمونه گير: حداقل فوق ديپلم علوم آزمايشگاهی يا رشته های مرتبط مثل بهياری ، پرستاری ، مامايی و تکنيسين اطاق عمل که صلاحيت کاری وی به تاييد مسئول فنی رسيده باشد .
کارکنان پذيرش: حداقل ديپلم با آشنايی کامل با نرم افزار پذيرش و جوابدهی آزمايشگاه و مسلط به قرائت برگه درخواست آزمايش که صلاحيت کاری وی به تاييد مسئول فنی رسيده باشد

7. کارکنان مسئول فنی موسس سوال4:
آيا شرح وظايف ، مسئوليت ها و اختيارات هر يک از کارکنان توسط مسئول فني مکتوب شده است؟
شرح وظایف در آزمایشگاه
کارکنان
مشخص و مکتوب
منطبق با نوع تحصيلات و آموزش های ديده شده
با چارت سازماني متناسب باشد
به پرسنل ابلاغ و تفهيم گردد
مسئول فنی
موسس

8. طریقه نوشتن شرح وظایف سوال 4:
مشخص نمودن فرآيند کاری که فرد در آن انجام وظيفه می نمايد.
تفصيل کامل وظيفه ای که بعهده هر فرد می باشد.
تعريف وظيفه جانشين.
تعريف مسئوليت فرد در مقابل رعايت نکات ايمنی برای خود ، بقيه پرسنل و محيط زيست.
تعريف مسئوليت فرد در مقابل انجام صحيح وظيفه محوله.
تعريف حدود اختيارات ( شفاف و واضح).

9. دستور العمل آموزش كاركنان
سوال 5:
آيا صلاحيت کارکنان براي انجام مسئوليت هاي محوله،براي مسئول فني محرزگرديده است ؟
(ازطريق مصاحبه علمي و آزمون هاي نظري وعملي براي کارکنان در رده هاي مختلف )
در مجموع بايد سياست آزمايشگاه براي ارزيابي صلاحيت كاركنان در بدو استخدام وضمن خدمت روشن باشد
دستور العمل آموزش كاركنان

10. دستورالعمل آموزش کارکنان
سوال 5:
دستورالعمل آموزش کارکنان
درراستای ارائه خدمت بهينه به بيماران ، مسئولين فنی آزمايشگاهها موظفند:
امكان آموزش مداوم براي كاركنان در تمام سطوح و با هر درجه تحصيلي را فراهم آورند.
موارد زیر را در جهت ارتقاءکيفيت عملکرد آنان ، بصورت مکتوب نشان دهند:
روشهاي مورد استفاده جهت ارزيابی صلاحيت کارکنان در انجام وظايف محوله
آموزش
ارزیابی اثربخش بودن آموزش

11. صلاحيت عبارت است از بكارگيري دانش، مهارت و رفتار در عملكرد
سوال 5:
تعریف آموزش
آموزش فرآيندي است براي اجرا و توسعه دانش و مهارت ها در جهت رفع نيازهاي موجود.
تعریف صلاحیت
صلاحيت عبارت است از بكارگيري دانش، مهارت و رفتار در عملكرد

12. آموزش در موارد زير لازم الاجرا مي باشد
سوال 5:
آموزش در موارد زير لازم الاجرا مي باشد
آموزش هاي ضمن خدمت
آموزش هاي بدو خدمت
مديريت کيفيت بر پايه استانداردهای آزمايشگاهی برای مسئولين فنی آزمايشگاه .
آموزش ايمنی در آزمايشگاه برای همه کارکنان
آموزش تضمين کيفيت با در نظر گرفتن حيطه کاری کارکنان بخش های مختلف آزمايشگاه ، بر اساس "دستورالعمل تضمين کيفيت در آزمايشگاه ها ".
آموزش نحوه مستندسازی فعاليت های آزمايشگاه مطابق با "دستورالعمل مستندسازی"برای همه کارکنان
در موارديكه نتايج حاصل از نيازسنجي دوره اي لزوم اجراي برنامه آموزشي را تائيد نمايد.
جابجايي شغلي و تغييردر وظايف كاركنان در داخل آزمايشگاه
بکارگيری روش هاو يا تجهيزات جديد جهت انجام آزمايشها
هر گونه تغييردر روشهاي انجام آزمايش

13. اجراي برنامه ها ی آموزشی ارزيابي اثربخشي برنامه هاي اجرا شده
سوال 5:
فرآیند آموزش کارکنان
نيازسنجي آموزشي
برنامه ريزي آموزشي
اجراي برنامه ها ی آموزشی
ارزيابي اثربخشي برنامه هاي اجرا شده

14. سوال 5:
نیاز سنجی آموزشی
جهت دستيابي به آموزشي اثربخش منطبق برنيازهاي آزمايشگاه، مي بايستي نياز سنجي آموزشي به شرح زير انجام پذيرد:
الف) مراحل انجام فعاليت ها در رابطه با وظايف محوله به هريک از کارکنان مشخص گردد. بعنوان مثال ، فرد مسئول انجام آزمايش کشت خون مي بايست از موارد زير اطلاع داشته باشد:
- مدت زمان انكوباسيون محيط هاي كشت خون و فواصل زماني آن
- معيارهاي تشخيص كشت خون مثبت
- محيط هاي كشت مناسب جهت تلقيح
- مراحل شناسايي سويه هاي جدا شده ( آزمايشات بيوشيميايي و...)
- روش صحيح آزمايش هاي تعيين حساسيت ميكروبي
- نحوه گزارش دهي
ب) از طريق مصاحبه يا مشاهده و نظارت برعملکرد فرد انجام دهنده آزمايش در ضمن كار، صلاحيت وي براي انجام اين آزمايش مورد ارزيابی قرار می گيرد.

15. سوال 5:
برنامه ریزی آموزشی
در صورتيكه كه بين مهارت (صلاحيت) مورد نياز جهت انجام آزمايش خاص و مهارت موجود در فرد فاصله اي وجود داشته باشد ، برنامه ريزي آموزشي صورت گرفته و در نهايت به روشهایی که در اسلاید بعدی آمده، اقدام به اجراي آموزش ميشود.
اكيداً توصيه مي گردد از آموزش هاي بي هدف كه اغلب به منظور كسب امتياز بازآموزي صورت مي گيرد خودداري گردد. مسلماً برنامه ريزي منطقي آموزشي علاوه بر رفع نيازهاي واقعي آزمايشگاه مي تواند كسب امتيازات اشاره شده را نيز در پي داشته باشد.

16. شركت در دوره هاي بازآموزي
سوال 5:
اجرای برنامه های آموزشی
خودآموزي
جلسات آموزشي داخلي
شركت در دوره هاي بازآموزي

17. روشهای ارزيابي اثر بخشي آموزش
سوال 5:
روشهای ارزيابي اثر بخشي آموزش
ارزيابي بلندمدت
ارزيابي كوتاه مدت
مشاهده ضمن كار (observation)
قرار دادن نمونه مجهول (كنترل كيفي) در كار روزانه فرد آموزش ديده
آزمون (شفاهي ياكتبي)
نظرخواهي از شركت كنندگان
نظرخواهی از مربي ارائه دهنده آموزش
انجام آزمون پس از اتمام برنامه آموزشی

18. سوال 5:
اجراي كليه مراحل فرآيند آموزش و تامين منابع لازم در اين خصوص بعهده مسئول فني آزمايشگاه مي باشد. با اين حال او مي تواند فردي را بعنوان مسئول آموزش منصوب نمايد.
مشاركت كليه كاركنان در فرآيند آموزش، می تواند ضامن موفقيت هر چه بيشتر برنامه های آموزشی گردد.

19. نگهداری سوابق آموزشی درپرونده اموزشی پرسنل
در پرونده پرسنلی کليه کارکنان سوابق زير بايد موجود باشد :
کپی مدرک تحصيلی و تخصصی
سوابق استخدامی يا تجربيات کاری قبلی
سوابق هر گونه ارزيابی صلاحيت انجام شده توسط مسئول آزمایشگاه
سوابق شرکت دركليه برنامه هاي آموزشي داخلی و يا خارجی (عنوان و تاريخ برگزاري)
سوابق ارزيابی اثربخشی دوره ها يا برنامه های آموزشی گذرانده شده

20. آيا براي هر يک از کارکنان، جانشين ذيصلاح تعيين گرديده است؟
سوال 6:
آيا براي هر يک از کارکنان، جانشين ذيصلاح تعيين گرديده است؟
برای وظايف و مسئوليت های تعريف شده هر يک از کارکنان، بايد جانشين مناسب تعيين ومکتوب شود. اين وظايف و مسئوليت ها قبلا بايد به افراد جانشين تفهيم گردد .
سوال 7:
آيا مسئول فني دوره آموزشي مديريت کيفيت بر پايه استانداردهاي آزمايشگاهي را گذرانده است؟

21. سوال 8:
آيا مسئول فني براي آموزش کارکنان در رابطه با اصول ايمني برنامه ريزي و اقدام نموده است؟
دستورالعمل ايمني بايد بايد در بدو استخدام آموزش داده شده و سوابق آن موجود باشد
رعايت موارد ايمني در آزمايشگاه مشهود باشد

22. سوال 9:
آيا مسئول فني براي آموزش تضمين کيفيت در حيطه کاری هر يک از کارکنان برنامه ريزي و اقدام نموده است؟
آموزش تضمين کيفيت ، با در نظر گرفتن حيطه کاری کارکنان بخش های مختلف آزمايشگاه ، بر اساس "دستورالعمل تضمين کيفيت در آزمايشگاه ها "صورت گيرد
سوال 10:
آيا مسئول فني نحوه صحيح مستند سازي (اعم از مکتوب نمودن مدارک و حفظ سوابق) را به کارکنان آموزش داده است؟
آموزش نحوه مستندسازی فعاليت های آزمايشگاه مطابق با "دستورالعمل مستندسازی"برای همه کارکنان وجود داشته باشد

23. سوال 11:
آيا همه کارکنان پرونده پرسنلي حاوي مشخصات فردي ، مدرک تحصيلي ، سوابق کاري و آموزشي ، سوابق واکسيناسيون ، مخاطرات شغلي و...(مطابق با آنچه در"الزامات کارکنان " آمده ) دارند ؟
هر يک از کارکنان می بايست پرونده پرسنلی داشته باشند و در اين پرونده بايد حداقل سوابق زير نگهداری گردد :
مشخصات فردی، کپی تمام صفحات شناسنامه و يک قطعه عکس جديد .
مجوز يا پروانه انجام کار برای مسئولين فنی
قرارداداستخدامی کارکنان
سوابق آموزشی
سوابق ایمنی
کپی مدرک تحصيلی و تخصصی
سوابق دوره های آموزشی و تجربيات کاری
سوابق مربوط به ارزيابی صلاحيت
سوابق مواجهه با مخاطرات شغلی
سوابق واکسيناسيون قبلی و يا واکسيناسيون انجام شده دراين آزمايشگاه
حفاظت کارکنان در برابر مخاطرات شغلی از طريق تامين شرايط محيطی، موادو تجهيزات لازم و انجام واکسيناسيون در صورت ايمن نبودن آنان .
مستندات مربوط به انجام آزمايشات و ارزيابی مصونيت و يا آلودگی باHCV ، HIV و HBV در بدو خدمت

24. آيا کليه کارکنان واجدشرايط آزمايشگاه ، بيمه شده اند؟
سوال 12:
آيا با توجه به ضرورت حفظ محرمانه بودن اطلاعات کارکنان ، دسترسی به پرونده های پرسنلی تنها توسط افراد مجاز امکانپذير می باشد؟
سوال 13:
آيا قرارداد مشخص و شفاف مطابق با قوانين وزارت کار و اموراجتماعي ، با کليه کارکنان منعقد شده است ؟
سوال 14:
آيا کليه کارکنان واجدشرايط آزمايشگاه ، بيمه شده اند؟

25. Tankes
with
the best wishes