1. بسم الله الرحمن الرحیم

2. جشنواره ایمنی بیمار

3. اهمیت ایمنی بیمار از دیدگاه مقالات علمی
ایمنی بیمار برای هر نظام مراقبت سلامتی که در پی تضمین و بهبود کیفیت است، در اولویت قرار دارد و جزء بسیار مهم و حیاتی کیفیت مراقبت های سلامت می باشد.
تعریف ایمنی از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت، اجتناب و خلاصی از آسیب های بی مورد و بالقوه مرتبط با خدمات سلامت است(2).
مواجهه با خطا و خطر از دیدگاه روش فردی و روش سیستماتیک مورد بررسی قرار می گیرد. در روش فردی 80 درصد علت ایجاد خطا، عامل انسانی در نظر گرفته می شود و در روش سیستماتیک که رویکردی پذیرفته شده است، 80 درصد علت ایجاد خطا بااین رویکردقابل پیشگیری است. (3).
برآوردها حاکی از آن است که به طور متوسط حدود درصد موارد بستری در موسسات درمانی به نوعی از ناحیه این خدمات دچار آسیب می شوند که می توان 1 درصد مرگ را در آن لحاظ کرد (2).
میزان آسیب ناشی از خطاها و حوادث به حدی است که بسیاری از کشورها به طور جدی در اندیشه جلوگیری یا کاهش آنها و به عبارتی ارتقا ایمنی هستند (4).

4. یکی از عواملی که نقش مؤثری در ارتقا سطح ایمنی بیمار در مراکز بهداشتی و درمانی دارد، وجود فرهنگ ایمنی در مرکز است (5).
گزارش موسسه پزشکی ایالات متحده آمریکا در سال تحت عنوان انسان موجودی است که امکان خطا دارد، ضمن بیان اهمیت در نظر گرفتن ایمنی بیماران به عنوان یکی از ابعاد مهم و حیاتی کیفیت خدمات درمانی تاکید دارد که سازمان های بهداشتی-درمانی بایستی بر فرهنگ ایمنی بیمار به عنوان یکی از اهداف اصلی خود تمرکز نمایند و فرهنگ ایمنی را در میان کارکنان خود ایجاد کند (6).
فرهنگ به مجموعه ای از باورها، عقاید و ارزش های گروهی افراد گفته می شود که در رفتار آنها متجلی می گردد (7).
فرهنگ ایمنی فرهنگی است که در آن کارکنان، آگاهی پایدار و فعالی از چیزهایی دارند که می تواند اشتباهی اتفاق بیافتد (8).

5. به عبارت دیگر فرهنگ ایمنی بیمار را می توان پذیرش ایمنی بیمار به عنوان اولین اولویت و ارزش مشترک سازمان دانست (9).
و نیز الگوی یکپارچه ای از رفتارهای فردی و سازمانی مبتنی بر اعتقادات و ارزش های مشترک که به طور پیوسته به دنبال حداقل سازی آسیب های ناشی از فرآیند ارایه مراقبت به بیمار هستند، تعریف کرد (10).
از طرف دیگر به منظور ایجاد فرهنگ ایمنی در یک سازمان مراقبت سلامت، گام اول ارزیابی فرهنگ فعلی است (11)
و ارزیابی فرهنگ ایمنی در یک سازمان بهداشتی- درمانی علاوه بر شناسایی بخش های مشکل دار به منظور بهبود آنها، به افزایش آگاهی مدیران از دیدگاه و رفتارهای پرسنل درمانی درباره ایمنی بیمار کمک می کند و ابزار مفیدی برای تشخیص شرایط سازمانی است که منجر به حوادث ناگوار و آسیب به بیمار در سازمان بهداشتی-درمانی می شود (12).

6. لذا با توجه به نقش و اهمیت ایمنی بیمار در کیفیت خدمات بهداشتی-درمانی و فرهنگ ایمنی بیمار به عنوان نخستین گام و همچنین باتوجه به مشکلاتی که در حوزه فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان شهید آیت الله دستغیب وجود داشت، این برنامه اجرا گردید.

8. اهداف 1- شناساندن ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار به کارکنان،پزشکان ودانشجویان
1- شناساندن ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار به کارکنان،پزشکان ودانشجویان
2- افزایش آگاهی کارکنان درمانی در رابطه با روش های کاهش وقایع ناخواسته
3- افزایش آگاهی کارکنان اداری، مالی و پشتیبانی در رابطه با روش های کاهش وقایع ناخواسته
4- ارتقا کار تیمی بین واحدها جهت افزایش ایمنی بیمار در راستای برنامه استراتژیک بیمارستان
5- ارتقا نمره استانداردهای الزامی ایمنی بیمار در ارزیابی مربوطه

9. روش اجرا و ارزيابي برنامه
در زمان نگارش برنامه استراتژیک بیمار و تبیین رسالت، دورنما و ارزشها، ارتقای ایمنی بیمار و کارکنان به عنوان یکی از ارزش های بیمارستان در نظر گرفته شده و به عنوان یک محور مهم در برنامه ریزی ها مورد تاکید قرار گرفت.

10. در این راستا، جلسه ای با موضوع فرهنگ سازی و ارتقای فرهنگ ایمنی در میان کارکنان تشکیل شد و با روش بارش افکار، ایده های مختلفی بررسی شد و نهایتا ایده برگزاری جشنواره ایمنی در بیمارستان مورد تصویب تیم مدیریت اجرایی قرار گرفت .

11. 1-تهیه برنامه عملیاتی و تعیین گام های دقیق اجرای برنامه و زمان بندی و بودجه برگزاری جشنواره همت گماشت.
2-برگزاری یک دوره جلسات درون بخشی و راندهای میدانی با هدف آموزش و توجیه افراد در مورد سنجه های ایمنی بیمار و نقش افراد در این راستا انجام شد.
3-اعلام فراخوان جهت آثار از افراد دعوت

12. در طی این مدت تیم برگزاری جشنواره متشکل از مسئولین واحدهای مختلف درمانی و پشتیبانی به صورت مستمر با تشکیل جلسات، پیشرفت برنامه و اقدامات لازم را بررسی و پایش نموده و در این زمان تاریخ جشنواره مشخص و پوستر رونمایی گردید.

13. تیم بهبود کیفیت نیز با ارایه مشاوره و تشویق افراد به عملی شدن ایده ها کمک نمودند.

14. نهایتا آثار متنوعی با مشارکت همه قسمت های بیمارستان جمع آوری و به معرض نمایش گذاشته شد. در روزهای جشنواره علاوه برنمایش آثار به صورت پوستر، پمفلت، اسلاید شو، جلسات اموزشی و سخنرانی و بازدید اساتید و رابطان ایمنی دانشگاه و مسابقه نقاشی کودکان، اجرای تئاتر و نمایش فیلم با موضوع ایمنی بیمار و ...انجام شد.
تعدادآثار:
پوستر : کاریکاتور : پمفلت: داستانک : مقاله : ارائه مقاله : 5 پاورپوینت : نقاشی کودکان : فیلم :3 کلیپ : Role playing:1

15. تیم اصلی در سه گروه علمی، اجرایی و داروی آثار به ایفای نقش پرداختند و از پرسنل فعال جهت هرچه بهتر اجرا شدن جشنواره در این تیم ها استفاده نمودند. تیم داوری نیز به نمره بندی آثار بر طبق معیار های استاندارد و چک لیست از نظر علمی ، ساختار ، نوآوری و ابتکار، ظاهر و کاربردی بودن داوری شدند.

16. و نهایتا از افراد و بخش های فعال و برگزیده با اهدای جوایز و تقدیرنامه وتندیس ، تجلیل گردید. همچنین از آثار ارایه شده در راستای آموزش سایر همکاران و با استفاده در بخش ها و ارایه در جلسات هم اندیشی بهره برداری شد.

17. اقدامات خلاقانه :
انتخاب شعار patient saftety724
اهدا سرسوئیچی به کلیه شرکت کنندگان سرسوئیچی بادرج این شعار
رقابتی کردن آثار ارائه شده دردوگروه درمانی وپشتیبانی به صورت اثربرتر و واحدبرتر
ارزیابی فرهنگ ایمنی کارکنان قبل وبعد از برگزاری جشنواره
تامین هزینه های برگزاری ازمحل جذب اسپانسر

18. جدول برنامه عملیاتی برگزاری جشنواره ایمنی بیمار در بیمارستان
مجری
تاریخ پایان
تاریخ شروع
شرح فعالیت
دفتر بهبود کیفیت -مدیریت
96/3/31
96/3/27
تهیه پوستر جشنواره ایمنی و شعار ایمنی
96/4/4
96/4/1
فراخوان جشنواره و اطلاع رسانی در سطح بیمارستان
96/3/25
96/3/24
برنامه ریزی جهت جلسات درون بخشی
96/3/29
96/3/26
تشکیل جلسات درون بخشی با حضور مدیر بیمارستان
96/4/10
طراحی و سفارش تندیس و تهیه جوایز
تحویل و پیگیری آثار ارسالی
96/3/28
جلسه هماهنگی جهت برگزاری نمایش
جلسه با مدیر جهت تنظیم برنامه جشنواره و تعیین مدعوین
96/3/30
هماهنگی جهت برگزاری کلاس آموزشی در زمان برگزاری جشنواره
96/5/17
96/5/15
دعوت از مدعوین
96/4/17
برگزاری جلسه با پزشکان گروه های مختلف
96/6/30
96/5/30
جذب اسپانسرها
96/7/21
96/7/19
اجرای جشنواره

19. نمودار پایش فرهنگ ایمنی بیمار قبل از برگزاری جشنواره
نمودار پایش فرهنگ ایمنی بیمار پس از برگزاری جشنواره

20. نمودار نتایج نظر سنجی پس از جشنواره از شرکت کنندگان

21. نمودار میانگین ماهانه تعدادگزارش وقایع ناخواسته ماهانه قبل و بعد از برگزاری جشنواره

23. با توجه به اینکه فرهنگ ایمنی بیمار با پرسشنامه معتبر و جامع (hospital survey on patient safety culture) HSOPSC
در بیمارستان بررسی گردید، بهبود درصد مشاهده گردید.
همچنین در نظر سنجی از کارکنان و شرکت کنندگان در جشنواره پس از برگزاری جشنواره میانگین اثربخشی سطح مشارکت پرسنل و ارتقا فرهنگ ایمنی درصد بوده است.
همچنین در تعدادگزارش وقایع ناخواسته در بخش ها و واحدها افزایش مشاهده می شود.
درصد تحقق ایمنی بیمار در بیمارستان در اعتباربخشی ، 65/63 % بوده است.
در نتیجه برگزاری جشنواره به صورت درگیر نمودن کلیه بخش ها و واحدهای بیمارستان مثمر ثمر به نظر می رسد.همچنین این جشنواره توانست با ایجاد رقابت نشاط وپویایی رادربین واحدها وبخش های بیمارستان ایجاد نماید.

24. آمار تجمیعی آثار جشنواره به تفکیک بخش ها و واحدها

25. تعدادی از پوسترهای جشنواره

27. با انجام مصاحبه کیفی با مسئولین و مدیران برگزاری جشنواره ایمنی بیمار را عامل ایجاد نشاط سازمانی، آشنایی واحد های پشتیبانی و اداری با نقش های خود در رعایت ایمنی بیمار، ترویج کار گروهی، تغییر نگرش کارکنان در ارتباط با گزارش وقایع ناخواسته دانسته اند.

28. مراجع:
1- Sorra J, Famolaro T,Dyer N, Nelson D, Khanna K. Hospital Survey on Patient Safety Culture: 2010 User Comparative Database Report. Rockville, MD: Agency for Healthcare research and Quality 2010.
2- World Health Organization. World Alliance for Patient Safety: forward programmed. Geneva: 2004.
3- Hadizadeh F, Khalighinejad N, Ataie M. An Introduction to Clinical Governance and Clinical Excellence.
Isfahan, Iran: Isfahan University of Medical Sceinces Press; p
4- Kellogg V, Havens D. Adverse events in acute care: an integrative literatu re review. Res Nurs Health2003;26(5):
5- Anderson JD.Creating a culture of safety: leadership, teams and tools. Nurse Leader J (5): 41-38
6- Kohn L, Corrigan JM, Donaldson M. To Err Is Human: Building a Safer Health System. Washington, DC:
National Academies Press; 2000.
7- Feng X,Bobay K,Weiss M. Patient safety culture in nursing: a dimensional concept analysis. J Adv Nurs 2008;63(3):310-9
8- Christin E. Sammer, Kristin Lykens, Karan P. Singh,, Douglas A.Mains & Nucha A. Lacan What is Patient Safty Culture? A Review of the Literature. J Nurs Sholarship 2010; 42(2) :
9- Pizzi LT, Goldfarb NI, Nash DB. Promoting a culture of safety. Mak Health Care Safer. AHRQ 2001.
10- Kristensen S, Bartels P. Use of Patient Safty Culture Instruments and Recommendations. European Society for Quality in Healthcare - Office for Quality Indicators, Denmark 2010.
11- Pronovost PJ,Weast B, Bishop K, Paine L, Griffith R, Rosenstein BJ, et al. Senior executive adopt – a work unit: a model for safety improvement. Joint Commission. Journal on Quality Safety 2004;30(2):
12- Warburton RN. Patient safety- how much is enough? Health Policy2005;71(2):

29. می نشستم مدیرتربیت می کردم
مقام معظم رهبری:
من چندسال پیش گفتم،آن کاری که دردوسال اول انقلاب باید می شد ونشده ومن متاسفم ،
تربیت مدیر
است. یعنی اگربنابود به فرض محال برمی گشتیم به آن دوران و باتجربه ای که بنده دارم ازهمه ی کارهای دیگر دست برمی داشتم و
می نشستم مدیرتربیت می کردم
ویا درسهم خودم دراین کار، همکاری می کردم که مدیرتربیت شود.