1. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA Učenje i obrazovanje
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

2. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Osnovne informacije
prof.dr.sc. Tajana Ljubin Golub (nositelj)
Učiteljski fakultet (Savska 77/III), soba 336
konzultacije: ponedjeljak 11-12h i četvrtak 15-16h
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

3. Do povratka prof. Ljubin Golub
Dr.sc. Zlatka Kozjak Mikić
Prof. Ljubin Golub možete se javljati na mail
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

4. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
CILJEVI KOLEGIJA
Upoznati glavne pojmove i metode
istraživanja u području učenja i poučavanja
Upoznati glavne oblike i mehanizme učenja te njihovu primjenu u poučavanju
Opisati odnos između procesa poučavanja i ishoda učenja
U radu s učenicima moći primijeniti postupke za poticanje razvoja strategija i tehnika učenja
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

5. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Organizacija nastave
30 sati predavanja + 15 sati vježbi
PREDAVANJA: ponedjeljak, h, soba 13
* Kozjak Mikić točno od 8 sati
VJEŽBE: 4 grupe- naknadno
OBVEZE STUDENATA:
redovito pohađanje nastave (i predavanja i vježbi) i aktivno sudjelovanje
2 kolokvija
mogućnost izrade seminara
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

6. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Izostanci...
dozvoljeno max 5 izostanaka:
do 3 izostanka bez posljedica
4-5 izostanaka – obavezan nadoknadni seminar!
redovitost na nastavi (bodovi):
0 izostanaka – 3 boda
1 izostanak – 2 boda
2 izostanka – 1 bod
3 ili više izostanaka – bez bodova
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

7. Elementi ocjenjivanja
1. kolokvij = 30 bodova max (T/N, negativni bodovi, bez minimalnih uvjeta za prolaz)
2. kolokvij = 30 bodova max ( isto)
pohađanje predavanja = 3 boda max
aktivnost na vježbama = 6 bodova max
izborni seminarski rad = 7 bodova max (neobvezno)
prezentacija izbornog seminarskog rada = 3 boda max (neobvezno)
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

8. Potpis i izlazak na ispit
sakupljenih minimalno 33 bodova (oba kolokvija, bodovi za redovitost dolazaka na predavanja i bodovi iz vježbi+ izborno seminar).
Ukoliko student ne sakupi navedene bodove gubi pravo na potpis i pravo izlaska na završni ispit.
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

9. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
student koji ima više izostanaka nego što je dozvoljeno ili ne izvrši svoje obaveze kojima nadoknađuje izostanke gubi pravo na potpis i završnu ocjenu iz kolegija
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

10. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Za studente koji pristupe završnom ispitu, ocjena iz kolegija se formira temeljem bodova završnog pismenog i usmenog ispita, bodova na temelju pohađanja nastave, bodova iz vježbi, te bodova iz izbornog seminara. Uvjet za prolaz na pismenom završnom ispitu je najmanje 30 bodova (mogući rezultat na testu 0-60).
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

11. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Studenti koji udovolje studentskim obvezama i sakupe iz kolokvija/popravaka kolokvija ukupno najmanje 33 boda oslobođeni su pismenog dijela završnog ispita.
Ocjena iz kolegija za studente koji ne pristupe završnom pismenom ispitu formira se temeljem bodova iz prvog kolokvija, bodova iz drugog kolokvija, bodova na temelju pohađanja nastave, bodova iz vježbi, bodova iz izbornog seminara, te znanja iskazanog na usmenom ispitu.
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

12. Izborni seminarski rad
Tema:
s popisa tema za izborne seminare (web)
izvan popisa, prema interesima studenta, no mora biti povezana s predmetom kolegija
Bez obzira da li je tema odabrana s popisa ili izvan njega, temu treba odobriti izvoditelj kolegija. Teme koje nisu odobrene, neće se razmatrati.
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

13. Izborni seminarski rad
Seminar se piše prema uputama koje su dostupne na web stranici kolegija. Prezentiranje napisanog seminara nije obavezno, međutim studenti koji žele (također u dogovoru s izvoditeljem kolegija) mogu svoj seminar i izlagati.
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

14. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Sadržaj predmeta
Definiranje područja
Pamćenje i zaboravljanje
Klasično i instrumentalno uvjetovanje
Kognitivistički pristupi učenju i pamćenju
Socijalne teorije učenja
Metode poučavanja i modeli učenja
Izravno poučavanje i ostale metode
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

15. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Sadržaj predmeta
7. Inteligencija i kognitivni stilovi u odnosu na učenje i poučavanje 8. Učenje učenja 9. Daroviti učenici i učenici s posebnim potrebama 10. Psihometrijske osnove ispitivanja znanja 12. Psihologijske osnove teorije kurikuluma
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

16. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Obvezna literatura
Vizek-Vidović, V., Rijavec, M., Vlahović-Štetić, V., Miljković, D. (2003). Psihologija obrazovanja. Zagreb: IEP (str. 1-41; 70-84; ; ; ).
Andrilović, V., Čudina-Obradović, M. (razne godine izdanja). Psihologija učenja i nastave. Zagreb: Školska knjiga (3-88)
Woolfolk, A. (2005). Educational psychology. Boston: Allyn and Bacon.
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

17. Preporučena literatura
Andrilović, V., Čudina-Obradović, M. (razne godine izdanja). Psihologija učenja i nastave. Zagreb: Školska knjiga (str )
Andrilović, V. (razne godine izdanja). Metode i tehnike istraživanja u psihologiji odgoja i obrazovanja. Zagreb: Društvo psihologa Hrvatske, Školska knjiga
Grgin, T. (1997). Edukacijska psihologija. Jastrebarsko: Naklada Slap
Zarevski, P. (razne godine izdanja). Psihologija pamćenja i učenja. Jastrebarsko: Naklada Slap
Andrilović, V. (2001). Samostalno učenje. Jastrebarsko: Naklada Slap
Čudina-Obradović, M. (1991). Nadarenost: razumijevanje, prepoznavanje, razvijanje. Zagreb: Školska knjiga
Kocijan-Hercigonja, D., Buljan-Flander, G., Vučković, D. (2002). Hiperaktivno dijete. Jastrebarsko: Naklada Slap
Cvetković-Lay, J., Sekulić-Majurec, A. (1998). Darovito je, što ću s njim? Zagreb: Alinea
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

18. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA 1. Definiranje područja *Thorndike: Educational psychology, *eksperimenti s mačkama
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

19. Psihologija učenja i poučavanja
obično se asocijacije može grupirati u:
aktere (profesori, učenici, škola)
socijalne kompetencije (organizacija vremena, radne navike, druženje, zabava, disciplina)
stjecanje formalnih znanja i obrazovanje (računanje...)
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

20. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
EDUKACIJSKA PSIHOLOGIJA je grana psihologije koja se bavi učenjem i svime što je s time povezano (teorijska i primjenjena grana)
šire shvaćanje: učenje je osnova obrazovanja i odgoja, odnosno edukacije kao osnove socijalizacije
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

21. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Što je učenje?
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

22. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
proces u kojem se znanje stvara kroz transformiranje iskustva (interakcija sadržaja i iskustva)
aktivnost kojom organizam mijenja svoje ponašanje, pod utjecajem vanjskih uvjeta, ali i rezultata vlastite aktivnosti, kako bi se uklonilo stanje početne neizvjesnosti (J.Linhart, prema Andrilović, Čudina, 1985)
proces relativno trajnih promjena pojedinca nastalih tijekom obnavljanja novih aktivnosti a koje se očituju u njegovu izmijenjenom načinu ponašanja i uspješnijoj prilagodbi (Grgin, 1997)
učenje je aktivnost koja dovodi do promjena u ponašanju (Spence, 1959, prema Grgin, 1997)
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

23. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Što je učenje?
učenje je relativno trajna promjena u ponašanju (ili ponašajnom potencijalu) izazvana iskustvom (Tarpy i Mayer, 1978)
relativno trajna (ne uključuje promjene koje su privremene- izazvane npr. drogom)
rezultat iskustva (ne uključuje promjene koje su rezultat fizičkog rasta i maturacije)
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

24. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Učenje i informacije
učenje uključuje:
Primanje (percepcijski procesi i mišljenje)
Obradu (mišljenje i pamćenje)
upotrebu informacija (pamćenje, mišljenje, percepcija zahtjeva situacije)
Regulaciju ponašanja na osnovi povratnih informacija
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

25. Što se stječe učenjem? Što čovjek uči?
čovjek uči različite repertoare ponašanja (verbalne i motorne) i kriterijske obrasce (Andrilović, 1985)
kriterijski obrasci:
=unutarnje reprezentacije zahtjeva situacije
(npr. pri učenju za koju ocjenu je učenik savladao gradivo, koliko mu vremena treba za određenu količinu gradiva i sl.)
=kontrolni mehanizmi, služe za samoregulaciju ponašanja
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

26. Što se stječe učenjem? Što čovjek uči?
čovjek neposredno uči vještine (navike), informacije, a posredno se učenjem mijenjaju stavovi, interesi, vrijednosti, usvaja govor, socijalne norme, razvijaju sposobnosti, razvija društveno prihvatljiva ekspresija emocija, itd. (Grgin, 1997)
uče se i socijalne kompetencije i vještine (radne navike, organizacija vremena, druženje, zabava, disciplina)
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

27. Što čovjek uči? informacije
stavove (interesi, vrijednosti, socijalne norme, radne navike)
vještine
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

28. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Oblici učenja
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

29. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Oblici ranog učenja
utiskivanje: reakcija kojom tek rođeni organizam slijedi prvi opaženi objekt koji se kreće
primjer u životinjskom svijetu: Lorenz (1965)
kod djece: utiskivanje na otkucaje majčina srca (djeca izložena imitaciji zvuka majčina srca brže dobivaju na težini, brže zaspu)
nehotična imitacija: zasniva se na identificiranju s nekime (zbog privlačnosti ili straha i sl.)
npr. mala djeca ponavljaju riječi koje ne razumiju, slično oblačenje, nasilno ponašanje…
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

30. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Oblici ranog učenja
ekspozicijsko učenje: organizam je izložen podražaju i uči bez povoda, npr. štakor živi u kavezu u obliku labirinta i nauči ga bez poticaja
habituacija: organizam uči da ne reagira na podražaj koji se ponavlja, a nije relevantan za njega, navikavanje (npr. nastavnik je sklon vikanju i prijetnjama koje nikad ne realizira, učenici nakon nekog vremena prestaju reagirati)
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

31. Oblici jednostavnijeg učenja
asocijacijsko učenje: pamćenje i učenje po zakonu asocijacija (npr. po zakonu vremenske ili prostorne bliskosti, ili kontrasta)
Npr. mehaničko ili asocijacijsko učenje ( dijete uči pjesmicu na pamet, bez da je razumije, na pokazane dijelove lica govori riječi u nizu i prije no što mu sec pokaže slijedeći dio)
„bubanje”, npr. koji odgovor ide s kojim pitanjem; no ipak može biti površno i uz pomoć mnemotehnika
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

32. Oblici jednostavnijeg učenja
učenje uvjetovanjem: učenje u kojem organizam odgovara određenom reakcijom na neki podražaj na koji prije nije imao tu reakciju
npr. učenje psovki kod kod djece- ovisno o reakciji okline, ponašanje učenika prilikom dolaska nastavnika u razred
postoji klasično i instrumentalno uvjetovanje
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

33. Oblici složenijeg učenja
iskustveno učenje: oblik učenja u kojem se naglašava vlastito iskustvo kao polaznica/refleksna točka za učenje ( „putem vlastite kože”)
učenje uvidom: karakteristično za učenje odraslih, uključuje procese reorganizacije sadržaja i struktura koje se usvajajaju
uključuje otkrivanje bitnog u materijalu, utvrđivanje fiksnih točaka gradiva, grupiranje dijelova gradiva, logičko povezivanje tih dijelova, zaključivanje
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

34. PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA
Posebni oblici učenja
Učenje bez namjere
subperceptivno učenje: postoji promjena u ponašanju i na podražaje koji su ispod granice opažanja i svijesti (npr. zbog tromosti oka)
* Navodne subliminalne reklamne poruke- zabranjeno
latentno učenje: vs. manifestno učenje – čovjek nije svjestan da je nešto naučio, ne postoji namjera učenja, ali će se pokazati u situaciji potrebe
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

35. Posebni oblici učenja (na granici namjernog i nenamjernog učenja)
sugestopedija: učenje u stanju opuštenosti
hipnopedija: učenje u snu
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA

36. Učenje i uloga nastavnika
2 dimenzije potreba za pomoć u učenju
usmjeravanje
podrška
u kojoj mjeri učenik/ student očekuje od nastavnika usmjeravanja ili podršku ovisi o sljedećim osobinama studenta:
osjećaj kompetentnosti za područje učenja
(samoefikasnost)
potreba da se pouzdaje u nastavnika
posvećenost učenju
uvjerenje u vlastite sposobnosti
PSIHOLOGIJA UČENJA I POUČAVANJA