2. آشنایی با اصول و فرآیند وجین
Weeding
آشنایی با اصول و فرآیند وجین

3. عناوين
1.       تعريف
2.      اهميت وجين
3.    شاخص هاي وجين منابع
4.    منابع مستثني از وجين
5.     ابزارهاي وجين
6.     شيوه كار وجين منابع
7.    اهداف وجين
8.    سرنوشت منابع وجين
9.      پس از وجين

4. Weeding Section Contents • Overview • The Importance of a Weeding Policy • Why Weeding Is Necessary • Planning Your Approach • Now What? • Self-Assessment

5. What Is Weeding?
Weeding is the periodic and continual evaluation of your library's resources with the goal of removing obsolete, damaged, and rarely used books. Weeding ensures that your library's materials are useful, attractive, and accessible to your patrons. Every library's print collection is limited by the space available, and collections must change over time to reflect changes in the community and in the library's goals.

7. وجين در علم كتابداري بيشتر با محتواي تصفيه و پالايش مجموعه كتابخانه از مواد اطلاعاتي بي استفاده و يا از رده خارج و يا موادي كه به ندرت از آنها استفاده مي شود تعبير شده است. براي آنكه كتابخانه تبديل به انبار مرده از كتاب و ساير منابع اطلاعاتي بلا استفاده نگردد، عمل وجين منابع امري ضروري به نظر مي رسد. 

8. در واقع وجين خود نوعي انتخاب است  با اين تفاوت كه بعد از تهيه مجموعــه  اتفاق مي افتد.
لذا اين امر به ارزشيابي مجموعه منتج   مي شود.

9. مي توان گفت كه در فرآيند سفارش منابع اطلاعاتي ، عمل انتخاب از ميان انتشارات موجود در بازار صورت مي پذيرد ولي در مرحله وجين عمل انتخاب از بين مجموعه كتابخانه انجام مي شود.
اين مسئله حاكي از آن است كه سفارش منابع و وجين آن دو  فرآيند كاملاّ مرتبط و وابسته به هم بوده و مي بايست سياستهاي واحدي درخصوص هردو فرآيند اعمال شود.

10. تعریف وجین : وجين فرايندي است كه از طريق آن منابع مازاد، فرسوده و يا بي استفاده از مجموعه خارج مي گردد.

11. اهمیت وجین کردن : عمده ترين دلايلي كه وجين كردن را براي كتابخانه ها ضروري مي سازد، نياز به كنترل و رشد مجموعه و روزآمد كردن آنها، محدود بودن فضاي كتابخانه ها، نياز جامعه به اطلاعات جديد و به روز، خط مشي و سياست هاي مجموعه سازي كتابخانه ها و ... از جمله عللي است كه كتابداران را بر آن مي دارد تا در صدد يافتن راه حل هاي مناسب جهت امر وجين كردن در كتابخانه ها برآيند.

12. اهداف وجين
1. ايجاد فضاي مناسب براي منابع اطلاعاتي
2. تسهيل و تسريع در دسترسي به منابع اطلاعاتي مورد نياز
3. بدست آوردن بازخورد نقاط ضعف و قوت در كتابخانه از امر وجين

13. شيوه كار وجين منابع:
قبل از شروع عمليات وجين ابتدا عمل رف خواني كتابخانه مربوطه انجام مي شود و تمامي منابع مجموعه از لحاظ منابع مفقودي، امانت و موجودي كنترل و بازبيني مي شود. اين كار توسط كتابداران كتابخانه مربوطه صورت مي گيرد. جهت اين امر كتابخانه ها به تشخيص سرپرست كتابخانه مي توانند وظايف سرويس دهي و خدمات امانت خود را در مقطع زماني مناسب تعطيل نمايند تا با دقت بيشتري مراحل فوق را انجام دهند.  

14.  ابزار هاي وجين:  
نظرات و تجربيات كتابداران با سابقه
گروه هاي كارشناسي وجين منابع
مراجعه كنندگان و منابع نقد و بررسي. 

15. موانع وجین عکس العمل منفی از سوی استفاده کنندگان و مدیران
مقاومت کارکنان
هزینه بر بودن
زمان بر بودن
داشتن عقیده "هر چیزی بهتر از هیچ چیز"
مخالفت و بی میلی خود کتابدار از امر وجین ……

16. Why It's So Hard
By nature librarians love books, and there is often an unwritten rule that books are sacred. It's hard to convince anyone that the discarding of a book is necessary. It's also difficult to find the time, energy, and resources to go through the shelves, book by book, to decide what to keep and what to weed. Remember, good weeding makes a library more useful and user-friendly. It is a natural part of a healthy library.

17. :منابعی که باید وجین شوند معمولا عبارتند از ۱- نسخه تكراري .
۲- منابعی که وضع ظاهري آنها مطلوب نیست ونسخه جدید را می توان جایگزین آنها کرد.
۳- منابعی که اعتبار علمي ندارند.
۴- ويرايش هاي قديمي تر.
۵- منابعی که ميزان استفاده از آنها کم می باشد و یا بي استفاده هستند.
…….

18. Examples Of Policy Criteria
Content: Is the content of the book relevant to your collection goals?
Copyright: Is the content outdated?
Condition: Is the book extremely worn?
Circulation history: Is the book being checked out?
Currency: Is there newer information available? ……

19. Consider Exceptions
Books that you may want to keep:
Classic titles
Titles on local history or by local authors
School publications (like year books)
Titles on current reading lists
Out-of-print titles that are still useful and irreplaceable.
Biographical titles

21. Continuous Review, Evaluation and Weeding

23. Now What?

24.  سرنوشت منابع وجين
1. حذف شوند و ويرايش جديد به مجموعه اضافه شود.
2. حذف شوند و همان ويرايش مجدداً خريداري شود.
3. حذف شوند و درصورت نياز منابعي جديد تر و بهتر درهمين زمينه موضوعي تهيه شود.
4. صحافي شود و به مجموعه بازگردد .
5.به انبار منتقل شود .

25. Discard
Please Note: Before you begin discarding weeded books, check your library's approved disposal policy.
Sell:
A sale takes time to organize, but can help bring in funds to purchase new books and materials.
Donate:
Gift your unwanted, duplicate, or irrelevant titles to charity. Do not donate damaged or severely worn pieces.
Destroy:
Articles too damaged to sell or donate should be destroyed. Be discreet when discarding obsolete titles as many people have strong feelings about discarding books. Clearly mark all discards.

35. با تشکر از توجه شما