1. نگارنده: مریم میرهادی فرد استاد راهنما: آقای دکتر اکبری پاییز 1384
به نام خدا طراحی مدل انتخاب پیمانکاران ساخت و نصب در پروژه های پتروشیمی، نفت و گاز
نگارنده: مریم میرهادی فرد
استاد راهنما: آقای دکتر اکبری
پاییز 1384

2. Prequalification of contractors Contractors Evaluation
هدف تحقیق و کلمات کلیدی :
تدوین متدولوژی کاملی جهت انتخاب پیمانکاران ساخت و نصب در پروژه هاي صنعت پتروشيمي، نفت و گاز کشور بطوری که الگوی جامعی متناسب با شرایط اجرای پروژه ها در کشور برای تصمیم گیری باشد.
Oil & Gas Industry
Contractor Selection
Prequalification of contractors
Contractors Evaluation
Eligible contractors
Construction tenders
Contractor Selection Criteria
صنعت نفت
انتخاب پیمانکاران
ارزیابی مقدماتی پیمانکاران
ارزیابی پیمانکاران
پیمانکاران واجد صلاحیت
مناقصات ساخت و نصب
معیارهای انتخاب پیمانکاران

3. فصل اول:
برخي از اهداف ارزيابي پيمانكاران :
انتخاب پيمانكاران واجد شرايط
ايجاد يك رقابت سالم بين پيمانكاران واجد شرايط
حذف پيمانكاراني كه پاسخگو، مسوول و شايسته نيستند
رضايت كارفرما، همراه با حذف و يا كمينه كردن ريسك مربوط به شكست پيمانكاران

4. مقدمه :
رويه‌هاي گوناگون در انتخاب پيمانكاران:
مناقصه آزاد
مناقصه محدود / انتخابي: پروژه با تكنولوژي بالا و مهارت خاص باشد.
ارزيابي مقدماتی : عدم امکان سپردن پروژه به پيمانكارانی که دارای قابليت پايين‌تر از حداقل قابليت‌هايي
مد نظر کارفرما باشند.
مذاكره : قرارداد بسيار پيچيده بوده و دارای مشخصات فنی و مالی منحصر به فرد باشد و يا دارای شرايط اضطراري باشد.
ترکیبی

5. فصل دوم: ادبیات موضوع
ارزیابی مقدماتی :
مرحله ارزیابی مقدماتی پیمانکاران، یک فرایند قبل از مناقصه بوده و گامی در جهت دسته بندی پیمانکاران و حذف برخی از آنها که واجد صلاحیت نمی باشند است
مزایای ارزیابی مقدماتی :
حذف پیمانکاران بی تجربه و بی صلاحیت
صرفه جویی در منابع و زمان مناقصه جهت ارزیابی پیمانکاران غیر واجد صلاحیت می گردد
کاهش وسوسه تحویل پروژه به پیمانکار ناشایسته -ولی با قیمت پیشنهادی کمتر- می گردد.
برای پیمانکاران، یک نوع ارزیابی از خارج از سازمان محسوب می گردد.

6. فصل دوم: ادبیات موضوع
ارزیابی مقدماتی :
تجربه كشور هنگ كنگ
رويكرد وزارت كار
رويكرد وزارت مسكن
رويكرد شركت خطوط حمل و نقل راه‌آهن (MTRC)
تجربه كشور استراليا
شرایط کنونی در ترکیه

7. فصل دوم: ادبیات موضوع
ا رزيابي مقدماتي پيمانكاران و رويكرد آمريكا :
نرخ های ارزيابي در سازمان حمل و نقل New Jersey
نرخ‌هاي ارزيابي در سازمان حمل و نقل ميشيگان
نرخ‌هاي ارزيابي در سازمان حمل و نقل ايالت واشنگتن
امتيازهاي ارزيابي در سازمان حمل و نقل ايلينويز (Illinois)

8. شيوه انتخاب پيمانكار توسط دولت Queensland استراليا :

9. سایر مدل های پیشنهادی
انتخاب پيمانكار با استفاده از تئوري تصميم گيري چند معياره - مدل Additive
اين مدل بر مبناي تئوري تصميم گيري مي باشد و براي ارزيابي هايي كه اهداف متناقص دارند و همچنين آناليز حساسيت مناسب مي‌باشد.
يكي از مزاياي اين مدل، سادگي آن است بطوريكه تصميم گيرنده جهت تعيين تابع مطلوبيت براي هر آلترناتيو كافيست تنها n تا تابع مطلوبيت تك بعدي را براي آن آلترناتيو تعيين كند.

10. سایر مدل های پیشنهادی
مدل پيشنهادي Palaneeswaran و Kumaraswamy جهت ارزيابي مقدماتی پيمانكاران

11. مدل پيشنهادی جهت ارزيابی مقدماتی پيمانکاران

12. مدل مفهومی سيستم پشتيبانی تصميم گيری

13. سایر مدل های پیشنهادی
مدل پيشنهادي Topcu براي انتخاب پيمانكاران ساخت و نصب در تركيه :

14. با استفاده از مدل AHP

15. سایر مدل های پیشنهادی
مدل پيشنهادي G.D.Holtجهت انتخاب پيمانکاران :
رويكرد Bespoke
آنالیز چندمعیاره (MAA)
تئوری مطلوبیت چند معیاره (MAUT)
رگرسیون چندمتغیره (MR)
روش آنالیز خوشه ای (CA)
تئوری مجموعه فازی
طبقه‌بندي و تشخيص صلاحيت پيمانكاران سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور ايران
روش ارزيابي پشنهادي پيمانكاران و امتيازبندي پيشنهادها- شركت ملي نفت ايران

16. فصل چهارم : پیشنهادات بهبود
بررسی و ضع موجود
هدف : جمع آوری اطلاعات لازم از وضع موجود برخی سازمانها در انتخاب پیمانکاران ساخت و نصب جهت طراحی متدولوژی کلی
انتخاب ابزار : بر مبنای متدولوژی مورد استفاده توسط آقای [28]Ali A.Shash و آقای Ng [2 ] ( استفاده از ابزار پرسشنامه جهت بررسی وضع موجود.)

17. بررسی وضع موجود :
چک لیست شامل 4 بخش می باشد :
بخش اول شامل سوالاتی راجع به سیستم مناقصه و ارزیابی پیشنهادات سازمان است.
بخش دوم شامل سیستم ارزیابی و نحوه انتخاب پیمانکاران می باشد.
بخش سوم شامل اطلاعات سازمانی جهت دسته بندی کردن داده های بخش1 و 2 می باشد.
بخش چهارم هم شامل اطلاعات شخصی مربوط به فرد پاسخگو بوده است، این بخش جهت اطمینان و اعتماد به جواب سوالات بخش 1 و 2 لحاظ گردیده است.

18. مدل پیشنهادی جهت ارزیابی و انتخاب پیمانکاران ساخت و نصب پس از اعتبارسنجی :

19. تعیین معیارها کلان جهت ارزیابی پیمانکاران ساخت و نصب در پروژه های پتروشیمی، نفت و گاز:
ارزیابی مقدماتی و ارزیابی نهایی فرایندهای تصمیم گیری می باشند که در طی فرایند انتخاب پیمانکاران رخ می دهند و بایستی محدوده وسیعی از معیارهای تصمیم گیری لازم و کافی را جهت ارزیابی تعیین گردند. لذا، تعیین معیارها و میزان اهمیتشان یکی از مراحل بسیار مهم و حساس در فرایند انتخاب پیمانکاران می باشد.

20. تعیین معیارها کلان جهت ارزیابی پیمانکاران :
تعیین معیارها کلان جهت ارزیابی پیمانکاران :
هدف : جمع آوری نقطه نظرات خبرگان به منظور تعیین معیارهای ارزیابی نهایی پیمانکاران و میزان اهمیت آنها در عوامل مختلف زمان، هزینه، کیفیت و ایمنی و کل پروژه از ابزار پرسشنامه استفاده گردید.
انتخاب ابزار : بر مبنای متدولوژی مورد استفاده توسط آقای Ng [2 ] ( استفاده از ابزار پرسشنامه جهت تعیین معیارهای مهم و اثر گذار در پروژه های ساخت و نصب.)

21. تعیین معیارهای کلان جهت ارزیابی پیمانکاران :
جهت تعیین معیارها و میزان اهمیت هریک گامهای زیر طی شد :
تعیین معیارهای اولیه : بر مبنای تحقیقاتی که سایر افراد خبره در این زمینه انجام داده بودند، مصوبه سازمان برنامه و بودجه، مصوبه وزارت نفت (معاونت فناوری و مهندسی)، مصاحبه با افراد خبره در سازمانهای مختلف .
طراحی و توزیع پرسشنامه و اخذ نقطه نظرات خبرگان جهت تعیین میزان اهمیت معیارها.
تحلیل و تعیین معیارهای موثر در هریک از عوامل با استفاده از آمار ناپارامتری.
تعیین اوزان معیارها با استفاده از روش تحلیل سلسله­مراتبی و محاسبه امتیاز یکی از پیمانکاران در یک مطالعه موردی.

22. نمونه پرسشنامه 2 :

23. تعیین تعداد نمونه های لازم جهت تکمیل پرسشنامه 2 :

25. ردیف
شماره معیار
معیارها
میزان
P-Value
Mean Rank (Friedman) 1 15
مهارت و تجارب تیم اجرایی
0.0000
36.20 2 14
مهارت و تجارب مدیریت پروژه (خرید، ساخت و نصب، برنامه ریزی و کنترل پروژه و...)
0.0011
35.10 3
سوابق و تجارب مرتبط پیمانکار در پروژه های ساخت و نصب
35.08 4 38
روش و تکنولوژی ساخت و نصب
0.0001
34.08 5 18
ارزشیابی تعداد و شرایط ماشین آلات و تجهیزات آماده به کار مرتبط با پروژه (استیجاری و تحت مالکیت پیمانکار)
0.0210
32.75 6 17
مهارت و تجارب تیم برنامه ریزی و کنترل پروژه
0.0058
31.27 7 9
قیمت پیشنهادی
31.23 8 10
برنامه زمانبندی پیشنهادی
31.05
معیارهای پذیرفته شده از آزمون دوجمله ای درعامل زمان به همراه رتبه آزمون فریدمن

26. ردیف شماره معیار معیارها میزان P-Value Mean Rank (Friedman)1 14
مهارت و تجارب مدیریت پروژه (خرید، ساخت و نصب، برنامه ریزی و کنترل پروژه و ...)
0.0000
36.60 2 15
مهارت و تجارب تیم اجرایی
36.30 3 9
قیمت پیشنهادی
34.42 4 38
روش و تکنولوژی ساخت و نصب
0.0058
33.60 5 18
ارزشیابی تعداد و شرایط ماشین آلات و تجهیزات آماده به کار مرتبط با پروژه (استیجاری و تحت مالکیت پیمانکار)
0.0210
32.24
معیارهای پذیرفته شده از آزمون دوجمله ای در عامل هزینه به همراه رتبه آزمون فریدمن

27. ردیف
شماره معیار
معیارها
میزان
P-Value
Mean Rank (Friedman) 1 15
مهارت و تجارب تیم اجرایی
0.0001
37.58 2
سوابق و تجارب مرتبط پیمانکار در پروژه های ساخت و نصب
37.13 3 22
برنامه کنترل کیفیت
0.0019
36.13 4 16
مهارت و تجارب تیم کنترل کیفیت
0.0110
35.80 5 21
سیستم تضمین و مدیریت کیفیت
35.17 6 9
قیمت پیشنهادی
34.00
معیارهای پذیرفته شده از آزمون دوجمله ای درعامل کیفیت به همراه رتبه آزمون فریدمن

28. ردیف
شماره معیار
معیارها
میزان
P-Value
Mean Rank (Friedman) 1 40
توانایی و مهارت پرسنلین واحدHSE
0.0210
37.35 2 15
مهارت و تجارب تیم اجرایی
0.0058
37.32 3 23
برنامه ایمنی و بهداشت
0.0011
37.30 4 42
برنامه ایمنی برای حمل اقلام سنگین
0.0021
37.02 5 41
عملکرد گذشته پیمانکار در مورد HSE
0.0390
36.13
معیارهای پذیرفته شده از آزمون دوجمله ای درعامل ایمنی به همراه رتبه آزمون فریدمن

29. ضرایب اهمیت هریک از مولفه ها :
نتایج حاصل از تحلیل مولفه های اصلی :
ضرایب اهمیت هریک از مولفه ها :

30. نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای :

31. مطالعه موردی :
تعیین اوزان معیارها با استفاده از روش AHP و امتیازدهی با استفاده از نقطه نظرات مدیران پروژه:
امتیاز پیمانکار در عامل زمان= 83.37

32. امتیاز پیمانکار در عامل هزینه = 84.38
مطالعه موردی :
امتیاز پیمانکار در عامل هزینه =

33. امتیاز پیمانکار در عامل کیفیت = 80.33
مطالعه موردی :
امتیاز پیمانکار در عامل کیفیت =

34. امتیاز پیمانکار در عامل ایمنی = 70.04
مطالعه موردی :
امتیاز پیمانکار در عامل ایمنی =

35. فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات آتی
در سازمانهایی که دارای پروژه های مشابه در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی هستند از متدولوژی یکسان و معیارهای مشابه برای انتخاب پیمانکاران خود استفاده نمی کنند.
از منظرهر سازمان بسته به جایگاه خود (کارفرما، پیمانکار کلی و ...) اهمیت معیارهای انتخاب متفاوت می باشد.
پیشنهاد می گردد که بر روی متد و معیارهای ارزیابی مقدماتی مطالعه شود تا خروجی این مرحله بتواند لیستی از پیمانکاران واجد شرایط جهت ورود به مرحله ارزیابی نهایی را تولید نماید.
یکی از تحقیقاتی که می­توان در ادامه این تحقیق انجام گردد؛ تعیین زیرمعیارهای مربوط به معیارهای کلان تعیین شده در هر عامل بطوری که امتیاز پیمانکاران با دقت بیشتری محاسبه گردد.
پیشنهاد می­گردد جهت خاص­تر نمودن موضوع این نامه در صنایع نفت، طبقه­بندی پروژه­های این صنعت بر اساس تشابهات این پروژه ها صورت گیرد به نحوی که در هر طبقه پروژه هایی از یک نوع قرار گیرد تا بتوان اوزان معیارها را در هر طبقه تعیین نموده و جهت سایر پروژه های مشابه به کار برد.

36. Thanks for your Concern!