1. DIGITALNI REPOZITORIJ NA ODSJEKU ZA INFORMACIJSKE ZNANOSTI FILOZOFSKOG FAKULETA U OSIJEKU
Boris Bosančić
Odsjek za informacijske znanosti
Filozofski fakultet Osijek

2. OSNOVNI POJMOVI I SKRAĆENICE
OZIZ (Odsjek Za Informacijske Znanosti Filozofskog fakulteta u Osijeku) –
Digitalni repozitoriji ili digitalni arhivi
FEDORA Commons (Flexible Exstensible Digital Object Repository Archives) digitalni repozitorij -
Fez (frontend sučelje za FEDORA-u) -
OAI-PMH (Open Archives Initiative - Protocol for Metadata Harvesting)
Fedora repozitorij NIJE ISTO ŠTO I - Fedora (Red Hat Linux)!!

3. INFORMACIJSKA INFRASTRUKTURA OZIZ-a

4. DIGITALNI REPOZITORIJI - OPĆENITO
Centralno mjesto pohrane digitalnih sadržaja većine frontend aplikacija za potrebe kasnijeg pretraživanja i pregledavanja
Vrste digitalnih repozitorija (neformalna podjela):
Institucijski (institucionalni) repozitoriji
Repozitoriji nastavnih materijala itd.
Digitalni arhivi (npr. Digitalni arhiv hrvatskih mrežnih publikacija)
Besplatna softverska rješenja digitalnih repozitorija:
Dspace -
Eprints -
Fedora Commons -
Podrška za OAI-PMH protokol -

5. OAI-PMH Open Archive Initiative Protocol for Metadata Harvesting
Protokol koji osigurava interoperabilnost digitalnih repozitorija (razmjenu zapisa)
OAI-PMH ne omogućuje pretraživanje metapodataka već njihovo okupljanje na jednom mjestu (harvestiranje)
Repository Explorer mrežna aplikacija za testiranje OAI-PMH podrške repozitorija

6. DIGITALNI REPOZITORIJI u VISOKOŠKOLSKIM KNJIŽNICAMA...
Digitalni arhiv Filozofskog fakulteta u Zagrebu - (koristi Eprints)
Repozitorij Medicinskog fakulteta - (koristi Dspace)

7. DIGITALNI REPOZITORIJ(I) NA OZIZ-u - NAMJENA
arhivirati sve vrste intelektualnog sadržaja koje Odsjek proizvodi u svom radu kako svojom znanstvenom tako i nastavnom djelatnošću, npr.
završne i diplomske radove studenata
znanstvene radove nastavnika
sve vrste nastavnih materijala
itd.
arhivirati ostale vrste dokumenata koje Odsjek proizvodi u svom radu, npr.
arhivske datoteke kolegija sustava učenja na daljinu
video zapise izlaganja s konferencija u organizaciji Odsjeka
zapisnike sa sastanaka Odsjeka

8. DIGITALNI REPOZITORIJ(I) NA OZIZ-u – NAMJENA (2)
izobrazba studenata informatologije – potreba za uspostavom digitalnih repozitorija u visokoškolskim i specijalnim knjižnicama dovodi do potrebe educiranja knjižničara u pogledu tematike digitalnih repozitorija (metapodaci, OAI-PMH protokol, prava pristupa i dr.)

9. FEDORA Commons digitalni repozitorij
Ključna svojstva:
1. podrška za raznolike (heterogene) tipove podataka (text, slike, audio, video itd.)
2. prilagodba u slučaju pojavljivanja novog tipa podataka
3. gomilanje međusobno izmješanih i distribuiranih podataka unutar kompleksnih objekata
4. sposobnost višestrukog prikaza ovih objekata
5. sposobnost pridruživanja prava na pristup na pojedine prikaze.
©FFOS 2006

10. Struktura FEDORA digitalnog objekta
Npr. demo:5, ffos:1 itd.
Npr. datum kreiranja, stanje (aktivan-neaktivan)
Rezervirani DATASTREAMS (FOXML metapodaci)
DATASTREAMS - jedinica sadržaja u repozitoriju (npr. PDF dokument, PPprezentacija i sl. )
DATASTREAMS – dodatni metaodaci ( DC metapodaci, Creative Commons licenca, XSL)
DISSEMINATORS – zasebni digitalni objekti kao poveznice na odgovarajuće web servise koji osiguravaju odabranu reprezentaciju odnosno prikaz objekta
©FFOS 2006

11. Fez – frontend sučelje za FEDORA repozitorij
PHP/MySQL aplikacija
Content model
Zajednica (Community)
Zbirka (Collection)
Zapis (Record)
Prava pristupa riješena preko FezACML modula (trenutno ne koristi XACML)
Mogućnost kreiranja te importa i exporta različitih shema metapodataka

12. ZBIRKA DIPLOMSKIH RADOVA – prva zbirka u okviru digitalnog repozitorija
Projekt u koji su uključeni i profesori i studenti s Odsjeka
Koraci u kreiranju ZBIRKE DIPLOMSKIH RADOVA:
Ujednačavanje digitalnih inačica dipl. radova u MS-Word formatu (planira se i konverzija u PDF)(npr. optimizacija slika)
Kreiranje sheme metapodataka za zbirku diplomskih radova (oziz_zdr)
Mapiranje kreirane sheme metapodataka s oai_dc shemom za potrebe kompatibilnosti s OAI-PMH protokolom
Kreiranje zapisa u pojedinim kontroliranim rječnicima termina (za polja Mentor, Kolegij i Studij)(planira se i kreiranje kontroliranog rječnika termina za ključne riječi)
Izrada metapodataka za svaki diplomski rad uključujući sažetak i ključne riječi odnosno unos zapisa u digitalni repozitorij (trenutno 112 zapisa) uz pridruživanja prava na pristup.

13. Mapiranje shema metapodataka
Redni broj
OAI_DC
OZIZ_ZDR 1.
dc:title
zdr:naslov 2.
dc:creator
zdr:student 3.
dc:subject
zdr:kljucnerijeci 4.
dc:description
zdr:sazetak 5.
dc:publisher
zdr:studij 6.
dc:contributor
zdr:mentor 7.
dc:date
zdr:datum 8.
dc:type
zdr:ocjena 9.
dc:format
10.
dc:identifier
zdr:maticni
11.
dc:source
upload
12.
dc:language
13.
dc:relation
upload xml
14.
dc:coverage
zdr:kolegij
15.
dc:rights
zdr:auprava

14. OZIZ digitalni repozitorij
Dostupan na adresi

15. Zaštita (izrada sigurnosnih kopija)
FEDORA digitalni repozitorij omogućuje:
Export digitalnih objekata u FOXML i METS formatu
Batch import istih
Pohranjivanje različitih verzija pojedinog datastreama unutar digitalnog objekta i njihovo pregledavanje po vremenskoj traci

16. Planovi...
Kreiranje XML Scheme za oziz_zdr shemu metapodataka (i za svaku buduću shemu metapodataka) uz omogućavanje harvestiranja repozitorija i prema novoj shemi metapodataka
Kreiranje kontroliranog rječnika termina za ključne riječi
Integracija postojećeg DOOR repozitorija nastavnih materijala s FEDORA Commons repozitorijem
Kreiranje novih zbirki:
Zbirka znanstvenih i stručnih radova nastavnika
Zbirka sigurnosnih kopija kolegija alata za e-obrazovanje
...

17. H v a l a !