1. Klíník - 29. nóvember Fyrirburar
Friðrik Thor Sigurbjörnsson

2. Tilfelli ……….. 24+4 vikur Lítið legvatn
Blæðing frá fylgjukanti sl. Vikur
Nú aukin blæðing, ca. 4msk/dag

3. Tilfelli Lífsmörk eðlileg Kvenskoðun Ómskoðun
Langur og lokaður legháls
Blóð í vagina og cervix-opi
Ómskoðun
Hreyfingar og hjartsláttur
Lítið legvatn
Blæðingarstaður sést ekki
Sterar en ekki tocolytica

4. Tilfelli Stúlka fædd 4 dögum síðar <800
Ekki lengdar- né höfuðummálsmæld
Apgar 4 e. 1mín; 5 e. 5mín
Lífsmörk:
Púls 149 slög/mín
BP 45/25
T 34.4°C

5. Tilfelli Við skoðun: Astrup Bláleit, erfiðar við öndun
Stoðkerfi eðlilegt
Húð þunn og rauð
Astrup
pH 7.09; pCO2 70; HCO3 15.5; BE -7.9
Hb 165; Hcr 0.52; Hbk 11.9

6. Skilgreining <37 vikur - Preterm 34-37 - Late Preterm
Fæðingarþyngd
Flokkur
<2500g
LBW
<1500g
VLBW
<1000g
ELBW
<37 vikur - Preterm
Late Preterm
<32 - Very Preterm

7. Tíðni & faraldsfræði BNA 20% aukning sl. 17 ár Léttburafjölgun:
2% lifandi fæddra e. <32 vikna meðgöngu
12.7% lifandi fæddra e. 37 vikna meðgöngu
20% aukning sl. 17 ár
Fjölgun late-preterm fæðinga
Aukin tíðni fjölburafæðinga
Léttburafjölgun:
6.7% lifandi fæddra 1984 LBW; 8.5% 2005
1.2% lifandi fæddra 1980 LBW; 1.5% 2005

8. Tíðni & faraldsfræði Áhættuþættir: Orsakir:
Aldur móður - Þjóðfélagsstaða - Hjónabandsstaða - Efnahagur o.fl…
Orsakir:
50% ótímabærar hríðir
30% PPROM
Þættir sem valda ótímabærum hríðum eru örvun HPA öxuls, aukin legspenna, sýking og blæðing frá decidua

9. Fyrsta meðferð… Ef léttburi: VLBW:
Auknar líkur á lágu Apgar-skori
Auknar líkur á inngripi
VLBW:
Nær allir þurfa endurlífgun
60% þurfa barkaþræðingu
7% þurfa endurlífgun með lyfjum
Framhaldið beinist að forvörnum gegn fylgikvillum og stuðningsmeðferð…
Ef nýburi g --> 27% undir eða jafnt og 3 í Apgar
Ef nýburi > 3% undir eða jafnt og 3 í Apgar
Fylgikvillar koma til þar sem börnin eru ýmis anatómískt, lífefnafræðilega eða lífeðlisfræðilega ófær um að lifa án aðstoðar. Líkurnar á fylgikvillum minnka í réttu hlutfalli við aukna þyngd og meðgöngulengd.

10. Hypothermia Ýtir undir efnaskiptasýringu og blóðsykurfall
Tengd skertri lungnastarfsemi ef <26 vikna meðganga
Mest hætta strax eftir fæðingu
Orsakir?
Meðferð?
Aukið hlutfallslegt líkamsyfirborðd
Rannsókn sýndi 11% með hita yfir 37gr, 14% undir 35gr. (meðaltal 28 vikur)
Meðferð er incubator eða annar upphitari en ef það er ekki þá plast! Plast er þa ðeina sem virkar!

11. Öndunarfærakvillar RDS Langvinnur lungnasjúkdómur Apneur
Surfactant-skortur
Langvinnur lungnasjúkdómur
Bronchopulmonary dysplasia
Algengi í VLBW
Skilgreint sem O2 þörf e. 36 vikna post-menstrual aldur
Apneur
25% fyrirbura
Fylgjast þarf með súrefnisgjöf því koma þarf í veg fyrir fylgikvilla hyperoxemiu og hypoxemiu.
Apneur: We use pulse oximetry to monitor infants with apnea and maintain saturation at 88 to 95 percent, using supplemental oxygen if needed. CPAP einnig notað.

12. Hjarta- og æðakerfiskvillar
Patent ductus arteriosus
30% LBW
Alvarleiki eftir stærð PDA og þroska kerfa
Einkenni: Apneur, RDS, hjartabilun
Systemic hypotension
Orsakir sýkingar,PDA, brengluð hormónastýring, asphyxia, hypoxia
Auknar líkur á dauða á vökudeild
Meðferð?
Left to right shunt vandamálið
Infants with low SVC flow compared to those with normal flow were more likely to die before discharge (57 versus 13 percent). Although the low flow group had significantly lower gestational age (25.8 versus 27.4 weeks gestation), neurodevelopmental assessment of the survivors at three years of age, corrected for perinatal risk factors including gestational age, demonstrated that low flow accounted for 49 percent of the variability for death and disability.
Indómetasín og skurðaðgerð í PDA
Ef systemic hypotension þá meðhöndla undirliggjandi orsök.
Vökvi - crystalloid og colloid, kannski.
Inótrópar - dópamín betra en dóbútamín. Betra að nota það síðarnefnda með og þá etv adrenalín líka.
Sterar hafa einnig verið notaðir ef erfiðlega gengur að ná börnum AF inótrópum. 1mg/kg á 8klst fresti í 5 daga höfðu meiri líkur á hærri þrýstingi, þurftu minni heildarskammt af dópamíni og voru fljótari að ná upp þrýstingi.

13. Heilablæðingar
Yfirleitt intracranial blæðing (ICH) frá germinal matrix
30% VLBW fá ICH
Forvörn í skjótri og réttri endurlífgun
Stöðug blóðrás lykilatriði
Forðast: Hyperoxia, hypoxia, hypercarbia, hypocarbia

14. Hypoglycemia & NEC Lækkun blóðsykurs Necrotizing EnteroColitis
Minnkuð myndun vegna glýkogen-forðaskorts
Þarfnast eftirlits á 2 klst. Fresti
Necrotizing EnteroColitis
2-10% VLBW
Óþekkt orsök að mestu
Mikilvæg orsök langvinnra heilsufarsvandamála

15. Sýkingar Tíðni sepsis í fyrirburum sem lifa >3 daga ca. 25%
55% CN staphylococci
73% Gram-pos bakteríur
9% sveppasýkingar (dánartíðni 28%)
Áhættuþættir fyrir sveppasýkingum eru fyrri bakteríusýkingar, langvarandi æðaleggjanotkun og GI-sjukdómar (NEC)

16. ROP Retinopathy Of Prematurity Æðasjúkdómur
Retina í fyrirburum illa æðum búin
Tíðni lækkar með aukinni meðg. lengd
Retinal vascularization begins at 15 to 18 weeks gestation. Retinal blood vessels extend out from the optic disc (where the optic nerve enters the eye) and grow peripherally. Vascularization in the nasal retina is complete at approximately 36 weeks. Vascular development usually is complete in the temporal retina by 40 weeks, although maturation may be delayed until 8 to 12 weeks after term birth (show figure 1).
Vascularization in ROP — The mechanism is thought to involve two stages. An initial injury caused by factors such as hypotension, hypoxia, or hyperoxia, with free radical formation, injures newly developing blood vessels and disrupts normal angiogenesis. Following this disruption, vessels either resume normal growth or new vessels grow abnormally out from the retina into the vitreous

17. Horfur & lifun Lág fæðingarþyngd/fyrirburi
Næstalgengasta ástæða nýburadauða
Algengasta ástæða ungbarnadauða
34% nýburadauða v. fyrirburafæðingar
95% þeirra hjá <32v., <1500g
66% þeirra á fyrsta sólarhringnum
Athuga “algengasta ástæða ungbarnadauða”

18. Horfur & lifun Bætt lifun með bættri meðferð Meðvirkir orsakaþættir
Lifun VLBW 74% 1988; 84% 1995
Lifun ELBW 55% 1993; 61% 1998
Meðvirkir orsakaþættir
Fósturstreita, IUGR, LBW, hypotension, hypothermia
Hér er meðgöngulengd líka þáttur. ELBW er með hærri lifun en LBW ef það er lengri meðganga
Umdeildar tölur, aðrar rannsóknir segja engar framfarir hafa orðið

19. Limit of viability Kanadísk rannsókn: 1193 fyrirburar, ≥20v., ≤500g
68% andvana við fæðingu
32% lifandi fæddir
30% þeirra fóru á ICU
11% þeirra lifðu ≥3 ár
69% þeirra með ≥1 alvarlega fötlun
Sauve et al. “Before viability: a geographically based outcome
study of infants weighing 500 grams or less at birth.” *
* A second study examined outcomes of 1193 infants born at GA greater than or equal to20 weeks and BW less than or equal to500 g in Alberta, Canada between 1983 and 1994 [31]. Of these, 68 percent were stillborn and the remainder were liveborn. Intensive care was initiated in 30 percent of the liveborn infants. Of those, only 11 percent survived to 36 months of age, and 69 percent of the survivors had greater than or equal to1 major disability.
Before viability: a geographically based outcome study of infants weighing 500 grams or less at birth.
AU Sauve RS; Robertson C; Etches P; Byrne PJ; Dayer-Zamora V
SO Pediatrics 1998 Mar;101(3 Pt 1):

21. Meðferð okkar Öndunarfæri Sýkingar Hypoglycemia Blóðrás Intubation
Curosurf 1.5mL
Sýkingar
Ampicillin/gentamicin
Hypoglycemia
IV glúkósi
Blóðrás
Ómskoðun sýndi PDA og þríblöðkulokuleka
NO og dópamín

22. Bestu þakkir!