1. Quinua

2. Caryophyllales Familia:
Quinua
(Chenopodium quinoa)
Orde: 
Caryophyllales Familia: 
Amaranthaceae

3. Planta erguida que pode acadar alturas entre 30 e 300 cm, en función da variedade ou das condicións ambientais.
Raíz: pivotante, vigorosa, profunda, bastante ramificada e febrosa. Resistente á seca
Talo: cilíndrico ao comezo e prismático a partir das ramificacións, cunha cuberta dura.

4. Follas: simples, alternas, cos peciolos longos, finos e acanalados e o limbo de forma variable na mesma planta (romboidal, triangular ou lanceolada), planas ou ondeadas, un pouco grosas, carnosas e tenras, coa beira dentada, serrada ou lisa.
O tamaño varía ata 15 cm de lonxitude por 12 de ancho. Xeralmente as da base da planta son grandes, romboidales triangulares e na parte superior pequenas e lanceoladas. A cor varía do verde ao vermello. Están cubertas por cristais de oxalato de calcio transparentes ou de cores vermello ou púrpura que captan a humidade nocturna e reflicten o exceso de radiación solar.

5. Flores: inflorescencias en panículo formado por un eixo central e outros secundarios e terciarios, de lonxitude variable (ata 80 cm de lonxitude).

6. As flores son pequenas (ata 3 mm), incompletas, sésiles e sen pétalos
As flores son pequenas (ata 3 mm), incompletas, sésiles e sen pétalos. Poden ser hermafroditas ou femininas. Xeralmente están formadas por cinco sépalos de cor verde, cinco estames curtos de cor amarela e un ovario central súpero cun estigma plumosos e ramificado.

7. Froitos: aquenios de forma cilíndrico-lenticular
Froitos: aquenios de forma cilíndrico-lenticular. Conteñen unha única semente de cor variable, de 1,5 a 4 mm. Cada panícula contén de 100 a froitos.
Algunhas rinden ata 500 gramos de semente.

8. sementes

9. CULTIVO

10. USOS:
Debido ao seu alto contido en almidón ten os mesmos usos que os cereais.
Tradicionalmente, os grans de quinua tórranse e móense para facer fariña coa que se fan distintos tipos de pans. Tamén se poden cocer, engadir a sopas, empregalos como cereais, pastas… Ferméntase para obter cervexa ou chicha, unha bebida tradicional dos Andes.
Cocida ten un sabor semellante á noz. Estase comezando a usar na cociña-gourmet e tamén ten aplicacións farmacéuticas e industriais.

11. A quinua ten un excepcional equilibrio entre proteínas, graxas e carbohidratos. É o único alimento vexetal que ten todos os aminoácidos.
Contén aminoácidos básicos como a lisina (importante para o desenvolvemento do cerebro), a arxinina e histidina (básicos para o desenvolvemento na infancia). Achega o doble de proteínas que os cereais e importantes cantidades de ácido linoleico, minerais e vitaminas. Pode consumirse por celíacos ao non conter glute.

12. VALOR NUTRICIONAL Quinoa, sen cociñar (por cada 100 g)
Enerxía 370 kcal 1540 kJ
carbohidratos
64 g
almidón
52 g
febra alimentaria
7 g
graxas
poliinsaturadas
6 g
3,3 g
triptófano
0,167 g
auga
13 g
tiamina (vit B1)
0,36 mg (28%)
riboflavina (vit B2)
0.32 mg (21%)
vitamina B6
0.5 mg (38%)
ácido fólico (vit B9)
184 μg (46%)
vitamina E
2.4 mg (16%)
ferro
4.6 mg (37%)
magnesio
197 mg (53%)
fósforo
457 mg (65%)
potasio
563 mg (12%)
cinc
3.1 mg (31%)
(%)  Cantidade diaria recomendada para adultos.

13. Usos medicinais:
Tratamento de abcesos, hemorraxias, luxacións.
Contén altas cantidades de magnesio o que a fai indicada para tratar a ansiedade, a diabete, a ostoteoporose e a migraña.

14. Produción mundial 2012 (miles de toneladas)
A fariña de quinua prodúcese e comercilízase ne Perú, Bolivia e Colombia.
Produción mundial (miles de toneladas)
 BOLIVIA 44
 PERÚ 41
 ECUADOR
0,8
Total mundial
69,0

15. CURIOSIDADES
Cultívase nos Andes bolivianos, peruanos, ecuatorianos e chilenos desde hai 5000 anos.
Os conquistadores prohibiron o seu cultivo por asoaciala a ritos e ceremonias tradicionais.
Nomes da quinua
Aymara: tupapa supha, jopa, jupha, juira, ära, qallapi, vocal, linquiñique
Chibcha: suba, pasca
Mapudungun: dawe, sawe, chichiconwa
Quechua: ayara, kiuna, kitaqañiwa, kuchikinwa